22000055//44 5500..A A

L LE E

A A

Begoña UNANUEAmancay GAZTAÑAGAItziar SAGARZAZUAsier LIZASOJoakina ETXANIZLoli GONZALEZPatxi EXPOSITOJon MENDIAIñaki TELLERIAFlora ALKORTALeandro AIZPURUAJagoba ASTIAZARANJabier BOUZASMikel IBARGURENPepita IRIONDORamon ETXEBERRIATTAKUNPAAgustin BARRENAGloria AGIRREOn Jose M. ZUNZUNEGILaxaro GARATEJesus GOIKOETXEAErramun AZPEITIAJulio VILAXabier BEREZIARTUAJuanita ERREXILMikel ARREGIEgoitz IRUREJ. Joseba UGARTEJ. Migel LARRAÑAGAAndoni ZULAIKAJuanito AZKUEPatxi GOENAGA

AURKI ITZAZU HIZKI -ZOPA HONETAN DANBOLINEN ELKARRIZKETATUDITUGUN PERTSONA HAUEN ABIZENAK:

55 00 .. AA LL EE AA .. Udazkenean beteko dira bost urte danbolinen le-hen aleak argia ikusi zuenetik, baina aurtengo Santakutz bezperetan beste zenba-ki biribil bat betetzen du gure aldizkariak. Ehunera oraindik ez gara iritsi, baina25eko muga aspalditxo pasa genuen.Ez dakigu balantzea egiteko garai egokia den ala balantzaka hastekoa; hala izate-kotan aurreraka izan dadila.Kontuak kontu, danbolinen inguruan ibil-tzen garenok hainbat galdera egin ohi diz-kiogu geure buruari.Herritarrek estimatzen ote dute danbolin?Irakurtzen ote dute? Zer eragin ote du dan-bolinek herrian?Batzuetan entzuten dira hainbat gauza:"Bai, danbolinek halakori egindako elka-rrizketa ekarri dik.", "Danbolinek jartzenduenez, halako egunetan halako ekitaldiaomen zagon herrian...". Dirudienez, danbolinek begirunepixka bat lortu du herritarren artean;udalean ere, dirudienez, aintzakotzathartu izan dute sorreratik bertatik.Ideologia aldetik ere, alde batekoen etabestekoen esamesak entzun izan ditugu, gauzahandirik ez hala ere. Ezker abertzale aldera jotzen ote duen esan izan du norbai-tek; aleren batean edo bestean ezker abertzalekoak esandakoak ez omen dira ego-ki adierazi, beste batzuen esana. Kexa horiek ere entzun izan ditugu. Baina , itxu-raz, alde batekoek eta bestekoek diotenez, txintxoak omen gara; agian txintxoe-giak, ezta?Dena dela, badirudi batzuei eta besteei eman zaizkiela kexatzeko motiboak eta txa-lotzeko motiboak, eta ez da gutxi. Hori da seinalerik onena.Danbolinekoa ez omen den batek, baina sukalderaino sartuta ibiltzen denak, kixo-tekeria aipatzen zuen aurreko alean, alegia, danbolin ateratzea kixotekeria ez oteden galdetzen zion bere buruari. Izan daiteke, agian bai, agian ez; ez daukagu ho-ri neurtzeko neurgailurik.Zunzun adiskideak hor erdialdean ipini gaitu, danbolinen inguruan gutxi edogehiago ibiltzen garen talde osoa, era guztiz informalean; ez dakigu zer iruditukozaizuen. Agian informaltasun apur bat ere izango dugu, baina hutsik egin gabe 50.alera iritsi gara, eta 100 zenbakia harrapatzeko ilusio faltarik ere ez dugu. Horre-laxe jarraitu beharko dugu. Zuek irakurtzen jarraitzen duzuen bitartean, ezin du-gu hutsik egin.

34 6 1214 16 19 22 II NN KK EE SS TT AA EE NN BB II DD OO AA KK

DD AA NN BB OO RR RR AA DD AA KK77 55 UU RR TT EE

JJ AA RR DD UU NN II AA NNJJ OO AA NN JJ OO SS EE UU RR AA NN GG AA

arg i tara tza i l ea : Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g. 20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 147 123 e-mail: danbolin@topagunea.com

danbo l in : Jone Bergara, Edurne Korta, Olaia Salegi, Manuel Arregi, Jon Artano, Nagore Telleria, Urko Canseco, Miguel Santamaría, Margari Eizagirre, Joxeba Larrañaga, Onintza Irureta, Alazne Olaizola

d ise inua e ta maketaz ioa : Eneko Aristii npr imateg ia : Gertu (Oñati). l ege gorda i lua : SS-1108/2000 ISSN : 1576-9429

dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U B E R E G A I N H A R T Z E N A L D I Z K A R I A N A D I E R A Z I TA KO E S A N E N E TA I R I T Z I E N E R A N T Z U K I Z U N A

UU DD AA LL EE KK OO BB EE RR RR II AA KK

PP OO RR RR UU SS AA LL DD AA

Manual arreg i

HH EE RR RR II KK OO BB AA ZZ TT EE RR RR EE TT AA NN

DD AA NN BB OO LL II NN ZZ UU LL OOKK AA LL EE // BB AA LL EE

55 00 II DD EE II AA

MM UU NN DD UU AA AA LL DD AA TT ZZ EE KK OO

enb idoa I .

Bada denbora berria iritsi zitzai-dala: Iraetan gerra garaian fusi-latutako erreketeen monumen-

tua bota egin omen dute. Idatzi alaez ibili naiz; betiko hausnarketa to-pikoa egitekotan ere egon naiz –fine-an, faxista batzuk besterik ez zituaneta– baina barruan zerbaitek esatenzidan kontua ez zela hain sinplea,hobeto hausnartu beharreko gaia ze-la. Hemen, bada, zenbait burutapen: 1: Hildako pertsonez ari gara, izeneta abizendun pertsonez: José GabrielIriondo Segurola / 32 años / Requeté deAzcoitia / RIP/ Félix Pedro Iriondo Se-gurola / 31 años / Req. de Azcoi. / RIP/ José Francisco Arrizabalaga Arocena /30 años / Req. de Azcoi. / RIP / Juan

José Iturbe Uranga / 24 años/ Req. de Azcoi. / RIP / JuanEpelde Albizuri / 23 años /Req. de Azcoi. / RIP / JuanSudupe Arrizabalaga / 22años / Req. de Azcoi. / RIP /Donato Azcoitia Aldalur / 22años / Req. de Azcoi. / RIP /"El día 20 de septiembre de1936 fueron bárbaramenteasesinados en este lugar porla horda separatista marxis-ta". Faxista amorratuak oteziren... Zeinek ikertu duzein ziren gazte haiek, zer delitu egin zituzten... Nork du eskubidea –eta barrua–haien delituak hain arinki juzgatzeko... Uste dut mundua zuria eta beltza bihurtzenari den garaiotan oso zabar aztertzen direla gauza horiek. 2: Oroigarri eta monumentuak txikitzearen kontu hori oso irristakorra da, mugakontuagatik batez ere: gaur, baten batzuk gazte haien oroitarria botatzea erabakidute, faxistak eta hiltzaileak zirelako edo; bihar, beste batzuk beste batzuen oroita-rriak txikitu nahiko dituzte, beste horiek ere faxistak eta hiltzaileak zirelako edo;nork jarriko ditu mugak, nork erabakiko du zer txikitu eta zer salbatu? Herrikojauntxoen, Amerika konkistatzera joandakoen, inkisidoreen... aztarna guztiak txiki-tu egin behar al dira? 3: Urtetan eta urtetan egon da monumentu hura den dena sasiak hartuta; ez al dahori nahiko gaztigu? Gaur egun, Iraetako gurutze hura seguruago zen garai batekoaztarna, frankismoaren aldarrikapena baino. Garai batean, frankismoaren eta totali-tarismoaren inposaketa garbia adierazten zuen baina, egun, indar hura galdua zuenneurri handi batean, zeharo ahaztua baitzegoen.

4: Askotan monumentuak berak ez du hainbesteko garrantzirik, zerak baizik: monumentuhorrek zenbait balore edo ideien apologia egiten duen eta ideia horiei bide ematen dien alaez. Zerk ematen ote dio bide gehiago fanatismoari? Sasi artean ahaztutako monumentu harkedo botata han utzitako harri pilo hark. Ez dakit ez ote garen garai bateko jauntxo bandoki-deen ohitura zaharrak piztera ailegatu.

Kaleanegindako galde-rak politak iza-ten dira. Pixkabat sakonagoidatzita daudenartikuluak gaia-ren arabera, ba-tzuk gehiagoeta besteak gu-txiago. Gainbegirada bateman, eta atalezberdinak ira-kurtzen ditut.

Joakin Alderdi

42 urte

Kaleko jen-dea agertzen denatala det gustuko-en, inkesta. Elka-rrizketak eta gai-nontzekoak eregogoko ditut.Orokorrean guz-tia irakurtzen dut,erraz irakurtzenda eta.Iñaki Irureta

72 urte

D a n b o l i n e k o z e a t a l d u z ug u s t u k o e n ?

F ernando arza l lus

B o r r e r o a k b a d i t u m i l a k a a u r p e g i

Inkestagustatzen zaitgehien, herrikojendea agertzendelako eta, ba-tzutan, galderaoso xelebre etakuriosoak egi-ten direlako.

Eneritz Iribar

24 urte

gaur egun demokraziazhitz egiten denean hauteskundeetakoirudia etortzen zaigu burura oro har.Baina antzinako greziarrentzat oso bes-telako irudia izan behar zuen. Demo-krazia hitza, kontzeptua bera, ez zutenordea greziarrek asmatu, berez sortzenari zen errealitate baten deskribapenabaino ez baitzen hura, izan ere hitzabera sortu baino lehen Atenasko agoranedo plazan biltzen baitziren hiritarrakberaiei zegozkien erabakiak hartzekoasmoz. Hau da, demokrazia partehar-tzailea edo demokrazia zuzena deitzenzaiona praktikatzen zuten, eta ez gauregun ezagutzen dugun ordezkaritzazkodemokrazia hau. Dena dela, Grezia, mendebaldeko de-mokraziaren sorlekutzat hartzen badaere, zenbait adituk diotenez, ez zen de-mokrazia perfektua izan, gerora Erro-

mako errepublikan bezela gizarte-zatiketa errealitate bat zelako. Adibidez, Atenasko agoranegiten zituzten biltzarretan ez omen zen emakumezkorik ikusten eta Erroman, berriz, patrizio-en eta plebearen arteko gizarte-zatiketa ematen zen. Maila sozial altuko jendea eta jende xe-hea. Garbiago esateko, eskubide zibil eta politikoak zituen jendea eta eskubide horiek gabeko-ak. Eta hara non, milaka urteren buruan, berriz ere, harri berberarekin egiten dugun estro-pezu. Gaur egun oraindik ere, herri honetako sektore garrantzitsu batek ez baititu bereeskubide zibil eta politikoak bermaturik. Patrizioak eta plebea, berriz ere. Historiaren gurpi-la jira-biraka. Argi eta garbi ikusten da, beraz, demokrazia kontzeptuaren esanahia bere sorreratik gaurarte oso ezberdina izan dela eta izango dela. Zehatzago esateko, eta barkatu nire gaurkobisturi-lana, har dezagun hiztegi bat eta irakur dezagun demokraziaz zer dioen. Subirotasu-na herriarena da, hor dago demokraziaren abiaburua. Horren arabera komunitate politikoan herri-tar bakoitzak arazo publikoen kudeaketan erabakitzeko ahalmena eta partaidetza edukitzean datzademokraziaren funtsa. Ondorioz, bi deduzio mota atera daiteke irakurketa horretatik, edo in-terpretazio okerra ematen diot nik, edo bestela ez gara demokrazian bizi. Bietako bat. Edo hau bada demokrazia bota dezagun berau zerri askara. Eta on egin diezaiela. Ibili-ibili eginda arrazoi izango zuen Rousseau pentsalari frantsesak. Hark zioen benetakodemokraziarik ez zela inon izan eta ezta izango ere. Kontratu Soziala liburuan dioen bezala,Jainkoek osaturiko herririk balego, demokraziaz gobernatuko litzateke. Baina hain gobernuperfektua ez dagokie gizakiei. Gutxiago herriko sektore garrantzitsu bat eskubide zibil etapolitikorik gabe utziz. Are gutxiago demokrazia horrek egunkariak itxi edota torturatzenbadu. Milaka ahots bozatzen badu. Barkatu demokrazia, gaur egungo patrizioek ongi makillatutako prostituta bihurtu zaituzte-lako.

Elkarrizke-tak gustatzenzaizkit. Oroko-rrean herrikojendea agertzenda eta, gainera,interesgarria iza-ten da, gai ez-berdinak lan-tzen dira eta.Gogoko dut horiirakurtzea.

Igor Eizagirre

19 urte

5Dena irakur-

tzen det, bainagehiena inkestagustatzen zait.Beti begiratzendet ea nor ateraden.

Naiara Rodriguez

13 urte

e nbidoa 2 . M ike l Ibarguren

Orokorreandana gustatzenzait, baina gus-turago irakur-tzen ditut herri-ko gora beherakkontatzen di-tuzten artiku-luak, kirola etahorrelako kon-tuak.

Maite Lasa

42 urte

DEMOKRAZIARENALEGORIA

OOHHAARRRRAA: ARGI DAGO IRAKURLEEK GUSTUKO DUTELA ATALA HAU.BAINA BETI EZ DA HAIN ERRAZA IZATEN GALDERA ERANTZUTEKO PREST

DAGOEN JENDEA BILATZEA. ATAL HAU IRAKURTZEN JARRAITU NAHI BA-DUZU, AHALEGINDU ERANTZUTEN INKESTATZAILEAK PAREAN APLIKATZEN

BAZAIZKIZU. EGIN ESFORTZU TXIKI BAT, ETA ERANTZUN!

1930. urtean Zestoakolagun talde batek, Anastasio Alkorta zenaren gidaritzapean,lehenengo danborrada antolatu zuen. Donostiakoan oina-rrituta, Zestoakoa Santakutz egunean, maiatzaren 3an, egi-ten hasi zen, Santa Cruz de Cestona herriaren omenez. Aur-ten beteko ditu, beraz, 75 urte.Lehenengo danborradarekin batera, egurrez eta kartoizegindako karroza bat atera zen kalez kale; Zestoako Guru-tzea irudikatzen zuen. Danborradak ikusmin handia sortuzuenez, urte hartan bertan, abuztuaren 31n, maiatzeko es-perientzia errepikatu zuten, egun horretan herrian zeudenhainbat ekitaldiren osagarri. Bainuetxeko botila handi batatera zen karrozan, erregina, dama eta guzti.Bizipen haiek gogoratzeko,1996an, danborrada haien sor-tzaile eta sustatzaile izandako Anastasio Alkorta zenari, el-karrizketa xume bat egin zioten Fernando Arzallusek etaIbon Ibargurenek, orduko Udal Kultura zinegotziak. Honahemen, bada, solasaldi eder hartatik aukeratutako zenbaitpasarte, Anastasiok berak kontatuta.

"Aurreneko danborrada 1930eko maiatzaren 3an izan zeneta asko kosta zitzaigun antolatzea, asko. Nik uste Gipuz-koan hirugarrengoa, laugarrengoa edo izango zela Zestoa-koa, hemen inguruetan ez zegoen eta danborradarik inonere. Orduan soziedaderik eta ez zegoen. Gu Donostiara etajoaten ginen danborrada guztietara eta pentsatu genuen:‘hemen ere atera behar diagu, ba; nolabait juntatuko gai-tuk’. Pentsatu genuen Gurutzeari bere garrantzi hori eman behargeniola eta, hala, karroza oso dotorea atera genuen. Botilaere ikusgarria izan zen. Zuazotarren fabrikan egin zen; hurabotila handia zen. Joxepa Labe zen erregina. Karroza horiek ahal genuen tokian egiten genituen, makinabat errieta adituta ere bai. Askotan preparatzen genuen, horbehean nola dago Izeta Enea... Hor zera zen, ...

anborradak 75 urted44 00KKOO HHAAMMAARRKKAADDAA HHAASSIIEERRAA IINNGGUURRUUKKOO DDAANNBBOORRRRAADDAA.. 1. Sebastiana Legarda 2. Pili Alkorta 3. Mari Tere Suso 4. Mari Anjeles Izeta 5. Jose Mari Iribar

6. Antonio Altuna "Anardi" 7. Jesus Goikoetxea "Fati" 8. Pili Etxeberria 9. Antonita Txabarri 10. Tomas Korta 11. Miren Korta 12. J. Manuel Regil 13. Karmen Odriozola 14. Joakin Egiguren 15. Iñaki Iriondo 16. Migel Lizaso 17. Pili Etxaniz 18. Karmelo Etxabe 19. Maria Luisa Olaizola "Etxaburu"

20. Agustin Zabala 21. Karlos Alkorta 22. Martin Iriondo 23. Jose Olaizola 24. Ramon Goikoetxea 25. Jose Manuel Sorazu 26. Felix Irure 27. Estanis Etxabe 28. Inazio Mendizabal "Braskillu" 29. Jose Benito Goenaga "Porttu" 30. Migel Goikoetxea "Mitxito" 31. Blas Barrena 32. Eugenio Alkorta 33. Jose Goenaga

34. Gregorio Gaztañaga 35. Jose Mari Barrena 36. Jose Trueba 37. Jesus Korta 38. Roman Izeta 39. Jesus Odriozola 40. Maria Kristina Etxeberria 41. Jose Bastarrika42. Inazio Olaskoaga

7

ana Legarda 2. Pili Alkorta 3. Mari Tere Suso 4. Mari Anjeles Izeta 5. Jose Mari Iribar Etxeberria 9. Antonita Txabarri 10. Tomas Korta 11. Miren Korta 12. J. Manuel Regil Migel Lizaso 17. Pili Etxaniz 18. Karmelo Etxabe 19. Maria Luisa Olaizola "Etxaburu" ola 24. Ramon Goikoetxea 25. Jose Manuel Sorazu 26. Felix Irure 27. Estanis Etxabe 0. Migel Goikoetxea "Mitxito" 31. Blas Barrena 32. Eugenio Alkorta 33. Jose Goenaga 38. Roman Izeta 39. Jesus Odriozola 40. Maria Kristina Etxeberria 41. Jose Bastarrika

42. Inazio Olaskoaga

LLEEHHEENNEENNGGOO DDAANNBBOORRRRAADDAA.. 11993300EEKKOO MMAAIIAATTZZAARREENN 33AA,, GGAAUUEEKKOO 2211::3300 AALLDDEERRAA.. Atzean Aranburutarren etxea. Danborrada amaitu ondoren dantzaldiak egin ziren, leku hartan bertan, agintariek "kitto" esan zuten arte.

44 00KKOO HHAAMMAARRKKAADDAA HHAASSIIEERRAA IINNGGUURRUUKKOO DDAANNBBOORRRRAADDAA..1. Sebastiana Legarda 2. Pili Alkorta 3. Mari Tere Suso

4. Mari Anjeles Izeta 5. Jose Mari Iribar 6. Antonio Altuna "Anardi" 7. Jesus Goikoetxea "Fati"

8. Pili Etxeberria 9. Antonita Txabarri 10. Tomas Korta 11. Miren Korta 12. J. Manuel Regil 13. Karmen Odriozola

14. Joakin Egiguren 15. Iñaki Iriondo 16. Migel Lizaso 17. Pili Etxaniz 18. Karmelo Etxabe

19. Maria Luisa Olaizola "Etxaburu" 20. Agustin Zabala 21. Karlos Alkorta 22. Martin Iriondo

23. Jose Olaizola 24. Ramon Goikoetxea 25. Jose Manuel Sorazu26. Felix Irure 27. Estanis Etxabe 28. Inazio Mendizabal "Braskillu" 29. Jose Benito Goenaga "Porttu"

30. Migel Goikoetxea "Mitxito" 31. Blas Barrena 32. Eugenio Alkorta 33. Jose Goenaga 34. Gregorio Gaztañaga 35. Jose Mari Barrena 36. Jose Trueba 37. Jesus Korta 38. Roman Izeta

39. Jesus Odriozola 40. Maria Kristina Etxeberria 41. Jose Bastarrika 42. Inazio Olaskoaga

... perratzailea, horren aldamenean zen etxe bat...Han prestatzen genuen. Geuk Gurutzean geneukan garajebatean ere egin genuen karroza. Gero denbora askoanAsuntzionen, Onbide zinea zen lekuan.Eta danborrak eta, ba, batera eta bestera, elkarteetara etajoan ginen laguntza pixka bat lortzeko. Donostiako sozieda-deetara ere bai. Azkenean, Casa Angelita-tik ekarri genituen.Bandari eta ez zion kasu asko egiten jendeak; batez ereerreparatzen zieten karrozei, danborrariei, zaldiei. Erreziliere bai, bere gurdiarekin (gurdiaren kargua beti Errezilda-rrek izan dute, guk ez dugu ezagutu besterik). Jantziak eta hori dena guk Donostiatik ekartzen genuen,Casa Angelita-tik. Hark ikaragarrizko jantzi piloa zeukan;orduan hura bakarrik zen, denbora haietan: la CasaAngelita. Gu joaten ginen hara, batekin edo bestearekin; as-kotan Txanberlainekin edo Agustin Goyarekin joaten ginen–automobilak zeuzkaten haiek– eta nik esaten nien: ‘Do-nostira joan behar diagu; debaldeko kontua, zer edo zeremango dizuet, gasolinatarako edo, aterako dit nonbaitetiketa’. Urte askotan, udaletxean bertan janzten ginen; dena hanedukitzen genuen, dena banku haietan, denak izendatuta:fulano, fulano, fulano, fulano... Eta han berriketarik gabe! Ar-duradunok esaten genuen: ‘Alto! Hi horra, hi hara, hi haraeta hi hara’; eta bakoitzak hartzen zuen bere arropa eta hanjanzten ziren. Gero, entregatu ere han bertan egiten ziren.Gutxi gora behera hogei bat lagun edo aterako ginen hasie-rako danborrada haietan".

44 00KKOO HHAAMMAARRKKAADDAA HHAASSIIEERRAA IINNGGUURRUUKKOO DDAANNBBOORRRRAADDAA..1. Joxe Ibarguren "Lokatza 2. Martzelina Zubizarreta 3. Rosario Gaztañaga4. Pakita Uranga 5. Leonisa Aranguren 6. Felix Egiguren 7. Mikaela Aranguren 8. Emili Olazabal 9. Felix Errasti10. ApolinarEtxeberria 11. Joxepa Landa 12. Maria Dolores Etxeberria 13. Feli Goñi 14. Maria Kristina Etxeberria 15. Kontsuelo Oruesagasti 16. Agustin Goya17. Migel Irureta 18. Luis Etxeberria "Alanbre" 19. Pedro Iribar 20. Manuel Olaizola "Uztapide" 21. Felix Aizpurua 22. Juanito Goikoetxea "Fati" 23. Felix Irure 24. Gregorio Gaztañaga

ESKERRAK argazkietako jendea identifikatzen lagundudiguten guztiei, eta bereziki Manolo Sagarzazu eta RosarioIzetari.

39 40 41

25

42

37

31 3230292322

36

11106

5 4 12

17

3

3428

3335

26

9 16

27

21

1

132014 15

7

2

819

1824

38

6362 61 60

59 51

49

4148

47

4042465045

44 4339 34333231

811

76

54

12133

1415

383029

525857

5556 54 36

24 2625 21

27 28

1 2 9101617

18 2023

35

19

53

"" BBOOTTIILLAA HHAANNDDII--HHAANNDDII BBAATT ZZEENN EETTAA GGUURREE BBAAIINNUUEETTXXEE

mundu mailakoaren izena zeraman eta, karrozan, erregina bat –Joxepa Labe– eta dama batzuk. Zestoar lorategiko adarrik ederrenak erromatar soldaduezbabesturik. Segizio erraldoi haren aurrean gizon gazte bat zioan. Borlaz hornituriko makila bat dantzatzen zuen eta bere keinuekin batera danborrak entzuten

ziren, edo geuk jotzen genuen. Gauza bikaina zen, ulertezina, ume baten buruak imajina zezakeena baino askoz handiagoa." ( J. J. Saezmiera, Maixua )

925. Jose Goenaga 26. Jesus Aizpurua 27. Jose Korta 28. Manolo Korta 29. Jose Manuel Regil 30. Jose Migel Ibarguren 31. Eizagirre (Istinga) 32. Jose Iriondo 33. Ignacio Lizaso "Pantera" 34. Karlos Orbegozo 35. Migel Larrañaga "Baltxola" 36. Migel Goikoetxea"Mitxito" 37. Joxe Kerejeta 38. Jose Regil 39. Jose Mari Barrena 40. Julian Errasti41. Joxe Olaizola "Txatua"42. Patxi Zulaika 43. Blas Barrena 44. Jose Luis Arbelaiz "Sastre" 45. Domingo Lizaso 46. Andres Ijurko47. Pako Larrañaga 48. Patxi Irureta 49. Fernando Eizagirre "Istinga" 50 Jose Zulaika 51. Juan Jose Saezmiera "Maixua" 52. Blas Makazaga 53. Jose Luis Etxaide 54. Manolo Sagarzazu 55. Bitor Ugarte 56. Martzelino Aizpurua 57. Jesus Odriozola 58. Anjel Garaizabal 59. Fidel Alberdi "Antxoa" 60. Jesus Trueba 61. Agustin Korta 62. Nikolas Gaztañaga 63. Anastasio Alkorta

AA ZZ AA LL TT ZZ EE NN DD II RR EE NN DD EE NN AA KK BB AA DD II RR AA

BB AA II NN AA DD II RR EE NN DD EE NN AA KK EE ZZ DD II RR AA AA ZZ AA LL TT ZZ EE NN..

DD AA NN BB OO LL II NN EE NN EE RR AA BB AA TT EE RR AA EE DD OO BB EE SS TT EE RR AA

KK OO LL AA BB OO RR AA TT ZZ EE NN DD UU TT EE NN GG UU ZZ TT II EE II EE SS KK EE RR RR AA KK

11

"Kontzientziarikgabeko

zientziak ematen dit

beldurraJOAN JOSE URANGA IBARROLA

BASERRIKO SEMEA DA. ANAIARI SEGIKA,1950EAN TOLOSARA JOAN ZEN,SAKRAMENTINOETARA. URTE ASKOAN

TOLOSAN ARITU ZEN IRAKASLE LANETAN ETA PARROKIAN. 1993AN MADRILERA JOAN ZENETIK,ORDEA, HAN ARI DA LANEAN. 2001EAN HERIOAREKIN BORROKAN AUTOBIOGRAFIA LANA

ARGITARATU ZUEN; ORAIN, XX. ETA XXI. MENDEETAKO ERRONKAK ETA ARRISKUAK AZTERTU DITU

ETXE-ATARITIK: GLOBALIZAZIOA ETA BALIOAK LIBURUAN.

12 URTE BADIRA MADRILERA JOAN ZINELA. KANPORA JOANDA GEHIAGO ESTIMATZEN AL DA ETXE-KOA?Ni Euskal Herrian euskaraz biziko nintzatekeen, baina hemen erdal giroan bizi gara, giro politiko-sozial oso gogorrean, ez daukagu irrati bat entzuterik, min ematen baitu. Horrek bultzatzen du batbere txokoa gehiago zaintzera, modu batera edo bestera sendatu edo baketzeko.

ZERK BULTZATUTA HASI ZINEN HORRELAKO AZTERKETA LANA EGITEN? Erroman egin nituen Teologia ikasketak, eta egonaldi hark be-giak ireki zizkidan. Beti gustatu izan zait idaztea, bere kasa irte-ten zitzaidan. Txikitan ere zerbait idatzi behar nuenean euska-raz idazten nuen. Madrilera etorrita, barruko sentimenduak as-katu beharrean aurkitu nintzen.

1970EAN, PENTSAMENDUAN ALDAKETA BAT IZAN ZELA DIOZU.LIBURU HAU, NOLABAIT, ALDAKETA HORREN ISLA DA. Bai. Aldaketa izan zen, eta horri lotuta hasi nintzen pentsatzenmende berri honetako erronkak zein izan zitezkeen. Horrek zirrara sortzenzidan: giza balioen kezka, horietan oinarritu eta kezkatu beharra... Lan hauegiteko, batez ere, erronka eta kezka horiek eduki ditut gogoan.

ETXE-ATARITIK JARRI DIOZU IZENA LIBURUARI. ZER IKUSTEN DA XXI. MEN-DEKO ETXE-ATARITIK? Ni baserrian jaio, bizi eta hazitakoa naiz, eta etxe-atari horretatik begira idatzidut liburua. Gaur egun baserriko seme-alaba guztiak mundu moderno etazientifikoan erabat sartuta daude. Liburuan, garai hartako gizona gaurko hezi-keta eta informazio guztia beregain duela mende berriko erronkak aztertzenjarri dut.

JardunianJoan joseUranga

XXI. MENDEARI GAUZA ONAK BAI, BAINA ARRIS-KU HANDIAK ERE IKUSTEN DIZKIOZU. GIZAKIA,BALIOAK, AMA LURRA BERA ARRISKUAN IKUSTEN

DITUZU. Gure planeta Lurra da, eta Lurrak kezka handiasortzen dit. Gauzak serio hartu ezean gaixotasun

sendaezinak irentsiko du mundua. Pentsa-mendu horrekin hasi nintzen buruari buel-taka.

XALBADORREN BERTSO BAT ERE ERABILI

DUZU GIZARTEA IRUDIKATZEKO. «GAURKO

GIZARTEAK JANTZIA DOTOREA, BAINA BA-RRUA HUTSIK DU». HAIN BILUZIK IKUSTEN

AL DUZU GIZARTEA?Biluzik ez dut ikusten, hainbeste gauza on daude,eta zientziak berak hainbeste alde on dauzka!Baina ekonomiaren oinarri edo orientazio aldetikarrisku izugarriak daude. Gizabanakoak bere handi-tasuna azaldu nahi izateak ere beldurra ematen du.

«XXI. MENDEARI GAINERA DATORKION LAINOA BEL-TZA DA, BELDURGARRIA DA» DIOZU. BELDU-RRA NABARI ZAIZU. Bai. Bere alde on guztiak ahaztu gabe, kon-tzientziarik gabeko zientziak ematen dit bel-durra, gizakia bera zuzenean erasotzeko gaiikusten baitut. Zientziak aurrera egiteko di-rua behar du, eta dirudunek zientzia aurrera-tzen badute, arrisku handiak sor daitezke,beren menpeko gizakia sor baitezakete.

ETORKINEN ARAZOA XXI. MENDEKO ERRONKA HANDIENE-TAKO BAT BEZALA AURKEZTEN DUZU. Europa hau, lehenago edo geroago, Erromako inperioa be-zalakoa izango da. Garai hartan, barbaro izenekoak sartuziren Erroman. Hemen gauzak ongi egin ezean, gerta daite-ke horrelako zerbait, izugarria baita egunero beren itsason-tzietan hainbeste hildako ikustea.

«ZIBILIZAZIO HAU ERLIJIOSOA IZANGO DA EDO EZ DA DEUS

IZANGO». ZEIN DA XXI. MENDEKO ERLIJIOEN EGITEKOA? Erlijioen egitekoak izan beharko luke izadiari bere barnean sartze-ko bideak irekitzea, barruko aberastasuna eta gizonaren duintasu-naren iturburua izatea. Gure munduan erlijioaren dimentsio horierabat ezabatzen bada, orduan bai geratuko garela Xalbadorrenbertsoan bere emazte alarguna bezala: kanpotik dotore-dotore etabarrutik hutsik. Erlijioaren egitekoa, desberdinak izanagatik, elkarhartu eta gizakia helburu jartzea da; gizakiaren osotasuna, gizakia-ren duintasuna bermatzea. Erlijio guztiek hori egingo balute, ustedut munduko injustizi eta jokaera makur asko moldatu edo baz-tertuko genituzkeela.

DEMOGRAFIA HAZKUNDEAREN %98 HERRIALDE POBREETAN GER-TATUKO DA. BESTE ARRISKU BAT GEHIAGO.Bai, dudarik gabe. Munduko ondasun guztiak gutxi batzuen es-kuetan daude, eta horrek kezka handia sortzen dit. Bestalde, hiru-

garren mundukoak lehenengo mundura jasotzea erabakikobalitz, mundua berehala hustuko genuke, munduaren onda-sunak ez baitira guztiak maila horretan bizitzeko adinakoak.Hor arazo handi bat dago: europarrok eskailera batzuk behe-rago jaisten gara beste guzti-guztiak igo daitezen, edo bestela,ziur asko, ez dugu bide zuzen-zuzena hartuko.

"Kontzientziarikgabeko

zientziak ematen dit

beldurra"

U nai zube ld ia

31

OOHHAARRRRAA:: BERRIAN EGIN ZIOTEN ELKARRIZKETA JOAN JOSE URANGA

HERRITARRARI ETA BERAREKIN HARREMANETAN JARRI ONDOREN, ELKARRIZKETA

DANBOLINEKO ORRIETARA EKARTZEA INTERESGARRIA IRUDITU ZAIGU.

K a n p a n d o r r e a r e n k o n p o n ke t a l a n a k . Azken egunetan elizako kanpan-dorrea konpontzen ari dira sabaiko juntetatik hezetasuna sartzen zelako.

“Ez dago piper egiterik” lana Kultur EtxeanKalegiro jai batzordeak antolatuta,hilaren 8an antzerkia eta bertsolari-tza uztartzen dituen "Ez dago piperegiterik" lana taularatu zuten Aizar-nazabalgo Adiskide bertso eskolakokideek.

Gaztetxearen XVI. urteurrena. Apirilean Gaztetxeak XVI. ur-teurrena bete du. Hainbat ekitaldi burutu dituzte ospatzeko,besteak beste, apirilaren 9 larunbatean, Ertxiñara mendi bueltaegin zuten, inguruko kobazuloetan dagoen mondmilch edo ilargiesne famatua ere ikusi zuten. Ondoren, bazkaria egin zutenGaztetxean bertan. Kafe tertulia, umeen eguna eta kontzertuabat ere antolatu dituzte urteurreneko ospakizunen barruan.

K r o n o l o g i a2005/03/19

· V.UZTAPIDE BERTSO PAPER LEHIAKETARA AURKEZTUTAKO BERTSO

GUZTIAK LIBURUXKA BATEAN BILDU DIRA.

2005/04/01 · HILEKO AZKEN HILABETERO BEZALA, ERABILITAKO OLIO BILKETA EGIN

DA HERRIKO PLAZAN.· UDALETXEAREN AURREALDEA MARGOTU DUTE.

2005/04/05 · PALAZ LAU KOADROKO II. TXAPELKETA HASI DA

2005/04/07 · GAZTETXEAREN XVI. URTEURRENEKO EGITARAUAREN BARNEAN EMA-

GIN TALDEA REKIN HITZALDIA.

2005/04/13 · EKAIN FUNDAZIOAK BI BATZORDE, BATZORDE ZIENTIFIKOA ETA BA-

TZORDE TEKNIKOA, SORTU DITU ERREPLIKAREN LANAK BANATZEKO.

H a u r r e n a r t e k o e r l a z i o e i b u r u z k o h i t z a l d i a . Ekain Guraso Elkarteakantolatuta hitzaldia izan zen Kultur etxean pasa den hilaren 13an. "Haurren arte-ko erlazioak" izan ziren hizpide Miren Ganbizu psikologoaren eskutik. Hitzaldirajoan zirenek haurrek euren artean eta gurasoekin dituzten harremanen ingurukoinformazioa jaso zuten eta horrez gain, euren zalantzak argitzeko tartea ere izanzuten.

danbolinzulo

51

a l e / b a l eK A L E . HILEKO AZKEN LARUNBATETAN BILTZEN

DIRA TRASTE HANDIAK, BAINA BADIRUDI HERRITAR BA-TZUK ORAINDIK EZ DUTELA IKASI TRASTEAK BEHAR DEN

ORDUAN ATERATZEN. KALE BATZUETAN EDOZEIN EGUNETAN ATERATZEN DI-TUZTE TRASTE HANDIAK ZABOR ONTZIAREN ALBORA.

B A L E . FUTBOL ZELAIAREN ETA IBAIAREN ARTEKO

ZUMEEN ITZALETAN EGURREZKO BI MAHAI JARRI DITUZTE.LEKU EDERRA UDAKO BEROTAN FRESKO-FRESKO PATXADAN

EGOTEKO.

k Ekainak 5 Ingurumen Nazioartekoeguna izan da. Munduko herrialde askokospatzen dute egun hori eta gure lurral-dean egun horren inguruan ZestoakoUdalaren eta Urola Kostako Udaltalde21en ekimenez, 2005eko Aste Berdea os-patu da. Maiatzaren 27a eta ekainaren 5abitartean izan da eta eskualdeko herriguztietan jarduera ugari burutu dira.Parte hartzeko aukera zabala izan duteberaz eskualdeko herritarrek aste horre-tan zehar.

Programaren barnean, Hondakinei bu-ruzko tailer ibiltariak burutu dira UrolaKostako Udal elkarteko herri guztietan etaekitaldi hori izanda hain zuzen ere,aurtengo AsteBerdeko progra-maren oinarrizkojarduera guztien-tzat. Hala ere,Zestoan bildu dira2005eko Aste Berdean, ingurumen sentsi-bilizaziorako ekintza ugari. Honakoakizan dira burutu diren ekintzak: ·· "Konpostaia zer den" Mendikoiko kide

batek emandako hitzaldia. Hitzaldiankonposta egiteko urratsak adierazi zi-ren.

·· "Mundu berri bat" Azkona pailazoakantzerki bat egin zuten eta jende ugari(haurrak eta gurasoak) bildu zen.

·· Produktu ekologikoaren dastaketa. He-rritar asko hurbildu ziren produktuekologikoak dastatzera. Aukera zabalaizan zen etaproduktu guz-tiak Euskal He-rrian ekoiztuta-koak ziren.

·· Hondakinei buruzko tailerrak. Hau-rrek, berrerabilpena bultzatuz, honda-kinekin jostailu eta tresna politak eginzituzten herriko plazan. Bestalde, aste-an zehar birziklapenari buruzko taile-rrak egin zituzten ikaszentroetan.

INFORMAZIO GEHIAGO: Tel. 943 89 00 45

www.urolakosta.orgagenda 21@urolakosta.org

TTOOKKIIKKOO AAGGEENNDDAA 2211AA ss tt ee bb ee rr dd ee aa 22 00 00 55

ZZEESSTTOOAA AABOTO ESK. DUTENAK

836ABST.

%22,5EAJ- EA

345EHAK

185PP

17PSE-EE

30EB

23

22000055 EEKKOO EEUUSSKKOO LLEE GG EE BB II LL TT ZZ AA RR RR EE KK OO HH AA UU TT EE SS KK UU NN DD EE EE TT AA KK OO ZZEESSTTOOAAKKOO EE MM AA II TTZZ AA KK

ARALAR

42ZURIAK

4 BESTEAK

2 B.G.

-

ZZEESSTTOOAA BBBOTO ESK. DUTENAK

958ABST.

%23,8EAJ- EA

349EHAK

260PP

13PSE-EE

31EB

25ARALAR

46ZURIAK

3 BESTEAK

2 B.G.

1

AARRRROOAABBEEAABOTO ESK. DUTENAK

360ABST.

%29,4EAJ- EA

149EHAK

59PP

6PSE-EE

22EB

8ARALAR

6ZURIAK

3 BESTEAK

1 B.G.

-

AARRRROOAAGGOOIIAABOTO ESK. DUTENAK

222ABST.

%18,9EAJ- EA

80EHAK

83PP

5PSE-EE

2EB

-ARALAR

9ZURIAK

1 BESTEAK

-B.G.

-

AAIIZZAARRNNAABOTO ESK. DUTENAK

320ABST.

%28,4EAJ- EA

140EHAK

73PP

4PSE-EE

7EB

1ARALAR

2ZURIAK

- BESTEAK

1 B.G.

2

ZZEESSTTOOAA GGUUZZTTIIRRAA

BOTO ESK. DUTENAK

2.696ABST.

%24,3EAJ- EA

1.063EHAK

660PP

45PSE-EE

92EB

57ARALAR

105ZURIAK

11 BESTEAK

6B.G.

3

HIL HONETAN IBILBIDE EZAGUNA

BAINA EDERRA PROPOSATUKO

DIZUEGU. HERRI GUNETIK

AKOARA IGO ETA

GALTZADAN

GORA

AIZARNARA

IRITSIKO

GARA.

ONDOREN

ERTXIÑAKO

TONTORRA

EGIN ETA

AKOATIK

BARRENA

HERRI

GUNERA

ITZULTZEKO.

Udaberrian sartuak gara jada. Landare gehienak loratuak dira. Garai onene-takoa landareak bereizten eta maitatzen hasteko. Hosto erorkorreko landa-

re gehienek ere, hostoa erakutsi aurretik loreekin apaintzen dituzte adarrak.Milaka lore zuriak, arrosak, horiak… Eta nola ez, bestelako landare gehienekere, orain dute loratzeko garaia: haritzak, erramuak, arteak, pagoak, arkaziak,gereziak, sagarrondoak, lizarrak... loraldia gainean dute. Baita pitxiloreak, min-gotsak, bioletak eta kardamineak, elorriarantzak ere. Eguraldia ere goxoagoa dagarai honetan eta ez dugu aitzakiarik mendi buelta edo paseotxoa emateko.

Landareen gaia garrantzitsua da gaurko ibilbidean, artadiaren arrasto ugariaurkituko baititugu. Artea baldintza lehorretako haritzaren ahaidea da eta

gure artean agertzea ez litzateke ohi-koena dugun klima hezea kontuanizanda. Hala ere, Ertxiña inguruko ka-reharri biluziak ez du hezetasun hori

mantentzeko gaitasunik eta be-rehala doa hamaika zirrikitueta-tik lur azpiko uren bidea eginez.

Horrela, azaleko lurrek lehor irau-ten dute eta landareak ur bila mugitu

ezin daitezkeenez, bertan irautekomodukoak direnak topatuko ditugu.

Herri gunean dugu abiapuntua etaBainuetxe aldera joko dugu San

Joango ermitara inguratzeko. Hor,Akoa auzora doan maldan gora egin-go dugu. Bideko maldarik gogorrenada eta lasai joango gara inguruko pai-saiari erreparatuz. Akoan galtzadakobidea hartuko dugu ezkerretara. Ha-rriz egindako bidea jarraituko dugu.Bidearen ertzean lehen aipatutako ar-tadiaren aztarnak ikusten dira. Erra-mua, hosto iraunkorra (neguan hosto-rik galtzen ez duena) duen zuhaitzada. Hosto berde ilunak ditu eta ner-biadura edo elikagaiak eraman etaekarri egiten dituzten zainak horiakditu. Hostoaren usaina gozoa eta sa-kona da. Artearen hostoak berriz, az-pialdea zuria izaten du. Inguruanerreparatuz, Kontzezioko ermitara iri-tsiko gara. Bidea jarraitu eta haritz ba-tzuk ikusiko ditugu. Lurra sakona de-nean haritzak ageri dira eta sakona-goa eta emankorragoa denean baitapinua ere, bere pinu-beldar eta guzti.Dagoeneko bidegurutzera iritsi gara,eskuineko bidea Agina ingurura doaeta bertatik Santa Engrazi ermitara jo-ateko aukera dugu. Baina, aukera horibeste baterako utziko dugu eta zuzenjarraituko dugu, Kalbarioko ermitarairisteko. Kalbariotik behera Aizarnakoplazara iritsiko gara. Bidean hainbatzelai eta larre erabileraren araberakolore eta landareekin. Batzuk narzisoe-kin. Bulbo eta erraboila dutenek lurraez dela aspaldian goldatu adieraztendigute. Alboan dagoen zelaian berriz,ez dago narziso lore ederrik. Aizarnanatseden hartu eta ibilbidea jarraitzekoIraetara jaisten den errepidean jarrai-tuko dugu kilometro bat inguru, gainbatera iritsi arte. Gain horretan ezke-rrera hartuta, eskuinera doan gurdibi-dea eginez, Ertxiñan gora igotzekoaukera izango dugu.

H E R R I K O B A Z T E R R E T A N

AizarnakogaltzadatikErtxiñakogurutzera

Santutxu

iibbiillbbiiddeeaarreenn hhaassiieerraaeettaa bbuukkaaeerraa

GGaallttzzaaddaakkoo eerrmmiittaakk eettaa mmeeaatteeggiiaakk

Eta noizkoa da ba harrizko galtzada hori? Aspaldi sa-mar erromatarrak izan genituen gure artean eta Ita-

liako bazter haietako gizonek galtzadak egin omen zituz-ten, edo hobeto esan, egiten erakutsi. Gerria gogor-gogoreginda geratu arte lanean euskaldunak arituko ziren se-guru! Ahaztu gaitezen erromatarrez, Aizarnara garama-tzan galtzada ez da izango eta haiek egindakoa. Erdi Aro-an eraikitakoa izan liteke, baina ez dago seguru esaterik.Garai hartako paperek esan diguten guztia da 1479. ur-tea baino lehen bidea eginda zegoela. Galtzadak konpon-du egin behar izaten zirenez, Gipuzkoako Batzar Nagu-sietako bileretan aktak jasotzen zituzten eta horietanagertzen zen herri bakoitzean zein bide eta noiz konpon-du behar ziren. Zestoako galtzadak konpondu beharraOrdizian egindako 1556ko apirileko Batzar Nagusietakoaktetan (hilaren 27koan) aipatzen da.

Zestoako kaskotik Aizarnara egin dugun bidean, baigaltzadan eta baita bestelako errepidean ere, hainbat

ermita badira; laubehintzat bai. Za-harren egoitza on-doko aldapatzarraigo bitartean SanJoango ermita dago,gure ibilbidea hasieta segituan. Akoa-ko bailarara iritsi-takoan bigarrenadugu, Armuko er-mita. Galtzadanabiatu eta erdi pa-rean Kontzeziokoermita dago. Ermitahonen atzean, bi-detik ikusten ez ba-da ere, Luisito ize-neko meategiarensarrera dago etagorago berriz, Ga-restiya izenekoaren sarrera. Ez dira urte asko galtzadanbehetik gora kamioiak igotzen zirela Luisitoko ikatza jais-teko. Aizarnara ailegatu baino lehenagoko beste ermitaKalbarioa da. Aurreko hirurekin alderatuta ondo itsusia.

Harriz harri egindako galtzada Armuko ermitatik hasieta Aizarnako elizara heltzen zen. Handik berriz,

San Pelaio ermitara eta beherako bideari helduz, Altzola-rats jauregitik pasa eta Txiribogaraino.

L iern i Arr ie ta , On in tza I rure ta

Intsusa eta lizar gereziondo artean hasi arren, pinu-dian jarraituko dugu. Ertxiña biluzik dago Akoa al-

detik edo hegoaldetik, harkaitzak lurra eta landareakbaino ugariagoak dira. Aizarna aldetik aldiz, iparralde-tik, lurra emankorra da eta gaur egun pinuz josia da-go. Garai batean azkonarraren eta azeriaren modukobasapiztien gordeleku zen. Gaur egun ez da horrela-korik, nahiz eta orkatzek hanka bizkorrei ezker asko-tan egin bisita. Halako batean, ataka bat igaroko dugueta inguruko lur eskasiaren arrazoietako bat agertukozaigu: sua. Ingurua kiskalita dago. Abeltzainek suaematen diote bertako lurrei ote, arantza eta endolaha-rrak desagerrarazi nahian, kimu berriak samurragoakbaitira arantza zaharrak baino. Hori betidanik eginomen da, eta egiten jarraitzen da, Ertxiñan desertiza-zio prozesua areagotuz. Eskuinera jarraituko duguikaztutako ote adarren artean eta Ertxiñako gainerairitsiko gara. Bertara inguratzen omen ziren aizarna-rrak Zestoako herriko festetan zezenketak ikustera.Gailurra ikusi ondoren, lehengo bidera itzuliko gara,marra zuri-horiak jarraituz Akoara jaitsi, eta hortik,berriro ere San Joango egoitzaren eta Herriko Eskola-ren artean igaroz, hasierara itzultzeko.

Txikori belarra

71

z u r e p u b l i z i t a t e a

h e m e n

MOTA GUZTIETAKO ERREBELA-T U A Kerrebelatu digitala eta karretea

karnet argazkiak: NAN, gida baime-na...

91

••HIRIGINTZA BATZORDEAK martxoaren 29anegin zuen bileran aipatutakoaren arabera, maia-

tzaren 4tik 18ra Zubimusu Auzunean hurrengo ikasturte-an irekiko den haur eskolarako izena eman ahalko da.Behin betiko zerrenda ekainaren 22an aterako da. Aurrei-kuspenen arabera 0 eta 1 urte bitarteko zikloan zortziumerentzako egongo da lekua, eta 1 eta 2 urte bitartekozikloan 13rentzako. Baldin eta aurkezten diren eskaerekkopuru hori gaindituko balute, finkaturik dauden bare-moak aplikatuko dira esleipenean.

••ZENBAIT BERRITZE LAN HERRIAN

Santangrazirako bidea asfaltatu berri dute. Oraingoan700 metro inguruko bide zatia berritu da eta gelditzendiren 300 metroak aurrekontua dagoenean berrituko di-ra.Bestetik, Narrondon egon, baina Zestoakoa den eraiki-nak ur hornidurarekin arazoak zituen eta ur hodien be-rritze lanak burutu dira. Ondorioz, ura indar handiagoa-rekin helduko da eraikin horretara eta beste hiru base-rritara, eta uraren kalitatea ere hobea izango da. Aldiberean, Narrondoko etxearen atzealdea eta sarrera berri-tu, eta zenbait egokitze lan egin dira.Azkenik, estankotik farmaziarako espaloia Santakutze-tarako amaitzea aurreikusten da. Bigarren fase batean,festen ondoren, Onenak altzari dendatik hasi eta kaleanbeherainoko espaloia berritzen hasiko dira.

u d a l e k o b e r r i a k

••TRASTE ZAHARRAK biltzeko eguna dela eta,zenbait aldaketa egongo dira maiatzetik aurre-

ra. Orain arte traste zaharrak ateratzeko eguna hilarenhirugarren ostirala izaten zen. Maiatzetikaurrera, berriz, bi egunetan atera ahalko di-ra traste zaharrak. Hilaren lehen eta hiruga-rren ostiraletan pasako da hemendik aurrerakamioia. Kamioia ostiraletan goizean goizpasako da, eta gauzak arratsaldean atera-tzen badira, bertan geldituko dira hurrengobiltzeko eguna arte. Udalak azpimarratu dualtzariak eta bestelakoak ostegunetan edogehienez jota bi egun lehenago atera behardirela, eragozpenak saihesteko eta kaleakgarbi edukitzeko.

••EKAINGO FUNDAZIOAK martxoaren14an egin zuen biltzarrean bi ba-

tzorde sortzea erabaki zuen. Batzorde zien-tifikoa margolanez arduratuko da eta ba-tzorde teknikoa kudeaketaz. Kudeaketaz ar-duratuko den lan-taldea finkatu gabe dagooraindik. Lehiaketa publikoaren bidez eslei-tuko da erreplikaren kudeaketa lana. Talde-ak sortzeaz gain, erreplikarako bidean buru-tu beharreko lanen proiektua eginda dago.Nahiz eta hasiera batean bide berri bat egi-teko asmoa zegoen, azkenean oraingo bidea konpon-tzea eta berritzea erabaki da. Proiektuaren aurrekontua681.000 eurokoa da eta Aldundiak hartu du bere kargu.Lanak urrian hasiko dira eta hiru edo lau hilabetez luza-tuko dira.

apIIRRIILLAA

21 OOSSTTEEGGUUNNAA

‘Erdiko Shisha Pag-man, bide berria - 2004’. Je-sus Mari Errazuren eskutik20:30ean Kultur Etxean.

23 --2244 AASSTTEEBBUURRUUAA

Agiro Mendi Talde-ak antolatuta, Piriniotaramendi irteera.•Gazte Asan-bladak XVI. urteurrenekoospakizunei bukaera emate-ko kontzertua antolatu dugaueko 22:00etan.

maIIAATTZZAA

01 IIGGAANNDDEEAA

Danbolinen 50. zenbakia dela eta, “Zazpi gezurtxiki” antzezlana Ramon Agirre eta Joxerra Senperenareneskutik. Ondoren, taloak jan eta gure auzoetako sagardoadastatzeko aukera izango da. Tartean, Danbolineko kami-setak zozketatuko dira. Amaitzeko, “Zestoako kaleetankantuz” ekimena, parte hartu nahi duten guztientzat.

santakutzak Ibañarrietan

03 AASSTTEEAARRTTEEAA

Eguerdiko 12:00etan, meza Santo Kristo ermitan etaondoren auzoko jubilatuentzako bazkaria Urtain Berrin.

07 LLAARRUUNNBBAATTAA

20:30ean auzo afaria Urtain Berrin. Afal ostean dan-tza Ansorregi eta Larrañaga musikariekin. Auzo afarira jo-an nahi dutenek izena eman dezatela apirilaren 30a bainolehen, 943147574 telefonora deituz. Prezioa 25 euro (14 urte-tik beherakoentzat 12 euro).

08 IIGGAANNDDEEAA

12:30ean meza Santo Kristo ermitan. 13:00ean Iba-ñarrietako III. Zaldi Lehiaketa Galdona aurreko zelaian.14:30ean, auzo bazkaria Urtain Berrin. Ansorregi eta Larra-ñaga musikariak izango dira eguna alaitzen.

santakutzak Zestoan

02 AASSTTEELLEEHHEENNAA

12:15ean, ErtxiñaMusika Eskolako bandatxikia eta trikitixa banda-ren kalejira. Ondoren, kon-tzertua udaletxe azpian.15:30ean, puzgarriak, txi-rrista erraldoia eta zezenmekanikoa plazan.19:00etan, jaien hasiera su-ziriekin. Jarraian, IdiakaitzTxistulari Taldearen etabanden kalejira. 22:45ean,danborrada nagusia.Gauerdian, ikurrina eta he-rriko bandera altxatuko di-ra eta taldeek martxa guz-tiak joko dituzte. 00:30etikaurrera, Nahidekena MTtxaranga.

03 AASSTTEEAARRTTEEAA

10:30ean, Idiakaitztxistulari taldearen diana.11:45ean, prozesioa.12:00etan, Meza Nagusiaparrokiko abesbatzak abes-tua. 13:00etan, Poxpolintxistulari taldearen kaleji-ra.Ondoren, III. SantakutzPala Txapelketa (alebin

neskak), frontoi zaharrean. 14:00ak aldera, sari bana-keta, frontoi zaharrean bertan. 18:00etan, haurrendanborrada. Azkenik, Zestoako bandaren saioa.

19 OOSSTTEEGGUUNNAA

Traste zaharrak ateratzeko eguna. Eguerditikaurrera atera ahalko dira eta ostiral goizean jaso.

••Zestoako argazki zaharren erakusketa plenoaretoan, maiatzaren 1ean, 2an eta 3an. Bertan,

Danbolinek eta udalak elkarlanean jasotako argaz-kiak izango dira ikusgai. Gaiak: jai-giroa, zezenak,jokoak eta kirolak, dantzari eta txistulariak, erlijio-bi-zitza, bainuetxea, ibilgailuak, etxeak, pertsona eza-gunak, bestelako gaiak. Ordutegia: 12:00-14:00;18:00-20:00.

a g e n -d a

ESKATUEUSKARAZKO INPRIMAKIAK ZESTOAKOBANKETXETAN

12

egoerari buruzko ideia bat egiteko modukoak dira. Ja-rraian, aukeratutako taula estatistiko batzuk aurkezten diz-kizuet eta bakoitzak atera ditzala bere ondorioak:

Askotan lagun arteko eztabaidetan herriko hainbat gai-taz mintzo gara, baina gehienetan datu zehatzik gabe: zen-bat euskaldun/erdaldun dago herrian? Zenbat etxe hutsdago? Herriko biztanleria hazten ari da? Galdera askorenerantzunak Euskal Estatistika Erakundeko webgunean aurkiditzakegu (www.eustat.es). Datuak nahiko zaharkituakdaude (2001 eta 2002 urteetakoak dira), baina herriko

porrusalda MM II GG UU EE LL SS AA NN TT AA MM AA RR ÍÍ AA ..

EE ss tt aa tt ii ss tt ii kk aa kk

E u s k a l H e r r i k o z e n b a i t m u s i k a t a l d e

e t a b a k a r l a r i e n w e b g u n e a k : :

w w w . b e t a g a r r i . c o m

w w w . o s k o r r i . c o m

w w w . s u t a g a r . c o m

w w w . r u p e r o r d o r i k a . c o m

w w w . m u g u r u z a f m . c o m

w w w . e r a s o m a n i a . c o m

w w w . e h s u k a r r a . c o m

w w w . k e p a j u n k e r a . c o m

w w w . k e n z a z p i . c o m

Z e r d a . . . S M S ?Te l e f o n o m u g i k o r r e t a t i k , t e l e f o n o f i j o b a t z u e t a t i ke t a i n t e r n e t e k o w e b g u n e b a t z u e t a t i k b i d a l t z e nd i r e n i d a t z i z k o m e z ul a b u r r a k d i r a . S M Ss i g l a k i n g e l e r a k o S h o r tM e s s a g e S e r v i c e - e t i kd a t o r , h a u d a , m e z u

l a b u r r e n z e r b i t z u a .

Azken hauteskundeetan 22771166pertsonek izan zuten bozkatzeko eskubidea.

Udaberriko lehorte, urte guztirako goseApiril biribil, egun erein, bihar hilApirilaren azkenean, hostoa haritz gaineanApirilean zenbat izotz, maiatzean beste hainbeste elur

SAIAKUNTZA EDO JOKO EZ OSO ZEHATZA EGINAZ,DANBOLINEN ALE BAKOITZEAN, IDEIA BAT AUKERATU DUGU,GURE ALDIZKARIARI –ETA MUNDUARI– BURUZKO

NOLABAITEKO HAUSNARKETA ERAGITEKO ASMOZ.ZENBAKIEK DANBOLINEN ZEIN ALEZ ARI GAREN ADIERAZTEN

DUTE ETA TESTUEK ALE HORRETAN AZPIMARRATU IZAN NAHI

DUGUN HAUSNARKETA.

DISEINUA. Lehenengo alearen azala da denetanonena: hankak dirudite baina besoak dira; keinu batdesberdin pentsatzeari.

IRAGANA. Atzera begira. Historia gure orekamentalaren zati garrantzitsua da. Iraganabehar beharrezkoa, ezinbestekoa dute guregarunek funtzionatzeko.

EUSKARA. Gizaldiz gizaldi, historiaurretikgaurdaino, euskaraz bizitzeko milaka ahaleginenkate-maila.

HERRIA. Gurean: herriko taldeenekarpena munduaren garapenerako

BAZTERTUAK. Ahaztutakoen presentzia. "Zerkedertzen du bizitza eman eta eskaini eta oparituduzunak baino?" (A. Lertxundi).

EMAKUMEA. Munduaren erdiarengorabeherak aintzat hartzekoapustua.

MUNDUA. Atzerriko gaiak Danbolinen. Mundu-mailako ikuspuntua pertsona izateko.

ARTEA. "Poltsa txiki batean gusanitos edohorrelakoa, txupatxus bat, txikle bat, gomazkobat eta pika-pika; eta berba egin nuenGuggenheimekoekin eta esan nien gure lanahori zela, eta titulua oso... Zorionak." (M.Muniategiandikoetxea).

EZER BERRIRIK EZ. Denetik pixka bat. Neureburuari galdetu diot: zenbateko azalera beharkolitzateke Danbolin zabaltzeko? Kaleko pisuarrunt bat bai behintzat (62 m2).

ZIRIKATZEA. Zein ote da Interneten gehien bilatzenden gaia? Sexuak mundua mugitzen ote du?

PERTSONA. Jardunian. Bakoitzaren mundua.Daudenei mirespena, joan zireneioroitzapena.

GALDERA. Norbaitek esana da galderek mugitzenomen dutela mundua. 700 laguni baino gehiagorigaldetu die Danbolinek.

UMORE SANOA. Hobe litzateke geureburuaz barre gehiago egingo bagenu.

TRADIZIOA MODA-MODAKO GAIEKIN ELKARBIZITZEN.Tradizioak zerbaitetarako balio al dio azken moda-modako jantziaz pentsatzen ari denari? Hortxe dagoerronka.

BOTEREA. "Alkatea besteekin da alkate; berabakarrik deus ez."

BIDAIA. A"Bidaian joatea arriskutsua izandaiteke, goitik behera eraldatzen gaitu eta"(T. Gautier, 1853).

SUFRIMENDUA. Euskal gatazka. Konpromiso politikoa."Bizirik mantendu esperantza, babestu ekaitzetatikkandela-argia bezala" (A. Lertxundi).

OROIMENA. Norbere bizitzan garrantzitsueta hunkigarri izan diren gauzen kutxatxoazabalik.

FESTAK ETA ALAITASUNA. Ondo pasatzea betisakontasunetan ibili gabe.

LITERATURA. Edertasuna. Osagaiak: gazte koadrilabat + kiratsa dariela + hegazkina = "usainak ez duhegan egiten nonbait" (N. Telleria). Ikus 1go.zenbakia. "Idaztea merkea da, eta asko betetzen dunorberaren barrua" (P. Aristi).

IRAGANA II. Oso atzera begira jartzen gareneanitogarria izan daitekeen lurrin klasea.

BASERRIA. Sagardogintza. Natura. "Ni bizinaiz baserrian, animalien artian". EuskalHerria way of life?

DISEINUA II. Hanka-sartzeek edo inprentakomamuek irakurtezina bihurtzen duteneanartikulua. Adiskidea etsai bihurtuta.

EGUNGO ERREALITATEA. . Ekaingo erreplikahizpide: errealitatea edo ametsa? (edoamesgaiztoa?).

BESTEAREN IKUSPEGIA. Zer iritzi otedute kanpokoek gutaz? "Indarzentripetoa da erakartzen gaituena etahori zuek sortu duzue..." (K. Landa).

50IDEIA MUNDUA

ALDATZEKO(EDO AUSKALO!)

FERNANDO ARZALLUS

32IRRIBARREA. La ospa. Pasarte jatorrak piper

puntu batekin. Ahariak ispiluaren bestaldeanbeste mundu bat ikusi zuenekoa.

BETELANA. Munduan gero eta gehiago zabaltzen doanjarrera. Ikus 10 zenbakia.

ZAHARTZAROA. Gaur egun, oro har, adinekojendea bazterturik bizi da gizartean; hala ere,haiek dira beren aurrekoengandik jasota, gureherriaren gorabehera franko gordetzendituztenak.

AUSARDIA. Harri arteko haitz-krabelina. "Beldurrak, lotsakedo begiruneak atzera eragin gabe, zerbait egiteko gauzadenaren jokaera" (Hiztegi Txikitik hartua).

GAZTETXOAK. Bagdad-en. "Denak beldurtutakoaurpegia dute eta dena zauriz beteta. Esan digutedena txikituta dagoela, baita gure etxea ere.Kaleetan pertsona pila bat hilda dagoela" (B.Gaztañaga). Gaztetxoa izatea ez da esaten dutenbezain xaloa.

ETSAIA. Demonio txikia. Bekatua?"Korridak ohean" (Amabirjinetakopaella baten apaingarria).

IKUSTE-KULTURA. Argazki bat mila hitzbaino gehiago izaten denean.

BALOIA. Mutil koskor batzuk, galtzamotzetan, mundua mugitzen?

BIZIMODUA. "jaiki, lanera joan, bazkaria prestatu,etxera etorri, arratsaldean La Quinta Esfera ikusieta gauean ohera, Goenkale ikusita” (A.Gaztañaga).

PARTEHARTZEA. "Harro egon gaitezke. Zenbat aukeradagoen gu bizi garen lekuan!" (G. Altuna). Parte hartuDanbolinen: idazten, protagonista izanaz –aldizkarianazalduz–, ekonomikoki lagunduz (bazkide moduan)...

MUSIKA. "Soilik, arima hutsik geratzen naiz, ametsenmagia galdua duen haur bat bezala" (LTT).

INOZENTZIA. Joakina, sagar bat eskuan duela,argazki xalo batean: Ebaren bertsio berria?"Zenbat urte dauzkazu, Joakina? –Zenbatdauzkat, bada? (gogoratuko ez balitu bezala)."101 urte. Bejondeiola.

PLURALISMOA. Nahiz eta, sarritan,ideia jakin batzuek betetzen dutenguztia.

ERLIJIOA. Etika unibertsalak galdera deneierantzuten ez dienean, sakontasunera jobehar.

BIRZIKLATZEA. Birziklatu...mundua birziklatu.

MAITASUNA. Udako postalak, Mariryn...I love you, Mariryn.

HERIOTZA. "Bizialdiaren ilunsentia urrutiikusten duenari atzerako ematen diekanposantuek."

EZEZAGUNA. Gure inguru ezezagunak. Eguneroikusten ditugun lekuak ezezagun bihurtuta: hara,hor, gizakiaren patua.

BAZTERRAK EZAGUTZEA. "Maite ditut, maite, gurebazterrak lanbroak ezkutatzen dizkidanean. Zerezkutatzen duen ez didanean ikusten uzten, orduanhasten bainaiz ezkutukoak, nire baitan pizten direnbazter miresgarriak ikusten." (J. A. Artze / M. Laboa)

AUZOLANA. "Auzolanak herritar bakoitzari inguruazer den eta batez ere guztiena dela erakusten dio.Eta ondorioz maitatzen eta aintzat hartzen ere bai"(P. Zabaleta).

LEKUKOTZA. Gauza asko jarri ditu idatzizDanbolinek. Idatzita dagoena hor geratzen da.

LANA. Gerra garaiko gatibu-lanak. "Lanak askatukozaituzte" (Auschwitz). Haien aurpegia gurearen osodesberdina ote zen?

GAZTEA. Gaurkotasuna. Errealitateberriak, mundu berria: tuning, p2p,DivX-a... Zalantza.

KONFIANTZA. Ahaleginak eman duemaitza. Denborak sortarazi dukonfiantza.

ETORKIZUNA

MAIATZAREN 11EAN, 19:30ean, "Zazpi gezur txiki"aannttzzeezzllaannaa Ramon Agirre eta Joserra Senpere-naren eskutik. Jarraian, ttaallooaakk eta ssaaggaarrddooaaUdaletxe azpian. Partehartzaileen artean zortzikamiseta zozketatuko dira. Ondoren, ""ZZeessttooaakkookkaalleeeettaann kkaannttuuzz"" ekimena. Partehartzaileak:Amalda Abesbatza, Erralla Bertso Eskola, Idia-kaitz Txistulari Elkartea eta nahi duten guztiak.Abestien letrekin liburuxkak banatuko dira eta,beraz, letra aitzakiarik ez da egongo.

MAIATZAREN 11EAN, 22AN ETA 33AN Zestoako aarrggaazzkkiizzaahhaarrrreenn eerraakkuusskkeettaa udaletxeko pleno areto-an. Bertan, Danbolinek eta Udalak elkarlaneanjasotako argazkiak izango dira ikusgai. Ordutegia: 12:00-14:00; 18:00-20:00.

50. ALEA DELA-ETA...