Etorkizuna prestatuz

Gaz

tebe

rri

2010ko apirila 68. Zbk

3 . 6 .Orr ia ldea

SEXUA: Emakumezkoen masturbazioa

Elkarrizketa:

Miren DobaranBizkaiko Foru AldundikoEuskara Sustatzeko Zuzendari Nagusia

Orr ia ldea

Erreportajea:

CarSharingKotxea izatekobeste era bat

Etorkizuna prestatuzGa

zte

In

form

az

io A

ldiz

ka

ri b

ak

arr

a

A

LE

A D

OA

N

NAFARROAKO TREBAKUNTZAREN EUROPAR ARETOA 2010

URTARRILA • OTSAILA • MARTXOA•APIRILA•MAIATZA•EKAINA • UZTAILA • ABUZTUA • IRAILA •URRIA • AZAROA • ABENDUA

04APIRILA

jorraila

APIRILA erromatarrengandik eratorritako hitza dugu, latineko ‘aprilis’ hitzetik hain zuzen ere. Hitz honekzabaltzearen esanahia du, hilabete honetan baso eta landak berriro bizirik agertzen omen direlako.

- Abenduan elurra altziruz, urtarrilean burdinez, otsailean zurez, martxoan lurrez, apirilean urez.- Apiril biribil, egun erein, bihar hil.- Gizonak behar ehün urte bizi apirila eder baten ikusteko.

Lege gordailua: BI-1151-04

posta helbidea: Obispo Irurita Enparantza, 6 Solairu artea. 30011 Iruña

Bilboko delegazioa: Iparragirre 17, 1.Esk. 48009. Bilbo

HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 424 75 94/ 902 153 171

FAXA: 94 415 74 52 - 948 26 25 96

E-maila: gazteberri@unionline.info

Publitzitatea: Juan Oroz 665 690 590

ADMINISTRATZAILEA: Asun Calviño

DISEINUA: Jon Mikel Zabalegi

TESTUAK: Sonia Sola, Cristina Domínguez eta Jon Mikel Zabalegi

ERREDAKZIO IDAZKARIA: Cristina Dominguez

ARGAZKIAK: Alejandro Boyero

EUSKARA ARDURADUNA: Uler

BANAKETA ARDURADUNA: Felipe García

Argitaratzailea

KULTURA SAILAK

(KULTURA SAILA.HIZKUNTZA

POLITIKARAKO SAILBURUORDETZA)

DIRUZ LAGUNDUTAKOA

Elkarlanean Ekintza honekBizkaiko ForuAldundiaren

Kultura Sailarenlaguntza jaso du.

Zer iruditzen zaizuCar Sharing-a?

albertoEz dut uste arrakastahandirik izango duenikBilbon, adibidez, garraiopublikoen zerbitzu onakdituelako eta ekimenhonek oinez gutxiagoibiltzeko sustatzen du

igone

Aparkalekua bilatzenez egoteko proiektuona da baina nahiagodut bizikleten sistema

isabel

Ideia ona da aparkale-kua bilatzen denboraaurrezten delako etahorrela ez dugu denokkotxe pribatua izanbehar.

maitane

Ez bada zerbitzugarestia ekimen onaizan daiteke baina nikez dakit erabiliko nuke-en

Kate gehiago, gauza gutxiago

Txorroskiloa

Telebista orain dela 60 bat urte iritsi zen gureetxeetara. 60. Hamarkadan, soilik batzuk eurenetxeetan zuten eta horietako askok txuri-bel-

tzean ikusten ziren. Telebistaren lehenengo urteetankate bakarra zegoen. Hori dela eta ikaragarrizkoiraultza izan zen 1990n kate pribatuak sortu zirenean.Handik aurrera, kateak areagotu dira satelitedun tele-bistaren bidez edota telebista digitalarengatik. Azkenurteotan, telebista digitala Euskaltel, Telefonica etabeste hainbat enpresen bidez ikus zitekeen eta 100bat kate zituzten. Honen ildoa jarraituz, aurten izanda itzalaldi analogikoa eta honen inguruan hainbatkontu darabilzkit buruan.

Lehenengoz, batzuentzat izugarrizko negozioaizan delakoan nago. Derrigorrezkoa bada telebistadigitala ezartzea eta biztanleriaren portzentaia handibatek telebista analogikoak baditu, zergatik antenaaro digitalera moldatzeko herrita-rrek ordaindu behar izan dugu?Edo, zergatik telebista zaharkituabaina egoera onan genuenakdeskodegailu bat erosi behar izandugu?

Bigarrenez, kalitate ona duenformatua dela saldu digute etaoraingoz ez da desberdintasunnabaririk antzeman telebista

analogikoaren iruditik digitaleko irudira esango nuke.Gainera, aintzat hartu beharrekoa da oso mantsodabilen sistema dela, batik bat katez aldatzerakoan.

Eta hirugarrenez, zertarako hainbeste aldaketa? 28kate izateko eta betiko programazio bera izateko.Heren batek teledenda kateak osatzen du, beste he-renak iruzur diren eta telefono bidez parte hartzenden lehiaketa horietakoak osatzen du eta beste guz-tia, edo telesail errepikatuak dira edo albistegierrepikatuak. Eta zer esan ohiko kateetan egun ikusidaitekeenari buruz: Belen Esteban, Belen Esteban etaBelen Esteban berriro ere. Eta ez bada Belen Estebaneta Salvame, Gran Hermano edo Dec edoGeneración Ni-ni dira. Gero kexu gara gaur egungogazteek ez dutela ez ikasi ezta lanik ere egin nahi.Noski, horrelako programazioak dirua beste era ba-tera irabazteko baloreak barneratzen dizkie.

Hala eta guztiz ere, kate ugari egoteaaniztasunaren ikurra da eta

hori beti da eskertzekoa.Eta dena ez da txarraizango. Izan ere, orain-goan kate ororen inguru-an informazio gehiagojasotzen dugu. Agian gauregungo telebista soiliktransizio une batean dagoeta etorkizunean gauzak

hoberuntz doaz.

3APIRILA´10 Gazteberri

Makina bat automobil dago errepide eta herri-etan zehar. Honek gero eta autoilara gehiago,aparkaleku gutxiago eta karbono dioxikoarenisurketa gehiago izateak dakar. Hori dela eta,elkarte batek ekimen bat martxan jarri du nonkotxe bat herritar desberdinek partekatu deza-keten eta soilik egindako ordu eta kilometroenarabera ordaintzen den.

Autoa edukitzeko beste erabat' da Eusko Car Sha-ring Elkartearen lema.

Orain dela urte bat hainbat lagunelkarte hau eratu zuten (orainEuskadiko 150 bat kide dira).Elkarteak, kotxearen erabilpenkolektiboa sustatu nahi du etaEuskal Autonomia Erkidegoan(EAE) automobila partekatzekoera berri bat ezarri.

"Orain dela urte batzuk besteherrialde batzuetara bidaia-tzearen ondorioz hainbat europarherrialdeetan zerbitzu hau eskain-tzen zela ikusi genuen, eta era-kargarria izateaz gain, konturatuginen hemen hutsune hori ze-goela. Hortik dator ideia", dioIker Maguregi, elkartearenkoordinatzaileak. Mundu mailan1.000 herri edo hiriburu bainogehiagotan eskaintzen den zer-bitzua da. Hala nola, Frantzian,Italian, Erresuma Batuan, Herbe-reetan, Suedian, Estatu Batu-etan, Japonian, Kanadan edoKatalunian.

Zerbitzu hau ez datza autoarenokupazioa edo bidaia parteka-tzean baizik eta auto bera kolekti-boki partekatzean. Hau da, per-tsona batek kotxe bat goizeko9etatik 12etara erabil dezake etakotxe hori bera beste pertsonabatek arratsaldeko 3etatik 8etaraerabil dezake. "Kotxearen jabeaizan beharrean, automobila moduerrazean erabiltzeko aukera ema-

ten du, orduka eta kilometroka".Oraingoz, proiektu hau, 2010urtean zehar Bilbon gauzatu etagaratuko da, alabaina, Maguregikadierazi bezala, "egitasmoa daEuskadi guztira bideratzea. Bilbonbezalaxe, beste herri eta hiriburue-tan ere nahi dugu CarSharingaldeko Herri elkarteak sortu".

Lehenik eta behin, EuskoCarSharing elkartearen lagun izanbehar da erabiltzaile izateko."Autoflota desberdinak egongo diraerabiltzaileak bizi, ikasi edo lan egi-ten duten leku ohikoetan. Erabil-tzaile bihurtzen zaren unean, txar-tel bat ematen zaizu eta kotxearenerreserba egin behar da telefonozedo interneten bidez. Kotxe zu-tabean sentsore bat egongo denez,bertatik txartela pasatzean, kotxebarruan dagoen ordenagailuakerreserba identifikatzen du etakotxea zabaldu egiten da". Giltzakguanteran egongo dira eta autoaerabili ondoren hartutako tokianutzi behar da.

AbantailakEgunean 24 orduz erabil daite-keen autozerbitzua da eta ordu-beterako nahiz egun batzue-tarako har daiteke. "Erabiltzai-learen ikuspegitik abantaila nabar-menena ez direla tramiterik eginbehar da. Gainera, ez dago ezmantentze-gasturik, ez asegururikezta zergarik ere soilik egindakoordu eta kilometroen arabera

ordaintzen den zerbitzua baita".Beste puntu on bat da, erreserbaegiterakoan, 4 bat kotxe markadesberdinetatik aukera daitekeelada.

Bestalde, ibilgailu kolektiboapartekatzeko sistema hau alokairubeste zerbitzuekin alderatuta, era-biltzailearen eskura dagoela esandaiteke kotxe hauen aparkalekudesberdinak egongo baitira herri-an zehar.

Ekonomiari dagokionez, ibil-gailu pribatuaren aldean, urtean2.500 euro aurreztu daitezkefamiliako. "Hori bai, urtean 15.000kilometro azpitik egiten dituztenpertsonentzako zuzenduta dago",ohartarazi du Maguregik.

Hasiera batean, prezio ohikobat egongo da pertsona oro-rentzat. "Horrek ez du esan nahietorkizunean gazteentzat behera-penik egongo ez denik eta betiereEusko CarSharing babesten duenjendea babesten saituko gara".

Ingurumenarentzat onaZalantzarik gabe, zerbitzu hauonuragarria ingurugiroarentzatdela adierazi du Maguregik."Jendeak autoa benetan behar due-nean hartzera bultzatzen du etakilometro gutxiago egiten dira ko-txea duzunean baino. Zerbitzu ho-nek pentsarazi egiten zaitu kotxeahartu aurretik".

Bide batez, kotxearen erabil-pen mota honek herritarrak era-

bilpen zentzudunagoa egiterabultzatzen du eta kilometro gu-txiago egiten direnez, karbonodioxido emisioen isurketak mu-rrizten dira eta era berean, dirugutxiago gastatzen da. Beste on-dorio bat ere badu ibilgailu kolek-tiboa partekatzeko sistema ho-nek. "Erabiltzaileak ez du beti zer-bitzu hau erabiliko eta zenbaitetangarraio publikoetara eta bizikletarajoko du edota oinez joango da.Garraio publikoa ezinezkoa denlekuetan joan-etorriak egiteko eraon bat izan daiteke”.

Halaber, mugikortasuna hobe-tzen du ibilgailu partikularrenkantitatea urriagoa izanez geroerrepideetako autoiladak gutxi-tuko baitira. Kotxe gutxiagobadago, espazio gehiago egongoda. Zentzu honetan, CarSha-ringeko auto bakoitzak 4-8 kotxeordezkatzen ditu. Adibidez Kata-lunian, 3.000 pertson dira zer-bitzu honen erabiltzaile eta 130kotxe daude.

Apurka, Eusko CarSharing-etiklanean ari dira epe motzera, "aha-lik eta azkarren" zerbitzua mar-txan jartzeko. "Gaur egun jen-dearen babesa eskatzen ari gara,apur bat, 6 urtez, jendeak gustukonahiko lukeen horrelako zerbitzuaizatea sustatzeko. Izan ere, zerb-itzu hau ezartzea zaila egiten da".Elkartea ere Facebooken 'lagunegin zaitez' kanpaina deitu-rikoarekin.

“kotxea moduerrazeanerabiltzeko aukera ematendu, orduka etakilometroka”

“Ibilgailu pribatuarenaldean, urtean2.500 euro aurreztudaitezke familiako”

Autoa edukitzeko beste era bat

4 APIRILA ´10Gazteberriak

GazTeBerriak

Batzuek lanik gabe bizi ahalizatea desiratzen eta bestebatzuk, ordea, lanik gabe

ezin bizi. Bartzelonako Jaume IUnibertsitateko ikertzaileekDUWAS eskala erabiltzendute lanarekiko menpekotasu-na neurtzeko. Eta haien esane-tan, Espainiako biztanleriaren%12ak desoreka hau aurkeztendu.

Lanarekiko menpekotasuna bifaktoreek neurtzen dute: gehie-gizko lana egitea eta lana erakonpultsiboan egitea. Adituenarabera, lanarekiko menpekota-suna dute lan handia egiteazgain, lanaren bidez antsietateasahiesten dutenek.

Menpekotasun honen gai-nean hitz egiten duen beste era-kundea Lanaren Nazioarteko

Erakundea (LANE) da. Honekdio lanean dagoen biztanleriaren%8ak 12 ordu baino gehiago lanegiten duela bere arazoetatikalde egiteko.

Pertsona hauek, bere or-dutegitik kanpo eta oporretanegiten dute lan, ez dira gaibesteei laguntza eskatzeko etalan kontuetan gehiegi inpli-katzen dira. Menpekotasun hauedukitzeko hainbat arrazoi ema-ten dituzte adituek. Hala nola,presio ekonomikoak, lanpostuagaltzeko beldurra, lehiakorta-suna edota maitasun eskasia.

Hori gutxi balitz, menpekota-suna dutenen batzuek subs-tantzia desberdinak har ditza-kete eraginkortasun gehiagozlan egiteko edo lanpostuandenbora gehiago jasateko.

Lanak ere menpekotasuna sortzen du

5APIRILA´10 Gazteberriak

42 urterekin, New Jerseyko DonnaSimpsonek 450 kilotako pisura iritsinahi du. Gaur egun, Donnak 273 kilo

pisatzen ditu eta bere arropan XXXXXXXLneurria erabiltzen du. Esan bezala, bereasmoa, bi urtetan, 450 kilotara iristea da, etahorretarako, egunero 12.000 kalorietakodieta jarraitu behar du. Bere adineko emaku-me batentzat adituek 2.000 kaloria ingurukodieta gomendatzen dute.

Errekor bilaSimpson andereak jada badu beste GuinessErrekor bat. Izan ere, 2007an, 240 kilotakopisua zuelarik, ama izatea lortu zuen, eta ho-rrela, munduko amarik lodienaren errekorrabereganatu zuen. Erditzeko, 30 medikuz osa-tutako talde bat behar izan zuen. Bere alabaJacqueline izateko, medikuek zesarea eginbehar izan zioten. Ebakuntza arrisku handikoaomen zen, eta hori zela eta, hogeitamarmedikuk parte hartu behar izan zuten.

Egun duen pisuarekin, Donnak pauso

batzuk besterik ezin ditu eman, baina halaere, berak gero eta handiagoa izatekoasmoarekin jarraitzen du.

Janarian gastatzen duen dirua lortzeko(astero 750 dolar inguru), Donna akordio ba-tera iritsi da web orrialde batekin. Akordiohonen arabera, web orrialdeko arduradunekbere elikadura finantziatuko dute, eta horrentruke, web orrialde horretako erabiltzaileekzuzenean ikusi ahal izango dute Donnaelikatzen.

Jada txikitatik Donna gainpisu arazoak izandituen pertsona izan da. Berak adieraztenduen bezala, bere amak janaria erabiltzenzuen bere seme-alabak maite zituela fro-gatzeko. Medikuek jarrera hori arriskutsutzatjo bazuten ere, Donnaren amak bere dietabereziarekin jarraitu zuen. Ama hiltzean,Donna pisua galtzea lortu zuen, baina berakdioen bezala, ez zen zoriontsua. 14 eta 18urte bitartean, Donnak argaltzeko pilulakhartu zituen, baina berak beti janaria zuenburuan.

Hizkuntzakikasteko modu

bitxia

Gero eta egunlaburragoak

Hamairu urtetako nerabekroaziar bat medikuntzakazaldu ezin duen kasu

berezi baten protagonista bilaka-tu da. Neskatoa koman izanondoren, esnatu eta alemanezhitzegiten hasi da. Ez hori baka-rrik, bere ama hizkuntza zenkroaziarra guztiz ahaztuta du.

Nerabeen gurasoek aditzeraeman dutenez, neskatoa eskolanhasia zen aleman hizkuntzaklaseak ematen, baina bere mailaoso oinarrizkoa zen. Orain, berriz,komatik atera ondoren, oso mailaaltuarekin hitzegiten du, klaseanemandako edukiekin alderatuta

oso urrun. Medikuak oso harritutadaude jazotakoarekin, baina ale-mana ondo hitzegitearena baino,gehien harritzen zaiena kroaziarraahaztuta izatea da.

Ospitaleko zuzendaria denDujomir Marasovicek adieraziduenez, koma bezalako traumabaten ondoren pertsona batenburmuinak nola erreakzionatukoduen jakitea gauza zaila da. Me-dikuak azalpen logiko baten bilaari dira lanean.

Nerabea soilik 24 orduz izanzen koman gorputzean bapa-teko tenperatua hazkunde han-dia izan ondoren.

Txilen orain dela gutxiizandako lurrikarak Lurrakduen ardatza mugitu

omen du eta honek, eguneniraupena gutxitzeak ekarri duRichard Gross, NASAko zien-tzialariaren esanetan.

Gross, hainbat kalkulu mate-matiko eta zientifiko egiten arituda eta horien arabera egunek1,26 mikrosegundu gutxiagoomen dituzte. Era berean, kalku-lu hauetatik beste ekarpen ga-rrantzitsua ebatzi du Grossek,Lurraren ardatza 8 zentimetrodesbideratu dela, alegia.

Kalkulu hauek egin ostean,Grossek agian 2004ean Suma-tran izandako 9,1 graduko lu-rrikarak ere egunaren iraupena6,8 mikrosegundutan murriztueta lurraren ardatza 7 zentimetrodesbideratu izan dezakeela adie-razi du.

Hala eta guztiz ere, Grossekazkeneko baieztapen hau ez delaziurra esan du. Izan ere, SumatraTxile baino askoz hurbilago dagolurraren ekuadorretik eta Txileerdiko latitudeetan kokatzeandesbiderapen hau gauzatzeaerrazagoa da.

Dietak? Ez, eskerrik asko

6 APIRILA ´10Elkarrizketa

Nola definituko zenuke eguneuskarak Bizkaian bizi duenegoera?Atzera begiratzen badugu, askoaurreratu dugula uste dut. Niri ezzait batere gustatzen negatiboegihitz egitea, asko egin da, batez erehezkuntza sistemari esker. Edo-zeinek gero eta euskaldun gehiagoditugula ikus dezake. Datu soziolin-guistikoen arabera asko aurreratudugu horregatik. Beti gustatzenzaigu hezkuntza politikaren inguru-an ari garenoi, arinago joatea,baina hezkuntza sistemak etaeuskaltegiak bere bidea jarraitzenari dira. Beste kontu bat da erabi-lerarena. Horretan ari gara batezere Bizkaiko Aldunditik.

Euskararen garapenerakohezkuntza funtsezkoa da.Zentzu honetan, orainarteizan den ereduen sistemak zeresan handiak eman ditu. Zeinda zure iritzia honen guz-tiaren inguruan?Egun ditugun hezkuntza ereduak,orain dela 25 urtekoak dira. Orain

dela 25 urte genuen egoera kontu-an hartuta, aproposak zirela ustedut. Une horretan oso gutxi gineneuskaraz ikasten genuenak, familiaeuskaldunetakoak bakarrik eta ho-rregatik, A, B eta D ereduak egoteaegokia zen. Urteen poderioz, azter-keta bat egin da eta argi eta garbiikusi da euskara eta gazteleramenderatzeko, gure herriko bihezkuntza ofizialak, A eta B eredu-ak ez direla eraginkorrak. D eredu-an ikasi dutenak dira gutxienekomaila hori lortu dutenak eta zailta-sunekin euren inguru guztia etaesparru guztiak erdaldun direlako.Ez da nik dionada, baizik etagizarteak berak esaten duena.Politikariek ez daukagu egia, bainanik beti esaten dut gizartea, bizka-ian batez ere, ez dela XIX.mendeko gizartea, kultura mailahandia duela. Eta gizarteak zeresan du? Hobe dela bi hizkuntzajakitea eta bakarra baino. Eredu bateratu behar da non 16 urteko gaz-teek bi hizkuntzak menderatukodituzten. Beste herrialdeek ereeleaniztasunean apostu egiten

dute, horregatik gobernuak ez duhiritarra konfunditu behar.

Euskararekin zerikusia duenguztia ez al dago, zoritxarrez,politizatuegi?Ez luke horrela izan behar. Beti izanda batzuen kontua manipulatzea.Bi aldeetan dago manipulatzekogura hori eta kalte ikaragarri egitendio euskarari. Eta euskara hizkuntzabat da. Euskarak ez du kutsu poli-tikorik gaztelerak ez duen moduan.

Azken urteetan esfortzu han-diak egin badira ere, euskarazenbait esparruetan hanka-motz dago (zientzia, ikerkun-tza...) Zeintzuk lirateke, ildohonetan eginbeharreko ga-rrantzitsuenak? Zientzian eta abar hankamotzegotea normala da, oraingoz bidelaburra egin dugu horretan. Mo-mentu honetan ari dira Euskal He-rriko Unibertsitatea eta Deustukounibertsitatea irakasle euskaldunaksartzen. Nik uste dut horretan arigarela erratzen, arinegi joan nahigarela. Ez dago presarik. Euskaranormalizatzen gehienez orain dela40 urte hasi da. Gainera, gero etajende gehiago ikasten du D eredu-an eta unibertsitatean ere euskarariinportantzia ematen bazaio, gurezientzialariak egongo dira ez baka-rrik euskaraz egiten, ingelesez ere.Unibertsitatean orain dela urte gu-txi ez zegoen ia ezer. Baina denbo-ra behar da euskaraz dakiten ira-kasleak egoteko. Mezu positiboa

bidaliko nuke asko egin baita uni-bertsitatean.

Hezkuntza ertainak euskarazburutzen dituzten ikasle etaunibertsitatean ikasketak bu-rutzen dituzten ikasle kopuru-en artean desdoitze nabariadago. Zer egin daiteke hauekiditeko? Nik ez dakit zergatik batzuk eus-karaz ikasketak egin ondoren gaz-telaniazko ikasketak egiten dituz-ten. Agian errazagoa egiten zaie-lako. Ez dut azterketa sakonik egin.Agian badaude hainbat karreranon euskarazko eta gaztelaniazkoirakasgaiak dauden eta pertsonahauek ez dira nahastu nahi. Ero-sotasun kontua izango delakoannago.

Zergatik gomendatuko zenio-ke gazte bati bere hezkuntzaprozesua euskaraz burutzea?Bi bider batean izango duelako.Euskaraz ikasten duen gazte batek,seguraski herri honetan hiru hiz-kuntza jakingo ditu. Hizkuntzak ja-kitea aberasgarria da. Bestalde,euskarak ere kultura batean sartze-ko aukera ematen dizu.

Mezua positiboa izan behar duez goazelako geldi. Izan ere, lehenez genuen amesten hainbeste ma-trikulatu izango genituelakogauzarekin. Kiroletan ere proiektuasko ari dira martxan jartzen eus-karazko eremua ere izateko etaabar. Asko egin da eta egiten arigara.

Bere aburuz, “asko egin da eta egiten ari gara euskararen alde” etabaikor agertzen da euskararen egoeraren inguruan. Miren Dobaranek,(1970, Berango) Euskara ederki ezagutzen du. Izan ere, D ereduanikasi zuen, Euskal Filologian Tituluduna da eta Berangoko alkatea izanzen bitartean, Eudeleko Euskarako Sailan arduradun izan zen. 2008an,Bizkaiako Foru Aldundiko Euskara Sustatzeko Zuzendari Nagusia izen-datu zuten eta oraingoan buru belarri dabil Bizkaian euskararenerabilera areagotzeko.

“Euskarakbeste kulturabateansartzeko aukera ere ematen du”

“A eta B ereduak gureherriko bihizkuntzaofizialakikastekoeraginkorrakez direla frogatu da”

Hizkuntzakjakitea aberasgarria da

MIREN DOBARAN, BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO EUSKARA SUSTATZEKOZUZENDARI NAGUSIA

7APIRILA´10 Agenda

Kontzertuak [ 2010ekoApirila eta Maiatza ]

10/04/21. Chuck Prophet. Unibertsitate Aretoa. Gasteiz. 10/04/23. Doctor Deseo. Jimmy Jazz. Gasteiz. 10/04/23. Mamba Beat. La Suite Bizarre. El Balcón de la

Lola. Bilbao. 10/04/23. Tokyo Sex Destruction. Azkena. Bilbao. 10/04/23. Tulsa. Mc Enroe. Antzokia. Bilbao. 10/04/23. Los Steaks. Puro Chile. Antzokia. Bermeo. 10/04/23: Audience. Lugaritz K.E. Donostia. 10/04/24. Darlings of Chelsea Slam & Howie. Helldorado.

Gasteiz. 10/04/24. Governors. Gaztetxe. La Kelo. Santurtzi. 10/04/24. Gritando en Silencio. Iratxo. El Balcón de la

Lola. Bilbao. 10/04/24. Dex Romweber Duo. Dirty Sweet. Kafe

Antzokia. Bilbao. 10/04/24. Johnny Liverpool. Residence. Bilbao. 10/04/24. Atom Rhumba. Gora Japón. Gaztetxe Bonbe-

renea. Tolosa. 10/04/24. Doctor Deseo. Totem. Atarrabia. 10/04/25. 65daysofstatic. Barents. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/04/27. Pedro de la Hoya. Los Santos. Escribe Normal.

Mogambo. Donostia. 10/04/28: Coti. Zurriola Marítimo. Donostia. 10/04/28-10/05/ 01. Les Luthiers. Kursaal. Donostia. 10/04/29. Pablo Moro. Cotton Club. Bilbao. 10/04/29. The Real McKenzies. Rock Star. Barakaldo. 10/04/29. Sorkun. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/04/29. The Jolly Beggar. Residence. Bilbao. 10/04/30. The Bon Scott Band. Jimmy Jazz. Gasteiz. 10/04/30. Bilillo y Los Sullos. El Comercio. Las Arenas. 10/04/30. Hippie Johnny. Grafit. Bilbao. 10/04/30. Anari. Joaquín Pascual. El Balcón de la Lola.

Bilbao. 10/04/30. The Master Plan. Tete y Los Ciclones. Kafe

Antzokia. Bilbao. 10/04/30. Audience. Manett. Plateruena Kafe Antzokia.

Durango. 10/04/30: Mendetz + Olimpic + Munlet. Gazteszena.

Donostia. 10/04/30. Bill Kirchen & The Hamme of The Honky Tonk

Gods. Bastero. Andoain. 10/04/30. Arima Sutan. Infernu Taberna. Iruñea. 10/05/01. Siniestro Total. Bosco el Tosco y su Puta Banda.

Rock Star Live. Barakaldo. 10/05/01. Governors. Idaba Musik. Amorebieta. 10/05/01. The Silver Shine. Los Brioles. Crazy Horse.

Bilbao. 10/05/01. Port O'Brien. Doka. Donostia. 10/05/01. The Posies featuring A catholic education.

Guardetxea . Donostia. 10/05/04. Boutros Bubba. Jimmy Jazz. Gasteiz. 10/05/06. KK Null & Tabata Mitsuru. Cotton Club. Bilbao. 10/05/06. Nacho Vegas. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/05/07. Pennywise. Strike Anywhere. A Wilheim

Scream. Adrenalized. Rock Star. Barakaldo. 10/05/07. Gringo. Hippie Johnny. Bar Sentinel. Erandio. 10/05/07. Bilillo y Los Sullos. Sala Be Cool. Santurtzi. 10/05/07. Barzin + Mursego. CC Lugaritz. Donostia. 10/05/07. KK Null & Tabata Mitsuru. Matadero. Azkoitia. 10/05/08. The Master Plan. Helldorado. Gasteiz. 10/05/08. Joan Manuel Serrat. Euskalduna. Bilbao. 10/05/08. Same Old. Maderacore. El Balcón de la Lola.

Bilbao. 10/05/08. Zoé. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/05/09. Rufus Wainwright. Euskalduna. Bilbao. 10/05/09. Fun Lovin Criminals. Rock Star. Barakaldo.

10/05/11. Dollsquad. Helldorado. Gasteiz. 10/05/12. Barzin. Unibertsitate Aretoa. Gasteiz. 10/05/12. The Skatalites. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/05/13. Mikel Erentxun & Las malas influencias. Victoria

Eugenia. Donostia. 10/05/14. Conflict Noise + Infest + Sorgerth. P. Industrial

Pabellón 4-2. Laudio. 10/05/14. Munlet. Bilborock. Bilbao. 10/05/14. The Adicts. The Exploited. GBH. Vómito.

Distorsión. Al & The Black Cats. Rock Star. Barakaldo. 10/05/14. Tachenko. Thee Brandy Hips. Azkena. Bilbao. 10/05/14. Tiparrakers. Txispintxo. Portugalete.10/05/14. Anari. Trinkete, antitxoko. Gernika. 10/05/15. Ilegales. Antzokia. Bilbao. 10/05/15. Bloodlights. Azkena. Bilbao. 10/05/15. Gatibu + Soziedad Alkoholika. Polikirodegia.

Biana. 10/05/16. The Blasters. The Phantom Four. Azkena.

Bilbao. 10/05/16. Mayer Hawthorne. Antzokia. Bilbao. 10/05/17. María Rodés. Pabellón Universitario Gasteiz. 10/05/20. Jason & The Scorchers. Antzokia. Bilbao. 10/05/20. Iván Ferreiro. Victoria Eugenia. Donostia. 10/05/21. Soziedad Alkoholika. Gasteiz. 10/05/21. Wyoming & Los Insolventes. Rock Star.

Barakaldo. 10/05/21. Midnight Road. Chimerical. Elbereth.

Azkena. Bilbao. 10/05/21. Doctor Deseo.

Antzokia. Bilbao. 10/05/21. Hippie Johnny.

La Traviata. Portuga-lete. 10/05/22. Los

Suaves. Jimmy Jazz.Gasteiz. 10/05/22. Aluk

Todolo. Dink. Portu-galete. 10/05/22. Nueva

Vulcano. Inserta. Az-kena. Bilbao. 10/05/22. Doctor

Deseo. Kafe Antzokia. Bilbao. 10/05/22. The Cherry Bo-

ppers. Fiesta Asociación Rekesound. Etxebarri. 10/05/22. Taikonauts. Los Sfinters. Mogambo. Donostia. 10/05/24. The Mojomatics. Jimmy Jazz. Gasteiz. 10/05/26. John Mayall. Victoria Eugenia. Donostia. 10/05/27. Marlango. Arriaga, teatro. Bilbao. 10/05/27. Sexty Sexers. Surfin Kaos. Antzokia. Bilbao. 10/05/27. Carlos Nuñez. Victoria Eugenia. Donostia. 10/05/28. Whitesnake. Rock Star . Barakaldo. 10/05/28. Elbis Rever. Opus Glory Ignominia. Munich 72.

Santurtzi. 10/05/28. Atom Rhumba. Electric Riders. Matadero.

Azkoitia. 10/05/28. The Stems. Bastero. Andoain. 10/05/29. Duo Kie + Fran C + Duende As. Altza K.E.

Donostia. 10/05/29. The Cabriolets. Azkena. Bilbao. 10/05/29. Ariel Rot. Antzokia. Bilbao. 10/05/29. Discípulos de Dionisos. Eskorbutines.

Crazy Horse. Bilbao. 10/05/30. Accept. Rock Star. Barakaldo.

8 APIRILA ´10Erreportajea

Pasa den martxoaren 25 eta26 bitartean Trebakun-tzaren Europar Aretoa-

ren laugarren edizioa burutu zenIruñeako Baluarten. Aretoa, nagu-siki gazteei bideratuta zegoen,bereziki, etorkizuna kezkatzendien guztiei, Derrigorrezko Biga-rren Hezkuntza eta Batxilergokoikasleei.

Multimedia Navarra deComunicaciónek eta Eurocam-pusek antolatutako Areto honenxede nagusiak, besteak beste,hurbiltzen diren guztiei treba-kuntza eta enpleguaren ingurukoinformazio pertsonalizatua eska-intzea, gazteak orientatzea, lanmerkaturatzea erraztea eta lanmerkatuaren beharretara mol-datuta dauden eskuduntzak erdi-esteko gomendioak ematea dira.Aretoaren lehen egunean burutu-tako inaugurazio ekitaldian,MNC-ko kidea den Juan Orozeta Eurocampuseko kidea denJosé Pozarekin batera, Nafarro-ako Gobernuko Hezkuntza Saile-ko Antolamendu, Kalitate etaBerrikuntza Zuzendari Orokorraden Teresa Aranaz, IruñeakoUdaleko Hezkuntza Zinegotziberezia den Valentín Alcina,Nafarroako Unibertsitate Publiko-ko Ikasle eta nazioarteko harre-manetarako Errektoreordea den

Javier Casalí eta IruñeakoUNEDeko Zuzendaria den JoséLuis Martín Nogales izan ziren.

InformazioaAntolatzaileek egindako adieraz-penen arabera, hamar mila bisitariinguru izan ziren Baluarten. Heinhandi batean, bisitari gehienakaldez aurretik hitzartutako bisitagidatuetan etorritako ikasle nafar-rak izan ziren. Izan ere, Aretoa,batipat, hauei zuzenduta dago.Aretoaren filosofia, bere sorreratik,Derrigorrezko BigarrenHezkuntzan zein Batxilergoan di-ren ikasleei bere trebakuntzanfuntsezkoa izan daitekeen infor-mazioa helaraztea izan da. Adintarte horretan, erabakiak hartzekomomentua iritsi da, eta horrenaurrean, ikasleek ahalik eta infor-mazio gehien izatea gomendaga-rria da. Nerabeak izan arren, de-rrigorrezko hezkuntza zikloa amai-tu eta bere trebakuntza ibilbideaneragin zuzena izango duten era-bakiak hartu beharko dituzte: Zerikasi? Non? Esan bezala, derrigo-rrezko hezkuntza zikloa amaitutaikasleek lehenik eta behin ikastenjarraitu edota lanean hasi nahiduten erabaki behar dute. Aretoangarbi azaldu den bezala, tre-bakuntza ibilbidea ahalik etazabalena izatea gomendatzen da,

trebakuntzarik gabeko pertsoneklan merkatuan txertatzeko arazogehiago izateaz gain, honen gorabeheren baitan langabezian gera-tzeko aukera gehiago baitituzte.

Trebatzen jarraitzea eraba-kitzen dutenek, berriz, unibertsi-tate, Lanbide Heziketa edotabestelako ikasketen artean au-keratu behar dute; eta ez hori ba-karrik, aipatu ikasketen artean erezer ikasi eta non erabaki behardute.

Antolatzaileek kalitatezko tre-bakuntzaren aldeko apostua eginnahi izan dute. Aretoan ezezik,bere eguneroko jardueran, Na-farroako gazteak trebakuntzarenaldeko apostua egin dezatenarenalde egiten dute lan. Izan ere,egun bizi dugun egoera ekono-mikoa dela eta, lan merkaturatzeagero eta zailagoa baita.

Eskaintza zabalaAretoan zehar, nazioarteko zeinestatuko unibertsitate eta treba-kuntza zentro desberdinetako be-rrogeitamar stand inguru bildu zi-ren. Hauetan guztietan, bertara-tutakoek bere trebakuntzari bu-ruzko informazioa jasotzeko au-kera izan zuten. Nafarroako zeininguruneko unibertsitateetaz gain(Nafarroako UnibertsitatePublikoa, Nafarroako Uniber-

tsitatea, Mondragon Uniber-tsitaea, Deustu Unibertsita-tea...), atzerriko unibertsitateakere izan ziren: UC Berkeley (EE.BB), UC San Diego (EE.BB),Paderborn (Alemania), Sofia-ko Unibertsitate Teknologi-koa (Bulgaria), PortsmouthUniversity (Erresuma Batua),Macquarie University (Aus-tralia) eta Australian Natio-nal University (Australia).Hauetan guztietan, ikasleek atze-rrian unibertsitate ikasketak egi-teko dauden aukera desberdinakikusi ahal izan zituzten.

HizkuntzakAtzerrian ikastearena gero etaikasle gehiagok buruan dutenaukera da. Horretarako, noski,hizkuntzak beharrezkoak izatendira. Hautatzen den herrialdearenarabera, ikasi beharreko hizkuntzaalda daiteke, baina, sarritan, inge-lesa jakitea nahikoa izaten da herridesberdinetako unibertsitateetanikasi ahal izateko. Horrela,Britsih Councilek jaritakoerakus mahaian, ikasleek IELTSazterketarik buruzko infor-mazioa jasotzeko aukera izanzuten. Nazioarteko hainbat uni-bertsitatek azterketa hau egiteaeskatzen dute bere zentroanmatrikulatu ahal izateko.

Etorkizuna prestatuz

Pasa den martxoaren 25 eta 26 bitartean, Iruñeako Baluarte Aretoan, IV. TrebakuntzarenEuropar Aretoa 2010 burutu zen. Bertan, Nafarroako unibertsitate aurreko ikasleek zeinnolako trebakuntza ibilbide dituzten aukeran ikusteko parada izan zuten. Antolatzaileek egin-dako balorazioaren arabera, ekimenak arrakasta handia izan zuen, aipatu bi egunetan, guzti-ra, 10.000 bisitari izan zirelarik

“Atzerrianikasteak geroeta ikaslegehiagokburuan dutenideia da”

“Ahalik etatrebakuntzaibilbidezabalena izatea gomendatzenda lanmerkatuarengora beherenmenpe ezegoteko”

9APIRILA´10 Erreportajea

10 APIRILA ´10Sexua

Emakumezkoen masturbazioa

Masturbazioaren inguruan orohar ez dago orokortasunik. Pertsona bakoitzak beremodua du bakarka plazer sexuala lortzeko. Sarritan masturbazioa negatibotzat jobada ere, emakume zein gizonezkoen kasuan, plazerra lortzea ezezik, bakoitzarensexu-organoak eta sexuarekiko erantzuna ezagutzeko ere balio du

Lehenik eta behin azpimarratu behar damasturbazioa ez dela nahita nahiezbakarka egiten den zerbait. Hau da,

masturbazioa beste pertsonekin batera buru-tu daiteke, eta hainbat kasutan, koitoarenalternatiba aproposa izan daiteke.

Masturbazioaren helburu nagusia plaze-rra lortzea da, eta horretarako funtsezkoa dagure sexu organoak ezagutzea. Zenbat etaezagupen zabalagoa izan, orduan eta plazergehiago lortzeko aukera izango dugu.Ezagupen hau ikusmenaren bidez zein uki-menaren bidez lor daiteke. Lehenik eta behingure sexu organoa nolakoa den ikusi behardugu. Ikusmen honek bere aldetik bakarrikkitzikapena lor dezake. Behin gure sexuorganoak ikusita helburua sentsazioak naba-ritzea da. Hainbat emakumek giro beroa etalasaia dute gustoko. Bainu sentsual bathasiera aproposa izan daiteke. Bainu hauetanerabiliko ditugun aromek gure zentzumenakzabaltzeko baliogarri izan daitezke. Besteaukera ona masaje sentsual batizan daiteke. Masajeahartzen ari garen bi-tartean bere gor-putzarekin kon-taktuan jar-tzen hastendira. Hasie-ran esan be-zala, az-

kenean emakume bakoitzak bere moduralortzen du beharrezko estimulazioa edo ki-tzikapena. Zentzu honetan, emakumebatzuk nahikoa dute klitorisa ikutzearekin etabeste batzuk berriz, nahiago dute hatzakedota bestelako objektuak baginan sartzea.Aipatu bi aukerak ere batera eman daitezke,hots, barneraketa eta klitorisaren estimu-lazioa aldi berean. Teknika hauetan oso aur-reratuak daudenak ipurtzuloa ere kitzikatzendute, horrela plazer handia lortuz. Hau noski,norberaren eta egoeraren baitan emangoden zerbait da. Gakoa zure gorputzaezagutzea eta gustokoen dituzun teknikakaurkitzea da.

FerekakAdibidez, baginaren kanpokaldea ferekatzenhas zaitezke, pixkanaka pixkanaka ezpainakzabalduz eta ingurune guztia igurtziz.

Teknika honekin, klitorisaren kitzikapenez-zuzena lortuko duzu, guztiz gomen-

dagarria kitzikapen zuzena hasi bainolehen.

Teknika hau egin ondoren,baginara pasa zaitezke,

hatz bakarra edo gehia-go barneratuz.

Ahalik etaestimu-

lazio handiena lortzeko, arnasketa kontro-latzea ere gomendatzen da. Arnasketa azkar-rago batek plazer handiagoaren sentsazioaemango dizu. Bagina lubrifikaturik egonbeharko du, bai naturalki bai edozein pro-duktu erabilita.

Bularretan egiten diren ferekak eta titi-buruetan atximur egiteak ere estimulazioapizten du. Fantasia sexualak izatea ere noskiplazerra biderkatzeko baliogarriak dira, fisiko-ki lortzen den plazerra ezezik psikologikoaere lortzen delako.

Jarraian zure buruari galdetu ahaldizkiozun galdera batzuk dituzu. Konfidantzaizan ezkero zure lagunekin komenta ahaldituzu ea alderik dagoen ala ez. Dena den,gogoratu masturbazioa pertsonala izanikaldeak egotea normala dela. Noiz hasi zinenmasturbatzen? Zein maiztasunez egitenduzu? Zein da plazer gehien ematen dizunteknika? Fantasia sexualak erabiltzen dituzu?Bikotekidea izanez gero, koitoaren alternati-ba moduan masturbazioa erabili al duzunoizbait? Gogoratu erlazio sexualak izatea ezduela zertan adierazi behar masturbatu ezinzarenik!

New England ResearchInstitute of Massachusetts-en zientzialari batzuk egindako

eta American Journal of Cardio-logy aldizkarian agertutako ikerketabaten arabera, gizonek maiztasun han-diz harreman sexualak izanez gero,bihotz arazo gutxiago izan ditzakete.

Ikerketa hau egiteko, 40 eta 70 urtebitarteko 1.000 gizonei inkesta bategin zaie eta haien bihotzak aztertudituzte. Ea zein maiztasunez izatendituzten harreman sexualak galdetuzitzaien. Era berean, haien adina, pisua,presio arteriala eta kolesterolarengaineko datuak ere jaso zituzten.

Ondorioetatik nabarmendu beharda behintzat bi aldiz astean harremansexualak zituzten gizonek, bihotz ara-zoak izateko aukera gutxiago dituztelabakarrik behin edo gutxiagotan asteandituztenek baino. Hain zuzen ere, bialdiz baino gehiagotan izaten di-tuztenek, bihotz arazoak izateko proba-bilitate hori %45ean murrizten da.

Zientzialarien esanetan, harremansexualak jarduera fisiko gisa hartubehar dira eta harreman sexualak estre-sa murrizteko onak dira.

Arazoa da ikerketa ondorio hauekbakarrik gizonen kasuan dira baliogarri-ak eta ez emakumeen kasuan.

Sexuagizonen

bihotzerakoaproposa

11APIRILA´10 Gazteberri

CLAS

H OF

THE

TIT

ANS

EE.BB. 106 Min. ZUZENDARIA: Louis Leterrier. AKTOREAK:Sam Worthington, Alexa Davalos, Liam Neeson, RalphFiennes, Pete Postlethwaite, Polly Walker, Mads Mikkelsen

Perseok, Jainkoen semea baina gizakiak hezituaezin du bere familia Hades Jainkotik babestu,baina mendeku gisa Jainkoen kontrako gudaburutuko du.

BROT

HERS

EE.BB, 104 Min. ZUZENDARIA: Jim Sheridan. AKTOREAK:Jake Gyllenhaal, Natalie Portman, Tobey Maguire, MareWinningham, Sam Shepard, Clifton Collins Jr.

Bi anaia kontrajarrien istorioa da, Sam etaTommy. Sam Afganistanen dago eta misio bate-an desagertzen da. Tommyk bere emaztea etaalabak laguntzen saiatuko da.

MIL

LEN

IUN

3

SUEDIA, 148 Min. ZUZENDARIA: Daniel Alfredson.AKTOREAK: Michael Nyqvist, Noomi Rapace, MichalisKoutsogiannakis, Anders Ahlbom, Lena Endre, Sofia Ledarp

Lisbeth Salanderren arazoak amaigabeak dira. Bereaitaren mendekua gainditzea lortu ondoren, hilketahirukoitza leporatu nahi diote eta beste indar ezkutubatzuek betirako isilarazten saiatuko dira.

LOIO

LAKO

HEG

IAK

Zer gertatu zen Loiolan? Nola landu zen hainbeste kon-plizitate eta josi hainbeste sare, hura posible egiteko?Eta nola joan zen guztia pikutara, denen nahia huraaurrera ateratzea baldin bazen?

MIL

A EZ

KER

KATU

JEN

DEA

GAUA

REN

ZAIN

DARI

AK

HELI

GOLA

ND!

MASSIVE ATTACK

Hauxe da Massive Attack taldearen estudiokobostgarren diska. Bertan, hainbat gonbidatukhartzen dute parte: Damon Albarn, HopeSandoval... Diskaren azaleko lana Robert DelNajaren margolana da.

HITZ

AK

POTEMKIN

Bi urteko geldialdia eta zenbait aldaketa izaneta gero hamabi abestiz osatutako diskaberriarekin datorkigu Potemkin taldea. Lanbikaina Potemkin taldearen bigarren diskahau, eta behin entzunda, beriz ere entzutekoirrika pizten du.

ANITZAK

Bunpada Sound taldeak eta Anitzak ekimenakelkarlanean egindako lana da hau. Diskan mun-duko eskualde desberdinetako doinuak aurki dai-tezke: Euskal Herria, Maroko, Angola, Irlanda...Munduan zehar bidaiatzeko hamar abestiz osa-tutako diska.

Iman

ol M

urua

Elkar 2010/03. Salneurria: 20,00€

Gar

biñe

Ube

da

Eid

er R

odri

guez

Ezkerra baldin bazara, zeu protagonistatzat zaituenliburua aurkitu duzu. Eta ezkertia ez bazara ulertukoduzu, gehiengoa eskuina den jendartean eragozpenugarirekin topo egiten dutela ezkerrek.

SUSA- 2009/05. Salneurria: 14,00€

Zazpi istorioetan barrena, sentimendu esan gabekoeta ahultasun ezkutuetan arakatzen du EiderRodriguezek: desiraren zirrikituak, edertasunaren on-gaitzak, diruaren morrontzak, ilusioen itzaltzea ...

Elkar– 2010/04. Salneurria: 14,80 €

806 eta Txat hemezortzi (18) urtetik gorakoentzat soilik.

13APIRILA´10 Euskara

Euskara hobetzeko, barnetegiakedota mintzakide edo mintza-lagun bezalako ekimenak eza-

gunak dira. Aitzitik, ez dira hain-beste, euskaldun familia batekindenboraldi bat egotearen ekime-nak. Oraingoan, Ulibarri euskal-tegia eta Urrats euskaltegiakprograma honetan pentsatu dute.

'Egonaldiak familia euskal-dunetan' ekimena gazteek uda-ran hamabost egun, hilabete batedo bi hilabete familia euskaldune-tan euskara hobetzeko igarotzeandatza. Egonaldi hauek beste lu-rralde historikoen bizimodua eta

ohiturak ezagutzeko pentsatuakdaude eta biztanleriaren %70tikgora euskalduna duten udalerri-etako zein auzuneetan izango dira.

Egonaldi hauetarako, ikasleekbehintzak euskaltegien 8. Urratsa,Habe 2a edota Hizkuntza EskolaOfizialaren 4.maila gainditurik iza-tea nahitaezkoa da. Egonaldienprezioei dagokienez, hamabostegunetakoak 213 euro balio dute,hilabetekoak 355 euro eta bi hila-betekoak 660 euro. Bai familiaeuskaldunak baita ikasteko interesaduten gazteak izena eman behardute.

Egonaldiak familiaeuskaldunetan

Aka

tsak

zuz

entz

en

Erakusle bat guzti hitzarekin egokitzen denean,euskal testu zaharretako joskeran erakuslearenondoren etortzen zen beti guzti, eta hau guzior,

hau guztiau bezalako moldeak alde batera utzirik,guzti-k artikulua eta erakuslearen kasu atzizki berahartzen zuen, adibidez:

- Ethorriko dirade gauza hauk guziak nazionehunen gainera (Lc¸ Mt 23,36).

- Liburu hau guztia duk bi partetan berezten(Etxeberri Z MD/ 5).Orobat erakuslea izenordain gisa ari denean:-Geroago, Hegoaldean, guzti hau, guzti haietan

bezalako joskerak agertzen hasi ziren. Lehen agerral-dia, XVIII. mendean bakarra, antza denez, Ubillosenada: Zer esan nai du guzi onek? (199).

XIX. mendean eta XX.aren lehen erdialdean geroeta gehiago ikusten dira joskera hauek, eta azken

urteetan, jakina denez, gutxi dira joskera zaharrarieusten diotenak. Azpimarratu behar da aldakuntzahori Hegoaldean soilik gertatu dela, eta ondorioz,puntu honetan tradizio zaharrean zegoen batasunahautsia gertatu dela. Hortaz, Euskaltzaindiak gogo-rarazi nahi du hau guz(t)ia, bide hartan guz(t)ian,horiekin guz(t)iekin eta kidekoak hobestekoak direlabatasunaren izenean. Eta orobat gauza hauekguz(t)iak eta honen kidekoak. Beraz, hau guz(t)ia etaguz(t)i hau esapideen artean, lehena da hobestendena. Eta berdin gertatzen da bide hartan guz(t)ian /bide guz(t)i hartan, horiekin guz(t)iekin / guz(t)ihoriekin eta hauen antzeko bikoteetan. Denetanlehen aldaera da hobestekoa.

Hala ere, hau guz(t)ia eta hori guz(t)ia formekinbatera hauguz(t)iau eta hori guz(t)iori ere osobidezkoak dira.

Hau guztia ala guztia hau?

Euskara Elkarteen Federa-zioak, Topagunea, zazpi ur-te daramatza Euskarazko Filme

Laburren Zirkuitoa antolatzen.Aurten, 7. edizioa izango da apirila-ren 13tik maiatzaren 14ra 'Labur-bira' izenpean.

Guztira, 28 emanaldi eskainikodira, 26, Euskadiko 26 herri des-berdinetan eta beste biak Paris etaShangaiko euskal etxeetan. EuskalAutonomiako Erkidegoko herri ho-riek Ermua, Andoain, Gasteiz, Ur-nieta, Irun, Lasarte, Laudio, Derio,Durango, Usurbil, Igorre, Zizurkil,Areatza, Mutriku, Tolosa, Irurzun,Soraluze, Hernani, Ordizia, Biasteri,Santurtzi, Arrasate, Aritzu-Anue,Aramaio, Deustua eta Atarrabiadira.

Zirkuito honetan, laburmetra-iak, dokumentalak, klipak eta ani-mazio lanak aurkeztuko dira eta lanorok izaera, formatu eta tankeradesberdinekoak. Izan ere, Labur-birako arduradunen esanetan, lanhauek genero aniztasuna duteoinarri.

Era berean, Laburbirako anto-latzaileek aipatu dute zirkuito ho-nen xede nagusia euskarazko ikus-entzunezko ekoizpena ezagutzeraematera eta herri desberdineneskaintza kulturala abesgarria iza-tea da.

Proiekzio bakoitzean 2009 ur-tean ekoiztutako 9 lan ikusiko dira.Azpimarragarrienak Koldo Al-mandoz-en 'Ahate pasa', Tel-mo Esnalen 'Amona putz', Ar-kaitz Basterraren 'Esaiok', Es-tibaliz Aritz eta Itziar Faidoren'Zorion hutsa', Iñigo Sainz-en'Nora zoaz', Jose Luis Barredoeta Iñigo Garcíaren 'Clark andBoris' eta Urko Mauduit etaJoseba Salaberriren 'Etxealde-an' dira.

Halaber, Kameratoia ikus-entzunezko rally-an aurkeztutakobi lan irabazle aurkeztuko dira.Hots, 'Nireak dira!' eta 'Negukohitzak'. Informazio gehiago nahiizatekotan http://issuu.com/topa-gunea/docs/laburbira2010eskuliburua web gunea kontsultatu daiteke.

Euskarazko filmelaburrak EuskalHerrian zehar

14 APIRILA ´10Teknologia Berriak

Mundua hiru dimentsioetanDatozen hilabeteetan, hainbat telebista ekoizlek 3Dtelebistak merkaturatuko dituzte

Aurtengo Avatar filmak, 3 dimentsio-etan ekoiztutakoak, 3Dak gizarteannagusitzen ari dela aditzera eman

du.Izan ere, udaberri honetan, telebistadigitalaz gain, 3 dimentsioetako telebistaere salgai izango da.

Telebista hauek 40 hazbete baino gehi-agokoak dira eta 2.000 euro ingurukoprezioa dituzte. Samsung, LG, Sony etaPanasonic enpresek salgai ezarriko di-tuzte. Estatu mailan, batik bat Panasonic,Samsung eta Sony izango dira.

Egun, 3Dko betaurrekoak erabiltzea es-katzen duten arazoa aurkezten dute eta gai-nera, marka bakoitzak, bere betaurrekopropioak behar ditu.

Oraingoz 3Dko telebista ikusi ahal iza-teko Blu Ray formatua beharrezkoa daeta dagoeneko, Blu Ray diska eta irakur-gailu ekoizleen artean hitzarmen batsinatu dute telebista orotan formatuaberdina izateko. Hala ere, Blu Ray forma-tuan irakur dezaketen orain arte saldutakotelebistak ez dira 3 dimentsioetako eduki-nentzako baliogarriak.

Telebista hauek edukinak bi dimen-tsioetan ere erreproduziten dituzte etaekoizleek soilik merkatura atera dituzteetorkizunean edukin gehiago 3 dimentsio-etan izango direlako. Azkeneko baieztapen

hau datuek baieztatzen dute: 2008n 11filma 3Dtan grabatu zituzten eta 2010ean31 ikusgarri egongo direla kalkulatu da.Gainera, Japonian eta Estatu Batuetan3Dko 4.000 zinema baino gehiago daude.

Adituen aurreikuspenen arabera,2010ean 3Dko hainbat milioi aparagailusalduko dira eta 2013rako merkatuarensalmenten erdira helduko dira.

BideojokoakHalaber, 3 dimentsioetako bideojokoakareagotzen ari dira denboraren poderiozbatez ere joko bat 2 dimentsioetatik 3dimentsioetara pasatzea oso errazadelako. Izan ere, nekez pasa daiteke filmebat 3Dra ez bada bi kamerekin grabatu.

Bestalde, Playstation 3 kontsolarenbidez, ekainaz geroztik 3 dimentsioetakobideojokoak eta filmak ikusi daitezkekontsola honen ekoizleek kontsola haueguneratzen ari baitira.

Apirilaren 17tik aurrera, Canal + kateakbere programazioaren hainbat edukin 3dimentsioetan emango ditu. Hala nola,kirol edota kultura ekimenak. Beste hain-bat kateek adibidez, udara honetakoHego-Afrikako Futboleko MundukoTxapelketa 3 dimentsioetan ezartzea erepentsatu dute.

Facebook, tuenti, twitter etaabarreko giza sareak indar handiahartu dute sarean eta zein den gaur

egun interneten garrantzia mahai gaine-an ezartzen dute. Baina giza sareak ezdira bakarrak. Plataformak ere indarhandia dute sarean. Plataformak mun-duko zenbait egoera salatzeko edotaongintzako arrazoiak sustatzeko erabil-tzen dira.

Esaterako, aipagarri da orain berriatera den estosololoarreglamosen-tretodos.com plataforma. Plataformahau, krisi ekonomikoa dela eta sortu daeta bere helburua da jendea egoerahonen aurrean baikorrago agertzea da.

Marketing profesional batek honenaurrean zerbait egin behar zela pentsatuzuen eta marketing plan bat idatzi zuen.Horren ostean, Merkataritza Ganbaradesberdinei plana aurkeztu zien etahauek ideia ona zela pentsatu zuten.Azkenean, Fundazio baten lagun-tzarekin plataforma eratu zen. Ia 84.000pertsonek izena eman dute.

PlataformakInterneten

Spotify ez daerrentagarria

Musika ekoizleek salatu dutena-ren arabera, iaz martxan jarrizen Spotify musika ataria ez

da bere intereserako errentagarria.Spotifyk musika entzuteko aukera ema-ten du artxiborik deskargatu gabe, etanahiz eta urte bakarrean jada zazpimilioi erabiltzaile lortu, musika ekoizleekdiru gehiago ikusi nahi dutela adierazidute.

Argira ateratako datuen arabera,adibidez, milioi bat entzutekin atariannagusi den Lady Gaga abeslariak soilik122 euro jaso ditu. Kopuru hauenarabera, EEBBetako gutxienezko soldataminimora iristeko (1.160 dolar), abeslaribatek bere abestiren bat 4,5 milioi aldizentzuna izatea beharko luke.

Kritika hauei guztiei aurre egiteko,enpresaren bozeramaileek atariak era-biltzaile gehiago behar dituela adierazizuten. Erabiltzaile kopurua biderkatzean,egileek diru gehiago lortuko omen dute.

Hasiera batean,soilik Canal +ekemitituko ditu 3Dedukiak, batez ere,kirol saioak

Zinean bezala,hirugarrendimentsioa nabaritu ahal izateko betaurrekobereziak jantzibeharko dira

15APIRILA´10 Denbora Pasak

Txisteak

eSaMeSakBilboz Badakit

Hau hemengo istorioa da, hemengo batek kontatuta. Donostiarajoan zen mutiko bat, bera ez dakit bergaratarra edo nongoa zen,autobusean, Francoren garaian zen, eta joan zen, eta neska batezagutu, larunbat batez. Neska ezagutu eta parkera joaten ziren, etahan begietan, orduan musu bat emateko urtea behar zen, e...Ateratu elkarrekin. Eta han ari ziren bata besteari begiratzen, eta "a,!"eta larunbat batez neska horrek esan zion:-Datorren larunbatean aski duzu gure etxera afaritara etortzea, etagurekin afalduko duzu. Ama alarguntsa duzu, eta nire ahizpa eta nibaizik ez ditu, eta orduan... -Baina gero autobusik ez dut eta Bergarara joateko. -Egon lasai. Gure etxean lo eginen duzu. Larunbata, biharamoneanez duzu presarik! -A bai. Bai .- gogoetan hasten zaio.Eta aste guztia hori gogoan. Bera fantasmatzen hasi zen. Eta segi-dako larunbatean lauretarako hemen zen autobusean, lehenbizikogauza egin zuena farmazia batera joan. Eta han atera zitzaionemakume eder bat, farmazeutikoa, eta "zer nahi duzu?", eta orduanpreserbatiboak ez, eta kondonak deitzen ziren. Eta berak ixilka:-Kondon bat. Kondon bat, nahi nuke. Gaur arratsean andregaiarenetxera joaten naiz, eta suerte piska batekin, nik uste, ño!Besteak kondona ateratzen dio, mostradoraren gainean uzten eta:-Emaidazu beste bat, zeren ahizpa badu. Jo, polita, ua!, terrible!Besteak ematen dio eta:-Hirugarren bat emaidazu, zeren ama sasoi onekoa omen da, ez dutezagutzen, baina emaidazu hirugarrena, zeren beharbada ama eresuerte piska batekin, beharbada...Kondonak eta hartzen ditu, eta gauean afaritan familian. Bereandregaia aurrean, eskuin ahizpa eta ama ezker. Eta gure gizona hanixil-ixila jaten, eta neskak esaten dio:- Ai, Txomin, ez nekien zu hain lotsatia zinela. - Nik ere ez nekien zure ama farmazeutikoa zela.

Semeak amari:- Ama, ama! Egia al da erleak egiten duela eztia?- Bai, seme, eztia erleek egiten dute.- Eta, horren txikiak izanda, nola estutzen dute hainbeste potea?

Egon zan abade bat, azeri zaharra izan zan. Eta urte asko herribaten. Eta andrak joaten jakozenean, beti "eske, abadea, haragikopekatua egin dot". Eta beti bardin. Eta abadeak esan eutsen: "horrekgauzak entzutea niretzako hain da gogorra. Esan eidazue konfesetanzatozenean, kanposantuko bidean laban egin dozuela". Eta handanak "kanposatuko bidean laban egin dot" eta "kanposatukobidean laban egin dot". Eta abadea artean jubilatu zan, eta etorri zanabade gazte bat. Eta lehenengo egunean sartu zan konfesionarioaneta lehenego andrea sartu jakon eta:-Ba nik, e... jauna, kanposanturako bidean laban egin dot. -Hori ez da pekatua, andratxu. Errezatu Andra Mari bat eta ondozagoz.Eta beste andra bat:-Nik jauna, kanposanturako bidean laban egin dot. -Hori ez da pekatu! Errezatu Aita Gurea hiru bider eta hori parkatu-ta daukazu.Eta han astebete pasatu zan, eta bost andra. Eta hurrengo domekanmezatan hasi da sermoia botaten, eta esan dau:-Bueno, eta nik beste gauzatxo bat esan behar dot, alkatea hemendagoela aprobetxatuta. Kanposanturako bidea urgentementearreglau egin behar da, ze hemen herriko andrak jausi egiten dirakanposantuko bidean sarritan.Eta han hasi ziren alkatea eta medikua barreka:-Eta zuek biok gitxien egin zeinkie barre, ze zuen andrak oraingoastean be bi bider egin dabe laban.

- Zoriontasuna iritzi bat besterik ez da.(Maurice Maeterlinck).- Guztiek zauritzen dute, azkenak,berriz, hil. (Eguzki erloju batean idatzi-ta).- Zure gorputza ez dadila zure arimarenhilobia izan. (Pitagoras)- Iristeko bide bakarra dago, eta milaurruntzeko. (La Bruyere)

SU

DO

KU

Irabazezazu diska bat

Bete itzazu sudoku honetanutzitako hutsuneak era zuze-nean eta bidali erantzunazure datu pertsonalekin honako helbide honetara: Gazteberri Aldizkaria.Iparragirre kalea 17.1.Esk.48009. Bilbo. Asmatzaile guztien arteanDISKA bat zozketatuko dugu.

Aurreko irabazlea

Iñaki Zabala(Donostia)

EZET

Z A

SM

AT

U!

TXANPON ASTUNAREN BILA: Hamabi txanpon ditugu. Itxuraz, guztiak berdinak dira, baina badabesteak baino astunagoa den txanpon bat. Balantza bat gehienez hiru alziz erabiliaz, nola aurkitukozenuke txanpon astunena?

PRESO AZKARRA:Gartzelako alkaideak 25 urte bete ditu postuan eta hori ospatzeko joko bat proposatu die bertanespetxeratuta dauden presoei. Jokoaren baitan, alkaideak 10 bola sartuko ditu kaxa batean, bederatzibeltz kolorekoak eta bat txuri kolorekoa. Zozketaz hautatutako preso batek bola bat ateratzeko aukeraizango du, eta txuria ateratzea lortzen badu, aske geratuko da. Zozketa egin eta preso bat hautatudute. Dena den, preso honek, jakin badaki, hala salatu diotelako, bola guztiak beltzak direla. Hala ere,hurrengo egunean, bola bat atera eta aske geratzea lortu du. Nola lortuko ote zuen?

TXANPON ASTUNAREN BILA:Lehenik eta behin balantzaren plater bakoitzean launa txanpon jarri. Balantza orekatuta badago,txanpon astuna beste txanpon multzoan dagoela jakingo dugu. Plater baten aldera desorekatzenbada, txanpona plater horretan dagoela jakingo dugu. Lehen saiakeran txanpona lau txanponekomultzo batean kokatuta izango dugu. Bigarren saiakeran, bina txanpon jarriko ditugu plateretan.Balantza alde batera desorekatuko da, eta ondorioz, txanpona bi horietako bat izango dela jakingodugu. Azken saiakeran txanpon bana jarriko dugu plater bakoitzean.

PRESO AZKARRA:Presoak bola atera, bestei erakutsi gabe begiratu eta poltsikoan gordetzen du. Presoak bola txuriaatera duela adierazten du, eta hau erakutsi gabe, besteei egia esaten ari dela frogatzeko, alkaidearikaxan geratzen diren beste bederatzi bolak zein kolorekoak diren begiratzea eskatzen dio. Alkaideak,noski, arrazoia eman behar dio preso azkarrari.

Bidali Bilboren inguruan planteatzen

dizugun galderaren erantzun zuzena

eta irabazi Bilboz Badakit mahai jolasa.

Erantzuna postaz honako helbidera

bidali ahal duzu:

Gazteberri Aldizkaria.

Iparragirre kalea 17. 1. Eskubia. 48009.

Bilbo. edo gazteberri@unionline.info

posta elektronikora

Nork diseinatu zuen Bilboko Metroaren ikurra?a.) Norman Fosterrek.b.) Secundino Zuazok.d.) Olt Aicherrek.

Aurreko irabazlea

Erantzun zuzena

Ainize Bastida

1857. urtean zenbat biztanle zituen Bilbok?a.) 18.000