54. zenbakia (2006ko urria)

aarrttzzaappee54. zenbakia - 2006ko urria

] SURF TXAPELKETA]GETARIAKO II. ARGAZKI LEHIAKETA]

GE

TAR

IAR

RO

N T

OP

AG

UN

EA

GUREHISTORIAREN BILA

INDUSKETA

TXOMIN TXUEKA

]]5/Inkesta: Aisialdia

]]6-7/Getarian zer berri?

III. Surf txapelketaArgazki lehiaketa

]]8-11/Elkarrizketa: Txomin Txueka]]12-13/Argazkien Txokoa: Graffiti eta Pintura tailerrak

]]14-15/Erreportajea: Indusketa]]17/ELAN-EUSKADI

]]19/Petrilaren harritarteetatik

]]20/Katraponako petriletik: Klaudio Iribar]]23/Akordatzen: Tira ta tira

artzape54. zenbakia

2006ko urria

Udazkeneko lasaitasunean

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, Josune

Urresti, Harkaitz Etxaniz, Kepa Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro [kolaboratzai-leak].Nika Lertxundi, Cesar Blanco [maketazio berria] Vicente Dávila [argazkiak] Artzape [publizita-

tea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1.075 ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel: 943 00 05 [email protected]

2006ko urria artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Bizi dugun momentu historikoa kon-tuan hartuta, eta betiko gorabehera poli-tikoak alde batera utzi nahian, herritartalde bat bildu gara.

Gure helburua, erreflexio gune bat ire-kitzea da, non, Autodeterminazio esku-bidea ardatz hartuta, politikariak bultzanahi ditugun hainbeste urtetako gatazkahoni irtenbide bat bilatzera. Euskaldu-nok gure etorkizuna erabakitzekodugun oinarrizko eskubidea aitortzeaikusten dugu gatazka konpontzeko pre-miazko baldintza bezala.

Hori horrela, ikusle hutsak izan ez gai-tezen eta gure aportazioak egitekoasmoz, deituko diren bileretaraeta buru-tuko diren ekintzetara deitzen dieguherritar guztiei.

Iñaki OlaizolaJoseba Koldo Ostolaza

XAXA

4-artzape @topagunea.com

gutunak] bertsoa]

Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak direnakmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dubere gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Abuztuak 31Kontxan eliminatoriahan bazen polemika ta kezka ta bai notizia oi dena utzita aparteheldu zaigu albistiaTelmo Deuna sartu indahan zan festa iturriaantxerria halako batenjarri da gorriz jantziamarea gorria heldu da baita marea biziaaupa aupa ieup Zumaiahura gendun irrintziaaurten hiru getaiarDonostiyan ikustia.

Aipatu gabe ezin utzibertso hauen arrazoiabihotzetik zorionakZuek zeate la ostiaXabi, Xonek bazekitenzerdan kontxan jardutia"dosmil unon" getaiakinzaia da hura hastiabaiña Ingek lendabizikoz aurten izandu jutiaH.D.H en partetik berai agur bereziaGora arrauna etaBaita arraunan izerdiaAupa hiru getaiarrakta Telmo Deun guztia.

Poza zabaldu omen da Zumaiko auzo denetanta ez Zumaian bakarrikbai getai alde honetanniki gorria jantzitahan izan giñen gu festanta ez 1,2,3 bakarrikjende mordozka gu giñanhori da hori formulahainbeste idolon tartianZumaiko txarangarekin juan eta etorrianhainbat kanta abestu tadantzan gu traketx antzian San Telmoren imnuareikasita etorri giñan.

Egilea: Haritz EstebanNeurria: Habanera

Seme-alabari ezetz esaten jakin

Ez da inolaz ere ARTZAPETIKBEGIRA honetatik alferrik izan litekeenlarrialdirik sortzea nire asmoa, baina hirieta udalerri handietan azkar zabaltzenari den gaitz baten berri eman nahidizuet ale honetan, Getaria ere ez bai-tago mundutik kanpo eta honaino ailegadaiteke ere arazoa. Gero eta gurasogehiagok aitorzen du ezin duela seme-alabekin; garaiz zenbait egoeretan ume-ari ezetz esaten asmatu ez zutela, etaorain eskuetatik joan zaiela umea. Garaiguztietan halako kasuak izan dira,oraingo kezka, ordea, ugaritasuneandatza, baita adinean ere.

Ume horien ezaugarriak aski ezagu-nak dira guztiontzat: ez dira bat ere esa-nekoak, askotan modu zakarrean eran-tzuten diete helduen oharrei, gauzak osogaizki zaintzen dituzte eta gainera nahidutena egin behar dute gehienetan, edobestela kasketaldia pronto daukate beti.Orokorrean mundua beraientzat baka-rrik izango balitz bezala jokatzen dute,besteen eskubiderik ez balego lez...

Gure seme-alabekin halakorik ez ger-tatzeko, baliagarria da gurasoen jokabi-deei kontu egitea, guk bestelakoak iza-teko. Umea lehenengo urteetanikertzaile sutsua da, mundua ulertu nahidu, eta ulertze horren barruan beremugak zeintzuk diren aurkitu nahiandabil: bai muga naturalak, bai mugasozialak. Gizartean nola portatu beharduen gurasoengandik jaso behar du,lehenengo urteetan bereziki: zer egindezakeen eta zer ez, maitasun eta gozo-tasunez, baina baita koherentziaz etafinkotasunez ere erakutsi behar diote;umeari ezarriko dioten arautegi minimohori argi eduki behar dute gurasoek.

Bestalde, badirudi umeari diogunmaitasunaren tamaina oparien bidezadierazi nahi diogula, konturatu gabeumeari egundoko kaltea eragiten zaiola,umeak ezin baititu digeritu.

Azkenik, aipatu, gurasoon adierazpenefektiboetan hotz bero handiak, aldaketahandiak izaten ditugula: orain ilargia,hurrengoan ezta arreta minimoa ere:inkoherentzia handiz jokatzen dugugure egoeraren arabera. Tamalez.

Cesar Blanco

Artzapetik begirainkesta]


Zure aisialdian zer egiten duzu?

Pistina juten naiz, zerbait egiteagatik.

Deporterik ez. Pasiara joan besterik ez dut egiten.

Apuntatuta nago Zarauzko polikiroldegian, baino denborafalta eta alperkeriaz nabil.

Hilario Larrañaga

Maialen Ruiz

Bautista Kerejeta

Nerea Esnaola

Dantzeta joaten naiz. Betidanik gustatu zaidalako, betieduki det afizio hori.

Azaroaren erdialdean hasiko dira Geta-ria eta Zarautz herriak batuko dituenpasealekuaren hirugarren faseko lanak.;Fase hori aurreko biak baino luzeagoaizango da: 1.600 metroko luzaera izangodu. Oraingoan ere, trafikoa semaforobidez zuzenduko dute, eta lanek irautenduten bitartean norabide bat itxitaegongo da. Lanak datorren urteko urria-azaroa aldera bukatuko dituzte; beraz,11 hilabeteetan pazientzia izan beharkoda, a ze erremeio!!!

Urriaren 16an eman zitzaion hasieraGure Txeru elkarteak antolatutako Fede-ratu Gabeko Gazte eta Helduen IV.Eskuz Binakako Txapelketari. Aurtenhogei izan dira txapelketan parte har-tzera animatu diren bikoteak, iaz baino 6bikote gutxiago.

Txapelketan parte hartu ahal izateko,ohi bezala, Getarian jaio edo bertan bizibehar da, eta gainera, 14 urtetik gorakofederatu gabea izan.

Norgehiagokaren finala, Gabonakaldera ospatuko da. Iaz Josu eta Oier Iri-bar anaiek irabazi zuten; aurten txape-lari buruan eusteko gai izango ote dira?

Itsaso nahasiak egun batean lehiaketabertan behera utzi arren, herriko 70 sur-flarien erakustaldiekin gozatzeko aukeraizan genuen aurten hirugarren aldizospatu den Gaztetape Surf Txapelketan.

Txapelketa zortzi kategoriatan banatuzen: body board, body txiki, longboard,master, open, sub18, sub12 eta neskak.Irabazleak, hurrenez hurren, ondorengogetariarrak izan ziren bakoitza kategoria

banatan: Ibon Udabe, Iñigo Herrero,Ganix Arakistain, Jon Fermin Gutierrez,Xabier Larrañaga, Alazne Herrero,Antxon Manterola eta Mikel Larrañaga.Horiei guztiei txapelak eman zitzaiz-kien, eta finalistak izan zirenek, Gazteta-peko harri margotuak jaso zituzten oroi-garri gisa.

Gaztetape Surf Elkarteko antolatzai-leek balorazio positiboa egin zuten.


] getarian zer berri?

III. Gaztetapeko SurfTxapelketa jendetsua

Pasealekua izango den zati bat.

Bikoteak lehia bizian.

Getaria eta Zarautzarteko pasealekua lasterguztiz bukatuta

Aurten hogei bikote aridira lehian Pilota Txapelketan

Gripearen kanpaina martxan daAurten gripearen aurkako txertoarenkanpaina berandu hasi da (urriaren16tik azaroaren 30era), laborategi guz-tiak txertoaren ekoizpena atzeratuegin baitute. Izan ere, urtero gripearentxerto berria ekoizten dute, une horre-tan dagoen birus motaren (CEPAren)arabera, eta aurten, prozesu hori guz-tia atzeratu egin da. Behin ekoizten

hasten direnean, Osasun-zentroek edoanbulatorioek dute txertoa jasotzelehentasuna, eta ondoren farmazietarabanatzen da. Iaz bezala, aurten ere far-mazietan txertorik gabe geratu dira;izan ere, arrisku-taldeetatik (65 urtetikgorakoak, diabetikoak eta gaixo kroni-koak) kanpo geratzen direnak ere txer-toa hartzen ari baitira.

Argazkia: Mariano Flores


Aurtengo Getariako II. Argazki Lehiake-taren lehen saria Peio Romatet zumaia-rrarentzat izan da; lehiaketara 15 argazkibilduma aurkeztu ziren, 75 argazki guz-tira. Epaimahaiaren iritziz (argazki mun-duko pertsona adituez eta GetariakoUdaleko ordezkari batez osatua), aurkez-tutako lanen kalitatea hobetu egin da iaz-koekin alderatuz gero. Sariak udaletxekobatzar aretoan banatu zituzten; bigarreneta hirugarren sariak, hurrenez hurren,Luis Fco. Llavori zumaiarrarentzat etaJosu Perez urretxuarrarentzat izan ziren.

Peio Romatet, II. ArgazkiLehiaketako irabazle

“Harralde” herriko tabernan ertzainak sartu dira

Bildutako jendea oihuka ertzainari.

Argazki lehiaketako saridunak.

Aurreko urteetan gertatu den bezala,aurten ere, irailaren 22ko “AutorikGabeko Eguna” ardatz hartuta, irailaren16tik 22ra bitartean “Europako Mugi-kortasun Iraunkorraren Astea” eratu da,Urola Kostan eta Getarian ere berdinjokatu dugu.

Aste horretako ospakizunetan, Geta-rian, irailaren 16an, goizeko 11:00etatik14:00etara, “Bide heziketari buruzkojolasak” antolatu ziren, 8-12 urte bitar-teko neska-mutilentzat. Egin zuen egu-raldi txarra zela eta, antolatutakoa kirol-degian egin zen, eta nahikoneska-mutilek parte hartu zuten.

Autoaren erabilpen partikularra daklima aldaketaren errudun nagusia.Gure ohituretan aldaketa sakona eginbehar dugu. Guztiok bat eginik, GetariaKlima Aldaketari aurre egiteko gauzaizango da. Autoa gutxiago erabiliz.Garraio publikoa baliatuz. Bizikletanibiliz. Edo oinez. Autoa aparkatzea dakontua. Horixe ari zaigu eskatzen mun-dua. Gure ondorengoei erakutsi behardiegu denok pixka bat eginez gero,gizarteak igarriko dituela jarrera horrekdakartzan onurak.

Eta honi gehitzen baldin badiogu guregorputzak, gure osasunak eskertukodigula egunero ariketa egitea: osasuntsuegongo gara eta gaur egun guztion aho-tan dauden gaixotasunak (kolesterola,tentsio altua, bihotz arazoak, e.a.)saihestuko ditugu.

Informazio gehiago:Tel.: 943 896024

[email protected]

] bi hitzetan

Aldaketa eskatzen digu munduak

Hirurek oroigarri bana eta 300, 200 eta150 euroko sariak jaso zituzten.

Bestalde, epaimahaiak bost akzesitbanatzea erabaki zuen: oroigarri banaeta 60 euroko sariak jaso zituzten ondo-rengo lehiakideek: Joxe Campos,Mariano Flores eta Amaia Aramendigetariarrek, Javier Carballo zumaiarraketa Iñaki Kaperotxipi zarauztarrak.

Lehiaketara aurkeztu ziren argazkiguztiak Alondegian egongo dira ikus-gai, urriaren 30etik azaroaren 12ra bitartean.

"Hau al da zuen bakea?" zioen pankarta-ren atzean Getariako hainbat lagun bilduziren, Ertzaintza Harralde herriko taber-nan egiten ari zen miaketagatik protestaegiteko.

Miatu eta inbentariatu, horixe da eginzutena ordu eta laurdenean. Miaketabukatu zutenean, bildutako jendearenoihuak entzun ahal izan ziren; ondorenmanifestazioak herriari buelta eman zion.


Amaia Iribar ] elkarrizketa

Txomin Txueka

Noiztik datorkizu argazkiarekiko zaletasuna?Beti gustatu izan zaizkit esku-lanak, baita nire arbasoei ere,

beraiek utzitako gene-etatik dut artearekiko

zaletasuna. Soldaduskamarinan egitea tokatuzitzaidan, urte etaerdian Elkano Itsa-sontzian; behinTenerifen geundeladiru pixka bat nuengordeta, eta kamera

bat erostea pentsatunuen. Pentsatu eta

egin: argazki dendabatera sartu nintzen.

Nikon bat eta Canon batzeuden aukeran, eta nibeltz zalea naizenez,Nikonarekin geratu nin-

tzen. Hor hasi zen nire ibilbi-dea argazki munduan.

Zaletasun izatetik lanbideizatera; erabaki erraza?Bizitza autopista bat bezalakoada, batzuetan aspergarria ereizan daiteke, eta hainbat arra-zoirengatik une batean gurebide propioa egiteko autopistauztea erabakitzen dugu.

Nola jakin argazkilaritzazbizi zaitezkeen edo ez?Besteek esaten dute gai zarenala ez: jendeak, argazki edito-reek… Argazkilari ezagunbatek zera zioen: argazkia onaden jakiteko, buelta eman etabegiratu ea gustatzen zaizun.

Zer jorratzen du zure lanak?Munduan barrena nabilargazkilari independientegisa, freelance, giza baldintza,gizarte -ezberdintasun etagatazka armatuetara begiradazuzenduz.

Zer da freelance izatea?Aske izatea eta jabegorik ezizatea. Nik nahi dudan tokirabegiratzea eta nire lanarenkontrolanik edukitzea, nahizeta zaila izan... Nik nireburuarentzat egiten dut lan,eta saiatzen naiz lan horribidea ematen. Hori da nirelana: gai konkretu bat hartu,eta ahal dudanean eta baliabi-deak lagungarri ditudanean,aurrera atera… jendeari pla-zaratu.

Beraz, ez duzu kamera beti

Emakume ketxua umearekin, La Paz-Bolivia 1996Photo © TXOMIN TXUEKA

Gizakiaren begiak interesa-

tzen zaizkio freelance

lan egiten duen argazkilari

getariar honi; bere

Leica kamerak ateratako

istorio bisualekin jendea

pentsarazi nahi du.


] elkarrizketa ] Txomin Txueka

besteenak ikusten ikasi beharda, dena da ikasketa bat. Eus-kal Herrian sortekoak gara,hor dugu gertuan ZarauzkoPHOTOMUSEUM izenekoEuskal Argazki Museoa.

Argazkia ateratzeko unean,zeren bila zabiltza?Lanean nabilenean etengabeikusten ditut argazkiak, zernahi dudan edo zer ez. Nikiluntasunari ateratzen dizkiotargazkiak, iluntasunean argiaaurkitzen saiatzen naiz. Argia-ren kontzeptua landu nahi duteta gizakiaren begiak interesa-tzen zaizkit: nire argazkiakbegiekin hitz egiten dute.

Argazkiarekin adierazi nahiduzunaren arabera, argazkila-riak kamerarekin bat egindamugitu behar du; horrela, pla-noa, begirada, argia… alda-tzen dira. Hori guztia etenga-beko bilakaera eta jorraketa da,azkenean estilo bat izatera era-mango zaituena, eta horixe daesan diezazuketen gauzarikonena.

Lan bat agintzen dizutenean,zure iritzia ematen al duzu?Besteentzat lan egitea bereziaizaten da, zeren talde lanadago; egokitu, erantzun eta

soinean izango?Ez, ez… Nik ez dut kamerasoinean eramaten, nahiz etabatzuetan damutu izan naizengainean ez edukitzeaz. Lehenideia baten inguruan funtzio-natzen dut: behin proiektuaeskuartean dudanean, orduanhartzen dut kamera; argazkianire buruan dago, eta badakitnora begiratu klik egitekoorduan.

Baina argazkilaritzaren merkatu itxia da, ezta?Bai, beste edozein lan arloezberdinetan bezala, argazki-laritzan interes sozio-ekono-miko, politiko eta kulturalakdaude, eta ni bezalako argazki-lari independiente batentzathor tartean mugitzea ez dabatere erraza; baina denboraeta argazki lan jardunarenpoderioz errespetua lortzenduzu argazkilari onenenartean lan egiteko. Gaur egunnire lana burutzeko ez dut ara-zorik munduko edozein per-tsonarengana joan eta argaz-kiak ateratzeko.

Besteen argazkiekin ereikasten duzu?Noski, noski, ezinbestekoa da.Besteen argazkiak ikusi eginbehar dira: zureak egiteko,

Meatzariak, Potosi-Bolivia 1996Photo © TXOMIN TXUEKA

Arrantzaleak, Getaria-Euskal Herria 1997Photo © TXOMIN TXUEKA

Hamaseko buruzagiak, Gaza Strip-Palestina 1999Photo © TXOMIN TXUEKA

“Argazkilari ezagunbatek zera zioen:argazkia ona den

jakiteko, buelta emaneta begiratu ea

gustatzen zaizun”

maila eman behar duzu agin-dutako lan erronka horri. Nireiritzia beti dago nire argazkie-tan, askatasun guztiz lan egi-ten dut eta badakite nola egi-ten dudan lan.

Duela gutxi Bolivian (Twantin-suyunen, indigenen hizkun-tzan) egon zarete AmetsArzallus eta zu hogei egunez.Zer moduzko esperientziaizan da?Ametsekin lan egitea oso errazaegin zait, pertsona jatorra da,kimika ona zegoen bion artean.Bera kazetari bikaina da, profe-sionala. Gelditu gabe jardungenuen lanean, gero atalka etaastez aste Bolivian bizitakoa etaikusentzundakoa ARGIAaldizkarian eta web orrialdeberezian plazaratu dugu:(http://www.argia.com/boli-via/zerdahau.php), eta emai-tzarekin pozik gaude.

Nolako kamerarekin egitenduzu lan?Leica kamera telemetrikoakerabiltzen ditut, ez dut kameraautomatikorik erabiltzen.Argazkia ateratzeko orduanmamiaren bila joaten naiz:kamerarekin bat eginda gertu-ratzea da dudan helburua,zentzu guztietan.

Zer nahi duzu esan “erabatgerturatzearekin”?Batetik, erabiltzen dudankamerak eta optika angularmotak hala behartzen nau;bestetik, ez naiz inoiz argaz-kiak berehala ateratzen has-ten, lehenik komunikazio bategon behar du, errespetua etafeeling kontua: beraien arteanbizi eta abar... Batzuetanargazkiak ateratzeko baime-naren zain egon behar... Beste-tan, aldiz, baimena begietarabegiratuta eskatzen da, bere-hala antzematen da nahi duenedo ez.

Argazkia ateratzeko lurralde bat?Munduko edozein leku; nirelanaren xedea gizakia da: ego-era sozialak, politikoak, kultu-ralak… Alde humanoa dutengaiak interesatzen zaizkit.Gaizki dagoen jendearentzatbaliagarri izan nahi dut:beraien begirada nire argaz-kietan islatu, duten nortasunaberaien begien bidez adierazi.Begi komunikazioa, nireargazkiekin ikusleei pentsa-razi nahi diet...

Argazkia aterako zeniokeenpertsonaia bat?Asko ditut buruan; aukeran



Haile Gebreselassie, Addis Ababa-Etiopia 2005Photo © TXOMIN TXUEKA

Amets Arzallus & Evo Morales, Bolivia 2006 Photo © TXOMIN TXUEKA / ARGIA

Lurraren kolorea. Txiapas 2001Photo © TXOMIN TXUEKA

“Gizakiaren begiakinteresatzen zaizkit;

nire argazkiekbegiekin hitz egiten

dute”

nahiago dut jende xeheari atera, baina ezdut arazorik edonori ateratzeko, zeuk izen-datu bat...

Eta nori ez zenioke aterako?Nire ibilbidean hainbat argazki ateratzeazdamutu naiz, baina baita ez ateratzeaz ere...

Evo Morales, Jassin (Hamasen liderespirituala), Marcos gerrillaria, HaileGebreselassie (Etiopiako korrikalarifamatua),… Urteetan jorratutako hain-bat pertsonari egindako lanak. Zergeratu zaizu zuri argazki lan horietatik?Hurrengo argazki lan proiektuarekinaurrera egiteko eta burutzeko indarra.

Zure ibilbidean zailtasunak topatukozenituen, ezta?Argazki kazetaritzan hiru gauza kontuanizan behar dira: burua hotza, bizkorra iza-teko; bihotza, zure barneko sentimenduakazaltzeko; azkenik, ausardia: batzuetanatzera egiten jakin behar da, zure mugakondo ezagutu eta gai serioak direnean kon-tuz ibili, txorakeria gutxi.



Gaixoak osasun zentroan, Wukro-Etiopia 2006Photo © TXOMIN TXUEKA

Kale bazterrean utzitako jaioberria, Wukro-Etiopia 2006Photo © TXOMIN TXUEKA

Anjel Olaran misiolaria, Wukro-Etiopia 2006Photo © TXOMIN TXUEKA

“Besteenargazkiak ikusi

egin behar dira:zureak egiteko,

besteenak ikusten ikasi

behar da”


Amaia Iribar eta Maider Ostolaza

Joan den urriaren 12an, Herriko Guraso Elkarteak antolatuta,Pintura Eguna ospatu zen herriko frontoian. Bi tailer antolatuziren: batetik, 12 urte arteko haurrentzat Akuarela Tailerra, etabestetik, 12 urtetik aurrerako gazteentzat Graffiti Tailerra.

Akuarela Tailerrerako bi mahai luze prestatu zituzten: batabaxua, txikienentzat eta bestea luze-luzea, pixka bat zaha-rragoentzat. Haurrek ezezik, gurasoek ere margo lanetan jar-dun zuten, batez ere txikienei laguntzen. Margolari bakoi-tzari euren lanak egiteko erabili zituzten akuarela kaxa banaeman zitzaizkien.

Bestalde, Graffiti Tailerrerako antolatzaileek frontoiko ezkerrekoormari itsatsirik panel batzuek jarri, eta bildutako gazteak tal-detan banatu zituzten. Lan horretarako, gazteek graffitian adi-tua den Haritz Iruretagoiena zarauztarraren laguntza izanzuten; honek, lanean hasi aurretik, zenbait aholku eman zizkien:spraiak nola erabili, maskarillen garrantzia, spraiek izan deze-katen hainbat punta zer kasutan erabili… Gazteek, panel bakoi-tzaren aldamenean zegoen ereduaren graffitia egin behar zuten;amaieran, sprai poto ugari uztuta, lan politak ikusi ziren.

Egindako graffitiak kiroldegiko kanpoaldean jarriko dituzte:ideia ona, izan ere!

Herriko artistaberri ugari bildu ziren Pintura Egunean

Estratuak


Amaia Iribar ] erreportajea

Zarautz Jauregia: Getariakohistoriaren aztarnategia

2004an Aranzadi Zientzi Elkarteak KaleNagusiko Zarautz Jauregian egindakozundaketa (sondeoa) arkeologikoanErdi Aroko, eta, batez ere, ErromatarGaraiko informazio garrantzitsua aur-kitu zuen.

Zundaketa egitearen arrazoiak, besteakbeste, hauek izan ziren:- Jauregiak berak duen garrantzi histo-riko eta artistikoarengatik, batez ere XV.eta XVI. mendeetan- Getariako alde zaharrean obraren bategin nahi bada, legediak interbentzioarkeologiko batzuk egitera behartzen

du. Hori dela eta, alde zaharrean lanakegin izan direnean arrasto arkeologi-koak agertu izan dira (Erromatar etaErdi Aroko arrastoak). Beraz, inguruanarrastoak egon zitezkeela uste zen.

- Orain arteko indusketetan azaldu direnmaterialak (erromatar arrastoak batezere), kontestuz kanpo agertu dira: adibi-dez, XVIII. mendeko materiala, XXI.mendeko gune batean agertzea. Beraz,Zarautz Jauregia mendeetan hutsa egondenez, arrastoak bere kontestuan aurkizitezkeela uste zuten arkeologoek. - Jauregia Udalarena da, eta beraz, lana

lasai egiteko aukera eskaintzen zuen.

Egindako zundaketa azaleraz mugatuaizan zen (%6a besterik ez zuten aztertu),baina sakoneraz ahal zen gehien jaitsita;zundaketaren helburua estratigrafia da,hau da, estratuz estratu aztertu agertzendiren material guztiak. Estratigrafian,azpiko estratuan agertzen diren aztar-nak, goiko estratuan agertzen direnakbaino zaharragoak direla suposatzen da;praktikan, maiz, estratuak nahastutaagertzen dira, hau da, material zaharra-goak berriagoen gainean.

Joan den irailean, Getariako Udala, ForuAldundia eta partikular batzuen lagun-tzarekin (Euskaltel, Kutxa,… ), indus-keta orokorra egiten hasi ziren ZehaztenZerbitzu Kulturalak enpresa (XabierAlberdi eta Jesus Perez), Deustuko Uni-bertsitatea eta Euskal Herriko Unibertsi-tatea elkarlanean. Lan horretan guztirabederatzi lagun arituko dira bost hilabe-tez.Dagoeneko Jauregiak dituen 150 metrokarratuetan egin duten indusketantopatu dituzten aztarnak, 2004an egin-dako zundaketan aurkitutakoa baiezta-tzen ari dira.

Lehenengo estratuan Gerra Karlistengaraiko arrastoak aurkitu dituzte, batez

Gerra Karlistak (XIX. mendekoak)1Eskabetxea (XVIII. mende bukaera XIX. mende hasiera)2Zakartegi (XVII. mende bukaera)3Jauregia (XV. mendetik, XVII. mendera)4Erabilera publikoa: kale bat (Erdi Aroa)5Eromatarren bi nibel (III., IV. eta V. mendeak)6

Egindako %6ko zundaketaren adibidea.

Aurkitutako arrastoen zenbait adibide.

2006ko iraila artzape/152006ko iraila artzape/152006ko urria artzape-15

ere Lehenengo Gerra Karlistakoak (XIX.mendekoak); horien artean, bonbazatiak, balak, suharriak, errosarioenkuentak, kateak, egurrezko pipak, kati-loak, eraztunak, txanponak, soldaduekjandako txirlak, animali hezurrak etahezur horiekin egindako botoiak, jolas-teko fitxak...

Gerra Karlisten garaiko estratuarenazpian aurkitu dituzten aztarnek, lekuhori eskabetxerako erabili zela baieztatudute (XVIII. mende bukaeran, XIX.hasieran): burni zatiak, parrilla azpikozuloak, beltzuneak... Eskabetxearen aur-kikuntza gauza berria izan da, arkeolo-gigoki lehen aldiz dokumentatu ahalizan da eta.

Jauregia abandonatuta zegoen garaikoarrastoak agertu dira hurrengo geruzan,hain zuzen ere, XVII. mende bukaeran;garai horretan, zakarra botatzeko erabilizen: hainbat animaliren aztarnak etaapurtutako zeramika ugari aurkitu dira.

Jauregia erabiltzen zeneko aztarnak(XV. mendetik, XVII. mendera).

Erdi Aroan erabilera publikoa izanzuela baieztatzen duten arrastoak (kalebaten aztarnak).

Erromatar garaiko bi nibel (III., IV. etaV. mendeetako arrastoak).

Horiekin nahastuta, historia aurrekoarrastoak ere agertu dira (zeramikazatiak).

] erreportajea ] Indusketa

Aztarna horiek garai bakoitzeko informa-zioa ematen dute: zer jaten zuten, zeinanimalia mota zituzten, erabiltzen zutenzeramika... Esate baterako, zeramikarenjatorria ikertuz gero, garai hartako harre-man komertzialen berri jakingo da, etahorrek, Getariako historia ezagutzenlagunduko du.

Aztarnak aurkitzen direnetik, jendearierakusteko moduan jarri arte, prozesuluzea dago. Hasieran, lur asko kendubehar bada, aitzurra eta pala erabiltzendira. Behin aztarnak agertzen hastendirenean, hau da, estratu emankor baterairistean, labana edo obretako triangeluaeta ikatza botatzeko pala erabiltzen dira.Agertzen diren materialak, oro har, urez-tatuta (ur-handituta) agertzen dira: baizeramika, bai hezurrak, edo eta metalabera ere. Horregatik, zuzenean aterakobalira, berehala puskatuko lirateke.Beraz, topatutako materialaren ingurukolurra poliki-poliki kentzen da, azkeneania airean geratzen delarik, eta orduan,jaso egiten da. Jarraian, gainean dutenlokatza urarekin garbitzen da, zepillatuzgero puskatu egingo lirateke. Ondoren,ondo lehortu direnean, inbentariatu egi-ten da material guztia: zer den, nonazaldu den, bere kontserbazio egoera;

azkenik, zenbaki bat izendatzen zaie(badira materialak duten garrantziagatikbanaka jasotzen direnak, beste batzuk,aldiz, multzoan jasotzen dira). Zein mate-rial den garrantzitsua eta zein ez zehaz-tea zaila da, guztiak informazio iturriizan daitezkeelako.Bestalde, agertzen diren arrastoak noiz-

koak diren jakiteko, hainbat informazioiturri erabiltzen dira: batetik, estratigrafiabera (teorian azpian dagoena zaharragoada); bestetik, materiala berak ematenduen informazioa: urteetan egin direnikerlanak hainbat argitalpenetan daudejasota (beraz, zein garaikoak diren badakigu), eta horrek, konparaketak egi-teko aukera ematen du. Azkenik, ez daki-gunean zein garaikoak diren, arrastoeninguruan agertzen diren lagin organi-koak hartu behar dira: adibidez, lurra,hezurrak, egur zatiak… Ondoren, horieiguztiei karbono 14 aplikatzen zaie.

Urtebete dute hori guztia egiteko, geroaurkitutako material guztia Eusko Jaurlaritzaren esku geratuko da. Bes-talde, erakusketa bat prestatzen ari diraindusketa aurrean dagoen lokalean, etalaster irekitzeko asmoa dute herritarrekaurkitutako guztia ikus dezaten.

“Zundaketaren helburua estratigrafiada, hau da, estratuz estratu aztertu

agertzen diren material guztiak”

Lan taldeak lan zehatza egiten ari dira.

Xabier Alberdi, indusketaren arduradunetako bat.

] harritarten txutxupeka / herri eskola

Zinemaldira irteeraDenak eserita geundeneanfilma hasi egin zen.

Filma robot batzuena zen,robot gazte batek, robots-lan-diara joan, eta asmaitzailebihurtu nahi zuen, eta ametsabete egin zuen. Film guztian,hainbat sentimendu bizi ahalizan genituen: poza, tristura...

Filma bukatu, autobusa hartueta Igeldoko herrian jaitsiginen 3, 4, 5 eta 6. mailakoak

Irailaren 22an 1, 2, 3, 4, 5 eta 6.mailakoak, goizean goiz jaiki,bazkaria motxilan sartu,gosaldu eta motxila hartutagoizeko 09:00etarako Eskolangeunden denok, autobusa etairakasleen zain DonostiakoZinemaldira joateko.

Bakoitza bere autobuseansartu eta gero, Donostiakobidea hartu genuen. Zinemal-dira iritsi bezain azkar ilaranjarri ginen, filma Robots zen.

autobusetik. 1 eta 2. maila-koak, berriz, autobuseanOriora joan ziren bazkaltzera.

Pixka bat ibili ondorenhamaiketakoa egin genuen;hamaiketakoa bukatu etabeste pixka bat ibili eta gero,bazkaldu egin genuen, par-kean eta zelai batean. Bazkalostean jolasean ibili ginen.Dena jaso eta Orioko bideahartu genuen oinez. Bidea ezzen luzea baina motza ere ez;

bidean oso ondo pasa genuen.

Orio aldera iritsi ginenean,bakoitza bere autobuseansartu, eta Getariako bideahartu genuen. 16:30 alderaGetariara iritsi ginen, batzuknekatuta eta besteak ez.

2004ko maiatza artzape -17

Pasa den irailaren 23anGobernuz Kanpoko Erakun-deen Gipuzkoako Koordina-dorak Beste munduak, beste erre-alitateak izeneko sentsibilizazioeta komunikazio eguna anto-latu zuen Donostian. AnaMokoroa Elan Euskadikokidea da, eta era berean Gipuz-koako Koordinadorakoa; bereesanetan “ONG-ok egitendugun lana plazaratzea izatenda helburu nagusia, gureartean bizi diren kultura ezber-dinetako jendearekin harrema-nak sendotzeaz gain”. Hainbatekintza burutu zituzten: jolaskooperatiboak, bidezko mer-kataritza, hainbat kanpaineninguruko informazioa zabalduzuten, tailerrak antolatu ziren,eta herrialde ugaritakomusika, gastronomia etaantzekoak eskaini ziren, bes-

teak beste. Balorazio positiboaegin dute egunaz, arratsaldepartean egindako euriak soi-lik lainotu zuen apur bat egunborobil bat.

Beste munduak, beste errea-litateak ekimenaren sorreraaurkitzeko denboran atzeraegin behar dugu. 2003an eginzen lehen aldiz, kasu hartanmaiatzean, baina iraila jo zendatarik aproposena, irailaren21ean Bakearen NazioartekoEguna ospatzen delako. Oina-rrizko helburua gure arteandauden kulturen protagonis-moa sendotzea da. Kanpotiketorritako jendeak berekinekarri dituzten kultura etaohitura horien errealitatepositiboak agertu nahi dira,jende honek pairatzen dituenbizi baldintza gogorrakahaztu eta alboratu gabe.

Baina beti ere, eguna jaigiroan ospatzen da, mezukatastrofista eta ezkorrak aldebatera utzita.

Beraiengana hurbiltzekomodu egokia ekintza ezberdi-nen bidezkoa da: lan tailerrak,musika, gastronomia, pro-duktu salmenta, etab. Bereerrealitatea ezagutzeaz gain,ekimen honetara hurbiltzenden jendeak kanpotik etorri-tako horiekin harremanzuzena dute egun berezihonetan.

Gizarteari kosta egiten zaiosarritan etorkinen etorreraugariak sorturiko aldaketaraohitzea, guregandik ezberdi-nak dira ohituretan, hizkun-tzan, eta kulturan. Gureherriak eta kaleak aldatu egindira, txoko ugaritako jendeaelkarrekin bizi gara, eta hone-

lako ekimenekin, elkarren-gana hurbildu eta haiekhobeto ezagutzea lortu nahida. Ez dugu ahaztu behar,guretzat aldaketa handiabada, beraientzat zer suposa-tzen duen bidaia horrek:beharrak bultzatuta jaioterriaeta familia utzi, leku arrotzerairitsi, sarritan eskubiderikgabe aurkitu, eta gainera hel-dutako gizarteak bizkarraematen badie, eguneroko bizi-tza gogorra izan daiteke. Gureartean daude, egin dezagunahal duguna eroso senti daite-zen, elkarbizitza hori guztion-tzat aberasgarri izan dadin…

Egon lasai, laster bagoazatzean utzi zenuen lekura, besoe-tan har dezazun semea

Mikel Urdangarin (Heganabestiaren zatia)

2004ko maiatza artzape-17

] elan-euskadi

BESTE MUNDUAK, BESTE ERREALITATEAK

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

Orain dela egun batzuk Artzape aldizkariko kide batzuknigana zuzendu ziren: lehen ere aldizkari horretan zertxo-bait idatzi nuela eta ea berriro ere animatuko nintzen idaz-tera galdetuz. Baiezko erantzuna eman nuen momentutik,zertaz idatzi izan da nire kezka nagusia, ez baitut nirelagun eta oraingoan kide dudan Zaldibiako Joxiren erraz-tasunik. Hara hemen nire gogoeta batzuk:

Politikaz hitz egiten badut, arrisku galanta bizitza guzti-rako lepotik etikaren bat zintzilikatzeko.

Kirolaz hitz egiten badut, jendearen arreta erakartzekofutbolaz idatzi behar, eta egia esan gaur egun Errealakduen egoera kaxkarra, edo behar bada, aurkarien egoeraona ikusita, hobe beste gairen bat jorratzea.

Telebistan ikusitakoaz hitz egiten badut, zoritxarrez bigai bakarrik ditut aukeran: futbola berriro edo prentsaarrosa deritzona; liga de campeones edo Salsa Rosa; Copadel rey edo Rey de Rosas; Liga de estrellas edo una estrellase ha ligado al rey; Real Sociedad edo Rosa es campeona...A zer nahasketa! Onena telebista itzali eta bakailoa saltsan“Cresta Rosa” botila batekin afaltzera joatea.

Pentsa eta pentsa, azkenean seriotasunera bueltatuzaukeratu dudana errespetuaz hitz egitea izan da.

Jaio nintzen momentu berberetik gurasoak izan ditutbizitzako bide luzean gidari, eta orain berriz nire emazteaeta ni neu gara guraso: paper berdinerako, hau da gurasopapererako, garai eta protagonista desberdinak.

Nire gurasoengandik jaso nituen ziurrenik gaur egunditudan balore gehientsuenak. Beste gauzen artean eraku-

tsi zidaten, ez hain zuzen sinpatikoa izaten, baina baigutxienez errespetuz kasu egiten; zer esan nahi dudan?,hain zuzen norbait ikusterakoan: egunon, kaixo, “zemouz?”, ep, epa, arratsaldeon, gabon, gabon pasa, eguraldi ede-rra, e? Nahiz eta euria ari goitik behera... esatea. Hauetakohitz bat nahikoa da, ez da gehiagorik behar, ez duzu zertantelefono zenbakirik eman behar, ez eta ere elkarrizketasakonik hasi behar, ez, soilik “egunon!” eta noski bueltan“berdin” eskatzea gehiegizkoa al da?

Gaur egungo umeak berriz, ez dakit automatak, beharbada telepatikoak edo ziurrenik soilik apatikoak ote diren,baina ondotik pasatzerakoan, nahiz eta elkar ezagutu, ezdizute betazalik mugitu ere egiten.

Nire uste xumean, errespetuaren oinarrietako bat hauxeda: leku batera iristean edo ezagunekin gurutzatzean elkarkasu egitea, baina harrituta nago gaur egungo haur etagazteei zenbat kostatzen zaien horixe egitea.

Non dago arazoa, gure seme-alabetan? Ez nire ustetan.Kasu honetan benetako ardura gurasoena da: ez dugujakin izan guri erakutsi ziguten bezala gure ondorengoeierrespetuaren oinarrizko arau hau transmititzen eta horiakats bat da, besterik ez.

Honen guztiaren ondorioetako bat da gero eta gehiagokalean ibili arren, gero eta bakartiagoak eta berekoiagoakbihurtzen ari garela, edo, behar bada, alderantziz: gero etabakartiagoak eta berekoiago garelako kostatzen zaigu kasuegitea. A ze nahaspila! Oraindik oinarrizko baloreak era-kustea gure esku dago, has gaitezen horretan.

Agur irakurle zaren horri, eta hurrengo arte!

]] Nika Lertxundi [[

egun on, arratsalde on edo gabon

ei urterekin hasi zen baloiariostikoka, Zarauzko hondar-tzan, hanka hutsik, kamisetamarroia soinean zuela (egu-raldi txarra egiten zuenean,zira azpitik jantzita). Malkor-ben egiten zituen entrena-menduak lagunekin, bere adi-nekoak batzuk, urte batzaharragokoak besteak, bigurasoen gidaritzapean. Biaita haiek lehenengo egunetikoinarrizko lau printzipio era-kutsi zizkieten:

1. Taldean guztiak zirelagarrantzitsuak.

2. Lagun eta kontrarioei erres-petua.

3. Getariarrak ziren, berazkasta erakutsi behar zuten,kontrarioak baloia zuenean,baloia kentzeko hanka sartubehar zuten, kosta ala kosta,amorruz.

4. Baloia hankaz nahiz buruznola jo behar zen erakutsi zie-ten.

Entrenamenduez gain, fron-toian, kalean, etxeko pasi-lloan, edozein tokitan etagaraitan jolasten zuen futbo-lean. Goizean jaiki eta ikastola9etan sartu baino ordu erdilehenago frontoian azaltzenzen, baloia besapean. Jolas-garaian berdin. Ikastolatik12etan irten eta aita tailerretikbazkaltzera joan bitartean,berriz ere frontoian, euri,haize edo eguzki, berdin zion.

Lagunekin ez zenean, anaiak

zirikatzen zituen etxeko pasi-lloan desafioa egiteko, gura-soak etxetik kanpora zeude-nean, noski: bi anaiagazteenak bere aurka, LopezUfarte edo Satrustegiren txa-patzarra paparretik zintzilikazuela eta gola sartzen zue-nean aurrelari bibotedunakbezala altxatzen zuen besoa,ukabila gora. Entzuna zuen“Deabru Txikiak” umetanbaloiarekin lo egiten zuela, etaberak ere larruzko lehenengobaloia besarkatuta egitenzituen Atotxako ametsak.

Amak zapatiletako ez zuenegiten, Itsasmendi dendakoYumas-ak zirt-zart batean txi-kitzen zituen. Eta hori gutxibalitz, etxean apaingarri zirenzeramikazko irudi guztiakImedio kolaz sasikonpondutazeuden, lanparen tulipakpitzatuta eta sofako malgukiguztiak mozkortuta, Arkona-darena egiten ibiltzeagatik.

Ikastola amaitu bitartean, 13-14 urte arte, ahal zituen kirolguztiak egin zituen, taldekoakgehienak, bere lagunekin beti,ziurrenik bizitzako unerikgozoenak, gehien oroitukodituenak.

Nerabezaroan, ordea, eskola-kirola amaitu egiten zen, kirolbakarraren aldeko apustuaegin behar zen,eta berari fut-bola zen grinik handiena sor-tzen ziona. Jakin zuenZarauzko futbol talde federa-turako frogak egingo zituztela:belarrezko zelaian eta takozkobotekin jokatzeko aukera,

] petrilaren harritarteetik / Zigor Saizar

baloiarekin loak hartzen zue-neko ametsa egi bihurtzekounea zen. Azaldu zen Aritzba-taldera, urduri, kakaztuta ezesateagatik, zuen guztia ema-teko prest, baina, oraindik erehandik dabilen “misterrak”,joan ziren 22 mutil koskorreta-tik 2ri ez gehiago joateko“aholkatu” zien. Bera zen bihorietako bat. Buru-makur,begiak bete-beteta, Pesa auto-bus berdean itzuli zen etxera.Ama saiatu arren, ezin kontso-latu mutila, Errealeko taldetxapeldunaren posterraknonahi itsatsita zituen berelogelan, malkotan blai.

Zarauzko futbol elkarte horrek(eta beste futbol elkarte guz-tiak), oraindik ere pedagogiaeta taktu berdina erabiltzenjarraitzen du; baina orainberen “metodologia” 8, 9, 10eta 11 urtekoengan txertatzendute, gero eta gazteago, “Iza-rren Ligarako” prestatukodituztelako ustean gurasoeiganbara nahastuz. Getarianbertan, plaieroetan jokatuzezaketen 11 mutileko taldetik,bizpahiru hartu dituzte baka-rrik, beste zortziak etxera bida-liz. Orain zortzi horiek hon-dartzan taldea osatzekozailtasunak dituzte.

“Itsuek amesten al dute?” gal-detu zion umeak amari. “Bai,noski, amesteko ez da ikusibehar, sentitu baizik, maitte”.

Sentimenduekin ez da joka-tzen… eta jolastuz sentitzengara ondoen, ametsak egibihurtuz.

S


Itsuekamesten al dute?

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] katraponako petriletik / Amaia Iribar

gure garaian begiak etaintuizioa ziren genituenbaliabideak: zenbait arrain(izurdeak, baleak) eta hegaz-tien jokaera ikusi… Arran-tzale batzuk ikaragarri apar-tak ziren arrainabegiztatzen! Gerora aparatuberriak agertu ziren: sonda(zunda), sonarra, "alzadorehidraulikoa"… Orain itsa-sontziak ederrak dira, indarhandikoak, beste gorputzbat dute”.

Azken urteetan gure herrianetorkin ugari hasi da itsa-soan lanean, gutxi dira ber-takoak direnak: “Lehen erebaziren kanpotarrak Geta-rian: Santoñakoak, Laredo-koak… Orain ordea berta-koak gutxiengoa dira, etanire ustez bi faktorek izandute eragina: batetik, orainez da lehen adina diru ira-bazten (ondo irabazi izanden bitartean beti egon dajendea), eta bestetik, pixka-

naka kultura aldaketa eman da: etxegehienetan itsas-kultura zegoen, bainaherriko mutilak kanpoko neskekinharremanetan hastean, ikuspegi berribat sartu zen familietan. Kasu horietxean bizi izan dut nire amarekin; izanere, familiari begira itsasoko bizitzazaila izaten da: itsasgizonen andreakaita-amaren rola betetzen dute. Aldareamerezi dute!”.

Duela gutxi jubilatu da, itsasgizonak ohiduten bezala, 56 urterekin; pauso horiemateko prest zegoela aitortu digu:”Bizi guztian lanean ibili eta gero, behinjubilatutakoan nahi duzuna egitekoaukera daukazu, entretenitzean dagogakoa: nik baratze koxkor batean jardu-ten dut, motor txikian hasiz gero, biziguztian eraman dudan dinamikan sar-tzea izango baitzen. Baina ez pentsabaserritarrek erraza dutenik gero, uztabat galduz gero, akabo; itsasoan, aldiz,

Itsasoa maite, itsasoa ezin burutikkendu, eta halaxe, herriko eskola bukatueta hamalau urte zituela hasi zen itsa-soan, nahiz eta amari erabaki hori onar-tzea zaila izan: “Amari kristoren fakturapasarazi nion; bera baserritarra zen, etakosta egiten zitzaion itsasoko bizitzaonartzea. Bere nahia nik eskolan jarrai-tzea zen, Zarautzera joan eta hanKomertzioa ikastea. Nik, ordea, zerbaitikastekotan, itsasoarekin zerikusiazuena izatea nahi nuen, beti itsasoa hel-buru”. Horrela, 27 urte zituela patroilanean hasi zen, eta beste horrenbesteegin ditu jubilatu artean. Denbora ez daalferrik igarotzen, ezta itsasoan ere:”Asko aldatu da itsasoan lan egiteko era:

marea bat eskasa izan arren, hurrengoanerrekuperatzeko aukera egon daiteke.Baserritarren lana krudela da aspektuhorretan!”.

Badira ia bost urte Arrantzale ZaharrenElkartean lehendakari dela; segur askidatorren otsailean amaituko du, hori daduen asmoa: ”Badu bere xarma espe-rientzia horrek, hainbat jenderekinharremana izaten da, bai elkartekoekin,baita herriko beste entitateetako jendea-rekin ere; hilean behin Kultur Batzor-dera joaten gara Enrike San Martin etabiok. Hemen jende gazteagoarekinharremana izan dugu: gauzak, pentsae-rak... aldatu direla konturatu naiz, askoikasi dut. Nire ustez, edozein lanetangarrantzitsuena dudarik gabe, arauakbete eta betearaztea da”.

Urriaren hasieran Arrantzale ZaharrenElkarteak DV Multimedia saria jasozuen Zarautzen. DV Multimediak urterohainbat eskualderi sariak banatzen diz-kie, aurten Urola Kostaren txanda izandelarik. Udaletxeak aukeratzen duherriko zein entitate (kulturala, pertso-nala… ) izango den saria jasoko duena,baina beti ere herriagatik zerbait eginduena izan behar du. Alkateak deitu zio-nean izugarrizko sorpresa hartu omenzuen: ”Oso gustura gaude, egindakolanaren errekonozimendua delako. Hanjoan ginen Enrike San Martin eta biokZarautzera plaka jasotzera. Bestalde,plakak zera dio: por la ayuda a la pesca, etahori ez da guztiz zuzena; berez zera jarribeharko luke: por la ayuda al pueblo y a lapesca. Izan ere, bazkide ez direnak bainaherriko pentsionista eta jubilatuak dire-nak asko dira, eta oro har zerbait egitekolaguntza eske joan natzaienean, baiez-koa jaso izan dut. Badakit plakari txokoegokia bilatuko diogula elkartean!”.

Klaudio Iribar:

“Itsasoari beldurrik ez, errespetua bai”

Txalupa mutil: hala hasi eta

hala bukatu omen du. Bien

artean 42 urte: ezin esan

itsasoa gustukoa ez duenik.

“Behin jubilatutakoan nahi

duzuna egiteko aukera

daukazu, entretenitzean

dago gakoa”

2002. urteko Euskadi Sariairabazi zuen honako eleberrihonek, eta 2005. urtean ikusizuen argia. Miren AgurMeabe, poesian eta ipuingin-tzan aritu ondoren, eleberria-ren arloan ere saiatu da.

Meaberen eleberri honetan,Joana, hamasei urteko neskabakarti eta sentibera batengazi-gozoak kontatzen dira.Lehen amodioak sortutakogorabeherak eta honek eka-rriko dizkion abentura etaezbehar guztiek ere ematendiote gorputza Miren Agu-rren eleberriari; maitasuna etamisterioa uztartzen dira isto-rio honetan.

Hasiera batean, idazleak berekontakizuna eleberri erro-mantiko sentimentalarenesparruan sartu nahi izanzuela nabari da; hasieran,melankoliaz beteriko istoriobaten aurrean egon gaitezke-ela pentsa dezakegu, bainamisteriozko istorioetan ohi-

kritika / Izaskun Larrañaga]] monikaren errezetak [[

koak izaten diren zenbait osa-gai ere sartzen ditu idazleak:pertsona misteriotsuak, kan-posantuak, ekaitzak... Fanta-siazko osagaiak ere aurki dai-tezke.

Liburuaren gaia eta gorputzaezagutuz eta protagonistaren,Joanaren, hamasei urteakkontuan hartuz, nerabeeizuzendutako eleberria delaesan daiteke. Honek ez duesan nahi, edozein heldu edogaztek, berak nerabezaroanbizitako istorioak gogoratunahian irakur ezin dezakeeneleberria denik. Ongi pasanahi duen orok irakur deza-keen istorioa kontatzen diguMeaberen eleberriak.

Idazlea: Miren Agur MeabeArgitaletxea: AizkorriArgitalpen urtea: 2005Orrialde kopurua: 91

“ITSASLABARREKO ETXEA”(liburua)

Osagaiak (4 lagunentzako):

- 4 kalabazin ertain- 50 gr hirugihar

- tipulin 1- 2 piper berde

- porru 1- azenario handi 1

- ogi mami puzketa bat- esne baso erdia

- arrautza gorringo 1- porru 1

- 50 gr gazta birrindua- gatza - olioa

- oreganoa

Saltsa

- 3 porru- baso 1 esne

- irin koilarakada 1- gatza

Egiteko modua:

Kalabazinak labean sartu190ºtan eta egosi arte utzi.Bitartean zartagin batean olioabota, tipula, azenarioa,porrua, eta piper berdeakpuzketa txiekietan, gatzaeskukada bat eta su hileanutzi ondo egin arte. Esnea, ogimamia eta arrautzaren gorrin-goarekin nahasketa bat egin.Kalabazinak egositakoan,barrukoa koilarakada batekinatera, eta zartaginera gehituhirugiharrarekin, eta aurrekonahasketarekin batera ondoegin arte.

Saltsa egiteko: kazuela bateanporrua urarekin, esnea, irinaeta gatz apur batekin egosi.Egositakoan batidorarekindena nahastu. Amaitzekokalabazinak bete, gazta jarrigainetik eta labean sartu 5minutu gainerre, porru saltsabota, eta listo jateko.

ON EGIN!!!!!!

KALABAZINAK BETEAK PORRU SALTSAREKIN

[Azaroak 7, asteartea]BIDALI POSTAL BAT (17:00-18:00)BABESTU ZURE SEME-ALA-BAK (18:00-19:00)

[Azaroak 14, asteartea]OUTLOOK EXPRESS (17:00-19:00)

[Azaroak 21, asteartea]LANPOSTU BAT LORTZEA(17:00-19:00)

[Azaroak 28, asteartea]WWW.EUSTAT.ES(17:00–19:00)

] gaztetxiaURRIA:29 igandea, 20:30eanTHE SMACKDOWN (Suedia)NAIZROXA(EH, Pasai Donibane)AZAROA:02 osteguna, 21:30eanBASEMENT (Fr)

04 larunbata, 21:30eanVENEREAL DESEASE (EH, Galdakao)ASFIXIA (EH, Bilbo)IÑOR EZ (EH, Zarautz)

18 larunbata, 21:30eanNEPTUNE (AEB)SCIENCE OF YABRA (AEB)OLD GROWTH (AEB)KEVIN MICKA (AEB)

19 igandea, 20:30eanSUMA (SWE)THATHIANA KHANK-HANA (EH, Donostia)

24-25 ostirala-larunbata,21:00etanGINFERNO (SP)MARGARITA! (SP)TIKI PHANTOMS (CAT)CAMPAMENTO ÑEC ÑEC (SP)PANDEMIA (EH, Donostia)

Antolatzailea: NOIZNAHI


] azaroako agenda

Epea: azaroak 24*** ikus oinarriak

] kultura[Azaroak 5, 12 eta 19 (igandea)]17:00etan, ZINE-EMANALDIAAntolatzailea: Guraso Elkartea

] azaroa musikaz blai[Azaroak 4, larunbata]MARKINAKO BANDArenKONTZERTUA20:15ean, Markinako MusikaBandarekin kalejira20:30ean, MARKINAKOBANDAren KONTZERTUAZuzendaria:Garikoitz SalcedoLekua: Salbatore Deunaren elizan

[Azaroak 11, larunbata]ZUMAIAKO SAN PEDROTXIKI ETA TXIKIENAKABESBATZAren KONTZERTUAZuzendaria: Maria Eugenia DovalOrdua: 20:15eanLekua:Salbatore Deunaren elizan

[Azaroak 18, larunbata]MAELOMIEZA SAXOFOILAUKOTEAREN EMANALDIASaxofoi-joleak: SilviaMerino, Mikel Elola, MikelMate eta Julen IzarraOrdua: 20:15eanLekua:Salbatore Deunaren elizanLaguntzailea: Kutxa – kultur ekintzak –

[Azaroak 19, igandea]09:30ean, goiz eresia Geta-riako Musika Bandarekin12:30ean,GETARIAKO MUSIKABANDAren KONTZERTUAZuzendaria:Aitor UriaOrdua: 12:30ean

] kirolak[Hasiera: urria]Gure Txeru elkarteak antolatuta, GETARIAKO IV.GAZTE ETA HELDUENESKUZ BINAKAKOPILOTA TXAPELKETAfederatu gabeentzat.

[Azaroak 3, ostirala]ARETO FUTBOLA: IrizabalArrainak - ERASOOrdua: 21:30eanLekua: kiroldegian

[Azaroak 17, ostirala]ARETO FUTBOLA: IrizabalArrainak - BURUNTZAOrdua: 21:30eanLekua: kiroldegian

[Azaroak 12, igandea]BEHOBIA-DONOSTIALASTERKETAAutobusa: 8 €Irteera ordua: 9etanIzen-ematea: Sahatsaga kiroldegian, azaro-aren 10a baino lehen (Tel.: 943 140 432)

[Azaroak 18, Larunbata]11:00etanJUDO ERAKUSTALDIASahatsaga kiroldegian,ZARAUZKO JUDO ESKOLAK eskainita, 4 eta 7urte bitarteko haurrentzat

Sahatsaga kiroldegikoeskaintza berriak:-Asteartetan eta ostegunetan,14:45etik 15:45era,SASOIAN EGOTEKO GIM-NASIA eta PILATES-Igandeetan, federaziokoeskubaloiko eskolak eskai-nita, ESKUBALOIKOENTRENAMENDUAK.Kategoriak: alebinak (95-96.urtean jaiotakoak), infantilak(93-94. urtean jaiotakoak),kadeteak (91-92. urtean jaio-takoak). Informazio gehiagokiroldegian (Tel.: 943140432).

] lehiaketaII. POSTAL LEHIAKETAGabonetako postalak etazorion-esaldiak

Lekua: Salbatore Deunaren elizan[Azaroak 22, asteartea]SANTA ZEZILIA EGUNA- Musika Eskolak antolatuta,KALEJIRA (18:00etan) etaTXOKOLATADA (18:30ean)- 19:30ean, Getariako MusikaBandarekin KALEJIRA

[Azaroak 26, igandea]GETARIAKO ABESBATZAren KONTZERTUAZuzendaria: Jazinto IsastiOrdua: 12:30ean Lekua:Salbatore Deunaren elizan

] festak[Azaroak 11, larunbata]SAN MARTIN JAIAK.Askizu auzoko jaiak

] haurren eguna[Azaroak 25, larunbata]16:00etan, Sahatsaga kirolde-gian, GRAFITTI TAILERRAeta BESTE TAILER BATZUK

20:30ean: kiroldegian, HAUReta GAZTEEN HERRI-AFA-RIA*** Koadrilek beren afariaeraman behar duteOndoren, EUSKAL KARAOKEA

[Azaroak 26, igandea]10:30ean: ALKATE TXIKIA-REN PREGOIA. Herriko pla-zan haurrak elkartu etaalkate jaunak egun honetakoagintea emango dio AlkateTxikiari.11:00etan: HAURREN MEZA12:30ean: HAUR-JOLASAK

Antolatzailea:Getariako Guraso Elkartea

] kz guneaIkastaroak eta nabigatzekoaukera paregabeaKZgunearen ordutegia:17:00etatik 20:00etara (Asteartetan tutorea egongoda, 16:00etatik 20:00etara)AZAROKO MINTEGIAK:

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak: urriaren

30etik azaroaren 5era(biak barne)

zorion agurrak

Garai batean sokatira herriko festetan presentzia handiko herri kirola zen, etajatorria antzinako adorazio eta ospakizunetan kokatzen da, nahiz eta jatorriarendata zehatza ez jakin. Sokatira ahalmen mistiko batzuen sinboloa da; EuskalHerrian batik bat, indarra neurtzeko erabiltzen da.

Lehia horretan jende askok parte hartu zezakeen, eta makina bat ikusle ingura-tzen zen soka-tiratzaileei animatzera. Ikusleen artean, ika-mika asko sortzenzen, bakoitzaren gustuko taldeak irabaztea nahi zutelako. Denbora hartan,sokatira praktikatzen zutenak gizonezkoak izaten ziren; gaur egun, ordea, horialdatu egin da eta emakumezko talde federatuak ikus daitezke kirol hori prak-tikatzen. Goiko argazkian herriko frontoia jendez gainezka ikus daiteke1981eko abuztuaren 8an, Sabatore Deunaren festen baitan.

] akordatzen

Jose Agustin Larrañagak utzitako argazkia.

“Tira ta tira nekatzen naiz...”

Presen ErkiziaAzaroak 21

Zorionak amona! Ondo pasa zureeguna eta muxu handi bat

denon partetik.

Exekiel eta Iker AlberdiAzaroak 9 eta 15

Egun zoriontsua pasa dezazuela.Muxu handi bi etxekoen partetik.

June Eizagirre Azaroak 18

Dagoeneko 3 urte? Zenbat arizaren handitzen!

Fuuuuuuhh..., ea harrapatzen dituzun hiru muxuak, maitia!!!

Norbait zoriondu nahi izanez gero argazkia bere testutxoarekin Txeruko postontzian utzi edota Eskualtxetara eraman. Gogoratu! baz-kideek doan daukazue eta bazkide ez zaretenok 4 € ordaindu beharko dituzue argazkibakoitzagatik

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail:[email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548


Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu, deitu 943000548 telefonora edo

artzape@topagunea helbidera bidali.

Ibon ArangurenAzaroak 3

Ondo pasa zure eguna eta muxu handi bat

denon partetik.

AmetsUrriak 10

Zer uste zenuen, libratukozinela? Kilo baten ordez, bi

kilo muxu zuretzat. Artzapeko taldea.

54. zenbakia (2006ko urria)

Documents

Transcript of 54. zenbakia (2006ko urria)