GORPUTZ GEOMETRIKOAK

GORPUTZ GEOMETRIKOAK

Gorputz geometrikoak bi multzotan sailkatu daitekez:

POLIEDROAK GORPUTZ BIRIBILAK

POLIEDROAK

POLIEDRO ERREGULARRAK

Poliedroa hiru dimentsioko gorputz batda, espazioan ebakitzen diren hainbatplanok mugatutakoa.

TETRAEDROA

Tetraedro bat lau aurpegi dituen poliedro bat da. Erpinbakoitzean hiru hiruki elkartzen dira eta guztira lau hiruki ditu. Lauak berdinak badira tetraedro erregularra deitzen jako.

Erpinak:4, Ertzak:6, Aurpegiak:4.

HEXAEDROA

Kuboa edo hexaedro erregularra 6 aurpegi dituen poliedroa izateaz gain, 6 aurpegiberdinak dituen hexaedroa da. Orduan, luzera, zabalera eta garaiera berdina izangodute.

Erpinak:8, Ertzak:12, Aurpegiak: 6.

OKTAEDROA

Oktaedro bat zortzi aurpegi dituen poliedro bat da. Erpin bakoitzean lauhiruki elkartzen dira eta guztira zortzi hiruki ditu. Zortziak berdinak badiraOktaedro erregularra izango da.

Erpinak:6, Ertzak: 12, Aurpegiak: 8.

IKOSAEDROA

Ikosaedroa 30 ertz, 12 erpin eta 20 aurpegi dituen poliedroa erregularra da. Aurpegietako hirukiak aldekideak dira eta, hortaz, bost solido platonikoetako bat da ikosaedroa.

Erpinak:12, Ertz:30, Aurpegiak: 20.

DODEKAEDROA

Dodekaedroa poliedro erregular bat da hamabi aurpegi dituena.Dodekaedroa erregularra da hamabi pentagono erregularrez osatutadagoenean. 20 erpin, 12 aurpegi eta 30 ertz ditu.

Erpinak:20, Ertzak: 30, Aurpegiak:12.

PRISMAK

PRISMA ERREGULARRA

Prisma erregularrak, oinarritzat poligono erregularrak (aldeberdinak dituzten poligonoak, alegia) dituzten prismak.

Erpinak:12, Ertzak: 18, Aurpegiak: 8.

PRISMA IRREGULARRA

Erpinak:10, Ertzak: 15, Aurpegiak: 5.

PRISMA ZUZENA

Prisma zuzenak, non oinarriak dituzten aldeak laukizuzenak diren; prisma zuzenetan, oinarrien eta oinarriak lotzen dituzten aldeen arteko angeluazuzena da.

Erpinak: 8, Ertzak:12, Aurpegiak: 6.

PRISMA ZEIHARRA

Prisma zeiharrak, non oinarrien eta oinarrien lotzen dituzten aldeen artekoangelua zuzena ez den; prisma zeiharretan altuera ez dator prismako ertzenluzerarekin. Gainera, prisma guztiak zuzenak edo zeiharrak dira.

Erpinak: 12, Ertzak: 18, Aurpegiak: 8.

PIRAMIDEAK

PIRAMIDE ERREGULARRA

Piramidea gorputz geometrikoa da, oinarritzat poligono bat duena, eta poligonohorren erpinak goiko beste erpin bati lotzen zaio, piramidearen erpinari hain zuzenere; alboetako aurpegiak triangeluak dira.

Oinarria triangelu bat bada, piramidea triangeluarra dela esaten da; oinarrialaukizuzena bada, piramidea lauangeluarra dela esaten da, etab. Hau da, oinarrianduen poligono-motak piramidearen izena osatzen du.

Erpinak:5, Ertzak: 8, Aurpegiak :5.

PIRAMIDE IRREGULAR

Erpinak:6, Ertzak:10, Aurpegiak:6.

PIRAMIDE ZUZENA

Erpinak:5, Ertzak :8, Aurpegiak:5.

PIRAMIDE ZEIHARRA

Erpinak:5, Ertzak:4, Aurpegiak:5.

GORPUTZ BIRIBILAK

KONOA

Kono bat hiruki batek kateto baten inguruko biraketaz sortzen den gorputz geometrikoa da.

Erpinak:1

ZILINDROA

Zilindro bat forma geometriko bat da, laukizuzen baten biraketaz sortzendena. Hiru aurpegi ditu: bi zirkulu plano kurbo batez batuak, bi aurpegihoriekiko elkartzuta dena

ESFERA

Esfera hiru dimentsiotako espazioan puntu jakin batetik distantzia berera daudenespazioko puntu guztiek osatzen duten azalera da. Erdiko puntutik azalerara dagoendistantziari erradio deritzo. Era berean, zirkulu bat bere ardatzaren inguruanbiratzen denean sortzen den gorputz geometrikoa ere bada. Alde guztietatikbegiratuta, erabat biribila den gorputza da esfera.