88 - 2008 urria

20
2008/10 88. alea LEHORREKO NESKEK ERE BADAKITE ARRAUNEAN ILEGALIZAZIOA “Telebistako komedianteak Arroagoian”

description

deskribapena

Transcript of 88 - 2008 urria

Page 1: 88 - 2008 urria

2008/10 88. alea

LLEEHHOORRRREEKKOO NNEESSKKEEKK EERREE BBAADDAAKKIITTEE AARRRRAAUUNNEEAANN IILLEEGGAALLIIZZAAZZIIOOAA

“ T e l e b i s t a k o k o m e d i a n t e a k A r r o a g o i a n ”

Page 2: 88 - 2008 urria

AZAROAK 15, LARUNBATA

GAUEKO 22:00ETAN

KULTUR ETXEAN

A N T O L A T Z A I L E A :

DANBOLIN ZULO KULTUR ELKARTEA

Page 3: 88 - 2008 urria

KK AA II XX OO DD EE NN OO II .. Hilabete honetan niri tokatu zait atariko ha-rrera egitea. Horra, bada, gure etxeko ataria nire begietatik. Bada Danbolin izeneko etxetxo bat. Etxeko atari honetan, jende gutxi agertzenda, lanak erdi bukatuta daude eta denak jo ta su lanean ari dira. Hori bai, betiagertzen da leihotik begira gure etxe-ko andrea herritarrei deika, e-mailakidatziz, gonbidatuak lanean jartzekoanimatuz eta lagunduz. Noizbehinka,bibotea eta akuilua ere ateratzen di-gu. Bai, halakoa da gure etxeko an-drea, adeitsua eta zirikatzailea. Etxe-ko kontuak eramaten ditu: bazkidekopurua, diru kontuak, argazkiakatera eta bildu.... Dena egun erdian,alajaina! Hilabete honetan, etxetxoaren lehe-nengo gelan, gure herriko gaien arte-an ilegalizazioaren gai gogorra jorra-tu dugu, gaurkotasunari helduz. Bi-garren gelan, mundura zabaldu etaKubako kontuak ekarri dizkigu irae-tarrak. Hirugarren gelan aldiz, Arroaeta Zestoako nesken arraunerako ke-mena kontatuz gatozkizue. Zumaiakotaldean dabiltzan hiru neska batelaeta tranerillen inguruan kontu konta-ri. Inkesta ere hurrengo gelan izangoduzue; bertan, inkestatzaileek galdera filosofikoak egiten dituzte kalean harrapa-tu dituztenei erantzunak lapurtuz. Ea bada, nor agertzen den. Aih! aspaldi eznuen pertsona hau ikusi, zahartu ere egin zaigu. Fresko mantentzen da besteahau, ordea. Danbolin-zuloko gure txokoan antzerkiaren berri ematen da Danbolin kultur el-kartea ere badenez hilero ekintzaren bat egiten saiatzen gara. Urriaren 17an“Ogiyik karri etzun semia” izan genuen gure artean.Udaleko berriak, zaharrak berri, gaztien amorragarri, ez degu gehiago ekarri. Egongelan, agendako arbelean, Lasaoko Sanmartinak agertzen zaizkigu. Etxeko andreak uzta biltzen duenean zuzentzaileen lana etortzen da. Gelaz geladena goitik behera orraztu eta artezten dute, ulergarri bihurtuz idazten dugunonateraldiak.Amaitzeko Danbolini gorputza ematen dion gure tailerreko artisaua dugu. Ar-gazki hau horrela moztu, bestea handitu, testuak egokitu. Kixki-kaxka hor dihar-du gaueko ordu txikiak arte. Artisaua artista bihurtzen da eta aldizkaria artelan.Hau horrela bazan edo ez bazan, sar dadila kalabazan, eta atera dadila, Zestoakoplazan.

arg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: [email protected]

danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Miguel Santamaría, Margari Eizagirre, Joxeba Larrañaga,

Onintza Irureta, Alazne Olaizola, Naiara Exposito, Maria Antonia Artano d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristi

i npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429

dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U B E R E G A I N H A R T Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U N A

Liern i Arr ie ta

34 6 912 15 16 18 II NN KK EE SS TT AA EE NN BB II DD OO AA KK

AA RR RR AA UU NN EE AA NN

BB RR II NN KK OO LL AA NN

ZZ EE RR PP AA SS AA TT UU KK OO DD AAUU DD AA LL GG OO BB EE RR NN UU AA RR EE KK II NN

II RR AA EE TT AA RR BB AA TT KK UU BB AA KK OO

HH AA BB AA NN AA NN BB II SS II TT AA RR II

diruz lagundutakoa

DD AA NN BB OO LL II NN ZZ UU LL OO

AA GG EE NN DD AA

Page 4: 88 - 2008 urria

enb idoa I . HAUSNARTZEN

Batzuetan, asko kostatzen zaigu barruan dugunaateratzea. Nahiz eta aurrean dugun hori gure la-gunik onena izan. Eta berez, ez luke horrela izan

behar. Gure inguruko jendearekin konfiantza osoa izanez ge-ro, haiei dena kontatu beharko genieke. Baina badago zerbaitgauzak kanporatzen uzten ez diguna. Eta nik oraindik ez dutdeskubritu zer den. Agian beldur soila izango da. Barruandugun hori kanporatzean gertatuko denaren beldurra. Bainakontua da, barruan dugun horrek min ematen digula. Eta ezdigula askotan ezta irribarre egiten ere uzten. Eta hor dagoarazoa. Horren ondorioz, besteek ulertzen ez dituzten gau-zak egin ohi ditugu. Sarritan zenbait gauza zergatik egin di-

tugun edo zergatik esan ditugun geuk ereez dugu jakiten. Eta nik uste denen gakoa,atera ezin dugun edo atera nahi ez dugunhorretan dagoela. Barneko horrek arazoak ekartzen dizkigu-nean, batzuetan profesionalengana jotzendugu. Geroz eta gehiago gainera. Azkene-an, ezezagun bati errazago kontatzen diz-kiogu geure sekretutxoak. Egia da, beraiek,edo ni neu, prestatuta gaudela edo presta-tzen ari garela jendeari bai entzuteko etabai laguntzeko. Eta batzuetan, geure bizi-tzatik guztiz kanpo dagoen norbaitek ulergaitzakeela beste inork baino hobe. Bainaoraindik hori guztia ez dago gizarteantxertatuta. Asko eta askok, ez dute aitortunahi kanpoko laguntza behar eta jasotzendutela. Eta tristea da. Psikologo batetaradoan pertsona, ez dago erotuta. Hainbatkorapilo askatzeko laguntza behar du. Ko-rapilo horiek ez diotelako bere ohiko bizi-tza egiten uzten. Besterik ez. Denok geurebizitzako edozein momentutan behar izandezakegu. Edo momentu honetan bertan.Neuk, sekretutxo bat aitortuko dizuet, or-daindu beharrik ez balego, aspaldi joangonintzatekeela ni ere psikologo batengana.Nire pajeoak kontatzera. Zergatik ez?Nahi duzuna konta dezakezu eta badakizuez dizutela “ezer” esango. Eta horrek lasai-tzen gaitu. Agian, horregatik kontatzendiegu dena. Esaten duguna ez dugulako

justifikatu behar. Eta agian, horregatik gara psikologoak hainarraroak, pajeo horiek guztiak entzuten ditugulako… izandaiteke… hausnartuko dut…Bitartean ongi izan!

Euria egitenduenean ba ki-roldegira etor-tzen gara jolas-tera, beherafutbolean eginnahi badegu etabestela ba he-men goian es-ku-pilotan! Le-ku gutxi dagobaina… ez da-go beste leku-rik.

Iratz Pou

9 urte

Ba euria egi-ten duenean niJone Waliñorenetxean egotennaiz, jolasten edomargotzen edo…eguraldi txarrare-kin bestela… li-burutegia ere osoondo dago. Poli-deportiboa erebai baina eguralditxarrarekin po-tzuak egiten dirata..

Maialen Larrarte

11 urte

E g u r a l d it x a r r e r e k i n n o ns a r t z e n z a r e t e ?

L arra i t z E txabe Manz i s idor

Page 5: 88 - 2008 urria

ADAKIZUEzer den beldurrari beldur izatea? Nik ez behintzat. Zer ote da amets gaiztotik esnatu eta denaberdina dela ikustea?Eskuei begira geratu da: zurbil daude, bizirik gabe; goibeltasuna transmititzen diote. Azkazalakzaurituta ditu, eta malkoz bustitzen ari dira, ohartu barik. Lurrera begiratzea besterik ez du desi-ra, nahiz eta badakien horma horietatik at mundu bat eskuak zabalik duela.Bere iluntasunean babesten da, bakardadearen adiskide fidela da. Badaki inguruko mendienoihartzunek besarkatu egin nahi dutela, baina beldur da.Bitartean, etxeko egongela hankaz gora dago. Haizeteek lurrera bota dute bere gorputz ahula,eta bere poesia guztiak ostu dizkiote. Zeru infinituei negar egiten die, egunsentian hil nahi ezduela xuxurlatuz. Gorputza dardarti du, aurpegia ubeldurez josia.Badaki desirak ez direla inoiz betetzen; badaki, teorian, zoriontasuna fantasia hutsa dela. Bainaemakume hark ilusioz beteriko kutxa bat gordetzen du ohe azpian. Badaki hainbeste maitatuta-ko ume haiei musika irakasten jarraituko duela, badakien arren bere isiltasunean bakarrik dagoe-la. Badaki, noizbait, familia bat osatuko duela eta hainbestetan amestutako bizimodua eraikikoduela. Badaki bere bizimodua infernu bilakatu duen indibiduo sataniko hark egindakoa ordain-duko duela.Askok diote maitasunetik gorrotora urrats bat besterik ez dagoela; baliteke. Genero indarkeria ezda arlo pribatuan eragiten duen arazo soil bat, baizik eta gizarte honetako desberdintasun sozia-len adierazlerik bortitzena. Gizona, bikotekidea, bikotekide ohia, suhia… Edozeinek eman ditza-ke tratu txarrak, eta egunetik egunera kasuak harrigarriagoak dirudite.Espainian, 2007an mota honetako kasuak (psikologikoak zein fisikoak) 18.000 baino gehiagoizan ziren, eta 105 emakume hil ziren gizonezkoen eskuetan. Zenbatekoa izango da hurrengourteetako zifra?Lurrera begiratu beharrean ispilura begiratu eta harro sentitu behar dugulako. Ausardiaz, indar-tsu izango garelako, beldurrari ostikada emango diogulako, eta txiki sentitzeari uko egingo dio-gulako. Askatasunaren alde…

5Ba, atera-

tzen gera ta po-lideportiboraetortzen gera,batzutan entre-namendua edu-kitzen degu ta…okupatuta bal-din badago baez degu ezeregiten.

Julen Telleria

10 urte

Euria egitenduenean ba nor-malean polide-portibora etor-tzen gera. Nahi-ko genuke lekubat jolastekoarrapaketetanedo baina, ibil-tzen gera batzu-tan udaletxe az-pian edo liburu-tegiyan…

Jon Miranda

10 urte

E nbido 2 . Jan ire D iaz Jaureg i

Etxean edopolideportiboansartzen gera edoliburutegian bes-tela… ez dakitba, eguraldi ho-nekin kaleanezin da egoneta…

Jone Waliño

11 urte

Ez dakit ba,ni etxean ego-ten naiz, lanakegiten eta geromusika eskolaraetortzen naizeta… horrelakoeguraldiarekinetxean ere gus-tora egoten naiztelebista ikustenedo…

Julia Urreaga

12 urte B

Page 6: 88 - 2008 urria

"Aurten historian lehenengo aldizEmakumezkoen I. Kontxako Bandera jokatu da,arraunlarientzat estropadetan garrantzitsuena, etabertan parte hartzeko aukera izan duten hiruneskekin egoteko aukera izan du Danbolinek. IratiManzisidor (Arroa Behea, 1989) duela zazpi urtehasi zen arraunean eta Mirari Ibarguren (ArroaGoia, 1991) eta Atsegin Odriozola (Zestoa, 1991)duela bi urte hasi ziren. Hiruak Zumaiako Aita Mari

Arraun Elkartekoak dira,Getariako neskekinosatutako traineruanGipuzkoako Txapelketairabazi eta Kontxakobandera jokatu dute.

Nolatan hasi zinetenarraunean? Lehorrean ez da-go ohitura handirik ezta?

Mirari Ibarguren: Atsegineta ni koadrilakoak gara, duelabi urte txantxetan hasi ginen el-

karri adarra jotzen eta azkenean Zumaiara joan eta izenaeman genuen.

Atsegin Odriozola: Hasieran ez genuen serio hartzeneta begira orain.

Irati Manzisidor: Ni berriz duela zazpi urte hasi nin-tzen, nire anaia arraunean ibiltzen zen eta estropadakikustera joaten ginen. Gainera, urtero joaten nintzen lagu-nekin Kontxako estropada ikustera. Kontxara joan ginenurte batean justu Zumaia eta Getariako taldeek hartu zu-ten parte eta lagun bat eta biok haien inbidiaz arrauneanhastea erabaki genuen. Hurrengo egunean eskolan bestehiru lagun animatu genituen eta horrela hasi ginen. Or-duan 12 urte besterik ez nituen.

Beste herritarrik ezagutzen al duzue arrauneanibiltzen denik?

M.I: Bai Garikoitz Lopetegi akutarra ibili zen eta geroXabier Bereziartua gaur egun profesionaletan jokatzenduena.

Kontrakoapentsatzen duen

jendea baden arren,arrauna, beste kirol

guztiak bezalaxe,neskena ere bada!”

A.O: Neskarik ez dugu ezagutzen,guk dakigula geu gara bakarrak.

Zaletasun apur bat behintzat izan-go zenuten ezta?

A.O: Nik gehiegi ez, hemen gainerabeti eskubaloian eta futbolean jokatzenda eskolartekoetan eta. Arrauna ez delaexistitzen esan daiteke. Gero ordea, pro-batzeko hasi eta gustatu egin zitzaigun.

M.I: Ni amonaren etxera joaten nin-tzen bakoitzean eta telebistan ikustennituen estropadak, baina familian ezdaukat arraunlaririk.

Nolakoa izan da denboraldia?A.O: Aurten hiru ontzietan ibili gara:

bateletan (lau tiratzen eta patroia), trai-nerillan (sei tiratzen eta patroia) eta trai-neruan (13 tiratzen eta patroia).

I.M: Orain arte Zumaian bateletanbakarrik jokatzen zuten neskek, eta aur-ten atera dute lehenengo aldiz trainerilla.

M.I: Hori nahiko lorpen handia izanda guretzat, jubenil maila arte bateletansoilik lehiatzen baita.

I.M: Hiru liga dira; otsailetik apirilerabateletan jokatzen dugu, batelak bukatueta beste hilabete trainerilletan jokatzenda eta hortik aurrera trainerua.

Denboraldia noiz hasten duzue?I.M: Entrenatzen urrian hasten gara

eta hori arraunak duen gauzarik txarrenada, konpetizioa otsailera arte ez baitahasten. Alegia, aurre-denboraldi oso lu-zea izaten da. Eta lehen bateletan baka-rrik jokatzen genuenean, lau edo bost hi-labete pasatzen genituen korrika eta er-gometroa egiten; eta gero, estropadetan,hiru hilabete besterik ez.

A.O: Aurten asko luzatu da, gaineraez geunden prestatuta traineruan joka-

LEHORREKO NESKEKERE BADAKITE

ARRAUNEAN

Page 7: 88 - 2008 urria

Aurten jokatu da lehenengo aldiz Emakumezkoen Kontxako Ban-dera. Nola bizi zenuten estropadaren aurreko egunak eta estropadakoegun bera?

I.M: Arraunean hasi nintzenetik ari nintzen entzuten emakumezkoen Kon-txa jokatuko zela. Azkenean bilerara joan eta “bai, egin egingo da” entzunnuenean, “Kontxa jokatutakoan negar egingo dut” pentsatu nuen.

M.I: Jokatuko zela esan zigutenean ez nuen sinesten.A.O: Gipuzkoako Txapelketa-eta jokatu genituenean Kontxa jokatuko zela

sinesten hasi ginen. Gainera Gipuzkoako Txapelketa irabazi egin genuen.I.M: Piska bat azkarregi joan da dena, hilabete lehenago ziurtatu ziguten

jokatuko zela eta Euskadiko Txapelketa jokatuko genuela ere lau egun lehena-go abisatu ziguten. Hilabete pasatu genuen entrenatzen estropadarik jokatugabe eta tentsio handia izan zen bezperan jokatu genuen sailkapeneko estro-padan. Itsasoa oso zakarra zegoen eta olatu handiak zeuden. Ni proela (on-tziaren aurreko puntan doana) naiz eta olatuen kolpeekin boteka joan nin-tzen. Momentu batean itsasora eroriko nintzela ere pentsatu nuen.

A.O: Sailkapen proban entrenatzera itsasora atera ginenean beldurtu eginnintzen halako itsaso zakarra ikusita baina estropada hasi zenean beste erre-mediorik ez zegoela eta tira egin behar zela besterik ez nekien.

M.I: Eta lortu genuen itsaso zakarrari aurre egitea, denbora onena egin ge-nuen. Gu itsasoan ohituta baikaude.

Zer moduzko harrera izan zenuten arranplara iristean?A.O: Larunbateko estropadan oso lan ona egin genuen eta iritsi ginenean

espero genuena baino askoz jende gehiago genuen zain.

tzeko eta denboraldi hasiera trainerilletarainojokatzea besterik ez genuen espero.

Ontzi ezberdinetan jokatzeko, presta-kuntza ere ezberdina beharko da ezta?

A.O: Traineruan distantzia luzeagoan eginbehar duzu eta proportzio batean indarrarekiniritsi behar duzu ziabogara.

I.M: Helburuak markatu behar dira, hori dagarrantzitsua, bateletan bere onenean ibiltzendenak, alegia apirilean forman dagoenak, ezindu irailean ere sasoiko egon.

Zein ontzi gustatzen zaizue gehien?A.O: Bakoitzak bere xarma dauka. Baina

hala ere trainerillak baino beste biak gehiagogustatzen zaizkit, agian sentsazio hobeak izanditugulako edo…

M.I: Niri batela gehien.I.M: Batela txikiagoa da eta konfiantza

gehiago ematen dizu. Gainera taldea ere erra-zagoa da, traineruan 14 lagun doaz eta harre-manak zailagoak izaten dira.

Eta zein estropada gustatu zaizuegehien?

Hiruak batera: Kontxakoa, dudarik gabe!

7

···

Page 8: 88 - 2008 urria

I.M: Euskal kirol guztiekin gertatzenda hori orokorrean. Aizkoran, harri-ja-sotzen… beti gizonezkoak ibiltzen dira.

M.I: Gizonezkoen arraunak espekta-kulo gehiago ematen duela uste dutebatzuk eta horregatik ez dira nesken ki-rolak hainbeste jarraitzen telebistan eta.Ez dagoelako interes ekonomikorik edo.

Denboraldiaz zein balorazio egi-ten duzue?

M.I: Ona, baina izan ditu bere alda-pak.

I.M: Asko kendu du, asko emateko.A.O: Hainbeste lan egiten dugu gau-

za bat lortzeko…horrek asko biziaraz-ten zaitu! Aurkariak ere asko ezagutzenditugu, beti berdinen aurka jokatzen du-gulako.

I.M: Horregatik beste kiroletan bainolehiakortasun askoz handiagoa dago.Azkenean momentu bat iristen daarrauna lagunak, senideak, azken fineandenaren aurretik jartzen duzula.

Momentu txarrak ere izango ze-nituzten denboraldian zehar ezta?

M.I: Bai, noski! Gure artean-eta ha-serretzen ginenean. Norbait beranduiristen zenean adibidez.

I.M: Bateletako Euskadiko Txapelke-ta jokatu genuenean ereoso gaizki pasa genuen,ziaboga gure balizan har-tu beharrean albokoanhartu genuen eta.

M.I: Bertara iritsi gi-nen arte ez ginen kontu-ratu, gu bizkarrez joatenbaikara, eta patroia ereez zen konturatu! Imaji-natu gure haserrea.

M.I: Guk uste genuen nesken estropada izanik ez zelajende asko izango ikusten, aurretik bateletan eta traineri-lletan jokatu diren estropadetara zenbat jende joaten zenikusita ez genuen askoz gehiago espero.

I.M: Nik egia esan ikusi nahi nuen larunbatean zenbatjende joaten zen, neskek bakarrik jokatzen baikenuen etahor ikusiko zen benetan zenbateko afizioa duen neskenarraunak.

A.O: Arranplakoa ikaragarria izan zen bi egunetan! Ira-bazi ez genuen arren pankartak, jendea txaloka, lagunak,senideak… izugarria!

Komunikabideen aldetik zer moduzko harreraizan duzue?

I.M: Komunikabideen aldetik uste dut kristorena izandugula. Ia mutilei baino arreta gehiago jarri digute. Eta jen-

dearen aldetik ere oso ona, nahiz eta ba-dauden tartean bestelako iritziak dituzte-nak ere. Badira oraindik trainerua ema-kumezkoentzat handiegia delapentsatzen duten gizonezkoak ere. Halaere nik uste dut Kontxako larunbateannahikoa erakutsi genuela.

Astean zenbat aldiz entrenatzenduzue?

A.O: Egunero, astean egun bakarradeskantsatzen dugu, igandeetan.

I.M: Nik udan ez dut oso ondo era-man entrenamenduena. Pixka bat nekatuta amaitu dut.Neguan aldiz horretarako nago eta errazago egiten dut.

A.O: Nik neguan askoz okerrago eraman dut, askotaneskola, partikular eta entrenamenduekin ia lo egiteko den-borarik ere ez nuen izaten. Udan behintzat lo egiteko den-bora soberan izan dut.

M.I: Nik ere udan askoz hobeto eraman dut neguanbaino.

Askok esaten dute arrauna ez dela emakumezko-en kirola. Zuei zer iruditzen zaizue?

A.O: Nik uste dut emakumeentzako kirola badela, bes-te kirol guztiak bezalaxe.

NAIARA EXPOSITO ALBERDI

···

" Kontxan,itsasoa oso

zakarra zegoeneta itsasora

eroriko nintzelapentsatu nuen”

JJUUAANN LLUUIISS RROOMMAATTEETT

Page 9: 88 - 2008 urria

9AZAROAK 15,LARUNBATAGAUEKO22:00ETANKULTURETXEAN

toako Udala bezala, beste 42udaletxetan daude hautetsiakkolokan. Itaun horrekin jo duguEAE-ANVkoengana. Joseba Al-berdi zinegotziak hartu gaitu.

Zer gertatuko da ZestoakoUdal Gobernuarekin?

Inork ez daki zer pasatukoden. Erabakia hartu du Garzo-nek, baina oraindik ez du notifi-katu. Toki batzutan bai, bestee-tan ez. Azpeitian jaso dute jaki-narazpena, hemen ez.

Udaletxera ez zaigu ezer ailega-tu. Jakinarazten den egunean,ANVk ez du existitzen udaletxe-an. Orduan erabaki beharko ge-

Duela hilabetekoa da erabakia. EHAK,EAE-ANV, Amnistiaren aldeko mugimen-duak eta Askatasuna legez kanporatu dituEspainiako Auzitegi Gorenak. Batasunarekinduten lotura da ilegalizazio eskarien abia-puntua. ANVk eta EHAK-k Batasuna finan-tzatu izana ezin dela frogatu dio epaiak. Al-

derdia legezkanporatzekoestatuko aboka-tua eta fiskal-tzaren argudionagusietakoazen lotura eko-nomikoa, bainaAuzitegi Gore-nak dio “kutxabateratuaz” ezin

dela hitz egin. Batasunari “erabateko babespolitikoa” ematea eta ANV Batasunarekin“erabateko sintonian agertzeko borondatea-n” oinarritu ditu ilegalizazioak. ETArenatentatuak ez gaitzestea, ANVk deitutakomanifestazioetara Batasunako kideak joanizana, Otegik ANVren emaitzak ospatu iza-na, Beitialarrangoitiak Portu eta SarasolaETAkideei zuzendutako agurra hartu dituhorren lekuko.

ETAren inguruaren doktrina, alderdien le-gearen erabilera, ideien jazarpena eta iritzipolitikoak epaitzea salatu dituzte EAJ, EA,EB, Aralar eta sindikatu abertzaleek. Ondo-ren etorri dira manifestazioak eta gaitzes-pen adierazpenak. PSOEk legez kanporatze-ak normaltasunerako urratsa direla adierazidu. PP-k ospatu egin dute erabakia.

Auzitegi Gorenaren txostenetik begiak altxaeta belarria kalean jarrita, galdera bera entzundugu bazterretan: zer gertatuko da Udalean? Zes-

“Inork ez dak i zer pasa tukoden Uda l Gobernuarek in

Zestoako udala bezala beste 42

udaletxetan daudehutetsiak kolokan

···

Page 10: 88 - 2008 urria

nuke talde mixtoa osatu, posible den edo ez… Hor egonziren pare bat ekimen: Azpeitian eta Arrasaten talde mix-toa sortu zuten aurrea hartzeko eta hala Garzonen epaiaetortzerako erabakia hartuta zegoen. Taldea deuseztatueta pertsona horiek beren izen propioan aritzea. ANVizenik gabe aparteko taldean. Banakoek osatutako taldemixtoa. Udalak onartu beharko luke taldea osatzea, hor-taz beste alderdiek ere lagundu beharko lukete.

Talde mixtoan aritzea, alderdi politikorik gabe,baina ordezkaritzari eutsiz?

Bai, sigla batzuei lotuta egon gabe lanean segi. Gertatudena da, Espainiako Gobernu ordezkariak helegitea jarridiela Azpeitian eta Arrasaten osatutako talde mixtoei. Ka-su hauetan taldea ezin dutela osatu erabakitzen bada, ezdauka zentzurik guk atzetik hori bera egiteak. Maila per-tsonalean segi beharko genuke hori gertatuko balitz. Prak-tikan dirulaguntzak galtzea esan nahiko luke. Hilean tal-dearentzat 1200 euro-edo izaten dira bataz beste. Hor sar-tzen dira batzordeburutzak, pleno eta batzordetakoasistentziak. Gurea bezalako herri batean ez da diru kon-tua garrantzitsuena, baina ardurengatik bakarrik kobratu-ko genuke.

Zerbait aldatu al duzue zuen jardueran iraila er-dian legez kanporatzearen berri izan zenuenetik?

Egin duguna da gure izen abizenekin jokatzea. Aurkeztuditugun mozioak-eta maila pertsonalean sartu ditugu, eztalde bezala.

Gestora batek Udala kudeatzea gertatu al daiteke? Has zaitez 42 herritan gestorak jartzen! Nahas-mahas

handia da. Hasieran aipatu zen aukera hori, baina zailaikusten dut. Herriren batean bi legegintzalditan ‘ilegala’izan den lekuan igual errazagoa izango da, hor jendeakerabat janda daukalako. Baina Zestoan, alkatetza daukaANVk, Ezker Abertzalea beti izan da legezkoa. Xelebreada. Sekula ez da legez kanpoko alderdirik egon. Bagoaz le-gala izan zen, ANV ere bai, ASB aurkeztu zenean, lehen-dabizi zerrendak begiratu zituzten, ze jende zegoen ikus-

ZZEESSTTOOAAKKOO EEAAJJ--PPNNVVrreenn eerraannttzzuunnaa11--.. AAzzkkeenn eegguunneettaann EETTAAkkGGaasstteeiizzeenn,, OOnnddaarrrrooaann eettaaSSaannttooññaann eeggiinniikkoo aatteennttaattuuaakkssaallaattuu nnaahhii ddiittuugguu.. OOnnddoorriioo iizzaannddaa ppeerrttssoonnaa bbaatteenn eerraaiillkkeettaa,,hhaaiinnbbaatt hheerrrriittaarr eettaa ppeerrttssoonnaazziibbiilleeii ssoorrttuuttaakkoo zzaauurriiaakk eettaappeerrttssoonnaa hhoorriieennggaann ssoorrttuuttaakkookkaallttee mmaatteerriiaallaakk.. 22--.. EEAAJJ--PPNNVVkk aallddeerrddiieenn lleeggeeaarreennkkoonnttrraa bboozzkkaattuu zzuueenn.. HHoorrrreellaassaallaattuu dduu EEssppaaiinniiaakkooPPaarrllaammeennttuuaann,, EEuusskkooLLeeggeebbiillttzzaarrrreeaann,, bbaattzzaarrnnaagguussiieettaann eettaa uuddaalleettaann.. BBeerrrriirroossaallaattuu nnaahhii ddiittuugguu AAuuzziitteeggiiGGoorreennaakk AANNVV eettaa EEHHAAKKiilleeggaalliizzaattzzeekkoo hhaarrttuu ddiittuueenneerraabbaakkiiaakk.. 33--.. AAuurrrreekkoo ppuunnttuueettaann ssoorrttuuttaakkooggeerrttaaeerreekk eezz ggaaiittuuzzttee eezz bbaakkeerraaeezz hheerrrrii hhoonneekk dduueenn bbuurruujjaabbeettzzaaeesskkuubbiiddeerraa hhuurrbbiillttzzeenn.. AAiittzziittiikk,,uurrrruunndduu eeggiitteenn ggaaiittuuzzttee.. 44--.. EEzziinn ddaaiitteekkeeeennaa ddaa aallddeebbaatteettiikk ggaaiittzzeessppeenneekk eezzeerrttaarraakkooeezz dduutteellaa bbaalliioo eessaann,, eettaa ggeerroopplleennoo hhoonneettaarraa bbeehhiinn eettaa bbeerrrriirrooaallddee bbaatteekkoo ssaallaakkeettaa tteessttuuaakkeekkaarrrrii.. HHoorrrreekk eerree kkoonnppoonnbbiiddeeeettaa bbaakkee bbiiddeettiikk uurrrruunnttzzeenn ggaaiittuu..IInnddaarrkkeerrii eekkiinnttzzaa ddeennaakk ssaallaattuubbeehhaarrrreekkooaakk ddiirraa,, ggiizzaa eesskkuubbiiddeeuurrrraakkeettaa ddeennaakk ssaallaaggaarrrriiaakkddiirreellaakkoo.. 55--.. PPlleennoorraa eezz eettoorrttzzeeaarreennaarrrraazzooiiaakk ggaarrbbii ddiittuuzzuuee ddeennookk::aarrggii uuttzziittaa iilleeggaalliizzaazziiooaarreennaauurrkkaakkoo gguurree ppoossttuurraa,, iirruuddiittzzeennzzaaiigguu AANNVVkk bbaattzzaarr bbeerreezzii hhaauukkoonnffrroonnttaazziioo bbaatt iissllaattzzeekkoo eerraabbiilliinnaahhii dduueellaa ““ppiinn--ppaann--ppuunn”” bbaattiizzaann ddaaddiinn.. EEttaa aauurrkkeezzttuu dduueennmmoozziiooaakk hhoorrii ffrrooggaattzzeenn dduu ,,gguurreeuusstteezz.. AANNVVkk eerraabbiilleerraa ppoolliittiikkooaarrggiiaa eeggiinn nnaahhii dduu,, eezz mmoozziiooaaoonnaarrttzzeeaa eeddoo eezz oonnaarrttzzeeaa aaxxoollaazzaaiioollaakkoo,, ggiirroo nnaahhaassiiaa eettaakkoonnffrroonnttaazziiooaa ppiizzttuu nnaahhii dduueellaakkoobbaaiizziikk.. EEttaa hhoorrrreettaarraa eezz ggaarraapprreessttaattzzeenn.. EErraa hhoonneettaakkoollaauuggaarrrreenn mmoozziiooaa ddaa uurrrriikkoo hhaauu,,bbeerrrriirroo eerree ddeennoonn aallddeettiikk ggaauuzzaabbeerrbbeerraakk eerrrreeppiikkaattzzeekkoo…… 66--.. AANNVVkkoo uuddaall kkiiddeeeenn eeggooeerraarreennaauurrrreeaann llaann ppoolliittiikkooaann jjaarrrriiddeezzaatteenn eessppeerroo eettaa ddeessiioo dduugguu..

Page 11: 88 - 2008 urria

11

teko, zerrendak ‘zuriak’ ote ziren ikusteko, baina ez zituz-ten atzera bota izenengatik, siglengatik baizik.

Pertsona jakin batzuk kargugabetzea ere gerta li-teke?

Nik uste egoerak baldintzatzen duela hori. Arrasatenadibidez, zinegotzi ohi bat hil zutenean. Kondenatzen ezduena agintean egoteak ematen du mina. Edo Azpeitianbezala, PNVk boto gehiago dauzka ANVk baino, bainaudalean ANVk agintzen du, eta horrek erre egiten du. Gu-re ustez hauteskundeak pasa arte lasaiago egongo dira gau-zak. Gero, segun nola doazen kontuak, jakingo dugu zergertatuko den. Irunen, adibidez, taldea desegin zuen Uda-lak, pleno batean hala erabakita. Iruñean ere bai. Zestoanmozio etikoa aurkeztu zuen EAJk, baina gure dimisioa es-katzen zuen puska kendu egin zuten. Atzeratu egin zenbozketa, eta azkenean bazterrean geratu zen.

Ilegalizazioa gaitzesteko mozioa aurkeztu zenute-nean, udal batzarrera ez joatea erabaki zuten EAJketa EA-k. Jeltzaleen arabera, konfrontazioa eragoz-tea nahi zuten, gisa honetako mozioak aurkeztutakobakoitzean sortutako giro nahasia ez piztea.

Egia da tentsioa sortzen duela herri txikitan. Baina az-ken urteotan ez da batzar istilutsurik izan. Orain urte ba-tzuk bai. Korta hil zutenean ere bai. Baina aurpegia emateatokatzen zaigu. Hildako bat dagoenean mozioa aurkeztenbadute haiek, guk joan egin behar dugu. Eta guk ez dugusekula kondenarik egin. Nik gogoan dut garai batean iza-ten zirela aurrez aurreko latzak, mahaiari emandako kolpe-ak-eta, “ez duzue irtengo” eta tankerakoak esanez, oihuakpresoen egoeran aztertutakoan adibidez. Azken urteotanez da halakorik izan. Orain plenoetara hogeita hamar edoberrogei lagun joaten dira, eta ez da tirabirarik izaten. Nikuste dut, ardura politikoa daukagun heinean, plenoetangalderei erantzutea tokatzen zaigula. Orain arte, gisa ho-rretako mozioak aurkeztu ditugunean eta beraiek etorri ezdirenean, beraiek bidalitako idatzia irakurri dugu. Oraingo-an ez. Mozioa aurrera atera zen.

ZZEESSTTOOAAKKOO EEAArreenneerraannttzzuunnaa11--.. AAuurrtteenn hhiirruuggaarrrreennggoo uuddaalloossookkoo bbiillkkuurraa dduugguu zzoorriittxxaarrrreezz““iilleeggaalliizzaazziiooaa”” ggaaiiaarreekkiinn.. BBeehhiinneettaa bbeerrrriirroo aazzaalldduu dduugguu gguurreeiirriittzziiaa;; gguuzzttiiookk dduugguu ppoolliittiikkaann,,ggiizzaarrtteeaann eettaa kkuullttuurr--bbiizziittzzaannbbeerrddiinnttaassuunneeaann ppaarrttee hhaarrttzzeekkooeesskkuubbiiddeeaa,, ddiittuugguunn pprrooiieekkttuuaakkbbiittaarrtteekkoo ppoolliittiikkooeenn bbiiddeezz ssooiilliikkddeeffeennddaattuuzz eettaa eeuusskkaall ggiizzaarrtteeaarreennggeehhiieennggooaarreenn bbaabbeessddeemmookkrraattiikkooaa lloorrttuu eezzkkeerrooaauurrrreerraa eerraammaanneezz..22--.. EEuusskkaall HHeerrrriikkoo hhaauutteettssiigguuzzttiiookk aauukkeerraa iizzaann bbeehhaarr dduugguugguurree oorrddeezzkkaarriittzzaa ppoolliittiikkooaarreennllaannaa aasskkaattaassuunneezz eettaa bbaallddiinnttzzaabbeerrddiinnttaassuunneeaann eeggiitteekkoo..HHoorrrreeggaattiikk,, iilleeggaalliizzaazziioo pprroozzeessuuaabbeehhiinn eettaa bbeerrrriirroo ggaaiittzzeettssii dduugguu,,bbaaiinnaa eezz iilleeggaalliizzaazziioo pprroozzeessuuaabbaakkaarrrriikk,, hhaaiinnbbaatt hhaauutteettssiikkjjaassaatteenn dduutteenn jjaazzaarrppeennaa eettaahheerriioottzz mmeehhaattxxuuaa eerree bbaaii,, hhaauueekkeerree hheerrrrii bboorroonnddaatteeaarreennoorrddeezzkkaarrii iizzaanniikk eezziinn dduutteellaakkoobbeerreenn llaannaa aasskkaattaassuunneezz bbeettee..IIddeeoollooggiiaa eettaa aaddiieerraazzppeennaasskkaattaassuunnaarreenn aallddeekkooaallddaarrrriikkaappeenn zziinnttzzooaakk,, nnaahhii eettaaeezz,, eeggooeerraa eettaa ppeennttssaammoollddeegguuzzttiiaakk hhaarrttuu bbeehhaarrkkoo lliittuuzzkkeekkoonnttuuaann.. AAzzkkeenn ffiinneeaann,, ggiizzaaeesskkuubbiiddee gguuzzttiiaakk aallddaarrrriikkaattuuddiittuugguu ppeerrttssoonnaa ddeenneennttzzaakkoo,,iinnddaarrkkeerriiaa mmoottaa gguuzzttiiaakkggaaiittzzeettssiizz..33--.. GGuurree eesskkuueettaann ddaaggooeennhheeiinneeaann,, AAllaazznneekk aallkkaattee bbeezzaallaaeettaa KKaannddiiddoo,, JJoosseebbaa,, AArrrrooxx eettaaAAiinniittzzeekk zziinneeggoottzzii llaanneettaannjjaarrrraaiittzzeeaa eettaa hhaauueenn ggeessttiiooaaaahhaallbbiiddeerraattuu ddiittuugguu ((PPoorrttaalleekkoohhiittzzaarrmmeennaa,, zzeerrggaakk eeddooaauurrrreekkoonnttuuaakk……)),, nnaahhiizz eettaa ggeerroooorrddaaiinneeaann jjaassoo dduugguunnaa gguussttuukkooiizzaann eezz,, eezzttaa gguuttxxiiaaggoo eerree..44--.. EEzz dduugguu uulleerrttzzeenn bbiillkkuurraahhoonneenn hheellbbuurruuaa,, eezz bbaaddaa gguurrii““ssaallbbuueessppeenn”” eeggooeerraa bbaatt jjaassaannaarraazztteeaa,, eettaa eezz dduugguu uussttee eerreehheerrrriikkoo eettaa gguurree aarrtteekkoo ggiirrooaarriillaagguunnttzzeenn ddiioonniikk.. TTeennttssiioo hhaannddiiaassoorrttzzeenn dduueellaa aarrggii ddaaggoo;; zzeerrlloorrttzzeekkoo aassmmoozz??55--.. GGuurree kkoonnpprroommiissooppoolliittiikkooaarreenn aarrddaattzz eeggiitteenn dduugguuhheerrrriittaarr gguuzzttiieenn eesskkuubbiiddee gguuzzttiieennddeeffeennttssaa,, hheerrrrii aasskkee bbaatteennooiinnaarrrriiaa ppaarrtteehhaarrttzzee ppoolliittiikkoorraakkooeesskkuubbiiddeeaa ddeellaa aallddaarrrriikkaattuuzz..

NAGORE TELLERIA

Page 12: 88 - 2008 urria

Han gaudela, ‘ixxxxxx..., motor, accion’ entzun dugu etaisilik egoteko keinua egin digute. Albo batera mugitu gara etakameraren atzean jartzeko esan digute. Baltzolako markesarenpalazioan ari dira grabatzen aktore, zuzendari eta ekipo guztia.Gu gustura gabiltza saltsan, baina herritarrentzat endredoa ote?

MARIA ANTONIA LARRAMENDI

Niretzat ez. Nik bizimodu normala egiten dut eta bizipozaematen du horrek. Bestela ez duzu egun guztian inor ikusteneta orain jendea bueltaka ikustea ederra da. Egia da batzutankotxearekin-eta kontua izan behar dela, baina ez dago arazorik,jende jatorra da.

MARTIN SALEGI ETA PATXI AZPEITIA

Kotxe bila goaz, lehen kendu egin didate eta han beheanomen dago. Beraiek hartu eta kentzen dizkigute gu ez molesta-tzeko. Barre ederrak egiten ditugu batzutan, beraien kontuakentzunez! Hori bai, isilik egoteko esaten digutenean, kieto ber-tan! Gauden tokian geratzen gara, formal asko.

KARMEN IRURETA

Hemen barruan ez dute grabatzen, atetik sartzen bakarrik.Txukuna azalduko ahal da! Gustuz hartu nuen proposamena,momentu onak pasatzen ditut beraiekin. Grabatzen hasten di-renean, hor barruan egoten naiz ezkutaturik. Gainera foku han-di horiek pizten dituzte, eta antiojo beltzekin ibili behar etxean!Obra txiki bat egin nahian ere ari gara sukaldean baina ezin, isi-lik egon behar da-eta. Bestela gustura nago Arroan ari direlako.Euskal Telebista geurea da-eta...

KONTXITA EIZAGIRRE ETA JOXEPA AZPEITIA

Hiru bat aste bai hemen dabiltzala bueltaka. Hemen pasatzendute egun guztia, goizeko zazpiak eta erdietan edo etortzen di-ra eta iluntzeko zortziak jotzen dizkie aldegiterako. Karnizeriyaeta Ultramarinosa ere jarri dizkigute! Lehen bazen harategi batbaina aspaldi, gu txikiak ginenean.

“BRINKOLANEDOZER GERTA

DAITEKEArroagoian umorezko telesail bat ari da filmatzen On:Timeekoiztetxea, urtarriletik aurrera ETBn emateko. Zerbait gehiagojakin nahi, eta Arroara bertaratu gara. ”

Page 13: 88 - 2008 urria

ANTAKE

31

PPEEDDRROO AARREEIIZZAAGGAA

MMaarrkkeessaarreenn eettxxeettiikk mmuuggiittzzeenn hhaassii ddiirraa,, eettaa ggeeuu eerree ttrraasstteeaakkhhaarrttuu eettaa bbaaggooaazz aattzzeettiikk.. LLaannrroobbeerr zzaahhaarr bbaatt iikkuussii dduugguu,, hhoorrii--

bbeellttzzaa,, ttaaxxiiaa oommeenn ddaa.. BBaarrrruuaann,, hheerrrriikkoo bbrriiggaaddaa:: MMaarrttzziiaall,,JJaaxxiinnttoo eettaa TTxxiikkiiyyaa.. BBii lleehheennaakk,, WWaazzeemmaannkk eettaa NNooaauuaa!!

ssaaiiooeettaann PPuuttaakkuummiiaa eettaa PPaaggaaddiirreenn ppaappeerreeaann iikkuussii iizzaann ddiittuugguu..HHiirruuggaarrrreennaa eerree eezzaagguunnaa,, AAiizzaarrnnaazzaabbaallggoo PPeeddrroo.. EEggiinn

bbeehhaarrrreekkoo llaannaakk aammaaiittuuttaa,, nnoonnddiikk bbuueellttaann iirriittssii oottee ddeenn hhoonnaajjaakkiinn nnaahhii iizzaann dduugguu:: ““LLeehheennddiikk tteelleebbiissttaakkoo lleehhiiaakkeettaa eettaa

pprrooggrraammaa ddeezzeenntteettaann iibbiilliiaa nnaaiizz eettaa iiaazz TTeellmmoorreekkiinn[[zzuuzzeennddaarriieettaakkoo bbaatt]] bbii iirraaggaarrkkii eeggiinn nniittuueenn;; uuddaa aallddeeaann,,bbeerrrriizz,, GGooaazzeenn!! mmuussiikkaalleeaann hhaarrttuu nnuueenn ppaarrttee,, eettaa hhaannddiikkbbuueellttaann eessaann zziiddaatteenn ppaappeerr bbaatt zzeeuukkaatteellaa nniirreettzzaakkoo eettaa eeaa

aauussaarrttuukkoo oottee nniinnttzzeenn eeggiitteenn,, eettaa nniikk bbaaiieettzz!! MMuunnddiilllloo hhaauu gguussttaattuu eeggiitteenn zzaaiitt eettaahheemmeenn nnaaggoo””.. PPeeddrroo ttaaxxiissttaa ddaa tteelleessaaiilleeaann..

JJOOXXEE AARRAANNBBUURRUU EETTAA IIÑÑAAKKII BBEERRGGAARRAA ‘‘KKAAXXKKUURRRRIIOO’’LLaanneeaann uuttzzii ddiittuugguu bbaattzzuukk eettaa kkeerraa bbaatt eeggiitteenn aarrii ddiirreenn bbii ggiizzoonneennggaannaa hhuurrbbiilldduuggaarraa:: bbiissttaazz eezzaagguunnaakk,, aazzppeeiittiiaarrrraakk.. BBiiaakk hheessii bbaattii iittssaattssiittaa iikkuussii ddiittuugguu ggrraabbaakkeettaagguuzzttiieettaann.. ZZeerr ppaappeerr dduutteenn jjaakkiinn nnaahhiiaann hhaassii ggaarraa ggaallddeezzkkaa:: ““GGuu?? HHeerrrriikkoo aallkkaauueetteeaakk[[kkaarr--kkaarr--kkaarr]];; eeggootteenn ddiirraa bbaa hhoorr jjuubbiillaattuuaakk,, bbeettii oobbrreeii bbeeggiirraa,, bbaa hhoorriieekk ggaarraa gguu,,bbeettii hheessiiaarrii jjoossiittaa.. BBaaiinnaa hheemmeenn hheessiiaakk ggeeuukk eerraammaatteenn ddiittuugguu ggeeuurreekkiinn:: ssaallttssaa nnoonn gguuhhaann!!””.. BBeerreenn ppaappeerreeaann gguussttuurraa iikkuussii ddiittuugguu eettaa ggaaiinneerraa aappeennaass dduutteenn tteessttuurriikk

iikkaasstteekkoo!! EEggoonnaallddii eeddeerrrraakk eerree eeggiitteennddiittuuzzttee:: ““EEsskkeettxx bbaatt ggrraabbaattzzeekkoopprreessttaattzzeenn ggaarraa,, mmaakkiillllaattzzeenn ggaaiittuuzzttee……AA!! eettaa hhoorrii eerree eessaann bbeehhaarr dduugguu ee!!AAsskkoottaann mmaakkiillaattuu ggaaiittuuzzttee,, bbaaiinnaa sseekkuullaaeezz nnoorrmmaall:: bbeellaarrrriiaakk bbaakkaarrrriikk,, ggoorrrrii--ggoorrrrii ppiinnttaattuuttaa!! EEttaa eessaatteenn aarrii ggiinneennaa,,bbaattzzuuttaann zzaaiinn--zzaaiinn eeggootteenn ggaarraa,, eettaaggrraabbaattuu ggaabbee eettxxeerraa…… PPllaannaakk aallddaattzzeennddiirreellaa,, eegguurraallddiiaa ddeellaa,, lluuzzaattuu eeggiinnddiirreellaa…… BBaaiinnaa oonnddoo,, jjaann eerree eeddeerrkkiieeggiitteenn dduugguu eettaa eezziinn ggaarraa kkeexxaattuu..BBeerrttaakkooeekkiinn eerree oonnddoo,, oossoo jjeennddee jjaattoorrrraaeettaa aarrggiiaa ddaa””..

···

eeuusskkaall hheerrrriiaa

uukkrraaiinnaa

Page 14: 88 - 2008 urria

EEGGOOIITTZZ LLAASSAAPPeeddrroo aagguurrttuu eettaa EEggooiittzz LLaassaarreekkiinn eellkkaarrttuu ggaarraa,, eettaa bbeerraakk llaagguunndduuttaa mmaakkiillllaajjee ggeellaarraassaarrttuu ggaarraa.. AAkkttoorree bbaakkooiittzzaakk bbii eeddoo hhiirruu ppeerrttssoonnaaiiaa eeggiitteenn ddiittuu eettaa eesskkeettxxaa aallddaattzzeeaann

kkoorrrriikkaa iiggoottzzeenn ddiirraa mmaakkiillllaajjeeaa eettaa aarrrrooppaa aallddaattzzeerraa.. AA zzeeppeelluukkaa ffeessttaa!! ““EErrrraazzaa iizzaann ddaa gguurreettzzaatt bbeerrttaakkooeekkiinn hhaarrrreemmaannaaeeggiitteeaa.. EEllkkaarrtteeaa uuzztteenn ddiigguuttee bbaazzkkaallttzzeekkoo,, ggooiikkoo ggeellaa hhaauummaakkiillllaattuu eettaa jjaannzztteekkoo…… pprriimmeerraann hhaarrttuu ggaaiittuuzzttee””.. BBeerraa MMaarrkkoo ddaa tteelleessaaiilleeaann eettaa bbeerree aannddrreeaakk FFiinnaa dduu iizzeennaa eettaahheerrrriikkoo ppeelluukkeerraa ddaa;; AAiinneerree TToolloossaakk eeggiitteenn dduu FFiinnaarreenn ppaappeerraa::““NNii hheerrrriikkoo llookkaalleenn jjaabbeeaa nnaaiizz,, jjaauunnttxxooeenn oonnddoorreennggooaa--eeddooiizzaannddaakkooaa;; bbaaiinnaa MMaarriixxaabbeell eerree bbaannaaiizz,, bbeessttee ppaappeerr bbaatteeaann..HHeerrrriikkoo aallaarrgguunn bbaatt,, hhiittzz eeggiitteeaa aasskkoo gguussttaattzzeenn zzaaiioonnaa,, kkoottiillllaaxxaammaarrrraa……””..MMaarrkkookk bbeerree eettxxeerraa eerraammaann ggaaiittuu,, mmaarrkkeessaarreenn eettxxeerraa.. GGuussttuurraaiibbiillii ggaarraa bbaarrrruuaann,, ggaarraaii bbaatteekkoo ppaallaazziiooaann ggoorraa eettaa bbeehheerraa.. TTeelleessaaiill bbaatt eeggiitteenn dduueenn lleehheenneennggoo aallddiiaa dduu EEggooiittzzeekk..WWaazzeemmaannkkeenn eeddoo NNooaauuaa!!--nn eesskkeettxxaakk eeggiitteenn oohhiittuuttaa ddaaggoo,,bbaaiinnaa kkaassuu hhoonneettaann ddeessbbeerrddiinnttaassuunn hhaannddiieennaa ggrraabbaakkeetteennjjaarrrraaiikkoorrttaassuunneeaann iikkuusstteenn dduu:: ““ZZuukk ggrraabbaattzzeenn dduuzzuu eegguunn

bbaatteeaann sseekkuueennttzziiaa bbaatt eettaa hhaannddiikk aasstteebbeetteerraa bbeessttee bbaatt aauurrrreekkooaarreenn jjaarrrraaiippeennaa ddeennaa eettaazzaaiillaaggooaa ddaa ppeerrttssoonnaaiiaann ssaarrttzzeeaa””..

ASIER ALTUNA ZUZENDARIETAKO BATEKIN AZKEN HITZAK:

Nolatan aukeratu zenuten Arroagoia Brinkola telesailafilmatzeko?Gure kanpamendu basea Donostia da, errodajea Miramonenegiten dugu-eta. Zerbait gertukoa behar genuen, eta Arroakautopistatik sarrera-irteera ona du, herri lasaia da, plaza nahikotxikia du eta ez da jende asko bizi bertan... Eta Marko pertso-naiaren etxea ezagutzea izan zen bertan geratzeko arrazoi na-gusia. Barrutik oso ederra da eta zerbait inportantea izan zena-ren dekadentzia hori du; paper pintatu horiek ez dira inon aur-kitzen!Pertsonaiak eta etxea ikusita ez du ematen istorioa2008an gertatzen denik.Brinkolan mundutik aparte bizi dira, aspaldi geratu ziren atze-ra. Lanroberra da erabiltzen duten trastu bakarra. Istorioak kontatzen du aspaldi sekulako mu-gimendua zegoela hemen, eta bat batean tren geltokia kendu eta kotxeras edo trenen aparka-mendu soil bihurtu zela; eta hortik aurrera beherakada hasi zen.Zuzendari lanetan Telmo Esnal eta biok zabiltzate eta baita gidoilari lanetan ere, ezta?Anjel Alkain etorri zen ideia batekin eta istorioa Telmo eta biok idatzi genuen. Gero NagoreAranburu ere gurekin hasi zen eta Egoitz Lasa eta Iñaki Pagadizabal ere bai, dialogoak egiten.Bost gidoilari beraz.Zuek zinematik zatozte, telebistarako salto hori nola daramazue?Ba ondo baina azkarrago zoaz, denbora gutxiago duzu. Batez ere diruagatik da hori, zinemanadibidez egunean bost sekuentzia egiten dituzu eta sekuentzia bakoitza gehiago zaintzen du-zu, eta hemen hamalau sekuentzia egin behar dira. Zer kontatu dezakegu telesailari buruz?Nik uste dut istorio surrealista bat dela, umorea oso parte inportantea da. Herri baten isla da,erretratu bat, baina aldrebeskeria askokoa. Idazterakoan, asko gozatu genuen. Italia, italiar ne-orrealismoa gogorarazten dit, surrealismo puntu horrekin.Gaur eguneko gizartearekin ba al dauka zerikusirik?Azkenean estudio antropologiko bat da hau [kar-kar-kar]. Kritika egiten diogu gauza askori,atzetik, ezkututik bezala. Egoerek sortzen dute komedia, Brinkolan oso arraro funtzionatzenbaitute. Adibidez, ez dute erretzen, sekula ez dute ikusi zigarrorik. Brinkolan edozer gerta liteke.

···

MARGARI EIZAGIRRE

Page 15: 88 - 2008 urria

azAARROOAA

04 AASSTTEEAARRTTEEAA

Kattalin BularrekoGinekologiako Minbiziaga-tik Eragindako EmakumeenElkarteak hitzaldia eskainikodu Kultur Etxean. Donostia-ko Institutu Onkologikokomedikua den, Arrate Plazao-la izango da hizlaria. Bula-rreko minbiziaren arrazoienazterketaz, tratamenduaz,prebentzioaz... hitz egingoda 50 eta 69 urteko bitartekoemakumeei zuzendutakoekitaldian.•• Kultur taldeenbatzarra arratsaldeo19:00etan kultur etxean.

09 IIGGAANNDDEEAA

Behobia Donostiakorritu behar dutenentzatautobusa jarri nahi da. inte-resatuek dei dezatela kirol-degira 943 147 942 telefonora.

11 AASSTTEEAARRTTEEAA

San Martin jaiak Lasao auzoan.

1155 LLAARRUUNNBBAATTAA

Danbolin Zulo Kultur Elkarteak antolatuta Gilkitxaro-ren “Honolulu leku bat” antzerkia. 22:00etan kultur etxean.

16 IIGGAANNDDEEAA

Agiro mendi taldeak antolatutako egun pasa. Leitzaran-dik Artikutzara. Goizeko 7etan autobusa gurutzean eta arratsal-

deko 4ak aldera itzulera.Izen ematea kiroldegianazaroaren 14 a baino lehen.Bazkideek 10 euro ordain-du beharko dute eta gai-nontzekoek 12 izena ema-teko orduan.•• Eguerdiko13:00etan udaletxeko plenoaretoan Donato GoienecheetaXabier Arakamaren per-kusio eta trikiti kontzertua.

21 OOSSTTIIRRAALLAA

Iraetako AuzoElkarteak antolatuta, ber-tso afaria Gure Ordeka el-kartean gaueko 21:00etan.Txartelak lortzeko telefonohonetara deitu: 645 009810(Juan Karlos). •• Organoeta musika eskolako ikasle-ek eskainitako Santa Zezi-lia kontzertua parrokian.

22 LLAARRUUNNBBAATTAA

Musika banda-ren Santa Zeziliako kon-tzertua 20:15ak aldera uda-letxe azpian.

••Eskulan ikastaroa antolatu du udaleko gizar-te zerbitzuak. Teknika mordoska; margoketa

(kristala, egurra, oihala, oleoa ...), altzariak berriz-tatzea... Ikastaroak astelehenetan eta ostiraletanemango dira 14:30etatik16:30etara. Izen ematea: 36euro izango da (materiala barne). Hileroko kuota:36 euro. Oharra: jubilatuek eta langabeek erdia or-dainduko dute. Irakaslea: Izaskun Bravo Ansore-na. Izenematea, Zestoako Gizarte Zerbitzua.

a g e n -d a

ANTOLATZAILEA:

DANBOLIN ZULO

KULTUR ELKARTEA

51

Page 16: 88 - 2008 urria

2 0 0 9 a n D a n b o l i n k o l o r e t a nAldizkariak zortziurte bete ditu forma-tu berdintsuan etasalto bat egiteko ga-raia dela uste dugu.2009an koloretanatera nahiko genukealdizkari osoa bainahorretarako denonlaguntza beharkodugu. Bazkide gehia-go, publizitatea ja-rriko duten lantokiedo denda gehiago…denok artean lortukodugu, ziur gaude!!!

i r a i l a k 2 7Omenaldia egin zitzaion Xabin Etxaideri

Lau Iturriko garbitegia berritu dute eta orainbarrua ikus daiteke

Itziar Iturria Donostiako zinemaldian arituda ile-apaintzaile lanetan

Inixio Aizpurua astaputz galantarekin

Arrakasta Danbolinek antolatutako antzerkiak

a l e / b a l e

K A L E . EKAINBERRI INAUGURA-TU BAI BAINA BIDEAN DAUDEN FAROLAK

NOIZ PIZTUKO DIRA?

B A L E . HERRI SARRERAN TON-TORRAK JARRI DITUZTE AUTOZ POLIKIA-GO SARTZEKO

k

Page 17: 88 - 2008 urria

A g i r o M e n d i t a l d e a k , Herri Eskola eta Ekain guraso elkartearekin el-karlanean hainbat irteera antolatzen dute gaztetxoak mendian ibiltzera

ohitzen joan daitezen. Umeen aitza-kian, heldu mordoska animatzen delafrogatu ahal izan genuen Zumaiaraegin zuten irteeran. Hauek dira ikas-turte honetarako antolatu dituztenhurrengo irteerak:* Abenduak 14: Zestoa-Aizarna-Er-txiña-Zestoa* Urtarrilak 25: Zestoa-Santa Engra-zi-Aizarna-Zestoa* Martxoak 29: Zestoa-Larraskanda-Lastur (itzulera autobusean)* Maiatzak 24: Zestoa-Sastarrain-En-doia-Andutz-Itziar (itzulera autobuse-an)* Uztailak 19: Egun pasa autobusez(erabaki gabe dago nora).

u r r i a k 1 7mus txapelketa “preso bat egunkari bat”

lemapean

Ikasleak kartoizko karpeta egiten Emausenerakusketan

Monika Zapirain logopedaren hitzaldia

Eskalada praktikatzeko lekua handitu dute

Zubiaurren korrika egiteko eraztuna prest

71

danbolinzulo U r t a i n e n b i z i t z a a n t z e r k i a nAnimalario taldeak, irailaren 25ean“Urtain” antzezlana estreinatu zuenMadrilen. Denok ezagutzen dugun Jo-se Manuel Ibarren bizitzako amaiera-rekin hasten da antzezlana. Andres Li-maren zuzendaritzapean, RobertoAlamo aktoreak egiten du Urtainenpapera.Oraindik Madrilen ari dira lanean bai-na Euskal Herrian ere emanaldiak es-kaintzekoak dira.

Page 18: 88 - 2008 urria

tuzten auto zoragarriak nolakoak di-ren ikusteko aukera izan nuen. Nola-nahi ere, hau baino deigarriagoa eginzitzaidan Kubatarren artean dagoenadiskidetasuna. Errepidean kotxerenbat geldituz gero bere inguruko gida-riak berehala gelditu eta laguntza es-kaintzen zioten. Matxuratutako kotxe-aren inguruan hainbat “mekaniko”ikusi zitezkeen. Egia esan, ibilgailuhaiek martxan jarri eta mantentzekogaitasuna duten mekanikoak ez diranolanahikoak ze, kasu askotan, ma-txuratua izan den jatorrizko piezarikez da egiten eta beste zerbait erabilibehar izaten da antzeko funtzioa betedezan.

Nire egonaldian zehar autobus gida-ri lana burutu zuen Lazarok betebehargehigarri bat izan zuen: nire turismo-gidari izatea. Bere esku utzi nuen Ha-banako eguneko errealitatea nolakoaden erakustea. Hiri handi guztiek be-zala (bi milioi pertsona baino gehiagobizi dira berton) era guztietako paisaia,leku eta pertsonak ikusi daitezke. Le-hen inpresioa historia handia duen hiribatena da, iragandako denboraren tes-tigantza jaso duten eraikin zaharrek

Duela zenbait hilabete, Kubako Errepublika-ko Escuela Superior de la Industria Básica(ESIB) eta Euskal Herriko Unibertsitatearen ar-teko hitzarmen bat medio, Habanan egonaldibat burutzeko aukera izan nuen. Nire bidaiarenhelburu akademikoetariko bat Kubako goi mai-lako teknikariei (ingeniariak nagusiki) ekono-mia kapitalistetako enpresetan kontabilitateanola eramaten den azaltzea izan zen. Helburuhau bezain garrantzitsua nire helburu pertso-nala zen: hain erregimen berezia duen herrial-dea ezagutzea.

Habanako José Martí nazioarteko aireporturagauez iritsi eta “nire etxea” bilakatu zen eraikineraeraman ninduten. Hurrengo egunean baieztatzekoaukera izan nuen bezala, aparteko egoitza zen. Izanere, Fidel Castro, Che Guevara eta euren lagunakKubako iraultza aurrera atera aurretik, etxe hau Ha-banako Alkatearen udako egoitza zen. Bazekien bainon bizi!.

Deigarria egin zitzaidan “nire zerbitzura” neukanpertsona kopurua. Nahiz eta momentu horretanetxe hartan zegoen bisitari bakarra ni izan, garbi-tzaile bat (Carmen), sukaldari bat (Iban) eta lagun-tzaile bat (Susana) egun osoan nirekin egon ziren.Era berean, etxe ofiziala zenez gero, eguneko 24 or-dutan zaintzaileren bat zegoen.

Nire egoitzatik ESIBera bidean gindoazela telebis-tan inoiz agertu diren eta 50 urte baino gehiago di-

I R A E T A R BAT KUBAkoH A B A N A n B I S I TA R I

Page 19: 88 - 2008 urria

aspaldidanik han daudela aldarrikatuko balute bezala. Jendeari dagokionez ezagutzen ditugun bezain atsegin,

hizlari eta irekiak dira. Euren eguneroko errealitateari, he-men egin ohi dugun bezala, ahal duten bezala aurre egitendiote, nahiz eta estatuak gutxieneko bizi-baldintzak ziur-tatu (etxea eta zenbait janari), sinesgaitza dirudi soldata“ofizialarekin” (hileko 25 ¤ ingur u) bakarrik betebeharguztiei aurre egitea. Nolanahi ere bada kontuan hartzekodatu bat: kubatar baten batez besteko bizitza hemen dau-kagunaren antzekoa da.

Heziketaren arloari aparteko garrantzia eman zioniraultzak, eta bere lehendabiziko zeregina kubatar bakoi-tzari irakurtzen eta idazten erakustea izan zen. Habanakokaleetan mota eta kolore ezberdineko eskola-jantziak ikusditzakegu baina guztiek ezaugarri komun bat badute:ikasketa maila bakoitzeko ikasle guztiek arropa mota etakolore berberekoak eramaten dituzte. Gaur egun bere he-ziketa sistema erreferentzia da munduko zonalde horretaneta batez ere aipagarria da medikuntzak duen ospea. Uni-bertsitate mailako ikasketetan deigarria egiten da ondo-rengoa entzutea: Kuban iparramerikar gehiago daude uni-bertsitate mailako ikasketak burutzen Iparramerikan ku-batarrak baino.

Kubatarrak harro sentitzen diren beste arlo bat kirol ar-loa da. Ikusi besterik ez dago zer nolako emaitzak lortu

ohi dituzten nazioarteko lehiaketetan. Kontuan izanikzein den Kubaren populazioa (11 milioi pasatxo) harriga-

9rria dira joko olinpikoetako emaitzak: 2000 urtean Syd-neyn 29 domina, 2004 urtean Atenasen 27 eta amaituberri diren Beijinen 24.

Solidaritatearen arloa ere kontuan hartzeko modukoada. Beraien datuen arabera, esta-tu espainiarrak kanporatzenduen mediku kopuru baino han-diago bidaltzen du Kubak. Haugarbi esaten ez duten arren, ba-dirudi kanporaketa honen truke-an konpentsazio ekonomikoadagoela. Honen adibiderik gar-biena Venezuelako gobernuare-kin hitzartutako “miraria opera-zioa” da. Kuban bistako ebake-tak egitearen truke Venezuelakogobernuak petrolioa ematen dio.Akordio honen baitan eta opera-zio berezi hau dela medio Afri-ka, Asia, Karibe eta LatindarAmerikako milioi bat pertsonabaino gehiagok bista berreskura-tu dute. 2016 urtearen bukaera-rako kopuru hau 6 milioietarazabaldu nahi da.

Ekonomiaren arloan bere ego-era berezia aipatu behar da: IparAmerikako gobernuaren blokeobortitzaz gain, 1980ko hamarka-daren bukaeran Sobiet Batasu-naren desagertzeak sortutakokalte ekonomikoak aipatu behardira. Gaur egun bi dira Kubakobazkide komertzial nagusiak:Venezuela alde batetik eta Txinabestetik, eta bertoko errealitateko ekonomikoa ezagutuondoren esaldi hau harrigarria bada, zenbait estatistikenarabera munduko posturik gorenean dago ingurumenaerrespetatuz garatu diren eredu ekonomiko jasangarrie-tan.

Kubako errealitatea hobeto ezagutzeko erreferentziabat azkeneko urteetan ikusi dudan erreportaje interes-garrienetako bat Oliver Stone zuzendariak, Fidel Cas-troren figura hobeto ezagutzeko asmoarekin, 2003 urte-an Berlingo festibalera aurkeztutako “Comandante” do-kumentala da. Material hau produzitzeko, besteakbeste, Fidel Castrorekin gauzatutako 30 ordutako elka-rrizketa erabili zituen. Filmatutako material guztia FidelCastroren eskutan utzi zuen nahi zituen moldaketakegiteko. Ez zuen deus ere aldatu.

BAT KUBAkon B I S I T A R I

A gustin Erk iz ia O la i zo la

1

Page 20: 88 - 2008 urria