OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA · produktuaren ikuspegi bateratua eta koordinatua izatea lan egiten...

OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

AROTZ-LANAK ETA ALTZARIAK NEURRIRA

EGIN ETA INSTALATZEKO

TEKNIKARIA

2

Aurkibidea

1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 8

1. Lanbide-modulua: Arotzeriako eta neurrira egindako Altzarigintzako soluzioen definizioa ....................................................... 8

2. Lanbide-modulua: Arotzeriaren eta neurrira egindako Altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak ............................................. 12 3. Lanbide-modulua: Neurrira egindako arotzeria eta altzaringintza ......... 18 4. Lanbide-modulua: Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien Instalazioa eta akabera ............................................................................ 25

5. Lanbide-modulua: Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan ..................................................................................... 30 6. Lanbide-modulua: Zuaren industrietako materialak eta produktuak ...... 34 7. Lanbide-modulua: Segurtasuna zuraren eta altzarien industrian ............ 39 8. Lanbide-modulua: Prestakuntza eta orientabidea ................................... 44 9. Lanbide-modulua: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ....................... 47 10. Lanbide-modulua: Lantokiko prestakuntza ............................................ 48

3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. 3.3.1. Iraupenak. 3.3.2. Sekuentziazioa. 4. Irakasleak. 4.1. “Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzea” heziketa-zikloko lanbide-

moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. 5.1. Espazioak.

3

6. Konbalidazioak eta korrespondentziak. 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak.

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: "Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzea". 1.2. Maila: Erdi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi, produkzio-sistemaren barruan, lanbide-prestakuntzari buruzko ondoko baldintza orokorrak eskatzen zaizkio: • Bezeroak hala eskatuz eraikuntza-soluzioak definitzea, arotzeria eta altzarigintzako

elementuak neurrira egitea, segurtasun-baldintzak kontuan izanik eta eskatutako kalitatearekin “obran” instalatzea, eta enpresa txiki edo lantegi bat kudeatzea, hala badagokio.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Argibideak, lanerako eskuliburuak eta arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzeko prozesuak

zuzen interpretatzea; material eta produktuen zehaztapen teknikoak, mekanizazioko eta instalatzeko planoak, eta , oro har, arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzeko prozesuari dagozkion lanak prestatzea, puntuan jartzea eta garatzea ahalbidetzen duten datu guztiak.

• Arotzeria eta neurrira egindako altzarigintzako elementuen “lantegiko” mekanizazio-, muntaia- eta akabera-lanak egitea makina eta ekipo konbentzionalen bidez kalitate- eta segurtasun-baldintzetan.

• Arotzeria eta altzarigintzako elementuak beharrezkoak diren elementuak “obran” osatuz eta mihiztatuz instalatzea, elementuak mekanizatuz eta erreminta eramangarrien bidez ahokatuz, behar bezala instalatuta daudela egiaztatuz eta amaierako akaberak aplikatuz.

• Neurrira egindako arotz-lanak eta altzariak instalatzeko proposamenak egitea, erabili beharreko materialak definituz eta aurrekontuak bezeroak eskatutako funtzionaltasunari, estetikari eta eraikitzeari dagozkion baldintzetan oinarrituz taxutzea.

• Neurrira egin eta instalatzeko prozesuaren faseen, materialen, fabrikazio-baliabideen eta ondoriozko produktuaren ikuspegi bateratua eta koordinatua izatea lan egiten ari den eremuan, esku hartzen duten elementu desberdinen funtzioa behar den bezala baloratuz.

• Arotzeria eta altzarigintzako mekanizazio-, muntaia-, instalazio- eta eskuzko akabera-prozesuen barruen hainbat lanposturen baldintzetara eta bere lanbidearekin zerikusia duten teknologiari eta antolamenduari buruzko berrikuntzetara egokitzea.

• Langile eta bezeroekin ahozko, idatzizko edo e-mail bidezko komunikazioa izatea, harreman funtzional eta merkataritza-harreman egokiak lortzeko, hurrenez hurren.

• Integratuta dagoen talde funtzionaleko kideekin harreman egokiak izatea, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzeko erantzukizuna hartuz, besteen lana errespetatuz, talde-lanak antolatu eta garatzeko gogotsu parte hartuz eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lagunduz, betiere jarrera tolerantea agertuz lankideen ideiekiko, horien kualifikazio-maila edozein izanik ere.

• Autonomo-motako enpresa txika edo lantegia administratzea eta/edo kudeatzea, produkzioari, administrazioari, merkaturatzeari eta lanari dagozkion alderdietan.

• Makinak, tresnak eta gainerako fabrikazio-baliabideak ondo prestatuta eta puntuan jarrita eta behar den bezala dabiltzanaren arduradun izatea.

• Bere taldeko langileen lana antolatzea, zuzentzea eta gainbegiratzea, lanaren garapenean sortzen diren gertakizunak gaindituz.

• Eduki balioanitzeko ekintza-multzoa burutzea, bakoitzak bere kasa bere lanbideari dagozkion tekniken esparruan, ezarritako metodoetan oinarrituz.

• Zurgintza eta altzarigintzako sektorearekin zerikusia duten prozesuen edo funtzio adierazgarrien kalitatea etengabe hobetzeko ekintzetan parte hartzea eta horietara egokitzea.

5

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Teknikari hau berea baino maila goragoko teknikarien gainbegiraketa orokorrean jardungo da, eta ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Teknikari hau berea baino maila goragoko teknikarien gainbegiraketa orokorrean jardungo da, eta

ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Bere lan pertsonala antolatzea, enpresa edo lana handia denean jasotako fabrikatzeko eta/edo

instalatzeko aginduetan oinarrituz edo “bezeroaren” baldintzak interpretatuz eta produktuaren beharrezkoa den informazioa (memoria, planoak eta aurrekontua) landuz edo egokituz, aurkako kasuan.

• Krokisak, planoak, txantiloiak eta piezen mekanizaziorako eta “lantegian” multzoak muntatzeko eta/edo “obran” instalatzeko argibideak interpretatzea, edo lantzea, hala badagokio.

• Lehengaiak, materialak eta produktuak hartzea, enpresaren arauek ezarritako neurketa- eta onarpen-irizpideak aplikatuz, edo profesional autonomoa den kasuetan, beharrezkoak diren osagaiak eskuratzea, garraiatzea eta biltegiratzea, bezeroak erabakitako kalitateen memoriaren arabera.

• Erabiltzen diren makina eta ekipo konbentzionalak prestatzea, puntuan jartzea eta erabiltzeko moduan izatea.

• Beharrezkoak diren elementuak “obran” instalatzeko eta “lantegian” fabrikatu eta osatzeko lanak burutzea, emandako aginduen edo, lanaren konplexutasuna eta enpresaren tamaina kontuan izanik, berak landu dezakeen instalazio-proiektuaren arabera.

• Esleitutako kalitate-kontroleko lanak egitea. • Bere lanaren garapenean beharrezkoak diren segurtasun-neurriak eta arauak aplikatzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako eraikuntza- eta instalazio- soluzioak definitzea. • Eraikuntza-soluzioak lantzeko eta lana burutzeko beharrezkoak diren krokisak eta txantiloiak eginez

neurketak eta datu-hartzea egitea. • Bezeroak hala eskatuz eraikuntza- eta instalazio-soluzioak lantzea, ezarritako kalitateen memoria eta

aurrekontuak kontuan izanik. • Eraiki eta instalatu behar diren elementuen fabrikazio- eta muntaia-planoak egitea, irudikapen-arauak

zuzen interpretatuz. • Arotzeriaren eta/edo altzarien elementuen materialak, piezak eta osagaiak zehaztea, berauen fabrikazioa

edo kanpo-hornikuntza ahalbidetzen duten despieze-zerrendak landuz. 2. Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako mekanizazioa eta eraikuntza egitea • Lantegiko mekanizazio eta muntaiarako beharrezkoak diren makinak eta lanabesak zehaztea, fabrikazioa

ahalbidetzen eta optimizatzen dutenak. • Makinak eta lanabesak mekanizazio eta muntaiarako prestatzea segurtasun-, errendimendu- eta kalitate-

baldintzetan. • Pieza mekanizatuak makina unibertsalen bidez lortzea, ezarritako kalitatea eskuratuz, fabrikazio-denbora

optimizatuz eta segurtasun-baldintzak kontuan izanik. • Piezen muntaia segurtasun-baldintzetan egitea, ezarritako kalitatea betetzen duten altzariak eta arotzeriako

elementuak lortuz. 3. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazioa eta akabera egitea • Instalatu beharreko piezak eta elementuak garraiatzea eta banatzea. • Eskuzko erremintak eta makina eramangarriak zehaztea instalazioa eta eskuzko akaberak egiteko. • Akabera-produktuak aplikatzeko zehaztea eta prestatzea ezarritako zehaztapen eta prozeduren arabera.

6

• Makina eramangarriak prestatzea eta eskuzko erremintak zorroztea instalazio- eta akabera-lanak burutzeko, prest eta eragiteko baldintzetan jarriz.

• Mekanizazioa eta piezen edo elementuen ahokadura eskuzko erreminten eta makina eramangarrien bidez egitea segurtasun-baldintzetan.

• Piezen osaketa eta mihiztaketa egitea eta osagarriak eta burdineriak jartzea instalazio-planoen arabera, instalazioa ezarritako kalitate-baldintzetan muntatzea lortuz.

• Azalak prestatzea eta lixaketa ezarritako prozeduren arabera egitea, akabera ahalbidetuko duten ezaugarriak lortuz.

• Azalen lehorketa akabera-produktuak pintzelez edo pistolaz aplikatuz lortzea, eskatutako kalitatea eskuratuz, ingurune-baldintzak eta lehorketa kontrolatuz.

• Elektrizitate-, iturgintza-, aireztapen- eta soinu-instalazio sinpleak muntatzea, arotzeriako eta altzarigintzako instalazioetan behar den bezala integratuz.

• Elementuen egoera ona eta funtzionamendua egiaztatzea, antzemandako akatsak konpontzea eta instalazio-lekua garbi eta ordenatuta edukitzea.

4. Administrazio-, kudeaketa- eta merkaturatze-lana enpresa txiki edo lantegi batean egitea • Enpresa txiki edo lantegi bat ezartzeko aukera ebaluatzea, bere jardueraren, negozio-bolumenaren eta

helburuen arabera. • Egokienak diren kontratazio-moduak zehaztea, enpresa txiki baten tamainaren, jardueraren eta helburuen

arabera. • Enpresa txiki bat eratzeko beharrezkoa den dokumentazioa eta haren jarduera ekonomikoaren garapenak

sortutakoa lantzea, kudeatzea eta antolatzea. • Produktuen edo zerbitzuen salmenta sustatzea horretarako egokiak diren baliabide edo harremanen bidez,

eskatutako merkataritza-jardueraren arabera. • Hornitzaileekin eta bezeroekin negoziatzea, merkataritza-eragiketen baldintza onuragarrienak bilatuz. • Bezero erreal edo balizkoekin harreman onak sortzea, garatzea eta iraunaraztea. • Enpresa baten legezko obligazioen ondoriozko egintzak denboran eta forman identifikatzea 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Lanbide-irudi hau arotzeria eta altzarigintzako instalazio- eta merkaturatze-sektoreetan kokatzen da, ondoko jarduerak dituzten enpresa eta lantegietan: • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien eraikuntza eta instalazioa. • Arotzeriako eta altzarigintzako egokitzapenak eta konponketak. Sektore hauen enpresa-egitura ondoko enpresa-motek osatzen dute nagusiki: • Instalaziorako pertsonala duen arotzeria eta altzarigintza. • Enkarguzko eta neurrira egindako arotzeriako eta altzarigintzako eraikuntza. • Parketak eta estaldurak instalatzea. • Ateak eta leihoak instalatzea. • Armatzeko arotzeriako eta zurezko egitura arinen instalazioa. • Instalaziorako pertsonala duten etxe-, sukalde-, bainugela-, bulego- eta manpara-altzariko dendak. • Zurean barne-egokitzapenak eta -erreformak egiten dituzten dekorazio-lantegiak. • Lan txikiak, egokitzapenak eta konponketak egiten dituzten lantegiak. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Lanbide-irudi honek ondoko funtzio edo zereginetan garatzen du bere jarduera; datuak hartzea eta proposamenak lantzea, materialen despiezea eta mekanizazioa, muntaia eta instalazioa, eskuzko akaberak, enpresa txiki edo lantegi baten administrazioa eta kudeaketa eta harremanak bezeroekin.

7

Teknikek eta ezagutza teknologikoek arotzeriako eta altzarigintzako neurrira egindako fabrikazioaren, instalazioaren eta eskuzko akaberaren arloa barne hartzen dute. Teknika hau ondokoei zuzenean lotuta dago: • Eraikuntza-prozesua: arotzeriako eta altzarigintzako lantegiarenak berariazkoak diren makina

eramangarri-, lanabes- eta erreminta-multzoa (zerrak, azala leuntzeko makina, fresatzeko makina), eta egiteko teknikak eta prozedurak.

• Instalazio-prozesua: makina eramangarri-, lanabes- eta erreminta-multzoa, bere kokalekuan arotzeriako eta altzarigintzako ahokadura, finkapen eta eskuzko akaberarako, bai eta egiteko teknikak eta prozedurak ere.

• Zuraren, oholaren eta arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako eraikuntzan eta instalazioan erabilitako gainerako material eta produktuen ezaugarriak eta propietateak ezagutzea.

• Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Adibide gisa, eta bereziki lanbide-orientazioa helburutzat izanik, tituluaren lanbide-gaitasuna lortuz gero bete daitezkeen lan edo lanpostu batzuk adierazten dira ondoren: • Arotzeria: neurrira egindako arotzeriako elementuak eraikitzeko/konpontzeko teknikaria. Parketak eta

estaldurak instalatzea. Ateak eta leihoak instalatzeko teknikaria. Arotzeriako beste elementuak instalatzeko teknikaria: eskailerak, barandak. Zurezko egitura arinak eraikitzeko/muntatzeko teknikaria.

• Altzarigintza: neurrira egindako altzariak eraikitzeko eta instalatzeko Teknikaria. Sukalde- eta bainugela-altzariak instalatzea. Katalogo-altzarien teknikari instalatzailea.

3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. I. Arotzeriako eta altzarigintzako neurrira egindako eraikuntza- eta instalazio-lanak antolatu eta

burutzeko beharrezkoak diren terminologia, teknikak, erremintak eta makinak ulertzea edota aplikatzea.

II. Arotzeriako eta altzarigintzako neurrira egindako eraikuntza- eta instalazio-lanetan erabilitako dokumentazio teknikoa aplikatzea.

III. Erabilitako materialen eta lortutako produktuen ezaugarri nagusiak ebaluatzea, beren propietateak eta portaera tresna eta metodo egokiak erabiliz aztertuz.

IV. Arotzeriako eta altzarigintzako neurrira egindako eraikuntza- eta instalazio-prozesuen lan nagusienak aztertzea eta egitea, eskuzko lanen bidez emaitza jakinak lortuz, eta erremintak eta makinak prestatzea, eragitea eta kontrolatzea.

V. Bere lanaren emaitzak prozesu desberdinak burutzean ebaluatzea, ezarritako eskakizunak eta kalitatea zenbateraino betetzen diren egiaztatuz.

VI. Lan-prozesuen burutzapenetik eratorritako arriskuak baloratzea, egokiak diren eta araudia errespetatzen duten segurtasun- eta higiene-arauak hartuz.

VII. Sistema informatikoak informatzaile gisa erabiltzea, arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako eta instalazioko soluzioak definitzeko eta proposamenak lantzeko.

VIII. Lan-baldintzek norberaren, taldearen eta ingurunearen osasunean sor ditzaketen eraginez jabetzea, lana egiteko baldintzak hobetzeko asmoz, egokiak diren prebentzio-, zuzenketa- eta babes-neurriak erabiliz.

IX. Jarduera arautzen eta baldintzatzen duen lege-esparrua, esparru ekonomikoa eta antolamendu-esparrua ulertzea, lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubide eta betebeharrak identifikatuz, ezarritako prozedurak jarraitzeko eta prozeduretan gerta daitezkeen anomalietan eraginkortasunez jarduteko gaitasuna eskuratuz.

X. Lanbidea jardutearekin erlazionatutako informazio- eta prestakuntza- bideak erabiltzea eta bilatzea; bide hauek ezagutzak bereganatzea, zurgintza eta altzarigintzako sektorean lanbideratzea eta bere

8

lanbide-gaitasunak aldaketa teknologikoetara eta antolamendu-aldaketetara garatzea eta egokitzea ahalbidetuko diote.

XI. Esparru edo sektore honetan garatu beharreko prozesuei soluzioak ezartzeko laguntzea eta parte hartzea, soluzioek ingurumenarekiko inpaktu negatiboa txikiagotu dezaten, bai eta jardute profesionalaren bidez prozesuetako kalitatearen etengabeko hobekuntzan parte hartzea ere.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. AROTZERIAKO ETA NEURRIRA EGINDAKO ALTZARIGINTZAKO SOLUZIOEN DEFINIZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Arotz-lanak edota altzariak instalatuko diren espazioa irudikatzea edota zehaztea, beharrezkoak diren

datuak hartuz. 2. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazio-arazoekiko eraikuntza-soluzioak definitzea. 3. Ohiko tresnak eta/edo marrazteko eta testuak tratatzeko ordenagailu bidezko programak erabilita,

arotzeriako eta altzarigintzako elementuak neurrira egiteko dokumentazio teknikoa (planoak, memoriak, zehaztapenak eta aurrekontuak) definitzea eta lantzea, eraikuntza-arazoei irtenbidea aurkituz.

4. Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzeko lanak ekonomikoki baloratzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Arotz-lanen edota altzarien instalazioa egingo den espazioa irudikatzean eta zehaztean, beharrezkoak diren datuak hartuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Altzarien, arotzeria-elementuen eta instalazioen krokisak eta eskalazko planoak interpretatzea. • Instalazio elektrikoak, iturgintza, saneamendua, aireztapena eta bestelakoak irudikatzeko erabiltzen

diren zeinu eta sinbolo nagusiak identifikatzea. • Altzariak eta arotzeriako elementuak instalatu behar diren lokal bateko eskalazko planoak oinarritzat

hartuz, pareten, leiho eta ateentzako baoen eta instalatuko diren arotz-lanak eta altzariak mugatzen dituzten gainerako espazioen neurriak, angeluak eta kurbadurak lortzea.

• Gela edo espazio fisiko jakin baten suposizio praktiko baten kasuan, krokisa lantzea ondoko datuak jasoz: − Parametroen, baoen eta zutabeen barne-neurriak, neurtzeko lanabes zuzenak erabiliz. − Eraikuntzan edo instalazioan integratzeko aparatu edo elementuen (erradiadoreak, etxetresna

elektrikoak, dekorazio-gaiak, korronte-hartuneak, iturgintza eta abar) neurriak. − Angeluak, kurbadurak eta azaleko irregulartasunak. − Instalazioko elementuen kokapena (argi-puntuak, etengailuak, korronte-hartuneak, iturriak,

hustubideak, aireztapen-saretoak). − Proposamenak lantzeko beharrezkoak diren beste hainbat datu; pareten kolorea, dagoen

arotzeriako zura, parametroak finkatzeko aukerak. • Forma eta xehetasun zailen eskala naturalezko txantiloiak egitea. • Beharrezkoak diren eskalazko planoak marraztea (goitiko bista, aurretiko bista, sekzioa, xehetasunak). • Erabilitako eskala desberdinak identifikatzea eta kotak krokizatzea. 2. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazio-arazoekiko eraikuntza-soluzioak definitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

Behar den bezala zehaztutako arotzeriako eta altzarigintzako eraikuntzako eta instalazioko suposizio praktiko batean:

• Hasierako datuak biltzea eta ondoko eskakizunak aztertzea:

9

− Eskatutako balio estetikoa. − Zertarako erabiliko den. − Beharrezkoa den funtzionaltasuna. − Jasango dituen esfortzuak eta eskaerak. − Instalatuko den kokalekuen baldintzak eta mugak. − Lekura iristeko aukerak eta elementuek izan behar dituzten neurriak. − Eskatutako garraioa. − Egiteko eguna eta epea. − Beharrezkoak diren materialak eta produktuak. − Beharrezkoak diren giza baliabideak. − Eskatutako fabrikazio- eta instalazio-baliabideak. − Aurrekontua.

• Hasierako eskakizunak modu egokian uztartzen dituen eta arazoarekiko balizko eraikuntza-soluzioak definitzen dituen zirriborroa edo krokisa egitea. Ondokoak ebaluatuko dira: − Soluzioaren funtzionaltasuna espazioen eta materialaren probetxuarekiko. − Hartutako soluzioaren estetika. − Krokisaren kalitatea (proportzionaltasuna, xehetasuna eta abar). − Soluzioaren dimentsionatua bere erresistentziaren eta espazio-baldintzekin egokitzearen

ikuspegitik. − Aukeratutako materialak egokiak diren. − Elementuak muntatzeko eta garraiatzeko hartutako soluzioa. − Fabrikazioa eta instalazioa egingarria den. − Hartutako soluzioaren alderdi ekonomikoa (materialen, fabrikazioaren, garraioaren eta

instalazioaren kostua), kostu ekonomikoaren balioztapenaren bidez. 3. Ohiko tresnak eta/edo marrazteko eta testuak tratatzeko ordenagailu bidezko programak erabilita, arotzeriako eta altzarigintzako elementuak neurrira egiteko beharrezkoa den dokumentazio teknikoa (planoak, memoriak, zehaztapenak eta aurrekontuak) definitzean eta lantzean, eraikuntza-arazoei irtenbideak aurkituz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eskalazko eraikuntza-planoak egitea, multzoa osatzen duten elementu desberdinak identifikatuz. • Eraikuntza eta instalazioa burutzeko beharrezkoak diren altzariak eta arotz-lanak, despiezeak eta

eraikuntza-xehetasunak egiteko bistadun planoak eta marrazkiak egitea. • Eraikuntza-planoak interpretatzea ibilbide-, prozesu-, mekanizazio-, muntaia- eta instalazio-orria egin

ahal izateko. • Erabilitako eskala desberdinak interpretatzea eta koten kalkulua eskalimetroaren, flexometroaren eta

beste neurketa-tresnen bidez egitea. • Akotazioa materialaren aprobetxamendu egokiak duen garrantzia kontuan hartuta. • Planoen irudikapenari normalizazioa aplikatzea. • Fabrikaziorako mihiztaketa eta loturetarako egokia den eraikuntza-soluzioa definitzea. • Instalazio edo altzariaren erabili beharreko finkapen- eta muntaia-prozedurak zehaztea. • Fabrikazio- eta paketatze-prozedurak definitzea. • Erabili beharreko materialen ezaugarriak, instalazio edo altzariaren akabera, eraikuntza- edota

instalazio-sistema adierazten dituen eta planoak osatzen dituen memoria lantzea. • Memoria bezeroari kontratuaren baldintzak, lanen iraupena, lanak egiteko eskakizunak eta baldintzak

eta konpromisoak eta bermeak igortzeko lantzea. • Neurrirako instalazioaren edo altzariaren muntaian zehar erabili beharreko prozedurak definitzea. • Testuak prozesatzeko programa informatikoa erabiltzea memoria lantzeko. 4. Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzeko lanak ekonomikoki baloratzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Materialen zerrenda kostua kalkulatzeko lan jakin baten despiezean oinarrituz lantzea. • Instalazioan edo neurrira egindako altzarian erabilitako material desberdinen neurketa-unitate

desberdinak deskribatzea.

10

• Erosiko den material-kopurua ezartzea, lan bat osatzen duten materialentzat dauden eskuairaldeen arabera.

• Tarifak interpretatzea kostua zehazteko eta ondoren aurrekontua lantzea. • Aurrekontu bat osatzen duten kostuak instalatzeko edo altzaria neurrira egiteko lanean deskribatzea. • Instalatzeko edo altzaria neurrira egiteko aurrekontu batean parte hartzen duten kontzeptu partzialak

deskribatzea; produkzio-kostua, zeharkako gastuak, fabrikazio-gastuak, industria-kostua, merkataritza-kostua, salneurria eta BEZren %.

• Kostu osoa aplikatzen diren kostu partzial guztiak kontuan hartuz kalkulatzea. • Lortutako prezioa antzeko beste lanekin konparatzea. • Aurrekontua idaztea, ondoko datuak barne hartuz: materialak eta egin beharreko lanak deskribatzea,

kontzeptuengatiko zenbateko partzialak eta guztirakoak, burutzeko epeak eta aurrekontuaren baliotasuna, konpromisoak eta bermea eta ordainketa-baldintzak.

• Programa informatiko bat erabiltzea aurrekontuak lantzeko. c) Edukiak I. multzoa: ERAIKUNTZA-SOLUZIOAK ETA INSTALAZIOKOAK Prozedurazkoak: • Altzarien, arotzeria-elementuen eta banaketen krokisak eta eskalazko planoak interpretatzea. • Batez ere instalazio elektrikoak eta iturgintzakoak irudikatzeko erabilitako zeinu eta sinbolo nagusiak

identifikatzea. • Instalazio posiblearen pareten, leiho eta ateetarako baoen eta arotz-lanak eta altzariak mugatzen

dituzten gainerako espazioen neurriak, angeluak eta kurbadurak lortzea. • Krokisa lantzea, besteak beste ondoko datuak bilduz: parametroen, baoen eta zutabeen barne-neurriak.

Eraikuntzan edo instalazioan integratzeko aparatu edo elementuen neurriak (erradiadoreak, etxetresna elektrikoak, dekorazio-gaiak). Angeluak, kurbadurak eta azaleko irregulartasunak. Instalazioko elementuen kokapena (argi-puntuak, etengailuak, korronte-hartuneak, iturriak, hustubideak, aireztapen-saretoak). Proposamenak lantzeko beharrezkoak diren beste hainbat datu; pareten kolorea, dagoen arotzeriako zura, parametroak finkatzeko aukerak.

• Forma eta xehetasun zailen eskala naturalezko planoak egitea. • Espazioa definitzeko beharrezkoak diren eskalazko planoak (goitiko bista, aurretiko bista, sekzioa,

xehetasunak) egitea. • Hasierako datuak biltzea eta arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako elementu bat eraiki eta

instalatzeko oinarrizko baldintzak aztertzea. • Hasierako eskakizunak modu egokian uztartzen dituzten eta arazoarekiko balizko eraikuntza-

soluzioak definitzen dituzten zirriborroak edo krokisak egitea, beharrezkoak diren aldagaiak kontuan izanik eta ebaluatuz..

• Eskalazko eraikuntza-planoak egitea, multzoa osatzen duten elementu desberdinak identifikatuz. • Altzariak eta arotzeria-elementuak eraikitzeko bistadun planoak eta marrazkiak eta eraikuntza eta

instalazioa burutzeko beharrezkoak diren despiezeak eta eraikuntza-xehetasunak egitea. • Eraikuntza-planoak interpretatzea, ibilbide-, prozesu-, mekanizazio-, muntaia- eta instalazio-orria egin

ahal izateko. • Erabilitako eskala desberdinak interpretatzea eta koten kalkulua eskalimetroaren, flexometroaren eta

beste baliabideen bidez egitea. • Akotazioak materiala hobeto aprobetxatzeko duen garrantziaz egitea. • Planoen irudikapenari normalizazioa aplikatzea. • Fabrikaziorako mihiztaketa eta loturetarako egokiak diren eraikuntza-soluzioak definitzea. • Instalazioaren edo altzariaren finkapenean eta muntaian erabili beharreko prozedurak zehaztea. • Fabrikazio- eta paketatze-prozedurak definitzea. • Instalazioaren edo altzariaren muntaian zehar burutu beharreko prozedurak definitzea. • Testuak prozesatzeko programa informatikoa aplikatzea memoria lantzeko. • CADeko programa informatikoak aplikatzea beharrezko planoak eta marrazkiak egiteko. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako soluzioen irudikapenei aplikatutako marrazki

teknikoa: zeinuak, sinboloak eta beste hainbat elementu.

11

• Arotzeriako elementuen definizioan esku hartzen eta baldintzatzen duten faktoreak. • Beharrezko hardwarea eta softwarea. • Marrazteko eta testuak prozesatzeko aplikazioetarako sistema informatikoa osatzen duten elementuak. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Autonomia lanak burutzean. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. • Beste establezimenduetako diseinu- eta aurkezpen-joerak eta -moldeak kontuan hartzeko interesa. II. multzoa: MEMORIAK ETA AURREKONTUAK EGITEA Prozedurazkoak: • Besteak beste ondoko datuak adierazten dituzten planoak osatzen dituzten memoriak lantzea: erabili

beharreko materialen ezaugarriak, instalazio edo altzariaren akabera eta eraikuntza- edota instalazio-sistema.

• Memoriak lantzea bezeroei kontratuaren baldintzak, lanen iraupena, lana egiteko eskakizunak eta baldintzak, konpromisoak eta bermeak igortzeko.

• Materialen zerrendak lantzea lan jakin baten despiezean oinarrituz kostua kalkulatzeko. • Instalazioan edo neurrira egindako altzarian erabilitako material desberdinen neurtzeko unitate

desberdinak deskribatzea. • Lana osatzen duten materialentzat dauden eskuairaldeen arabera erosi behar diren material-kopuruak

ondorioztatzea. • Tarifak interpretatzea kostua zehazteko eta horrela aurrekontua landu ahal izateko. • Instalazioko edo neurrira egindako altzarigintzako lan batean aurrekontua osatzen duten kostuak

deskribatzea. • Instalazioko edo neurrira egindako altzarigintzako lan baterako aurrekontu batean parte hartzen duten

kontzeptu partzialak deskribatzea; produkzio-kostua, zeharkako gastuak, fabrikazio gastuak, kostu industriala, merkataritza-kostua, salneurria eta BEZaren %

• Kostu osoa kalkulatzea, aplikatzen diren kostu partzial guztiak kontuan hartuz. • Lortutako prezioaren konparaziozko azterketa egitea antzeko lanetako beste prezioekiko. • Gutxienez ondoko datuak biltzen dituen aurrekontua idaztea: materialak eta egin beharreko lanak

deskribatzea, kontzeptuengatiko zenbateko partzialak eta guztirakoak, burutzeko epeak eta aurrekontuaren baliotasuna, konpromisoak eta bermea eta ordainketa-baldintzak.

• Aurrekontuak lantzeko programa informatikoa aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Memoria: osatzen duten elementuak. Aurkezpen-erak. • Kostu-azterlana: motak eta ezaugarriak. • Aurrekontuak: osatzen duten elementuak. Aurkezpen-erak. • Berariazko hardwarea eta softwarea. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea.

12

− Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa eta abar) kontuan izanik.

− Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. − Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak

izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean.

− Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. − Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea − Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. − Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. − Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. − Autonomia lanak burutzean. − Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. − Beste establezimenduetako diseinu- eta aurkezpen- joerak eta moldeak kontuan hartzeko interesa.

2. lanbide-modulua. AROTZERIAREN ETA NEURRIRA EGINDAKO ALTZARIEN MEKANIZAZIOKO OINARRIZKO LANAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Arotzeriako eta altzarigintzako mekanizazio-lan nagusiak aztertzea eta deskribatzea. 2. Pieza sinpleak mekanizatzeko eta muntatzeko pieza horien neurketa eta trazadura egitea, tresna

egokiak ezagutuz eta trebetasunez erabiliz. 3. Ezaugarri jakinak dituzten pieza batzuk lortzeko eskuzko erremintak erabiliz mekanizatzea (zerratzea,

leuntzea, hozkatzea, mihia ateratzea eta lixatzea). 4. Ezaugarri jakinak dituzten pieza batzuk lortzeko eskuzko erremintak erabiliz mekanizatzea (zerratzea,

leuntzea, zulatzea, mihia ateratzea, higatzea eta molduratzea). 5. Multzo sinpleen muntaia egitea, eskuzko erreminta eta lanabesen bidez mihiztatuz. 6. Denbora, ahaleginak eta materiala aurrezteko azturetaz jabetzea. 7. Mekanizazio-lanen ondoriozko arriskuak identifikatzea prebentzio-neurriak hartzeko. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Arotzeriako eta altzarigintzako mekanizazio-lan nagusiak deskribatzean eta aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arotzerian eta altzarigintzan erabilerari dagokionez ohikoenak diren materialak ezagutzea. • Lanak burutzeko fase desberdinak ezartzea oinarrizko lanen bidez (zerratzea, leuntzea, hozkatzea,

arraspatzea, zulatzea, aleatzea, kolatzea), erremintak, eskuzko lanabesak eta arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako oinarrizko makinak erabiliz.

• Erabilitako erreminta, lanabes eta makinekin erlazionatutako arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako oinarrizko lanak zehazten dituzten lan-sekuentziak deskribatzea (marrazkia lantzea, txantiloiak, markaketa, erremintak eta makinak prestatzea, mekanizazioa, muntaia).

• Eskuzko erremintak, lanabesak eta oinarrizko makinak (zinta-zerra, azala leuntzeko makina, azala loditzeko makina, daratulu horizontala, eskuairagailua, fresatzeko makina) beren funtzio eta aplikazioekin bereiztea eta deskribatzea.

• Lantegian eskueran dauden eskuzko erremintak, lanabesak eta oinarrizko makinak beren funtzio eta aplikazioekin erlazionatzea.

• Egin beharreko lan bakoitzerako erreminta egokiak zerrendatzea. • Arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetan erabilitako muntaia-sistema eta eraikuntza-soluzio

nagusiak (kolaketa, mihiztaketa, burdinerien bidezko loturak) ezagutzea.

13

• Arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetan erabilitako mihiztaketa eta lotura nagusiak (topera, larakoak, zura erdia, kaxa eta mihia, angelua, miru-isatsa).

2. Pieza sinpleak mekanizatzeko eta muntatzeko neurketa eta trazadura egitean, tresna egokiak ezagutuz eta trebetasunez erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arotzeriako eta ebanisteriako lanetan erabilitako neurtzeko eta tratatzeko tresnak deskribatu eta

erabiltzea, beren aplikazioekin erlazionatuz. • Piezen planoetan eta multzo sinpleetan oinarrituz:

− Piezen eta multzoen dimentsio-forma eta -ezaugarriak ezagutzea. − Markatzeko zeinu konbentzionalak ezagutu eta interpretatzea. − Piezen zerrendak lantzea, azalen materialak, neurriak eta akaberak adierazita.

• Materiala kubikatzea eta baloratzea, neurketa-parametroak eta material-mota kontuan izanik. • Egin beharreko lanerako material egokia hautatzea. • Piezen aldeak ondokoak kontuan izanik sailkatzea: gogortasuna, kolorea, zainak, adabegiak, azal-

kalitatea, akatsak. • Piezak neurtzeko eta trazatzeko tresna egokiak behar den bezala erabiliz trazatzea eta markatzea. 3. Ezaugarri jakinak dituen pieza batzuk lortzeko eskuzko erremintak erabiliz mekanizatzean (zerratzea, leuntzea, hozkatzea, mihia ateratzea eta lixatzea), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eskuzko erremintak eta lanabesak mekanizaziorako prestatzea, ondoko prozesuak trebetasunez

eginez: − Garbitzea eta kontserbatzea. − Koipeztatzea. − Parametroak erregulatzea eta doitzea. − Mozteko lanabesak zorroztea eta fintzea.

• Egin beharreko eta behar den bezala definitutako eta zehaztutako mekanizazioaren datuetan oinarrituz: − Jarraitu beharreko lan-prozesua eta egin beharreko lanak zehaztea. − Beharrezko erremintak (zerra, arrabota, trintxa, arraspa) eta lanabesak (lan-mahaiak, sarjentak,

eskuairak) ezartzea. Materialak mahai gainean leku, posizio eta finkatze egokian jartzea, lana eraginkortasunez eta segurtasunez egiteko moduan.

− Eskuzko erremintak erabilita mekanizatzea, materialaren ezaugarriak eta ezarritako baldintzak (aldeak, zainaren noranzkoa, posizioa, korapiloak, neurriak) kontuan izanik, eta haiek segurtasunez erabiliz.

• Piezak zehaztutako ezaugarri eta kalitatearekin lortzea. 4. Ezaugarri jakinak dituzten pieza batzuk lortzeko lantegiko oinarrizko makinak erabiliz mekanizatzean (zerratzea, leuntzea, zulatzea, mihia ateratzea, higatzea eta molduratzea) ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lanabesak eta erremintak makinetan jartzea parametroak doituz (mozketa-angeluak, sakontasuna),

materialen eta lanaren ezaugarrien ondorioz sor daitezkeen aldaketak kontuan izanik. • Lanabes eta erreminten egoera ezagutzea, zorrozketa- eta kontserbazio-baldintza egokietan daudenak

aukeratuz. • Makina desberdinei parametroak (abiadura, lerrokadura) esleitzea, datu teknikoen, mekanizazio-

moten eta mekanizatu beharreko materialaren arabera. • Makina eta erreminten parametroak egiaztatzea abiarazteko proben bidez. • Behar den bezala definitutako mekanizazioaren datuetan oinarrituz:

− Egin behar diren lanen sekuentzia egokia eta egiaztatu beharreko parametroak ezartzea. − Materialak makinetan modu egokian jartzea eskatutako emaitza lortzeko asmoz, ondokoak

kontuan izanik: aldeak, zainaren noranzkoa, korapiloen posizioa, neurriak. − Abiarazteko eta funtzionamendu-kontroleko gailuak erabiltzea, aurrez finkatutako parametroak

mantentzeko eta desbideratzeak zuzentzeko.

14

− Lantegiko oinarrizko makinak (zinta-zerra, azala leuntzeko makina, azala loditzeko makina, daratulu horizontala, eskuairagailua, fresatzeko makina) erabilita mekanizatzea, haiek segurtasunez erabiliz.

• Ezarritako kalitateko pieza mekanizatuak lortzea. 5. Multzo sinpleen muntaia egitean, eskuzko erreminta eta lanabesen bidez mihiztatuz eta kolatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Egin beharreko lanen sekuentzia egokiak ezartzea. • Piezak hautatzea, muntaia egiteko behar den bezala osatuz. • Eskuzko erremintak eta lanabesak (prentsak, sarjentak, bihurkinak, eskuaira) hautatzea, egoera onean

daudela egiaztatuz. • Piezak muntaia/mihiztaketaren bidez osatzea, beharrezkoak diren egiaztapenak eta ahokadurak eginez. • Itsasgarria lanabes egokien bidez aplikatzea, lehortzeko denborak errespetatuz eta tenperatura,

esfortzua eta aplikaziorik behar ez duten zatiak kontuan izanik. • Prentsatzeko lanabesekin lan egitea, piezei kalterik eragin gabe eskatutako forma, junturak eta

neurriak lortzeko moduan jarriz. • Piezak gailu egokien bidez finkatzea. • Muntatuko multzoaren forma eta neurriak egiaztatzea, lanabesen posizioa eta presioa aldatuz

ezarritako balioak lortzeko, enkoadratuak eta kopadurak zainduz. • Alde bateko eta bitako xaflaketa zehaztasunez egitea. 6. Denborak, esfortzuak eta materialak aurrezteko azturetaz jabetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan bat burutzeko beharrezkoak diren lanak kontuan hartzea, denborari eta materialari dagokionez. • Elementu bat egiteko beharrezkoak diren lanak modu egokian antolatzea. • Denbora-, esfortzu- eta material-galerak dakartzaten lanak murriztu edo ezabatzea. 7. Prebentzio-neurriak hartzeko mekanizazio-lanen ondoriozko arriskuak identifikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mekanizazio eta muntaiarako erabilitako material, produktu, eskuzko erreminta, lanabes eta

oinarrizko makinen manipulazioak dakarren arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatzea eta baloratzea.

• Mekanizazio-fase desberdinetan erabili beharreko oinarrizko makinen segurtasun-elementuak deskribatzea.

• Egingo diren lanek, inguruneak eta erabili beharreko materialak eta baliabideek behar den bezala definitutako kasu praktiko batean. − Oinarrizko makinak prestatzeko eta abiarazteko lanetan eskatutako segurtasun-baldintzak

deskribatzea. − Lan desberdinei aplika dakiekeen berariazko arau eta argibideen arabera hartu beharreko

segurtasun- eta ardura-neurriak deskribatzea. • Mekanizazioan erabiltzen diren makina desberdinetan segurtasun-sinbologia ezagutu eta

interpretatzea. c) Edukiak I. multzoa: AROTZERIAKO ETA ALTZARIGINTZAKO PIEZEN MARRAZKIAK ETA MULTZO SINPLEAK INTERPRETATZEA ETA KROKIZATZEA Prozedurazkoak: • Arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetan erabilitako dokumentazio teknikoaren (planoak)

bistak, sekzioak eta xehetasunak interpretatzea, formak, ezaugarri dimentsionalak eta zeinu konbentzionalak identifikatuz.

• Piezak krokizatzea, kotak interpretatzea.

15

• Neurketarako eta markaketarako piezen zulaketa nagusiak eta erreferentziazkoak zehaztea. • Neurtzeko eta markatzeko lanabesak manipulatzea eta aplikatzea. • Piezen, mihiztaketen eta junturen parametro desberdinak trazatzea, horiek mekanizatu eta ondoren

muntatzeko. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetako neurtzeko eta trazatzeko lanabesak (flexometroa,

eskuaira, konpasa, lapitza…). • Oinarrizko mekanizazio-lanak markatzeko berariazko zeinu konbentzionalak. • Materialen azaleko ezaugarriak markaketarako eta trazadurarako: kolorea, gogortasuna, zimurtasuna,

kontrastea. • Piezen alde nagusiak. Ezaugarriak eta baliagarritasuna. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea.

− Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa eta abar) kontuan izanik.

− Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. − Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak

izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean.

− Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. − Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. − Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. − Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. − Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean.

II. multzoa: ESKUZKO ERREMINTEN BIDEZKO MEKANIZAZIOA Prozedurazkoak: • Lanabesak eta erremintak aztertzea: zatiak eta egitura identifikatzea. Erregulazio- eta ahokadura-

lanak. Ezaugarriak eta osatzen dituzten materialak. • Eskuzko mekanizazioko lanabes eta erreminten aplikazioak interpretatzea. • Erremintak modu egokian kontserbatzeko jartzea eta finkatzea, egiturak eta mozteko lanabesek izan

ditzaketen kalteak saihestuz. • Eskuzko mekanizazio-erremintak eta -lanabesak (arrabota-orriak, trintxak, zerrak, ganibetak, gubiak

eta abar). • Zorrozketaren kalitatea baloratzea eta erremintak prestatzea (ahoaren ezaugarriak, hortzen

berdintasuna). • Ikastetxeko oinarrizko lanen lantegiko ikaslearen lanpostua aztertzea:

− Zatiak (zuria, prentsa, tiraderak). − Ezaugarriak (neurriak, materialak). − Ekipamendua.

• Erabili beharreko erreminta-mota egin beharreko mekanizazioaren, materialaren ezaugarrien eta lortu nahi den akaberaren arabera zehaztea.

• Piezak mekanizatzea, ondoko alderdiak kontuan izanik: − Mekanizatu beharreko material-mota. − Piezaren neurriak. − Egingo den mekanizazio-mota. − Eskatutako azaleko akabera. − Arriskuak.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako oinarrizko lanetan erabilitako lanabesak eta

erremintak:

16

− Erremintak: eusteko, zerratzeko, gidatutako mozketakoak, mozketa librekoak, hazkatzeko eta berdintzeko.

− Kolpatzeko eta ateratzeko lanabesak, estutzekoak, lixatzekoak. • Erreminten prestaketan eta kontserbazioan parte hatzen duten prozesuak: entrama, zorrozketa eta

finketa, doitzea, garbitzea, koipeztatzea. • Erreminten mozketa-angeluak. • Eskuzko makinak zorrozteko lanabesak eta makinak (esmerila, harria). • Lanabesak eta erremintak prestatzean eta zorroztean gertatzen diren arriskuak eta istripuak. • Lanpostua arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetan. • Hareaztatu, arrabotatu eta lixatzean materialen ezaugarriak eta portaera eskuzko erreminten bidezko

mekanizaziorako: − Gogortasuna. − Ezpalketa. − Urradurarako erresistentzia.

• Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako oinarrizko lanetan parte hartzen duten prozesu nagusien azterlana: arbastua, zerraketa, gidatutako mozketako eta mozketa libreko erreminten bidezko mekanizazioa, finketa/ahokadura, lixaketa….

• Oinarrizko azaleko lanen motak: − Ertz bizia. − Ertz makestua. − Ertz alakatua. − Ertz biribildua.

• Piezak eustea eta zaintzea, behar den bezala mekanizatzeko. • Eskuzko erreminten bidezko mekanizazioan kontuan izan behar diren kalitate-parametroak:

− Neurrien zehaztasuna. − Forma egokia. − Azaleko akabera.

Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean, kalitatea lortutako ezaugarrien eta parametroen

behaketaren eta neurketaren bidez egiaztatuz. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. III. multzoa: LANTEGIKO OINARRIZKO MAKINEN BIDEZKO MEKANIZAZIOA Prozedurazkoak: • Oinarrizko makinak mekanizazio-lantegi batean aztertzea, osatzen dituzten zatiak eta elementuak

(finkoak eta mugikorrak) identifikatuz, baliagarritasuna deskribatuz eta funtzionamendua interpretatuz (korronte elektrikoa, etengailuak, birak minutuko, egiten duen mekanizazio-mota).

• Parametroak esleitzea (lan-abiadura, erremintaren altuera eta sakontasuna, babesteko elementuak jartzea).

• Abiaraztea eta kontrola burutzea. • Oinarrizko mantentzea garatzea (koipeztatzea, tenkatzea, garbitzea). • Mozteko lanabesak eta erremintak aztertzea eta zehaztea, motak, ezaugarriak, mozketa- eta

kontserbazio-erak, egin beharreko mekanizazioa eta abar identifikatuz.

17

• Piezen mekanizazioa, ondokoak kontuan izanik: − Material-mota. − Piezaren neurriak. − Egin beharreko mekanizazio-mota. − Eskatutako akabera. − Arriskuak.

• Mekanizazioaren kalitatearen mantentzea, lortutako ezaugarrien eta parametroen behaketaren eta neurketaren bidez.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lantegiko makinen ezaugarriak eta baliagarritasunak arotzerian eta neurrira egindako altzarigintzan. • Lantegiko oinarrizko makinen bidezko mekanizazioan parte hartzen duten prozesu nagusiak:

zerraketa, arrabotaketa, zulaketa eta fresaketa. • Oinarrizko mekanizazioan erabilitako lanabesen eta erreminten motak ezaugarriak. • Lantegiko oinarrizko makinak erabiltzeko berariazko segurtasun- eta higiene-arauak:

− Istripuak eragiten dituzten kausak eta arriskuak (erremintak gaizki estutzea, erreminten egoera kaskarra, parametroak oker finkatzea, segurtasun-elementurik eza, giza akatsak…).

− Babes orokorrerako baliabideak eta jantziak. • Segurtasuna eta higienea oinarrizko makinen bidezko mekanizazioan. • Makinen oinarrizko mantentzearen azterketa. • Oinarrizko makinen bidezko mekanizazioan kontuan hartu beharreko kalitate-parametroak:

− Hasierako dokumentazioarekiko leialtasuna. − Azaleko akabera.

Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean, kalitatea lortutako ezaugarrien eta parametroen

behaketaren eta neurketaren bidez egiaztatuz. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. IV. multzoa: MULTZO SINPLEEN MUNTAIA Prozedurazkoak: • Oinarrizko muntaiari aplikatutako prozesu nagusiak identifikatzea eta aztertzea:

− Lanak prestatzea. − Itsasgarriak lanabes egokien bidez aplikatzea. − Prentsaketa. − Finkadura. − Xaflaketa. − Ezaugarriak egiaztatzea.

• Emandako informazioan oinarrituz ondokoak hautatzea eta zehaztea: − Erabili beharreko lotura-sistemak. − Prozedura. − Muntaian parte hartzen duten elementuak (egingo den lekua, katuak, prentsak, kolak, pintzelak,

espatulak, kalak, neurtzeko lanabesak).

18

• Muntaian parte hartzen duten elementuen erabilera- eta kontserbazio-egoera ebaluatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lotura-/muntaia-sistemak, arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko lanetan. • Oinarrizko lanetan erabilitako muntaia-sistema desberdinetako lanen oinarrizko eskema sekuentziala. • Muntaian erabilitako itsasgarrien (kola zuria, kontaktuzkoa…) ezaugarriak. • Multzoaren zati desberdinen prentsaketa/loturan erabilitako elementuak:

− Prentsatzeko lanabesak. − Kolpatzeko erremintak.

• Arotzeriako eta altzarigintzako oinarrizko muntaian erabilitako burdineria eta lotura-elementu sinpleen motak.

• Elementu eta multzo sinpleen prentsaketaren azterketa. • Segurtasuna muntaia-lanetan:

− Pertsonetan. − Muntatu beharreko elementu eta multzoetan. − Lanabesak erabiltzean.

• Oinarrizko muntaian kontuan hartu beharreko kalitate-parametroak. − Neurrien zehaztasuna. − Junturak. − Deformazioak.

Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean, kalitatea lortutako ezaugarrien eta parametroen

behaketaren eta neurketaren bidez egiaztatuz. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. 3. lanbide-modulua. NEURRIRA EGINDAKO AROTZERIA ETA ALTZARIGINTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Arotzeria eta altzarigintzako elementuen neurrirako fabrikazioan erabilitako muntaia- eta multzo-

planoak eta piezen zerrendak interpretatzea. 2. Neurrira egindako arotzeriako eta altzarigintzako fabrikazio-prozesuak aztertzea eta deskribatzea. 3. Lan antolatzea, neurrira egindako arotzeria eta altzarigintzan mekanizaziorako eta muntaiarako

egokiak diren prozedurak eta baliabideak zehaztuz. 4. Mekanizatu eta muntatuko diren piezen neurketa, markaketa eta trazadura egitea, tresna egokiak

erabiliz. 5. Arotzeriarako eta altzarigintzarako makina eta erreminta nagusiak (zerrak, azala leuntzeko makina,

azala loditzeko makina, fresatzeko makina / tupi, prentsak eta lixagailuak) prestatzeko eta puntuan jartzeko beharrezkoak diren lanak egitea.

6. Makina-erreminta konbentzionalak edota lantegikoak trebetasunez erabiltzea segurtasun-baldintzetan, zehaztutako ezaugarriak dituzten piezak lortzeko.

19

7. Piezak lantegiko makinak, lanabesak eta erremintak erabiliz muntatzea, arotzeriako eta altzarigintzako azpimultzoak eta multzoak lortzeko.

8. Mekanizazio- eta muntaia-lanak burutzearen ondoriozko arriskuak baloratzea, beharrezkoak diren prebentzio-neurriak hartu ahal izateko.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Arotzeria eta altzarigintzako elementuen neurrirako fabrikazioan erabilitako muntaia- eta multzo-planoak eta piezen zerrendak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arotzeriako piezen eta elementuen hautatutako dokumentazio teknikoan oinarrituz (lan-aginduak,

zerrendak, planoak, krokisak…): − Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako egin beharreko konposizio- eta eraikuntza-mota

ondorioztatzea. − Multzoaren forma eta ezaugarri dimentsionalak identifikatzea. − Zainen noranzkoa edota xaflaketaren zuntzaren norabidea identifikatzea eta interpretatzea. − Piezak markatzeko zeinu konbentzionalak ezagutzea. − Ondokoak ondorioztatzea:

∗ Pieza bakoitzarentzat erabili daitekeen material-mota. ∗ Mekanizatu beharreko pieza-kopurua. ∗ Egin beharreko mekanizazio-lanak. ∗ Multzoa osatuko duten pieza- eta osagai-motak. ∗ Osatu beharreko pieza-kopurua. ∗ Muntaia-sistemak. ∗ Irteerako produktuak.

2. Neurrira egindako arotzeriako eta altzarigintzako fabrikazio-prozesuak aztertzean eta deskribatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mekanizazio-prozesuaren (zerraketa, arrabotaketa, fresaketa, lixaketa…) eta lantegiko muntaia-

prozesuaren (konposizioa, itsasgarrien aplikazioa, mihiztaketa, prentsaketa…) fase desberdinak sarrerako eta irteerako material eta produktuekin erlazionatzea.

• Prozesua zehazten duten lan-sekuentzia nagusiak (piezak markatzea, makinak eta lanabesak prestatzea, mekanizazio-lanak eta muntaia-lanak) deskribatzea eta interpretatzea, erabilitako makina eta lanabesekin erlazionatuz.

• Lantegiko mekanizazio eta muntaiarako makina, lanabes, erreminta eta baliabide osagarrien (zinta-zerrak, disko-zerrak, azala leuntzeko makina, azala loditzeko makina, fresatzeko makina / tupi, daratuluak, prentsak eta lixagailuak) ezaugarriak eta funtzionamendua bereiztea eta deskribatzea.

• Arotzeria eta neurrira egindako altzarigintzan erabilitako muntaia-sistema eta eraikuntza-soluzio desberdinak ezagutzea eta beren aplikazioekin erlazionatzea: − Itsasgarri bidezko loturak. − Mihiztadura eta/edo beruneztatze bidezko loturak. − Burdinerien bidezko loturak.

• Altzarien eta arotzeriako elementuen eraikuntzan erabilitako mihiztadura eta lotuta desberdinak ezagutzea: − Mihiztadurak eta lotura lauak. − Altzarien ertzen mihiztadurak. − Markoen ertzen mihiztadura. − Mihiztadurak eta loturak gurutzapenetan. − Paneletako mihiztadurak. − Bestelako mihiztadurak.

• Muntaiarako lanabesen (mahaiak, euskarriak…) eta erreminten ezaugarriak eta funtzionamendua bereiztea eta deskribatzea.

• Makinak eta lanabes-erreminta konbentzionalak (zinta-zerrak, disko-zerrak, azala leuntzeko makina, azala loditzeko makina, fresatzeko makina / tupi, daratuluak, prentsak eta lixagailuak) osatzen dituzten elementu ezaugarriak beren funtzio eta aplikazioekin erlazionatzea eta bereiztea.

20

3. Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintzan mekanizazio eta muntaiarako prozedura eta baliabide egokiak zehaztuz lana antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lantegian eraiki behar den altzari edo arotzeriako elementu baten suposizio praktikoan:

− Mekanizazio eta muntaiarako aplikatu beharreko prozedurak, burutzapen- eta kontrol-prozesuak eta lanak zehaztea, ondokoak kontuan hartuz: ∗ Materialaren ezaugarriak. ∗ Mekanizazio- edota mihiztaketa-motak. ∗ Beharrezkoak diren makinak eta erremintak. ∗ Prozeduraren erraztasuna eta kostua.

− Lanak sekuentzialki ordenatzea, lantegiaren aukerak eta lanerako eta eraikitzeko logika kontuan izanik.

− Pieza bakoitzak proiektuan duen kokapena kontuan izanik mekanizazio-maila (zerraketa, lanketa, lixaketa…) edota akabera-maila ezartzea.

• Lana egiteko beharrezkoak diren baliabideak zehaztea: − Lanabesak edota erremintak. − Lanabesak eta kontrol-gailuak. − Makinak. − Mekanizatu eta osatu beharreko pieza-kopurua. − Beharrezkoa den eskulana.

• Lan-jardunen programazioa egitea, teknika egokia aplikatuz. 4. Tresna egokiak erabiliz mekanizatu eta muntatuko diren piezen neurketa, markaketa eta trazadura egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arotzeriako eta altzarigintzako berariazko trazatzeko, markatzeko eta neurtzeko lanabesak

deskribatzea. • Zehaztutako txantiloiak lantzea, fabrikazio-planoen arabera. • Piezak trazatzea eta markatzea neurtzeko tresna egokiak behar den bezala erabiliz. 5. Arotzeriarako eta altzarigintzarako makina, ekipo eta erreminta nagusiak (zerrak, azala leuntzeko makina, azala loditzeko makina, fresatzeko makina / tupi, daratuluak, prentsak eta lixagailuak) prestatzeko eta puntuan jartzeko beharrezkoak diren lanak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mozteko lanabesen eta erreminten egoera ezagutzea, zorrozketa- eta kontserbazio-egoera egokian

daudenak hautatuz. • Lanabesak eta erremintak makinetan jartzea, parametroak egokituz (mozketa-angeluak, sakontasuna,

aitzinapena…). • Parametroak (neurria, abiadura, lerrokadura…) makina desberdinei egokitzea, datu teknikoen edota

mekanizazio-motaren arabera. • Makinen eta erreminten parametroak abiarazteko proben bidez egiaztatzea. • Makinaren mantentze-fitxan oinarrituz:

− Mantentze-beharraren arabera elementuak sailkatzea eta identifikatzea. − Erabilerako edo lehen mailako mantentze-lanak egitea (koipeztatzea, garbitzea, uhalak aldatzea eta

tenkatzea). 6. Makina-erreminta konbentzionalak edota lantegikoak trebetasunez erabiltzean, segurtasun-baldintzetan, zehaztutako ezaugarriak dituzten piezak lortzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behar den bezala zehaztutako mekanizazioko kasu praktiko batean:

− Egingo diren lanen sekuentzia egokia eta kontrolatu beharreko parametroak ezartzea.

21

− Materialak makinetan modu egokian jartzea eskatutako emaitza lortzeko, ondokoak kontuan hartuz: alde nagusiak, zainaren noranzkoa, korapiloen posizioa eta orientazioa, neurriak eta bestelako faktoreak.

− Makinen funtzionamenduko kontrol-gailuak erabiltzea aurrez ezarritako parametroak mantentzeko eta desbideratzeak zuzentzeko.

− Piezak eskatutako ezaugarriekin eta kalitatearekin lortzea. − Laneko makinen eta ekipoen funtzionamendu erregularrean zehar eman daitezkeen anomalia edo

aldaketa ohikoenak deskribatzea eta zuzentzea. 7. Piezak lantegiko makinak, lanabesak eta erremintak erabiliz muntatzean, arotzeriako eta altzarigintzako azpimultzoak eta multzoak lortzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Egin beharreko eta behar den bezala definitutako eta zehaztutako muntaia baten datuetan oinarrituz:

− Lanen sekuentzia egokia ezartzea. − Jarri behar diren osagaiak (piezak, itsasgarriak, burdineriak eta estaldurak) hautatzea. − Makinak, lanabesak eta erremintak hautatzea, muntaia-lanetarako puntuan jarrita eta erabilgarri

daudela egiaztatuz. − Materialak leku eta posizio egokian jartzea, muntaian zuzen eta eraginkortasunez erabiltzeko. − Piezak beren muntaia/mihiztaketaren bidez osatzea, beharrezkoak diren egiaztapenak eta

ahokadurak eginez. − Itsasgarria lotu behar diren piezen edo zatien gainean aplikatzea eskuzko prozeduraren edo

prozedura mekanikoaren bidez, itsasgarriaren ezaugarriak, geruzaren lodiera eta uniformetasuna eta lehortzeko denbora kontuan izanik.

− Piezen prentsaketa egitea, ondoko alderdiak kontuan izanik: ∗ Piezek edo multzoak prentsan duen posizioa. ∗ Aplikatu beharreko presioa. ∗ Tenperatura. ∗ Prentsaketa-denbora. ∗ Piezei kalteak saihesteko babesak eta arretak.

− Piezak grapaketa-, torlojuketa-, iltzaketa- eta mihiztaketa-lanen bidez, burdinerien bidez… finkatzea.

− Muntatutako multzoaren forma eta neurria egiaztatzea, aplikatutako balioak eta parametroak aplikatuz, ezarritako balioak lortu ahal izateko.

8. Mekanizazio- eta muntaia-lanak burutzearen ondoriozko arriskuak baloratzean, beharrezkoak diren prebentzio-neurriak hartu ahal izateko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta bere eratorrien mekanizazio eta muntaiarako erabilitako material, produktu, erreminta eta

ekipo desberdinak manipulatzeak dakarren arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatzea eta interpretatzea.

• Makina bakoitzaren segurtasun-elementuak deskribatzea eta interpretatzea, bai eta mekanizazio-lan desberdinetan erabili beharreko sistemak eta jantziak ere.

• Egin beharreko lanek, inguruneak eta erabili beharreko materialak eta baliabideek behar den bezala zehaztutako kasu praktiko batean: − Makinen prestaketako eta erabilerako mantentzeko lanetan eskatutako segurtasun-baldintzak

deskribatzea. − Lan desberdinei aplika dakiekeen berariazko arau eta argibideen arabera hartu beharreko

segurtasun- eta arreta-neurriak ezartzea. − Zuraren eta fabrikazioan edo instalazioan sortutako bestelako materialen hondakinei buruzko

ingurumen-arau nagusiak aztertzea. c) Edukiak I. multzoa: DATUAK ETA LANAREN ANTOLAMENDUA

22

Prozedurazkoak: • Planoak dagoen normalizazioaren arabera interpretatzea eta irudikatzea. • Bistak, sekzioak eta xehetasunak interpretatzea. • Piezen edo multzoen formak, ezaugarriak eta neurriak identifikatzea. • Piezak krokizatzea, eskalazko xehetasunen marrazkiak. • Gehigarriak, osagarriak eta burdineriak grafikoki identifikatzea. • Loturetako esfortzu desberdinak (desmuntagarriak eta finkoak) aztertzea eta sailkatzea. • Mihiztadura-mota desberdinak bereiztea eta ohikoenak diren aplikazioak. • Mihiztadurek eta lotura-mota desberdinek jasan behar dituzten esfortzuak deskribatzea eta

interpretatzea. • Lantegiak antolatzeko mota desberdinak deskribatzea. • Ereduzko lantegi batentzat produkzio-esparru desberdinak deskribatzea. • Lanpostu bat deskribatzea, oinarrizko hornidura bat osatzen duten erremintak, lanabesak eta gainerako

elementuak adieraziz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Neurrira egindako arotzeriako altzarien eraikuntzari aplikatutako marrazki teknikoa. • Planoak: motak. Despiezeko muntaiako lantegiko planoak. • Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako piezak eta multzoak. • Krokisa. despieze-zerrenda. Sinbologia. Akotazioa. • Sekzioak, azalak sekzioan adieraztea. • Gehigarriak, osagarriak eta burdineriak: irudikapen grafikoa. • Mihiztadura. Mihiztaduren ezaugarriak. Motak. Aplikazioa. • Muntatzeko sistema desberdinak (lotura finkoak eta desmuntagarriak) aztertzea, beren aplikazioekin

erlazionatuz, bai eta arotzeria eta neurrira egindako altzarigintzan erabilitako eraikuntza-soluzioak ere. • Mihiztadurak eta loturak zurean eraikitzea. Makinak eta erremintak. • Lantegiak antolatzeko motak. Norberaren lanak eta talde-lanak. • Lantegi bateko produkzio-esparruak. Bezeroei arreta. Mekanizazioa. Muntaia. Lanak koordinatzea. • Lana programatzea eta abiaraztea. • Zereginak esleitzeko eskemak. Sekuentziazioa. Denboralizazioa. Baliabideak aprobetxatzea. • Lantegiei eta enpresa txikiei aplika dakiekeen jarduerak programatzeko teknikak. Jarrerazkoak: • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Jarrera ordenatua eta metodikoa planoak, krokisak eta dokumentazio teknikoa aztertzean eta

interpretatzean. • Jarrera arduratsua materialen zerrendari, burdineria-motei eta mekanizazio-prozesuaren ibilbideari

dagozkien idazatiak hautatzean. • Datuak eta neurketak txukun eta argi hartzea. • Garbitasuna eta ordena material teknikoa manipulatzean. II. multzoa: AROTZERIAKO ETA NEURRIRA EGINDAKO ALTZARIGINTZAKO TRAZADURA-, MEKANIZAZIO- ETA MUNTAIA-LANAK Prozedurazkoak: • Piezen alde nagusiak zehaztea. • Piezen parametro desberdinak trazatzea. • Lanetarako egokiagoak diren lanabes- edo txantiloi-motak hautatzea, beren aplikazioak eta funtzioak

deskribatuz. • Jadanik landutako fitxa teknikoak, beren berezitasunak eta/edo parametro garrantzitsuak aztertzea eta

interpretatzea. • Altzari edo proiektu baten mekanizazioko sekuentziak deskribatzea.

23

• Estalduren eta ertzen balizko motak deskribatzea. • Mekanizazioen fitxa teknikoak altzari bat osatzen duten piezetan oinarrituz lantzea. • Altzari baten mekanizazioko sekuentzia lantzea, altzariaren pieza bakoitzaren fitxa teknikoak

koordinatuz. • Itsasgarriak aplikatzea. • Prentsaketa-lanak egitea. • Proiektuen loturetan (finkoak eta desmuntagarriak) erabiltzen diren elementuak xehetasunez

deskribatzea. • Fabrikatzaileentzako txantiloiak markatu, trazatu eta osorik lantzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Piezak neurtzea eta trazatzea. Lanabesak. Zeinu konbentzionalak. • Txantiloiak. Erabilgarritasuna. • Txantiloien fabrikazioan erabiltzen diren lanabesak eta material ohikoenak. • Trazadurako txantiloiak lantzea eta diseinatzea. • Altzaria osatzen duten piezen , alde nagusien eta piezen orientazioaren hautaketa egokia egiteko

azterlana. • Txirbil-harroketazko mekanizazioaren printzipioak, materialaren orientazioa. • Landutako azalak, ezaugarriak. Mozketa- eta aitzinapen-abiadurak. • Mozketa- eta maniobra-denbora. • Makinak, lanabesak eta ekipoak. • Zuraren eta eratorrien mekanizazioa lantegiko makina konbentzionalen bidez. Makina-motak.

Ezaugarriak eta aplikazioak. • Mekanizazio-lanak. Sekuentziak. Elikadura. Egiaztapenak. • Altzariak muntatzeko prozesuak. • Muntatzeko lanabesak. Aplikazioa eta erabilera. • Kolaketa. Itsasgarri-motak. Itsasgarriak aplikatzea. Lanabesak. • Mihiztaketa. Piezak egiaztatzea. • Ahokaduren kontzeptua, giroaren eragina. • Prentsaketa. Prentsa-motak. Prentsen erabilgarritasuna/kokapena. Aplikatu beharreko presioa. Presio

unitarioaren kontzeptua. Kolatu beharreko azalera kalkulatzea. • Itsasgarri-motak. Piezei kalteak eragitearen prebentzioa. Azalak xaflaz eta orriz estaltzea. Teknikak.

Lanak. Itsasgarria aplikatzea. Prentsaketa. • Piezak burdinerien bidez finkatzea. Iltzaketa. Torlojuketa. Motak eta normalizazioa. • Ertzak egitea. Sistemak. Makinak. Lanak. • Burdineria-motak, funtzionalak edo estetikoak. • Hartzeko kaxak eta artekak egindako mekanizazioak. • Zulaketa. Burdineriak eta gehigarri mekanizatuak edo eskuzkoak jartzeko makinak eta instalazioak. • Kokatzea. Finkatzea. Ahokatzea eta egiaztatzea. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean, kalitatea lortutako ezaugarrien eta parametroen

behaketaren eta neurketaren bidez egiaztatuz. Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean.

24

III. multzoa: AROTZERIAKO ETA NEURRIRA EGINDAKO ALTZARIGINTZAKO MEKANIZAZIO ETA MUNTAIAREN MATERIALAREN KALITATE-KONTROLA BI Prozedurazkoak: • Piezen parametroetako erroreen balizko arrazoiak aztertzea. • Parametroetako erroreei balizko soluzioak aurkeztea. • Arotzeriako neurtzeko tresnak xehetasunez deskribatzea, bai eta tresnen doitasuna ere. • Kalitateari lotutako ISO araudia identifikatzea eta interpretatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Mekanizazioan eta muntaian zehar sortutako akatsak, desbideratzeak zuzentzeko erak. • Neurtzeko tresnak, doitasun eta perdoiaren kontzeptua. Neurketak. Kontrolatu beharreko ezaugarriak

eta parametroak. • Produktuaren kalitatea: ziurtatzea. • Kontrol-lanak prozesuan zehar. • Amaierako kontrol-lanak, bezeroak egiaztatu beharreko neurriak. • Makinen eta ekipoen anomalia edo aldaketa ohikoenak estatistikoki aztertzea. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean, kalitatea lortutako ezaugarrien eta parametroen

behaketaren eta neurketaren bidez egiaztatuz. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. IV. multzoa: MAKINEN ETA LANABESEN MANTENTZEA ETA SEGURTASUNA LANTEGIKO MEKANIZAZIOAN ETA MUNTAIAN Prozedurazkoak: • Maizago aldatu edo konpondu behar diren elementuak identifikatzea eta deskribatzea. • Potentzia-kontsumoa aztertzea eta erreminten egoera behar den ez bezalakoa izatearen eraginez

sortutako balizko bibrazioak. • Makina bakoitzaren segurtasun-elementu desberdinak deskribatzea eta interpretatzea. Prebentzio-

neurriak. • Makina abiaraztearen eta laneko segurtasunaren artean erlazionatutako alderdi desberdinak

deskribatzea. • Mantentze-jarduerak programatzea. • Material eta produktu desberdinak manipulatzean dauden arrisku- eta arriskugarritasun-maila

desberdinak deskribatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Oinarrizko edo erabilerako mantentzea. Eskemak eta lanak. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Mantentze-argibideak. • Mozteko lanabesen mantentzea. Zorrozketa. • Segurtasuna makineria eramangarriarekin edo konbentzionalarekin egindako mekanizazio-lanetan. • Arrisku- eta arriskugarritasun-mailak material eta produktu desberdinak manipulatzean. Gaixotasun-

arriskuak.

25

• Segurtasun- eta higiene-araudia lanean. Jarrerazkoak: • Adierazitako esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta prozedurak errespetatzea. • Segurtasun-arauekiko errespetua eta konpromisoa. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Lanpostua edo lanerako lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. 4. lanbide-modulua. AROTZERIAREN ETA NEURRIRA EGINDAKO ALTZARIEN INSTALAZIOA ETA AKABERA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Arotzeriako eta altzarigintzako “in situ” instalazioen planoak interpretatzea. 2. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazio- eta eskuzko akabera-prozesuak aztertzea. 3. Lana antolatzea, arotzeriako eta altzarigintzako instalaziorako prozedura eta baliabide egokiak

zehaztuz. 4. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazioa (ahokatzea, jartzea, finkatzea) egitea, erremintak, lanabesak

eta makina eramangarriak erabiliz. 5. Azalak prestatzea eta arotzeriako eta altzarigintzako eskuzko akaberetako erabilitako produktuak

aplikatzea. 6. Instalazio- eta akabera-lanen emaitzak ebaluatzea, eskatutako ezaugarriak betetzen dituztela

egiaztatzeko. 7. Instalazio- eta eskuzko akabera-lanen ondoriozko arriskuak baloratzea, beharrezkoak diren

prebentzio-neurriak hartzeko. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako “in situ” instalazioen planoak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behar den bezala hautatutako “in situ” instalazioko edo muntaiako informazio teknikoan oinarrituz:

− Instalazioaren planoen edo krokisen bista, sekzio eta xehetasun desberdinak interpretatzea. − Instalatu beharreko elementu bakoitzak izan beharko dituen forma, ezaugarriak, neurriak eta

kokalekua interpretatzea, eta emango zaien erabilera. − Banaketa-planoetan eta lokalen instalazioetan (iturgintza, elektrizitatea, saneamenduak, arotzeria

eta abar) identifikatzea eta interpretatzea. − Ondokoak identifikatzea eta deskribatzea:

∗ Erabili behar material-mota eta lanabesak eta erremintak. ∗ Instalazioa osatzen duten osagaien mota eta kopurua. ∗ Egin beharreko lanak (ahokatzea, finkatzea eta abar). ∗ Finkadura- eta muntaia-sistemak pareta, sabai, zoru, barnealde eta kanpoaldeetan. ∗ Azken produktua.

2. Arotzeria eta neurrira egindako altzarigintzako instalazio- eta eskuzko akabera-prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Obran instalatzeko prozesuaren fase desberdinak (ahokadura, finkadura eta akabera) sarrerako eta

irteerako produktuekin erlazionatzea eta planifikatzea.

26

• Prozesua zehazten duten lan-sekuentziak (zuinketa, ekipoak prestatzea, mekanizazio-, ahokadura- eta finkadura-lanak) deskribatzea eta interpretatzea, erabilitako makina eramangarriekin, erremintekin eta lanabesekin erlazionatuz.

• Arotzeriako eta altzarigintzako instalazioan erabilitako finkadura- eta muntaia-sistema desberdinak ezagutzea eta beren aplikazioekin erlazionatzea, trakzioarekiko, bihurdurarekiko eta beste faktore batzuekiko, hala nola, beroarekiko eta hezetasunarekiko duten erresistentzia mekanikoa eta beren egitekoaren arabera jasan behar dituzten agente atmosferikoak.

• Ondokoak instalatzeari dagokionez egindako lan garrantzitsuenak deskribatzea: − Leihoak, eskailerak, oholtzak, barandak… − Neurrira egindako altzariak. − Sukalde eta bainugelako altzariak. − Pareten eta sabaien estaldurak. − Eskuzko akaberak.

• Instalazioan eta eskuzko akaberetan erabilitako makina eramangarrien (zerra zirkularra, inguratzailea, arrabota elektrikoa, fresatzeko makina, daratulua eta abar), erreminten, lanabesen eta baliabide laguntzaileen (euskarriak, eskailerak, oholtzak eta abar) ezaugarriak eta funtzionamendua bereiztea eta deskribatzea.

• Makina eramangarriak, erremintak eta lanabesak beren funtzioekin eta aplikazioekin erlazionatzea. 3. Lana antolatzean, arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako instalaziorako egokiak diren prozedurak eta baliabideak zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Behar den bezala zehaztutako suposizio praktiko batean oinarrituz, ondokoak zehaztu eta deskribatu

beharko dituzte: − Lantegian egin beharreko aurretiazko lanak. − Beharrezkoa den garraioa. − Mekanizazio- eta ahokadura-prozedurak. − Akabera aplikatzeko sistemak (pintzela, pistola). − Sanen sekuentzia. − Beharrezkoak diren makinak, erremintak eta lanabesak. − Lanabesak eta kontrol-gailuak.

• Beharrezkoak diren beste hainbat baliabide: argiztapen-gailuak, korronte-hartuneko luzapenak, eskailerak, oholtzak eta abar.

• Burutzeko beharrezkoa den denbora eta pertsona-kopurua kalkulatzea. • Elementu desberdinen kokalekua eta banaketa instalazio-planoen arabera ondorioztatzea eta

zuinkatzea. • Eskuzko akaberak egitean beharko liratekeen baldintzak (fisikoak eta ingurumenekoak) ezartzea. • Instalazio-lanetan inplikatuta egongo liratekeen beste lanbideak (iturginak, argiketariak, pintoreak eta

abar) eta zein fasetan esku hartu behar duten azaltzea. • Instalazioa egiteko jardueren programazioa egitea. 4. Arotzeriako eta altzarigintzako instalazioa (ahokatzea, jartzea eta finkatzea) egitean, erremintak, lanabesak eta makina eramangarriak erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Materialak instalazio-lekuan jartzea eta banatzea zuzen eta eraginkortasunez erabiltzeko. • Makinak, lanabesak eta erremintak instalazio-lan desberdinetarako hautatzea eta prestatzea. • Piezak finkatzeko edo muntatzeko ahokatzea, eskuzko erremintak eta makina eramangarriak erabiliz. • Piezak beren artean osatzea itsasgarrien, burdinerien, edo beste lotura-baliabideen bidez piezak berak

mihiztatzeko edota finkatzeko, instalatu behar diren elementuak edo multzoak lortuz. • Euskarri-, finkadura- edo ainguraketa-elementuak jartzea, egoera ezin hobean daudela egiaztatuz. • Piezak, elementuak edo multzoak beren kokalekuan jartzea, teknika egokiaren bidez (grapaketa,

kolaketa, torlojuketa eta abar) finkatuz. • Gehigarri, osagarri eta erremate-elementuen instalazioa egitea, esate baterako: itxitura-elementuak,

eskulekuak, moldurak, juntura-estalkiak eta abar.

27

• Aparatu eta gehigarrien (erauzgailuak, sukaldeak, harraskak, luminariak) eta dagozkien instalazioen (elektrizitatea, ura, saneamenduak eta abar) arteko konexioak kontuan hartze.

• Instalazio-lan guztiak segurtasun-baldintzak errespetatuz egitea. • Erabilitako materialen kalitatea egiaztatzea. 5. Azalak prestatzean eta arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako eskuzko akaberetan erabilitako produktuak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu • Materialen azalak akabera-produktuak aplikatzeko prestatzea (garbiketa, lixaketa, plastea ematea eta

abar), akabera bakoitzarentzat beharrezkoak diren ezaugarriak lortuz. • Pintzelezko, pistolazko eta panpinazko akaberetan erabilitako osagarrien (tindagaiak, bernizak,

diluitzaileak eta abar) nahastea prestaketa-argibideen arabera egitea, zehaztutako homogeneotasuna, biskositatea eta kolorea lortuz.

• Akaberen eskuzko aplikazioan erabilitako lanabes eta ekipoen ezaugarriak eta erabilera deskribatzea: konprimagailua, pistolak, pintzelak eta panpina.

• Aplikatzeko lanabesak prestatzea, produktuaren garbitasun, erregulazio eta karga egokia lortuz. • Eskuzko akabera-produktuak pintzelak eta pistolak ingurune-baldintza egokietan erabiliz eta

ezarritako emaitza lortzea ahalbidetzen duten prozeduren bidez aplikatzea. • Lixaketa-lanak akabera-geruzadun azalen gain lixaketa-lanak egitea, egokiak diren baliabideak eta

urratzailea erabiliz eta zehaztutako azaleko akabera lortuz. 6. Eskatutako ezaugarriak betetzen dituztela egiaztatzeko instalazio- eta akabera-lanen emaitzak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Garraioan eta instalazio- eta eskuzko akabera-lanetan piezei eragiten zaizkien balizko kalteak

antzematea eta zuzentzea, kalteek izan ditzaketen kausekin erlazionatuz, saihesteko baliabideak jartzeko xedez.

• Parametro desberdinen (neurriak, maila, finkapenaren erresistentzia eta abar) neurketa egitea, instalazioak ezarritako ezaugarriak eta espero diren emaitzak betetzen dituen egiaztatzeko.

• Zati mugikorrak eta gailuak (ateak, tiraderak, itxiturak eta abar) behar den bezala dabiltzala eta ahokatuak daudela egiaztatzea.

• Zehaztapenen edo espero diren emaitzen bidez lortutako kalitatea egiaztatzea, eta desbideratzeak zuzentzea, hala badagokio.

7. Instalazio- eta eskuzko akabera-lanen ondoriozko arriskuak baloratzean, beharrezkoak diren prebentzio-neurriak hartu ahal izateko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Arotzeriako eta altzarigintzako instalaziorako eta eskuzko akaberarako erabilitako material, produktu

erreminta eta ekipo desberdinak manipulatzeak dakartzan arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatzea.

• Makina eramangarrien, lanabesen eta erreminten segurtasun-gailuak deskribatzea eta interpretatzea, bai eta segurtasuna hobetzeko instalazio- eta akabera-lan desberdinetan erabili behar diren sistemak eta jantziak ere.

• Lanek, inguruneak, materialak eta baliabideek behar den bezala zehaztutako kasu praktiko batean: − Makina eramangarriak prestatzeko eta erabiltzeko egoki mantentzeko lanetan eskatutako

segurtasun-baldintzak deskribatzea eta betetzea. − Hartu beharreko segurtasun-neurriak eta arretak ezartzea, lan desberdinei aplika dakiekeen

berariazko arau eta argibideen arabera, berekin dakarten arrisku zehatza aztertuz. − Obrako lanaren segurtasun-sinbologia identifikatu eta interpretatzea.

c) Edukiak I. multzoa: LANAREN INFORMAZIOA ETA ANTOLAMENDUA

28

Prozedurazkoak: • Instalazio-planoak edo -krokisak interpretatzea. • Instalazio laguntzaileen sinboloak interpretatzea: elektrizitatea, soinua, iturgintza. • Muntaiarako beharrezkoak diren pieza desberdinak bereiztea: topeak, eskulekuak, esekitzeko

burdineriak, loturak eta abar, muntaia-unitateko. • Material-mota desberdinak interpretatzea. • Instalatu beharreko elementuen neurriak eta elementuen kokalekua egiaztatzea. • Burutu beharreko lanak eta beren ordena deskribatzea eta interpretatzea. • Altzari-mota desberdinen instalazio-prozesuak interpretatzea. • Arotzeria eta altzaria instalatzeko beharrezkoak diren makina, lanabes eta erreminta desberdinak

identifikatzea eta beren erabilera zehatzarekin erlazionatzea. • Makina eramangarrien ezaugarriak eta funtzioak bereiztea, bakoitza zein lan-motarako egokia den

zehaztuz. • Muntatzeko eta eragiteko erak desberdinak identifikatzea, bai eta horretarako erabiltzen diren

mekanismoak ere, esate baterako: ainguraketak, gakoak, gako-iltzeak, muturrak, bandak, itxiturak, gidariak, errailak eta abar.

• Instalaziorako beharrezkoak diren materialak eta produktuak arotzeriako eta altzarigintzako akaberarekin erlazionatzea.

• Erremate-mota desberdinak deskribatzea, esate baterako: ertzekoak, ihitxoak, juntura-estalkiak, errefortzu-angeluak eta abar, bai eta erremateak egina dagoen materiala (zura, PVC, aluminioa eta abar).

• Altzariak muntatu behar diren aldearen egoera egiaztatzea: pareten ahalmena ainguraketak eusteko, zoruaren maila, erorketa, deseskuairaketa edo sabelak paretetan, desnibelak, neurrien desberdintasunak altuera desberdinetan eta abar.

• Beste gremioen esku-hartzea kalkulatzea, esku hartzeko unerik egokienaren arabera koordinatuz, beste gremioen lanean duen eragina kontuan izatea.

• Instalazioan parte hartzen duten elementu guztientzat egokienak diren bilgarriak eta garraio-bideak aztertzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Materialak, lanabesak, erremintak, makina eta akabera-produktuak: konposizioa, erabilera eta

maneiua. • Etxetresna elektrikoen eta beste hainbat elementuren instalazioari buruzko eraikuntza-planoak eta

plano teknikoak: planoak interpretatzea, dagokion sinbologia barne hartuz. • Arotzeriako elementuak, altzariak eta multzoak nibelatzea, eskuairatzea eta galgatzea. • Lokalak neurtzeko prozesuak, lokalaren neurriak hartzea, pareten angeluak, mailak eta berunak

neurtzea eta muntaian eragina izan dezaketen xehetasun guztiak idaztea, ur-hartuneen eta hustubideen kokalekua, korronte-hartuneen kokalekua eta abar.

• Iturgintza, elektrizitate, gas, soinu eta abarreko instalazioen oinarrizko arauak, bai eta arotzak eskuarki egin beharko dituen instalazio-teknikak ere, esate baterako: harraskak jartzea eta ur-hartunera eta hustubideetara konektatzea, sukaldeak eta ke-erauzgailuak instalatzea eta konektatzea eta abar.

• Kalitatea instalazio-prozesuetan. • Lanaren antolamendua: zereginak banatzea. Lanak programatzeko eskemak. Jarrerazkoak: • Dagokion esparruan ezarritako prozedurak, protokoloak eta arauak errespetatzea. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean. • Planoak, krokisak eta dokumentazio teknikoa aztertzean jarrera ordenatua eta metodikoa izatea. • Zehaztasuna instalaziorako beharrezkoak diren materialen eta ekipoen zerrendak lantzerakoan. • Garbitasuna eta ordena erremintak, lanabesak eta makinak sailkatzean. Lanpostua edo lanerako lekua

eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Betiere garatu beharreko lanaren erantzukizuna hartzea.

29

• Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. • Ekimena eta izaera kritikoa eta konstruktiboa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. • Instalatzeko joerak eta molde berriak kontuan hartzeko interesa. II. multzoa: AROTZERIAREN ETA ALTZARIEN INSTALAZIOA ETA AKABERA Prozedurazkoak: • Arotzeriako eta altzarigintzako instalaziorako beharrezkoak diren lanabesak, makinak eta materialak

modu egokian garraiatzea. • Instalaziorako beharrezkoak diren finkadurak, ahokadurak, loturak eta konexioak burutzea. • Instalazio-programa antolamendu bati jarraikiz egitea, hutsarteak eta altzarien alferrikako

lekualdaketak saihestuz eta muntaia ahalik eta gehien erraztuz, lan bakoitza horretarako egokia den unean eginez.

• Tratatu beharreko materialen azalak prestatzea (plastea ematea, lixaketa, leunketa, akatsak konpontzea eta abar).

• Akabera-produktuak aplikatzeko prestatzea: bernizak, lakak, tindagaiak eta abar. • Neurketa egokiak egitea─ dentsitatea, biskositatea eta beroa─ nahasteetako balizko hutsak

antzemateko. • Beharrezkoak diren probak egitea adierazitako azken kalitatea lortzeko, fabrikatzailearen argibideei

jarraituz, batez ere akabera-produktuei dagokienez. • Akabera-produktuak baliabide egokien bidez (pintzelak, airezko pistola eta abar) baldintza fisiko eta

ingurumeneko egokietan (aire-berriztapena, hautsik eza eta abar) aplikatzea. • Bai akaberan bai instalazioan izan daitezkeen akatsak egiaztatzea, eta eskatutako kalitatea lortzeko

beharrezkoak diren zuzenketak egitea. Akatsak nola gertatu diren eta nola saihestu behar diren antzematea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Garraiatzea, sailkatzea, pilatzea eta ibilgailu baten barruan orden egokian jartzea, ibilgailuko eta

garraiatu beharreko beste elementuetako babesak eta eusteak; forruak, mantak, sokak, uhalak, kuxinak eta abar.

• Garraio-motak. Garraiorako araudia. • Zaharberritzeko tindagaiak, ezkoak eta pastak: erabiltzeko moduak. • Denborak: lortzeko formulak. • Piezak: markaketa-motak. Zenbakiak eta sinboloak muntaia- eta instalazio-ordena. • Erremintak eta makina eramangarriak: puntuan jartzea. Hauek garraiatu ahal izateko enbalatzeko

motak edo erak. Jarrerazkoak: • Instalazioaren erabiltzailearekin edo bezeroarekin hitzartutakoa zorrotz betetzea. • Txukuntasuna eta zehaztasuna lan osoan, baina batez ere akabera-xehetasunetan. • Norbera bertan egotea ezarritako higiene- eta osasun-arauak (norberaren garbitasuna, lanerako arropa

eta abar) kontuan izanik. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Lankide, bezero, hornitzaile eta abarrekin dagozkion eta errespetuan oinarritutako harremanak izatea. • Ordena eta zorroztasuna lanean.

− Zehaztasuna instalaziorako beharrezkoak diren materialen eta ekipoen zerrendak lantzerakoan. − Garbitasuna eta ordena erremintak, lanabesak eta makinak sailkatzean. Lanpostua edo lanerako

lekua eraginkortasunez antolatzeko eta mantentzeko prest egotea. − Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. − Betiere garatu beharreko lanaren erantzukizuna hartzea. − Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. − Ekimena eta izaera kritikoa eta konstruktiboa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. − Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. − Instalatzeko joerak eta molde berriak kontuan hartzeko interesa.

30

III. multzoa: SEGURTASUNA LANEAN Prozedurazkoak: • Materialak, produktuak, makina eta erremintak modu egokian manipulatzea. • Segurtasun-araudia identifikatu eta interpretatzea. • Arrisku-mota eta -maila identifikatzea, bai pertsonetan bai eta elementuetan ere, produktu toxikoen

erabilerari dagokionez. • Bere lanbide-jardunean kontuan hartu beharreko lan-baldintza egokiak identifikatzea: lan-espazioa,

argiztapena, aireztapena, zarata eta abar. • Makina bakoitzaren funtzionamendu-baldintza egokiak deskribatzea eta interpretatzea: babes egokiak,

lan bakoitzarentzat egokia den lanabes-mota eta dagozkion birak, bakoitzarekin kontuan izan beharreko arretak eta abar.

• Makinak eta erremintak funtzionamendu- eta segurtasun- baldintza egokian mantentzea, prebentzio-formula gisa.

• Bai lantegian bai ikasturtean zehar egindako garraio eta muntaietan antzemandako balizko arriskuen zerrenda lantzea, beharrezkoak diren zuzenketak deskribatuz eta eginez arrisku horiek saihesteko edo gutxitzeko.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Segurtasun-araudia instalazio- eta akabera-prozesuentzat eta makina eramangarrien erabileran. • Jantziak eta babesak: lanerako jantzien, eskularruen, betaurrekoen, mozorroen eta abarren ezaugarriak. • Segurtasun-sinbologia makinetan, produktuetan eta erremintetan. Jarrerazkoak: • Konpromisoa eta errespetua segurtasunari buruzko araudiarekiko. • Makinetan betiere babes-sistema egokiak erabiltzea, bai eta egiten ari den lanerako egokiak diren

norberaren babeserako baliabideak ere. • Segurtasun-arauen araberako laneko jantziak. 5. lanbide-modulua. ADMINISTRAZIOA, KUDEAKETA ETA MERKATURATZEA ENPRESA TXIKIETAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Indarrean dauden enpresa-forma juridikoak aztertzea, jarduera ekonomikoaren, lortu beharreko

helburuen eta eskura dauden baliabideen arabera forma egokienak adierazita. 2. Sektorean egiten diren lan-kontratu ohikoenak enplegatzailearen ikuspegitik alderatzea. 3. Sektoreko enpresa txiki baten jarduera ekonomikoa eratu, antolatu eta garatzeko beharrezko

dokumentuak aztertzea. 4. Enpresa txiki batek tituluari dagozkion jarduerak legez garatzeko merkataritza-, zerga- eta lan-

betebeharrak identifikatu eta betetzea. 5. Sektoreko enpresa txiki baten produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza ebaluatzea, enpresa lehiakideen eta

eskari potentzialaren arabera. 6. Sektoreko enpresa txiki baten ohiko marketin-teknikak aztertzea. 7. Enpresa txiki bat sortzeko proiektua lantzea, haren abiaraztea simulatuta eta bideragarritasuna

aztertuta. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Indarrean dauden enpresa-forma juridikoak aztertzean, jarduera ekonomikoaren, lortu beharreko helburuen eta eskura dauden baliabideen arabera forma egokienak adierazita, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

31

• Enpresa-forma juridiko desberdinak definitzea, horien ezaugarriak deskribatuta. • Sozietate baten helburu posible guztiak forma juridikoaren arabera bereiztea. • Enpresa-mota bakoitzean, jabeei legez dagokien erantzukizun-maila ezartzea. • Enpresa bat eratzeko exijitutako gutxieneko lege-eskakizunak identifikatzea, haren forma juridikoaren

arabera. • Sozietate-mota desberdinetarako legez ezarritako gobernu-organoen funtzioak zehaztea. • Enpresa-forma juridiko desberdinetarako ezarritako tratamendu fiskala bereiztea. • Enpresa-mota juridiko bakoitzerako ezarritako oinarrizko lege-ezaugarriak alderatzea. • Enpresa bat eratzeko forma juridiko egokia proposatzea, bazkide-kopurua, helburuak, eskura dagoen

kapitala, hartu beharreko arriskuak eta gizarte- eta ekonomia-ingurunea kontuan hartuta. 2. Sektorean egiten diren lan-kontratu ohikoenak enplegatzailearen ikuspegitik alderatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektorean egin ohi diren lan-kontratuen modalitateak deskribatzea, horien iraupena, lanaldi-mota eta

bestelako ezaugarri esanguratsuak zehaztuta. • Kontratazio-modalitate bakoitzak dituen dirulaguntzak, hobariak eta salbuespenak, baleude,

zerrendatzea. • Kontratu-mota bakoitzean enpresa eta langilearentzako derrigorrezko lege-eskakizunak deskribatzea. • Lan-kontratuen eredu desberdinen oinarrizko ezaugarriak eskematizatzea, iraupenari, lanaldi-motari,

derrigorrezko eskakizunei, dirulaguntzei, hobariei, salbuespenei eta bestelako faktore garrantzitsuei dagokienez elkarren artean alderatuta.

• Sektoreko enpresa batentzako lan-kontratu egokienak zehaztea, haren egoera eta oinarrizko ezaugarriak suposatuta.

• Jardueraren enpresa adierazgarri baten ohiko lan-kontratuen ereduak betetzea. 3. Sektoreko enpresa txiki baten jarduera ekonomikoa eratu, antolatu eta garatzeko beharrezko dokumentuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresa bat ezartzeko legeriak exijitzen dituen tramiteak zerrendatzea, dokumentu bakoitza

tramitatzen duen organismoaren izena eta eskatutako epeak eta forma zehaztuta. • Sektoreko enpresa txiki baten ohiko jarduera ekonomikoan erabiltzen diren oinarrizko dokumentuen

xedea eta formatu ezaugarriak azaltzea. • Dokumentu bakoitzak enpresan izaten dituen tramiteak eta zirkuituak azaltzea. • Suposatutako kasu batean, inprimaki ofizialetan, jarduerari ekiteko exijitutako legezko tramiteak

betetzea. • Sektoreko ereduzko enpresa batek bere jarduera ekonomikoan erabiliko lituzkeen oinarrizko

dokumentuak betetzea. • Enpresaren jarduera ekonomikoa garatzean, dokumentuen zirkuituan sortutako aldaketen eta/edo

horiek osorik ez betetzearen ondorioz gerta daitezkeen eraginkortasun-ezak balioestea. 4. Enpresa txiki batek tituluari dagozkion jarduerak legez garatzeko merkataritza-, zerga- eta lan-betebeharrak identifikatu eta betetzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkataritza-, zerga- eta lan-eremuetan indarrean dagoen araudiaren arabera, enpresak derrigorrez

bete behar dituen liburuak eta dokumentuak zerrendatzea. • Sektoreko enpresa baten jarduera ekonomikoa garatzean parte hartzen duten zergak adieraztea. • Tituluari dagozkion jarduerak garatzen dituen banako edo taldeko enpresa baten zerga-egutegia

deskribatzea. • Jardueraren enpresa adierazgarri baten suposizio ohikoenetarako, langileen nominak betetzea eta

Gizarte Segurantzari dagokion likidazioa egitea. • Jardueraren suposizio adierazgarrietan laneko alta- eta baja-dokumentuak betetzea. • Enpresa txiki baten BEZaren likidazioa egiteko beharrezko dokumentuak betetzea, sektoreko lan

komunak egiten dituela suposatuta.

32

• Suposatutako kasu batean, enpresa txiki batek egin beharreko tramite-sekuentzia, ekitaldi ekonomiko batean, zerga-, lan- eta merkataritza-eremuetako betebehar formaletatik eratorritakoa, zehaztea.

5. Sektoreko enpresa txiki baten produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza ebaluatzean, enpresa lehiakideen eta eskari potentzialaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkatua ikertzeko prozedura bat ezartzea lehiakideak beren abantailak eta eragozpenak kontuan

izanik deskribatzeko, merkatuaren kokapena azaltzeko eta haren aukerak interpretatzeko balioko duena.

• Sektoreko enpresa baten kostu- eta salmenta-prezioak kalkulatzeko metodo desberdinak azaltzea. • Produktuen eta/edo zerbitzuen eskaintza desberdinak (prezioa, emate-epea, kalitatea, deskontuak,

ordainketa-baldintzak eta abar) alderatzea, horien parametro garrantzitsuenak interpretatuta. • Sektoreko ohiko enpresen suposizioetan, bezeroekin eta hornitzaileekin negoziatzeko oinarrizko

teknikei buruzko printzipioak azaltzea. • Suposatutako kasu batean, sektoreko enpresa txiki baterako produktu- eta edo zerbitzu-eskaintza

egokia zehaztea. • Produktu- eta zerbitzu-eskaintza horren etapa desberdinetan ebaluatu eta hobetzeari dagokionez,

enpresa txiki bat osatzen duten pertsonen partaidetzari buruzko komenigarritasuna justifikatzea. • Merkatuaren aldaketak, aldaketa teknologikoak eta lehian izaten direnak aurreikusteko mekanismo

posibleak proposatzea, enpresa egoera desberdinetara egokitzearren. 6. Sektoreko enpresa txiki baten ohiko marketin-teknikak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merchandising-aren oinarrizko printzipioak azaltzea, tituluari dagokion jardueraren arabera. • Produktu eta/edo zerbitzu desberdinetarako salmentak sustatzeko teknikak deskribatzea, horietako

bakoitza erabiltzeko beharrezko baliabide ekonomikoak balioetsita. • Jarduera ekonomikoaren enpresa txiki adierazgarri baten sustapen-plana egitea, produktu- eta

zerbitzu-eskaintza, kokapena eta eskura dauden baliabideak suposatuta. • Bezeroarentzako arretarako saldu aurreko eta saldu ondoko programa baten oinarrizko ezaugarriak

azaltzea, tituluari dagokion jardueraren produktu eta/edo zerbitzu adierazgarriak erabilita. 7. Enpresa txiki bat sortzeko proiektua lantzean, haren abiaraztea simulatuta eta bideragarritasuna aztertuta, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkataritza-ikerketa txiki baten bitartez, merkatu-aukerak antzematea. • Kokapenik egokiena zehaztea, antzemandako aukerak, hornitzaileen kokapena, lokalen aukerak eta

kostuak eta abar kontuan izanda. • Sustatzaileek ezartzen dituzten enpresaren helburu orokorrak zerrendatzea. • Enpresaren ezaugarrietara gehien egokitutako forma juridikoa aukeratzea, abiarazteko tramiteak

simulatuta. • Eskura dauden baliabideen eta enpresaren ezaugarrien arabera, antolamendu-egitura definitzea. • Produktu- eta/edo zerbitzu-eskaintza bat lantzea, merkatuari buruzko ikerketaren emaitzak kontuan

izanda. • Diseinatutako produktuetarako eta/edo zerbitzuetarako merkaturatze-plan bat ezartzea. • Enpresaren kapital-beharrak identifikatzea, haren finantzaketa-iturriak adierazita. • Proiektuaren errentagarritasuna aztertzea, haren abantailak eta eragozpenak eskematizatuta. • Proiektu hori burutzeko aukera aztertzea. c) Edukiak I. multzoa: ENPRESA TXIKI BAT ERATZEKO TRAMITEAK Prozedurazkoak: • Enpresa-forma juridiko bakoitzari lotutako oinarrizko ezaugarriak alderatzea.

33

• Enpresa-forma juridiko desberdinetarako ezarritako zerga-tratamendua alderatzea. • Enpresa-forma juridiko bat proposatzea, horren oinarrizko eta/edo funtsezko ezaugarriak suposatuta. • Negozio bat abiarazteko tramiteak zehaztea. • Jarduera hasteko beharrezkoak diren inprimaki ofizialak betetzea. • Enpresa txiki baten helburu orokorrak zehaztea, forma juridikoa eta horren oinarrizko ezaugarriak

suposatuta. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Enpresa-forma juridikoak: banakoa eta taldekoa. Sailkapena. Ezaugarriak: legezko erantzukizuna,

gobernu-organoak, legezko eskakizunak. • Enpresaren fiskalitatea eta forma juridikoa. • Enpresa bat eratzea: tramiteak, organismoak eta dokumentuak: merkataritzakoak, zergari buruzkoak

eta lanekoak. Jarrerazkoak: • Lanean ordena eta zorroztasuna izatea. • Prozesuak garatzean ekimena izatea:

− Nork bere kasa informazioa bilatu eta tratatzea. − Motibazio ekimentsua prozesuak garatzean. − Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea.

• Giza harremanetan elkarrizketarako konpromisoa hartzea: − Erantzunak emanda. − Egoerak justifikatuta. − Iritziak eta iradokizunak entzunda.

II. multzoa: ENPRESA TXIKI BATEN LAN-, ZERGA- ETA ADMINISTRAZIO-KUDEAKETA Prozedurazkoak: • Merkataritza-, zerga- eta lan-legeriaren arabera, enpresa batean exijitzen diren liburuak eta

dokumentuak sailkatzea. • Hornidura-, produkzio- eta salmenta-lanetan beharrezkoak diren dokumentuak betetzea. • Enpresa txiki baten kudeaketan erabiltzen diren dokumentu desberdinek egiten dituzten zirkuituak eta

tramiteak identifikatzea. • Lan-kontratu desberdinen ezaugarri garrantzitsuenak elkarrekin alderatzea. • Lan-kontratu desberdinetarako dirulaguntzak, hobariak eta salbuespenak sailkatzea. • Suposatutako enpresa baterako lan-kontratu egokienak zehaztea eta formalizatzea. • Laneko alta- eta baja-dokumentuak betetzea. • Suposiziorik ohikoenetan, enpresa txiki bateko pertsonalaren nominak betetzea eta dagozkion gizarte-

segurantzako likidazioak egitea, sektorearen hitzarmen kolektiboaren arabera. • Sektoreko enpresa txiki baten zerga-egutegia lantzea, dagokion jarduera zergapetzen duten zergekin. • Ekitaldi ekonomiko batean, suposatutako enpresa bati dagozkion BEZari buruzko betebeharrak

betetzea. • Sektoreko enpresa batean, enpresa-, lanbide- eta arte-jardueretatik etekinak lortzen dituzten subjektu

pasiboen PFEZari buruzko betebeharrak betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Liburu eta dokumentu ofizialak: zerga-, merkataritza- eta lan-legeria. • Lan-kontratua. Kontratu finkoa eta aldi baterakoa. Lanaldi osoa eta partziala. Sailkapena. Ezaugarriak.

Eskakizunak. Kontrataziorako laguntzak. • Administrazio-zirkuituak. Dokumentazioa. Sailkapena. Inprimakiak. Ezaugarriak. • Biltegia: izakinen inbentarioa eta balioespena. • Tributuak. Zuzeneko eta zeharkako zergak. Zerga-egutegia. BEZ. Erregimen sinplifikatua. PFEZ. BO:

(a) indizeak, zeinuak eta moduluak. (b) Koefizienteak. • Nomina. LEI. Laneko alta eta baja. Gizarte Segurantzako likidazioa: TC1 eta TC2.

34

Jarrerazkoak: • Dokumentuak betetzean ordena eta zorroztasuna izatea. • Jardueran erabiltzen diren dokumentuek egin beharreko zirkuitua betetzeko konpromisoa hartzea,

talde-lana erraztearren. • Informazioa bilatu eta tratatzean ekimena izatea. • Talde-lanarekiko konpromisoa hartzea. • Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea. III. multzoa: ENPRESA TXIKI BATEN KOKAPENA ETA MERKATURATZEA Prozedurazkoak: • Suposatutako enpresa txiki bati buruzko merkatu-ikerketa sinplea egitea. • Suposatutako enpresa txiki bati buruzko proiekturako kokapen interesgarriena proposatzea. • Jardueraren ondasun eta/edo zerbitzu adierazgarri desberdinetarako kostu- eta salmenta-prezioak

kalkulatzea, irizpide desberdinen arabera. • Jardueraren ondasun- eta/edo zerbitzu-eskaintza adierazgarri desberdinak elkarrekin alderatzea. • Bezeroekin eta hornitzaileekin harremanetan jartzean negoziazio-teknikak aplikatzea. • Suposatutako enpresa baten ondasun- eta/edo zerbitzu-eskaintza lantzea. • Eskura dauden baliabideen arabera, sustapen-teknika egokienak zehaztea. • Suposatutako enpresa txiki baten sustapen-plana egitea. • Bezeroaren arretarako saldu aurreko eta saldu ondoko programa lantzea. • Enpresa baten errentagarritasuna eta bideragarritasuna aztertzeko metodo errazak aplikatzea. • Enpresa txiki baten errentagarritasun-muga kalkulatzea eta bideragarritasunari buruzko oinarrizko

azterketa egitea. • Suposiziopean garatutako enpresa txiki bat abiarazteko bideragarritasuna aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Merkatuari buruzko ikerketa. Ingurunea. Lehiakideak. Eskari potentziala. Eskaintza. • Kokapena. Kontuan hartu beharreko aldagaiak. Laguntza ofizialak. • Kostu-prezioa: kontzeptua. Kalkulua. Salmenta-prezioa: kontzeptua. Kalkulua. • Negoziazio-teknikak. Bezeroak. Hornitzaileak. • Merchandising-a: enpresa txikietarako sustapen-teknikak. • Bezeroaren arreta. Saldu aurrekoa eta saldu ondokoa. Alderdi adierazgarriak. • Bideragarritasuna eta errentagarritasuna. Errentagarritasun-muga. Fabrikazio-kostua. Jarrerazkoak: • Lanean ordena eta zorroztasuna izatea. • Prozesu berriak garatzean eta egokitzean ekimena izatea:

− Nork bere kasa informazioa bilatu eta tratatzea. − Motibazio ekimentsua prozesuak garatzean. − Metodo edo sistema berriekiko interesa azaltzea eta horiek alderatu eta asimilatzea.

• Taldean lankidetzan aritzea, bezeroaren arreta hobea lortzearren. • Giza harremanetan elkarrizketarako konpromisoa hartzea:

− Erantzunak emanda. − Egoerak justifikatuta. − Iritziak eta iradokizunak entzunda.

6. lanbide-modulua. ZURAREN INDUSTRIETAKO MATERIALAK ETA PRODUKTUAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

35

1. Zuraren eta kortxoaren propietate eta ezaugarri nagusiak ebaluatzea, produkzioan erabilitako materia gisa.

2. Fabrikazio-prozesuetan erabilitako material nagusiak (lehengaiak eta zuraren eta kortxoaren produktu eratorriak) analizatzea, bereiztea eta zehaztea, beren aplikazioak ezarriz.

3. Zur- eta altzari-industrian erabilitako material eta produktu nagusien portaera analizatzea edota kalkulatzea, fabrikazio-, instalazio- eta erabilera-prozesuan eskatutako baldintzekiko.

4. Zur, altzari eta kortxoaren fabrikazio-prozesu eta enpresa nagusiak zehaztea eta zerrendatzea. 5. Arotzeria, altzari, kortxo eta eratorrien fabrikazio industrialean erabilitako eraikuntza-sistema

nagusiak identifikatzea eta aztertzea, beren ezaugarrien eta aplikazioaren arabera. 6. Zuraren eta kortxoaren eraldaketaren eta prozesaketaren bidez lortutako erdilandutako eta azken

produktu nagusiak identifikatzea, altzari-motak altzarien garaiaren eta estiloaren arabera zehaztuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Zuraren eta kortxoaren propietate eta ezaugarri nagusiak ebaluatzean, produkzioan erabilitako materia gisa, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta kortxoaren egitura makroskopikoa eta mikroskopikoa ezagutzea eta zehaztea. • Zuraren eta kortxoaren ezaugarri eta propietate fisiko-kimiko nagusiak ezagutzea eta interpretatzea:

− Higroskopizitatea. − Pitzagarritasuna. − Gogortasuna, ebaketarako erresistentzia. − Malgutasuna. − Pisu espezifikoa. − Porositatea. − Homogeneotasuna. − Anisotropia.

• Zuraren eta kortxoaren akats eta aldaketa nagusiak eragiten dituzten kausekin eta agenteekin (biotikoak eta abiotikoak) erlazionatzea eta zehaztea.

• Zuraren eta kortxoaren iraunkortasuna eta portaera haiek jasaten dituzten aldaketa eta akatsekin erlazionatzea.

• Ingurumeneko tenperatura- eta hezetasun-baldintzen aldaketa kasu batean zurean ondokoekiko zer eraldaketa gertatzen diren ezartzea: − Hezetasuna. − Neurriak (hantura, uzkurdura). − Pisu espezifikoa.

2. Fabrikazio prozesuetan erabilitako material nagusiak (lehengaiak eta zuraren eta kortxoaren produktu eratorriak) analizatzean, bereiztean eta zehaztean, eta beren aplikazioak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zur-laginak abiapuntutzat hartuz, bertako eta inportazioko zur nagusiak beren merkataritza-izenaren

eta espeziearen arabera identifikatzea, koniferotan edo hostozabaletan sailkatuz. • Zur nagusiak zehaztea, lehengai gisa erabiltzeko dituzten funtsezko propietateak azalduz (jatorria,

aprobetxamendua eta aplikazioa). • Pinu insignis-aren ezaugarriak azaltzea eta aztertzea, EAEko zur ezaugarria denez. • Sistemaren jasangarritasunari buruzko printzipio ekologikoak baso-egiaztapena duten materialak

erabiltzearen onurekin erlazionatzea. • Neurtzeko lanabesak eta tresnak (labea, balantza, termohiprometroa, lehorgailua, mikrometroa eta

kalibrea) erabiltzea hezetasunari, pisu espezifikoari eta uzkurdura linealei eta bolumetrikoei dagozkion balioak lortzeko.

• Zerraketa-produktu desberdinak bereiztea: taulak, oholak, oholtxoak, listoiak, ebakinak. • Zuraren eta kortxoaren azpiproduktu eraldatu eratorri nagusiak beren merkataritza-izenaren arabera

ezagutzea eta bereiztea. − Partikulazko oholak; zuntzezkoak, kontraxaflatuak, txirbilezko listoituak. − Kortxo-aglomeratuak: zuria eta beltza.

36

• Zuraren eta kortxoaren azpiproduktu eratorrien aplikazio nagusiak eta lehengai gisa dituzten oinarrizko ezaugarriak zerrendatzea.

• Lehen eta bigarren eraldaketan erabilitako beste hainbat material eta osagairen (itsasgarriak, estratifikatuak, metalak, burdineriak, tratamenduetarako produktuak, akaberetarako produktu kimikoak eta babes-produktuak) oinarrizko ezaugarriak eta aplikazio ohikoenak zerrendatzea.

3. Zur- eta altzari-industrian erabilitako material eta produktu nagusien portaera analizatzean edota kalkulatzean fabrikazio-, instalazio- eta erabilera-prozesuan eskatutako baldintzekiko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Materialak jasaten dituzten esfortzu mekaniko sinpleak (trakzioa, konpresioa, flexioa, bihurdura,

ebakidura, urradura) identifikatzea. • Esfortzu eta aplikatzeko modu desberdinak zuraren, kortxoaren eta beren eratorrien mota eta forma

desberdinekin eta portaera erresistentearekin erlazionatzea. • Esfortzu-mota desberdinak materialean sortzen dituzten ondorioekin erlazionatzea. • Material desberdinek duten portaera eta erresistentzia azaltzea (hezetasunarekiko, beroarekiko,

suarekiko, urradurarekiko, argiarekiko eta akustikarekiko). • Ekuazio sinpleen aplikazioaren bidez materialen erresistentzia mekanikoa kalkulatzea jasaten dituzten

esfortzu sinple desberdinekiko. • Materialen edo produktuen erabilera-kalitateari buruzko arauak interpretatzea. 4. Zur, altzari eta kortxoaren fabrikazio-prozesu eta enpresa nagusiak zehaztean eta erlazionatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta kortxoaren lehen eraldaketako enpresen ereduzko ezaugarriak eta konfigurazioa

deskribatzea: − Zerrategiak. − Lehortegiak eta tratamenduak. − Zurezko xaflen fabrikazioa. − Oholgintza. − Kortxozko produktuen fabrikazioa. − Xaflatutako eta mikroxaflatutako zuraren fabrikazioa. − Material berrien fabrikazioa.

• Zuraren eta kortxoaren bigarren eraldaketako enpresen ereduzko ezaugarriak eta konfigurazioa deskribatzea: − Arotzeriako elementuen (ateak, leihoak, barandak, eskailerak) fabrikazioa. − Etxeko, bulegoko, sukalde eta bainugelako, haurrentzako, osasun-arloko eta hiriko altzarigintza. − Arotzeriako, ebanisteriako, tailako, torneaketako, marketeriako eta dekorazio-tekniken lantegiak. − Salmenta- eta instalazio-enpresak.

• Zurean eta kortxoan erabilitako eraldaketa eta prozesu nagusiak (zerraketa / mozketa, tratamenduak, mekanizazioa, eratorrien fabrikazioa, aurremuntaia eta muntaia, akaberak, garraioa / paketatzea eta instalazioa) zehaztea, erabilitako material, produktu eta baliabide nagusiak azalduz.

• Prozesuek elkarren artean dituzten inplikazioak erlazionatzea. 5. Arotzeria, altzari, kortxo eta eratorrien fabrikazio industrialean erabilitako eraikuntza-sistema nagusiak identifikatzean eta analizatzean, beren ezaugarrien eta aplikazioaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zurezko eta kortxozko produktuen fabrikazioan erabilitako lotura- eta mihiztaketa-sistema nagusiak

(kolatzea, iltzatzea/torlojutzea, mihiztaketa eta burdinerien bidezko lotura) identifikatzea. • Marrazkien edo lagin fisikoen bidez lehen adierazitako sistemak beren merkataritza-izenaren arabera

bereiztea eta ezagutzea. • Eraikuntza-sistema desberdinak aplikatzen diren materialekin eta produktuekin erlazionatzea. 6. Kortxoaren eta zuraren eraldaketaren eta prozesaketaren bidez lortutako erdilandutako eta azken produktu nagusiak identifikatzean, altzari-motak altzarien

37

garaiaren eta estiloaren arabera zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Marrazki, argazki, katalogo, liburu, aldizkari, diapositiba eta web-orrien bidez, ondokoak bereiztea eta

ezagutzea: − Arotzeriako elementu-mota desberdinak (ateak, leihoak, barandak, eskailerak, zoladurak,

kasetoidurak), beren izena, aplikazioa, motak eta dituzten zatiak adieraziz. − Altzariak, beren motaren, estiloaren, osatzen dituzten materialen eta dituzten zatien arabera. − Kortxoa: estaldurak, tapoiak, objektuak. − Ontziak eta bilgarriak. − Zurezko objektuak: musika-tresnak, jostailuak, tresnak.

• Altzarigintzaren historiak eta bilakaerak izan dituen etapa eta estilo nagusiak deskribatzea. • Altzariak osatzen dituzten funtsezko elementuak deskribatzea, materialekin, estetikarekin, dekorazio-

elementuekin, teknikekin, funtzionaltasunarekin, aplikazioarekin eta ingurumenarekiko errespetuarekin erlazionatuz.

c) Edukiak I. multzoa: ZURA, AURREFABRIKATUAK ETA LOTUTAKO MATERIALAK ETA MATERIAL OSAGARRIAK Prozedurazkoak: • Zuraren eta kortxoaren akats eta aldaketa nagusien eta eragiten dituzten kausen eta agenteen

(biotikoak eta abiotikoak) arteko erlazioak ezartzea eta zehaztea. • Zuraren eta kortxoaren iraunkortasun eta portaeraren eta haiek jasaten dituzten aldaketa eta akatsen

arteko erlazioak ezartzea. • Zur-laginak abiapuntutzat hartuz, bertako eta inportazioko zur nagusiak beren merkataritza-izenaren

eta espeziearen arabera identifikatzea, koniferotan edo hostozabaletan sailkatuz. • Zur nagusiak zehaztea, lehengai gisa erabiltzeko dituzten funtsezko propietateak azalduz (jatorria,

aprobetxamendua eta aplikazioa). • Baso-egiaztapena eta horren onurak aztertzea. • Zerraketa-produktu desberdinak bereiztea (taulak, oholak, oholtxoak, listoiak, ebakinak). • Zuraren eta kortxoaren azpiproduktu eratorrien aplikazio nagusiak eta lehengai gisa dituzten

oinarrizko ezaugarriak sailkatzea eta aztertzea. • Lehen eta bigarren eraldaketan erabilitako beste hainbat material eta osagairen (itsasgarriak,

estratifikatuak, metalak, larruak, burdineriak, tratamenduetarako produktuak eta akaberetarako produktu kimikoak) oinarrizko ezaugarriak eta aplikazio ohikoenak sailkatzea eta aztertzea.

• Neurtzeko lanabesak eta tresnak erabiltzea hezetasunari, pisu espezifikoari, dentsitateari eta uzkurdura lineal eta bolumetrikoari dagozkien balioak lortzeko.

• Materialak jasaten dituzten esfortzu mekaniko sinpleak (trakzioa, konpresioa, flexioa, bihurdura, ebakidura, urradura) identifikatzea.

• Esfortzu desberdinen eta materialean sortzen dituzten eskaeren arteko erlazioak ezartzea. • Esfortzu eta aplikatzeko modu desberdinen eta zuraren, kortxoaren eta beren eratorrien eta portaera

desberdinen arteko erlazioak ezartzea. • Materialen edo produktuen erabilera-kalitateari buruzko arauak interpretatzea, laborategiko entseguak

eginez. • Zuraren eta kortxoaren lehen eraldaketako enpresak (zerrategiak, lehortegiak, xaflagintza, oholgintza,

kortxozko produktuak, zur xaflatuta eta material berriak) zehaztea eta aztertzea. • Zuraren bigarren eraldaketako enpresak (arotzeriako elementuen fabrikazioa eta altzarigintza.

Lantegiak. Dekorazio-teknikak) zehaztea eta aztertzea. • Zurean eta kortxoan erabilitako eraldaketa eta prozesu nagusiak zehaztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zuraren eta kortxoaren egitura makro eta mikroskopikoa ezagutzea eta zehaztea. • Zuraren eta kortxoaren ezaugarri eta propietate fisiko-kimiko nagusiak. • Zuraren ezaugarrien eraldaketa neurriekin, pisu espezifikoarekin eta hezetasunarekin erlazionatutako

tenperatura- eta hezetasun-baldintzak aldatzean.

38

• Material desberdinek hezetasunarekiko, beroarekiko, suarekiko eta argiarekiko duten portaera eta erresistentzia.

• Zuraren eta kortxoaren azpiproduktu eraldatu eratorriak (partikulazko taulak; zuntzezkoak, kontraxaflatuak, listoituak, txirbilezkoak, kortxo-aglomeratuak).

• Zuraren eta produktu eratorrien egiaztapena. • Egiaztapen-sistemak ezagutzea Jarrerazkoak: • Indarrean dagoen araudia betetzea (UNE, EN eta Europako Batasunaren norabideak). • Materialen segurtasunari buruzko araudia betetzea. • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. • Ekimena eta izaera kritikoa eta konstruktiboa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere

mailari dagokionez. • Sektoreko beste enpresetako joerak eta produkzio- eta merkaturatze-moduak kontuan hartzeko

interesa. II. multzoa: AROTZERIAKO ELEMENTUAK Prozedurazkoak: • Arotzeria eta altzarigintzako elementuen fabrikazioan erabilitako lotura- eta mihiztaketa-sistema

nagusiak (kolatzea, iltzatzea/torlojutzea, mihiztaketa eta burdinerien bidezko lotura) identifikatzea. • Sistema hauek bereiztea. • Eraikuntza sistemen eta hauek aplikatzen zaizkien materialen eta produktuen arteko erlazioa. • Arotzeriako elementu desberdinen artean (ateak, leihoak, barandak, eskailerak…) bereiztea. Elementu

horiek dituzten zatiak, motak eta aplikazioak. • Elementuak osatzen dituzten materialen arabera bereiztea. • Kortxozko elementuak (estaldurak) bereiztea. • UNE, EN araudia, Europako Batasunaren norabideak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zuraren eta kortxoaren industrian gehien erabiltzen diren lotura- eta mihiztaketa-sistemak. • Zurezko objektuak (musika-tresnak, tresnak, jostailuak). Jarrerazkoak: • Materialen segurtasunari buruzko araudia betetzea. • Indarrean dagoen araudia betetzea (UNE, EN eta Europako Batasunaren norabideak). • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere


interesa. III. multzoa: EBANISTERIAKO ELEMENTUAK Prozedurazkoak: • Ebanisterian erabilitako lotura- eta mihiztaketa-sistemak identifikatzea. • Sistema hauek bereiztea.

39

• Materialen eta aplikatzen zaizkien produktuen arteko erlazioa. • Altzariak estiloaren, dituzten zatien eta osatzen dituzten materialen arabera bereiztea. • Altzariaren etapak eta estiloak deskribatzea eta aztertzea. • Altzarien funtsezko elementuak interpretatzea eta aztertzea, materialekin, estetikarekin,

funtzionaltasunarekin eta aplikazioarekin erlazionatuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ebanisterian gehien erabiltzen diren lotura- eta mihiztaketa-sistemak. • Ebanisteriako elementuak. • Dekorazio-elementuak, dekorazio-teknikak. • UNE, EN araudia, Europako Batasunaren norabideak. Jarrerazkoak: • Arotzeria eta ebanisteriako materialen eta elementuen segurtasunari buruzko araudia betetzea. • Indarrean dagoen araudia betetzea (UNE, EN eta Europako Batasunaren norabideak). • Arauak errespetatzea talde-lanean integratuz. • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea. • Betiere garatzen den lanaren erantzukizuna hartzea. • Kalitatearekin konpromisoa lanaren garapenean. • Ekimena eta izaera kritikoa azaltzea aldaketak eta alternatibak ekartzean. • Hala eskatzen duten egoera edo arazoen aurrean erabaki koherenteak hartzeko prest egotea, bere


interesa. 7. lanbide-modulua. SEGURTASUNA ZURAREN ETA ALTZARIEN INDUSTRIAN a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Zuraren eta altzariaren sektorean aplika daitezkeen segurtasun- eta higiene-planak aztertzea eta

ebaluatzea. 2. Zuraren eta altzariaren sektoreari dagokion segurtasun eta higieneari buruzko indarrean dagoen

araudia aztertuz, Euskal Autonomia Erkidegoko esparruaren aipamen berezia eginez. 3. Zuraren eta altzariaren sektorean erabilitako segurtasun-baliabideak eta -ekipoak zuzen erabiltzea,

betiere erabilpen-baldintzetan mantenduz. 4. Zuraren eta altzariaren sektorean enpresei aplika dakiekeen lanaren garapenari buruzko ergonomiari

dagozkion babeserako neurriak aztertzea. 5. Larrialdi eta suteen aurkako ekintzak burutzea aurrez definitutako plan baten arabera. 6. Zuraren eta altzariaren sektorean gertatuko istripu errealen kasuak aztertzea eta ebaluatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Zuraren sektoreko enpresetan aplika daitezkeen segurtasun- eta higiene-planak aztertzean eta ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta altzariaren sektorean garatutako segurtasun-plan baten alderdi orokorrak identifikatzea eta

interpretatzea. • Ohikoak diren eta konplexutasun-maila desberdineko segurtasun-planen kopuru jakin bat

abiapuntutzat hartuz: − Plan bakoitzaren alderdi aipagarrienak identifikatzea eta deskribatzea, plana barne hartzen duen

dokumentazioan bildutakoak. − Planetan bildutako osasunerako eta segurtasunerako arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatzea

eta deskribatzea.

40

− Enpresako segurtasunaren erantzuleen eta larrialdi-kasutan zeregin bereziak dituzten pertsonen funtzioak deskribatzea.

− Istripuak saihesteko egokiak diren prebentzio-neurriak eta ezarritako prebentzio-metodoak zerrendatzea eta deskribatzea.

− Segurtasun- eta higiene-planak alderatzea, horri buruzko iritzi kritikoak eskainiz. − Segurtasun-plan batean ezarritako prebentzio-neurriekiko balizko ekarpenak eta hobekuntzak

justifikatzea. 2. Zuraren eta altzariaren sektoreari dagokion segurtasun eta higieneari buruzko indarrean dagoen araudia aztertzean, Euskal Autonomia Erkidegoko araudiaren aipamen berezia eginez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta altzariaren sektoreko orokorreko segurtasun eta higienearen antolamenduaren alderdi

garrantzitsuenak deskribatzea. • Segurtasun- eta higiene-gaian enplegatuaren eta enpresaren eskubide eta betebehar aipagarrienak

(Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legean bildutakoak) identifikatzea. • Ohikoak diren eta konplexutasun-maila desberdineko segurtasun-planen kopuru jakin bat

abiapuntutzat hartuz: − Segurtasun- eta higiene-plan baten irudikapen grafikoak interpretatzea. − Lanei dagozkien arauak zerrendatzea eta deskribatzea. − Lan-inguruneko garbitasun eta ordenari dagozkion arauak zerrendatzea eta deskribatzea. − Seinaleen eta alarmen sinbologia eta kokapen fisikoari, suteen aurkako ekipoei eta sendaketa- eta

lehen laguntza-ekipoei buruzko arauak zerrendatzea eta deskribatzea. − Sistemak, makinak eta instalazioak gerarazteko eta kanpotik eta barrutik manipulatzeko arauak

identifikatzea eta deskribatzea. − Aztertutako plan bakoitzaren arau bereziak indarrean dagoen legeriarekin erlazionatzea, arau

orokorren eta planean aplikatzearen edo zehaztearen arteko desorekak deskribatuz, halakorik balego.

− Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea ez betetzearen ondoriozko zigorrak identifikatzea eta deskribatzea.

3. Zuraren eta altzariaren sektorean erabilitako segurtasun-baliabideak eta -ekipoak zuzen erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Babeserako ekipo desberdinak arrisku-faktoreekin eta -egoerekin erlazionatzea. • Norberaren babeserako arruntenak diren ekipoen ezaugarriak deskribatzea, erabiltzeko egoera ezin

hobean mantenduz eta norbera babesteko ekipoen (NBE) homologazioari buruzko araudia kontuan hartuz.

• Suteak itzaltzeko sistema desberdinak zerrendatzea, sistema bakoitzaren ezaugarriak eta erabilera deskribatuz.

• Arauzko seinaleek eta alarmek arrisku-lekuak eta larrialdi-egoerak adierazteko dituzten ezaugarriak eta xedea deskribatzea.

• Sendaketei, lehen laguntzei eta istripua izan dutenak eramateari dagozkion ekipoen eta baliabideen ezaugarriak eta erabilerak deskribatzea, erabilpen-egoera ezin hobean mantenduz.

4. Zuraren eta altzariaren sektorean enpresei aplika dakiekeen lanaren garapenari buruzko ergonomiari dagozkion babeserako neurriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ergonomiak lanpostuan dituen zati desberdinak deskribatzea. • Lanpostuko ingurune-ergonomian eragina duten faktore desberdinak deskribatzea eta aztertzea. • Ingurumenaren balizko poluzio-iturriak identifikatzea eta babeserako eta antzemateko gailu

desberdinekin erlazionatzea. 5. Larrialdi eta suteen aurkako ekintzak burutzean aurrez definitutako plan baten arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

41

• Izaera desberdineko suteak biltzen dituen larrialdiko kasu simulatuen kopuru jakin bat abiapuntutzat

hartuz: − Teknika eraginkorrenaren bidez sute-mota bakoitza itzaltzeko ekipo eta produktu egokienak

erabiltzea. − Norbera babesteko ekipoak (NBE) zuzen erabiltzea. − Ebakuazioa dagozkion arauen arabera egitea, jasotako zeregina ezarritako denboran betez.

6. Zuraren eta altzariaren sektoreko enpresetan gertatutako istripu errealen kasuak aztertzean eta ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zuraren eta altzariaren sektorean ohikoak diren istripuen kausak identifikatzea eta deskribatzea. • Zuraren eta altzariaren sektoreko arrisku-faktoreak identifikatzea eta deskribatzea. • Arrisku-faktoreak eta istripuen ohiko kausak saihestuko lituzketen neurriekin erlazionatzea. • Langilearen eta enpresaren erantzukizunak ebaluatzea istripuaren kausei dagokionez. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUN-PLANAK ETA -ARAUAK Prozedurazkoak: • Laneko segurtasun eta higieneari buruzko zuraren eta altzariaren sektoreko araudi orokorra eta

berariazkoa interpretatzea eta aplikatzea. • Segurtasun-planak erantzukizunari, baliabide teknikoei eta giza baliabideei eta ebakuazio-sistemei

dagozkien alderdietan aplikatzea. • Lanei eta lan-prozesuei buruzko arauak identifikatzea, segurtasun-plan baten edukien arabera. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Laneko segurtasun eta higieneari buruzko oinarrizko kontzeptuak. • Segurtasun eta higieneak lanean duen garrantzia eta gizarte-eragina. • Segurtasun eta higienearen antolamendua administrazio publikoaren mailan. • Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundea (OSALAN). • Segurtasun eta higienearen antolamendua enpresaren mailan. • Enpresa bateko segurtasun-arduradunak. Funtzioak.

− Laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeria. − Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legea. − Segurtasun- eta higiene-arauak. − Laneko segurtasun- eta higiene-ordenantza orokorrak. − Zuraren eta altzariaren sektoreari aplika dakizkiokeen berariazko arauak. − EBren norabideak.

• Segurtasun-planak zuraren eta altzariaren sektoreko enpresa batean. • Langileen eskubideak eta betebeharrak laneko segurtasun- eta higiene-gaian. • Segurtasunaren kostuak. Giza alderdiak eta alderdi materialak. Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arauak erantzukizunez kontuan hartzea. • Arau horiek eta ezarritako jokabide-arauek errespetatzea eta betetzea. • Talde-konpromiso eta -lan arduratsua laneko segurtasun eta higienea hobetzeko. • Jasotako segurtasun-argibideekin arduratsu izatea, bai horiek interpretatzean bai betetzean. II. multzoa: ARRISKU-FAKTOREAK ETA -EGOERAK Prozedurazkoak: • Sektoreko arriskuak eta istripuak baloratzea. • Arrisku-egoera desberdinei aplikatu beharreko prebentzio-neurriak zehaztea.

42

• Lanpostuaren ingurunean beharrezkoak diren baldintzak ezartzea. • Arrisku-egoerak prozesuaren edota lanen garapenaren informazio xehatua abiapuntutzat hartuz. • Istripuetarako prebentzio-neurriak zehaztea. • Istripuak prebenitzeko seinaleztapena zehaztea, baldintza eta arrisku orokorren arabera. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Sektorean gertatzen diren arrisku maizkoenak sailkatzea. • Istripuen kausa orokorrak (gizakiarenak, teknikoak….). • Sektoreko gaixotasun profesionalak. • Ordena eta garbitasuna lan-ingurunean: arauak. • Hondakin solidoen arriskua eta horiek ezabatzea eta birziklatzea. • Ergonomia lan-ingurunean.

− Ergonomia geometrikoa. − Ingurune-ergometria. − Faktore fisikoak (tenperatura, zaratak, argiztapena, aireztapena…). − Faktore kimikoak. − Beste hainbat. − Denborazko ergonomia.

• Seinaleztapena lan-ingurunean. Seinale-motak. Indarrean dagoen araudia. • Ebakuazio-seinaleztapena. Jarrerazkoak: • Erantzukizuna arrisku-egoeren aurrean. • Ordena eta garbitasuna lanpostuan. • Seinaleztapen-araudiak betetzea. • Konpromisoa eta talde-lan arduratsua laneko segurtasun eta higienea hobetzeko. • Jasotako segurtasun-argibideekin arduratsu izatea, bai horiek interpretatzean bai betetzean. III. multzoa: LAN-ISTRIPUEN EDO LARRIALDIEN PREBENTZIOA Prozedurazkoak: • Sektoreko produkzio-prozesu baten garapenean gertatutako istripu arruntenak aztertzea. • Istripuen eraginak.

− Kalte pertsonalak. − Kalte materialak. − Eraginak produkzioan. − Beste hainbat ondorio.

• Istripua eragin duten kausak. − Makinaren edo lanaren arriskugarritasuna. − Babeserako baliabiderik eza. − Behar ez bezalako mantentzea. − Norberaren zabarkeria. − Segurtasuna mantentzeko beharrezkoak diren babeserako baliabideak eta gailuak zehaztea. − Lokaletako sute-arriskua baloratzea.

• Suteak itzaltzea. − Suteak zabaltzea. -Baldintzak. − Suteak itzaltzeko agenteak sute-motarekin erlazionatzea. − Suteak antzematea eta suteen aurkako alarma. Antzemateko sistemak. − Antzemateko sistemetako aparatuen funtzionamendua. − Su-itzalgailuen funtzionamendua. − Instalazio automatikoen funtzionamendua.

• Suteen aurkako babesen planoak aztertzea eta interpretatzea. − Ekipoen eta aparatuen kokalekua. − Ekipo- eta aparatu-motak. − Seinaleztapen-motak.

• Suteak aztertzea:

43

− Sutea eragin duten kausak. − Sutea zabaltzea. − Sutearen aurrean jokatzeko erak. − Sutearen ondorioak.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zuraren eta altzariaren sektorean ohikoenak diren istripuak sailkatzea. • Sektorean erabilitako material desberdinak maneiuan eta garraioan zehar gertatutako istripuak. • Produkzio-prozesuetan gertatutako istripuak ondokoak erabiltzeagatik: eskuzko erremintak, makinak

eta ekipoak, instalazioak (airea, aireztapena...). • Mota elektrikoko kausei zor zaizkien istripuak: korrontearen eraginak gizakiaren gorputzean.

Kontaktuen aurkako babesak. Hartu beharreko ardurak. • Sustantzia kimikoak eragindako istripuak: produktu itsasgarriak. Akabera-produktuak. Beste hainbat

produktu toxiko. Babes-produktuak. • Norbera babesteko ekipoak eta baliabideak (NBE). • Makinen eta ekipoen segurtasun-seinaleztapena. • Istripuak aztertzeko eta ikertzeko teknikak. • Sute bat gertatzeko beharrezkoak diren baldintzak eta faktoreak: sektorean erabilitako materialen

ezaugarriak beren erregaitasunari dagokionez. Materialak suarekiko duten erresistentziari dagokionez. Sektoreko fabrika eta lantegietan suteak eragiten dituzten kausa ohikoenak zerrendatzea. Suteen eraginak eta prebentzio-erak.

• Eztanden eraginak. Eztandak gertatzeko baldintzak eta prebentzio-erak. • Suhesi-elementuak:

− Itxiturak. − Leihoak eta ateak. − Hodiak.

• Suteen antzemate- eta alarma-sistemak. • Su-itzalgailuetan erabilitako agente desberdinen ezaugarri teknikoak (ura, karbono-dioxidoa,

hautsa...). • Suteak itzaltzeko sistemak:

− Su-itzalgailuak. − Tutu malguak dituen suteetako ur-hartunea. − Sistema berezi automatikoak.

• Suteak itzaltzeko erabilitako sistemak irudikatzeko erabilitako sinbologia. • Suteak itzaltzeko sistemen hornidurari, instalazioari eta mantentzeari buruzko legeria. Jarrerazkoak: • Norbera babesteko baliabideak erabiltzea (NBE). • Makinak, instalazio elektrikoak, konprimagailuak eta abar babesteko arauak betetzea. • Arrisku-egoeretan erantzukizunez jokatzea. • Konpromisoa eta talde-lan arduratsua laneko segurtasun eta higienea hobetzeko. • Jasotako segurtasun-argibideekin arduratsu izatea, bai horiek interpretatzean bai betetzean. IV. multzoa: JOKAERA ISTRIPU- EDO LARRIALDI-KASUETAN Prozedurazkoak: • Istripu- edo larrialdi-seinaleak eta -oharrak interpretatzea. • Istripu edo larrialdi baten ondoriozko oharrak eta alarmak transmititzeko erak aplikatzea. • Lehen laguntzako, suteak itzaltzeko eta abarreko baliabideak erabiltzea. • Larrialdi-simulazioen garapena:

− Lanaren erantzule diren pertsonak. − Pertsona bakoitzaren eginkizuna. − Emaitzen azterketa.

• Lehen laguntzetako prestakuntza egitea. • Istripu-kasuan hartu beharreko laguntza-neurriak betetzea:

− Zaurituak inmobilizatu, hesgailuak jarri eta garraiatzea.

44

− Bihotz-masajea, ahoz ahoko arnasketa. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Istripu- edo larrialdi-kasuan erabiltzen diren ohar, alarma eta seinaleen esanahia. • Larrialdi-kasuetan industria-instalazioetan segurutzat hartzen diren lekuak. • Istripu- edo larrialdi-kasuan hartu beharreko jokabideak. • Larrialdi-simulazioak. • Egiteko maiztasuna. • Sorospeneko asistentzia-neurriak eta lehen laguntzak, sektoreko enpresa-motaren arabera:

− Botika-kutxa, bere mantentzea. − Enpresako zerbitzu medikoak.

• Istripuetan ezagutu beharreko oinarrizko ezaugarriak larrialdi-kasuetan jardun ahal izateko, lehen laguntzetako kasu hauetan: − Makardurak. − Zauriak. − Odoljarioak. − Hausketak. − Erredurak. − Gorputz-adarren mozketa. − Intoxikazioak. − Konortea galtzea.

Jarrerazkoak: • Lasaitasun aktiboa istripu- edota larrialdi-egoeren aurrean. • Zorroztasuna jaso beharreko argibideak/eskakizunak betetzean. • Erantzukizuna arrisku-egoeren aurrean. • Konpromisoa eta talde-lana. 8. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak

antzematea eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzea, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide

egokiena identifikatuz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Titulazioan adierazitako jarduera-eremuan, osasunean eragina izan dezaketen arriskurik ohikoenak antzematean eta dagozkien babes- eta prebentzio-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion lan-eremuan ohikoenak diren arrisku-egoerak eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Lanbidetik ondorioztatzen diren gaixotasunak, osasunerako kalteak eta lan-istripuak deskribatzea,

titulazioan adierazten diren jardueretan aritzean. • Sektorean aplikatu ohi diren babes- eta/edo prebentzio-teknikak deskribatzea.

45

• Prebentzio- eta/edo babes-ekintzarako teknika orokorrak dagokion lan-eremuan ohikoak diren arrisku-egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea.

• Enpresaren barruan nahiz enpresatik kanpo segurtasun-arloan eskumena duten organoak identifikatzea.

• Sektoreko ohiko kontingentzietara egokitutako suposizioetan aplikatu behar diren prebentzio- eta/edo babes-neurriak zehaztea.

• Arriskuen prebentzioan laguntzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurunea babesteari buruzkoak errespetatzea, titulazioan

adierazitako jardueretan aritzean. • Prebentzioa osasunerako kalteak saihesteko baliabide gisa baloratzea. 2. Simulatutako egoeretan, istripuaren lekuan berehalako oinarrizko osasun-neurriak aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lesioak bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera sailkatzea. • Ekintza- edo protokolo-prozesua azaltzea, lan egitean gertatu ohi diren lesio eta/edo istripuen aurrean. • Lesionatu batzuk edo asko izanez gero, esku hartzeko garaian lehentasuna identifikatzea, lesioek berez

bizitzan sor dezaketen arrisku-mailaren arabera. • Aurreko kasuan izandako lesioen arabera aplikatu beharreko neurrien sekuentzia identifikatzea. • Oinarrizko osasun-teknikak burutzea (arnasketa artifiziala, inmobilizazioa, bihotz-masajea,

lekualdaketa eta abar), ezarritako protokoloak aplikatuz. • Istripurik gertatuz gero berehala eta eraginkortasunez jokatzea. • Lan koordinatua kontingentziak konpontzeko metodo eraginkorrena dela kontuan hartzea. 3. Lan-kontratazio modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Dagokion produkzio-sektoreko lan-kontratazio modalitate desberdinak deskribatzea, horien

ezaugarriak iraupenaren, ordainsariaren eta/edo bestelako aldagai garrantzitsuen arabera azalduz. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak deskribatzea, norberaren konturako langile

gisa. • Autonomo bati dagozkion enpresa- edo lanbide-jarduerak martxan jartzeko garaian parte hartzen

duten erakundeak adieraztea, kasu bakoitzean egin beharreko tramiteak azalduz. • Lan-munduratzeko bide posible gisa norberaren konturako lana eta besteren konturakoa kontrastatzea,

kasu bakoitzari dagozkion inplikazioak aztertuz eta norberaren interesen arabera horietako bat aukeratuz.

• Inprimaki ofizialetan, moduluen edo koefizienteen araberako estimazio objektiboaren erregimeneko zerga-betebeharrei eta Gizarte Segurantzari buruzko dokumentazioa betetzea, hain zuzen ere norberaren konturako langile gisa finkatzearen ondorioz.

• Inprimaki ofizialetan norberaren konturako langile gisa aritzeko beharrezko dokumentuak betetzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea, langile autonomo

gisa lanean aritzeko. 4. Enplegua bilatzeko teknikak aztertzean, norberak dituen gaitasunak eta interesak eta lanbide-ibilbide egokiena identifikatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Norberaren interesak eta motibazioak definitzea, hala badagokio, sexuaren araberako baldintzak eta

beste izaera batekoak saihestuz. • Dagokion eremuko lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako balio profesionalarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

46

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea, elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abar bezalako

simulazioen bidez. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. • Behar profesional gisa, prestakuntza zabaldu eta jarraitzeko ekimena izatea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiborako bideak deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta betebeharrak identifikatzea. • Gizarte Segurantzaren prestazioak suposizio desberdinetan oinarrituz kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak suposizio desberdinetan oinarrituz formalizatzea, horietan agertzen diren

kontzeptuak interpretatuz (soldata gordina, PFEZ atxikipena, Gizarte Segurantzaren kuotak eta abar). • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea, agertzen diren kontzeptuak

interpretatuz. • Inprimaki ofizialetan PFEZren aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. • Gerta daitekeen lan-baldintzak negoziatzeko egoera batean besteen iritziak errespetatuz. c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arloan eskumena duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunen identifikazioa eta aplikatu beharreko neurrien

sekuentziazioa. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Oinarrizko osasun-teknikez baliatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Babes-teknikak eta/edo prebentzio-teknikak lanean. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatuta. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. Jarrerazkoak: • Istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak eta ingurumenaren babesari buruzkoak errespetatzea eta betetzea. • Lanbidearen jardunean ingurumena babestearen aldeko konpromisoa hartzea. • Prebentzioa osasunean kalterik ez izateko modurik eraginkorrena dela baloratzea. • Arriskuen prebentzioan eta kontingentzien aurrean parte hartzea, lan-taldean integratuz. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Banako enpresa bat sortzeko dokumentazioa betetzea.

47

• Norberaren konturako lanean zerga-betebeharrei buruzko dokumentazioa nahiz Gizarte Segurantzaren dokumentazioa betetzea.

• Egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantaila batzuk ezagutzea, norberaren konturako lanean jarduteko.

• Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratorritako balio profesionala identifikatzea eta norberaren interesak eta motibazioak definitzea.

• Dagokion lanbide-eremuan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea eta prestakuntza-premiak ondorioztatzea.

• Enpresa-ehunari eta prestakuntza-aukerei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntza osatuko duten prestakuntza-ibilbideak ezartzea. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta dokumentuak lantzea. • Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak kalkulatzea. • Hartzekoen likidazioak interpretatzea eta kalkulatzea. • Oinarrizko soldata-agiriak interpretatzea eta formalizatzea. • Errendimenduak identifikatzea eta zerga-zorra kalkulatzea PFEZen. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana konparatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-kontratazioaren modalitateak: ezaugarriak. • Zerga-betebeharrak eta Gizarte Segurantzak ezarritakoak norberaren konturako lanean. • Autonomo batek enpresa- edo lanbide-jarduera bat martxan jartzeko zer erakundetara jo behar duen

eta egin beharreko tramitazioaren eskema zein den. • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Langileen Estatutuak, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar. • Negoziazio kolektiboa: Gizarte Segurantzaren eta INEMen prestazioak eta hauekiko betebeharrak,

besteren konturako lanean. • Lanbide-esperientzia eta etengabeko prestakuntza: lanbide-promoziorako ibilbidea, birziklatzeko

ohiko ikastaroak, ikastaro horiek ematen dituzten erakundeak, titulazioari lotutako unibertsitate-ikasketak eta unibertsitateaz kanpokoak.

Jarrerazkoak: • Norberaren interesak definitzeko garaian adin, sexu eta bestelako baldintzei buruz gogoeta egitea. • Dagokion lanbidean aurrerapen teknologikoek eskatutako prestakuntza lortzeko prest egotea. • Gizarte- eta ekonomia-ingurunetik informazioa lortzeko ekimena izatea. • Lanean hastearen ondorioz beste pertsona batzuekiko edo organismoekiko sortzen diren betebeharrak

betetzea. • Lan-harremana zuzentzen duten arauak errespetatzea. 9. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak

aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe

hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea. c) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

48

• Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei

eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 10. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

49

1. Lantegiko eraikuntzarako eta arotzeria eta altzariak instalatzeko beharrezkoa den dokumentazio

teknikoa lantzea. 2. Lantegiko eraikuntza-, instalazio- eta eskuzko akabera-lanen prestaketa egitea. 3. Lanen burutzapenean makinekin, erremintekin eta lanabesekin egindako lanen bidez parte hartzea,

eraikuntza, instalazio eta eskuzko akaberarako. 4. Lan-ingurunean arduraz eta errespetuz jokatzea. 5. Segurtasunez eta arretaz jokatzea, ezarritako arauak betez. b) Ebaluazio irizpideak 1. Lantegiko eraikuntzarako eta arotzeria eta altzariak instalatzeko beharrezkoa den dokumentazio teknikoa lantzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Leku edo espazio jakin baten banaketa-planoan oinarrituz instalazio-proiektuak lantzeko beharrezkoak

diren neurketak eta barnealdeetako datuak lortzea. • Produktuen zirriborroak eta krokisak ondoren planoen garapena egitea ahalbidetzen duen

proportzionaltasunez eta xehetasunez egitea. • Produktuaren eraikuntza burutu ahal izateko beharrezkoak diren multzo eta despiezeko planoak

eskalan egitea, marrazkirako lanabes konbentzionalak eta/edo marrazketarako ordenagailu-programak erabiliz.

• Produktuaren materialen eta osagarrien kostuak kalkulatzea, egindako definizioan oinarrituz, katalogoak eta tarifak erabiliz.

• Produktuaren eraikuntza- eta instalazio-kostua kalkulatzea, materialen kostua eta parte hartzen duten prozesuak abiapuntutzat hartuz.

2. Lantegiko eraikuntza-, instalazio- eta eskuzko akabera-lanen prestaketa egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-fase desberdinak zehaztea, baliabide erabilgarrien eta egin beharreko lanen arabera. • Piezen eta multzoen neurketak eta markaketak egitea, mekanizazio, muntaia, finkapen eta akabera

egokia izan dezaten. • Lan-fase desberdinak burutzeko beharrezkoak diren erremintak eta lanabesak identifikatzea. • Eguneroko lana antolatzea eta instalaziorako lan-eremua prestatzea. • Lantegiko makinak eta eskuzko erremintak prestatzeko lanak egitea:

− Mozteko lanabesak kokatzea. − Urratzaileak kokatzea. − Parametroak esleitzea eta egokitzea.

• Instalaziorako materialen bilketa eta banaketa egitea. • Akabera-produktuak aplikaziorako prestatzea, osagaietan oinarrituz. 3. Lanen burutzapenean makinekin, erremintekin eta lanabesekin egindako lanen bidez parte hartzean eraikuntza, instalazio eta eskuzko akaberarako, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Mekanizazio eskuzko makina-erremintekin eta lanabesekin egitea, eskatutako forma, neurria eta

kalitatea dituzten piezak lortuz, segurtasun-baldintzak errespetatuz. • Makinen funtzionamendua kontrolatzea, desbideratzeak zuzentzeko erregulazio-parametroak doituz

eta lanera egokituz. • Piezak muntaia-planoaren arabera kontrolatzea eta finkatzea elementuan orientazio egokiarekin,

kolaketa, prentsaketa, burdineriak jartze, etab.en bidez. • Lanak eskuzko lanabesekin eta erremintekin egitea muntaia, finkapena eta akaberarako. • Lanak egitea, emaitza eta kalitate egokiak lortuz. • Lanak beste lanbideekin aldi berean edota lankidetzan egitea, haien lanak koordinatuz. • Lan-eremua arriskutik kanpo mantentzea, ordena eta garbitasuna zainduz.

50

4. Lan-ingurunean arduraz eta errespetuz jokatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Jasotzen dituen argibideak arretaz interpretatzea eta burutzea eta garatzen duen lanaz arduratzea,

pertsonekin komunikazio egokia izanez. • Betiere errespetuzko jarrera izatea prozedurekiko eta ezarritako arauekiko. • Bere jarrerak lanpostuan dituen eraginak aztertzea. • Bere lana talde-lana oztopatu gabe antolatzea, jasotako argibideen eta ezarritako prozeduren arabera,

produktibitate-, segurtasun- eta kalitate-irizpideekin. • Ondo egindako lan baten arauen baldintzak betetzea, lanbide-jarduera egokia azalduz, zereginak

lehentasun-ordenan betez eta lana arrazoizko denboran amaituz. 5. Segurtasunez eta arretaz jokatzean, ezarritako arauak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Prozesuen garapenari, materialei, erremintei eta instalazioei lotutako arriskuak identifikatzea, eta

arriskuak identifikatzen dituzten enpresako arreta-seinaleez gain berriak gaineratzea. • Babes-baliabideak eta lan desberdinetarako eta larrialdi-kasuetan hartu beharreko prebentzio-portaera

ere. • Jarrera arretatsua eta zuhurra izatea, segurtasun- eta higiene-arauak zorrozki errespetatuz. • Lan desberdinetarako ezarritako norbera babesteko ekipamendua (NBE) erabiltzea. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako soluzioen definizioa

260 ordu

320 ordu

2. Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak

264 ordu

340 ordu

3. Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintza 250 ordu 305 ordu 4. Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien instalazioa eta

akabera 190 ordu 220 ordu

5. Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan (AKMET).

90 ordu

90 ordu

6. Zuraren industrietako materialak eta produktuak 150 ordu 165 ordu 7. Segurtasuna zuraren eta altzarien industrian 60 ordu 60 ordu 8. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 9. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 10. Lantokiko prestakuntza (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.700 ordu 2.000 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 300 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu

51

desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen

denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 2000 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako soluzioen definizioa, Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak, Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintza, Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien instalazioa eta akabera eta Zuraren industrietako materialak eta produktuak moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan: 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako hauek egon beharko dute: Zuraren industrietako materialak eta produktuak, Segurtasuna zuraren eta altzarien industrian eta Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak.

2. Eskaintza partzialean: • Gaitasun-atalari lotutako edozein lanbide-moduluri ekin aurretik Arotzeriako eta

altzarigintzako materialak eta produktuak modulua gainditu dela egiaztatu beharko da.

52

• Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Arotzeria, altzarigintza eta instalazioa” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak. • Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintza. • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien instalazioa eta akabera. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Zurgintzako eta altzarigintzako prozesuak eta produktuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Arotzeriako eta neurrira egindako altzarigintzako soluzioen definizioa. • Zuraren industrietako materialak eta produktuak • Segurtasuna zuraren eta altzarien industrian c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. d) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. "Zurgintzako eta altzarigintzako prozesuak eta produktuak" espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Baso Ingeniari Teknikoa, Baso Industrietako espezialitatea. • Industria Ingeniari Teknikoa, Mekanikako espezialitatea. • Industria Diseinuko Ingeniari Teknikoa. • Arkitekto Teknikoa. 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko:

53

• Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 4.2.3. “Arotzeria, altzarigintza eta instalazioa” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluaren arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Zur eta Altzari Produkzioko Goi-mailako Teknikaria 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, "Arotz-lanak eta altzariak neurrira egin eta instalatzea” erdi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Zuraren mekanizazio-lantegia ............................................... 180 20 Arotzeriako eta altzarigintzako muntaia-, instalazio- eta akabera-lantegia.....................................................................

180 40

Gela teknikoa ......................................................................... 60 25 Gela balioanitza ..................................................................... 40 15 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Konbalidazioak eta korrespondentzia 6.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak. • Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintza. • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien instalazioa eta akabera.

54

• Administrazioa, kudeaketa eta merkaturatzea enpresa txikietan. • Segurtasuna zuraren eta altzarien industrian. 6.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien mekanizazioko oinarrizko lanak. • Neurrira egindako arotzeria eta altzarigintza. • Arotzeriaren eta neurrira egindako altzarien instalazioa eta akabera. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.

OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA · produktuaren ikuspegi bateratua eta koordinatua izatea lan egiten...

Documents

Transcript of OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA · produktuaren ikuspegi bateratua eta koordinatua izatea lan egiten...