"Ikastola" aldizkaria: 198. zenb. - apirila
23
www.ikastola.net GEHIAGO DA BATZEN GAITUENA d
-
Upload
ikastolen-elkartea -
Category
Documents
-
view
239 -
download
2
description
"Ikastola" aldizkaria: 198. zenb. - apirila
Transcript of "Ikastola" aldizkaria: 198. zenb. - apirila
www.ikastola.net
GEHIAGO DA BATZEN GAITUENA
d
33Ikastola198
198IKASTOLA ALDIZKARIA www.ikastola.net
iks
EDIT
ATZA
ILEA
:EU
SKAL
HER
RIKO
IKAS
TOLA
KIk
asto
len
Etxe
a,
Erro
taza
r bi
dea,
124
20
018
DON
OSTI
A Te
l.: 6
06 3
3 41
45
KOOR
DIN
ATZA
ILEA
:Zu
riñe
Men
diza
bal
aldi
zkar
ia@
ehi.i
kast
ola.
net
ERRE
DAKZ
IOA:
Joxe
an A
girr
e et
a Ev
a Do
min
go
EUSK
ARA
ZUZE
NTZ
AILE
A:Im
anol
Art
ola
DISE
INU
A ET
A M
AKET
AZIO
A:
Txem
a Ga
rzia
Urb
ina
INPR
IMAT
ZAIL
EA:
GERT
U in
prim
ateg
ia.
Oñat
i. Te
l.: 9
43 7
8 33
09
APIR
ILA
2012
3 IKASTOLEN JAIAK4-HERRI URRATS SENPEREN, MAIATZAREN 13AN6-IBILBIDEA TRAPAGARANEN, EKAINAREN 3AN
8 ELKARRIZKETA ENPRESARIEREKIN SOLASEAN: KRISI GARAIAN ERE ABANTAILAK DITU LANBIDE HEZIKETAK12 IKUSTEKOA DA LEZOKO IKASTOLA BERRIA 14 ERREPORTAJEA XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK 16-FEDERICO MAYOR ZARAGOZA, 18-JONAN FERNANDEZ, 19-JON MIRENA LANDA, 20-JUAN CARLOS TORREGO. ARGAZKITAN, 21-JARDUNALDIEN AMAIERAKO KONPROMISOAK
UDABERRIAN LAPURDITIK
MEATZALDERA.Lapurdi eta Meatzaldea, bi geografia arras
ezberdin bisita ditzakete euskaltzaleek, ikastolen
jaiak aitzakiatzat hartuta, datozen asteotan:
Senpere maiatzaren 13an eta Trapagaran
ekainaren 3an. Senpereko lakuaren bueltan Herri
Urratsen 29. edizioa egingo da, eta beste hainbat
ekitaldiren artean aurten maskarada ere izango
dute bertaratzen direnek. Bizkaiko Ikastolen jai
nagusiaren 34. edizioa Trapagaranen ospatuko
da. Bigarren lerroari jarraipena emateko eraikin
berria behar dute.
UDABERRIAN LAPURDITIK
MEATZALDERA
HE
RR
I U
RR
ATS
EK
O K
AM
ISE
TEK
IN A
GE
RTZ
EN
DIR
A T
RA
PAG
AR
AN
EK
O I
KA
SLE
AK
ER
E.
BI
JAIA
K L
OTU
NA
HI
IZA
ND
IRA
IR
UD
I B
ER
EA
N:
UD
AB
ER
RIK
O B
I LE
HE
N F
ES
TAR
AK
O B
ATE
RA
KO
DE
IALD
IA E
GIN
EZ.
33Ikastola198
198IKASTOLA ALDIZKARIA www.ikastola.net
iks
EDIT
ATZA
ILEA
:EU
SKAL
HER
RIKO
IKAS
TOLA
KIk
asto
len
Etxe
a,
Erro
taza
r bi
dea,
124
20
018
DON
OSTI
A Te
l.: 6
06 3
3 41
45
KOOR
DIN
ATZA
ILEA
:Zu
riñe
Men
diza
bal
aldi
zkar
ia@
ehi.i
kast
ola.
net
ERRE
DAKZ
IOA:
Joxe
an A
girr
e et
a Ev
a Do
min
go
EUSK
ARA
ZUZE
NTZ
AILE
A:Im
anol
Art
ola
DISE
INU
A ET
A M
AKET
AZIO
A:
Txem
a Ga
rzia
Urb
ina
INPR
IMAT
ZAIL
EA:
GERT
U in
prim
ateg
ia.
Oñat
i. Te
l.: 9
43 7
8 33
09
APIR
ILA
2012
3 IKASTOLEN JAIAK4-HERRI URRATS SENPEREN, MAIATZAREN 13AN6-IBILBIDEA TRAPAGARANEN, EKAINAREN 3AN
8 ELKARRIZKETA ENPRESARIEREKIN SOLASEAN: KRISI GARAIAN ERE ABANTAILAK DITU LANBIDE HEZIKETAK12 IKUSTEKOA DA LEZOKO IKASTOLA BERRIA 14 ERREPORTAJEA XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK 16-FEDERICO MAYOR ZARAGOZA, 18-JONAN FERNANDEZ, 19-JON MIRENA LANDA, 20-JUAN CARLOS TORREGO. ARGAZKITAN, 21-JARDUNALDIEN AMAIERAKO KONPROMISOAK
UDABERRIAN LAPURDITIK
MEATZALDERA.Lapurdi eta Meatzaldea, bi geografia arras
ezberdin bisita ditzakete euskaltzaleek, ikastolen
jaiak aitzakiatzat hartuta, datozen asteotan:
Senpere maiatzaren 13an eta Trapagaran
ekainaren 3an. Senpereko lakuaren bueltan Herri
Urratsen 29. edizioa egingo da, eta beste hainbat
ekitaldiren artean aurten maskarada ere izango
dute bertaratzen direnek. Bizkaiko Ikastolen jai
nagusiaren 34. edizioa Trapagaranen ospatuko
da. Bigarren lerroari jarraipena emateko eraikin
berria behar dute.
UDABERRIAN LAPURDITIK
MEATZALDERA
HE
RR
I U
RR
ATS
EK
O K
AM
ISE
TEK
IN A
GE
RTZ
EN
DIR
A T
RA
PAG
AR
AN
EK
O I
KA
SLE
AK
ER
E.
BI
JAIA
K L
OTU
NA
HI
IZA
ND
IRA
IR
UD
I B
ER
EA
N:
UD
AB
ER
RIK
O B
I LE
HE
N F
ES
TAR
AK
O B
ATE
RA
KO
DE
IALD
IA E
GIN
EZ.
AURTENGOKANTA EGINDUEN “LATROBA KUNGFU” TALDE
KATALANAK, Zaramak, Suta Gar-ek, Obrint Pas-ek,Anje Duhaldek eta bestehainbat taldek girotuko dutemaiatzaren 13an Senperenegingo den Herri Urrats.Hala ere, aurtengoegitarauan bada,Hegoaldetik doazenentzatbatez ere, ikuskizun berezibat: maskarada.
Gamere-Zihigakogazteak ziren aurtengomaskarada egitekoak, bainaheriotza bat tarteko datorrenurterako utzi zituztenemanaldiak. Hori horrelaizanik, Xiberoko IkastoletakoIkasle Ohien Elkarteak hartuzuen bere gain hutsune horibetetzeko ardura. Herrizherri ibili dira apirilean, etaHerri Urratsen izango diraazken emanaldia egiten.Xiberoko Ikastoletako IkasleOhien elkartea (XIIO)2010ean sortu zen eta urtehorretan bertan “Olaz olaikas” ikusgarria eman zutenMauleko Jai-Alaian.“Apirileko lau igandetan etamaiatzeko lehen igandeaneman behar zutenmaskarada Zuberoako bestehainbat herritan. Hori jakingenuelarik, harremanetanjarri ginen elkartearekin, ea
Herri Urratsera etorrikoziren galdetu genien, etaberehala animatu ziren.Maskara ezagutzen ez dutenHegoaldeko askorentzataukera polita izan daiteke”,esan zuen komunikazioarduradunak.
Ziburuko kolegiokoikasleak, berriz, batukadaprestatzen ari dira HerriUrratsen emateko.
“LA TROBA KUNG FU”Aurten lehen aldizeuskalduna ez den taldebatek egin du HerriUrratseko abestia: “La trobakung fu” talde katalanak,alegia. “Baionako MusikarenFestara etorri ziren eta ZuzuZudairek egin zuenharremana. Taldean badalapurtar bat Astigarragan etaBartzelonan bizi dena:Kristian Amorena. Horrezgainera, bada katalan batere, Carles Belda, boladakaZugarramurdin bizi dena etaeuskara ikasi duena. Beraz,Euskal Herriarekin loturaestua duen taldea da, etahemen izango dira HerriUrrats egunean”, jarraituzuen Alain Boscq-ek.
Urtero herrialde jakinbat gonbidatu ohi du HerriUrratsek. Orain bi urtekatalanak izan ziren eta iazbretoiak. Aurtenokzitaniarrak izango diraSenperera etorriko direnak.
“Hiru agertoki nagusietanOkzitaniako musika taldeekjoko dute, eta okzitanierazerakusten duten calandretadeitu eskolei buruzkoerakusketa txiki bat ereantolatu nahi dugu”,gogoratu zuen Alainek.
Dantzari dagokionean,afrikar dantzek izandezakete aurtenprotagonismo apur bat,Uztaritzeko Aska taldeaizango baita bertan. Kukaitaldeko gazteak ere etorrikodira, eta hip hop talderenbat izango da tartean. Herri Urrats kantuz ereantolatuko da.
Haurren txokoa erabatdoan izango da eta IrrienLagunek karpa handi bathartuko dute berentzat,Eroskiren laguntzarekin.
JatekoZugarramurdikoak etorrikodira zikiroarekin urterobezala, sagardotegikobazkaria ekarriko duZapiainek, paella egingodute Sarako ikastolakoek etatalogileak izango dira.
Agintari etagonbidatuei ematen zaienaperitifa Anton Amilibiasukaldariak prestatuko duaurten ere, eta berakprestatuko du halaberastelehenean lakuagarbitzen arituko direnguraso taldeentzakobazkaria ere.
AURPEGI BERRIAKBULEGOANPatxi Etxebarne da HerriUrratsen bulegokolehendakari berria, eta ZuzuZudairek azken hamaikaurtean izan duen karguahartuko du. Patxi zortziurtez izan da diruzaina, etabi lanak egingo dituaurrerantzean. “Bulegokokargu erdiak berritu dira etalaguntzarekin ari garaikasten. Horregatik uste duteskerrik beroenak emanbehar dizkiegula aurrekoei,denei, egindako guztiagatik;eta bereziki Zuzuri, eginduen lanagatik. Kontuanizan behar da lehen etabigarren urteetan izan ezik,
beste guztietan aritu delahemen lanean. HerriUrratsek gaur duendiseinuko gauza asko berakasmatuak dira”, esan zuenPatxik.
Aurtengo irabaziakKanboko Xalbador kolegioaberritu eta Ene Pentzeaetxean Seaskaren bulegonagusiak ezartzeko izangodira. Hain zuzen ere, kolegiohori zabaltzeko antolatu zenorain 29 urte lehen edizioa.Ene Pentzean dagoenekolanak egiten ari dira, etaEuskal Herriko Ikastolakkooperatibaren zerbitzubatzuk, areto handi bat etairakasleen prestakuntza gelakere zabalduko dituzte.•
Ikastola198 · apirila 2012 55Ikastola1984
SE
NP
ER
EK
O L
AK
UA
; H
ER
RI
UR
RAT
SE
KO
BU
LEG
OA
RE
KIN
LA
NE
AN
DIH
AR
DU
N T
ALD
E H
AN
DIA
; K
AN
BO
KO
ER
AIK
UN
TZA
KO
OB
RA
BE
RR
IA J
AD
AM
AR
TXA
N.
ZIK
IRO
A D
A H
ER
RI
UR
RAT
SE
KO
IKU
SK
IZU
N G
OXO
A,
GO
IZ P
AR
TETI
KH
AS
ITA.
OR
DIZ
IAK
O J
AK
INTZ
A E
TALA
ZKA
OK
O I
KA
STO
LETA
KO
GU
RA
SO
ETA
IRA
KA
SLE
EK
IN O
SAT
UTA
KO
KO
AD
RIL
AE
DE
RR
A D
A L
AG
UN
TZE
RA
JO
ATE
N D
EN
TALD
EA
. B
EH
EK
O A
RG
AZK
IAN
: PA
TXI
ETX
EB
AR
NE
ETA
ALA
IN B
OS
CQ
.
iparraldea: “Horregatik uste dut eskerrik beroenak eman behar dizkiegula aurrekoei, denei,
egindako guztiagatik; eta bereziki Zuzuri, egin duen lanagatik”.
Maskarada egingo da Herri Urratsen maiatzaren bigarren igandean Seaskako bulegoak Kanbora ekarri eta Xalbador ikastegi berria egingo dira irabaziekin
AURTENGOKANTA EGINDUEN “LATROBA KUNGFU” TALDE
KATALANAK, Zaramak, Suta Gar-ek, Obrint Pas-ek,Anje Duhaldek eta bestehainbat taldek girotuko dutemaiatzaren 13an Senperenegingo den Herri Urrats.Hala ere, aurtengoegitarauan bada,Hegoaldetik doazenentzatbatez ere, ikuskizun berezibat: maskarada.
Gamere-Zihigakogazteak ziren aurtengomaskarada egitekoak, bainaheriotza bat tarteko datorrenurterako utzi zituztenemanaldiak. Hori horrelaizanik, Xiberoko IkastoletakoIkasle Ohien Elkarteak hartuzuen bere gain hutsune horibetetzeko ardura. Herrizherri ibili dira apirilean, etaHerri Urratsen izango diraazken emanaldia egiten.Xiberoko Ikastoletako IkasleOhien elkartea (XIIO)2010ean sortu zen eta urtehorretan bertan “Olaz olaikas” ikusgarria eman zutenMauleko Jai-Alaian.“Apirileko lau igandetan etamaiatzeko lehen igandeaneman behar zutenmaskarada Zuberoako bestehainbat herritan. Hori jakingenuelarik, harremanetanjarri ginen elkartearekin, ea
Herri Urratsera etorrikoziren galdetu genien, etaberehala animatu ziren.Maskara ezagutzen ez dutenHegoaldeko askorentzataukera polita izan daiteke”,esan zuen komunikazioarduradunak.
Ziburuko kolegiokoikasleak, berriz, batukadaprestatzen ari dira HerriUrratsen emateko.
“LA TROBA KUNG FU”Aurten lehen aldizeuskalduna ez den taldebatek egin du HerriUrratseko abestia: “La trobakung fu” talde katalanak,alegia. “Baionako MusikarenFestara etorri ziren eta ZuzuZudairek egin zuenharremana. Taldean badalapurtar bat Astigarragan etaBartzelonan bizi dena:Kristian Amorena. Horrezgainera, bada katalan batere, Carles Belda, boladakaZugarramurdin bizi dena etaeuskara ikasi duena. Beraz,Euskal Herriarekin loturaestua duen taldea da, etahemen izango dira HerriUrrats egunean”, jarraituzuen Alain Boscq-ek.
Urtero herrialde jakinbat gonbidatu ohi du HerriUrratsek. Orain bi urtekatalanak izan ziren eta iazbretoiak. Aurtenokzitaniarrak izango diraSenperera etorriko direnak.
“Hiru agertoki nagusietanOkzitaniako musika taldeekjoko dute, eta okzitanierazerakusten duten calandretadeitu eskolei buruzkoerakusketa txiki bat ereantolatu nahi dugu”,gogoratu zuen Alainek.
Dantzari dagokionean,afrikar dantzek izandezakete aurtenprotagonismo apur bat,Uztaritzeko Aska taldeaizango baita bertan. Kukaitaldeko gazteak ere etorrikodira, eta hip hop talderenbat izango da tartean. Herri Urrats kantuz ereantolatuko da.
Haurren txokoa erabatdoan izango da eta IrrienLagunek karpa handi bathartuko dute berentzat,Eroskiren laguntzarekin.
JatekoZugarramurdikoak etorrikodira zikiroarekin urterobezala, sagardotegikobazkaria ekarriko duZapiainek, paella egingodute Sarako ikastolakoek etatalogileak izango dira.
Agintari etagonbidatuei ematen zaienaperitifa Anton Amilibiasukaldariak prestatuko duaurten ere, eta berakprestatuko du halaberastelehenean lakuagarbitzen arituko direnguraso taldeentzakobazkaria ere.
AURPEGI BERRIAKBULEGOANPatxi Etxebarne da HerriUrratsen bulegokolehendakari berria, eta ZuzuZudairek azken hamaikaurtean izan duen karguahartuko du. Patxi zortziurtez izan da diruzaina, etabi lanak egingo dituaurrerantzean. “Bulegokokargu erdiak berritu dira etalaguntzarekin ari garaikasten. Horregatik uste duteskerrik beroenak emanbehar dizkiegula aurrekoei,denei, egindako guztiagatik;eta bereziki Zuzuri, eginduen lanagatik. Kontuanizan behar da lehen etabigarren urteetan izan ezik,
beste guztietan aritu delahemen lanean. HerriUrratsek gaur duendiseinuko gauza asko berakasmatuak dira”, esan zuenPatxik.
Aurtengo irabaziakKanboko Xalbador kolegioaberritu eta Ene Pentzeaetxean Seaskaren bulegonagusiak ezartzeko izangodira. Hain zuzen ere, kolegiohori zabaltzeko antolatu zenorain 29 urte lehen edizioa.Ene Pentzean dagoenekolanak egiten ari dira, etaEuskal Herriko Ikastolakkooperatibaren zerbitzubatzuk, areto handi bat etairakasleen prestakuntza gelakere zabalduko dituzte.•
Ikastola198 · apirila 2012 55Ikastola1984
SE
NP
ER
EK
O L
AK
UA
; H
ER
RI
UR
RAT
SE
KO
BU
LEG
OA
RE
KIN
LA
NE
AN
DIH
AR
DU
N T
ALD
E H
AN
DIA
; K
AN
BO
KO
ER
AIK
UN
TZA
KO
OB
RA
BE
RR
IA J
AD
AM
AR
TXA
N.
ZIK
IRO
A D
A H
ER
RI
UR
RAT
SE
KO
IKU
SK
IZU
N G
OXO
A,
GO
IZ P
AR
TETI
KH
AS
ITA.
OR
DIZ
IAK
O J
AK
INTZ
A E
TALA
ZKA
OK
O I
KA
STO
LETA
KO
GU
RA
SO
ETA
IRA
KA
SLE
EK
IN O
SAT
UTA
KO
KO
AD
RIL
AE
DE
RR
A D
A L
AG
UN
TZE
RA
JO
ATE
N D
EN
TALD
EA
. B
EH
EK
O A
RG
AZK
IAN
: PA
TXI
ETX
EB
AR
NE
ETA
ALA
IN B
OS
CQ
.
iparraldea: “Horregatik uste dut eskerrik beroenak eman behar dizkiegula aurrekoei, denei,
egindako guztiagatik; eta bereziki Zuzuri, egin duen lanagatik”.
Maskarada egingo da Herri Urratsen maiatzaren bigarren igandean Seaskako bulegoak Kanbora ekarri eta Xalbador ikastegi berria egingo dira irabaziekin
BILBO HANDIARI BEGIRAAurtengo Ibilaldiakbidelagun berezia duberarekin: Ibiltxo. Bereesaziontziarekin ikastolakopatioan lurreratu zenezgeroztik, lanean jardun izandu ikastola eta euskararenalde. Beraren eskutik zortzikilometro pasa eta lau gunenagusi izango dituenibilbidea ezagutuko dugu.Auto aparkalekuak La Naval,Labe Garaiak eta BalcoWilco bezalako enpresazaharren inguruetan ezarrikodira. Aurten trenak garrantzi
handia izango du. Bilbotiktrena sartuko da herrira, etaEzkerraldetik etortzekobidegorria du jendeak, orduerdiko bidea eginez.Herriaren sarreran familiagiroko gunea izango da:Eusko Label, umeentzakopuzgarriak, eta euskalmusikarentzako agertokiakzein berbena giroa izangodira bertan. “Ikastola izangoda antolatzaileentzatzentroa eta eguneko bihotzaere, bertan izango baitiragoizeko hasiera ekitaldia,bazkari herrikoia etaarratsaldean antolatuko denDantza Plaza ekitaldia;herriko dantza taldeakjendeari dantzak erakustekoantolatutako jarduera, hain
zuen, Ibilaldi egunerakoespreski antolatutako dantzaplaza”, esan zuen Gari Meabe-k, IbilaldiaElkarteko koordinatzaileak.
Ortuellako Paduretandeituriko eremu paregabeanere izango dira guneak.“Berdegune erraldoi horretanIbilaldia kanta lehiaketakofinalista eta irabazleekinbatera, beste hainbattalderen musikaz gozatzekoaukera izango dugu.Gogoratu Ibilaldiko kantaaukeratzeko 25 taldek hartuzutela parte, eta sareanbotoa emanez erabaki zelairabazlea, Leioako Basakitaldea, alegia. Kantarenhitzak Itxaropenako ikasleohia den Jon Barrocalenak
dira”, erantsi zuen Eider Andres-ek, kulturabatzordeko kideak.
“Eremu horretatik, etaibilbide berdeari jarraiki(inoiz GaldamesetikErretuertora meatzetakotrena joan zen bidetik),Durañonara iritsiko daibilbidea. Inguru horretatikikusmira izugarriak daude,Bilbo Handia osorik ikustekomodukoak. Balmasedako‘putxera’ famatuetanegindako babarrunakeskainiko dira bazkaritarako,Irrien Lagunak izango diraumeen gozamenerako, etabesteren artean,Izenadubatik etorritakopertsonaia mitologikoakizango dira aurtengo jaian”,jarraitu zuen Gari Meabek.
2012ko Ibilaldiakkomunikazio bide berrieikeinu egin nahi die, etaInternet eta sare sozialakdituzte horretarako tresna.Aurtengo Ibilaldikoinformazio guztia eta azkenorduko albiste, argazki zeinbestelakoak Facebook,Twitter, Tuenti eta Flicker-enbidez jaso daitezke, besteakbeste. Antolatzaileekgonbite berezia egiten dieteEuskal Herriko bazterguztietan internetendabiltzatenei,“IBIPUNTUZERO” edo“ibilaldiatrapagaran” saresozialetan bilatu etaIbilaldiaz apur bat gehiagojakin dezaten. Are gehiago,aurten Bizkaiko Ikastolenjaiak eguerdian antolatukoduen omenaldian euskaraeta Teknologia berriakgoraipatuko ditu. 1997azgeroztik abian jarri zenOmenaldiak, arlo zehatzbatek euskararekin izanduen lotura txalotzen du.•
7Ikastola1986 Ikastola198 · apirila 2012
IKASTOLEN JAIAKUNA EDICIÓN CON MASKARADA Entre los atractivos que tendrá laedición del Herri Urrats está la puestaen escena de la maskarada por partede los ex alumnos de las ikastolas deZuberoa. Tampoco los alumnos delcolegio de Ziburu han querido quedaratrás y han organizado una batucada.Habrá dos grupos de música catalanes(entre ellos “La troba kung fu”, que hagrabado la canción), tres de Occitaniay una representación de los gruposvascos. La recaudación servirá parasufragar una pequeña parte delpresupuesto de las obras del nuevocolegio Xalbador y de las oficinas deSeaska, en Ene Pentzea.
CON VISTAS AL GRAN BILBAOEl circuito diseñado para el Ibilaldiade este año por la ikastola Itxaropenarecorre las vaguadas entre Trapagarany Ortuella y sube hacia la zona deminas, donde instalarán el áreanúmero cuatro. Desde ese punto setienen unas panorámicasespectaculares sobre el Gran Bilbao.Con la recaudación, la financiarán lasaulas necesarias para completar lasegunda línea.
•
MASCARADE À HERRI URRATSParmi les animations de cette année,à noter la mise en scène d’unemascarade proposée par les anciensélèves des ikastola de Xiberoa. Lesélèves du collège Larzabal de Ziburu,quant à eux, organiseront unebatukada. Deux groupes de musiquecatalans (dont “La troba kung fu”,auteur de la chanson de cette année),trois occitans et de nombreux groupesbasques se produiront. La recette deHerri Urrats permettra de financer unepetite partie des travaux du nouveaucollège de Xalbador et des bureaux deSeaska qui se situeront désormais surle site Ene Pentzea.
AVEC VUE SUR LE GRAND BILBAOLe parcours de l’Ibilaldia 2012,organisé par l’ikastola Itxaropena,traversera les talwegs entreTrapagaran et Ortuella et montera versla zone minière où sera installé lequatrième site de la fête. De cetendroit on jouira d’une vuepanoramique spectaculaire sur leGrand Bilbao. L’argent récolté servira àfinancer le nouveau bâtiment del’ikastola.
DATORRENURTEANBETEKO DITUITXAROPENAIKASTOLAK 40
URTE. 80ko hamarkadan bilerroko ikastola sendoa zen,Eskola Publikoaren legeakkolokan jarri zuen arte.“Duela zazpi urte hasi ginenegoerari buelta ematen, etabi lerroak zabaltzeko adinaikasle lortu genuen. Azkenbi urteotan 50 umekomatrikulak izan ditugu, eta
dagoeneko LH2ra arteluzatu dira bi lerroak. Seiurtetan 350 ikasle izatetik500 izatera igaro gara. Bilerroak goraino iristean 700ikasleko ikastola izangogara. Ibilaldia, hain zuzen,horretarako da, falta direngelak eta zerbitzuakkokatzeko eraikin berriaegiteko”, esan zigun Jose Mari Andres ItxaropenaIkastolako zuzendari etaIbilaldiko aurtengokoordinatzaileak. Itxaropena
JOS
E M
AR
I A
ND
RE
S,
ITXA
RO
PE
NA
IK
AS
TOLA
KO
ZUZE
ND
AR
IA D
BH
KO
IK
AS
LEE
KIN
BAT
ER
AA
ZKE
N U
RTE
OTA
N E
RA
IKIT
AK
O E
RA
IKU
NTZ
AN
.A
XULA
R K
ALE
AN
ZA
BA
LIK
DA
GO
IB
ILA
LDIK
OD
EN
DA
. I
BIL
ALD
IKO
TALD
E I
RA
UN
KO
RR
EK
OZE
NB
AIT
KID
E A
RG
AZK
IAN
: JO
N F
ER
NA
ND
EZ,
TER
E M
EN
DE
Z, E
DU
RN
E H
ER
NA
ND
EZ,
MO
NIK
AP
ER
EZ
IKA
STO
LAK
O L
EH
EN
DA
KA
RIA
, A
ZUC
EN
AD
IEZ
ETA
AIT
OR
IG
LES
IAS
.
bizkaia:
Meatzarien lanak eta bizimoduak markatutako eskualdea da Meatzaldea, eta iragan horipaisaian bertan ikus daiteke oraindik. Maiatzaren azken igandean egin ordez, ekainaren 3anegingo da aurten Ibilaldia Trapagaranen, eta prestatu duten ibilbideak Meatzaldea ezagutu etagune batetik Bilbo Handiaren ikusmiraz gozatzeko aukera eskainiko du.
Meatzaldeko ikastolabakarra da, eta gaur dituen525 ikasle horietatik 151kanpokoak dira. MeatzaldeaGallartan hasi eta Zorrotzarabitarteko herriek osatzendute. Trapagaran bera osozabala da, zazpi auzo ditu(Ugarte, Zaballa, SanGabriel, Galindo eta mendialdera La Arboleda,Larraineta eta Galindo) etaautobus zerbitzuakerabiltzen dituzte. Susana Molledo, zirkuitu
batzordeko kidea, Ugartekoada. “Max Centerren ondoandagoen baserri txiki bateanjaio nintzen. Inguru horierabat aldatu da.Gurasoekin batera 92 urtekobi izeko bizi dira baserrianeta galduta ibiltzen diraateratzen diren bakoitzean”,esan zuen. Bera euskaldunberria da. Eskualdeak jatorriaskotako langileak hartuzituen orain mende batpasa, eta euskararenpresentzia izugarri urria da.
dBilbo Handiaren ikusmirak ditu Ibilbideak Trapagarango Itxaropenak bigarren lerroa ezartzeko eranskin berria jasoko du
“Bilbotik trena sartuko da
herrira, eta Ezkerraldetik
etortzeko bidegorria du
jendeak, ordu erdiko
bidea eginez”.
BILBO HANDIARI BEGIRAAurtengo Ibilaldiakbidelagun berezia duberarekin: Ibiltxo. Bereesaziontziarekin ikastolakopatioan lurreratu zenezgeroztik, lanean jardun izandu ikastola eta euskararenalde. Beraren eskutik zortzikilometro pasa eta lau gunenagusi izango dituenibilbidea ezagutuko dugu.Auto aparkalekuak La Naval,Labe Garaiak eta BalcoWilco bezalako enpresazaharren inguruetan ezarrikodira. Aurten trenak garrantzi
handia izango du. Bilbotiktrena sartuko da herrira, etaEzkerraldetik etortzekobidegorria du jendeak, orduerdiko bidea eginez.Herriaren sarreran familiagiroko gunea izango da:Eusko Label, umeentzakopuzgarriak, eta euskalmusikarentzako agertokiakzein berbena giroa izangodira bertan. “Ikastola izangoda antolatzaileentzatzentroa eta eguneko bihotzaere, bertan izango baitiragoizeko hasiera ekitaldia,bazkari herrikoia etaarratsaldean antolatuko denDantza Plaza ekitaldia;herriko dantza taldeakjendeari dantzak erakustekoantolatutako jarduera, hain
zuen, Ibilaldi egunerakoespreski antolatutako dantzaplaza”, esan zuen Gari Meabe-k, IbilaldiaElkarteko koordinatzaileak.
Ortuellako Paduretandeituriko eremu paregabeanere izango dira guneak.“Berdegune erraldoi horretanIbilaldia kanta lehiaketakofinalista eta irabazleekinbatera, beste hainbattalderen musikaz gozatzekoaukera izango dugu.Gogoratu Ibilaldiko kantaaukeratzeko 25 taldek hartuzutela parte, eta sareanbotoa emanez erabaki zelairabazlea, Leioako Basakitaldea, alegia. Kantarenhitzak Itxaropenako ikasleohia den Jon Barrocalenak
dira”, erantsi zuen Eider Andres-ek, kulturabatzordeko kideak.
“Eremu horretatik, etaibilbide berdeari jarraiki(inoiz GaldamesetikErretuertora meatzetakotrena joan zen bidetik),Durañonara iritsiko daibilbidea. Inguru horretatikikusmira izugarriak daude,Bilbo Handia osorik ikustekomodukoak. Balmasedako‘putxera’ famatuetanegindako babarrunakeskainiko dira bazkaritarako,Irrien Lagunak izango diraumeen gozamenerako, etabesteren artean,Izenadubatik etorritakopertsonaia mitologikoakizango dira aurtengo jaian”,jarraitu zuen Gari Meabek.
2012ko Ibilaldiakkomunikazio bide berrieikeinu egin nahi die, etaInternet eta sare sozialakdituzte horretarako tresna.Aurtengo Ibilaldikoinformazio guztia eta azkenorduko albiste, argazki zeinbestelakoak Facebook,Twitter, Tuenti eta Flicker-enbidez jaso daitezke, besteakbeste. Antolatzaileekgonbite berezia egiten dieteEuskal Herriko bazterguztietan internetendabiltzatenei,“IBIPUNTUZERO” edo“ibilaldiatrapagaran” saresozialetan bilatu etaIbilaldiaz apur bat gehiagojakin dezaten. Are gehiago,aurten Bizkaiko Ikastolenjaiak eguerdian antolatukoduen omenaldian euskaraeta Teknologia berriakgoraipatuko ditu. 1997azgeroztik abian jarri zenOmenaldiak, arlo zehatzbatek euskararekin izanduen lotura txalotzen du.•
7Ikastola1986 Ikastola198 · apirila 2012
IKASTOLEN JAIAKUNA EDICIÓN CON MASKARADA Entre los atractivos que tendrá laedición del Herri Urrats está la puestaen escena de la maskarada por partede los ex alumnos de las ikastolas deZuberoa. Tampoco los alumnos delcolegio de Ziburu han querido quedaratrás y han organizado una batucada.Habrá dos grupos de música catalanes(entre ellos “La troba kung fu”, que hagrabado la canción), tres de Occitaniay una representación de los gruposvascos. La recaudación servirá parasufragar una pequeña parte delpresupuesto de las obras del nuevocolegio Xalbador y de las oficinas deSeaska, en Ene Pentzea.
CON VISTAS AL GRAN BILBAOEl circuito diseñado para el Ibilaldiade este año por la ikastola Itxaropenarecorre las vaguadas entre Trapagarany Ortuella y sube hacia la zona deminas, donde instalarán el áreanúmero cuatro. Desde ese punto setienen unas panorámicasespectaculares sobre el Gran Bilbao.Con la recaudación, la financiarán lasaulas necesarias para completar lasegunda línea.
•
MASCARADE À HERRI URRATSParmi les animations de cette année,à noter la mise en scène d’unemascarade proposée par les anciensélèves des ikastola de Xiberoa. Lesélèves du collège Larzabal de Ziburu,quant à eux, organiseront unebatukada. Deux groupes de musiquecatalans (dont “La troba kung fu”,auteur de la chanson de cette année),trois occitans et de nombreux groupesbasques se produiront. La recette deHerri Urrats permettra de financer unepetite partie des travaux du nouveaucollège de Xalbador et des bureaux deSeaska qui se situeront désormais surle site Ene Pentzea.
AVEC VUE SUR LE GRAND BILBAOLe parcours de l’Ibilaldia 2012,organisé par l’ikastola Itxaropena,traversera les talwegs entreTrapagaran et Ortuella et montera versla zone minière où sera installé lequatrième site de la fête. De cetendroit on jouira d’une vuepanoramique spectaculaire sur leGrand Bilbao. L’argent récolté servira àfinancer le nouveau bâtiment del’ikastola.
DATORRENURTEANBETEKO DITUITXAROPENAIKASTOLAK 40
URTE. 80ko hamarkadan bilerroko ikastola sendoa zen,Eskola Publikoaren legeakkolokan jarri zuen arte.“Duela zazpi urte hasi ginenegoerari buelta ematen, etabi lerroak zabaltzeko adinaikasle lortu genuen. Azkenbi urteotan 50 umekomatrikulak izan ditugu, eta
dagoeneko LH2ra arteluzatu dira bi lerroak. Seiurtetan 350 ikasle izatetik500 izatera igaro gara. Bilerroak goraino iristean 700ikasleko ikastola izangogara. Ibilaldia, hain zuzen,horretarako da, falta direngelak eta zerbitzuakkokatzeko eraikin berriaegiteko”, esan zigun Jose Mari Andres ItxaropenaIkastolako zuzendari etaIbilaldiko aurtengokoordinatzaileak. Itxaropena
JOS
E M
AR
I A
ND
RE
S,
ITXA
RO
PE
NA
IK
AS
TOLA
KO
ZUZE
ND
AR
IA D
BH
KO
IK
AS
LEE
KIN
BAT
ER
AA
ZKE
N U
RTE
OTA
N E
RA
IKIT
AK
O E
RA
IKU
NTZ
AN
.A
XULA
R K
ALE
AN
ZA
BA
LIK
DA
GO
IB
ILA
LDIK
OD
EN
DA
. I
BIL
ALD
IKO
TALD
E I
RA
UN
KO
RR
EK
OZE
NB
AIT
KID
E A
RG
AZK
IAN
: JO
N F
ER
NA
ND
EZ,
TER
E M
EN
DE
Z, E
DU
RN
E H
ER
NA
ND
EZ,
MO
NIK
AP
ER
EZ
IKA
STO
LAK
O L
EH
EN
DA
KA
RIA
, A
ZUC
EN
AD
IEZ
ETA
AIT
OR
IG
LES
IAS
.
bizkaia:
Meatzarien lanak eta bizimoduak markatutako eskualdea da Meatzaldea, eta iragan horipaisaian bertan ikus daiteke oraindik. Maiatzaren azken igandean egin ordez, ekainaren 3anegingo da aurten Ibilaldia Trapagaranen, eta prestatu duten ibilbideak Meatzaldea ezagutu etagune batetik Bilbo Handiaren ikusmiraz gozatzeko aukera eskainiko du.
Meatzaldeko ikastolabakarra da, eta gaur dituen525 ikasle horietatik 151kanpokoak dira. MeatzaldeaGallartan hasi eta Zorrotzarabitarteko herriek osatzendute. Trapagaran bera osozabala da, zazpi auzo ditu(Ugarte, Zaballa, SanGabriel, Galindo eta mendialdera La Arboleda,Larraineta eta Galindo) etaautobus zerbitzuakerabiltzen dituzte. Susana Molledo, zirkuitu
batzordeko kidea, Ugartekoada. “Max Centerren ondoandagoen baserri txiki bateanjaio nintzen. Inguru horierabat aldatu da.Gurasoekin batera 92 urtekobi izeko bizi dira baserrianeta galduta ibiltzen diraateratzen diren bakoitzean”,esan zuen. Bera euskaldunberria da. Eskualdeak jatorriaskotako langileak hartuzituen orain mende batpasa, eta euskararenpresentzia izugarri urria da.
dBilbo Handiaren ikusmirak ditu Ibilbideak Trapagarango Itxaropenak bigarren lerroa ezartzeko eranskin berria jasoko du
“Bilbotik trena sartuko da
herrira, eta Ezkerraldetik
etortzeko bidegorria du
jendeak, ordu erdiko
bidea eginez”.
99Ikastola1988 Ikastola198 · apirila 2012
A-k ez
dauka zalantzarik. “Lan-bide Heziketatik datozenlangileak hartzen ditugu
azken urteetan ingeniaritzan ere”.Lagun-Artea Grupoko arduraduna,siderurgiaren alorrean diharduen185 langileko enpresakoa. Bertakolana fabrikazioa da %40an. AcelorMital eta Grupo Balboa bezalakoenpresentzako tresna siderurgikoakegiten dituzte.
Une honetan ez dira lanpostuberriak sortzen ari bere enpresan,baina erretirorako bidean jartzendirenen lekuan, ordezkoak hartzendituzte. Hogei urte baino gehiagodaramatzate Lanbide Heziketanprestatutako gazteak hartzen. “Osoesperientzia ona” daukatela dio. “Gi-zonezkoak dira gehienak, baina orainmekanikan badaukagu neska gaztebat ere”. Enpresako makina moder-noak erabiltzeko “gero eta presta-kuntza maila hobea behar duguLanbide Heziketan”, azpimarratzendu Amaia Odriozolak ikasketa-alorhonen garrantzia nabarmentzeko.Era berean dio malgutasun handikoprofesionalak direla LHtik datoze-nak. “Mekanikan has daitezke etaenpresan bertan prestatuta diseinuansartu ingeniaritzan aritzeko”.
Prestakuntza honetatik dato-zen ikasleez gauza bereziren batnabarmentzeko eskatzen diozune-an, “fabrikazioaren ezagutza prak-tikoa” aipatzen du.
Antzerakoa dio Zetabi arkitek-tura estudioko -kere. Duela gutxi hasi ziren prakti-kak egiteko Lanbide Heziketakoikasleak jasotzen. Oso pozik daudehartutako erabakiarekin. “Uniber-tsitatetik datozen ikasleek alde prak-tikoa gutxiago izaten dute landuta”,bere esperientziaren arabera.
Eraikuntzako prestakuntzajaso duten ikasleak hartzen dituztetalde honetan. Sektorea krisian da-goenez, ikasleak ere gutxiago etor-tzen dira orain, “baina gogo han-diagoz, prestakuntza handiagoz”,Aitorrek dioenez.
Laudoriozko aipamenak dituLanbide Heziketako moduluen alde.“Laburragoak dira; behar zehatze-tara moldatzeko, osatzeko, guztizegokiak”.
-k dio Lan-bide Heziketa barruko praktikarikgabe ez legokeela modurik “osoteknikoak diren espezialitateei eran-tzuteko”. Donostiako Onkologikokozuzendari-gerentea da. Duela urtebatzuetatik Lanbide Heziketako
�
ELKARRIZKETA KRISI GARAIAN EREABANTAILAK DITULANBIDE HEZIKETAKLANBIDE HEZIKETAK BADITU BERE ABANTAILAK KRISI GARAIAN LANPOSTUAK URRI DIRENEAN ERE. Gero eta
ikasle gehiago zetorren azken urteetan ikasketa hauetara, garai bateko ospe gabeziak gainditu, genero emantzipazioan
aurreratu eta Europako joera nagusiekin bat egiten joan garen neurrian. Joera horrek bere bidea egiten jarraitzen du,
nahiz eta ezaguna dugun krisi egoerak jendarte osoan bezala honetan ere eragin.
DO
NO
STI
AK
O O
NK
OLO
GIK
OA
N P
RA
KTI
KA
KE
GIT
EN
AR
I D
IRE
N Z
EN
BA
IT I
KA
SLE
.
“Praktikarakohobeto
prestatutadatoz besteak
baino”,
99Ikastola1988 Ikastola198 · apirila 2012
A-k ez
dauka zalantzarik. “Lan-bide Heziketatik datozenlangileak hartzen ditugu
azken urteetan ingeniaritzan ere”.Lagun-Artea Grupoko arduraduna,siderurgiaren alorrean diharduen185 langileko enpresakoa. Bertakolana fabrikazioa da %40an. AcelorMital eta Grupo Balboa bezalakoenpresentzako tresna siderurgikoakegiten dituzte.
Une honetan ez dira lanpostuberriak sortzen ari bere enpresan,baina erretirorako bidean jartzendirenen lekuan, ordezkoak hartzendituzte. Hogei urte baino gehiagodaramatzate Lanbide Heziketanprestatutako gazteak hartzen. “Osoesperientzia ona” daukatela dio. “Gi-zonezkoak dira gehienak, baina orainmekanikan badaukagu neska gaztebat ere”. Enpresako makina moder-noak erabiltzeko “gero eta presta-kuntza maila hobea behar duguLanbide Heziketan”, azpimarratzendu Amaia Odriozolak ikasketa-alorhonen garrantzia nabarmentzeko.Era berean dio malgutasun handikoprofesionalak direla LHtik datoze-nak. “Mekanikan has daitezke etaenpresan bertan prestatuta diseinuansartu ingeniaritzan aritzeko”.
Prestakuntza honetatik dato-zen ikasleez gauza bereziren batnabarmentzeko eskatzen diozune-an, “fabrikazioaren ezagutza prak-tikoa” aipatzen du.
Antzerakoa dio Zetabi arkitek-tura estudioko -kere. Duela gutxi hasi ziren prakti-kak egiteko Lanbide Heziketakoikasleak jasotzen. Oso pozik daudehartutako erabakiarekin. “Uniber-tsitatetik datozen ikasleek alde prak-tikoa gutxiago izaten dute landuta”,bere esperientziaren arabera.
Eraikuntzako prestakuntzajaso duten ikasleak hartzen dituztetalde honetan. Sektorea krisian da-goenez, ikasleak ere gutxiago etor-tzen dira orain, “baina gogo han-diagoz, prestakuntza handiagoz”,Aitorrek dioenez.
Laudoriozko aipamenak dituLanbide Heziketako moduluen alde.“Laburragoak dira; behar zehatze-tara moldatzeko, osatzeko, guztizegokiak”.
-k dio Lan-bide Heziketa barruko praktikarikgabe ez legokeela modurik “osoteknikoak diren espezialitateei eran-tzuteko”. Donostiako Onkologikokozuzendari-gerentea da. Duela urtebatzuetatik Lanbide Heziketako
�
ELKARRIZKETA KRISI GARAIAN EREABANTAILAK DITULANBIDE HEZIKETAKLANBIDE HEZIKETAK BADITU BERE ABANTAILAK KRISI GARAIAN LANPOSTUAK URRI DIRENEAN ERE. Gero eta
ikasle gehiago zetorren azken urteetan ikasketa hauetara, garai bateko ospe gabeziak gainditu, genero emantzipazioan
aurreratu eta Europako joera nagusiekin bat egiten joan garen neurrian. Joera horrek bere bidea egiten jarraitzen du,
nahiz eta ezaguna dugun krisi egoerak jendarte osoan bezala honetan ere eragin.
DO
NO
STI
AK
O O
NK
OLO
GIK
OA
N P
RA
KTI
KA
KE
GIT
EN
AR
I D
IRE
N Z
EN
BA
IT I
KA
SLE
.
“Praktikarakohobeto
prestatutadatoz besteak
baino”,
��
LA FP JUEGA CON VENTAJA TAMBIÉN ENSITUACIONES DE CRISIS COMO LA ACTUAL
FORMATION PROFESSIONNELLE ETCRISE ÉCONOMIQUE
Gerentes y directivos de empresas yorganismos de distinta naturaleza quecontratan o admiten para prácticasalumnado procedente de la FormaciónProfesional (FP) coinciden en resaltarlas ventajas de este itinerarioformativo. Han manifestado sus opiniones AmaiaOdriozola, directora gerente de Lagun-Artea Grupo Industrial, ubicada enZumaia; Jon Etxeberria, director
gerente de Onkologikoa, de Donostia;Aitor Zubia, del estudio de ArquitecturaZetabi, de Bergara; y David Olmos,gerente de la empresa de softwareinformático Zylk, de Erandio. Destacanentre otros aspectos la idoneidad delos módulos formativos para periodosde crisis de empleo, con vistas apromociones futuras, así como laadaptabilidad del alumnado de FP a laevolución en el proceso productivo.
Directeurs d’entreprises et dedifférents organismes embauchantou accueillant des élèves issus dela FP pour des stages soulignent lesavantages de cette filière. AmaiaOdriozola, responsablecoordinatrice de Lagun-Artea GrupoIndustrial (Zumaia), Jon Etxeberria,directeur de Onkologikoa(Donostia), Aitor Zubia, de l’étuded’architecture Zetabi (Bergara) et
David Olmos, gérant de l’entreprisede logiciels informatiques Zylk(Erandio) ont apporté leurtémoignage. Ils ont notamment misen avant l’adéquation des modulesde formation pendant les périodesde crise d’emploi avec lesperspectives de promotions futures,de même que l’adaptabilité desélèves à l’évolution du procédéproductif.
11Ikastola19810 Ikastola198 · apirila 2012
ikasleak hartzen dituzte praktikakegiteko. Iaz Confebaskek saria emanzion Onkologikoari, hain zuzen ereLanbide Heziketari egiten dionekarpenagatik.
Hemen ikasleek erradioterapia,azeleragailu lineala, erradiologia,farmazia eta antzerako praktikakegiten dituzte, onkologiari lotuta-koak guztiak.
Ez daude damututa hartutakoildoarekin. Ikasturteko, 30-40 ikasleinguru hartzen dituzte. “Lehen ezzegoen modurik oso espezializatuakziren lanetarako profesional pres-tatuak izateko”, berak dioenez. “He-mentxe bertan ahal zen bezala, nor-baiten alboan jarrita egokitzen ge-nituen”. Alde praktikoa nabarmen-tzen du honek ere, bereziki gaixo-ekiko harremanean. “Gazte-gazteakdira, makinetan ibiltzeko oso pres-tatuta datoz, eta hemen gaixoekinharreman zuzenak izaten ikastendute”. Krisia aipatuta, aurrekon-tuen murrizketak aitortzen ditu,baina jarraian dakar mintzaldirapopulazio gero eta zaharragoak da-tozela, osasun arreta gero eta han-diagoa eskatzen dutenak.
-en enpresakez dauka zer ikusirik aurreko hi-rurekin. Informatikako enpresa ba-teko gerentea da; Zylk dauka izena,eta Software libreko IKTetan ari-tzen dira. Atari korporatiboak, do-kumentuen gestioa, negoziorako
inteligentzia, nortasun kolektiboaeta sinadura digitalen arloak lan-tzen dituzte.
Hamabost langile dira, etapraktikak egiteko hartzen dituzteikasleak. Ikasle horiek perfil des-berdinak dituzte, unibertsitatetikdatozenak zein Lanbide Heziketatikdatozenak baitira. Azken hauek“polibalenteagoak dira, irekiagoak,harrera hobea egiten diete arlo des-berdinei”, Daviden esanetan. “Nirebazkideak eta ni zientzien arlotikgatoz, eta ez gara ondo konpontzeninformatikoekin, haien ingenieri-prozedurekin. Mentalitate abstrak-tuagoa daukate. Lanbide Heziketakoikasleak, ordea, gertuago daudegure mentalitatetik”. Horrela dio.
Krisiak ez die eragin ezkorriksortu. “Hazten ari den enpresa garaeta aukera zabalagoa daukagu hau-tatzeko. Lehen jende gutxi zegoenarlo honetan ezagutza zeukana, etahorietatik asko Madrilera-eta joatenziren. Orain hemen aukeran ditu-gu”, Daviden esanetan.
Lanbide Heziketaren garran-tzia eta gorakadaren arrastoa diraenpresa-arduradun hauen iritziak.Une zailean egindakoak dira, krisigarai betean; lanpostuak urritzeneta lan baldintzak gaiztotzen aridiren boladan.
Denentzat zailak diren garaie-tan Lanbide Heziketatik etortzendiren ikasleek ere zailtasunak izaten
dituzte lan merkatuan lekua aur-kitzeko. “Honelako uneak aproposakdira Lanbide Heziketak eskaintzendituen modulu laburrak, praktikanondo trebatzen dutenak, egiteko”,diote kontsultatu ditugun arestikoarduradunek. Praktikan trebatuaegotea beti abantaila da gabeziahorrekin datorrenaren parean. “Betierrazago aurkitzen dute lana”, zu-zendarion esanotan.
Berez aurrerapen handia egin-da zegoen heziketa alor honetan.Hainbat hamarkadatan, eta gauregun ere bai, indarrean izan diraLanbide Heziketa unibertsitaterakogaitasun falta duten ikasleentzakodela baieztatzen duten pentsamol-deak. Ikasketen ospe soziala zegoenjokoan. Europan, ordea, badira de-rrigorrezko ikasketa eta batxilerraamaitu ondoren ikasleen gehien-goak Lanbide Heziketara jotzenduen estatuak. Hauetatik asko mai-la horretan geratzen dira, bainabeste askok, ibilbide profesionalekourte batzuk egin ondoren Uniber-tsitateko bidea hartzen zuten. Uni-bertsitatea eta Lanbide Heziketarenarteko alde baterako zein besterako
etengabeko joan-etorria izan ohida. Euskal Herrian ere, oraindikEuropako kopuru nagusietara iritsiez bagara ere, urrats nabarmenakematen ari dira.
Emakumeen presentzia zenLanbide Heziketan gainditu gabekobeste alorretako bat. Hori ere den-
borarekin ari da zuzentzen. Azkenurteotan gaiari buruz aldizkari ho-netan bertan argitaratutako erre-portajeetan ikusi izan ditugu neskakmekanikan, elektrizitatean, neuma-tikan, eraikuntzan eta abarretan,hala nola, orain arte gizonezkoeisoilik zuzenduta ziruditen alorretan.Tabu bat gutxiago. Onkologikokozuzendariak dio lehen emakumeak
soilik ikusten ziren espezialitateetanorain gizonezkoak ere ari direla,gero eta gehiago gainera; generoenarteko lan banaketa tradizionala ereurtzen ari dela, alegia. Lanbide He-ziketa hoberako bidea ari da egiten,eta krisi garaian ere baditu besteikasketa-ibilbideek ez dauzkatenabantailak, enpresa desberdinetakoarduradunen iritziz.•
“HONELAKO UNEAKAPROPOSAK DIRA
LANBIDE HEZIKETAKESKAINTZEN DITUEN
MODULULABURRAK,
PRAKTIKAN ONDOTREBATZEN
DUTENAK,EGITEKO”.
UNIBERTSITATEAETA LANBIDE
HEZIKETARENARTEKO ALDE
BATERAKO ZEINBESTERAKO
ETENGABEKO JOAN-ETORRIA IZAN OHI
DA. EUSKALHERRIAN ERE,
URRATSNABARMENAK
EMATEN ARI DIRA.
DAV
ID O
LMO
S Z
YLK
EN
PR
ES
AK
O G
ER
EN
TEA
;A
MA
IA O
DR
IOZO
LA
LAG
UN
AR
TEA
EN
PR
ES
ATA
LDE
AR
EN
AR
DU
RA
DU
NA
;XA
BI
ZAB
ALA
, U
ZUR
ILA
RR
AÑ
AG
A E
TA A
ITO
RZU
BIA
, ZE
TAB
IA
RK
ITE
KTU
RA
ES
TUD
IOK
OK
IDE
AK
ETA
JO
NE
TXE
BE
RR
IA,
ON
KO
LOG
IKO
KO
GE
RE
NTE
A.
BE
HE
KO
AR
GA
ZKIE
TAN
IKA
STO
LETA
KO
LA
NB
IDE
HE
ZIK
ETA
KO
HA
INB
ATIK
AS
LE:
DIS
EIN
UA
, K
IMIK
A,
TAFY
D,
ELE
KTR
ON
IKA
,E
RA
IKU
NTZ
A E
TAO
NK
OLO
GIK
OA
.
LANBIDE
LANBIDE
HEZIKETA
��
LA FP JUEGA CON VENTAJA TAMBIÉN ENSITUACIONES DE CRISIS COMO LA ACTUAL
FORMATION PROFESSIONNELLE ETCRISE ÉCONOMIQUE
Gerentes y directivos de empresas yorganismos de distinta naturaleza quecontratan o admiten para prácticasalumnado procedente de la FormaciónProfesional (FP) coinciden en resaltarlas ventajas de este itinerarioformativo. Han manifestado sus opiniones AmaiaOdriozola, directora gerente de Lagun-Artea Grupo Industrial, ubicada enZumaia; Jon Etxeberria, director
gerente de Onkologikoa, de Donostia;Aitor Zubia, del estudio de ArquitecturaZetabi, de Bergara; y David Olmos,gerente de la empresa de softwareinformático Zylk, de Erandio. Destacanentre otros aspectos la idoneidad delos módulos formativos para periodosde crisis de empleo, con vistas apromociones futuras, así como laadaptabilidad del alumnado de FP a laevolución en el proceso productivo.
Directeurs d’entreprises et dedifférents organismes embauchantou accueillant des élèves issus dela FP pour des stages soulignent lesavantages de cette filière. AmaiaOdriozola, responsablecoordinatrice de Lagun-Artea GrupoIndustrial (Zumaia), Jon Etxeberria,directeur de Onkologikoa(Donostia), Aitor Zubia, de l’étuded’architecture Zetabi (Bergara) et
David Olmos, gérant de l’entreprisede logiciels informatiques Zylk(Erandio) ont apporté leurtémoignage. Ils ont notamment misen avant l’adéquation des modulesde formation pendant les périodesde crise d’emploi avec lesperspectives de promotions futures,de même que l’adaptabilité desélèves à l’évolution du procédéproductif.
11Ikastola19810 Ikastola198 · apirila 2012
ikasleak hartzen dituzte praktikakegiteko. Iaz Confebaskek saria emanzion Onkologikoari, hain zuzen ereLanbide Heziketari egiten dionekarpenagatik.
Hemen ikasleek erradioterapia,azeleragailu lineala, erradiologia,farmazia eta antzerako praktikakegiten dituzte, onkologiari lotuta-koak guztiak.
Ez daude damututa hartutakoildoarekin. Ikasturteko, 30-40 ikasleinguru hartzen dituzte. “Lehen ezzegoen modurik oso espezializatuakziren lanetarako profesional pres-tatuak izateko”, berak dioenez. “He-mentxe bertan ahal zen bezala, nor-baiten alboan jarrita egokitzen ge-nituen”. Alde praktikoa nabarmen-tzen du honek ere, bereziki gaixo-ekiko harremanean. “Gazte-gazteakdira, makinetan ibiltzeko oso pres-tatuta datoz, eta hemen gaixoekinharreman zuzenak izaten ikastendute”. Krisia aipatuta, aurrekon-tuen murrizketak aitortzen ditu,baina jarraian dakar mintzaldirapopulazio gero eta zaharragoak da-tozela, osasun arreta gero eta han-diagoa eskatzen dutenak.
-en enpresakez dauka zer ikusirik aurreko hi-rurekin. Informatikako enpresa ba-teko gerentea da; Zylk dauka izena,eta Software libreko IKTetan ari-tzen dira. Atari korporatiboak, do-kumentuen gestioa, negoziorako
inteligentzia, nortasun kolektiboaeta sinadura digitalen arloak lan-tzen dituzte.
Hamabost langile dira, etapraktikak egiteko hartzen dituzteikasleak. Ikasle horiek perfil des-berdinak dituzte, unibertsitatetikdatozenak zein Lanbide Heziketatikdatozenak baitira. Azken hauek“polibalenteagoak dira, irekiagoak,harrera hobea egiten diete arlo des-berdinei”, Daviden esanetan. “Nirebazkideak eta ni zientzien arlotikgatoz, eta ez gara ondo konpontzeninformatikoekin, haien ingenieri-prozedurekin. Mentalitate abstrak-tuagoa daukate. Lanbide Heziketakoikasleak, ordea, gertuago daudegure mentalitatetik”. Horrela dio.
Krisiak ez die eragin ezkorriksortu. “Hazten ari den enpresa garaeta aukera zabalagoa daukagu hau-tatzeko. Lehen jende gutxi zegoenarlo honetan ezagutza zeukana, etahorietatik asko Madrilera-eta joatenziren. Orain hemen aukeran ditu-gu”, Daviden esanetan.
Lanbide Heziketaren garran-tzia eta gorakadaren arrastoa diraenpresa-arduradun hauen iritziak.Une zailean egindakoak dira, krisigarai betean; lanpostuak urritzeneta lan baldintzak gaiztotzen aridiren boladan.
Denentzat zailak diren garaie-tan Lanbide Heziketatik etortzendiren ikasleek ere zailtasunak izaten
dituzte lan merkatuan lekua aur-kitzeko. “Honelako uneak aproposakdira Lanbide Heziketak eskaintzendituen modulu laburrak, praktikanondo trebatzen dutenak, egiteko”,diote kontsultatu ditugun arestikoarduradunek. Praktikan trebatuaegotea beti abantaila da gabeziahorrekin datorrenaren parean. “Betierrazago aurkitzen dute lana”, zu-zendarion esanotan.
Berez aurrerapen handia egin-da zegoen heziketa alor honetan.Hainbat hamarkadatan, eta gauregun ere bai, indarrean izan diraLanbide Heziketa unibertsitaterakogaitasun falta duten ikasleentzakodela baieztatzen duten pentsamol-deak. Ikasketen ospe soziala zegoenjokoan. Europan, ordea, badira de-rrigorrezko ikasketa eta batxilerraamaitu ondoren ikasleen gehien-goak Lanbide Heziketara jotzenduen estatuak. Hauetatik asko mai-la horretan geratzen dira, bainabeste askok, ibilbide profesionalekourte batzuk egin ondoren Uniber-tsitateko bidea hartzen zuten. Uni-bertsitatea eta Lanbide Heziketarenarteko alde baterako zein besterako
etengabeko joan-etorria izan ohida. Euskal Herrian ere, oraindikEuropako kopuru nagusietara iritsiez bagara ere, urrats nabarmenakematen ari dira.
Emakumeen presentzia zenLanbide Heziketan gainditu gabekobeste alorretako bat. Hori ere den-
borarekin ari da zuzentzen. Azkenurteotan gaiari buruz aldizkari ho-netan bertan argitaratutako erre-portajeetan ikusi izan ditugu neskakmekanikan, elektrizitatean, neuma-tikan, eraikuntzan eta abarretan,hala nola, orain arte gizonezkoeisoilik zuzenduta ziruditen alorretan.Tabu bat gutxiago. Onkologikokozuzendariak dio lehen emakumeak
soilik ikusten ziren espezialitateetanorain gizonezkoak ere ari direla,gero eta gehiago gainera; generoenarteko lan banaketa tradizionala ereurtzen ari dela, alegia. Lanbide He-ziketa hoberako bidea ari da egiten,eta krisi garaian ere baditu besteikasketa-ibilbideek ez dauzkatenabantailak, enpresa desberdinetakoarduradunen iritziz.•
“HONELAKO UNEAKAPROPOSAK DIRA
LANBIDE HEZIKETAKESKAINTZEN DITUEN
MODULULABURRAK,
PRAKTIKAN ONDOTREBATZEN
DUTENAK,EGITEKO”.
UNIBERTSITATEAETA LANBIDE
HEZIKETARENARTEKO ALDE
BATERAKO ZEINBESTERAKO
ETENGABEKO JOAN-ETORRIA IZAN OHI
DA. EUSKALHERRIAN ERE,
URRATSNABARMENAK
EMATEN ARI DIRA.
DAV
ID O
LMO
S Z
YLK
EN
PR
ES
AK
O G
ER
EN
TEA
;A
MA
IA O
DR
IOZO
LA
LAG
UN
AR
TEA
EN
PR
ES
ATA
LDE
AR
EN
AR
DU
RA
DU
NA
;XA
BI
ZAB
ALA
, U
ZUR
ILA
RR
AÑ
AG
A E
TA A
ITO
RZU
BIA
, ZE
TAB
IA
RK
ITE
KTU
RA
ES
TUD
IOK
OK
IDE
AK
ETA
JO
NE
TXE
BE
RR
IA,
ON
KO
LOG
IKO
KO
GE
RE
NTE
A.
BE
HE
KO
AR
GA
ZKIE
TAN
IKA
STO
LETA
KO
LA
NB
IDE
HE
ZIK
ETA
KO
HA
INB
ATIK
AS
LE:
DIS
EIN
UA
, K
IMIK
A,
TAFY
D,
ELE
KTR
ON
IKA
,E
RA
IKU
NTZ
A E
TAO
NK
OLO
GIK
OA
.
LANBIDE
LANBIDE
HEZIKETA
Pasaia-Lezo lizeoa 70ekohamarkadan sortu zen,
badiako bost ikastolenbultzadari esker (Trintxerpenere ikastola zuten), baina,sortzaile horien arteantradiziorik luzeena zuena,Lezo (1930ean ikastolazuen), eraikinik gabe zegoenoraindik. Urtarrileaninauguratu zuten bostsolairuko etxe ikusgarria.
Lezokoarekin, Pasaia-Lezoikastolak lau hanka dituelaesan daiteke, bada. San
Pedron, Donibanen etaAntxon zituen Pasaia-Lezoikastolak. Antxokoa 2006aninauguratutakoa da. Lezokohaurrek, ordea, Donibanera
joan behar izatenzuten autobusean.Haur Hezkuntzanberezikiezinbestekoa dagertutasuna, etahorri erantzuten dioikastola berriak.LHko lehen zikloaere bertan biltzea
da ikastolako arduradunenasmoa. Aurrekontua2.900.000 eurokoa izan da,
baina horietatik zati bat,300.000 eurokoa, 2010ekoKilometroak jaitik etorri da.
Pasaia-Lezo Lizeoak1.200 ikasle ditu guztira.“Lizeoak leku beharra zuen.Hiru lerrotatik lautarapasatzen ari gara. LH4rainolau ikasgela ditugu. Eraikinnagusia txiki geratzen arizitzaigun eta bi aukeraikusten genituen: Lizeoadagoen lekuan eranskinaegiten hastea, edo bestelaLezon eraikin berriaaltxatzea. Horretan geundelaLezoko Udaletik ikastolaberria egiteko egokia izan
zitekeen orube bat bazutelaesanez etorri zitzaizkigun,eta aukera horren alde jogenuen”, agertu digu GotzonBereziartua lehendakariak.
Elena Mendiazuzendariak esan digunez,Pasaia-Lezo Lizeoak osoegitura konplexua izanik,ezinbestekoa du zuzendaritzatalde sendoa izatea, “badiakelkartu egiten gaituenbezalaxe, banandu egitenbaikaitu”. Zikloetakokoordinatzaileen eta ikasketa-buruen bidez egiten duteneurri batean ikastolenarteko lotura.•
113Ikastola19812 Ikastola198 · apirila 2012
Gabonetako oporren ondoren hasi ziren Lezokohaurrak ikastola berrira joaten. Askok Olentzerorenoparia izango zela pentsatuko zuten, bainagurasoek badakite zenbat kostatu den.
gipuzkoa:
IKUSTEKOA DA LEZOKOIKASTOLA BERRIA
LEZO
KO
ER
AIK
IN B
ER
RIA
N P
AS
AIA
LE
ZO L
IZE
OK
OLE
HE
ND
AK
AR
IA G
OTZ
ON
BE
RE
ZIA
RTU
A,
ETA
ELE
NA
ME
ND
IA Z
UZE
ND
AR
IA,
AG
US
TIN
AP
ON
TES
TAR
EK
IN B
ATE
RA
.
Pasaia-Lezo lizeoa 70ekohamarkadan sortu zen,
badiako bost ikastolenbultzadari esker (Trintxerpenere ikastola zuten), baina,sortzaile horien arteantradiziorik luzeena zuena,Lezo (1930ean ikastolazuen), eraikinik gabe zegoenoraindik. Urtarrileaninauguratu zuten bostsolairuko etxe ikusgarria.
Lezokoarekin, Pasaia-Lezoikastolak lau hanka dituelaesan daiteke, bada. San
Pedron, Donibanen etaAntxon zituen Pasaia-Lezoikastolak. Antxokoa 2006aninauguratutakoa da. Lezokohaurrek, ordea, Donibanera
joan behar izatenzuten autobusean.Haur Hezkuntzanberezikiezinbestekoa dagertutasuna, etahorri erantzuten dioikastola berriak.LHko lehen zikloaere bertan biltzea
da ikastolako arduradunenasmoa. Aurrekontua2.900.000 eurokoa izan da,
baina horietatik zati bat,300.000 eurokoa, 2010ekoKilometroak jaitik etorri da.
Pasaia-Lezo Lizeoak1.200 ikasle ditu guztira.“Lizeoak leku beharra zuen.Hiru lerrotatik lautarapasatzen ari gara. LH4rainolau ikasgela ditugu. Eraikinnagusia txiki geratzen arizitzaigun eta bi aukeraikusten genituen: Lizeoadagoen lekuan eranskinaegiten hastea, edo bestelaLezon eraikin berriaaltxatzea. Horretan geundelaLezoko Udaletik ikastolaberria egiteko egokia izan
zitekeen orube bat bazutelaesanez etorri zitzaizkigun,eta aukera horren alde jogenuen”, agertu digu GotzonBereziartua lehendakariak.
Elena Mendiazuzendariak esan digunez,Pasaia-Lezo Lizeoak osoegitura konplexua izanik,ezinbestekoa du zuzendaritzatalde sendoa izatea, “badiakelkartu egiten gaituenbezalaxe, banandu egitenbaikaitu”. Zikloetakokoordinatzaileen eta ikasketa-buruen bidez egiten duteneurri batean ikastolenarteko lotura.•
113Ikastola19812 Ikastola198 · apirila 2012
Gabonetako oporren ondoren hasi ziren Lezokohaurrak ikastola berrira joaten. Askok Olentzerorenoparia izango zela pentsatuko zuten, bainagurasoek badakite zenbat kostatu den.
gipuzkoa:
IKUSTEKOA DA LEZOKOIKASTOLA BERRIA
LEZO
KO
ER
AIK
IN B
ER
RIA
N P
AS
AIA
LE
ZO L
IZE
OK
OLE
HE
ND
AK
AR
IA G
OTZ
ON
BE
RE
ZIA
RTU
A,
ETA
ELE
NA
ME
ND
IA Z
UZE
ND
AR
IA,
AG
US
TIN
AP
ON
TES
TAR
EK
IN B
ATE
RA
.
115Ikastola19814 Ikastola198 · apirila 2012
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK
ELKARREKIN ERAIKI,
Koldo Tellitu,
Bizikidetzalantzen hasteko
gonbidapenahezkuntzako
eragile guztiei EU
RO
PA J
AU
RE
GIA
N,
UR
TER
O L
EZ,
BA
RR
UK
OE
SK
AIL
ER
ATA
N E
GIN
DA
KO
AR
GA
ZKIA
.
ERREPORTAJEA
115Ikastola19814 Ikastola198 · apirila 2012
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK
ELKARREKIN ERAIKI,
Koldo Tellitu,
Bizikidetzalantzen hasteko
gonbidapenahezkuntzako
eragile guztiei EU
RO
PA J
AU
RE
GIA
N,
UR
TER
O L
EZ,
BA
RR
UK
OE
SK
AIL
ER
ATA
N E
GIN
DA
KO
AR
GA
ZKIA
.
ERREPORTAJEA
kuntza batzuk ikasten eman nuendenbora euskara eta arabiera ikastenez emanaren damua dut.
Etorkizuna asmatzeko gaitasu-naz mintzatu zara. Nolakoada geroa asmatzen dakien he-rritarra? Nolakoa beharkoluke geroa asmatzeko gai denikasleak? Bere kabuz pentsatzekogai izan behar du, inorekiko men-dekotasunak hautsi behar ditu,ezin du dogmarik onartu. Horixeda, Unescoren arabera, heziketaren
helburua ere. Historia osoa inda-rraren erakustaldi bat izan da, era-kustaldi odoltsua gainera. Mende-etan herritarrek beren bizia emanbehar izan dute agintean zeudenakdefenditzeko. Berrogeita hamar ki-lometro bueltan ikusten zuena zenbere horizontea, hortik kanpo ze-goenaz ez zekien ezer. Guztiak me-hatxupean sentitzen ziren eta agin-teari zioten beldurrari erlijioak eza-rritako beldurra erantsi behar zaio.Ez mundu osoan tamalez, bainazati batean egoera aldatu egin da,errebelatzeko gaitasuna eskuratudu jendeak. Gizakiaren gaitasunhori da gure itxaropena.
Nazioarteko egoeraren lekukozuzena izan zara eta zara orain-dik ere. Zirriborra al daitekeegoeraren argazki bat? Roose-veltek asmatu zuen ONUren disei-nua pikutara joan zen. Zertarako196 herrialderen iritzia kontutanizan?, zioten aberatsenek. Horrela,G-6 asmatu zuten lehenik eta G-8gero. Demokraziaren ordez pluto-krazia bat ezarri dute. Une honetan8 herrialde ari dira 188 herrialdegobernatu nahian, eta hori ez daposible. “Bakea nahi baduzu, prestatugerra” da beren leloa, eta gastu mi-litarrean sekulako dirutzak xahutzendituzte. Euskal Herrian bakarrikez, mundu mailan ere etorkizunberri bat asmatu beharra daukagueta horretarako zenbait auzi garbiizatea komenigarria da: ez da posiblesegurtasunean dirutza horiek in-bertitzen ditugun bitartean milaka
pertsona egunero goseak hitzen ego-tea. Gu munduaren auzo aberatseanbizi gara, baina bertan bizi garenakez gara %20ra iristen. Egunero
60.000 lagun hiltzen dira gosez mun-duan eta egunero 4.000 milioi dolargastatzen dira segurtasunean. Bes-talde, 1.000 milioi lagun bizi diramunduan edateko urik ez dutela.
Panorama beltz horren aurreanzer egin? Beste sistema bat asmatubehar dugu, eta horretarako ezin-bestekoa da errealitatea ezagutzea,gero ekintzara pasatzeko. JacquesDelors lankide nuela batzorde batosatu nuen 1992an XXI. mendekohezkuntza diseinatzeko, eta taldehorretako adituek landu beharrekolau konpetentzia nagusi markatu zi-tuzten (ezagutzen, izaten, egiten etabesteekin bizitzen ikasi) eta nik bos-garren bat erantsi behar zitzaielaesan nien, ‘ekimenak bultzatzen ika-si’ formula daitekeena. Ekimenerakoere prestatu behar ditugu ikasleak;ezagutza ondo dago, baina horrekinbakarrik ez da biderik egiten. Tran-tsizio handi baten atarian gaudensentipena daukat. Orain arteko men-deak gutxi batzuenak izan dira. Gi-zartearen egitekoa hildakoak jartzeaizan da. XXI. mendea hiritarrenaizan daiteke. Horretarako ez da askinoizean behin botoa ematea. Eta nibotoaren aldekoa naiz, inor izateko-tan, urte asko eman genuelako bo-torik eman gabe. Baina botoa ema-
tearekin ez da nahikoa. Botoen bidezkontatu egiten gaituzte eta benetakodemokrazia gurekin kontatzea da,ez gu kontatzea. Eta gurekin konta-
tzeko mugitu egin behardugu. “Isiltzea delitua da”da izeneko liburu bat ida-tzi nuen eta han garatunituen ideia hauek.
Zure elkarrizketa etahitzaldietan etengabeaipatzen duzu eraba-kitzeko guneetan ema-kumearen partaide-
tzak izan behar duen garran-tzia. 1996an Nelson Mandela etabiok Pretorian hizketan ari ginelaaipatu nion mundu mailan eraba-kiak hartzen diren guneetan ema-kumeen presentzia %5ekoa bakarrikzela. Berak esan zidan bakearenkultura sendotzeko ezinbestekoazutela Hegoafrikan proportzio hori%20 ingurura igotzea. Horretansaiatu dira eta gaur uste dut %14rai-no igo dela. Emakumeak oro harhitza gehiago erabiltzen du indarrabaino, eta bizitzarekiko lotura es-tuagoak ditu gizonezkook baino.Berdintasunaren izenean dagokieemakumeei erabakiak hartzen direnguneetan parte hartzea, baina se-guru nago partaidetza hori gehituta,etorkizuna hobea izango dela.•
Aro berri bat zabaltzen arida euskal herritarren ar-teko bizikidetzan. Zein
direla uste duzu eman beharditugun pausoak? Ikastolako jen-dearen artean halako kezka bat su-matu dut, eta garbi esan beharradaukat beste lurralde askotan ezduten heldutasuna ikusten diodalaeuskal gizarteari. Tentsio handikourteak bizi izan dituzue eta orain
zabaldu den aro berri honekin eginduzue amets, gero berri bat irudi-katzen eman dituzue urteak, etaabantaila hori duzue. Seguru nagoibilbide luzea egiteko gai izango za-retela. Unesco Etxearekin bateraantolatu duzue hitzaldia eta horiere erdugarria iruditzen zait. ONUeta Unesco genozidio, triskantza etagerra izugarri baten ondoren jaioziren, etorkizun berri bat eraiki be-
har zela ikusten zutelako. Horixeda zuen egitekoa ere, etorkizun berribat asmatzea. Eta etorkizun horiirizpide demokratikoetan oinarritubehar da, giza eskubideetan. Genero,etnia, erlijio edo jatorri soziala go-rabehera, denok berdinak garela dioUnescok. Hori da abiapuntua, baitaeskolarentzat ere. Eskolak edukiakeman behar ditu, baina hori ikasketada, hori ez da hezkuntza. Hezkuntzaharago doa, eta libre eta arduradunizaten erakutsi behar dio ikasleari.
Zuk txikitan ikasi zenuen ka-talana eta gertutik ezagutzenduzu herrialde horretako egoe-ra. Zer esan dezakezu euskara-ren normalizazioaren alde ikas-tolek egin duten lanari buruz?
Ni katalana naiz eta Unescoren zu-zendari ohia ere bai. Ikuspegi bikoitzhorretatik begiratuta hitz egin de-zaket eta egiten ari zareten lanatxalotzekoa da. Euskararen norma-lizazioaren eta erabilpenaren aldekosutsua naiz. Hizkuntza bat kulturarieta humanismoari eraikitako mo-numentua da, eta euskara ondaregarrantzitsua dela diogunean ez daaberastasun bat Euskal Herriaren-tzat bakarrik, gizateria osoarentzatbaizik. Nik oso umetan ikasi nueningelesa eta beharrezkoa da hizkun-tza hori ere ikastea, baina gure ar-basoen hizkuntzak du beti lehenta-suna. Horregatik, lehentasuna in-gelesari eman behar zaiola esatendutenean haserretu egiten naiz.Orain berandu da, baina beste hiz-
117Ikastola19816 Ikastola198 · apirila 2012
UNESCO-REN ZUZENDARI NAGUSIA IZAN ZEN HAMABI URTEZ ETA BAKEAREN ALDEKO FUNDAZIOA-REN ETA HERIOTZA ZIGORRAREN KONTRAKO BATZORDE BATEN BURU DA GEROZTIK. IKASTOLEN
JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK ZABALDU ZITUEN DONOSTIAKO AIETEKO BAKEAREN ETXEAN ETA BIHA-RAMUNEAN NEW YORKERA ZIHOAN BILTZAR BATERA. MUNDUAN BARRENA DABIL, ETA EZINBESTEAN
MUNDU MAILAKO DATUAK ETA IKUSPEGIA EMATEKO JOERA DU GURIAGOAK DIREN KEZKEI BURUZ
GALDETUTA ERE. IBILBIDE LUZEA EGIN DUEN GIZONA DA. BARTZELONAN JAIO ZEN 1934AN. BIO-KIMIKAN KATEDRADUN, GRANADAKO UNIBERTSITATEKO ERRETORE IZENDATU ZUTEN 68AN.GEROZTIK HEZKUNTZA MINISTRO ERE IZAN ZEN. HITZALDIA EMAN AURRETIK IKASTOLEN ETXEAN
IGARO ZUEN GOIZA ETA SEI HEDABIDERI ESKAINI ZIZKIEN ELKARRIZKETAK.
“Euskal gizarteak beste leku askotakoak baino heldutasunhandiagoa du, amets egiten urteak eman dituelako”
FEDERICO MAYOR ZARAGOZA BAKEAREN KULTURA FUNDAZIOKO LEHENDAKARIA
“EMAKUMEAK OROHAR HITZA GEHIAGO
ERABILTZEN DUINDARRA BAINO,
ETA BIZITZAREKIKOLOTURA
ESTUAGOAK DITUGIZONEZKOOK
BAINO.BERDINTASUNAREN
IZENEAN DAGOKIEEMAKUMEEIERABAKIAK
HARTZEN DIRENGUNEETAN PARTE
HARTZEA”.
FED
ER
ICO
MAY
OR
ZA
RA
GO
ZA E
TA I
MA
NO
L IG
ER
EG
I D
ON
OS
TIA
KO
HIT
ZALD
IAR
EN
HA
SIE
RA
N.
GO
IKO
ES
KU
BIK
O A
RG
AZK
IAN
UN
ES
KO
ETX
EK
OR
UP
ER
OR
MA
ZA E
TA M
IKE
L M
AN
CIS
IDO
RR
EK
IN.
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
kuntza batzuk ikasten eman nuendenbora euskara eta arabiera ikastenez emanaren damua dut.
Etorkizuna asmatzeko gaitasu-naz mintzatu zara. Nolakoada geroa asmatzen dakien he-rritarra? Nolakoa beharkoluke geroa asmatzeko gai denikasleak? Bere kabuz pentsatzekogai izan behar du, inorekiko men-dekotasunak hautsi behar ditu,ezin du dogmarik onartu. Horixeda, Unescoren arabera, heziketaren
helburua ere. Historia osoa inda-rraren erakustaldi bat izan da, era-kustaldi odoltsua gainera. Mende-etan herritarrek beren bizia emanbehar izan dute agintean zeudenakdefenditzeko. Berrogeita hamar ki-lometro bueltan ikusten zuena zenbere horizontea, hortik kanpo ze-goenaz ez zekien ezer. Guztiak me-hatxupean sentitzen ziren eta agin-teari zioten beldurrari erlijioak eza-rritako beldurra erantsi behar zaio.Ez mundu osoan tamalez, bainazati batean egoera aldatu egin da,errebelatzeko gaitasuna eskuratudu jendeak. Gizakiaren gaitasunhori da gure itxaropena.
Nazioarteko egoeraren lekukozuzena izan zara eta zara orain-dik ere. Zirriborra al daitekeegoeraren argazki bat? Roose-veltek asmatu zuen ONUren disei-nua pikutara joan zen. Zertarako196 herrialderen iritzia kontutanizan?, zioten aberatsenek. Horrela,G-6 asmatu zuten lehenik eta G-8gero. Demokraziaren ordez pluto-krazia bat ezarri dute. Une honetan8 herrialde ari dira 188 herrialdegobernatu nahian, eta hori ez daposible. “Bakea nahi baduzu, prestatugerra” da beren leloa, eta gastu mi-litarrean sekulako dirutzak xahutzendituzte. Euskal Herrian bakarrikez, mundu mailan ere etorkizunberri bat asmatu beharra daukagueta horretarako zenbait auzi garbiizatea komenigarria da: ez da posiblesegurtasunean dirutza horiek in-bertitzen ditugun bitartean milaka
pertsona egunero goseak hitzen ego-tea. Gu munduaren auzo aberatseanbizi gara, baina bertan bizi garenakez gara %20ra iristen. Egunero
60.000 lagun hiltzen dira gosez mun-duan eta egunero 4.000 milioi dolargastatzen dira segurtasunean. Bes-talde, 1.000 milioi lagun bizi diramunduan edateko urik ez dutela.
Panorama beltz horren aurreanzer egin? Beste sistema bat asmatubehar dugu, eta horretarako ezin-bestekoa da errealitatea ezagutzea,gero ekintzara pasatzeko. JacquesDelors lankide nuela batzorde batosatu nuen 1992an XXI. mendekohezkuntza diseinatzeko, eta taldehorretako adituek landu beharrekolau konpetentzia nagusi markatu zi-tuzten (ezagutzen, izaten, egiten etabesteekin bizitzen ikasi) eta nik bos-garren bat erantsi behar zitzaielaesan nien, ‘ekimenak bultzatzen ika-si’ formula daitekeena. Ekimenerakoere prestatu behar ditugu ikasleak;ezagutza ondo dago, baina horrekinbakarrik ez da biderik egiten. Tran-tsizio handi baten atarian gaudensentipena daukat. Orain arteko men-deak gutxi batzuenak izan dira. Gi-zartearen egitekoa hildakoak jartzeaizan da. XXI. mendea hiritarrenaizan daiteke. Horretarako ez da askinoizean behin botoa ematea. Eta nibotoaren aldekoa naiz, inor izateko-tan, urte asko eman genuelako bo-torik eman gabe. Baina botoa ema-
tearekin ez da nahikoa. Botoen bidezkontatu egiten gaituzte eta benetakodemokrazia gurekin kontatzea da,ez gu kontatzea. Eta gurekin konta-
tzeko mugitu egin behardugu. “Isiltzea delitua da”da izeneko liburu bat ida-tzi nuen eta han garatunituen ideia hauek.
Zure elkarrizketa etahitzaldietan etengabeaipatzen duzu eraba-kitzeko guneetan ema-kumearen partaide-
tzak izan behar duen garran-tzia. 1996an Nelson Mandela etabiok Pretorian hizketan ari ginelaaipatu nion mundu mailan eraba-kiak hartzen diren guneetan ema-kumeen presentzia %5ekoa bakarrikzela. Berak esan zidan bakearenkultura sendotzeko ezinbestekoazutela Hegoafrikan proportzio hori%20 ingurura igotzea. Horretansaiatu dira eta gaur uste dut %14rai-no igo dela. Emakumeak oro harhitza gehiago erabiltzen du indarrabaino, eta bizitzarekiko lotura es-tuagoak ditu gizonezkook baino.Berdintasunaren izenean dagokieemakumeei erabakiak hartzen direnguneetan parte hartzea, baina se-guru nago partaidetza hori gehituta,etorkizuna hobea izango dela.•
Aro berri bat zabaltzen arida euskal herritarren ar-teko bizikidetzan. Zein
direla uste duzu eman beharditugun pausoak? Ikastolako jen-dearen artean halako kezka bat su-matu dut, eta garbi esan beharradaukat beste lurralde askotan ezduten heldutasuna ikusten diodalaeuskal gizarteari. Tentsio handikourteak bizi izan dituzue eta orain
zabaldu den aro berri honekin eginduzue amets, gero berri bat irudi-katzen eman dituzue urteak, etaabantaila hori duzue. Seguru nagoibilbide luzea egiteko gai izango za-retela. Unesco Etxearekin bateraantolatu duzue hitzaldia eta horiere erdugarria iruditzen zait. ONUeta Unesco genozidio, triskantza etagerra izugarri baten ondoren jaioziren, etorkizun berri bat eraiki be-
har zela ikusten zutelako. Horixeda zuen egitekoa ere, etorkizun berribat asmatzea. Eta etorkizun horiirizpide demokratikoetan oinarritubehar da, giza eskubideetan. Genero,etnia, erlijio edo jatorri soziala go-rabehera, denok berdinak garela dioUnescok. Hori da abiapuntua, baitaeskolarentzat ere. Eskolak edukiakeman behar ditu, baina hori ikasketada, hori ez da hezkuntza. Hezkuntzaharago doa, eta libre eta arduradunizaten erakutsi behar dio ikasleari.
Zuk txikitan ikasi zenuen ka-talana eta gertutik ezagutzenduzu herrialde horretako egoe-ra. Zer esan dezakezu euskara-ren normalizazioaren alde ikas-tolek egin duten lanari buruz?
Ni katalana naiz eta Unescoren zu-zendari ohia ere bai. Ikuspegi bikoitzhorretatik begiratuta hitz egin de-zaket eta egiten ari zareten lanatxalotzekoa da. Euskararen norma-lizazioaren eta erabilpenaren aldekosutsua naiz. Hizkuntza bat kulturarieta humanismoari eraikitako mo-numentua da, eta euskara ondaregarrantzitsua dela diogunean ez daaberastasun bat Euskal Herriaren-tzat bakarrik, gizateria osoarentzatbaizik. Nik oso umetan ikasi nueningelesa eta beharrezkoa da hizkun-tza hori ere ikastea, baina gure ar-basoen hizkuntzak du beti lehenta-suna. Horregatik, lehentasuna in-gelesari eman behar zaiola esatendutenean haserretu egiten naiz.Orain berandu da, baina beste hiz-
117Ikastola19816 Ikastola198 · apirila 2012
UNESCO-REN ZUZENDARI NAGUSIA IZAN ZEN HAMABI URTEZ ETA BAKEAREN ALDEKO FUNDAZIOA-REN ETA HERIOTZA ZIGORRAREN KONTRAKO BATZORDE BATEN BURU DA GEROZTIK. IKASTOLEN
JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK ZABALDU ZITUEN DONOSTIAKO AIETEKO BAKEAREN ETXEAN ETA BIHA-RAMUNEAN NEW YORKERA ZIHOAN BILTZAR BATERA. MUNDUAN BARRENA DABIL, ETA EZINBESTEAN
MUNDU MAILAKO DATUAK ETA IKUSPEGIA EMATEKO JOERA DU GURIAGOAK DIREN KEZKEI BURUZ
GALDETUTA ERE. IBILBIDE LUZEA EGIN DUEN GIZONA DA. BARTZELONAN JAIO ZEN 1934AN. BIO-KIMIKAN KATEDRADUN, GRANADAKO UNIBERTSITATEKO ERRETORE IZENDATU ZUTEN 68AN.GEROZTIK HEZKUNTZA MINISTRO ERE IZAN ZEN. HITZALDIA EMAN AURRETIK IKASTOLEN ETXEAN
IGARO ZUEN GOIZA ETA SEI HEDABIDERI ESKAINI ZIZKIEN ELKARRIZKETAK.
“Euskal gizarteak beste leku askotakoak baino heldutasunhandiagoa du, amets egiten urteak eman dituelako”
FEDERICO MAYOR ZARAGOZA BAKEAREN KULTURA FUNDAZIOKO LEHENDAKARIA
“EMAKUMEAK OROHAR HITZA GEHIAGO
ERABILTZEN DUINDARRA BAINO,
ETA BIZITZAREKIKOLOTURA
ESTUAGOAK DITUGIZONEZKOOK
BAINO.BERDINTASUNAREN
IZENEAN DAGOKIEEMAKUMEEIERABAKIAK
HARTZEN DIRENGUNEETAN PARTE
HARTZEA”.
FED
ER
ICO
MAY
OR
ZA
RA
GO
ZA E
TA I
MA
NO
L IG
ER
EG
I D
ON
OS
TIA
KO
HIT
ZALD
IAR
EN
HA
SIE
RA
N.
GO
IKO
ES
KU
BIK
O A
RG
AZK
IAN
UN
ES
KO
ETX
EK
OR
UP
ER
OR
MA
ZA E
TA M
IKE
L M
AN
CIS
IDO
RR
EK
IN.
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
Elkarbizitza zer den esaldi bakar ba-tean laburbildu beharko balitz, Jonan
Fernandezen esaldi hau ez legoke gaizki:“gizaki guztioi dagokigun duintasunaerrespetatzea eta sustatzea da elkarbizi-
tza”, esan zuen. Baina, zer da giza duin-tasuna? Bere hitzaldiaren epilogo gisajorratu zuen gaia eta esaldi ederrik utzizuen entzuleen belarrietan: “giza duin-tasuna, giza eskubideak bezalaxe, as-
makizun bat da, gizateriak inoiz eginduen asmakizunik ederrena. Baina as-makizuna izanik ere, gizakiaren alder-dirik gizatiarrena adierazten du. Gizaduintasuna ez da eskubide bat, esku-
bide guztien sorburua baizik. Zer esannahi duen? Gizaki guztioi dagozkigulaeskubideak eta erantzukizunak. Besteera batera esateko, sakratuak garela, bi-zitza bakoitza bakarra eta errepika ezinadela, alegia”.
Jonanek hiru printzipio azpimarra-tu zituen. Etikoa: ezin da ipini inongokausarik giza duintasunaren, gizakiareneta bizitzaren gainetik, ezta kausa horidefendatzeko edo gauzatzeko aukeratu-tako bitartekorik ere. Demokratikoa: ezinda galarazi inongo kausa garatzea etagauzatzea, baldin eta giza eskubideakerrespetatzen eta bide demokratikoakerabiltzen badira, eta behar adinakogehiengoa bereganatzen badu.
EGOERA BERRIAEta Metodologikoa: elkarrizketaren bi-dez kudeatu behar dira; eta, adostasu-nik ez badago, printzipio eta bitartekodemokratikoen arabera jardun.
Euskal Herrian zabaldu den egoeraberria ere aipatu zuen bidenabar, eta bi-zikidetza sozialaren mapa berri bat erai-ki beharra daukagula gogoratu zuen,“bizikidetza edo berradiskidetze kulturaberri baten oinarriak dituen mapa bat”,eta mapa hori eraiki ahal izateko koorde-nada batzuk markatu zituen: “Iraganaridagokionez, zer gertatu da?, galdetu be-har dugu. Orainari dagokionez, zein dalehentasuna? Eta geroari dagokionez,zer egin behar da berriro horrelakorik ezgertatzeko?” adierazi, eta gogoeta hauegin zuen: “Iraganerantz gehiegi makur-tzen bagara, ez gara geroa sustatzekogai izango; geroari bakarrik begiratzenbadiogu, zauriak ez dira ondo itxiko;orainaren lehentasunak ahazten baditu-gu, prozesuak ez du aurrera egingo. Hi-ru begirada horien arteko oreka behardugu, beraz”.
Hitzaldiaren mamia, hala ere, el-karbizitzarako hezkuntzan behin eta be-rriz erabili beharreko lau ardatzeko pro-posamena izan zen eta “gizakion izaeramugatua, esker ona, kontzientzia en-tzutea eta giza duintasunaren sakonekoesanahia” jorratzen saiatu zen luze etazabal.•
AHOTS EZBERDINAK MAHAIAREN BUELTANAniztasuna gizartea bizirik dagoen seinale bada, ondo bizirik dago euskalgizartea, “Etorkizuneko elkarbizitza” izenburuarekin lehen egunean eratu zen mahai-inguruak gatazkaren irteeraz ikuspegi ezberdinak daudela erakutsi baitzuen. JosuUgarte (Bakeaz), Paul Rios (Lokarri), Monika Vazquez (Unesco), Maria Ojanguren(Gernika Gogoratuz), Fabian La Espada (Bakearen aldekoKoordinadora) eta Eguzki Urteaga (EHUko Soziologia ira-kaslea) izan ziren Xabier Oleaga-k gidatu zuen bi ordukosaioan parte hartu zutenak. Bi galdera nagusi egin ziren:Euskal gatazkaren auzia nola jorratu gela barruan? Eta, zerezaugarri beharko lituzke elkarbizitzarako etorkizuneko ere-duak? Hauta ditzagun erantzun bakan batzuk. Paul Rios:“Ezin dugu eztabaida politikoa eskolara eraman. Eskolakezin du erakundeek konpondu ezin dutena konpondu. Me-moriaz, biktimez, kontakizunaz adostasunik ez badago, ezindiogu hori eskolari eskatu. Indar politikoek adostasunaklortzen dituzten bitartean eskolak bizikidetzaren aldekoekarpenak egin ditzake”. • JOSU UGARTE: “Euskal gataz-
karen kontzeptua bera desarmatu behar da: bi eratako biktimak daude eta bi eratakosufrimenduak”. • EGUZKI URTEAGA: “Ni soziologoa naiz. Dimentsio etiko eta nor-matiboak alde batera utzi behar ditut eta neure buruari galdetu behar diot ea zergatiksortu zen indarkeria politikoa eta ea zergatik iraun duen hainbeste urte”.•
BIG
AR
RE
N E
GU
NE
KO
MA
HA
I-IN
GU
RU
AN
, E
ZKE
RR
ETI
K H
AS
ITA
HU
RR
EN
EZ-
HU
RR
EN
: E
GU
ZKI,
FA
BIA
N,
MA
RIA
, XA
BIE
R,
MO
NIK
A,
PAU
L E
TA J
OS
U.
HAMABOST URTEKO LANAOrain dela 15 urte hasi zen Ikastolen Elkartea bake hezkun-tzaz lehenik eta elkarbizitzaz ondoren prestakuntza sistematikoa ema-ten. 1997an eratu zituen Elkarrirekin batean bake hezkuntzari buruzkojardunaldiak Bilbon. “Zergatik bake hezkuntza?” galdetu zion bere bu-ruari Juanjo Gomez-ek jardunaldien barruan eskaini zuen hitzaldian,eta berehala erantzun zuen: “garbi genuen gatazka mingarri bat genuelaeta ezin ginela besoak gurutzatuta gelditu”. Gomezek jardunaldi haie-tako hizlari batzuk ekarri zituen gogora, hala nola, Alan Smith irlandarra,Johan Galtung eta Xesus Rodriguez Jares (Espainiako Bake Hezkuntzazentroko zuzendaria) eta azken honek garai hartan ikastolen laneanizan zuen eragina nabarmendu zuen. Elkarrik eta Ikastolen Elkarteakelkarrekin “Arian, arian” izeneko material didaktikoak aurkeztu zituztenberehala, “Euskal Herrian arlo honetan eskolarako egindako lehen ekarpena”, ondorenElkarri bera eta Bakearen aldeko Koordinakundea eta Hezkuntza saila material didak-tiko gehiago ateratzen hasi baziren ere. “Hamabost urte hauetan hainbat proiektujarri ditugu martxan eta urtez urteko dossierrak ditugu, norbaitek begiratzeko interesikbalu. Mintegiak baditugu martxan, horietako batzuk iraunkorrak: elkarbizitza eta ga-
tazkak lantzeko hogei orduko tailerra, urteko elkarbizitza plana egiteko mintegia etahorren jarraipena egiteko beste mintegi bat. Orain material ugari dugu, eta horrenadibide dira jardunaldiotan antolatu ditugun bost tailerrak”, esan zuen. Hitzaldia bu-katu orduko “Ikastetxeetako gatazken trataera”, “Inteligentzia emozionala”, “Penta-zitatea”, “Bitartekaritza” eta “Bakerako hizkuntza” tailerretan bildu ziren partaideak.•
119Ikastola19818 Ikastola198 · apirila 2012
JONAN FERNANDEZ. BAKETIK ELKARTEKO ZUZENDARIA
Hezkuntzaz hitz egiten dugunean gizaeskubideen zuzeneko hezkuntza eta
zeharkakoa bereizten ditugu. Gatazka fo-kuei buruz (torturak, biktimak, meha-txuak...) hitz egitea litzateke zuzenekoa.Nazioarteko estandarrak, ordea, zeharkakohezkuntzaren aldekoak dira eta zuzenekohezkuntza berreraikitze fasean aholka dai-teke bakarrik. Hori da Jon Mirena Landakjardunaldietan eman zuen hitzaldiaren on-dorio nagusia, baina beste hainbat iritzijakingarri ere plazaratu zituen.
Bera Eusko Jaurlaritzan Giza Esku-bideen zuzendari izan zen 2005eko le-gealdian eta biktimen lekukotzak esko-lara eramatearen aldekoen presioa biziizan zuen. “Biktimen lekukotasunak es-kolara eraman behar diren edo ez ezta-baida sutsuak izan genituen, baina ez-tabaida horiek ez zituzten irakasleekpiztu eta bultzatu, politikariek eta heda-bideek baizik”, gogoratu zuen, eta gaihauen inguruan gizartean ematen denpolarizazioa aipatu zuen. “Gatazkan egondiren gizarteetan terminologiaren erabi-lerak berak ere sailkatu egiten gaitu,talde bakoitzak berea duelako. Giza Es-
kubideen zuzendaritzan sartu nintzeneangauzak errazagoak izango zirela ustenuen, baina berehala ohartu nintzen te-rrorismoaren kontrako politikaren osagarribihurtu nahi zutela zuzendaritza hori.Gatazkan dauden gizarteetan polariza-zioak jaten du dena. Alde horretatik be-giratuta, bakegintza gizarte sareak be-rregitea da”, adierazi zuen.
NAZIOARTEKO ESTANDARRAK2005 inguruan hasi ziren EAEn ETArenbiktimen lekukotasunak eskolara eramanbehar ote ziren eztabaidatzen. “Terroris-moaren kontrako politika areagotu zenneurri berean indartu zen eskaera politikohori ere”, esan zuen. Hezkuntza mailakogiza eskubideen inguruko programak osoberriak direla ohartarazi zuen, 2005eanhasi baitzien eskolari zuzendutakoak bi-deratzen. Biktimen lekukotasunak esko-letara eraman behar zirela eskatuz hasizirenean, gaiari serio heltzeko ordua irisizela erabaki omen zuten. “Giza eskubi-deen urraketen aurrean eskolak zerbaitegin behar duela garbi zegoenez, Biziki-detza Plana lantzen hasi ginen, 2006an
onartu zena. Hezkuntza plana garatzekoorduan nazioarteko estandarretan oina-rritu ginen. Genevera joan ginen zirribo-rro batzuekin laguntza eske, eta lagunduegin ziguten. Hamalau hilabete emangenituen diagnostikoa egin eta plan horiburutzen administrazio lokalekin eta go-bernuz kanpoko erakundeekin batean,eta lan hau koordinatzeko egitura batsortu genuen. Planak onurak ekarriko zi-tuen, iraun izan balu, baina gobernu al-
daketa etorri zen. Hirurehun programaaztertu zituzten Genevan, horietatik seiaukeratu zituzten eta gurea zegoen tar-tean”, gogoratu zuen. Plan horrek faseakbereizten ditu, eta bigarren fase bateangomendatzen du zueneko hezkuntza, le-kukotzak, indarkeriaren erabilera eta tor-tura bezalako gaiak gela barruan trata-tzea. ETAk su-etena iragarri eta gero gaiazhitz egiteko aukera zabaldu dela gogora-tuz bukatu zuen hitzaldia.•
GIZA ESKUBIDEEN HEZKUNTZAK ZUZENEKOA (BIKTIMEN LEKUKOTZAK, INDARKERIA, TORTURA ETA GISAKO
GAIAK GELAN JORRATUZ) IZAN BEHAR AL DU EDO ZEHARKAKOA? ZER EGITEKO DU ESKOLAK BAKEGINTZAN?HORIEI ETA GISAKO GALDEREI ERANTZUTEN SAIATU ZEN JON MIRENA LANDA, ETA JARDUNALDIEN
GAIAREN MUINERAINO IRITSI ZEN. LEIOAKO ZUZENBIDE FAKULTATEAN IRAKASLEA DA ETA EUSKO
JAURLARITZAKO GIZA ESKUBIDEEN ZUZENDARI IZAN ZEN 2005EKO LEGEALDIAN. LAU GAI JORRATU
ZITUEN HITZALDIAN: ESKOLAK BAKEGINTZAN DUEN ZEREGINAZ ARITU ZEN HASIERAN, ARLO HONETAN
EZAGUTZEN DITUEN NAZIOARTEKO ESTANDARRAK AURKEZTU ZITUEN SEGIDAN, EAEN EMAN DEN
BILAKABIDEA DESKRIBATU ZUEN ONDOREN, ETA AURREAN DITUGUN ERRONKAK AIPATU ZITUEN AZKENIK.
JON MIRENA LANDAEHUKO ZUZENBIDE PENALEKO IRAKASLEA
HOGEI URTE DARAMATZA GATAZKEN KONPONBIDEAREN ARLOAN LANEAN. BADIRA HAMABOST URTE IKASTOLEN ELKARTEAREKIN HARREMANAK DITUELA.1996AN, ESATE BATERAKO, ELKARREKIN ARGITARATU ZUTEN “ARIAN ARIAN” BAKEGINTZARAKO PROPOSAMENA. BAKETIK FUNDAZIOKO ZUZENDARIA
DA GAUR. ELKARBIZITZARAKO HEZKUNTZAN BEHIN ETA BERRIZ ERABILI BEHARREKO LAU ARDATZ (BERAK “LAU PUNTU KARDINALAK” IZENDATU ZITUEN)PROPOSATU ZITUEN HITZALDIAN (GIZAKIOK MUGATUAK GARELA, ESKER ONAREN ZENTZUA, KONTZIENTZIARI ENTZUTEKO OHITURA ETA GIZA DUINTASU-NAREN BALIOA BARNERATZEA ETA PARTEKATZEA). KONTZIENTZIAREN INGURUKO GOGOETA BATZUK EGINEZ ABIATU ZUEN HITZALDIA, ETA GIZA
DUINTASUNARI BURUZKO BESTE BATZUK EGINEZ BUKATU ZUEN.
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
Elkarbizitza zer den esaldi bakar ba-tean laburbildu beharko balitz, Jonan
Fernandezen esaldi hau ez legoke gaizki:“gizaki guztioi dagokigun duintasunaerrespetatzea eta sustatzea da elkarbizi-
tza”, esan zuen. Baina, zer da giza duin-tasuna? Bere hitzaldiaren epilogo gisajorratu zuen gaia eta esaldi ederrik utzizuen entzuleen belarrietan: “giza duin-tasuna, giza eskubideak bezalaxe, as-
makizun bat da, gizateriak inoiz eginduen asmakizunik ederrena. Baina as-makizuna izanik ere, gizakiaren alder-dirik gizatiarrena adierazten du. Gizaduintasuna ez da eskubide bat, esku-
bide guztien sorburua baizik. Zer esannahi duen? Gizaki guztioi dagozkigulaeskubideak eta erantzukizunak. Besteera batera esateko, sakratuak garela, bi-zitza bakoitza bakarra eta errepika ezinadela, alegia”.
Jonanek hiru printzipio azpimarra-tu zituen. Etikoa: ezin da ipini inongokausarik giza duintasunaren, gizakiareneta bizitzaren gainetik, ezta kausa horidefendatzeko edo gauzatzeko aukeratu-tako bitartekorik ere. Demokratikoa: ezinda galarazi inongo kausa garatzea etagauzatzea, baldin eta giza eskubideakerrespetatzen eta bide demokratikoakerabiltzen badira, eta behar adinakogehiengoa bereganatzen badu.
EGOERA BERRIAEta Metodologikoa: elkarrizketaren bi-dez kudeatu behar dira; eta, adostasu-nik ez badago, printzipio eta bitartekodemokratikoen arabera jardun.
Euskal Herrian zabaldu den egoeraberria ere aipatu zuen bidenabar, eta bi-zikidetza sozialaren mapa berri bat erai-ki beharra daukagula gogoratu zuen,“bizikidetza edo berradiskidetze kulturaberri baten oinarriak dituen mapa bat”,eta mapa hori eraiki ahal izateko koorde-nada batzuk markatu zituen: “Iraganaridagokionez, zer gertatu da?, galdetu be-har dugu. Orainari dagokionez, zein dalehentasuna? Eta geroari dagokionez,zer egin behar da berriro horrelakorik ezgertatzeko?” adierazi, eta gogoeta hauegin zuen: “Iraganerantz gehiegi makur-tzen bagara, ez gara geroa sustatzekogai izango; geroari bakarrik begiratzenbadiogu, zauriak ez dira ondo itxiko;orainaren lehentasunak ahazten baditu-gu, prozesuak ez du aurrera egingo. Hi-ru begirada horien arteko oreka behardugu, beraz”.
Hitzaldiaren mamia, hala ere, el-karbizitzarako hezkuntzan behin eta be-rriz erabili beharreko lau ardatzeko pro-posamena izan zen eta “gizakion izaeramugatua, esker ona, kontzientzia en-tzutea eta giza duintasunaren sakonekoesanahia” jorratzen saiatu zen luze etazabal.•
AHOTS EZBERDINAK MAHAIAREN BUELTANAniztasuna gizartea bizirik dagoen seinale bada, ondo bizirik dago euskalgizartea, “Etorkizuneko elkarbizitza” izenburuarekin lehen egunean eratu zen mahai-inguruak gatazkaren irteeraz ikuspegi ezberdinak daudela erakutsi baitzuen. JosuUgarte (Bakeaz), Paul Rios (Lokarri), Monika Vazquez (Unesco), Maria Ojanguren(Gernika Gogoratuz), Fabian La Espada (Bakearen aldekoKoordinadora) eta Eguzki Urteaga (EHUko Soziologia ira-kaslea) izan ziren Xabier Oleaga-k gidatu zuen bi ordukosaioan parte hartu zutenak. Bi galdera nagusi egin ziren:Euskal gatazkaren auzia nola jorratu gela barruan? Eta, zerezaugarri beharko lituzke elkarbizitzarako etorkizuneko ere-duak? Hauta ditzagun erantzun bakan batzuk. Paul Rios:“Ezin dugu eztabaida politikoa eskolara eraman. Eskolakezin du erakundeek konpondu ezin dutena konpondu. Me-moriaz, biktimez, kontakizunaz adostasunik ez badago, ezindiogu hori eskolari eskatu. Indar politikoek adostasunaklortzen dituzten bitartean eskolak bizikidetzaren aldekoekarpenak egin ditzake”. • JOSU UGARTE: “Euskal gataz-
karen kontzeptua bera desarmatu behar da: bi eratako biktimak daude eta bi eratakosufrimenduak”. • EGUZKI URTEAGA: “Ni soziologoa naiz. Dimentsio etiko eta nor-matiboak alde batera utzi behar ditut eta neure buruari galdetu behar diot ea zergatiksortu zen indarkeria politikoa eta ea zergatik iraun duen hainbeste urte”.•
BIG
AR
RE
N E
GU
NE
KO
MA
HA
I-IN
GU
RU
AN
, E
ZKE
RR
ETI
K H
AS
ITA
HU
RR
EN
EZ-
HU
RR
EN
: E
GU
ZKI,
FA
BIA
N,
MA
RIA
, XA
BIE
R,
MO
NIK
A,
PAU
L E
TA J
OS
U.
HAMABOST URTEKO LANAOrain dela 15 urte hasi zen Ikastolen Elkartea bake hezkun-tzaz lehenik eta elkarbizitzaz ondoren prestakuntza sistematikoa ema-ten. 1997an eratu zituen Elkarrirekin batean bake hezkuntzari buruzkojardunaldiak Bilbon. “Zergatik bake hezkuntza?” galdetu zion bere bu-ruari Juanjo Gomez-ek jardunaldien barruan eskaini zuen hitzaldian,eta berehala erantzun zuen: “garbi genuen gatazka mingarri bat genuelaeta ezin ginela besoak gurutzatuta gelditu”. Gomezek jardunaldi haie-tako hizlari batzuk ekarri zituen gogora, hala nola, Alan Smith irlandarra,Johan Galtung eta Xesus Rodriguez Jares (Espainiako Bake Hezkuntzazentroko zuzendaria) eta azken honek garai hartan ikastolen laneanizan zuen eragina nabarmendu zuen. Elkarrik eta Ikastolen Elkarteakelkarrekin “Arian, arian” izeneko material didaktikoak aurkeztu zituztenberehala, “Euskal Herrian arlo honetan eskolarako egindako lehen ekarpena”, ondorenElkarri bera eta Bakearen aldeko Koordinakundea eta Hezkuntza saila material didak-tiko gehiago ateratzen hasi baziren ere. “Hamabost urte hauetan hainbat proiektujarri ditugu martxan eta urtez urteko dossierrak ditugu, norbaitek begiratzeko interesikbalu. Mintegiak baditugu martxan, horietako batzuk iraunkorrak: elkarbizitza eta ga-
tazkak lantzeko hogei orduko tailerra, urteko elkarbizitza plana egiteko mintegia etahorren jarraipena egiteko beste mintegi bat. Orain material ugari dugu, eta horrenadibide dira jardunaldiotan antolatu ditugun bost tailerrak”, esan zuen. Hitzaldia bu-katu orduko “Ikastetxeetako gatazken trataera”, “Inteligentzia emozionala”, “Penta-zitatea”, “Bitartekaritza” eta “Bakerako hizkuntza” tailerretan bildu ziren partaideak.•
119Ikastola19818 Ikastola198 · apirila 2012
JONAN FERNANDEZ. BAKETIK ELKARTEKO ZUZENDARIA
Hezkuntzaz hitz egiten dugunean gizaeskubideen zuzeneko hezkuntza eta
zeharkakoa bereizten ditugu. Gatazka fo-kuei buruz (torturak, biktimak, meha-txuak...) hitz egitea litzateke zuzenekoa.Nazioarteko estandarrak, ordea, zeharkakohezkuntzaren aldekoak dira eta zuzenekohezkuntza berreraikitze fasean aholka dai-teke bakarrik. Hori da Jon Mirena Landakjardunaldietan eman zuen hitzaldiaren on-dorio nagusia, baina beste hainbat iritzijakingarri ere plazaratu zituen.
Bera Eusko Jaurlaritzan Giza Esku-bideen zuzendari izan zen 2005eko le-gealdian eta biktimen lekukotzak esko-lara eramatearen aldekoen presioa biziizan zuen. “Biktimen lekukotasunak es-kolara eraman behar diren edo ez ezta-baida sutsuak izan genituen, baina ez-tabaida horiek ez zituzten irakasleekpiztu eta bultzatu, politikariek eta heda-bideek baizik”, gogoratu zuen, eta gaihauen inguruan gizartean ematen denpolarizazioa aipatu zuen. “Gatazkan egondiren gizarteetan terminologiaren erabi-lerak berak ere sailkatu egiten gaitu,talde bakoitzak berea duelako. Giza Es-
kubideen zuzendaritzan sartu nintzeneangauzak errazagoak izango zirela ustenuen, baina berehala ohartu nintzen te-rrorismoaren kontrako politikaren osagarribihurtu nahi zutela zuzendaritza hori.Gatazkan dauden gizarteetan polariza-zioak jaten du dena. Alde horretatik be-giratuta, bakegintza gizarte sareak be-rregitea da”, adierazi zuen.
NAZIOARTEKO ESTANDARRAK2005 inguruan hasi ziren EAEn ETArenbiktimen lekukotasunak eskolara eramanbehar ote ziren eztabaidatzen. “Terroris-moaren kontrako politika areagotu zenneurri berean indartu zen eskaera politikohori ere”, esan zuen. Hezkuntza mailakogiza eskubideen inguruko programak osoberriak direla ohartarazi zuen, 2005eanhasi baitzien eskolari zuzendutakoak bi-deratzen. Biktimen lekukotasunak esko-letara eraman behar zirela eskatuz hasizirenean, gaiari serio heltzeko ordua irisizela erabaki omen zuten. “Giza eskubi-deen urraketen aurrean eskolak zerbaitegin behar duela garbi zegoenez, Biziki-detza Plana lantzen hasi ginen, 2006an
onartu zena. Hezkuntza plana garatzekoorduan nazioarteko estandarretan oina-rritu ginen. Genevera joan ginen zirribo-rro batzuekin laguntza eske, eta lagunduegin ziguten. Hamalau hilabete emangenituen diagnostikoa egin eta plan horiburutzen administrazio lokalekin eta go-bernuz kanpoko erakundeekin batean,eta lan hau koordinatzeko egitura batsortu genuen. Planak onurak ekarriko zi-tuen, iraun izan balu, baina gobernu al-
daketa etorri zen. Hirurehun programaaztertu zituzten Genevan, horietatik seiaukeratu zituzten eta gurea zegoen tar-tean”, gogoratu zuen. Plan horrek faseakbereizten ditu, eta bigarren fase bateangomendatzen du zueneko hezkuntza, le-kukotzak, indarkeriaren erabilera eta tor-tura bezalako gaiak gela barruan trata-tzea. ETAk su-etena iragarri eta gero gaiazhitz egiteko aukera zabaldu dela gogora-tuz bukatu zuen hitzaldia.•
GIZA ESKUBIDEEN HEZKUNTZAK ZUZENEKOA (BIKTIMEN LEKUKOTZAK, INDARKERIA, TORTURA ETA GISAKO
GAIAK GELAN JORRATUZ) IZAN BEHAR AL DU EDO ZEHARKAKOA? ZER EGITEKO DU ESKOLAK BAKEGINTZAN?HORIEI ETA GISAKO GALDEREI ERANTZUTEN SAIATU ZEN JON MIRENA LANDA, ETA JARDUNALDIEN
GAIAREN MUINERAINO IRITSI ZEN. LEIOAKO ZUZENBIDE FAKULTATEAN IRAKASLEA DA ETA EUSKO
JAURLARITZAKO GIZA ESKUBIDEEN ZUZENDARI IZAN ZEN 2005EKO LEGEALDIAN. LAU GAI JORRATU
ZITUEN HITZALDIAN: ESKOLAK BAKEGINTZAN DUEN ZEREGINAZ ARITU ZEN HASIERAN, ARLO HONETAN
EZAGUTZEN DITUEN NAZIOARTEKO ESTANDARRAK AURKEZTU ZITUEN SEGIDAN, EAEN EMAN DEN
BILAKABIDEA DESKRIBATU ZUEN ONDOREN, ETA AURREAN DITUGUN ERRONKAK AIPATU ZITUEN AZKENIK.
JON MIRENA LANDAEHUKO ZUZENBIDE PENALEKO IRAKASLEA
HOGEI URTE DARAMATZA GATAZKEN KONPONBIDEAREN ARLOAN LANEAN. BADIRA HAMABOST URTE IKASTOLEN ELKARTEAREKIN HARREMANAK DITUELA.1996AN, ESATE BATERAKO, ELKARREKIN ARGITARATU ZUTEN “ARIAN ARIAN” BAKEGINTZARAKO PROPOSAMENA. BAKETIK FUNDAZIOKO ZUZENDARIA
DA GAUR. ELKARBIZITZARAKO HEZKUNTZAN BEHIN ETA BERRIZ ERABILI BEHARREKO LAU ARDATZ (BERAK “LAU PUNTU KARDINALAK” IZENDATU ZITUEN)PROPOSATU ZITUEN HITZALDIAN (GIZAKIOK MUGATUAK GARELA, ESKER ONAREN ZENTZUA, KONTZIENTZIARI ENTZUTEKO OHITURA ETA GIZA DUINTASU-NAREN BALIOA BARNERATZEA ETA PARTEKATZEA). KONTZIENTZIAREN INGURUKO GOGOETA BATZUK EGINEZ ABIATU ZUEN HITZALDIA, ETA GIZA
DUINTASUNARI BURUZKO BESTE BATZUK EGINEZ BUKATU ZUEN.
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
Bizikidetza lantzen duten azken be-launaldiko programa bat erakustera
zetorrela esanez hasi zuen hitzaldia etaConfucioren esaldi batekin bukatu zuen:“Bestearen ona bilatzen duenak bereasegurtatzen du” eta programa ere esaldihorrek biltzen duen filosofian oinarritzendela agertu zuen. “Behin eta berriz en-tzuten dira gure ikastetxeetan gisa ho-netako esaldiak: ‘ez dakit egiten’, ‘ezdut sekulako ikasiko’, ‘ez dut ezertarakobalio’, ‘inork ez dit laguntzen’, ‘gurasoekez dute denborarik niretzako’ eta gisa-koak. Laguntzarik gabe ez dakigu bizitzen,denok behar izan dugu laguntza, denokeman izan dugu laguntza eta denok sen-titu gara pozik lagundu digutenean edonorbaiti lagundu diogunean. Nola sus-pertu dezakegu laguntza eskolaren ba-rruan? Laguntza, ardura partekatuak,arazoen konponbide partekatua… markohorretan ari gara lanean. Denok dugunlaguntzeko gaitasuna garatzea da gureproiektuaren helburua”, hasi zen JuanCarlos Torrego. Irakasleekin lan eginez,ikastetxeei arlo honetan lagunduz sortuden proiektua dela gogoratu zuen. “2000urtetik aurrera bitartekaritzan lan handiaegin genuen. Bitartekari gisa lan egitenzuten ikasleek gaitasun batzuk asko ga-ratzen zituztela ohartu ginen, hala nola,enpatia, komunikazio gaitasuna, elka-
rrizketarako dohainak, harrerarako gai-tasuna eta beste hainbat. Baina aldiberean bitartekaritzarako kasu gutxiizaten zituztela kexatzen ziren eta bitar-tekaritza informala deitzen ziotena egitenhasi ziren; eta horrela hasi ginen IkasleLaguntzaileen programa lantzen”, jarraituzuen. Torregok gogoratu zuenez, ikaslebat ondo prestatzen bada, sekulako gai-tasunak ditu bizikidetza lantzeko. “Ikas-leak oso eraginkorrak dira bizikidetzalantzeko orduan eta eredu baten barruanintegratu behar dira, bizikidetza ere pla-nifikatu eta ebaluatu egin behar izatenbaita”, esan zuen. Torregok esan zuenez,programa honekin gauza oso interesgarriakdeskubritu dituzte. “Lehenik eta behinikasleek jartzen duten ilusioa nabar-mendu behar da. Balorerik ez duten ne-rabeei buruzko diskurtso guztiak hankazgora jarri dizkigute bizi izan ditugun es-perientziek.
Elkartasuna lantzeko, laguntza ema-teko prest dauden gazteak aurkitu ditugu,eta programak balore horiek lantzekoaukera ematen die. Programatik pasatudiren ikasleek gerora ere balore horieklantzen jarraitzen dutela ikusi dugu,konpromiso sozialak hartzen dituzte.Programa honi esker diskurtsoak aldebatera utzi, eta praktikatzen hasten diraikasleak”, esan zuen.•
JUAN CARLOS TORREGO MADRILGO ALCALA UNIBERTSITATEKO DIDAKTIKA SAILEKO IRAKASLEA DA ETA
IKASLE LAGUNTZAILEEN PROGRAMA AURKEZTERA ETORRI ZEN. GATAZKEN KONPONBIDEAREN DOKTORE-GOAN EMATEN DITU ESKOLAK. HAMABOST URTE DARAMA GATAZKEN KONPONBIDEAN ETA BITARTEKARITZAN
LANEAN. BITARTEKARITZA ETA GATAZKEN KONPONBIDEA EREDU INTEGRATUAN IZENEKO PROIEKTUAREN
ZUZENDARIA ERE BADA. GAZTELA MANTXAN ETA NAFARROAN GARATZEN DA PROGRAMA, ETA 2004AN
NORVEGIAN EGIN ZEN INDARKERIA ESKOLETAN BATZARRERAKO ORDEZKARI AUKERATU ZUEN MADRILGO
MINISTERIOAK. GATAZKEN KONPONBIDEAN EREDU DIREN LIBURU SAIL BAT ERE BADU ARGITARATUA,ETA HIZLARI BEZALA ERE ESKARMENTUA HANDIA DUELA ERAKUTSI ZUEN GASTEIZEKO AGERRALDIAN.
JUAN CARLOS TORREGOMADRILEKO ALCALA UNIBERTSITATEAREN DIDAKTIKA IRAKASLEA
20 Ikastola198 · apirila 2012
1.AN
TOLA
TZAI
LEAK
ISA
BEL
CEL
AÀ H
EZK
UN
TZA
SAIL
BU
RU
AREK
IN •
2.
IKAS
TOLE
N E
TXEA
N B
ELEN
BAZ
TAR
RIK
A ET
A IM
ANO
L IG
EREG
IREN
AR
TEAN
, FE
DER
ICO
MAY
OR
ZAR
AGO
ZA.
• 3.
OR
DEZ
KAR
IPO
LITI
KO
AK D
ON
OST
IAK
O H
ITZA
LDIA
N •
4.
ENTZ
ULE
AK A
IETE
KO
KU
LTU
R E
TXEA
N •
5.
SAIO
BAT
ETIK
BES
TER
A EU
RO
PA J
AUER
EGIA
N •
6.
JON
AN F
ERN
AND
EZ T
AILE
RR
EAN
• 7
.D
ON
OST
IAN
, K
UR
SAAL
PAR
EAN
, U
NES
KO
KO
ETA
IK
ASTO
LEN
ELK
ARTE
KO
OR
DEZ
KAR
IAK
MAY
OR
ZAR
AGO
ZAR
EKIN
• 8
.M
AITE
OTE
RO
TAI
LER
REA
N N
OTA
K H
ARTZ
EN •
9.
SUSA
NA
HAR
IYO
REN
TAI
LER
REA
N •
10.
AMAI
AAG
IRR
EREN
EAN
• 1
1.PA
RTE
HAR
TZAI
LEAK
ZEN
BAI
T IK
ASTO
LAK
EK
ARR
ITAK
O P
ANEL
EI B
EGIR
A •
12.
- 1
3.IR
AKAS
LE H
AUEK
ER
E TA
ILER
RET
AN L
ANEA
N •
14.
EU
RO
PA J
AUR
EGIK
O A
RET
O N
AGU
SIAN
•15
.AB
EL A
RIZ
NAB
ARR
ETA
ETA
JUAN
JO G
OM
EZ •
16.
PASI
LLO
AN I
KU
SGAI
ZIR
EN H
AIN
BAT
PAN
EL •
17.
JON
AN F
ERN
AND
EZ E
TA I
ÑAK
O B
EOLA
• 1
8.JO
N M
IREN
A LA
ND
A ET
A IT
ZIAR
LAZ
KAN
O •
19.
JUAN
CAR
LOS
TOR
REG
O E
TA A
GU
RTZ
ANE
NU
ÑEZ
• 2
0.B
AKEA
REN
ETX
E AT
ARIA
N G
ON
BID
ATU
EI E
GIN
DAK
O H
ARR
ERA
• 21
.EL
KAR
BIZ
ITZA
MIN
TEG
IAR
EN B
ATER
A JA
RTZ
EA •
22.
PEN
TAZI
TATE
KO
TAI
LLER
RA
1 2 11 18 19
1610 17
12
20
21
2215
14
98
7
5 6 13
43
argazkitanXIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK
iks
Bizikidetza lantzen duten azken be-launaldiko programa bat erakustera
zetorrela esanez hasi zuen hitzaldia etaConfucioren esaldi batekin bukatu zuen:“Bestearen ona bilatzen duenak bereasegurtatzen du” eta programa ere esaldihorrek biltzen duen filosofian oinarritzendela agertu zuen. “Behin eta berriz en-tzuten dira gure ikastetxeetan gisa ho-netako esaldiak: ‘ez dakit egiten’, ‘ezdut sekulako ikasiko’, ‘ez dut ezertarakobalio’, ‘inork ez dit laguntzen’, ‘gurasoekez dute denborarik niretzako’ eta gisa-koak. Laguntzarik gabe ez dakigu bizitzen,denok behar izan dugu laguntza, denokeman izan dugu laguntza eta denok sen-titu gara pozik lagundu digutenean edonorbaiti lagundu diogunean. Nola sus-pertu dezakegu laguntza eskolaren ba-rruan? Laguntza, ardura partekatuak,arazoen konponbide partekatua… markohorretan ari gara lanean. Denok dugunlaguntzeko gaitasuna garatzea da gureproiektuaren helburua”, hasi zen JuanCarlos Torrego. Irakasleekin lan eginez,ikastetxeei arlo honetan lagunduz sortuden proiektua dela gogoratu zuen. “2000urtetik aurrera bitartekaritzan lan handiaegin genuen. Bitartekari gisa lan egitenzuten ikasleek gaitasun batzuk asko ga-ratzen zituztela ohartu ginen, hala nola,enpatia, komunikazio gaitasuna, elka-
rrizketarako dohainak, harrerarako gai-tasuna eta beste hainbat. Baina aldiberean bitartekaritzarako kasu gutxiizaten zituztela kexatzen ziren eta bitar-tekaritza informala deitzen ziotena egitenhasi ziren; eta horrela hasi ginen IkasleLaguntzaileen programa lantzen”, jarraituzuen. Torregok gogoratu zuenez, ikaslebat ondo prestatzen bada, sekulako gai-tasunak ditu bizikidetza lantzeko. “Ikas-leak oso eraginkorrak dira bizikidetzalantzeko orduan eta eredu baten barruanintegratu behar dira, bizikidetza ere pla-nifikatu eta ebaluatu egin behar izatenbaita”, esan zuen. Torregok esan zuenez,programa honekin gauza oso interesgarriakdeskubritu dituzte. “Lehenik eta behinikasleek jartzen duten ilusioa nabar-mendu behar da. Balorerik ez duten ne-rabeei buruzko diskurtso guztiak hankazgora jarri dizkigute bizi izan ditugun es-perientziek.
Elkartasuna lantzeko, laguntza ema-teko prest dauden gazteak aurkitu ditugu,eta programak balore horiek lantzekoaukera ematen die. Programatik pasatudiren ikasleek gerora ere balore horieklantzen jarraitzen dutela ikusi dugu,konpromiso sozialak hartzen dituzte.Programa honi esker diskurtsoak aldebatera utzi, eta praktikatzen hasten diraikasleak”, esan zuen.•
JUAN CARLOS TORREGO MADRILGO ALCALA UNIBERTSITATEKO DIDAKTIKA SAILEKO IRAKASLEA DA ETA
IKASLE LAGUNTZAILEEN PROGRAMA AURKEZTERA ETORRI ZEN. GATAZKEN KONPONBIDEAREN DOKTORE-GOAN EMATEN DITU ESKOLAK. HAMABOST URTE DARAMA GATAZKEN KONPONBIDEAN ETA BITARTEKARITZAN
LANEAN. BITARTEKARITZA ETA GATAZKEN KONPONBIDEA EREDU INTEGRATUAN IZENEKO PROIEKTUAREN
ZUZENDARIA ERE BADA. GAZTELA MANTXAN ETA NAFARROAN GARATZEN DA PROGRAMA, ETA 2004AN
NORVEGIAN EGIN ZEN INDARKERIA ESKOLETAN BATZARRERAKO ORDEZKARI AUKERATU ZUEN MADRILGO
MINISTERIOAK. GATAZKEN KONPONBIDEAN EREDU DIREN LIBURU SAIL BAT ERE BADU ARGITARATUA,ETA HIZLARI BEZALA ERE ESKARMENTUA HANDIA DUELA ERAKUTSI ZUEN GASTEIZEKO AGERRALDIAN.
JUAN CARLOS TORREGOMADRILEKO ALCALA UNIBERTSITATEAREN DIDAKTIKA IRAKASLEA
20 Ikastola198 · apirila 2012
1.AN
TOLA
TZAI
LEAK
ISA
BEL
CEL
AÀ H
EZK
UN
TZA
SAIL
BU
RU
AREK
IN •
2.
IKAS
TOLE
N E
TXEA
N B
ELEN
BAZ
TAR
RIK
A ET
A IM
ANO
L IG
EREG
IREN
AR
TEAN
, FE
DER
ICO
MAY
OR
ZAR
AGO
ZA.
• 3.
OR
DEZ
KAR
IPO
LITI
KO
AK D
ON
OST
IAK
O H
ITZA
LDIA
N •
4.
ENTZ
ULE
AK A
IETE
KO
KU
LTU
R E
TXEA
N •
5.
SAIO
BAT
ETIK
BES
TER
A EU
RO
PA J
AUER
EGIA
N •
6.
JON
AN F
ERN
AND
EZ T
AILE
RR
EAN
• 7
.D
ON
OST
IAN
, K
UR
SAAL
PAR
EAN
, U
NES
KO
KO
ETA
IK
ASTO
LEN
ELK
ARTE
KO
OR
DEZ
KAR
IAK
MAY
OR
ZAR
AGO
ZAR
EKIN
• 8
.M
AITE
OTE
RO
TAI
LER
REA
N N
OTA
K H
ARTZ
EN •
9.
SUSA
NA
HAR
IYO
REN
TAI
LER
REA
N •
10.
AMAI
AAG
IRR
EREN
EAN
• 1
1.PA
RTE
HAR
TZAI
LEAK
ZEN
BAI
T IK
ASTO
LAK
EK
ARR
ITAK
O P
ANEL
EI B
EGIR
A •
12.
- 1
3.IR
AKAS
LE H
AUEK
ER
E TA
ILER
RET
AN L
ANEA
N •
14.
EU
RO
PA J
AUR
EGIK
O A
RET
O N
AGU
SIAN
•15
.AB
EL A
RIZ
NAB
ARR
ETA
ETA
JUAN
JO G
OM
EZ •
16.
PASI
LLO
AN I
KU
SGAI
ZIR
EN H
AIN
BAT
PAN
EL •
17.
JON
AN F
ERN
AND
EZ E
TA I
ÑAK
O B
EOLA
• 1
8.JO
N M
IREN
A LA
ND
A ET
A IT
ZIAR
LAZ
KAN
O •
19.
JUAN
CAR
LOS
TOR
REG
O E
TA A
GU
RTZ
ANE
NU
ÑEZ
• 2
0.B
AKEA
REN
ETX
E AT
ARIA
N G
ON
BID
ATU
EI E
GIN
DAK
O H
ARR
ERA
• 21
.EL
KAR
BIZ
ITZA
MIN
TEG
IAR
EN B
ATER
A JA
RTZ
EA •
22.
PEN
TAZI
TATE
KO
TAI
LLER
RA
1 2 11 18 19
1610 17
12
20
21
2215
14
98
7
5 6 13
43
argazkitanXIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK
iks
222 Ikastola198 · apirila 2012
EN UN CONTEXTO MÁS ESPERANZADOR
No era era la primera vez que las ikastolas afrontaban el tema de la convivencia y la culturade la paz. Hace 15 años Ikastolen Elkartea organizó junto con Elkarri unas jornadas en Bilbode las que surgió, entre otras iniciativas, el proyecto de unos materiales didácticos sobre eltema. La Jornadas de Pedagogía de este año se celebraban en un contexto político másesperanzador y abordaron el tema de la convivencia desde un doble prisma: durante la primerajornada hubo dos conferencias (Jon Mirena Landa y Jonan Fernández) y una mesa redonda queanalizaron el tratamiento del conflicto vasco en el aula. La mesa redonda en concreto dejópatente la diferencia de puntos de vista que hay en este punto. Durante la segunda jornada,Juan Carlos Torrego, de la Universidad de Alcalá, habló de un programa de última generaciónque trabaja la convivencia mediante la figura de alumnos Ayudantes y Juanjo Gómez, deIkastolen Elkartea, habló de la labor realizadas en las ikastolas durante estos años. El exdirector de la UNESCO, Federico Mayor Zaragoza, fue quien abrió las jornadas con unaconferencia en la Casa de la Paz de Aiete.
DANS UN CONTEXTE ENCOURAGEANT
Ce n’est pas la première fois que les ikastola abordent le thème de la vie encommunauté et de la culture de la paix. Il y a 15 ans Ikastolen Elkarteaorganisa avec Elkarri des Journées à Bilbo où fut présenté un projet de matérieldidactique sur le sujet. Les Journées Pédagogiques 2012 se sont déroulées dansun contexte politique encourageant autour du thème de la vie en communautéselon un double prisme: deux conférences (Jon Mirena Landa et JonanFernández) et une table ronde le premier jour sur le traitement du conflitbasque en classe. Le deuxième jour, Juan Carlos Torrego, de l’Université deAlcalá, a présenté un programme de dernière génération traitant de la vie encommunauté entre les élèves. Juanjo Gómez, de Ikastolen Elkartea, a relaté lestravaux réalisés dans les ikastola ces dernières années. L’ex-directeur del’UNESCO Federico Mayor Zaragoza avait pour sa part ouvert les Journées avecune conférence à la Maison de la Paix de Aiete.
JARDUNALDIEN AMAIERAKO KONPROMISOAKPREMISA HAUEK KONTUAN HARTUZ, ONDOKOKONPROMISOAK AZALDU NAHI DITUGU:1. Elkarbizitzaren ikaskuntzan jarraitzea, giza eskubideetan oinarritzenden hezkuntzaren aldeko aukera etengabe bultzatuz.
2. Euskal curriculumean Elkarbizitzaren ikaskuntza sakontzea. Berezikicurriculum berriaren ikas arlo eta diziplina-eremu guztietan sakondukodugu, ikastola bakoitzeko ikasleak, hauen gurasoak eta profesionalak,bizitza osorako hezkuntzaren ikuspegitik, nor bera izaten eta elkarrekinbizitzen jakin dezagun.
3. Ikas material berrituetan Elkarbizitzaren ikaskuntza areagotzea eta ho-betzea. Ikas material berritu horiek ekarriko dituzten berrikuntza ororen ar-tean, didaktikoak ez ezik, giza eskubideen eta oinarrizko askatasunenaldeko errespetua eta defentsa garatuko dituzte, gizarte-eremu askotarikoangertatzen diren edota gerta litezkeen indarkeriazko egoerei aurre hartzekoedota aurre egiteko balio praktikoa izan dezaten, ikuspegi teoriko edo moralhutsetik jokabide eraginkorretara jotzeko proposamenak izan daitezen.
4. Prestakuntza planean Elkarbizitzaren ikaskuntza laguntzeko jarduerakdiseinatzea. Ikas material horiek duten ezagutza eta xedea azken hel-mugetara iritsi daitezen, gurasoei eta profesionalei zuzendutako presta-kuntza-plan doituak diseinatu eta gauzatuko ditu Ikastolen Elkarteak.
5. Ikastolek elkarbizitzaren aldeko ekimen sozialetan esku hartzea. Ikas-tola bakoitzak eta Ikastolen Elkarteak beren inguruko herritarrek eta gi-zarte , kultura eta ekonomia-talde eta erakundeek, elkarbizitzaren alde,abian jartzen dituzten ekimenetan esku hartuko dute, beti ere ikastolenikuspegia eta jokamoldea uztartuz.
6. Euskal Herrian ematen diren edo eman daitezkeen izaera desberdinekogatazka zein gertakizun sozialak gelaratzerakoan, giza eskubideen ikus-pegi integraletik aztertzea eta lantzea.
•Gipuzkoan elkartasuna lantzen dutenen arteko loturak egiteko asmoarekinsortu zuen Kutxak orain urtebete Gipuzkoasolidarioa.info webgunea,eta dagoeneko bide luzea egin du. •
• Bidenabar,ordea, lurraldean elkartasunaren arloan lan egiten dutenelkarteen erakusleiho ere bada webgunea. Horretarakoaski da Erakunde eta proiektuak atalera sartzea. 59 elkarte daude zerrendan sartuta, etabakoitzarekin harremanetan jartzeko bidea errazten du. •
• Webguneanelkartasunaren inguruan dauden ekitaldien agenda ere agertzen da.
Gipuzkoasolidarioa.info
Elkartasuna maite dutenenwebgunea
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
BA
KE
AR
EN
ETX
EA
ETA
AIE
TEK
O K
ULT
UR
ETX
EA
GO
IKO
AR
GA
ZKIA
N;
EU
RO
PA J
AU
RE
GIA
, E
RD
IKO
AN
; B
EH
EK
OA
N,
IMA
NO
LIG
ER
EG
I E
TA B
ELE
N B
AZT
AR
RIK
A P
RE
STA
KU
NTZ
A E
TA J
AR
DU
NA
LDI
PE
DA
GO
GIK
OE
N A
RD
UR
AD
UN
A.
222 Ikastola198 · apirila 2012
EN UN CONTEXTO MÁS ESPERANZADOR
No era era la primera vez que las ikastolas afrontaban el tema de la convivencia y la culturade la paz. Hace 15 años Ikastolen Elkartea organizó junto con Elkarri unas jornadas en Bilbode las que surgió, entre otras iniciativas, el proyecto de unos materiales didácticos sobre eltema. La Jornadas de Pedagogía de este año se celebraban en un contexto político másesperanzador y abordaron el tema de la convivencia desde un doble prisma: durante la primerajornada hubo dos conferencias (Jon Mirena Landa y Jonan Fernández) y una mesa redonda queanalizaron el tratamiento del conflicto vasco en el aula. La mesa redonda en concreto dejópatente la diferencia de puntos de vista que hay en este punto. Durante la segunda jornada,Juan Carlos Torrego, de la Universidad de Alcalá, habló de un programa de última generaciónque trabaja la convivencia mediante la figura de alumnos Ayudantes y Juanjo Gómez, deIkastolen Elkartea, habló de la labor realizadas en las ikastolas durante estos años. El exdirector de la UNESCO, Federico Mayor Zaragoza, fue quien abrió las jornadas con unaconferencia en la Casa de la Paz de Aiete.
DANS UN CONTEXTE ENCOURAGEANT
Ce n’est pas la première fois que les ikastola abordent le thème de la vie encommunauté et de la culture de la paix. Il y a 15 ans Ikastolen Elkarteaorganisa avec Elkarri des Journées à Bilbo où fut présenté un projet de matérieldidactique sur le sujet. Les Journées Pédagogiques 2012 se sont déroulées dansun contexte politique encourageant autour du thème de la vie en communautéselon un double prisme: deux conférences (Jon Mirena Landa et JonanFernández) et une table ronde le premier jour sur le traitement du conflitbasque en classe. Le deuxième jour, Juan Carlos Torrego, de l’Université deAlcalá, a présenté un programme de dernière génération traitant de la vie encommunauté entre les élèves. Juanjo Gómez, de Ikastolen Elkartea, a relaté lestravaux réalisés dans les ikastola ces dernières années. L’ex-directeur del’UNESCO Federico Mayor Zaragoza avait pour sa part ouvert les Journées avecune conférence à la Maison de la Paix de Aiete.
JARDUNALDIEN AMAIERAKO KONPROMISOAKPREMISA HAUEK KONTUAN HARTUZ, ONDOKOKONPROMISOAK AZALDU NAHI DITUGU:1. Elkarbizitzaren ikaskuntzan jarraitzea, giza eskubideetan oinarritzenden hezkuntzaren aldeko aukera etengabe bultzatuz.
2. Euskal curriculumean Elkarbizitzaren ikaskuntza sakontzea. Berezikicurriculum berriaren ikas arlo eta diziplina-eremu guztietan sakondukodugu, ikastola bakoitzeko ikasleak, hauen gurasoak eta profesionalak,bizitza osorako hezkuntzaren ikuspegitik, nor bera izaten eta elkarrekinbizitzen jakin dezagun.
3. Ikas material berrituetan Elkarbizitzaren ikaskuntza areagotzea eta ho-betzea. Ikas material berritu horiek ekarriko dituzten berrikuntza ororen ar-tean, didaktikoak ez ezik, giza eskubideen eta oinarrizko askatasunenaldeko errespetua eta defentsa garatuko dituzte, gizarte-eremu askotarikoangertatzen diren edota gerta litezkeen indarkeriazko egoerei aurre hartzekoedota aurre egiteko balio praktikoa izan dezaten, ikuspegi teoriko edo moralhutsetik jokabide eraginkorretara jotzeko proposamenak izan daitezen.
4. Prestakuntza planean Elkarbizitzaren ikaskuntza laguntzeko jarduerakdiseinatzea. Ikas material horiek duten ezagutza eta xedea azken hel-mugetara iritsi daitezen, gurasoei eta profesionalei zuzendutako presta-kuntza-plan doituak diseinatu eta gauzatuko ditu Ikastolen Elkarteak.
5. Ikastolek elkarbizitzaren aldeko ekimen sozialetan esku hartzea. Ikas-tola bakoitzak eta Ikastolen Elkarteak beren inguruko herritarrek eta gi-zarte , kultura eta ekonomia-talde eta erakundeek, elkarbizitzaren alde,abian jartzen dituzten ekimenetan esku hartuko dute, beti ere ikastolenikuspegia eta jokamoldea uztartuz.
6. Euskal Herrian ematen diren edo eman daitezkeen izaera desberdinekogatazka zein gertakizun sozialak gelaratzerakoan, giza eskubideen ikus-pegi integraletik aztertzea eta lantzea.
•Gipuzkoan elkartasuna lantzen dutenen arteko loturak egiteko asmoarekinsortu zuen Kutxak orain urtebete Gipuzkoasolidarioa.info webgunea,eta dagoeneko bide luzea egin du. •
• Bidenabar,ordea, lurraldean elkartasunaren arloan lan egiten dutenelkarteen erakusleiho ere bada webgunea. Horretarakoaski da Erakunde eta proiektuak atalera sartzea. 59 elkarte daude zerrendan sartuta, etabakoitzarekin harremanetan jartzeko bidea errazten du. •
• Webguneanelkartasunaren inguruan dauden ekitaldien agenda ere agertzen da.
Gipuzkoasolidarioa.info
Elkartasuna maite dutenenwebgunea
XIX. JARDUNALDI PEDAGOGIKOAK iks
BA
KE
AR
EN
ETX
EA
ETA
AIE
TEK
O K
ULT
UR
ETX
EA
GO
IKO
AR
GA
ZKIA
N;
EU
RO
PA J
AU
RE
GIA
, E
RD
IKO
AN
; B
EH
EK
OA
N,
IMA
NO
LIG
ER
EG
I E
TA B
ELE
N B
AZT
AR
RIK
A P
RE
STA
KU
NTZ
A E
TA J
AR
DU
NA
LDI
PE
DA
GO
GIK
OE
N A
RD
UR
AD
UN
A.
