53. zenbakia (2006ko iraila)

24
a rtzape 53. zenbakia - 2006ko iraila ] KULTUR ANIZTASUNAREN ASTEA] “ESPERANTZA”KOAK GUSTURA ] PIL-PILEAN! Soziedadeak MARIA PILAR EZENARRO

description

 

Transcript of 53. zenbakia (2006ko iraila)

Page 1: 53. zenbakia (2006ko iraila)

artzape53. zenbakia - 2006ko iraila

] KULTUR ANIZTASUNAREN ASTEA]“ESPERANTZA”KOAK GUSTURA ]

PIL-PILEAN!Soziedadeak

MARIA PILAR EZENARRO

Page 2: 53. zenbakia (2006ko iraila)
Page 3: 53. zenbakia (2006ko iraila)

]5/Inkesta: Oporren buelta

]6-7/Getarian zer berri?

Kultur Aniztasunaren Astea“Esperantza” trainerua

]8-11/Elkarrizketa: Maria Pilar Ezenarro]12-13/Foroa: Arau Subsidiarioak

]14-15/Erreportajea:Elkarteak]17/ELAN-EUSKADI

]19/Petrilaren harritarteetatik

]20/Katraponako petriletik: Nardin Oliveri]23/Akordatzen: Zilarrezko Altxorra

artzape53. zenbakia

2006ko iraila

Zeren zain ote dago?

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Amaia Iribar eta Maider Ostolaza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Monika Uzkiza, Ane Azkue, Jon Illarramendi, JosuneUrresti, Harkaitz Etxaniz, Kepa Iribar, Zigor Saizar, Amets Etxabe, Irantzu Ezenarro [maketazio

berria] Vicente Dávila [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1.075ale [lege gordailua] SS-504/01 [ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel: 943 00 05 [email protected]

2006ko iraila artzape-3

Gure Txeru Elkartea

Page 4: 53. zenbakia (2006ko iraila)

Iraila iritsi da, baita udazkena ere, etab e r a rekin batera gehiengoare n t z a to p o r ren amaiera; gure atsedenaldiabukatu da behintzat, eta indarrakberrituta gara berriro martxan.

Denboraldi honetan betiko atalakmantenduko ditugu, baina txoko berribatzuk sartzeko asmoa daukagu: bate-tik, Getaria ingurua ezagutu eta eza-gutarazi nahi dugu. Gure herri ingu-ruan egin daitezkeen ibilaldiakeskaini nahi dizkizuegu: nondik nora-koak diren ibilaldiak, zenbat denborabehar den burutzeko, umeekin egitekomodukoa diren ala ez, eta paisaiena rg a z k i ren bat.Bestetik, zuen (irakurleen) arg a z k i e ntxoko bat eskaini nahi dugu; horiekedozein lekutakoak eta garaikoak izandaitezke, baina noski, argazkien azal-penak eta xehetasunak jakitea gusta-tuko litzaiguke, hau da, bertan bizi-tako esperientziak...

4-artzape @topagunea.com

gutunak]

H o r retarako zuen laguntza ezinbeste-koa da, eta benetan eskertuko geni-zueke zuen kolaborazioa.Bestalde, ideia berriren bat baldinbaduzue Artzapen jartzeko modukoa,beldurrik gabe jakinarazi. "Dudikp e " ! ! !Beraz, ez pentsatu bi aldiz eta bidalieskuartean duzun guztia A r t z a p e k opostontzira (Gure Txeru ren poston-tzira), edo eta ondorengo e-mailera:a r t z a p e @ t o p a g u n e a . c o m .

Azkenik, ahaztu gabe, Artzapeko har-pidedun egin zaitezketela gogoratunahi dizuegu: une honetan 200 harpi-dedun gara, baina helburua 300erairistea da.Ea animatzen zare t e n !

ESKERRIK A S K O ! ! !

Artzapeko lan taldea

Z u re gutuna Artzapen argitaratzea nahibaduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbiderabidali zure izen-abizenekin. Gutunak gehienez200 hitz izan beharko ditu eta luzeagoak dire n a kmozteko eskubidea izango du Artzapek. Ez dugutestu iraingarririk onartuko eta Artzapek ez dub e re gain hartuko argitaratzen diren iritziengaineko erantzukizunik.

Berriro hemen gara !

KULTURA SAILAK DIRUZ LAGUNDUTAKO HEDABIDEA

Page 5: 53. zenbakia (2006ko iraila)

Infarto bisuala

Ikusi makusi, zer ikusi…? Ikusten dutikusten dut…

Gauez ilun dago, eta eguneko lehena rgi izpiarekin batera ikus daiteke.Oraindik ezin da definitu bere forma,baina bai egindako zuloa. Egunero pasa-tzen naiz bere ondotik, behin, bitan edohirutan. Beti pentsamendu bera datorkitb u rura, sentsazio bera bihotzera, eta ezindut ulertu. Ezin dut ulertu zergatik denhain handia hain herri txiki batean etah e r r i a ren erd i - e rdian. Herritarren bizi-leku ezin hobea izan zitekeen, kiro l d e g i aondoan, eskola goian eta parkea berrizbertan. Dagoeneko ordea berandu da,edo ez, norberaren kontzientziaren ara-bera. Dena da posible, baina dena bereneurrian. Oporretan kanpora joaten nai-zenean, beti dut gustukoa atzerritarraegiten zaidan giroaz gozatzea, bertakojendea ezagutzea, kultura dastatzea... etanoski, leku berriak bisitatzea. A z k e nfinean kanpoan turistak gara, eta herrianherritarrak. Bestalde, gorrotu ditut hote-lez betetako leku inpertsonal horiek.H o r retarako ordea, ezinbestekoa daherri bakoitzean gazteek, familiek, alar-gunek, aitona-amonek, umeek herrianbizitzeko eskubidea izatea, herria herri-t a r rek egiten baitute. Eskubidea oinarriz-koa bada ere, ez da nahikoa etxebizitza-rik egiten ez bada, eta ez bakarrik babesofizialekoak, ezta luxuzkoak ere, tarte-koak baizik. Garbi dago getariar bikotebatzuk (eta batzuk oraingoz), herritikkanpo doazela. Nahi dutelako ote? edoGetarian aukerarik ez dagoelako! Denongosea asetzea zaila bada ere, dagoenadenen artean banatzea da justuena. Bienbitartean, alkilerra ere lainoetara iritsidelako, eta txoriek ere ezin dutelako haingoian hegan egin, gure aitaren etxeadefendatzen jarraituko dugu.

Udazkeneko haize bortitzak astinduditzala zuen burbuintxoak imaginazioakhegan egin dezan.

Zer ote?

Ane Azkue

Artzapetik begirainkesta]

2006ko iraila artzape-5

Nolakoa izan da oporretatik eskolarako edo

lanerako buelta?

Oraindik oporretan nago. Abuztuan, jendeak oporrakizan dituenean, nik lana egin beharra izan dut. Beraz,opor egunak aprobetxatzen ari naiz.

Oporrak motz geratu zaizkit baina, hogeita hamalauurtez lanean ibili ondoren, opor ostean lanera itzul-tzeko asuntoa oso superatuta daukat.

Oporrak oso ondo pasa ditut; motz samarrak izan dira bainaeskolako martxa oso ondo hasi dut.

Judith Lazkano

Mikel Barreiros

Amaia Azpillaga

Ibon Aranguren

Oporretan primeran pasa dut eta eskolako hasiera ereona izan da. Hasieran, apur bat urduri nengoen bainaorain oso gustura nago.

Page 6: 53. zenbakia (2006ko iraila)

B i g a r rengo urtez Kultur A n i z t a s u n a re nAstea antolatu dute Udaleko Ongizate,Kultura eta Euskara sailek ELAN-Eus-kadiren eta etorkinen laguntzarekin. Aste osoan hainbat ekitaldi izan dira:Zumaiako Malen Etxeako Silvia Carri-zok Emakume etorkinak. Ikusezintasunetikp resentziara eta, Agustin Unzurru n z a-gak, SOS Arrazakeriako kideak, Atzerri -

t a r t a s u n - e g o e r a ren errepasoa eta etorkinenlan-eskubideak hitzaldiak eman zituzten.Bestetik Ailen sahararrak 50 bat lagunei,saharar emakumeen moduan eskuakh e n n a rekin apaindu zizkien; ez zuen lanmakala egin!

Horrez gain, Venezuela, Maroko, Por-tugal, Txekia, Txile, Aljeria eta Came-rungo gastronomia ezagutzeko aukera

6-artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Herrian elkar ezagutza bultzatzeko asmozKultur Aniztasunaren Astea ospatu da

ezin hobea izan genuen laru n b a t e a negin zen Jai Gastronomikoan. Ondoren,Mlomp cultural talde senegaldarrare nemanaldia izan zen, Senegaleko dantzaketa perkusioa erakutsiaz. Ez ziren nola-nahikoak haien mugimenduak! KulturAniztasunaren Asteari amaiera ematekoh a u r rentzako film laburra eta tailerrakegin ziren igandean.

Umeentzat tailerrak antolatu ziren frontoian.

Mlomp cultural talde senegaldarra.

Saharar emakumeen moduan eskuak hennarekin apainduta.Andreinak arepak prestatu zituen.

Page 7: 53. zenbakia (2006ko iraila)

2006ko iraila artzape-7

Udako hilabeteak gure artean igaroo n d o ren, itzuli ziren beren herrietaraMohamed, Ahmed eta Salama. A u r t e nGetariako hiru familia izan dira eki-men honetan parte hartzera animatud i renak; oro har, oso gustura daudebai haurrak, baita familiak ere: “Zalan-tzarik gabe kontuan eduki behar danondik datozen haur horiek, zer osa-sun arazo dituzten, ... beraiekin den-bora igaro behar dela garbi edukibehar da” aitortu digute familietakok i d e e k .

Herriko haurren artean ere lagunakegin dituzte, izan ere, hizkuntza guztiz

Nahiz eta Play-offean ez diren sartu,gustura amaitu dute aurtengo denbo-raldia Getariako Arraun Elkartekokideek, halaxe esan digu Javi Isasti“Esperantza” traineruko patro i a k :“ E s t ropadak jokatzen gindoazen neu-rrian, taldea indartu egin zen, etaP l a y - o ffean egoteko gai ginela kontu-ratu ginen, baina tamalez tarteane s t ropada batzuk gaizki atera zire n ,eta ez zen posible izan. Baina, beno,hala ere egindako lanarekin gusturagaude, eta gure artean dagoen harre-m a n a rekin, zer esanik ez”.Aurtengoan ez, baina nork daki dato-r renean zer gertatuko den! Zorionak!

Egindako lanaz gustura

Gero eta turistagehiago gure herrian

I p a rra l d e ra eg i n d a koirteera arrakastatsua

Getariako Udaleko Euskara Zerbitzuakantolatuta, herriko 59 lagunek Iparral-deko zenbait txoko ezagutzeko aukeraizan zuten joan den irailaren 3an. Goi-zean Larrun mendira igo ziren kre m a i-leradun trenean; han, eguraldia lagun,paisaia dotoreaz gozatzeko aukera izanzuten. Arratsaldean, Zugarramurdi etaSarako tartea oinez egin ondore n ,Sarako Leizeak ezagutu zituzten; bisitaoso ondo zegoen prestatuta, eta umeakoso entretenituta egon ziren, saguzarraknondik aterako zain.

Euskara Zerbitzuak balorazio positi-boa egin du , finkatutako helburuak betebaitira eta horrenbestez, urtero irteerakantolatzeko asmoa dutela jakinarazidigu.

Mohamed, Ahmed eta Salama:S a h a ra ko haurrak, ia ge t a r i a rra k

ez ezagutu arren, komunikatzeko arazo-rik ez baitute. Kirola egiten gelditu gabejardun dute: igerian, pilotan, mikropati-nean, mendian... ibili dira; aspertzekomodurik ez dute izan!

Irailaren 10ean ziren Bilboko airepor-tutik irtetekoak, baina hegaldiare k i narazoren bat zela eta, azkenean 11n irtenz i ren. Bai haurrek eta bai Getariakofamilikoek datorren urtean elkar ikus-teko itxaropena gorde dute.

Esperientzia honen emaitza ikusita,beharbada datorren urtean herriko fami-lia gehiago animatuko dira parte har-tzera. Ea hala den!

Mohamed, Ahmed eta Salama, Saharako banderarekin.

Sarako kobazuloaren sarrera.Denboraldi amaiera ospatzen.

I r a i l a ren erdialdean, uda honetanTurismo Bulegotik pasa diren datuakjaso ditugu, eta turismoaren gorakadabaieztatzen dute. Guztira 9.553 lagunetorri dira Getariara udako hilabeteetan.Horietatik guztietatik kataluniarrak diragehienak (1.936 lagun); horien atzetik,h u r renez hurren, frantziarrak (1.354lagun), madrildarrak (913 lagun), valen-tziarrak (849 lagun) eta italiarrak (401lagun) izan dira.

Aurten, gainera, Andaluzia, Extrema-dura eta Gaztela Mantxako jendea erehurbildu da. Turismo Bulegoan laneandabilen Irune Zulaikak adierazi digu-nez, "bisitari asko ibili da herrian, etabatez ere zer ikus daitekeen eta non loegin dezaketen galdezka etorri dira;askok txakolin bodegak ere bisitatu nahiizaten dituzte".

] bi hitzetan

Page 8: 53. zenbakia (2006ko iraila)

8-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar ] elkarrizketa

Maria Pilar Ezenarro:

“Bizimodua lasai hartzen dut, bainazerbaiten erantzukizuna hartzen

badut, ardura handiko pertsona naiz “

Page 9: 53. zenbakia (2006ko iraila)

Aski ezaguna da Maria Pilar herrian,eta Goenkalen agertu zenetik baitaherritik kanpo ere. Hasiera batean Goenkalera joan nahiez bazuen ere, horrelako zerbait egiteko garaia bazuela pentsatu zuen,eta buruari buelta batzuk eman ondoren, aurrera egitea erabaki zuen.

Nondik datorkizuantzerkirako zaleta-suna?Ni beti kaleko umea izan naiz;kalea dut gustuko. Nire gaztegaraian herri mailako hainbatekintza sortzen ziren (bateze re Ikastolarentzat dirua bil-tzeko); zerbait antolatzekoo rduan lokarri luzea zegoen.Ekintza horien artean antzez-lan bat antolatu zen, Mikela p a i z a ren laguntzarekin, etanik bertan parte hartzekoaukera izan nuen: “Iturri sal-tzailea” zen antzezlanare nizena, Javier Poncelarena.

Nola sortu zitzaizunGoenkalen parte har-tzeko aukera?Begira, ni lotsatia naiz, bainapuntu xelebre bat daukat:

g i roan jartzen naizenean ezzait axola zein dagoen alda-menean; izan ere, bat-batekou m o rea daukat, burura etor-tzen zaidana esan egin behardut, nahiz eta berde puntuaeduki.

Behin Aitzpea Goenaga akto-rea eta ni batera gertatu ginenafari batean, eta nonbait begiabota zidan; handik gutxirab e re deia jaso nuen Goenka-len parte hartzeko gonbida-tuz. Nik hasieran ezezkoaeman nion, baina berrirosaiatu zen ni konbentzitzen,eta azkenean “liatu” egin nin-duen.

Nolakoa izan zen leheneguna?Zer esango dizut, ba! Lehen

egunean lasai joan nintzengrabatzera, bai; oro har bizi-modua lasai hartzen saiatzennaiz, baina zerbaiten erantzu-kizuna hartzen badut, ardurahandiko pertsona naiz. Ez joa-teko aitzakia bilatzea oso zailaizaten da niretzat.

Konta iezaidazu graba-keta egun bat.Beno, hemen garrantzitsuenanorberari dagokion paperaondo ikasita joatea da, hordago gakoa, horrek ematenbaitu behar den indarra etasegurtasuna.

2006ko iraila artzape-9

“Burura etortzenzaidana gordetzeazaila egiten zait”

] elkarrizketa ] Maria Pilar Ezenarro

Page 10: 53. zenbakia (2006ko iraila)

oihu arraroak egiten zituenRamonak! Bestetik, sakelakot e l e f o n o a rekin hitz egitekoo rduan ahora eramatea zailaegiten zitzaidan. Baina horie-tatik guztietatik kezka han-diena sortzen zidana sekuen-tzien koordinaketa lana izatenzen, batez ere hasieran.

Eta errazena?Behin papera ondo ikasiz gero ,antzeztea erraza zen.

Zer moduz ikusi zenuenzeure burua lehenengoaldian?B u ff!!! Hasieran ez zidanb a t e re efektu onik egin, atso

Grabatzen hasi aurretik bestegela batean ensaiatu egitenda; sekuentziak koordinatzendira: hemen lan erritmoa osoazkarra izaten da, etenik gabe.Ni hasieran motel xamar jar-dun nintzen, baina taldeare nl a g u n t z a rekin azkenean tru-kua hartu nion; gainera,gaizki egitea pisu handia zenn i retzat, besteen lana atzera-tzen baitzen.

O n d o ren, behin sekuentziatxukun xamar zegoenean,grabatzera pasatzen ginen.Egia esan, nahiz eta berriaizan lan honetan, ez nuenarreta berezirik izan.

Gidoiak ikastea errazaegiten al zitzaizun?Ja,ja,ja… Hara, ni, txakurra

hartu, eta hondartzara jaistennintzen; han gidoiaren pape-rak aldizkari batean “katiatu”,eta urertzean ibiltzen nintzengelditu gabe. Zer esango dizutba, ziur nago ezagutzen naue-nak zera pentsatuko zuela: “ Maria Pilar hondartzan ira-kurtzen? Bai arraroa!”

Zein aktorerekin zenuenharreman estuena?Dudarik gabe “Txapas” eta“Lutxirekin” izan nuen harre-man handiena, beraiekin bai-tziren grabaketa gehienak.

Zer gertatu zaizu zai-lena Goenkalen lan egi-terakoan?Zer esango dizut, ba! Batetikm u t u a rena egitea pixka batkostatzen zitzaidan, halako

] elkarrizketa ] Maria Pilar Ezenarro

“Uste gabe gauzaasko lantzen dira

harremanenbidez”

10-artzape @topagunea.com

EITBk utzitako argazkia

Page 11: 53. zenbakia (2006ko iraila)

] elkarrizketa ] Maria Pilar Ezenarro

“Nire gazte garaianherrian zerbait

antolatzeko orduanlokarri luzea zegoen ”

baten itxura hartzen nionRamonari; izan ere, telebistakbost kilo gizentzen du, hortikatera kontuak!

Etxekoek zerbait esangozizuten, ba?Bai horixe! Zera esan zidaten:“Euskal Herriko telesailikgarrantzitsuenean hartubehar duzula parte? Ondopentsatu, gero guri gaiztoaldiarekin ez etorri, e?” Ja, ja,ja…

Eta herriko lagunek?Denetarik egon da: batzuk, ninolakoa naizen jakinda, barrealgaraka hasten ziren; badirazera galdetu didatenak: “ Zerpaper eman dinate, neska?”Eta nik zera erantzun izandiet: “Dagoena!”.

Gustura irteten al zinengrabaketetatik?

Normalean bai, baina bazirenegunak hasieratik okertzenzirenak, eta orduan, akabo!

Hara, behin alaba joan zen niikustera, eta erabat bihurrituzidan; izan ere, oso erritmoonean ari bainintzen lanean.

Bitxikeriarik gertatu alzaizu?Bai: behin Zumaiara joan nin-tzen gasolina botatzera, etahango nagusiak bere amariesan zionean GoenkalekoRamona gasolina botatzenizan zela, honek zera erantzunzion: ”Baina motel, nolaizango da ba bera, oinez ezindu ibili eta!”.

Eta aurrerantzean zer?Beno, berriro ere aukera iza-nez gero, ez dakit zer egingonukeen! Ikusiko dugu!

2006ko iraila artzape-11

Ziztu bizian erantzuteko

Zenbaki bat: 6a

Kolore bat: grisa

Uda ala negua: biak

Janari bat: barazki menestra

Musika talde bat: bat-bateko edozeinmusika

Leku bat: San Anton mendia

Aktore bat: Audrey Hepburn

Film bat: Gilda

Hitz batean defini zaitez: alaia

Amets bat: irakasle titulua izatea

Page 12: 53. zenbakia (2006ko iraila)

12-artzape @topagunea.com

EAJ-PNV / EA

Badira bi urte eta erd i ,a u r reko arauak ehunekohandi batean beteta zeudelaeta, jardunbide honetan hasiginela. Arau berri hauekazken finean hurrengo 10-15urtetan herria zer nolakoaizango den finkatuko dute,zer egiterik egongo den, etxe-bizitza, lur industrial, ekipa-mendu, komunikazio, landalur mailetan, eta zer ez. Den-bora honetan lehenik, Udalakkontrataturiko erre d a k t o re e kdiagnostiko bat egin zuten,bertan arau subsidiarioekikoh e r r i a ren egoera aztertzenzen. Diagnostiko hau jendau-r rean ipini eta ondorioak aterao n d o ren, arauak egiteko beha-r rezko irizpideak finkatuzdokumentu berri bat idatzizuten. Dokumentu hau berrizere jendaurrean ipini zen, etaazalpen publikoko bilera ire-kiak antolatu ziren. Ondore ndokumentu honen inguru k oiradokizunak aztertu zire n ,eta iradokizun guztiek jasozuten erantzuna, kasu gehie-netan onartuz eta bestebatzuetan, erantzuna behar-bezala argudiatu ondore n ,baztertuz.

Iradokizunak finkaturikhasierako onarpeneko doku-mentua plazaratu zuen Uda-lak. Berriz ere, jendaurre a nipini, eta azalpen publikokobilera irekiak deitu genituen.Ondorioz alegazio txandaberria ireki genuen eta alega-zioak erantzun ondore n ,batzuk onartuz eta bestebatzuk baztertuz, iraileanbehin behineko onespena jaso

dute arauek, horrela Udalekoizapidetza bukatutzat ematendelarik.

P rozezu zabala, luzea etakorapilatsua izan da, intere-sik zukeenak izan du partehartzeko eta bere ekarpenakegiteko hainbat aukera. Esanbehar ekarpenak ugariakizan direla, batzuek intere so rokorrak babestu etazehaztu nahian, beste batzukzilegiko diren interes priba-tuak defendatuz. Dena den,p ro z e z u a ren emaitza orainegun batzuk Udalean onartu-riko behin behineko onespe-neko dokumentua izan da,o n d o ren dokumentua ForuAldundira bidali da honeksei hilabeteko epean behinbetiko onespena emand a k i o n .

Ondorio bezala zera esangenezake, partaidetza handiaizan dutela arau hauek,elkarte eta jende askok hartuduela parte prozezuan, egin-dako iradokizun eta alegaziogehienak onartuak izand i rela, eta emaitza herriare nonerako izango dela. Herria-ren beharrak eta soluzioposibilistak uztartzen saiatugara, eta egindako ekarpenakkontuan izanik datozen urte-etarako arazoei aurre egitekot resna egoki bat lortu dugulapentsatzen dugu. Beti izangoda motz geratu garela esangoduenik, baina berriro diogu,h e r r i a ren beharrak eta solu-zio posibilistak uztartu behard i rela, ez baikenuke ezerkonponduko etorkizuneanaplikatu ezinezko arau

batzuk onartuko bagenitu. Badakigu gai asko dire l a

honelako idatzi bateanzehatz meatz azaltzeko, haudela eta gustora artuko duguUdalean gai hauei buru za rgitasun gehago nahi duene d o n o r.

Besterik gabe, mila eskerGetarikao EAJ-PNV / EAtalde politikoen izenean arauhauek egiten parte hartuduzuen talde politiko,elkarte eta herritar guztiei.

I PARRA

Arau Subsidiarioak zor-tzi–hamar urtez behin egitendira, eta oso–oso garrantzi-tsuak dira; izan ere, herriare nantolaketa eta etorkizuna jaso-tzen da beraietan. Horre g a t i k ,denbora dezente behar izatenda guztia aztertzeko; besteakbeste, herritarren partaidetzae re ezinbestekoa delako. Egi-leak berak ere, aurre r a p e n e a nhala dio, herritarren partaide-tza bultzatzea oso garrantzi-tsua dela.

Arauen lehen fasean, diag-nosian alegia, EAJ–EAk baka-rrik parte hartu zuen, gainon-tzeko alderdiak eta eragileakbaztertuz. Egindako kalteh o r rek prozesu guztian izandu eragina.

Gainontzeko faseetanlegeak eskatzen duena beste-rik ez du egin EAJ–Eak; hauda, dokumentuak jendaurre a nipini bai, baina herritarre npartaidetza bultzatu gabe.Ondorioz, azken dokumen-

tuan jasotako arauek EAJ –E A ren zigilua daramate.

Arrazoi hori dela eta, hain-bat talde politikok eta eragi-lek egindako alegazioak ezdira kontuan hartu: eskolare ni n g u rukoak, etxebizitzare narlokoak, herri ekipamendueidagokienak, irisgarritasunariz u z e n d u t a k o a k . . .

Arau Subsidiarioenbehin–behineko onespenekodokumentua onartzeare naurkako jarrera du Iparrak,aipatutakoez gain ondore n g oarrazoi nagusietan oinarri-t u z :

a) Etxebizitzaren arazoariez dio erantzuten, eta berriroe re espekulazioari ateak ire-kita uzten dizkio. Gure alde-tik, eraikiko den %75 babes-tua izan behar du, alokairu a r ilehentasuna emanaz. Beste-tik, lurra ondare publikoizendatu behar da: eta azke-nik, azterketa erreal bat eginbehar da ahalik eta lurgutxien okupatzeko.

b) Arauetan irisgarritasuna(accesibilidad) gaia ez daserioski aztertu. Honen adi-bide garbia da, pro p o s a t z e nd i ren eskailera mekanikoakg e h i e n g o a ren ero s o t a s u n a r ierantzuna ematen dietela,mugitzeko arazoak dituzte-nak baztertuz.

c) Malkorbe gainean pro p o-satzen diren etxebizitzak egi-t e a ren alde jarraitzen du PNV– EAk. Iparrarentzat etxebizi-tza horiek ez dira eraikib e h a r, herritar oro ren erabil-pen ezberdinetarako apro b e-txatu beharko litzateke (hez-

] foroaDatozen urteetarako Arau Subsidiarioen behin-behineko onespena egin berri da. Alderdiekgai honen inguruan duten iritzia jakin nahi izandugu; hauek dira helarazi dizkiguten erantzunak.

Page 13: 53. zenbakia (2006ko iraila)

2006ko iraila artzape/13

kuntzarako ekipamenduak,behar sozialetarako...) guneestrategiko hau.

d) Udal Gobernuak ez duHezkuntza lehentasunezkozerbitzu publikotzat kontsi-deratzen. Ezker A b e r t z a l e a-rentzat, Hezkuntza pre m i e i(eskola handitzea, jolas ere-muak, 0-2 zikloa...) erantzu-teko eskola eta bere inguru ababestu behar dira.

e) Jesuiten eraikina 3. sek-t o rerako erabilera ahalbide-ratzen dute arauek (hotela...).I p a r r a rentzat ekipamendudotazio bat sortzeko guneegokia da eremu hau (egu-neko zentrua, liburu t e g i a . . . )

ARALARLehenengo eta behin aipatu

nahi dugu Arau Subsidiarioakegiterakoan ez dela ez oposi-

] Zer eskaintzen du herriak gazteentzako eta zer eskaini beharko litzateke?

zioa ezta herriko taldeen iri-tzia ere kontuan hartu, HerriEskolako Guraso Elkarteare niritzia esaterako, nahiz etaalkateak kontrakoa esan.

Etxebizitzei dagokionez,izugarrizko aukera galdu daL u r z o ru Lege berria aplika-tzeko; eta hori alkatetzare nb o rondate politiko faltare k i nbakarrik azaldu daiteke. Legeberria aplikatuz gero, etxebi-zitza berrien % 80a babestualitzateke eta % 20 baino ezlibrea.

Onartutako Arau Subsidia-rioekin etxebizitzen ia erd i alibreak izango dira, eta gehie-gizkoa deritzogu kontuanhartuta alde batetik azkenzortzi urteotan ia ez dela etxe-bizitza babesturik eraiki etabestetik argi dagoelako Geta-riako beharrak bestelakoakd i rela. A r a l a r- I n d e p e n d i e t a k -

botatzea, Eskola bera handi-tzeko aukera ez da beharbezala aztertu, eta eskola-kan-poko jard u e retarako dagoeninstalakuntza hutsunea ez dakontuan hartu. Gure proposa-menak bidearen bi aldeakbatzeko plataforma handibaten eraikuntza biltzen zuen,berau gogorago aipatutakoaktibitateetarako gune inte-resgarria izango zelarik,ondorioz ez dugu ulertzenp roposamen hau aurrera ateraez izana.

Badaude beraz arrazoiakArau Subsidiario hauen aurkabozkatzeko, baina egia de bes-talde, Getarian ez dela sekula150 etxebizitza babestu eraiki,eta herriaren betebeharrakasetu ez arren, aurre r a p a u s o-tzat jotzen dugu, eta ondoriozAralar-Independienteak-ekabstenitzea erabaki du.

ek aurkezturiko pro p o s a-mena lege berriarekin etaherriko beharrekin bat dator(141 VPO, 13 alokairu, 60tasatu, 61 libre) eta ekonomi-koki bideragarria da. Besteakbeste alokairu sozialerako 13etxebizitza bideratzea nahigenuen uste dugulako jendeguztiak ez duela pisu bat ero s-teko aukerarik eta gehienbatgazteentzako behin-behinekoirtenbide bat izan daitekeelairuditzen zaigulako.

E s k o l a rekin uste dugui n p robisazioa egon dela, ezbaita azterketa orokor bategin. Nahiz eta azkenmomentuan A r a l a r- I n d e p e n-dienteak-ek pro p o s a t u r i k ozenbait puntu onartu, halanola Eskola eta futbol zelaiabatzeko zubia eraikitzea,espaloia zabaltzea eta Saha-tzagako etxebizitzak atzerantz

Eskola inguruan hainbat etxebizitza eraiki nahi da.

Page 14: 53. zenbakia (2006ko iraila)

14-artzape @topagunea.com

Amaia Iribar ] erreportajea

Getariako elkarteak

Aldaketak. Era guztietakoak: gustu-koak ala ez, onerako edo txarre r a k oizan, ezin da uka kosta egiten zaizki-gula; aldaketak hori baitu, gauzaberrienganako beldurra edo eta mesfi-dantza. Gure herriko elkarteek ereazken garaian aldaketen aldeko apus-tua egin dute, nahiz era batekoak alabestekoak izan; sortu zirenetik baka-r ren bat itxi egin da, leku-aldaketaizan dute… Baina aldaketa horietatikguztietatik garrantzitsuena, ezbairikgabe, beren barne funtzionamenduanari da ematen.

Getarian ditugun elkarteak ez diraberriak: azkena 1996an ireki zen Mea-gako auzoan, eta harre z k e ro ez da bes-terik ireki, nahiz eta gehienak erabatzaharberrituak izan dire n .

1948an sortu zen sei elkarte horietatiklehendabiziko soziedadea: TxoriTonpe Atsedentoki Elkartea. Oro har,bakoitzak badu bere xarma: TxoriTonpe Elkartearen sorrera adibidez,"Artzape" taberna zaharrean karta-jokoan biltzen zen koadrila baten ideiaizan zen, eta bertara Madrilgo jende

"garrantzitsua" etortzen zen arrainf reskoa jatera.

Mariñelak Elkartea berriz, futbol taldebaten nahiaren ondorioz sortutakoada. Meagako Artelatz Elkartea (leheneskola izandakoa) auzolanean eraiki-tako soziedadea da, eta Askizuko SanMartin Elkartea, berriz, abade etxeizatetik soziedade izatera pasa zen.Arrantzale Zaharren Elkartea dagoenegoitza, hasiera batean, izotz fabrikazen. Bertan, 1977an, Itsas GizonenEtxea eraiki zuten eta 1997an gaur

Sei dira gure herriko elkar-

teak: Arrantzale Zaharren

Elkartea, Txori Tonpe,

Mariñelak, Ixkote,

Artelatz eta San Martin;

lau soziedade kalean eta

bi auzotan.

Badituzte gauzak

komunean, baina baita

desberdintasunak ere.

Txori Tonpe Elkartea- 1948an sortua

- Hasieran 45 bazkide

- Gaur egun 76 bazkide,

denak gizonezkoak

- Jubilazioa 55 urterekin

Mariñelak Elkartea- 1972an sortua

- Hasieran 89 bazkide

- Gaur egun 105 bazkide, 1

emakumezkoa

- Jubilazioa 65 urterekin

Ixkote Elkartea- 1972an sortua

- Hasieran 80 bazkide

- Gaur egun 70 bazkide,

denak gizonezkoak

- Jubilazioa 60 urterekin

Page 15: 53. zenbakia (2006ko iraila)

2006ko irailaartzape/152006ko irailaartzape/152006ko iraila artzape-15

egungo izena hartu zuen.

Urteak aurrera egin ahala, elkartegehienek berrikuntzak izan dituztee u ren egoitzetan: batzuek kanpo nahizb a r ruko itxura aldatu dute. MariñelakElkarteak adibidez, leku-aldaketa izandu, eta 1972an sortu zen leku bere a ndaude gaur egun, ñabardura batekin,jabegoan dute lokala. Ixkote Elkarteaketa Txori Tonpe Elkarteak ere pausoberbera eman zuten bere garaian, hauda, alokairuan egotetik jabegoa eduki-tzera. Pauso hori emateak berare k i nhainbat aldaketa ekarri ditu, bai ekono-mikoak (elkarteen bideragarritasunahandituz), bai pentsamendu aldetik ere .

Jubilatzeko adinak ere aldaketak izanditu elkarteren batean: esaterako, Mari-ñelak Elkartean lehen 60 urterekin jubi-latzen zen, eta orain, berriz, 65 urtere-kin. Bestalde, Ixkote eta Mariñelaken,18 urte beteta dituzten seme-alabei gil-tzak uzteko erabakia hartu dute, horieknahi izanez gero, elkartea erabil deza-ten. Horren ondorioz, egun gazte askoikus daiteke elkarte horietan, baina oroh a r, beste soziedadeetan ere gazte askosartu dira, baita bertako martxa aurre r aatera ere ! .

Auzoetako elkarteek badute kalekoekind e s b e rdintasunik; esaterako, MeagakoArtelatz Elkartea, gastronomikoa iza-teaz gain, auzokoak elkartzeko etaauzoaz arduratzeko asmoz sortutakoada, eta auzoan bizi den edozeinek dubazkide izateko eskubidea. E l k a r t eh o r retan hasieratik izan dute emaku-meek bazkide izateko aukera, eta gai-nera, edozein bazkideren bikoteak

] erreportajea ] Herriko Elkarteak

ELKARTEAK

6 herrian4 Kalean, 2 auzotan.

Zaharrena, Txori

Tonpe (1948)

Berriena, Artelatz

(1996)

Bazkideak392 DENERASoziedade batetik

bestera bazkide

kopurua nahiko

aldatzen da.

Emakumeak44 emakumezkoArtelatzen 3,

San Martinen 1,

Mariñelaken 1,

Arrantzale Zaharren

Elkartean 39

Artelatz Elkartea (Meaga)- 1996an sortua

- Hasieran 30 bazkide,

4 emakumezko

- Gaur egun 22 bazkide,

3 emakumezko

- Jubilazioa 65 urterekin

San Martín Elkartea (Askizu)- 1981an sortua

- Hasieran 24 bazkide

- Gaur egun 28 bazkide,

1 emakumezkoa

- Jubilazioa 65 urterekin

Arrantzale Zaharren Elkartea- 1977an sortua

- Gaur egun 91 bazkide,

39 emakumezko

(nahiz emakumezko, zein gizonezko)elkartea erabil dezake.

Askizuko San Martin Elkartean ereemakumeek bazkide izateko aukeradute hasieratik.

Auzoetako elkarteak eztabaida horre-tan kalekoak baino aurre r a t u a g o a kd i rela begi-bistakoa da, beraz (Arran-tzale Zaharren Elkartea izan ezik).

Kaleko elkarteak gizonezko koadrileta-tik sortuak dira; emakumeek ez zutenbazkide izateko aukerarik, eta hala izanda urteetan. Lehen estatutuek ez zutenadierazten ezer horri buruz, hau da, ezzuten kontrakorik esaten, baina barnearaudiak ez zien emakumeei sukaldeansartzen uzten. Hala ere, badirudi gau-zak aldatzen hasi direla; izan ere, Mari-ñelak Elkartean duela bi urtetik emaku-meak bazkide izan daitezke. IxkoteElkartean ere pentsaera-aldaketa naba-ria da: 18 urte beteta dituzten seme-ala-bei giltza utz diezaiekete, eta aldib e rean, sukaldean sartzearen debekuabarne arauditik kendu dute. A r r a n t z a l eZ a h a r ren Elkartean emakumeek hasie-ratik bazkide izateko aukera izan dute;Txori Tonpen, aldiz, egun emakumeeksukaldean sartzea debekatuta dute.

Bada, aldaketak badira, bai, eta behar-bada ildo beretik etorriko dira gainon-tzeko aldaketa guztiak; zalantzarikgabe, gizartea aldatzen ari da. Denbo-r a ren poderioz gauza guzti horiek guz-tiak aldatuko dira, eta are gehiagoEusko Legebiltzarrean Berd i n t a s u nLegea onartu zenetik.

Page 16: 53. zenbakia (2006ko iraila)

] elkarrizketa] Amaia Iribar

Gogor entrenatu al zara?Iazko urritik nabil entrenatzen, ord u a nb u ruratu zitzaidan Iromana egitea. A u r-ten zortzi proba txiki egin ditut, Zarauz-koa eta Donibane Lohitzunekoa tarteko.Zarauzkoa bukatu eta Italiara joatekogogor hasi nintzen prestatzen. Batez ereb u rua eduki behar da ondo, eta geroe g u n e ro zerbait entrenatu. Horre l a k op robak egiteko burua ondo edukitzeazgain, nik uste dut zoro puntu bat ereeduki behar dela. Uste dut bukatzekomoduan nagoela.

O rdu asko eskaini behar dira, asteane n t renamendu txikiak egiten ditut, etaastebukaeretan luzeagoak sei ordukoak:bizikleta, korrika, txandakatuz… Ondop restatu naiz, eta 11 ordu baino lehe-

nago bukatzea dut helburua.

Bakarrik al zoaz Italiara? Momentuz bai, Eibarreko batzuk hasie-ran joatekoak ziren, baina azkenean ezdira joango; batek Portugaleko bestep roba bat egingo du, eta besteak lankontuengatik ezingo du.

Iromana eta gero beste zerbaitegitekota al zara?Atsedenaldia. Behobian marka hobe-tzeko asmoa badut, baina ikusiko da,lehenengo atsedena hartuko dut.

Jende askok hartzen al du parteproba honetan?Ez, ez da hain famatua; 100 bat lagun

edo ariko gara. Lantzarotekoa, Embru-nekoa (Frantzia) eta azkenik Hawikoafamatuagoak dira; distantzi aldetik ber-dinak dira, baina ezaugarri klimatolo-giko eta geografikoak desberdinak dira.

Zein modalitatetan aritzen zarahoberen?Hoberen bizikletan aritzen naiz; korrikaere moldatzen naiz, baina okerrena igeriegitea da. Berandu ikasi genuen ondoigeri egiten, hondartzan flotatzen bai,baina ondo igeri egitea beste kontu batda.

Etxean animatzen al zaituzte?Bai, noski! Parrandan ibiltzea bainohobea dela esaten didate.

Imanol Iribar:

“Iromana egiteko zoro puntu bat eduki behar da”

U rte osoa pre s t at ze naritu ondoren, Imanol I r i b a rrek urr i a ren 1eanElba irl a ko (Italia) I r o m a nproba egingo du. 3,8 km.I gerian, 180 ki l o m e t rob i z i kletan eta 42 ki l o m e-t ro. ko rr i ka aritze ko urt eosoan bu ru - b e l a rri entre-n at zen aritu da. Helbu-rua: lehenik eta behinbu kat zea, eta ahal bada11 ordu baino lehen iris-tea. Imanol Iribar Donibane Lohitzuneko triatloia hasi baino lehen.

Page 17: 53. zenbakia (2006ko iraila)

2004ko maiatza artzape -17

Getariako kaleetara irtenbesterik ez dago gure herriare negitura soziala aldatu delabaieztatzeko. Munduko hain-bat txokotatik etorritako hain-bat pertsona bizi da gureartean, haien kulturak eta bizi-

moldeak gure a rekin nahasiz,uztartuz, eta elkar aberastuz.Hori horrela izanik, irailare n18tik 24ra, Kultur A n i z t a s u n a-ren Astea ospatu da, UdalekoOngizate, Kultura, eta Eus-kara sailak antolatuta, eta

Elan Euskadi Gobernuz Kan-poko Erakundearen eta etor-kinen laguntzaz.

Hainbat ekintza burutu diraegun horietan: hitzaldiak,musika ikuskizunak, eta jaig a s t ronomikoak, besteakbeste.

Malen Etxea EmakumeInmigranteen Elkartekoa daSilvia Carrizo, kazetari argen-tinarra. Bere esanetan, “Lati-noamerikak, Afrikak, Ekial-deko Europak, EkialdeHurbilak jasan dituzte Euro-paren kolonizazio eta lapurre-tak, eta orain, etorkin moduanE u ropara gatozenean meha-txu moduan hartzen gaituztegobernuek, baina etortzenjarraituko dugu, ez baitamehatxua, baizik eta beharraeta desesperazioa”. A g u s t i nUnzurrunzaga SOS Arrazake-riako kidea, etorkinen lan bal-dintzei buruz aritu den, “biziduten egoera prekarioak etahemen jarraitu ahal izatekolana behar izateak esplotazioegoerak ekartzen ditu. Sarri-

tan, Europar Batasunekoestatu batean, beraien sorte-rrietan bezalaxe aurkitzendira, eskubiderik gabe”.

Baina beraien problematikaezagutzeaz gain, haien ohitu-rak ere ezagutu dira: sahara-r rek tatuaiak nola egitendituzten ikusi dugu, Senega-leko dantza eta musikazgozatu dugu, eta tokiantokiko jakiak dastatu ere bai,kultur aniztasuna bultzatuz.

Getarian, etorkinen kopu-rua biztanleriaren %5a da , etah o r rek gure eguneroko bizi-tzan eragina dauka, esanbezala, elkarrekin bizitzenikasi behar dugulako. Eta era-gina dauka gure hizkuntzane re, euskaran. Horre g a t i k ,Kultur A n i z t a s u n a ren A s t e a ,Euskara Biziberritzeko PlanNagusian jasota dago, herrianelkarbizi diren kulture narteko ezagutza eta harre m a-nak sustatzeko zerbait eginbeharra zegoela iritzi baitzionE u s k a r a ren Aholku Batzor-deak.

2004ko maiatza artzape-17

] elan-euskadi

KULTUR ANIZTASUNA BULTZATUZ

Agustin Unzurrunzaga, SOS Arrazakeriako kidea.

Page 18: 53. zenbakia (2006ko iraila)

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com

Pariseko glamourraMadame Sophiren kabaretak Getarian izandako arrakastaren ondoren pasa den irailaren 16an Zumaian izan zuen zita, Olarroeguneko egitarauren barruan. Madame Sophie, bere gonbidatuek eta kabarateko dantzariek, 18 bikotek hain zuzen ere, gla-mourrez eta elegantziaz jantzi zituzten Zumaiko kale bazterrak. Lau koreografiaz osatutako Mouline Rouge ikuskizuna eskainizuten getariarrek, Gurrutxaga plazan hasi eta Amaia plazan bukatuz bertaratu ziren zumaiar, getariar eta kanpotarren txaloeneta gorazarren artean.

Garai bateko tiriteroak bezala, eszenatokia, jantziak... bi kamioietan kargatu eta abiatu ziren Zumaiaruntz Getariako Konpar-tsako kideak, kamioiak deskargatu, Moulin Rougeko errota montatu, eszenatokia muntatu eta dantzara!! Euriak ere ongiasmatu zuen etenaldia noiz egin, egun osoan bota zituen zaparraden ostean konpartsaren orduan ongi portatu zen eta. Esfortsuhonek guztiak ordea izan zuen bere saria, ikuskizunaren ondoren afaria egin baitzuten konpartsakideek eta gero, nola ez ,dan-tzan jarraitu zuten Zumaiako tabernetan.

Orain dela lau urte ere izan zen Getariako Konpartsa Zumaian. Orduan, 60ko hamarkadako koreografia prestatu zuten.

Argazkiak: Zumaiako Udala

Page 19: 53. zenbakia (2006ko iraila)

zagutzen nauenak badaki eznaizela kaxa babuari begiratuzale. Nahiago dut askozaz ere ,zinemara joan edo bideoklu-beko filmaren bat ikusi.Batzuetan, ordea, guardia jais-ten dut eta, tregua garaiangaudenez, konfiantza pittinbat ematen diot Radiolamadarikatuari.

Horietako deskuidu batean,Santoñako Dueso kartzelanabesten zuen koro batib u ruzko pro g r a m a rekin eginnuen topo. Espetxeko presoakzituen kantari koroak, dro g asaltzaileak eta lapurrak gehie-nak. Eta horien aitzakian kar-tzelako bizitza erakusten zuensaioak, bakoitzaren bizipenak,ahuleziak, damuak…

Engantxatu egin ninduen rea-lity showak, aitortzen dut,jakin-mina sortzen baitzidanpertsona haien jokamoldeak,jendilajea izanik xantu-xantuerakusten zuten txintxo plan-tak. Pena eta guzti ematenzuten, koitaduek, beraiekininjustizia egiten ariko balirabezala (eta ez dut esaten halaez zenik, espetxeetan daudenguztiak ez baitira gaizkile;gaizkile guztiak kartzelan ezdauden bezalaxe).

Halatan ere, nire inozentzian,

n e g a r r a ren antzerkia zengehienbat atentzioa ematenzidana. Azal dezadan: pre-soek familiartekoen bisitakizaten zituztenean (hauek ereehunka kilometrora beraienbizilekutik, zer arraroa, ezta?),senidea betaurrekorik gabeazaltzen zen bis a bisean etaespetxeratua, aldiz, eguzki-tako antiojo fashion batzue-kin. Zertarako, eta negarraezkutatzeko! Bitxikeria horibehin eta berriz ematen zen,bisitaldi guztietan eta hainbatp re s o rekin. Eta noski, hasie-ran ikuslea emoziona zitekeenune hunkigarriaren aurre a n ;pentsa, hilabeteak edo urteakikusi gabe dagoen ama edoaita begien aurrean izatea;e r repidean ordu luzeakemango zituen guraso heldua(60 urtetik gora), bizitzan zail-dua eta markatua, semeaikustera joana.

Baina negar… gurasoek negaregin arren ez zuten ezer ezku-tatzeko. Betaurrekoak zituzte-nak, ordea… uhmm, tate,malo. Zeren beldur? Malkorikba al zen kristalen atzean?Inork ikusi al zuen haienbegietan distirarik?

Beste batzuk, baina, lotsagabehasten dira malkotan, batik

] petrilaren harritarteetik / Zigor Saizar

bat telebista kamera aurre a nikusten dutenean. Horiek ezdute kristal beltzen beharrik,ez eta nahi ere; profesionalakdira. Antzezle apartak, nega-rra ere antzeztu egiten baita.Galde diezaiotela, bestela, Bil-boko lehoi gerlariari: urteetanmilioika euro jaso ondore n ,poltsikoak bero - b e ro eginda,jokalari garestiena izatetike n t renatzaile garestiena iza-tera pasa delako negarzotinka. Eszenografia ereondo zaindua, atzean baitzi-tuen lankide aberatsak berababestuz, guztiak triste plan-tak egiten.

Eta (ia) guztiok penatu gin-tuen, (ia) denok sinetsigenion. Konspirazioengaraian gauden honetan, nikuste mikroa estaltzen zuenp ro p a g a n d a ren atzean (BBK,Bilbao Bizkaia Kutxa, por-tzierto) tipula pikatua zuela.Dudipe.

Bideo zaharrari ahoa ireki etaCasablanca film gogoangarriajarri dut, aldamenean kleenexpaketea hartuta. Ez malkoaklehortzeko, zintz egiteko bai-zik. Beti geratuko zaigu Paris,Ingrid.

E

NEGARRA ANTZEZTUEGITEN DENEAN

2006ko iraila artzape-19

Page 20: 53. zenbakia (2006ko iraila)

20- artzape @topagunea.com20-artzape @topagunea.com

] katraponako petriletik / Amaia Iribar

Ezkondu berria zela, 23 urtere k i n ,arrain-saltzaile hasi zen Milagros emaz-t e a rekin batera: Donostian eta Pasaianarraina erosi, eta gero Azpeitian saldu;h o r rela urte batzuk igaro zituen, bainaa n t x o a rekin lana egitea ez zitzaion buru-tik kentzen: "Nik gazitzaile izan nahinuen, eta hara nola 1963an ireki nuenlehenengo fabrika Oikian, Zumaiakokapitalista baten laguntzarekin. Han biurte igaro nituen, eta1965ean Zumaiarapasa nintzen San Jose garaian; egun

Gerra Zibila hasi zen urtean jaiotakoa da" N a rdin". Txikitan ume geldiezina zen,eskolatik irteten zenean Patxiku zaharrare-kin txibita joaten zen, edo treza betetzera.Hamalau urte betetzeko zituela tostarteanhasi zen "Iribar Hermanos "-en: "Nire aitak,L e o n a rdok, "Salador Orlando"-ren fabri-kan egiten zuen lan, eta ni bertan hasteanahi zuen; ez zen posible izan, eta azke-nean tostartean hasi nintzen egin berriazen "Iribar Hermanos" arrantza-ontzian,han 10 urte igaro nituen oso gustura".

horietan izugarrizko arrantza egin zen,eta nik, nahiz eta fabrika guztiz buka-tzeko egon, ahal nuen guztia erosi nuen.Bazter guztiak antxoaz beterik neuzkan:tinak, ontziak, lurra… Pentsa, 700barrika baino gehiago bete genituen!"

Oikiako fabrikan 10/20 lagunekin hasizen, gero Zumaian 100 langile inguruizan zituen, gehienak emakumeak:"Emakumeak langile finak izaten dira.Lehen emakumeak lanean ari zire l aabesteko ohitura zuten; izan ere, antxoakilo asko erosten zen, eta denbora luzezj a rduten zuten antxoa gatzetan jartzen.Gaur egun ez da horrenbeste kilo eros-ten, hozkailuak baitaude: garai batean50 tona, 30 tona antxoa erosten nituen;behin 100 tona ere erosi nituen. Orainberriz, 15 tonara iristea gehiegi da".

Teknikoki instalakuntzak, makinak…aldatu dira, baina garrantzitsuenakb e rdin jarraitzen duela aitortu digu:"Gaziketa prozesua eskuz egiten da,aitak eta aitonak egiten zuten moduan,N a r d i n markak hori du oinarria. Nireustez marka jendeak gorpuzten du,k o n f i a n t z a ren bidez; garrantzitsuenae rosleak gustura geratzea da".

A n t x o a ren etorkizuna kezkagarria deladeritzo: "Hemen ez da antxoarik ikus-ten lehen bezala, ez dakit non botatzenduen arbia, eta gainera, arbi horre t a t i kjaiotzen al da antxoarik? Nire iritziz,antxoari bi edo hiru urte deskantzatzenutziz gero, zerbait ugalduko litzateke,bai, baina berriro harrapatzera irteteanlehengo erara egin beharko litzateke”.

Nardin Oliveri:“Antxoarekin lana egitea ez zitzaidan

burutik kentzen ”

B e re arbasoak Siziliako hegoaldean dagoen Sakah e rr i koak ziren, Agr i gento herr i a l d e koak; han,b e re birraitona Giuseppek salazoia egiten zuen,eta Po n t e korbori ize n e ko almazenista bati saltze nzion bere lana. Almazenista horrek Kantauri aldeanko n fi a n t z a ko norbait behar zuen lanera ko, eta Giu-s eppek bere bi semeak bidali zituen; horietako bat ,G e t a r i a ra etorri zen, Nardinen aitona izango ze n a ,G i u s eppe berau ere.

“Nire ustez marka jendeakgorpuzten du, konfiantzarenbidez, garrantzitsuena eros-

leak gustura geratzea da”

Page 21: 53. zenbakia (2006ko iraila)

Karmele Jaiok orain dela biurte idatzi zuen liburu honekbi ama-alaben arteko harre-mana du oinarri. Istoriohonek 2004ko VII. IgartzaSaria (idazle gazteak lagun-tzeko asmoz Elkar arg i t a l e-txeak, Beasaingo Udalak etaCAF enpresak antolatzenduen lehiaketa) irabazi zuen,o rdurarte, euskal literaturan,jorratu gabeko gai bat jorra-tuz: “alabatasuna”.Bi ama-alaba hauen belaunal-dien deskripzioa egiten dabertan. Garaien desberd i n t a-sunak azaltzeaz gain, urteaskok banatzen dituzten bibelaunaldien arteko antzeko-tasunez ere hitz egiten daJaioren nobelan. “Alabatasuna” hizpide,nobela berrizalea dela esandaiteke. Euskal literaturaklehenengo zertzeladak eman zituenetik, ez da inor gaihau jorratzera ausartu, edo

kritika / Izaskun Larrañaga] monikaren errezetak [

gai honen garrantziak edoe r a k a rgarritasunak ez dueuskal idazleen iru d i m e n e a naterik jo. Kontakizun honen ard a t z a ,ama-alaben arteko erlazioandago, baina istorio osoanEuskal Literaturan urteetantopiko bihurtu diren elemen-tuak ere ageri dira: gizonezkomaitale baten galerak sortu-riko bihozmina, errudun sen-titzearen sentsazioa... Topikoak topiko, negukoarratsalde euritsu batean, ira-kurketaz eta istorio sakonbatez gozatzeko bikain egondaitekeen nobela da.

Idazlea: Karmele Jaio (Gasteiz, 1970)Argitaletxea: ElkarArgitalpen urtea: 2006Orrialde kopurua: 188

AMAREN ESKUAK (liburua)

Osagaiak (4 lagunentzako):

125 gr irin

25 gr azukre

2 arrautza

3 dl esne

3 koilarakada gurin

Gatza

Olioa

Nata (esnegaina)

Tipula

Egiteko modua:

Krepak nola egin: irina, azu-k rea, arrautzak, esnea etagurina nahastu irabiagailubatekin krema bat egin arte.

Aldi berean, zartagin bateanolio pixka bat edo gurina jarri.O n d o ren, lehen egin dugunn a h a s k e t a ren koilarakada batbota, eta su hilean minutu bateduki egosten; buelta emaningurua gorritzen denean.

Krepak betetzeko: z a r t a g i nbatean olioa jarri eta bertarap e r retxikoak, tipula eta gatzapur bat bota; perre t x i k o a kegiteko pixka bat falta denean,u rdaiazpikoa bota, eta azke-nean natarekin bukatu.

Azkenik, krepak nahasketah o r rekin bete eta boro b i l d u ,eta jateko prest dago.

ON EGIN!!!!!!

Krepak perretxiko eta urdaiazpikokremaz beteak

Page 22: 53. zenbakia (2006ko iraila)

] irteera[Urriak 19, osteguna]SANTOÑA eta LAREDORAIRTEERA . Antolatzailea: ArrantzaleZaharren Elkartea

22-artzape

Norbait zoriondu nahi izanez geroargazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edota Eskualtxetaraeraman. Gogoratu! bazkideek doandaukazue eta bazkide ez zaretenok 2€ ordaindu beharko dituzue argazkibakoitzagatik

] urriako agenda

telefono interesgarriak

Udal bulegoa ....943 896 024Faxa ............943 140 190e-mail:[email protected]

Kiroldegia ........943 140 432Kirol-portua ......943 580 959Taxiak

Segundo ......607 720 242Jose Mari ....607 403 498

Udaltzaingoa ....943 896 146Liburutegia ......943 896 147Anbulatorioa ....943 140 957Botika ..............943 140 441Herri Eskola.......943 140 729SOSdeiak ......................112Kofradia............943 140 200

artzape aldizkaria943 000 548

[email protected]

Udako lehiaketako erantzun zuzena honakoa da:

Udaletxeko goiko leihatiletan Jesusen Bihotzaren irudi bakarra dago.Erantzun zuzena bidali zutenen artean egindako zozketaren irabazlea

JON LARRAÑAGA LARRAÑAGA da.

Saria: Fermin Muguruzaren "Euskal Herria Jamaika Clash" azken diskoa eta IdoiaArrietaren “Angel de Gorostidi y Guelbenzuren Getariako albisteak” liburua.

Zorionak, JON!

] ikastaroakHIZKUNTZAK: EUSKARA IKASTAROAKINGELESA

MUSIKA ESKOLA: TAILERRAK eta MUSIKA-TRESNAK

TXISTU eta ATABALAIKASTAROA: Txistua jotzen ikasi nahibaduzu eta herriko txistulari taldeko partaide izan nahi baduzu, orain duzu aukera!!!

BESTELAKOAK:PINTURA TAILERRA(haur eta helduentzat)BERTSO-ESKOLALITERATUR LANTEGIA

Gure Txeruk antolatutakoikastaroak:ESKULAN TAILERRA(zilar-bozelketa, mosaikoak,polikromatuak, egurrezkotresnak, gauzak zaharberritzea)EUSKAL DANTZAKPILOTA

] kultura

PINTURA EGUNAAKUARELA TAILERRA: 12 urte bitartekoek guneberezi bat izango duteGRAFFITI TAILERRA: 12 urtetik aurrera

Graffiti tailerran parte hartzeko izena eman behar dute liburutegian,irailaren 21etik 29ra

Antolatzailea: GetariakoGuraso Elkartea

] kirolak[Hasiera: urria]Gure Txeru elkarteak antola-tuta, GETARIAKO IV.GAZTE ETA HELDUENESKUZ BINAKAKOPILOTA TXAPELKETAfederatugabeentzat.

[Urriak 6, ostirala]ARETO FUTBOLA: IrizabalArrainak - IDIAZABALGORROTXATEGIOrdua: 21:30eanLekua: kiroldegia

[Urriak 20, ostirala]ARETO FUTBOLA: IrizabalArrainak - SOLASTEN LAZ-KAOOrdua: 21:30eanLekua: kiroldegia

[Urriak 7-8]GAZTETETAPEKO III.SURF TXAPELKETAHERRIKOIAMailak: open, sub18, sub12,master, senior, bodytxiki,bodyopen, longboard, nes-kak.Hasiera-ordua: 09:00etanIzena emateko azken eguna:urriak 3, asteartea. Surf elkar-tean.Antolatzailea: Getariako Gaz-tetape Surf Elkartea* Partehartzaile guztientzatbokatak egongo dira.

Kiroldegiko eskaintza: Aero-bic, pilates, yoga, tai-chi, spi-ning, fitness, kardio-makinak,sasoian egoteko gimnasia,dantza latinoak, gin-jazz,judo, taekwondo

Izen-ematea eta informazioa: 943 140432 – [email protected]

] festak[Urriak 1, igandea]KILOMETROAK 2006. Oiar-tzunGipuzkoako ikastolen jaia“Ingoyeu! Ingoñeu!”Oiartzunera joateko AUTO-BUSAIzen-ematea: irailak 29, osti-rala (13:00ak baino lehen),EKAIN dendan

[Urriak 15, igandea]NAFARROA OINEZ 2006BERA“Baietz oraingoan”Berara AUTOBUSAIzen-ematea: urriak 11, oste-guna (19:00ak baino lehen),EKAIN dendan

] kz gunea

Ikastaroak eta nabigatzekoaukera paregabeaKZgunearen ordutegia:17:00etatik 20:00etara Asteartetan tutorea egongoda Urriak 3, 10, 17, 24 eta 31(16:00-20:00)

URRIKO MINTEGIAK: [Urriak 3, asteartea]GAS NATURALA INTER-NETEN (17:00-19:00)

[Urriak 10, asteartea]PARTE HAR EZAZUSAREAN (17:00-19:00)

[Urriak 17, asteartea]ASTE BURU BAT EUSKALHERRIAN (17:00-19:00)

[Urriak 24, asteartea]POSTA ELEKTRONIKOA(17:00-19:00)

[Urriak 31, asteartea]MIKOLOGIA (17:00-19:00)

FULDAIN farmaziaren zaintza egunak: urriaren

30etik azaroaren 5era(biak barne)

Page 23: 53. zenbakia (2006ko iraila)

zorion agurrak

1952ko martxoaren 26koa da argazkia. Egun horretan 244.000 kg antxoa harrapatuzen, ez dago gaizki, ezta? Nahiko lan izango zuten herriko “arrain-karretoek” edoeta kamioi koxkorrek antxoa hori guztia kaleetan barrena fabriketara eramaten.

E z k e r retik eskubira: Joakin Aranberri, Juanito Sustaeta «Tototx», Prontxio Iribar, Leonardo « Nardin » Oliveri, Pelaio Iribar.

] akordatzen

Nardin Oliverik utzitako argazkia.

Zilarrezko Altxorra

Bidatz eta Unax EizagirreIrailak 13 eta 16

Zorionak eta muxu handi bana zuen urtebetzeegunean. Familiaren partez.

Lili Manterola Fernandez Urriak 17

" G u re tximeletak 3 urte bete beharditu! Asko maite zaitugu marru b i-

t x o ! P e ru eta familia."

Amaia AramendiUrriak 2

Udazkeneko eguzki b o robilari pila-pila zorion.

Iban AzkueUrriak 3

Poliki-poliki aurrera gatxik!Urte askoan.

Ekhiotz eta Hoztaizka EtxeberriaUztailak 25 eta irailak 19

Zorionak eta muxu handi bana zuen urtebetzeegunean. Familiaren partez.

Onditz Goikoetxea UcinUrriak 27

Kaixo Onditz, eutsi gogor lehenengo mailari.

Z o r i o n a k !

2006ko iraila artzape-23

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu, deitu 943000548 telefonora edo

artzape@topagunea helbidera bidali.

Aimar Iraola Irailak 29

Zorionak eta 6 muxu potoloMaddalen eta zure familiare n

p a r t e t i k .

Nerea eta Izar UrrestiUrriak 11 eta 6

Zorionak eta muxu potolo bana gure etxeko bi printzesei.Aitatxo, amatxo eta familia guztiaren partetik.

Izaskun Larrañaga eta Irantzu EzenarroIrailak 22 eta urriak 4

Zorionak bikote!! Artzapeko lan taldearen partez.Muxu handi bana.

Xabier eta Sara UrbietaUrriak 7 eta 9

Pirata familiaren partetik zorionak etamila muxu pirata zuentzat!!

Page 24: 53. zenbakia (2006ko iraila)