Elikadura osasuntsuaren dimentsioak. bittor rodriguez

Bittor Rodríguezbittor.rodriguez@ehu.es

www.nutricionyobesidad.com

Elikadura osasungarriaren dimentsioak Bittor Rodríguez

Bittor Rodríguez

www.nutricionyobesidad.com bittor.rodriguez@ehu.es

SARRERA ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA EKOLOGIKOAK AGROEKOLOGIA

Bittor Rodríguezwww.nutricionyobesidad.com

bittor.rodriguez@ehu.es

SARRERA

Organismoaren funtzionamentu ezinhobea garatzea eta mantentzea, osasuna mantentzea edo eta berreskuratzea, gaixotasunak pairatzearen arriskua murriztea,ugalketa, ernaldia eta edoskitzaroa ziurtatzea ahalbidetzen duenaeta hazkuntza eta garapen ezinhobeak bermatzen dituena.Gogobetekoa, nahikoa, osoa, orekatua, armonikoa, segurua, egokitua, sostengarria eta eskuragarria izan behar da.

GREP-AEDN (2013)

ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA EKOLOGIKOAK AGROEKOLOGIA

SARRERA

Nutrizio-egoera

OBSERVATORIONUTRICIONAL

Argaltasuna

Egoera normala

Gainpisua

Obesitatea

SARRERA

Elikadura-ohiturak (SENC 2004 gomendioen betetzea)

Exceso

Defecto

Cumple

OBSERVATORIONUTRICIONAL

SARRERA

Arazo nagusia: fruta eta barazkien irensketa eskasa

- Energia gutxi- Bitamina eta mineral babesleak- Zuntz dietetikoa- Konposatu bioaktibo ugari

SARRERA

Arazo nagusia: fruta eta barazkien irensketa eskasa

SARRERA

…ETA BADAKIZU!

SARRERA

Hezkuntza?Hezkuntza?

Elikadura-jokaeren disonantzia kognitiboak

ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA

Ezin da ezagutzara murriztu

EKOLOGIKOAK AGROEKOLOGIA

SARRERA

…ETA BADAKIZU!

SARRERA

…Nola aldatu…?

SARRERA ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA

Elikadura-jokabidearen Elikadura-jokabidearen determinatzaileakdeterminatzaileak

SARRERA ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA

SARRERA

AUKERAErabilerraztasuna

GAITASUNA

Autonomia

Gaitasun bereziak

Kontrola

MOTIBAZIOA

Sinismenak

Gizarte-erlazioak

Ereduak

SariakEzagutza Apetitua

Plazerra

INGURUNEA

ALDAKETARAKO OINARRIAK GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOA

Eskuragarritasuna

SARRERA GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOAALDAKETARAKO OINARRIAK EKOLOGIKOAK AGROEKOLOGIA

EzagutzaEzagutza

- Egokitua- Erakargarria- Aktiboa

EzagutzaEzagutza

«LA TRATTORIA» (2 ale)

www.avecomics.com

EzagutzaEzagutza

SARRERA GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOAALDAKETARAKO OINARRIAK

bittor.rodriguez@ehu.eshttps://www.youtube.com/watch?v=rkVXeEgGYmo

EzagutzaEzagutza

…ETA BADAKIZU!

SinismenakSinismenak

- Mitifikatzea/demonizatzea

- Marketina

https://www.youtube.com/watch?v=HDtDOHX1gDI

- Marketina

San Antonio Technologies. UCAM-Universidad Católica de Murcia http://www.ucam.edu/investigacion

1.- Zer jeisten du kolesterola?

2.- Ezagutzen al duzu?

http://www.alimentasonrisas.es

- Marketina

España

…ETA BADAKIZU!

SariakSariak

- Emozionalak- Jarduerak- Elikagai osasungarriak

ApetituaApetitua

- Momentua

PlazerraPlazerra

- Gustuak errespetatu- Aurkezpena

EreduakEreduak

- Gurasoak- Irakasleak- Lagunak- Pertsonaiak

…EZ ESAN KONTRAKOA!

Gizarte-erlazioakGizarte-erlazioak

- Onarpena- Kultura

“Claim” etikoak dituzten elikagaiak

EtikaEtika

…ETA BADAKIZU!

AutonomiaAutonomia

Gaitasun zehatzakGaitasun zehatzak- Dietetikoak

Gaitasun zehatzakGaitasun zehatzak- Dietetikoak- Sentsorialak

Gaitasun zehatzakGaitasun zehatzak- Dietetikoak- Sentsorialak- Sukaldekoak

http://www.cdc.gov/pcd/issues/2014/14_0267.htm

Gaitasun zehatzakGaitasun zehatzak- Dietetikoak- Sentsorialak- Sukaldekoak

KontrolaKontrola

…EZ ESAN KONTRAKOA!

EskuragarritasunaEskuragarritasuna- Etxean- Eskolan/lantokian- Dendetan/jatexetan

ErabilerraztasunaErabilerraztasuna- Prestaketa- Ekonomikoa

…ETA BADAKIZU!

AUKERAErabilerraztasuna

GAITASUNA

Autonomia

Gaitasun bereziak

Kontrola

MOTIBAZIOA

Sinismenak

Gizarte-erlazioak

Ereduak

SariakEzagutza Apetitua

Plazerra

INGURUNEA

Eskuragarritasuna

EKOLOGIKOAKSARRERA GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOAALDAKETARAKO OINARRIAK AGROEKOLOGIA

Elikagai ekologikoak

Produktu ekologikoa deitzen zaio nekazaritza-sistema ekologikoen bidez eskuratutako produktuari, alegia, nekazaritza ekoizpen naturalari, eta sintesi-produktu kimikorik (pestizidak, herbizida kimikoak, hazkuntza-hormonak edo ongarri artifizialak) erabiltzen ez duenari.

Nekazaritza mota horrek materia organikoak, naturalak eta birziklatuak erabiltzen ditu, eta errotazio-printzipioa aplikatzen dute euren lanean.

Kontsumitzaileek merkatuan produktu ekologikoak bereizi ditzaten, ontziratutako elikagai guztiek euren markaz gain, honako hauek eramaten dituzte: etiketa zenbakitua (edo kontra-etiketa), Kontrol organismoaren edo erakundearen izena eta/edo kodea daraman berariazko logotipoa edo anagrama, eta “Nekazaritza ekologikoa” legenda.

http://wikia.elika.eus/index.php/Ekologikoa

Nutritiboagoak?

EKOLOGIKOAK

Nutritiboagoak?

AGROEKOLOGIA

EKOLOGIKOAK

Nutritiboagoak?

AGROEKOLOGIA

SARRERA GAITASUNA AUKERAMOTIBAZIOAALDAKETARAKO OINARRIAK EKOLOGIKOAK

Nutritiboagoak?

bittor.rodriguez@ehu.eshttp://www.eufic.org/article/en/expid/Organic_food_and_farming_scientific_facts_and_consumer_perceptions/

Nutritiboagoak?

AGROEKOLOGIA

Nutritiboagoak?

AGROEKOLOGIA

EZ DAGO EBIDENTZIARIK

Nutritiboagoak?

AGROEKOLOGIA

Gozoagoak?

EZ DAGO EBIDENTZIA SENDORIK

Gozoagoak?

AGROEKOLOGIA

Garbiagoak?

EFSA (2013, 81.000 lagin)

http://blog.elika.eus/eu/plagiziden-hondakinak-elikagaietan-2013/

Garbiagoak?

Arartekoaren 2014S-314-14 ebazpena,2014ko maiatzaren 5ekoa, Oiola urtegiko uren ingurumen-kalitateari buruzkoa. Horren bidez, Osasun Sailari eta URA Uraren Euskal Agentziari iradokitzen zaie edateko ura hartzeko erabilitako uren kalitatea kontrolatzeko prozedura bat ezartzeko, 2000/60/EE Zuzentarauko 7.2. artikuluan jasotako betekizunei jarraiki.

http://www.ararteko.net

Garbiagoak?

http://www.unibertsitatea.net/aktualitatea/arrainak-hermafrodita-bihurtzen-dituen-kutsadura

Garbiagoak?

AGROEKOLOGIA

http://www.lavanguardia.com/medio-ambiente/20130429/54372971563/ue-desbloquea-prohibicion-plaguicidas-abejas.html

Garbiagoak?

AGROEKOLOGIA

Garbiagoak?

AGROEKOLOGIA

ZALANTZARIK EZ

Garbiagoak?

AGROEKOLOGIA

Seguruagoak?

EFSA (2013, 81.000 lagin)

http://blog.elika.eus/eu/plagiziden-hondakinak-elikagaietan-2013/

Seguruagoak?

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091302213000599

AGROEKOLOGIA

Seguruagoak?

http://www.lacelosia.com/la-mitad-de-los-investigadores-que-trabajan-para-la-autoridad-europea-de-seguridad-alimentaria-tienen-vinculos-poco-eticos-con-la-empresa-privada/

AGROEKOLOGIA

Seguruagoak?

http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-2014-0312+0+DOC+XML+V0//EN

AGROEKOLOGIA

Seguruagoak?

EZETZ DIOTE…

AGROEKOLOGIA

Osasungarriagoak?Osasungarriagoak?

Nutritiboagoak ?Seguruagoak?

AGROEKOLOGIA

bittor.rodriguez@ehu.eshttp://aldizkaria.elhuyar.org/erreportajeak/pestizidak-pozoi-bihurtuta-gizakiarentzat/

Bidezkoagoak?

AGROEKOLOGIA

Bidezkoagoak?

AGROEKOLOGIA

Bidezkoagoak?

AGROEKOLOGIA

Bidezkoagoak?

ZALANTZARIK EZ

Bidezkoagoak?

Seguruagoak? EZETZ DIOTE…

Garbiagoak?

ZALANTZARIK EZ

EZ DAGO EBIDENTZIARIKNutritiboagoak?

EZ DAGO EBIDENTZIA SENDORIKGozoagoak?

ZALANTZARIK EZ

AGROEKOLOGIA

Agroekologia

Agroekologia elikagaiak ekoizteko eta merkaturatzeko modu bat da. Ekoizteko moduari dagokionez, lurralde bakoitzeko agronomia-teknikak, hango ekosistemara moldatuak eta esperimentazio tradizionalean oinarrituak, erabiltzea proposatzen du. Polilaborantzako ekoizpenak izaten dira monolaborantzakoak baino gehiago, lurzoruaren, floraren eta faunaren dibertsitateari eta aberastasunari laguntzeko, eta, azken buruan, ekosistemaren jasangarritasunari laguntzeko.

Elikagaiak merkaturatzeko moduari dagokionez, merkaturatze-kanal laburrak aldezten ditu, kontsumitzaileari zuzenean saltzea, ekoizleak bere lanaren ordain handiagoa lor dezan. Horrek eragin sozioekonomiko oso garrantzitsua du, zeren hari esker inguruko egitura ekonomikoa garatu, hiri-kulturaren eta landa-kulturaren arteko harremanak sendotu eta ekoizleen autoestimua hobetzea lortzen baita.

http://wikia.elika.eus/index.php/Agroekologia

Agroekologia

Agroekologia eta nekazaritza ekologikoa gauza desberdinak dira. Nekazaritza ekologikoa ekoizpen-praktika batzuei buruz baino ez da arduratzen (adibidez, produktu kimiko sintetizatuak ez erabiltzea); agroekologia, berriz, nekazaritzaren ekoizpenak ekosisteman (produktu kimiko sintetizatuekin edo gabe) eta ingurune sozioekonomikoan dituen efektuez arduratzen da.

Agroekologia elikagaiak ekoizteko eta merkaturatzeko proposamen alternatibo bat da; beraz, elikadura jasangarriaren ardatz nagusia da. Gure inguruan, azken urteotan kontsumo-taldeen loraldia gertatzen ari da; hogei bat familiak hitzarmen bat egiten dute tokiko baratzezain batekin (nekazaritza ekologikoan ari dena edo ez), asteko otarra eman diezaien sasoian sasoiko barazkiekin.

http://wikia.elika.eus/index.php/Agroekologia

…ETA BADAKIZU!

OSASUNGARRIA ACCIÓN PREVENCIÓNSARRERA

ESKERRIK ASKO!!

Elikadura osasuntsuaren dimentsioak. bittor rodriguez

Documents

Transcript of Elikadura osasuntsuaren dimentsioak. bittor rodriguez

Udaberria eta elikadura

Elikadura-sistemak - pdf2.hegoa.efaber.netpdf2.hegoa.efaber.net/entry/content/2060/ELIKADURA_SISTEMAK_DIGITAL.pdf · AURKIBIDEA Koadroen aurkibidea ... elikadura sistemei buruzko

2014-2015 LAN-PLANGINTZA - Nekazaritza, Arrantza eta ...€¦ · 1470GI1C10 Elikadura Jasangarria Jesus Calvillo 2 Bidasoaldea 135,37 1470GI1C11 Elikadura Jasangarria Jesus Calvillo

PAISAIA-IKUSPEGIA ETA BERE LAU DIMENTSIOAK: METODO ...

hegoak zabalduz 10 - biblioteca.hegoa.ehu.eusbiblioteca.hegoa.ehu.eus/downloads/20773//system... · Elikadura-sistemak: Elikadura Burujabetzaren eta Agroekologiaren estrategia askatzaileak

1. GIZA-ELIKADURA 3 DBH

Elikadura egokia eta orekatua

ELIKADURA, JARDUERA FISIKO EGOKITUA ETA OSASUNERAKO …€¦ · Eguna eta Ordua HIZLARIAK ELIKADURA, JARDUERA FISIKO EGOKITUA ETA OSASUNERAKO HITZALDIAK Antolatzailea Lekua: ElikaEsport

Elikadura eta Haurrak

Giza elikadura dbh 3 bio geo

Bittor Larrea y maquetas

Erosketa berdea eta elikadura jasangarria

ELIKADURA BURUJABETZA EREITEN · 2020. 8. 24. · ELIKADURA BURUJABETZA EREITEN Nekazaritza arloko Lanbide Heziketara zuzendutako Unitate Didaktikoa Argitalpen honek Garapenerako

Aurkibidea - lakari.eus · Lakaritarrok gure hastapenetik beharra ikusi dugu, elikadura eta kontsumo jasangarria sustatzeko. Horregatik, gure ildoetariko bat elikadura-sistema osasungarriagoa

P.p. elikadura

Kimika Eta Elikadura

AURKIBIDEA - economiasolidaria.org publikoak-2.pdf · AURKIBIDEA 1 AURKEZPENA SARRERA I. ELIKADURA BURUJABETZA: IKUSPUNTU INTEGRALA, IREKIA ETA ALTERNATIBOA 1.1. Elikadura burujabetzaren

ebaluazio-irizpideak eta minimoak...2. MULTZOA GIZAKIA ETA OSASUNA - Elikadura osasuntsua/ez osasuntsua, elikadura orekatua/ez orekatua bereizten ditu. - Elikadura osasuntsua eta orekatua

Artistikako Koadernoa 3.A Bittor Barandiaran

Elikadura eta Nutrizioa