TXOKOLIPUINAKAzaroaK 28Abenduak 19Urtarrilak 30Otsailak 27Arratsaldeko 18:00etanLa Bota elkartean

BERTSO AFARIA:Oscar Estanga eta Unai IturriagarekinGure Izkuntza elkarteanPrezioa: 10 € (tiketak salgai:Ino liburudendan, Katxetas tabernan, Ikastolan, AEK Euskaltegian)

BERTSO ESKOLAAsteazkenero, 19:00etan,Gareanen egoitzan

IRAKURLE KLUBA Azaroak 29Itxaro Borda - Boga, boga(Egilearekin solasaldia)Urtarrilak 31Harkaitz Zubiri - EtxekalteOtsailak 28Pello Lizarralde - OrbanakArratsaldeko 19.30eanLizarrako liburutegian

LIZARRAN KANTUZAzaroak 24Urtarrilak 26Arratsaldeko 19:30etanBaxenabarra kaletik abiatuta

GAREAN IRRATIALarunbatero 13:05tik aurrera Lizarrako Punto Radio-n (FM 93.4ean)

Euskal Herriko gizarte-eragileek eskatuta2000ko hamarkadaren hasieran KontseiluakBai Euskarari Ziurtagiria martxan jarri zuen.Honek helburu nagusi bat zuen: arlo sozio-ekonomikoaren euskalduntzean eragitea. Ho-rrela, enpresak, saltokiak etaera guztietako entitateak eus-kararen ezagutza eta erabi-lera areagotzeko neurriakhartzen ari direla egiaztatzendu Bai Euskarari Ziurtagiriak.Horretarako, hiru maila es-kaintzen zaizkie: “Zerbitzua eta lana euska-raz”, “Zerbitzua euskaraz” eta “Bidean”.

”Bidean” maila izateak euskararen normaliza-ziorako neurriak hartzen eta garatzen aritzea

suposatzen du. Aurrera egiteko, eta, beraz, “Zer-bitzua euskaraz” edo “Zerbitzua eta lana eus-karaz” ziurtagiriak eskuratzeko, hainbat bal-dintza bete behar dira. Baldintza hauek bostirizpidetan laburbiltzen dira: (1) Erakundeko ki-

deen hizkuntza gaitasuna; (2)Irudi korporatiboa eta hiz-kuntza paisaia; (3) Kanpo ha-rremanak; (4) Barne harre-manak; eta, azkenik, (5) Pro-grama informatikoak. Hauenbaitan, orotara, 137 item az-

tertzen dira urterik urte.

Euskal Herri osoan barreiaturik, egun, ta-maina guztietako 1.414 ziurtagiridun daude,“Bidean” mailan 661, “Zerbitzua euskaraz”

Garean-Jarduerak

22.zbk.

2012ko azaroa debaldeko alea

Euskararen ISO 9.000Euskara eta kalitatea. Entitate baten hizkuntza-egoera

zein den kreditatzen duen Bai Euskarari Ziurtagiria;Lizarrako ostalari, denda, enpresa eta elkarte

ziurtagiridunen ikuspuntutik.

Lizarrako iritziaketa esperientziak jaso

nahi izan ditugu…

KOTARRO N22 SAN ANDRES:Maquetación 1 26/11/12 21:04 Página 2

mailan 538 eta “Zerbitzua eta lana euskaraz” egiten dutenak 190.Erreportai honetan Lizarrako Ziurtagiridunen iritziak eta espe-rientziak jaso nahi izan ditugu eta horretarako gure hiriko zazpiziurtagiridunekin banaka hitz egin dugu: Gure Hizkuntza etaLa Bota Elkarteko kideekin, Ametsa, Berri eta Katxe-taseko ostalariekin, Kulki Kultur Kirolak eta Etxe-Berrianatur dendarekin. Hauetatik lau “Bidean” mailan daude, GureHizkuntza eta Etxe-Berria “Zerbitzua euskaraz” mailan eta, azke-nik, Kulkik “Zerbitzua eta lana euskaraz”.

Zerk bultzatu ditu Ziurtagiria eskuratzera?

Batetik, bi elkarteak haien xede dute euskara sustatzea: GureHizkuntzak kide izateko baldintza du euskalduna izatea eta LaBota Elkarteak euskara sustatzea du helburu estatutuetan. Hor-taz, Kontseiluak kanpaina abiatzean batzea erabaki zuten. Beste-tik, denek aipatu dute “euskararekiko kontzientzia edosentsibilitatea”, “izaera bat ematea elkarte edo negozioari” eta“euskararen garapenean laguntzeko” egiten dutela.

Elkarrizketetan barreiatzen gindoazen heinean, entitate zein ne-gozioaren “kontzientziarekin” batera, beste argudio batzuk aza-leratzen joan dira. Adibidez, Olgak (Etxe-Berria) aipatu digun“Jakinarazteko nire dendan euskaraz egin ahal dela, erostekoarnasgune bat dela”, edo Patxiren (Katxetas) “nirean, bezeroenexijentzia da euskara”. Gonzalok (Berri), bestalde, “euskaldu-nen mundu bat badela ikusten da”, eta segituan adierazi digu:“euskaraz eskatu nahi duenari eroso sentiarazi nahi diot”. Ka-sualitatez, honen adibidea izan dugu elkarrizketa egiten ari gi-nela, ohiko bi bezero sartu baitira eta biak euskaraz zuzenduzaizkio eta zerbitzua hizkuntza horretan jaso dute ere. Batak 27urte inguru izanen zituen eta besteak 18 bat.

Gonzalok errandakoaren haritik, Alfontsok (Ametsa) haus-narketa osatu egin du: “gaztelaniaz eskatzea munduko gauza-rik normalena den bezala, gauza bera behar du euskaraz.Horretarako erraztasuna eman behar da eta Ziurtagiriak

bezeroari adierazten dio hemen euskaraz egiteko erraztasunakdituela”.

Amaitzeko, badira komentatu diren beste bi argudio; bata, eus-kal kontsumitzailearen ikuspegitik, Luisferrek (Kulki) kontatzendiguna: “estimatzen dudan bezala edozein zerbitzutan euskaraaintzat hartzea, batzuk ere nirean gauza bera eginen dutela pen-tsatzen dut”. Eta bestea, nolabait gehienek aipatutakoa, “nego-zioan eta maila profesionalean euskararekin hizkuntza-tentsioamantentzen laguntzen dit” inguruko hizkuntza oro-jatunen au-rrean.

Motibazioa, helburuak, nahiak argi utzi dizkigute,baina eta nola burutzen da hau dena? Zer zailtasundituzte aurrera egiteko?

Ametsatik kontatu digutenez, aurtengo helburu ditu “loteriarenpartiketan, Coca Cola kartelean eta larrialdi seinaleetan euskaratxertatzea”, baina gehitu: “berau egiteko garaian, behar duzunmomentuan, ez duzu buruan eta pasatzen zaizu”. Gure Hizkun-tzatik ere antzeko arazoaaipatu digute:

Olga Landa, Etxe-berria dendaren atarian.

KOTARRO N22 SAN ANDRES:Maquetación 1 26/11/12 21:04 Página 3

“uraren fakturak, argindarraren eskutitzak, asegurua... gaztela-niaz jasotzera ohituta zaude eta kostatzen da ohartzea ez duelazertan horrela behar”; eta La Bota Elkartean, aldiz: “kideen eza-gutzan eragin beharko genuke, 35 bazkidetatik bost bat gara eus-kaldun”.

Negozioa zabaldu berri duen Olgak aipatu digu ordenagailuanproduktu guztiak euskaraz pikatu dituela. Hala ere, Ziurtagiriarenmaila gorena eskuratzeko hainbat egiteko ditu oraindik: nego-zioaren kudeatzeko kanpo harreman formalak euskaratzen saia-tzea edo dendaren larrialdi seinaleak euskaratzea kasu. Azkenhonekin, “euskara buruan izan arren, berezkotasunak gaztelaniaradarama, oharkabean gaztelaniaz jarri dizkidate larrialdi seinaleak”.Maila altuena eskuratu duen Kulkik berriz, aurtengo helburu due-posta zerbitzaria euskaratzea.

Eta ez duenari? Zer erranen zeniokete egun Ziur-tagiria ez duen Lizarrako entitateari?

Luisferrek aipatzen duenez, “bagaudela bezeroak kontutan har-tzen dugunak euskara lantzen duten enpresak edo zerbitzuak,praktikoa dela, gehiago salduko dutela esango nieke”, eta segi-tuan gehitu: “ikusten dugu kanpoko enpresek ere, euskararen al-deko izaera edo kontzientzia berezirik gabeko horiek, etekinekonomikoaren helburu hutsarekin euskara txertatzen ari direlaneurri batean gure inguruan”. Ondotik, Patxik argudioa osatu du:“Lizarrako komertzioak konpetentzia handia du inguruko gaina-zal handiekin eta hauek, negozioa ikusita, euskararekin kontse-kuenteagoak dira komertzio txikiak baino”.

Kalitatezko zerbitzua emateko, behinik behin, bezeroari bere hiz-kuntzan artatua izateko aukera eman beharko litzaioke. Hortaz,barneratu eta zabaldu beharko genukeen ideia dugu elkarrizke-tetan aipatutako silogismoa: “turismoa ona da Lizarrarako, eus-kara ona da turismorako, beraz...”. Ikusita bisitarien jatorria,honakoa gaineratu genezake ere: No parlo català però m’agra-daria que tu ho poguessis fer. Si m’ajudes podré atendre’t encaraque no pugui contestar en català. Moltes gràcies i benvingut, etsa casa. Zergatik ez jarri horrelako kartel bat negozioan?

Aipatu hurbilpena egiteko, lehenik erran Lizarrako biz-tanlegoren %15 inguru dela euskalduna eta beste %10/15inguruk nolabaiteko euskara ezagutza duela. Hortaz,3.500 lagun inguru gaude euskara ezagutzaren batekin. Li-zarraldean beste hainbeste euskaldun izanen direla pentsaliteke.

Bestetik, 2004tik 2012ko irailera bitarte 350.000 turista,erromes eta txangolariren bisita neurtu da. Hauetatik86.000, laurdena, Hego Euskal Herrikoak (24.000 euskal-dun eta 12.000 elebidun-hartzaile estimatzen). Erromesakalde batera utziko bagenitu, turista eta txangolarien%30,6a genituzke Hego Euskal Herritarrak. Ondoko gra-fikan agertzen da turista eta txangolarien jatorria he-rrialdearen arabera.

Bestalde, ezin ahaztu neurtzen ez direnak. Hau da, es-kualde euskaldunenetako opor-biztanleria handia dugu:uda edo asteburu pasa, jaietan edo ferietan, Erdi Aroko as-tean, Garagardo Jaian, bigarren etxebizitza Lizarraldeanduten gipuzkoar zein bizkaitar ugari dago edo dator gu-rera. Hauen kopurua ez dago neurtuta, baina nabaria daasko direla.

Euskaldunon merkatuarihurbilpena Lizarran

KULKIren saioaLizarrako Foruplazan festetakobezperan.

Alfontso, Gonzalo eta Patxi ziurtagiriaz solasean.

KOTARRO N22 SAN ANDRES:Maquetación 1 26/11/12 21:04 Página 4