Post on 28-Jun-2015
Egoitz Sanchez
Hegoi Santisteben
Ainhoa Soto
Unai Torre
Ainhoa Urtiaga
Nerea Virto
Miren Zorrozua
LH2-32G
2013/11/15
AURKIBIDEA
1. Sarrera.............................................................................................................2
2. Teknologia eta jatorria.....................................................................................2
3. Teknologia digitalak.........................................................................................2
3.1. Teknologia digitalak eta bere inpaktua gizartean eta hezkuntzan
3.2. Teknologia berrien alde positibo eta negatibo batzuk
3.3. Teknologia aldaketen ondorio posible batzuk
3.4. Sortutako hezkuntza arazoak (teknologia berriekiko)
3.5. Hezkuntzaren erronkak teknologia digital berriekiko
4. Hezkuntza iraultza...........................................................................................5
4.1. Zientziaren beharra hezkuntzan
4.2. Elkarrizketaren garrantzia gaur egungo gizartean
4.3. Irakaskuntza tradizionala gaur egun
5. Informazioaren gizartea...................................................................................11
6. Informazioa eta ezagutza................................................................................12
6.1. Ezagutzaren gizartea
2
1. Sarrera
Guri, "Informazioaren gizartea" gaia lantzea egokitu zaigu. Honetan, zenbait azpi-gai
aztertuko ditugu, informazioaren gizarteak hezkuntzan duen eragina, informazioa eta
ezagutza, teknologia berriak...besteak beste. Baina, hori landu aurretik, honen definizio
orokor bat eta jatorria aipatuko ditugu, batez ere, gaiaren testuingurua eta markoa
zehazteko.
2. Definizioa eta jatorria
Informazioa eta komunikazioaren teknologia modu masiboan erabiltzeak sortzen duen
ekoizpen eta truke sistemari esaten zaio informazioaren gizartea.
XX. mendearen azken urteetan gertatu da aldaketa, hau da, gizarte industriala izatetik,
informazio gizarte izatera pasatu gara, informazioa digitalizatu baita teknologia
informatikoaren erabileran oinarrituz.
3. Teknologia digitalak
Informazioaren gizarteari buruz hitz egiten dugunean, ezinbestekoa da teknologia
digitalei buruz jardutea, hauen erabilera baita gizarte honen ezaugarri nabarmenetariko
bat.
3.1 Teknologia digitalak eta bere inpaktua gizartean eta hezkuntzan
1. Informazioaren gizartea erronka eta haustura soziala arazo
Ikt-ek, ekonomian, komunikazio sistemetan, politika egiteko era eta
egunerokotasunean jokatzeko hainbat era eta gauzak egiteko moduak eraldatu dituzte.
Teknologia berri hauek gure egunerokotasunean aurki ditzakegu trafikoa kontrolatzen,
(semaforoak), dirua ateratzeko txartela, bizikletak alokatzeko sistemak, garraio
publikoetan ordaintzeko era eta abar.
Esan bezala, informazioaren gizarteak, globalizazioarekin lotura zuzena dauka eta hitz
hau ekonomia arloarekin erlazionatzen dugu, bere helburu nagusia, munduan
ekonomia zabal eta erregulatuaren ezarpena arintzea baita. Ondorioz, estatu garatuek
Ikt-en garapenaren alde egiten dute eta bere estrategiak, hazkuntzan dauden estatuei
zuzentzen dituzte, merkatu berriak bilatuz beraien produkzioa handitzeko.
Horrek esan nahi du informazioaren trataera eta jasotzeko eta eskaintzeko erak
aldatzen ari direla. Honen ondorioz, Afrika bezalako herrialde azpigaratuetara iraultza
teknologikoa iraultza industriala baino lehenago heldu dela esan behar da eta honek
ezegonkortasun ekonomiko handiak egotera eraman du.
3
Ezegonkortasun honi haustura digitala deritzo eta estatu garatu eta ez garatuen artean
zegoen haustura ekonomikoaren jarraipena baino ez da.
Ondorioz, lehen azaleratu den haustura digitalaren arazoak esparru ekonomikoarekin
lotura zuzena izan arren, hezkuntzarekin ere baduela esan beharra dago, bertan
ezartzen baititugu etorkizunekoen oinarriak.
Manuel Castells irakaslearen esanetan, informazioaren gizartean ikt-etan adierazgarri
den Internet baztertze faktore bat da. Izan ere, ez da nahikoa bertan nabigatzen
jakitearekin, baizik eta behar duguna non bilatzen jakin behar dugu baita ere; eta
horretan ez gaude hezita. Beraz, teknologia berriak izatea edo ez izateaz gain,
teknologi berri horiek erabiltzen edo kudeatzen jakin beharra dago.
2.Teknologia berriak hezkuntzan
Hezkuntza, herrien hazkuntza eta formakuntzan oso garrantzitsua da. Lehendabizi,
esan behar da, hezkuntzan Ikt-en presentzia gaur egun eguneroko kontua dela eta
honek eskaintzen dizkigun abantailak edota aukerak premia izatera heldu direla, bai
administrazioen lehentasunetan eta baita irakasleen formakuntzan.
Honi, dagokionez esan behar da, Ikt-en inguruan hartu behar diren erabaki guztiak,
hausnarketetan oinarriturik egon behar direla eta ez interes ekonomikoetan. Horrekin
batera, irakaslearen behar edo eskaeretara zuzenduta egon behar dira, eta ez
inposaketa baten. Dudarik gabe, Ikt hauek, hezkuntzaren ikaste-irakaste prozesuan
onurak ekartzen dituzte, baina aldaketa positibo horiek irakasleen onespena izan behar
dute beti.
3.2 Teknologia berrien alde positibo eta negatibo batzuk
Teknologia berriek ere, euren alde positibo eta negatiboak dituzte. Alde batetik,
pertsonen arteko komunikazioa errazteaz gain, haiei esker, gure ingurunetik kanpo
gertatzen dena jakin dezakegu nahi dugunean; hau da, edozein informazio dugu
eskuragarri. Hori dela eta, errealitatearen ikuspuntu ezberdinak, kultura desberdinak
eta abar ezagutu ditzakegu.
Bestetik, teknologiekiko guztiz dependienteak gara, hauek barik ez baikara ezer
egiteko gai. Horretaz gain, globalizazio prozesuan laguntzen dute, mendebaldeko
kultura besteen gainetik ezarriz, hau da, uniformismo kulturala gertatzen ari da. Aldi
berean, herrialdeen arteko ezberdintasun kulturalak eta ekonomikoak handitzen
dituzte. Azkenik, hauen "erruz", pribatasuna galdu dugu, eta indibiduo eta talde
sozialekiko kontrola areagotu egin dute.
3.3 Teknologia aldaketen ondorio posible batzuk
4
Honekin lotuta, New York-eko Neil Postman irakaslearen ideia batzuk erabiliko dira
puntu honetan teknologia aldaketen ondorio posible batzuk azaleratzeko.
1. Kulturak teknologiaren prezioa ordaintzen du.
Aldaketa teknologiko orok, abantaila eta desabantaila batzuk dakartza berarekin eta
abantailak ez dira beti desabantailak baino handiagoak, nahiz eta normalean
ekonomikoki onuragarriagoak diren. Gainera, aldaketa guzti hauek kulturan islatu
egiten dira zuzen-zuzenean.
2. Aldaketa teknologikoekin irabazle eta galtzaileak daude beti.
Teknologi berrien abantailak eta desabantailak ez daude populazio guztiari zuzenduta,
baizik eta sektoreka banatuta; hau da, batzuen bizi kalitatea hobetzen da, beste
batzuena txarrago bilakatzen den bitartean, eta ondorioz, haustura soziala
handiagotzea dakar honek.
3. Teknologia orok filosofia bat dauka.
Honekin esan nahi dena da, teknologia gure burua eta gorputza era baten erabiltzera
eramaten gaituela gure mundua kodifikatuz, gure zentzu batzuk handituz eta emozio
eta tendentzia intelektual batzuk alde batera utziz.
4. Aldaketa teknologikoa ekologikoa da.
Teknologia aldaketak asko dira eta batzuetan duten inpaktua aldaezina dela esan
dezakegu. Teknologi berrien erabilera arduragabearen ondorioz, kultura, errito eta
herrietako tradizioak aldatzea posiblea da.
3.4 Sortutako hezkuntza arazoak (teknologia berriekiko)
Teknologia berri hauek direla eta, hezkuntzan hainbat arazo sortu dira: analfabetismo
teknologikoa (formakuntza berria ez izateagatik), ondorioz, exijentzia formatibo berriak
daude, dugun informazio kantitatea dela eta, egokia dena aukeratzen ez jakitea… Hau
da, aldaketa arinekiko egokitzapen eza dago hezkuntza sisteman, eta hori dela eta,
desajuste edo desfasea sortu da bertan.
3.5 Hezkuntzaren erronkak teknologia digital berriekiko
Oraintxe aipatutako guztia dela eta, hezkuntzak, hainbat erronkari egin beharko die
aurre. Horietako bat, teknologia berriak sisteman eta eskola-kulturan integratzea eta
curriculumaren eduki kulturalak birdefinitzea izan daiteke.
Horretaz gain, irakaskuntzaren metodo eta helburuak berreraiki beharko lirateke, eta
ikasle eta irakasleek rol berriak jokatu beharko lituzkete; izan ere, subjektu edo
indibiduo bakoitzak ikasten ikasi, informazioari aurre egiten jakin, teknologia berriak
5
erabiltzeko laboralki kualifikatu eta teknologiaren inplikazio politiko, ekonomiko,
ideologiko eta kulturalez kontzientzia hartu beharko luke.
Formakuntza ordenagailuen bitartez zabaltzea, hau da, teleformazioa sustatzea izango
litzateke beste erronketariko bat. Modu tradizionalean ikasi ezin dutenek, hau da, modu
presentzialean egon ezin direnek, etxetik, lanetik eta beste hainbat tokietatik ikasteko
edo formatzeko aukera izan beharko lukete.
Azkenik, hezkuntza ez formalari dagokionez, alfabetizazio teknologikoa egin beharko
genuke garapen sozial eta komunitariorako, garapen teknologikotik kanpo dauden
talde eta komunitateek ere eskuragarri izan dezaten.
4. Hezkuntza iraultza
4.1 Zientziaren beharra hezkuntzan
Gaur egungo hezkuntza eta hezkuntzako liburuak, gizarte industrial batentzat
sortutakoak dira, eta ez daude gure gizartera egokituak. Hau da, gaur egun, inork ez
lituzke begiak operatu nahiko orain dela berrogei urteko teknikekin, laserrarekin egingo
bailukeen.
Esan bezala, hezkuntzan erabiltzen dugun metodoa, orain arte erabilitakoa da, nahiz
eta gaur egungo gizarteak, aurreko belaunaldiekin zer ikusirik ez izan. Beraz,
hezkuntza atzeratua dagoela esan daiteke.
Erabiltzen ari garen hezkuntza sistema, esperientziaren bidez egindakoa da, eta ez
arrazonamendu zientifiko batean oinarritua. Hau azaltzeko, mediku eta medizinarekin
egingo dugu konparaketa; ospitalera bagoaz eta medikuei gaixotasun bat sendatzeko
tratamendurik onenak zeintzuk diren eta gaur egun emaitza onenak ematen dituena
zein den galdetzen badiegu, badira erantzuna emateko gai. Baina eskola batera
bagoaz eta maisu-maistrei ikasgela antolatzeko zein modu dauden eta zein den gaur
egun emaitza onenak ematen dituena galdetzen badiegu, aldiz, ez dakite zehatz-
mehatz erantzuten.
Arazo honen errua irakasleena dela ematen duen arren, ez da haiena, instituzioena
baizik, ez dietelako behar beste jakintza zientifiko eman.
6
Zer eskatuko genioke mediku horri? Munduan jende askoren artean emaitza onenak
eman dituen teknika erabiltzeko gurekin, hain zuzen. Ez dugu nahi bere esperientzian
bakarrik oinarritzerik, baizik eta munduko mediku askorenean. Eta ez dugu nahi orain
dela 50 urte asmatutako metodoak erabiltzerik, baizik eta gaur egun punta-puntakoak
direnak.
Eskoletan hezteko eta irakasteko sistema bat jaso dugu, industrian oinarrituta zegoen
gizarte batengandik, zeinetan jendea lantegietan lan egiteko edo lan mekanikoak
egiteko prestatzen baitzen. Kasu honetan, errepikapenak eta memorizazioak
garrantzia zuten, eta hezkuntza sistema hori baliagarria zen gizarte horrentzat. Baina,
gaur egun, gizartea guztiz desberdina da, gizarte modernoa, zerbitzuen gizartea da eta
sortzen diren lanpostuak horri zuzenduak dira. Informazio mugagabea daukagu denon
eskura, eta honek dena aldatu du.
Eskolan erabiltzen diren metodologiek daukaten oinarria, esperientzia da: “orain arte
balio izan duenez, orain ere balio du”. Baina gizartea asko aldatu da eta
esperientziaren arrazoia ez da nahikoa, behintzat, belaunaldi hauetan hanka sartu nahi
ez bada. Beraz, orain duela berrogeita hamar urteko sistema berberak balio digula
onartzen badugu hanka sartze larria egingo genuke.
Hezkuntzak arrazoi zientifikoak behar ditu, zientziaren bidez onartutako metodologiak
eta sistemak behar ditu. Arrazoi zientifikoak erabilita sortu behar da hezkuntza sistema,
gaur egungo informazioaren gizarteari zuzendua.
Gaur egun hezkuntza modu zientifiko batean egin daiteke. Amaigabeak dira jadanik
erabiliak izan diren metodologiak eta sistemak, eta interneten nahiz ikertzaileen datu
baseetan aurkitu ditzakegu, denak izan dira erabiliak munduan, eta badakigu zeintzuek
ekiditen duten hoberen eskola porrota. Horregatik ez dago teknika zaharkituekin
jarraitu beharrik, metodo hobeak eta frogatuak badaudelako. Hori dela eta esaten
dugu, hezkuntza orain arte senak esaten zigunagatik egon dela eraikia, eta ez arrazoi
zientifikoek esaten zutenagatik.
Berrikuntza beharrezkoa da gai honetan, proposamen berriak beti direlako beharrezko.
Baina berrikuntzak ez du beti aurrera egitea esan nahi, zerbaitek berria izateak ez
baitu esan nahi aurrekoa baino hobea denik. Izan ere, asko izan dira berritzaile bezala
agertu diren metodologiak hezkuntzan baina praktikan emaitzarik lortu ez dutenak.
7
4.2 Elkarrizketaren garrantzia gaur egungo gizartean
Gaur egungo informazioaren gizarte honetan, esparru guztietan ematen diren
elkarrizketek paper garrantzitsua hartzen dute. Horren adibide garrantzitsua
hezkuntzan gertatzen dena da. Lehenago aipatu bezala, gaur egungo hezkuntza-
sistema garai bateko gizarte industrializatuan eratu zen, beraz, guztiz tradizionala da
eta ez da gai egungo gizarteari erantzuteko, hau da, zerbitzuetan eta informazioan
oinarritutako gizarteari. Izan ere, garai batean produktibitatera zegoen zuzenduta eta
ez norberaren sormena eta talentua garatzera.
Hezkuntza tradizional horretan, irakaslearen boterea ikasleen gainetik zegoen
ikasgelan eta honek irakasleak berak zuen autoritatea erakusten zuen. Horrek esan
nahi zuen, erabakiak hartzea irakaslearen eskuetan zegoela, ikasleek ez zutela ezer
erabakitzeko botererik eta gainera irakasle eta ikasleen artean ez zela informazio
trukaketarik ematen, hau da, elkarrizketak ez zuen gaur egun betetzen duen paper
garrantzitsua betetzen. Izan ere, irakasleak beraien ezagutza transmititzen zien
ikasleei eta hauek behin eta berriro errepikatuz ikasten zuten, hau da, prozesu lineal
batean ikasten zuten.
Gaur egun oraindik ere, eskola askok botere horren berreskurapenean dihardute,
baina negoziazioaren bidez egin beharrean beraien autoritatea inposatuz egiten dute.
Guzti hau denbora galtzea dela esan beharra dago. Izan ere, ikasleak eta irakasleak
maila berdinean egon beharko lirateke elkarbizitza egokia sustatzeko eta gelako giroa
egokia izateko eta ikasteko prozesu hori hain lineala ez izateko. Horretarako gaur
egungo gizarteak, elkarrizketa erabiltzea bultzatzen du esparru edo eremu guztietan:
ekonomian, politikan, hezkuntzan...eta elkarrizketaren bidez ahalik eta informazio
gehien jaso, elkartrukatu edo transmititu. Hain zuzen ere, hori da gaur egun
gizabanako guztiok nahi duguna eta egiten duguna, hau da, informazioa trukatu,
konpartitu, elkar-banatu, jaso, eman…
Irakaskuntza, bestalde, informazio-transmisioara dago bideratuta eta ikasketa
asimilazio prozesura eta horren errepikapenera. Eskoletan beraz, irakasleak tresna
ezinbestekotzat bihurtzen dira, ikasleek hauen bitartez izaten baitute errealitatearen
gaineko ezaguerarako sarbidea. Helburua, ahalik eta informazio gehien asimilatzea,
ikasketa ikasle bakoitzak memorizatzen duen informazio kantitatearen arabera eta
8
baita irakasleek transmititutako edukiekiko antz graduagatik ebaluatzea dira.
Adibide gisara, gaur egungo haurrak sarean dabiltza etengabe, informazio gehigarria
kontsultatuz, esanahiak bilatuz, ikasgelan emandakoaren inguruko informazioa
bilatzen… Izan ere, irakasleak emandako kontzeptu baten inguruan informazioa
gehiago bilatzen dute askotan, emandakoarekin konparazioak egiteko eta ikasgelara
beraiek bilatutakoa eramateko.
Bestalde, medikuarenera goazenean, esaterako, medikuarekin elkarrizketan jardutea
gustatzen zaigu eta dugun gaixotasunaren inguruan ahalik eta informazio gehien
jasotzea. Gero, etxera heldu eta internet erabiliz informazio gehigarria bilatzen dugu
sarritan; hala nola, gaixotasunaren nondik norakoak, sendagarriak edo sendaezinak
diren, tratamendu motak…
Laburbilduz esan beharra dago, informazioaren gizartean gizabanakoek gero eta
elkarrizketa gehiago eramaten dituztela aurrera, gaur egungo zein etorkizuneko
erabakiak hartzerako orduan. Gero eta buelta gehiago ematen dizkiogu gure buruari,
elkarrizketa eta hausnarketen bidez. Eta elkarrizketarako dugun joera honek, eragin
zuzena du ezagutza zientifikoaren sorreran.
4.3 Irakaskuntza tradizionala gaur egun
Jakin badakigu antzina, irakasleen esanei, ikasleek men egiten ziotela, baina gaur
egun, gizartea bestelakoa da. Eta ikasleek, ikasketen aurrean gogotsu agertzea nahi
badugu, lehenik eta behin, iraganean egiten zirenak iraganean utzi behar ditugu, izan
ere, gizartea aldatzen doan heinean, hezkuntza ere aldatu egiten da.
Irakaskuntza tradizionalaren barruan hausnartu beharreko beste alderdi bat,
asimilazioan, metaketan eta errepikapenean oinarritutako ikaskuntza da. Azterketetan,
gaur egun, memorizatu eta memorizatutako hori paper baten erreproduzitzeko
gaitasuna ebaluatzen da. Baina, honek ez du zentzurik, izan ere, ez du pertsona
horrek ulertu eta informazio hori erabiltzeko gai denik adierazten. Gainera, gaur
egungo lanetan, iturri desberdinak erabili ditzakegu arazoak ebazteko (internet).
Horregatik, gure ikasleek gizartean arrakasta izatea nahi badugu, gauzak beste modu
batean planteatzen hasi behar gara, informazioa memorizatzen baino, informazio hori
erabiltzen erakutsi behar diegu gure ikasleei.
9
Teruelen, adibidez, ikasgela digitalen programa bat dute. Ikasle bakoitzak ordenagailu
bat dauka, interneterako konexioarekin. Modu honetan, informazioa bilatu dezakete,
beste ikasleekin informazioa partekatu dezakete eta batera ebatzi ditzakete arazoak.
Hauek erabiltzeak, irakasleen eta gurasoen etengabeko prestakuntza eskatzen du.
Ordenagailua, jada, beharrezkotzat jotzen dute programa honetan murgildutako
ikasleek, kalean zein etxean ere. Etxeko lanen inguruan dudarik izan ezkero,
irakasleari txataren bidez galdetzen diote.
Eskola berrian landu beharreko beste aspektu bat, indibidualizazioa da. Izan ere,
saiatu behar gara elkarlana sustatzen.
4.3.1 Konduktismoa eta hezkuntza tradizionala
Hau hezkuntza praktikoan oinarritzen da. Sistema honetan, irakasleen lana,
kontzeptuak modu argi baten aurkeztea da eta ikasleena, kontzeptu horiek asimilatzea
eta ahalik eta antzeko errepikatzea. Ondo errepikatu ezkero kalifikazio onekin sarituko
lirateke. Horrez gain, konduktibismoaren ikuspuntua, indibiduala da, planteatzen dena
modu indibidualean ebaztekoak dira.
4.3.2 Konduktismoaren kritika eta ekarpenak gaur eguneko ikaskuntzari
Gaur egun memorizazioa, teknologia berriak direla eta ez da ikaskuntzaren faktore
garrantzitsuena. Are gehiago, teknologia berriak, memorizazioaren laguntza bat direla
esan dezakegu.
Hala ere, informazioaren biltegiratzeak garrantzi gutxiago izan beharko luke
informazioaren aukeraketa eta prozesamendua baino. Hau da, garrantzitsuena,
memorizatutako informazioa, noiz, zertarako eta zergatik erabili dezakegun jakitea da.
Gainera, sariek eta zigorrek gero eta garrantzi eta eraginkortasun gutxiago dute.
4.3.3 Ikaskuntza esanguratsuaren diseinu kosntruktibista
Errealitatearen ikuspegi subjektiboa.
Gizakiok errealitateari buruz egiten dugun eraikitze subjektiboari esker existitzen da
errealitatea bera. Horregatik, ikuskera konstruktibista, ikuspegi subjektibista baten
barruan kokatzen da.
10
Adibidez: egurrezko mahai bat ikusten dugunean, berehala datorkigu burura, lan
egiteko edo jateko leku bat dela. Baina beste kultura bateko jendeak sua egiteko balio
duela uste du. Hau da, errealitate horretan pertsona bakoitzak bere eraikitze
subjektiboa egiten du eta hori dela eta existitzen da errealitatea bera.
4.3.4 Ikaskuntzaren teoria konstruktibista
Ikaslea, errepikatu, bildu eta bereganatu egiten duen subjektu pasiboa izatetik bere
ezagutzak etengabe eraikitzen dituen subjektu aktiboa izatera igaro da.
Horrez gain, ikaslearen zentralizazioa ere aldatu egin da. Hau da, irakaslearen funtzio
nagusia, ikasleak modu nabarmen baten, lehen zituen ezagutzak eta ikasitakoak lotzea
bermatzea da.
Bi konstruktibismo mota bereizten dira:
Piagetena: adaptazioaren bitartez, bere eskema kognitiboak doitzen dituzte,
ingurumen eskakizunei erantzunez, hau, barnerapen eta egokitzapenaren
bitartez egiten da.
Irakaskuntzaren eta ikaslearen ikaskuntzaren ikuspegi konstruktibista
5. Informazioaren gizartea (diskurtsoak)
Informazioaren gizarteari buruzko ikuspegi komun bat izaten saiatu gara askotan, hala
ere, saiakera guztien ondorioz, oso nabarmenak diren bi ikuspegi izaten jarraitzen
dugu. Alde batetik, diskurtso merkantilista dago, eta bestetik, diskurtso kritiko politikoa.
Diskurtso merkantilista
Azkenengo hamarkadan, informazioak globalizazioa arintzea ekarri du.
Globalizazioaren ondorioz, merkatu neoliberala sortu eta eraiki da politika alde batera
utziz. Ikuspegi honen helburua, ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzea da
edozein arlotan, beraz, esan daiteke ikuspegi honen motorra dudarik gabe ekonomia
dela.
Informazioaren gizarteak teknologien iraultza ekarri du, eta teknologiek denboran zehar
hartzen joan diren garrantziaren ondorioz, gizartearen antolakuntzaren faktore nagusia
eta ezinbestekoa bihurtu dira.
11
Hau guztia kontuan harturik, teknologiez eta informazioaz baliatu behar gara
hoberenak izateko, izan ere, hoberenak izatea lortzen badugu, etekin eta
errendimendu handiagoa lortuko dugu.
Bestalde, ikuspegi honetan islatzen da nola informazioa daukanak boterea duela, izan
ere, pertsona horiek besteon aurretik doaz eta informazioa kudeatzeko eta banatzeko
ahalmena daukate.
Diskurtso kritiko- politikoa
Aurreko diskurtsoari guztiz kontrajartzen zaio. Honetan, nabarmentzen du nola
informazioa ez den kapitalismoaren interesei lotuta, baizik eta gizartearen beharretara
egokitua. Azpimarratzen du gizartearen erdigunea gizartea dela.
Informazioa gizarte eta gizaki guztien esku egon behar da, baina ez dugu bakarrik gure
esku izan behar; informazio hori kudeatzeko eta lantzeko askatasuna ere izan behar
dugu. Bukatzeko, aipatzen du nola informazioa ez den boterea daukatenen arabera
antolatuta eta kontrolatuta egon behar.
Honekin lotuta, bi diskurtso edo ikuspegi horietaz gain, teknozentrista (teknologia
digitalak, bere biztanleriarako ongizatea duen eta eraginkorra den gizarte baten
erremedio kontsideratzen ditu) eta apokaliptikoa (informazio eta komunikazio
teknologiek, modernitatearen ideal eta balioen, eta kulturaren eredu humanistaren
amaiera suposatzen dute) daudela aipatu beharra dago.
6. Informazioa eta ezagutza
Zer nola aldaketak ekarriko ditu teknologien erabilera masiboak? Teknologien mundu
berri honek, izugarrizko aldaketak suposatu ditu giza bizitzan, zehatzago esanda,
burmuinaren garapenean eta funtzionamenduan, garai baten inprentaren sorrerak
suposatu zuen bezala.
Gaur egun, teknologiaren arloan egin diren aurrerakuntzek, eragin handia izan dute
gizartea bere osotasunean ulertzeko orduan, baita kultura, eredu soziala, politika...
ulertzerakoan. Sortu dugun gizarte berri honetan, informazioa da, dudarik gabe,
elementurik garrantzitsuena. Izan ere, informazioaren trataera, produkzioa eta
hedapena dira gizartearen ardatzak eta informazioaren inguruan garatzen da
gizartearen esparru desberdinak (ekonomia, politika…)
12
6.1 Ezagutzaren gizartea
Askotan ez ditugu desberdintzen informazio eta ezagutza kontzeptuak eta batera
ulertzen ditugu, baina, funtsean, ez da horrela. Ezagutza ez da bakarrik informazioa
biltzea, tratatzea eta komunikatzea, hau da, askoz korapilatsuagoa da honen esanahia.
Informazioak, bera bakarrik, ez dakar ezagutzarik. Beraz, honako hau hurbilduko
litzaioke gehiago ezagutzaren benetako kontzeptuari <<Informazioa egoera
ezberdinetara egokitzea eta hura aplikatze jakitea>> baina, hala ere, hurbilketa
besterik ez da. Orduan, nola jakin genezake informazioa ezagutza bihurtu den ala ez?
Informazioa ezagutza bihurtzeko, beharrezkoa da, informazio hau martxan jartzea, hau
da, hura garatzea eta estrategia batzuen sekuentzia burutzea. Lehendabizikoa,
interesgarria den informazioaren hautaketa egin beharko genuke. Hori egin ondoren,
aurretik hautatutako informazio horren gaineko hausnarketa sakona eta analisia egin
beharko litzateke. Modu horretan esan genezake, landutako, hau da, hautatutako eta
hausnartutako informazio hori, ezagutza bihurtu dela.
Hausnarketa prozesu horretan, bi eratara egin daiteke. Batetik, informazio orokorretik,
zati txikienak ulertzea eta hauek barneratzea; eta, bestetik, zati txiki horiek abiapuntu
izanik, gai orokorrera edota informazio orokorrera ailegatzea.
Modu honetan eta bakarrik ildo hau jarraituta lortuko dugu “informazioaren gizartea”
deritzogun aro berri honetan, teknologia eta gizakion bizitza era egoki batean garatzea.
13