3. modulua: Farmazia-Produktuen Banaketa - ivac-eei.eus · 3. Banatu beharreko produktuaren...

59
PROGRAMACIÓN DE LOS CICLOS FORMATIVOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN PROGRAMAZIOA O S A S U N A FARMAZIAKO ETA PARAFARMAZIAKO TEKNIKARIA 3. modulua: Farmazia-Produktuen Banaketa

Transcript of 3. modulua: Farmazia-Produktuen Banaketa - ivac-eei.eus · 3. Banatu beharreko produktuaren...

PROGRAMACIÓN DE LOS CICLOS FORMATIVOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

PROGRAMAZIOA

O S A S U N A

FARMAZIAKO ETA PARAFARMAZIAKO TEKNIKARIA

3. modulua: Farmazia-Produktuen Banaketa

LANBIDE HEZIKETAKO ZIKLOEN

P R O G R A M A Z I O A

P R O G R A M A C I Ó N D E L O S C I C L O S F O R M A T I V O S D E F O R M A C I Ó N P R O F E S I O N A L

OSASUNA

FARMAZIAKO ETA PARAFARMAZIAKO TEKNIKARIA

3. modulua: Farmazia-Produktuen Banaketa

Lege-gordailua: BI-3337-09

Argitalpena: 1., 2010eko martxoa

© Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioa. Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila

Egileak: Amalia González Moro

Edizioa eta koordinazioa: V’ctor Marijuán Marijuán KUALIFIKAZIOEN ETA LANBIDE HEZIKETAREN EUSKAL INSTITUTUA INSTITUTO VASCO DE CUALIFICACIONES Y FORMACIîN PROFESIONAL www.kei-ivac.com

Diseinua eta maketazioa: TRESDETRES

AURKIBIDEA

UD-EN SEKUENTZIAZIOA ETA DENBORALIZAZIOA 04 or.

0. unitate didaktikoa: 0 Moduluaren aurkezpena 05 or.

Orduak: 198 Unitateen kop.: 10

1. unitate didaktikoa: 1 Sendagaiak aztertzea eta farmazia-formak identifikatzea 08 or.

2. unitate didaktikoa: 2 Errezeta eta agindu medikoak interpretatzea 14 or.

3. unitate didaktikoa: 3 Farmazia-produktuei buruzko informazio-iturriak identifikatzea eta maneiatzea 17 or.

Esku artean duzun argitalpen hau lanean ari diren lankideek landu dute.

4. unitate didaktikoa: 4 Farmazia-produktuen banaketa 20 or.

Edozein gairen programazioa oso lan pertsonala da, irakasle bakoitzaren esperientzian oinarritua eta, horrenbestez, subjektiboa. Premisa hori kontuan izanik, programazioa aztertzera eta egoki baderitzozu kontsultarako material gisa erabiltzera gonbidatzen zaitugu. Zure irakasle-lana bideratu dezakeen gida gisa ere baliagarria izan dakizuke.

7. unitate didaktikoa: Izan ditzakeen mugak aintzat hartu badira ere, heziketa-ziklo berrien OCDak abiapuntu izanik sortu eta diseinatu da, eta EAEn curriculum-diseinuaren eta irakaskuntza-programazioaren arloan indarrean dagoen legeria hartu da kontuan (otsailaren 26ko 32/2008 Dekretua).

5. unitate didaktikoa: 5 Sendagaien sailkapen anatomikoa eta terapeutikoa (ATC) 24 or.

6. unitate didaktikoa: 6 Oinarrizko farmakozinetika. Farmakoen eragina eta ondorioak organismoan 30 or.

7 _______ Farmazia-produktuak ospitaleetan ematea eta banatzea 35 or.

8. unitate didaktikoa: 8 Homeopatia. Homeopatia-produktuak aztertzea eta banatzea. 40 or.

Erabilgarria izan dakizun espero dugu, eta, aldi berean, egileek lan honetan egindako ahalegina eskertzen dugu.

9. unitate didaktikoa: 9 Fitoterapia. Produktu fitoterapeutikoak aztertzea eta banatzea. 44 or.

10. unitate didaktikoa: 10 Animaliengan erabiltzeko sendagaiak aztertzea eta banatzea 49 or.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

Unitate didaktikoen sekuentziazioa eta denboralizazioa

EDUKI MULTZOAK IRAUPENA UNITATE DIDAKTIKO SEKUENTZIATUAK M1 M6 M4 M3 M2 M5

UD0: Moduluaren aurkezpena. 1 h

x x UD1: Sendagaiak aztertzea eta farmazia-formak

30 h

x 20 h x UD2: Errezeta eta agindu medikoak

x 12 h x x x x x UD3: Farmazia-produktuei buruzko informazio-iturriak identifikatzea eta

x 18 h x x x x x UD4: Farmazia-produktuen

x x UD5: Sendagaien sailkapen anatomikoa eta terapeutikoa

25 h

x 24 h UD6: Oinarrizko farmakozinetika. Farmakoen eragina eta ondorioak

x 20 h x x UD7: Farmazia-produktuak ospitaleetan ematea eta x x x UD8: Homeopatia. Homeopatia-produktuak aztertzea eta

18 h x x x UD9: Fitoterapia. Produktu fitoterapeutikoak aztertzea eta

16 h

x x x UD10: Animaliengan erabiltzeko sendagaiak aztertzea eta

14 h

GUZTIRA 198 ordu

1. multzoa: Farmazia-produktuen eskaera edo agindua interpretatzea. 2. multzoa: Sendagaiak banatzea. 3. multzoa: Ospitale-erabilerako farmazia-produktuak banatzea. 4. multzoa: Homeopatia-produktuak banatzea. 5. multzoa: Produktu fitoterapeutikoak banatzea. 6. multzoa: Animaliengan erabiltzeko sendagaiak banatzea.

4

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

0. unitate didaktikoa: MODULUAREN AURKEZPENA. Iraupena: Ordu 1

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Moduluaren garapenaren plangintza orokorra ezagutzea, baita taldeko kideak ere. 2. Irakasleak prestakuntza-prozesuaren kudeaketan aintzat hartu eta aplikatuko dituen irizpideak ulertzea. 3. Ikasleak moduluari dagokionez dituen eskubideak eta betebeharrak identifikatzea. 4. Moduluaren unitate didaktikoen arteko eta moduluaren eta beste moduluen arteko lotura nagusiak ulertzea. 5. Norberaren jakintzak identifikatzea, moduluan lortu behar diren jakintzei dagokienez.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5 6

PROZEDURAZKOAK • Zikloko moduluen arteko eta zikloaren eta erreferente dituen kualifikazioen arteko loturak aztertzea. • Diziplinaren, metodologiaren, erlazioen eta antzeko beste gaien inguruan planteatzen diren alderdiak, arauak eta elementuak

identifikatzea, eta euskarri egokian erregistratzea.

KONTZEPTUZKOAK

• Zikloa osatzen duten kualifikazioak, eta moduluarekiko lotura. • Moduluaren ekarpena zikloko helburuak lortzeko garaian. • Moduluaren helburuak. • Modulua eta unitate didaktikoak ebaluatzeko irizpideak.

JARRERAZKOAK

• Taldeko kide guztiengan, baita irakaslearengan ere, desiragarriak diren portaeren inguruan adostasuna lortzearen garrantzia baloratzea.

• Moduluaren garapenean jarraitu beharreko arauak eta irizpideak.

UD0. MODULUAREN AURKEZPENA 5

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1 Ikasleen eta irakaslearen aurkezpena.

1 10 min.

X X Irakasleak eta ikasleek nork bere burua aurkeztuko dute. Irakasleak iradokiko ditu aurkezpenean interesgarriak izan daitezkeen alderdiak, eta informazio bat edo bestea ematea hautazkoa izango da.

Helburua da hasierako ezagutza lortzea eta gizarte-oztopoak haustea, taldeko kideen arteko komunikazioa erraztearren. Aurreko ikasturtetik sortutako taldea denean, ez da jarduera hau beharrezkoa izango.

Ez da bitarteko berezirik behar.

J2 Programazioa osatzen duten elementuen aurkezpena.

2-4 10 min.

X X Irakasleak programazioa osatzen duten elementuak, ordutegiak eta abar aurkeztuko ditu, eta, horretarako, eskema bat erabiliko du edo baliabide informatiko bidezko aurkezpena egingo du.

Ikasleek moduluaren gaiaren programazioari, egiturari, loturei, denborari eta iraupenei buruzko ikuspegi orokorra jaso beharko dute, besteak beste.

Arbela. Power Point-eko aurkezpena edo antzekoa. Kronogramak. Informazioa duten fotokopiak.

J3 Prestakuntza- prozesuaren kudeaketa gidatuko duten irizpideen eta arauen aurkezpena.

2-3 10 min.

X X Irakatsi eta ikasteko prozesua kudeatzeko erabiliko diren askotariko irizpideak ezagutaraziko ditu irakasleak. Gardenkiez edo beste elementu batzuez lagundutako ahozko azalpena erabiliko du. Hortaz, azterketak zuzentzeko eta ebaluatzeko irizpideak, barne-erregimeneko araudia, diziplina-erantzukizunak, eta abar azalduko ditu. Zalantza guztiak argitzeko denbora-tartea zabalduko da.

Horrela, ikasleek ikasketa, gizarte eta harremanen arloko esparrua ezagutu eta ulertuko dute, eta arauzko esparru horretara moldatu ahal izango dute haien jarduna.

Ikasgelan edo lantegi-ikasgelan egin daiteke jarduera, eta ez da baliabide berezirik behar.

J4-E1 Egin beharreko lanbide-moduluaren gainean ikasleek aurretik dituzten ezagupenen identifikazioa.

5 30 min.

X X Jarduera hori elkarrizketaren bidez garatu ahal izango da, baita ikasleek erantzun beharreko irakaslearen galderen bidez, edo, bestela, ondorio horretarako prestatutako galdera irekien bidez edo erantzun anitzeko galderak dituen galdera sorta baten bidez.

Moduluan garatuko diren edukiei dagokienez, ikasleen abiapuntuko jakintza-maila ezagutu nahi da. Abiapuntuko jakintza hori ezagutzeak programazioa berregituratzeko eta taldearen eta gizabanakoen errealitatera egokitzeko aukera emango dio irakasleari.

Galdera sortak.

UD0. MODULUAREN AURKEZPENA7

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• Nahikoa izango da J1 jarduera moduluetakoren batean egitea. Zikloko taldeak adostu beharko du zein modulutan egingo den. • J4 jarduera mantendu ahal izango da, nahiz eta unitate didaktikoetako bakoitzean hasierako ebaluazioa barnean hartzen duen jarduera egin. Bi jarduera horiek bateragarriak eta osagarriak

izango dira beti. Aurretiazko jakintzetarako lehen hurbilketa izan daiteke, ondoren, unitate bakoitzean abiapuntuko jakintza horretan gehiago sakontzeko. • Modulu honen unitate didaktikoetan, jarduerak irakatsi eta ikastekoak (J) edo ebaluaziokoak (E) izan daitezke. Zenbaitetan, jarduera bera, irakatsi eta ikastekoa ez ezik, ebaluaziokoa ere

izan daiteke. Halakoetan, jarduera hori (Jn-Em) gisa adieraziko da eta hiru motak bilduko ditu. J-en zenbakikuntza (n) eta E-ena (m) elkarrekiko independenteak dira.

UD0. MODULUAREN AURKEZPENA 7

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

1. unitate didaktikoa: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA Iraupena: 30 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Farmazia-produktuak banatzeko eta saltzeko teknikak bereiztea. 2. Paketean agertzen diren sinboloen eta legenden arabera sendagaiak banatzeko baldintzak identifikatzea. 3. Banatu beharreko produktuaren farmazia-forma, hartzeko bidea eta aurkezpena aztertzea. 4. Farmazia-espezialitateak ezagutzea, eta banaketan horien ezaugarriak interpretatzea.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5 6

PROZEDURAZKOAK

• Sendagaien 1. eta 2. mailako egokitzapenaren sinboloak eta legendak identifikatzea eta interpretatzea. • Farmazia-espezialitateak sailkatzea (EFG, EFP, EQ). • Farmazia-produktuak banatzearen eta saltzearen arteko desberdintasunak identifikatzea. • Espezialitateen katalogoan sendagaiei buruzko datuak bilatzea eta maneiatzea.

X X X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Farmazia-industriak historian izan duen bilakaera. • Farmazia-bulego batean gehien erabiltzen diren farmazia-terminoak. • Farmazia-espezializazioa. Sendagaien farmazia-formak eta hartzeko bideak. • Sendagaien 1. eta 2. mailako egokitzapena. • Salmenta libreko farmazia-produktuak.

X X X X

X

X

JARRERAZKOAK • Erantzukizuna sendagaiak maneiatzean. • Ingurumena kaltetu gabe sendagaiak ezabatzeko eta birziklatzeko indarrean dagoen araudiarekiko errespetua. • Doitasuna farmazia-produktuen kontrolean.

X X

X

UD1: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA 8

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1-2 2 h X X Ikaskuntzaren helburuak aurkeztuko dira, unitate didaktikoa moduluaren barruan kokatuko da, eta modulua osatzen duten gainerako unitateekin lotuko da. Gehien erabiltzen diren farmazia- terminoen aurretiazko ezagutzei buruzko ideia-zurrunbiloa eragingo dugu: sendagai bat zer den, farmazia-espezialitate bat zer den,...

Gainerako moduluekiko zuzeneko lotura ezagutzeko. Ikasleek aurretiazko ezagupenak azaleratzeko, eta horien eta ikasi beharreko ezagupenen arteko loturak ezartzeko. Moduluaren gaineko interesa eta motibazioa eragiteko.

OCDa. Irakasleak egindako galderak. UDaren aurkezpenaren eskema grafikoa, gardenki bidez edo arbelean.

J2 Farmazia-terminoen definizioekin lotu beharreko letra-zopa binaka ebazteko praktika.

1-2-3 1 h X Irakaslearen inolako azalpenik gabe, ikasleak bikoteka zopan aurkitutako hitzaren definizioa bilatzen saiatuko dira.

Informazio eta datuak biltzeko. Ikaskideen arteko loturak eta harremanak ezartzen lagunduko duen talde-lana egiteko.

Irakasleak banatu beharreko fotokopiak.

J3 Farmazia-terminoak batera zuzentzea eta azalpen orokorra egitea.

1-2-3 2 h X X Irakasleak farmazia-produktuak azalduko ditu, eta ikasleen parte- hartzea sustatuko du. Kontzeptuen sarrera egiteko jarduera izango da.

Parte hartzeko, eta ideiak eta ezagupenak alderatzeko eta jakinarazteko.

Arbela, gardenkiak eta sendagaien ontziak.

J4 Sendagaiak sailkatzeko koadernoa lantzen hasteko praktika autonomoa.

1-2-3-4 2 h X Ikasle bakoitzak, banan-banan, farmazia-terminoen definizioekin osatzen hasiko da koaderno bat.

Informazio eta datuak biltzeko. Kontzeptuak finkatzeko.

Sendagaiak sailkatzeko koadernoa. Hiztegi medikoa. Farmazia-terminoen zerrenda.

E2 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioa

4 2 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

UD1: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA1

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

J5 Sendagaien 1. eta 2. mailako egokitzapenaren sinboloei, legendei, siglei eta kupoi/zigiluei buruzko azalpen orokorra.

2 2 h X Irakasleak sendagaien 1. eta 2. mailako egokitzapenaren ezaugarriak azalduko ditu, oro har. Ikasleen parte-hartzea sustatuko du.

Parte-hartzeko eta ideiak eta ezagupenak alderatzeko eta jakinarazteko.

Arbela eta sendagaien ontzien adibideak.

J6 Hamar sendagairen sinboloak, legendak, siglak eta kupoiak/zigiluak identifikatzeko eta interpretatzeko binakako praktika.

2 2 h X Banaketa-lantegian, eta bikoteka jarrita, ikasleek hamar sendagai jasoko dituzte eta horien ontzietako sinboloak, legendak, siglak eta kupoiak/zigiluak identifikatu eta interpretatu beharko dituzte. Hamar sendagaien datuak bilduko dituen fitxa bete beharko dute, eta nahitaez entregatu beharko dute amaieran.

Sendagaien 1. eta 2. mailako egokitzapenen ezagutzan sakontzeko. Datuak ezagutzako eta informazioa lantzeko.

Hutsik dagoen fitxa.

J7 Sendagaien printzipio aktiboen eta eszipienteen konposizio kuantitatiboari eta kualitatiboari buruzko azalpen orokorra.

1-2 1 h X Irakasleak azalpena egingo du, baina ikasleen parte-hartzea sustatuko du. Kontzeptuak sartzeko jarduera bat da.

Parte-hartzeko eta ideiak eta ezagutzak alderatzeko eta aberasteko.

Sendagaien ontziak. Farmazia-espezialitateen katalogoa.

J8 Sendagaien konposizioko printzipio aktiboak eta eszipienteak identifikatzeko eta interpretatzeko praktika autonomoa.

1-2 2 h X Ikasle bakoitzak hamar sendagai- ontzitako printzipio aktiboen eta eszipienteen konposizioa aztertuko du. Fase horretan ere, ikasleek dituzten zalantzak sortu ahala eta pertsonalki argituko dira.

Antzeko errore ugari badaude, komeni da horiek bateratzeko lana egitea.

Sendagaien konposizioa interpretatzean beste ezagutza eta trebetasun batzuk eskuratzeko.

Sendagaien ontziak. Farmazia-espezialitateen katalogoa. Erantzun beharreko galderak dituen fitxa.

J9 Sendagaien erabilera-orrietako datuak deskribatzea.

1 2 h X X Ariketa aurretik prestatzeko, irakasleak honako galdera egingo du: ulertzen al da sendagaien erabilera-orrietan jartzen duena? Ikasleen parte-hartzea eragiteko erronka gisa planteatuko du.

Komunikazioa, informazio-bilaketa, analisi eta laburpenerako lana eta eztabaida lantzeko.

Farmazia-espezialitateen katalogoa. Erantzun beharreko galderak dituen fitxa. Hiztegi medikoa.

UD1: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA 10

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

Erabilera-orrietako ataletako bakoitza aztertuko da. Banaketa-lantegiko sendagaien hainbat erabilera-orri aztertuko dira.

J10-E3 Sendagaiak sailkatzeko koadernoan ikasitako kontzeptuen laburpen-eskemak egitea, hainbat sendagaietako ontziak eta erabilera-orriak identifikatuz.

1-2-3-4 3 h X X Ikasle bakoitzak lantegiko apaletako lau sendagairen ontzien ebakinak identifikatu eta aztertuko ditu, eta horietako bakoitzaren erabilera-orriak aztertuko ditu sendagaiak sailkatzeko koadernoan. Irakasleak koaderno horiek guztiak aztertuko ditu.

Zein maila lortu den jakiteko. Jarduera horren bidez ikaskuntza-prozesua atzeraelikatzeko eta, beharrezkoa izanez gero, unitate didaktikoa berrantolatzeko. Irakasleak prozesua aztertzeko eta jarduerak berregokitzeko. Ikasleen autokritika sustatzean erreferentzia izateko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Hainbat sendagairen ontziak eta erabilera-orriak. Sendagaiak sailkatzeko koadernoa. Farmazia-espezialitateen katalogoa.

J11 Sendagaien farmazia-formei eta hartzeko bideei buruzko azalpen orokorra.

3 4 h X Irakasleak sendagaien farmazia-formei eta hartzeko bideei buruzko azalpena egingo du, eta benetako adibideekin sendotuko du azalpena (konprimituak, pilulak, tabletak, esekidurak, obuluak, eta abar). Ikasleek haien bizipenak gaineratu eta parte hartu dezaten sustatuko da.

Kontzeptuak ezagutzeko, ulertzeko eta bereizteko. Sendagaien farmazia- formak eta hartzeko bideak ezagutzeko.

Gardenkiak, arbela eta fotokopiak. Banaketa-lantegian bildutako adibide errealak (konprimituak, pilulak, tabletak, esekidurak, obuluak, eta abar).

J12 Sendagaien farmazia-formak eta hartzeko bideak identifikatzeko eta interpretatzeko praktika autonomoa.

3 3 h X Ikasle bakoitzak zenbait farmazia-forma eta hartzeko bide dituzten 15 sendabide hartuko ditu, eta fitxa batean identifikatuko ditu.

Sendagaien farmazia-formak eta hartzeko bideak ulertzeko, bereizteko eta horiekin trebetasunak hartzeko eta ohitzeko.

Hainbat forma galeniko dituzten sendagaien ontziak. Datuak biltzeko fitxak. Farmazia-formen erabilera zuzena liburua (ÒUso correcto de las formas farmacéuticasÓ) .

E4 Prestakuntza-ebaluazioa. 1-2-3-4 2 h X X Ikaskuntza-prozesuan erdietsitako lorpenak proba idatzi baten bidez ebaluatu behar dira. Sendagaien

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Erantzun irekiko galderak eta erantzun murriztuko galderak izango dituen proba idatzi mistoa.

UD1: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA1

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

ontzien adibide errealekin egingo diren kasu praktikoak txertatuko dira.

J12-E5 Unitate didaktikoa ixteko jarduera.. Irakasleak proba idatziaren eta landutako koadernoaren emaitzak aurkeztea.

1-2-3-4 0,5 h X Irakaslearen eta ikasleen arteko taldeko gogoeta sustatuko duen laburpen- jarduera izango da, zalantzak argituko dira eta arazoak eta lortutako ikaskuntza identifikatuko dira. Emaitzak aurkeztuko dira, eta irakatsieta ikasteko prozesua ebaluatuko da.

Arazoak identifikatzeko, zalantzak argitzeko eta ezagutzak sakontzeko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko.

Kontzeptuzko mapa, laburpen-lan gisa.

OHARRAK

¥ Unitate didaktiko hau modulu honetako gainerako unitateekiko zeharkakoa izango da, baita heziketa-zikloa osatzen duten beste modulu batzuekiko zeharkakoa ere –Farmazia-bulegoa moduluarekiko batik bat–.

UD1: SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA FARMAZIA FORMAK IDENTIFIKATZEA 12

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

2. unitate didaktikoa: ERREZETA ETA AGINDU MEDIKOAK INTERPRETATZEA Iraupena: 20 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Errezeten eta aginduen datuak interpretatzea eta egiaztatzea. 2. Medikuaren aginduko eta banaketa libreko farmazia-produktuak identifikatzea eta horien ezaugarriak deskribatzea. 3. Sendagaiari buruzko informazioa ematea erabiltzaileari. 4. Erabiltzailea kontsulta medikora bideratu behar den kasuak ezagutzea. 5. Automedikazioaren arriskuak deskribatzea.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5 6

PROZEDURAZKOAK

• Errezeten eta aginduen datuak interpretatzea eta egiaztatzea. • Errezetak sailkatzea. Errezeta medikoen motak bereiztea, agindu medikoaren arabera. • Agindu medikorik gabeko farmazia-produktuak identifikatzea. • Espezialitateen katalogoan sendagaiei buruzko datuak bilatzea eta maneiatzea.

X X X

X

X

KONTZEPTUZKOAK

• Errezeta medikoa. Farmazia-bulegoko errezeta medikoen motak. • Banatutako errezetak erregistratzeko eta sailkatzeko sistemak. • Agindu medikoa. Banaketa libreko farmazia-produktuak. • Sendagaia hartu ondoren organismoan lortu nahi den erantzuna alda dezaketen egoera bereziak. Zirkunstantzia berezietako

sendagaia.

X

X X X X

JARRERAZKOAK • Errespetua eta diskrezioa, agindutako tratamenduetan. • Sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. • Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa.

X X X X

UD2: ERREZETA ETA AGINDU MEDIKOAK INTERPRETATZEA 13

UD2: ERREZETA ETA AGINDU MEDIKOAK INTERPRETATZEA14

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1-2 1 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea sustatuko du. Horretarako, errezeta medikoari, agindu medikoari, errezeta desberdinen existentziari eta abar buruzko galderak botako ditu (ideia- zurrunbiloa).

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleek ikasgelan parte har dezaten motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Irakasleak egindako galderak. Errezeta mediko motak, ohikoak eta pribatuak.

J2 Errezeta medikoaren ereduetako datuak betetzeko moduari buruzko azalpen orokorra. Errezeten baliagarritasuna eta baliogabezia.

1 2 h X Irakasleak errezeten ezaugarriak azalduko ditu, eta errezetak betetzeko modua argituko du: nahitaezko datuak, farmazia-bulegoan bete daitezkeen datuak, errezeta medikoen baliagarritasuna eta baliogabezia.

Informazio eta datuak biltzeko. Parte hartzeko eta ezagutzak alderatzeko eta jakinarazteko.

Arbela, testu-liburua, errezeta medikoen ereduak.

J3 Errezeten ereduekin horma-irudi bat egiteko taldeko praktika, horiek baliozkoak izateko baldintzak adieraziz.

1 3 h X Ikasleak hainbat errezeten ereduak ekarriko ditu ikasgelara, eta kartoi mehe batean bete beharreko atalak azalduko dira.

Ulertu dela egiaztatzeko. Beste datu eta ikuspuntu batzuk lortzeko. Norberaren ideiak ikaskideen ideiekin alderatzeko.

Errezeten ereduak, kartoi mehea, errotuladoreak, kola, erregela. Testuliburua.

J4 Agindu medikoaren baliagarritasunari eta beharrari buruzko ariketak egitea.

1-2-3 1,5 h X Irakasleak egindako galderak dituen ariketa egingo da. Testuliburuko ariketak egingo dira.

Errezeta medikoaren datuak identifikatzeko eta interpretatzeko. Farmazia-espezialitateen katalogoa maneiatzeko, agindu medikorik gabeko sendagaiei buruzko informazio-iturri gisa.

Fotokopiak. Testuliburua. Farmazia-espezialitateen katalogoa.

J5-E2 Batera zuzentzea eta zalantzak argitzea.

1-2-3 2 h X X Aurreko ariketa amaitutakoan, irakasleak ikasleen artean banatuko ditu

Zuzentzeko egintzan arazoak edo egoera berriak ebazteko.

Fotokopiak. Arbela.

UD2: ERREZETA ETA AGINDU MEDIKOAK INTERPRETATZEA15

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

ariketak, guztien aurrean zuzentzeko. Ikasle bakoitzak erantzun bakoitzaren kalifikazioa jarriko du. Irakasleak zuzenketa gidatuko du eta zalantzak argituko ditu.

Iritziak eta gertaerak bereizteko. Eskuratutako jakintzak sendotzeko.

J6 Errezeta behar duten sendagaiak agintzeko egintzari buruzko azalpen orokorra. Errezetarik gabeko sendagaiak.

1-2-3 1,5 h X Irakasleak errezeta medikoa duten sendagaiak eta errezetarik behar ez duten sendagaiak zer kasutan agintzen diren azalduko ditu ahoz.

Medikuaren aginduko eta banaketa libreko farmazia-produktuak identifikatzeko eta horien ezaugarriak deskribatzeko.

Arbela. Testuliburua. Banaketa-lantegiko sendagaiak.

J7 Agindu medikoa duten eta ez duten sendagaiei dagozkien kasuen azterketa.

Guztiak 3 h X X Irakasleak agindu medikoarekin lotzen diren zenbait kasu aztertzeko eztabaida piztuko du ikasgelan. Aldizkarietako artikuluekin edo telebistako dokumentalekin lortu ahal izango du.

Agindu medikoak zein kasutan behar diren, erabiltzailea medikuarengana zein kasutan bideratu behar den eta mediku baten agindua zein kasutan behar ez den jakiteko.

Irakasleak prestatutako fotokopiak. Dibulgazioko aldizkari zientifikoak. Dokumentalak, DVDak, CDak. Ikasleek planteatutako kasuak.

J8 Farmazia-bulego baterako bisitaldia. Guztiak 4 h X X Irakasleak farmazia-bulegoaren jabearekin ados jarri beharko du ikasleei eman beharreko azalpenei eta erakutsi beharrekoari dagokionez. Galderak dituen gidoia emango zaie eta bateratze-lana egingo dute ondoren.

Datuak alderatzeko eta biltzeko. Fotokopiak. Ikastetxetik hurbil dagoen farmazia-bulegoa.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioa

Guztiak 1,5 h X Ikaskuntza-prozesuan erdietsitako lorpenak proba idatzi baten bidez ebaluatu behar dira. Errezetekin eta agindu medikoekin lotzen diren kasu praktikoak txertatuko dira.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Kasu praktikoen inguruko erantzun irekiko galderak eta erantzun murriztuko galderak izango dituen proba idatzi mistoa.

J9-E4 Imnitate didaktikoa ixteko jarduera. Irakasleak proba idatziaren eta landutako koadernoaren emaitzak aurkeztea.

Guztiak 0,5 h X X Irakaslearen eta ikasleen arteko taldeko gogoeta sustatuko duen laburpen- jarduera izango da, zalantzak argituko dira eta arazoak eta lortutako ikaskuntza identifikatuko dira. Probaren emaitzak aurkeztuko dira eta

Arazoak identifikatzeko, zalantzak argitzeko eta ezagutzak sakontzeko. Unitate didaktikoa ebaluatzeko.

Kontzeptuzko mapa, laburpen-lan gisa.

UD2: ERREZETA ETA AGINDU MEDIKOAK INTERPRETATZEA 15

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

irakatsi eta ikasteko prozesua ebaluatuko da.

OHARRAK

• Agindu medikorik gabeko farmazia-produktuak identifikatzeko prozedurazko edukia 1. unitate didaktikoko 2. mailako egokitzapenean ere ikusi da. Oraingoan, ordea, sakondu eta zehaztu egin

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

3. unitate didaktikoa: FARMAZIA PRODUKTUEI BURUZKO INFORMAZIO ITURRIAK IDENTIFIKATZEA ETA MANEIATZEA Iraupena: 12 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE3: Ospitale-erabilerako farmazia-produktuak banatzen ditu eta ospitalearen antolamendu-produktuak identifikatzen ditu. IE4: Homeopatia-produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu. IE5: Produktu fitoterapeutikoak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu. IE6: Animaliengan erabiltzeko produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Farmazia-bulegoetako programa informatikoan, agindutako farmazia-produktua eta banatutakoa bat datozen egiaztatzea. 2. Sendagaien katalogoan eta sistema informatikoetan sendagaien ezaugarriak aurkitzea. 3. Sendagaiak eta errezetak erregistratzeko teknika informatikoak erabiltzea. 4. Erabiltzaile bakoitzaren tratamenduari buruzko ohiko datuak euskarri informatikoan erregistratzea.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5 6

PROZEDURAZKOAK

• Farmazia-espezialitateen katalogoan sendagaiei buruzko datuak bilatzea eta maneiatzea. • Dokumentazioa eta datu-baseak erabiltzea, sendagaiei buruzko informazioa bilatzeko. X

X X

X X

X X

X X

X X

KONTZEPTUZKOAK

• Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak argitaratutako sendagaien datu-basea. • Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak argitaratutako sendagaien katalogoa. • Farmazia-bulegoan sendagaiak banatzean eta kudeatzean gehien erabiltzen diren sistema informatikoak. • Errezeta-liburua. Sorgorgarrien kontabilitate-liburua.

X X X

X X X

X X

X

X

X

X

X

X X X

JARRERAZKOAK • Errespetua eta diskrezioa, agindutako tratamenduetan. • Sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. • Doitasuna farmazia-produktuen kontrolean.

X X X X

UD3: FARMAZIA PRODUKTUEI BURUZKO INFORMAZIO ITURRIAK IDENTIFIKATZEA ETA MANEIATZEA 17

UD3: FARMAZIA PRODUKTUEI BURUZKO INFORMAZIO ITURRIAK IDENTIFIKATZEA ETA MANEIATZEA18

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

3 1 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea bultzatuko du, eta, horretarako, sendagaien datuei buruzko galderak egingo ditu.

Ordenagailuen aurrean eta binaka jarrita, ikasleak aurreko unitate didaktikoetatik ezagutzen dituzten sendagaien datuak bilatzen saiatuko dira. Zer web-orri bisita ditzaketen adieraziko die irakasleak.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleek ikasgelan parte har dezaten motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko. Esparru horretan erabiltzen diren web-orriak ezagutzeko.

Irakasleak egindako galderak. Ikasgela-lantegia eta bi ikasleko ordenagailu bat.

J2 BOT programaren azalpena eta aplikazioa, Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak editatutako sendagaien datu-basea.

3 2 h X X Ikasleak ordenagailuaren aurrean binaka jarrita daudela, irakasleak programa nola zabaltzen den eta sendagaiei buruzko datuak nola bilatzen diren azalduko du.

Datu horiekin fitxa bat bete beharko dute ikasleek.

Sendagaiei buruzko informazioa bilatzeko programaren funtzionamendua ezagutzeko.

Ikasgela-lantegia eta bi ikasleko ordenagailu bat. BOT programa, Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak editatua. Fitxa

J3 Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiak argitaratutako espezialitateen katalogoan sendagaien datuak bilatzeko azalpena eta aplikazioa.

2 2 h X X 4 ikasleko taldeetan, eta taldeko katalogo bat hartuta, ikasleek sendagaien adibideekin egiaztatuko dute nola lortzen den gaur egun merkatuan dauden sendagaiei buruzko informazioa.

Ikasgela-lantegian, eta farmazia-espezialitateen katalogoaz lagunduta,

Eskatzen den informazioa farmazia- espezialitateen katalogoan nola lortu jakiteko.

Ikasgela-lantegia eta taldeko farmazia-espezialitateen katalogo bat.

UD3: FARMAZIA PRODUKTUEI BURUZKO INFORMAZIO ITURRIAK IDENTIFIKATZEA ETA MANEIATZEA19

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

talde bakoitzak bilatu beharreko hainbat sendagairen datuekin bete beharko du fitxa bat.

J4 Farmazia-bulegoetan sendagaiak banatzeko unean, sendagaien datuak bilatzeko erabiltzen den programa informatikoa azaltzea eta aplikatzea (FarmaIImil edo Gestifarma esate baterako).

1-4 2 h X X Ikasleak ordenagailuaren aurrean binaka jarrita daudela, irakasleak programa nola zabaltzen den eta simulatutako kasuetan banaketa egiteko beharrezko datuak nola biltzen diren azalduko du.

Simulatutako kasuetan banaketak egiteko beharrezko informazioa bilatzean, FarmaIImil programak nola funtzionatzen duen jakiteko.

Ikasgela-lantegia eta bi ikasleko ordenagailu bat. Farmazia-bulegoetako programa informatikoak: Gestifarma, FarmaIImil edo antzekoak.

J5 Portalfarma web-orrian eta probintziako Farmazialarien Elkargoko web-orrian osasunarekin eta sendagaiekin lotzen diren albisteak bilatzeko taldeko jarduera.

1 2 h X 3 edo 4 ikasleko taldeetan eta ordenagailuaren aurrean, gaurkotasunekoak diren osasunari eta sendagaiei buruzko albisteekin lotzen diren galderak erantzungo dituzte.

Probintziako farmazialarien elkargoko web-orria eta Portalfarma-ren web-orria erabili beharko dute.

Osasunarekin eta sendagaiekin lotzen den informazioa behar bezala bilatzeko eta maneiatzeko.

Ikasgela-lantegia edo ikastetxeko informatika-gela. Ordenagailua eta Internet.

J6 Farmaziak zenbait sendagai erregistratzeko nahitaez eduki beharreko liburuei buruzko azalpen orokorra.

3-4 1 h X Irakasleak errezeta-liburuaren eta sorgorgarrien kontabilitate liburuaren funtzioak azalduko ditu. Liburu horiek nola eskuratzen diren eta bertan zer sendagai jasoarazi behar den azalduko du. Liburu horiek programa informatikoetan txertatuta egon daitezke edo fisikoki eduki daitezke farmazian.

Erabiltzaileen artean albo-ondorio larriak eragin ditzaketen sendagaiak bereizteko. Sendagai horiek banaketan nola kontrolatzen diren eta nola erregistratzen diren jakiteko.

Ikasgela-lantegia, ezaugarri horiek dituzten sendagaiak. Errezeta-liburua eta sorgorgarrien kontabilitate-liburua. Farmazietako programa informatikoak.

E2 Banakako ikasteko prozesua ebaluatzeko berariazko proba.

Guztiak 2 h X Galderak erantzuteko proba idatzia. Ordenagailua eta farmazia- espezialitateen katalogoa eduki beharko dute eskura.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Irakasleak prozesua aztertzeko eta jarduerak berregokitzeko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Proba idatzia.

UD3: FARMAZIA PRODUKTUEI BURUZKO INFORMAZIO ITURRIAK IDENTIFIKATZEA ETA MANEIATZEA 19

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• Unitate didaktiko honen jarduera guztietan, ikasle kopurua eta eskura dauden ordenagailu kopurua eta farmazia-espezialitateen katalogo kopurua izan beharko da kontuan, eta bikoizketa orduetan programatzeko aukera aztertuko da.

• Kontzeptuzko edukietan errezeta liburua eta sorgorgarrien kontabilitate-liburua erantsi da, 3. helburuan sartzen baita.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

4. unitate didaktikoa: FARMAZIA PRODUKTUEN BANAKETA Iraupena: 18 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE3: Ospitale-erabilerako farmazia-produktuak banatzen ditu eta ospitalearen antolamendu-produktuak identifikatzen ditu. IE4: Homeopatia-produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu. IE5: Produktu fitoterapeutikoak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu. IE6: Animaliengan erabiltzeko produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Eskatzen diren produktuen arabera identifikatzea banaketa-eskakizunak. 2. Farmakoek dituzten kontrako eraginak eta sendagaiekin intoxikatzearen ondoriozko egoerak azaltzea. 3. Banaketa libreko produktuen kasuan, erabilera desegokiaren gaineko zentzuzko zalantzengatik farmazia-produktuak ez banatzearen azalpena egitea. 4. Banatu beharreko farmazia-produktuaren erabilera zuzenaren berri ematea erabiltzaileari.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5 6

PROZEDURAZKOAK

• Agindu medikoaren mende edo agindurik gabe farmazia-produktuak banatzea eta saltzea. • Sendagaien erabilera-orriak interpretatzea. • Medikuaren aginduarekin banatutako sendagaien ezaugarriak egiaztatzea (aurkezpena, osaera, farmazia-forma, hartzeko bidea). • Erabiltzaileari banatutako farmazia-produktuak erregistratzea informatikoki edo eskuz

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Farmazia-produktuak banatzeko eta saltzeko teknikak. • Sendagaien erabilera-orriak. Indikazioak, hartzeko jarraibideak, elkarreraginak eta kontraindikazioak. • Farmazia-aholkua. Banaketan informazioa transmititzeko hitz- eta gorputz-hizkuntza. • Automedikazioaren eta gaindosiaren arriskua. Farmakozaintza. • Errezeta duten sendagaiak ordezkatzea banaketan. Banaketaren alorrean indarrean dagoen araudia.

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

X X X

JARRERAZKOAK

• Adeitasuna eta diskrezioa pertsonekiko harremanetan. • Sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. • Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa. • Banatzeko lanetan ezusteko egoerei erantzuteko gaitasuna.

X

X X

X X

X X X

UD4: FARMAZIA PRODUKTUEN BANAKETA 21

UD4: FARMAZIA PRODUKTUEN BANAKETA22

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1 1 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea bultzatuko du, eta, horretarako, sendagaiak banatzeko egintzari buruzko galderak egingo ditu. Agindu medikoaren komenigarritasunari eta errezeta aurkezteko beharrari buruz gogoeta egin dezaten saiatuko da.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleek parte hartu dezaten eta eztabaida dezaten motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Irakasleak egindako galderak. Ikasgela-lantegia eta sendagaiak eta errezetak, adibide gisa.

J2 Sendagaien banaketan agindu medikoaren beharrari eta farmazia- aholkuei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 2 h X Agindu medikoa duten edo ez duten sendagaien banaketan ezarritako protokoloak azalduko ditu kontzeptuzko mapen laguntzarekin.

Sendagaien banaketan errezeta medikoaren beharra eta farmazia-aholkuaz lagundutako banaketa librea bereizteko. Agindu medikoa interpretatzeko.

Arbela, gardenkiak, testuliburua.

J3 Errezetarik behar ez duen sendagaiaren inguruko eta zuzentzen den giza gorputzaren aparatuarekin edo sistemarekin duen loturaren inguruko banakako ariketak.

1-2-3 2 h X Errezetarik behar ez duten 10 sendagairekin fitxa bat egingo da eta, bertan, sendagai horiek eragin terapeutikoa organismoaren zein ataletan izango duten adieraziko da.

Ikasitakoa finkatzeko. Automedikazioak izan ditzakeen aurkako eraginak eta arazoak identifikatzeko. Sintoma arinak identifikatzeko.

Ikasgela-lantegia. Testuliburua. Fitxa. Sendagaiak eta horien erabilera-orriak. BOT datu-basea duen ordenagailua.

J4 Agindu medikoa behar duten sendagaien erabilera-orriak aztertzeko ariketa.

Guztiak 2 h X Errezeta behar duten 5 sendagairekin fitxa bat egingo da, eta, bertan, kontraindikazioak, aurkako eraginak, elkarreraginak eta zertarako diren egokiak azalduko da.

Ikasitakoa finkatzeko. Izan ditzaketen aurkako eraginak eta intoxikazio-egoerak ezagutzeko. Erabiltzaileari sendagaien erabilera zuzenari buruz informatzeko .

Ikasgela-lantegia. Testuliburua. Fitxa. Sendagaiak eta horien erabilera-orriak. BOT datu-basea duen ordenagailua. Farmazia-espezialitateen katalogoa.

E2 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 1,5 h X Ikaskuntza-prozesuan erdietsitako lorpenak proba idatzi baten bidez ebaluatu behar dira. Salmenta libreko

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Kasu praktikoetako erantzun irekiko galderak eta erantzun murriztuko galderak izango dituen proba idatzi

UD4: FARMAZIA PRODUKTUEN BANAKETA23

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

sendagaien eta agindu medikoa behar duten sendagaien banaketarekin lotzen diren kasu praktikoak txertatuko dira.

mistoa.

J5 Komunikazioarekin, hitz-hizkuntzarekin eta gorputz-hizkuntzarekin lotzen diren banaketa-protokoloei buruzko azalpen orokorra.

4 2 h X Irakasleak erabiltzaileekin behar bezala komunikatzeko ezarritako protokoloak azalduko ditu.

Informazioa jaso eta emateko, erabiltzailearen eta farmaziako teknikariaren arteko oinarrizko komunikazio-arauak ikasteko. Diskrezioa, errespetua, adeitasuna eta ardura dira banaketan azaldu beharreko eta bere egin beharreko jarreretako batzuk.

Arbela. Testuliburua. Farmaziako kasu praktikoen adibideak.

J6-E3 Sendagaien banaketako praktika. Erabili beharreko teknikak.

Guztiak 4 h X X Ikasgela-lantegiko benetako banaketako ariketa praktikoa izango da, banakakoa. Ezarritako banaketa- protokoloak aplikatu beharko dituzte (komunikazioa, aholkua, eta abar). Simulakroan ikasle batek teknikariarena egingo du eta besteak erabiltzailearena.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Irakasleak prozesua aztertzeko eta jarduerak berregokitzeko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Ikasgela-lantegia. Mostradorea, ordenagailua, programa informatikoa, errezeta medikoak, sendagaiak eta dirua.

J7 Farmazia-aholkuari buruzko azalpen orokorra. Sendagaiak ordezkatzea. Farmakozaintza.

Guztiak 2 h X Irakasleak sendagai batzuk beste batzuekin zein kasutan ordezka daitezkeen azalduko du. Jarraitu beharreko prozedurak ere adieraziko ditu.

Farmazia-aholkua, sendagaien ordezkapena edo farmakozaintza behar duten kasuak bereizteko.

Testuliburua. Kasu zehatzen adibideak.

E4 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza-ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 1,5 h X X Ikaskuntza-prozesuan erdietsitako lorpenak proba idatzi baten bidez ebaluatu behar dira. Sendagaien banaketarekin, farmazia-aholkuarekin eta informazioaren transmisioarekin lotzen diren kasu praktikoak txertatuko dira.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Kasu praktikoetako erantzun irekiko galderak eta erantzun murriztuko galderak izango dituen proba idatzi mistoa.

UD4: FARMAZIA PRODUKTUEN BANAKETA 23

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• J6 jarduera egiteko komeni da ikasgela-lantegian kasu errealekin ahalik eta antzik handienarekin simulatu ahal izatea banaketa. Programa informatikoa izango duen ordenagailua eta mostradorea

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

5. unitate didaktikoa: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC) Iraupena: 25 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Sendagaien sailkapen anatomikoa eta terapeutikoa deskribatzea. 2. Printzipio aktibo adierazgarrienak identifikatzea eta aplikazio terapeutikoekin lotzea. 3. Multzo terapeutikoak ekintza-tokiarekin, aplikazioekin, erabilera-baldintzekin eta sortutako ondorioekin lotzea. 4. Farmakoen aurkako eraginak deskribatzea. 5. Farmazia-produktuak identifikatzea eta horien ezaugarriak deskribatzea.

EDUKIAK Multzoak

1 2 3 4 5

PROZEDURAZKOAK • Sendagaiak sailkatzea. ATC sailkapena. • ATC sailkapenaren araberako printzipio aktibo adierazgarrienak identifikatzea. • Sendagaiei buruzko datuak maneiatzea eta bilatzea espezialitateen katalogoan, bibliografian eta sistema informatikoetan.

X X X

KONTZEPTUZKOAK

• Oinarrizko farmakologia. • Giza gorputzaren oinarrizko anatomiaren azterketa. Giza gorputzaren aparatuekin edo organoekin lotzen diren patologiak. • Jarduten duten aparatuaren edo organoaren arabera eta sortzen duten eragin farmakologikoaren arabera sendagaiak sailkatzeko

sistema. Sailkapen anatomikoa eta terapeutikoa. Multzo terapeutikoak. • ATC sailkapenean erabiltzen diren farmazia-terminoak. • ATC sailkapenaren araberako printzipio aktibo adierazgarrienen azterketa. Sendagaien elkarreraginak. • Sendagaien aurkako eraginak. Farmakozaintza.

X

X X X

X X

JARRERAZKOAK

• Ezusteko egoeretan erantzuteko gaitasuna. • Erantzukizuna sendagaiak maneiatzean. • Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa. • Kontsultatu ohi diren liburuetako eta programa informatikoetako sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa.

X X

X X

6

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC) 25

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC)26

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1-2-3 1 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea eragingo du. Giza gorputzeko organo eta aparatuen kokalekuari eta funtzionamenduari buruzko galderak egingo ditu. Ikasleek panpina anatomikoan edo irudietan seinalatu eta azaldu beharko dute galdetzen zaiena. Ezagunak diren sendagaien adibideak emango zaizkie eta zuzentzen diren aparatuarekin edo organoarekin lotu beharko dituzte.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleak iritzia ematera, parte hartzera, eztabaidatzera eta beldur eszenikoa galtzera motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Irakasleak egindako galderak. Ikasgela-lantegia, panpina anatomikoa, eta giza gorputzeko aparatuen irudiak edo horma-irudiak. Sendagaien adibideak.

J2 Zenbait organo kokatzearekin eta giza gorputzean betetzen duten funtzioarekin lotzen diren ariketak egitea.

1-3 1 h X Marrazki anatomikoak izango dituzten fitxak banatuko zaizkie ikasleei eta giza gorputzaren aparatuen organoak adierazi beharko dituzte. Organo batzuen funtzioei buruzko galderak egingo zaizkie ikasleei, baita organo horiek gaixotasunekin eta gehien erabiltzen diren sendagaiekin duten loturari buruzkoak ere.

Aurreko hezkuntza-etapetako jakintza berrikusteko eta hala ikasleen artean jakintza-oinarri komuna izateko. Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko.

Marrazkiak izango dituzten fitxen fotokopiak eta galderak.

J3 Sendagaiak ekintza- lekuaren arabera eta sortzen duten eragin farmakologikoaren arabera sailkatzeari buruzko azalpen orokorra.

1-3 1 h X X Irakasleak gaur egun dauden sendagaien sailkapenak azalduko ditu, eta ATC sailkapenean oinarrituko da. Ikasleek sailkapen horren definizioa idatziko dute, eta ATC sailkapena zer mailatan banatzen den adieraziko dute sendagaiak sailkatzeko koadernoan –lehen unitate didaktikoan lantzen hasi ziren koadernoan hain zuzen ere–.

ATC sailkapeneko mailak deskribatzeko. Sendagaien multzo terapeutikoak eta multzo anatomikoak lotzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela.

J4 Digestio-aparatuarekin lotzen diren multzo anatomikoei eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 3 h X X Irakasleak digestio-aparatua osatzen duten organoetako aldaketetarako edo gaixotasunetarako sendagai ohikoenen multzoen ezaugarriak azalduko ditu. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Digestio-aparatuaren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC)27

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte-segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo- ondorio nabarmenenak).

datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, edo antzekoak. Hiztegi medikoa.

E2 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza- ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 1 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honen zati bat honako bi puntu hauekin lotuko da: batetik, sendagaiak sailkatzeko koadernoan kontsultatu ahal izango dituzten sendagaien adibideekin eta, bestetik, horien multzo terapeutikoen printzipio aktiboekin (marka komertzialen eta printzipio aktiboen izen ugari daude eta ezinezkoa da guztiak gogoratzea).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa. Sendagaiak sailkatzeko koadernoa.

J5 Arnas aparatuarekin lotzen diren multzo anatomikoei eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra. Banaketa aktiboaren protokoloak.

Guztiak 3 h X X Irakasleak arnas aparatua osatzen duten organoetako aldaketetarako edo gaixotasunetarako sendagai ohikoenen multzoen ezaugarriak azalduko ditu. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte- segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo-ondorio nabarmenenak). Agindu medikorik gabeko publizitate-sendagai ugari (EFP) dituen multzo terapeutikoa denez gero, arreta berezia jarri beharko zaie sendagai horiei, eta automedikazioa, farmazia-aholkua eta banaketa aktiboa nabarmendu beharko dira. Multzo terapeutiko horietako sendagaien banaketa aktiboaren simulazioak egingo dira.

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Arnas aparatuaren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, edo antzekoak. Hiztegi medikoa.

J6 Aztertutako multzo terapeutikoetako sendagaien banaketa aktiboaren inguruko taldeko praktika.

Guztiak 2 h X X Irakasleak farmazia-bulego batean gerta daitezkeen kasuak azalduko ditu eta multzo terapeutikoekin lotuko ditu. Ikasleek kasu horiek ebatzi beharko dituzte, eta, horretarako, banaketa aktiboko protokoloak eta multzo horien inguruan eskuratutako ezagutzak erabiliko dituzte.

Farmazialariari edo kontsulta medikoari zuzendu beharreko kasuak identifikatzeko. Sendagaien erabilera arduratsua sustatzeko. Kasuak banaketa aktiboa aplikatuta

Ikasgela-lantegia, ordenagailua, sailkapen-koadernoa, testuliburua, farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC) 27

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

ebazteko. datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ... Hiztegi medikoa.

J7 Aparatu kardiobaskularrarekin lotzen diren multzo anatomiko eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 2 h X X Irakasleak aparatu kardiobaskularra osatzen duten organoetako aldaketetarako edo gaixotasunetarako sendagai ohikoenen multzoen ezaugarriak azalduko ditu. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte- segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo-ondorio nabarmenenak).

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Aparatu kardiobaskularraren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ...

Sendagaien marka komertzialak eta printzipio aktiboak gogoratzeko memorizazio-ariketa diseina daitezke, hala nola:

Hiztegi medikoa.

Taldeka aztertutako printzipio aktiboak eta farmazia-espezialitateak multzo terapeutikoekin lotzeko lehiaketa diseinatuko da.

Hainbat mahai elkartu eta farmazia-espezialitate guztiak bota eta berehala multzo terapeutikoen arabera bereiztea taldeka.

J8 Laborategiko praktika 3 1 h X X Ikastetxetik hurbil dagoen harategi batean arkume-gibelerraiak eskatuko dira. Irakasleak, laborategian, praktika egiteko nola maneiatu behar den azalduko du. Arkume-gibelerraia osatzen duten zatietako bakoitza adieraziko du eta ebakiguneak egingo ditu trakean, eta esofagoan. Behazun-maskuria eta bihotza bereiziko ditu. Trakean barrena pipeta bat sartuko du eta bronkioetatik pasako du. Airea emango dio eta, hala, birikek nola funtzionatzen duten egiaztatuko du. Praktika horren bitartez, ikasleak eragin nahi dira eta parte har dezaten lortu nahi da. Hala, errazago gogoratuko dute hiru aparatu horien anatomia eta funtzionamendua.

Arkume-gibelerraia osatzen duten elementuak identifikatzeko. Organo horiek parte diren aparatu anatomikoarekin lotzeko. Digestio-aparatuaren, arnas aparatuaren eta zirkulazio-aparatuaren funtzionamendua deskribatzeko. Giza gorputzaren anatomiaren kontzeptuak berrikusteko, betiere arkume-gibelerraietan azalduta.

Arkume-gibelerraia, eskalpeloa, pipeta, guraizeak, orratz kirtenduna, eskularruak. Laborategia.

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC)29

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza- ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 1 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honen zati bat honako bi puntu hauekin lotuko da: batetik, sendagaiak sailkatzeko koadernoan kontsultatu ahal izango dituzten sendagaien adibideekin eta, bestetik, horien multzo terapeutikoen printzipio aktiboekin (marka komertzialen eta printzipio aktiboen izen ugari daude eta ezinezkoa da guztiak gogoratzea).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa. Sendagaiak sailkatzeko koadernoa.

J9 Nerbio-sistemarekin lotzen diren multzo anatomiko eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 1,5 h X X Irakasleak nerbio-sistemaren aldaketekin edo gaixotasunekin lotzen diren sendagai ohikoenen multzoen ezaugarriak azalduko ditu. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte- segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo-ondorio nabarmenenak)

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Nerbio-sistemarekin lotzen diren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ...

Hiztegi medikoa. J10 Minaren tratamenduarekin eta hanturarekin lotzen diren multzo anatomiko eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 3 h X X Minaren eta hanturaren tratamendurako gehien agintzen diren sendagai multzoen ezaugarriak azalduko dira. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte- segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo-ondorio nabarmenenak). Agindu medikorik gabeko publizitate-sendagai ugari (EFP) dituen multzo terapeutikoa denez gero, arreta berezia jarri beharko zaie sendagai horiei, eta automedikazioa, farmazia-aholkua eta banaketa aktiboa nabarmendu beharko dira.

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Minarekin eta hanturarekin lotzen diren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ... Hiztegi medikoa.

Memorizatzeko jarduerak errepikatuko dira, J5 eta J7 jardueretakoen modukoak.

UD5: SENDAGAIEN SAILKAPEN ANATOMIKOA ETA TERAPEUTIKOA (ATC) 29

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

J11 Infekzioaren tratamenduarekin lotzen diren multzo anatomiko eta terapeutikoei buruzko azalpen orokorra.

Guztiak 2,5 h X X Birusengatiko, bakterioengatiko, onddoengatiko, protozooengatiko edo helmintoengatiko infekzioaren tratamendurako gehien agintzen diren sendagai multzoak azalduko ditu irakasleak. Ikasleek sailkapen-koadernoan laburbilduko dituzte ezagutza horiek. Ikasgela-lantegiko sendagaien adibideak bilduko dituzte, eta sendagai horien funtsezko ezaugarriak deskribatuko dituzte (errezetarekin edo gabe, ASSS gizarte- segurantzako sistema nazionalera atxikia, printzipio aktiboak, farmazia-forma, indikazioak eta albo-ondorio nabarmenenak).

Ikasitako edukiak aplikatzeko. Infekzioarekin lotzen diren multzo terapeutikoak aztertzeko. Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Sailkapen-koadernoa. Testuliburua. Arbela. Ikasgela-lantegia, sendagaien adibideak. Farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ... Hiztegi medikoa.

J12-E4 Ixteko jarduera. Aztertutako multzo terapeutikoetako sendagaien banaketa aktiboaren inguruko banako praktika.

Guztiak 2 h X X Irakasleak farmazia-bulego batean gerta daitezkeen zenbait kasu azalduko ditu. Ikasleek, banaka, kasu horiek ebatzi beharko dituzte, eta, horretarako, banaketa aktiboko protokoloak eta terapien ikasketan eskuratutako ezagutzak erabiliko dituzte. Jarduera hori idatzia edo praktikoa izan daiteke eta denbora mugatua izango du, bibliografia kontsultatu ahal izango baitute. Ikasle kopuruaren eta bikoizketa-ordu kopuruaren arabera programatuko da proba idatzia edo praktikoa.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko. Proba idatzia edo praktikoa izanik ere, ikasleek arlo hauetan eskuratutako ezagutzak aplikatu beharko dituzte:

Sendagaiaren datuak ezagutzeko edo bilatzen jakiteko. Farmazialariari edo kontsulta medikoari zuzendu beharreko kasuak identifikatzeko. Sendagaien erabilera arduratsua sustatzeko. Kasuak banaketa aktiboa aplikatuta ebazteko.

Ikasgela-lantegia, ordenagailua, sailkapen-koadernoa, farmazia-espezialitateen katalogoa, sendagaien datu-basea eta programa informatikoak, BOT, Farmallmil, Getilfarma, ... Hiztegi medikoa.

OHARRAK

• Unitate didaktiko honetan behar-beharrezkoa izango da giza anatomia berrikustea eta hainbat aparatu, organo eta sistemaren funtzionamendua nabarmentzea. Horrela, jardungo duten lekuaren arabera sailkatzen hasi ahal izango dira sendagaiak. Kontuan izan behar da erdi-mailako heziketa-ziklo batean ikasleak askotariko hezkuntza-etapetatik etor daitezkeela (J2).

• “ATC sailkapenean erabiltzen diren farmazia-terminoak” kontzeptuzko edukia txertatu da. Unitate didaktiko honetan ikasleentzat ezezagunak diren termino asko agertuko dira. • Komeni da giza gorputzaren aparatuekin edo organoekin lotzen diren gaixotasunik ohikoenak deskribatzea. • 4. unitate didaktikoa zehaztasun eta sakontasun handiagoarekin aplikatuko da unitate honetan multzo anatomiko eta terapeutikoetako bakoitzerako.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

6. unitate didaktikoa: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN Iraupena: 24 ordu

IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak:

1. Farmakoek hartzen direnetik kanporatzen diren arte organismoan betetzen duten ziklo orokorra ezagutzea. 2. Farmakoek dituzten kontrako ondorioak eta sendagaiekin intoxikatzearen ondoriozko egoerak deskribatzea. 3. Sendagai bat hartu ostean espero den erantzuna alda dezaketen egoera fisiologiko bereziak deskribatzea. 4. Sendagaiaren dosifikazioaren zerbitzu pertsonalizatua egitea. 5. Automedikazioaren arriskuak deskribatzea. 6. Farmazia-produktuak eta antzeko funtzioak, ondorioak, ezaugarriak eta erabilera-baldintzak dituzten antzeko beste batzuk lotzea.

Multzoak EDUKIAK 1 2 3 4 5

¥ Hartzen denetik desagertzen denera arte, sendagaiak egiten duen bidea interpretatzea.

X

PROZEDURAZKOAK ¥ Sendagaiei buruzko datuak maneiatzea eta bilatzea espezialitateen katalogoan, bibliografian eta sistema informatikoetan. X

¥ Oinarrizko farmakozinetika. LADMER prozesuak (askatzea, xurgatzea, banatzea, metabolismoa, hustuketa eta erantzuna).

X

¥ Oinarrizko farmakodinamia. Sendagaien ekintza farmakologikoa. X ¥ Sendagaien elkarreraginak. X

KONTZEPTUZKOAK ¥ Farmakoen dosifikazioa. Dosi motak. Dosifikazioan esku hartzen duten faktoreak. X ¥ Indize terapeutikoa. Farmakozaintzako sistema. X ¥ Zirkunstantzia berezietako sendagaia. X

¥ Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa.

X

JARRERAZKOAK ¥ Kontsultatu ohi diren liburuetako eta programa informatikoetako sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. X ¥ Errespetua eta diskrezioa, agindutako tratamenduetan. X

6

UD6: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN 31

UD6: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN32

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1-3 1 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea sustatuko du, eta, horretarako, sendagaiek elikagaiekin edo beste sendagaiekin dituzten elkarreraginei buruzko galderak egingo ditu. Honelakoen gisako galderak izango dira: zer gertatzen da farmakoarekin eragin terapeutikoa sortu ondoren? Nola xurgatzen da farmakoa? Nola desagertzen da organismotik? Sendagaien dosiak kalkulatzeko problemak ere planteatuko dira. Eragiketa matematikoei eta unitateen aldaketei buruzko ezagutzak hautemango dira horrela.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleak iritzia ematera, parte hartzera, eztabaidatzera eta beldur eszenikoa galtzera motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Irakasleak egindako galderak. Arbela.

J2 Farmakoek organismoan betetzen duten ziklo orokorrari buruzko azalpena: askatzea eta xurgatzea.

1-2-3 2 h X Power Point-eko aurkezpenen laguntzarekin edo gardenkietan dituen eskemen bidez, irakasleak sendagaiak organismoan bete beharreko ibilbidean egingo dituen urratsak azalduko ditu. Farmazia-formatik printzipio aktiboa askatzeko prozesuan oinarrituko da, eta, hartzeko bidearen arabera, farmakoa organismoan sartzeko edo xurgatzeko prozesua sakonduko du. Horretarako, nutrienteak (edo farmakoak) zuntz zelularren bitartez garraiatzeko mekanismoaren irudiak erakutsiko ditu.

Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko. Farmakoek organismoan egiten duten ibilbide orokorra aztertzeko, betiere printzipio aktiboa askatzeko eta xurgatzeko prozesuan oinarrituz.

Power Point-eko aurkezpenak. Gardenkiak. Testuliburua. Arbela.

J3 Farmakoak askatzearen eta xurgatzearen inguruko ariketak egitea.

1-2-3 1 h X Ariketa horietan ikasleek sendagaien farmazia-formak eta printzipio aktiboak askatzeko abiadura lotu beharko dituzte. Zenbait farmako (intsulinak) mantsoago xurgatzea beharrezkoa den kasuak edo xurgatzea atzeratzeko beharrezkoa den kasuak ikertu beharko dituzte. Zenbait farmako xurgatzeko, farmako horiek bide esklusiboetatik (larruazalpetik, larruazalean zehar) hartu behar diren kasuak ikertuko dituzte.

Ikasitakoa finkatzeko. Printzipio eta kontzeptu berriak egoera berrietan aplikatzeko.

Ariketen fotokopiak. Testuliburua.

J4 Farmakoek organismoan betetzen duten ziklo

1-2-3 2 h X Power Point-eko aurkezpenen laguntzarekin edo gardenkietan dituen eskemen bidez, irakasleak sendagaiak organismoan

Ikasteko materiala laburtzeko eta antolatzeko.

Power Point-eko aurkezpenak. Gardenkiak.

UD6: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN33

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

orokorrari buruzko azalpena: banaketa, metabolismoa eta hustuketa.

bete beharreko ibilbidean egingo dituen urratsak azalduko ditu. Farmakoak organismoan zehar izango duen banaketan oinarrituko da azalpena, eta farmakoaren egitura kimikoaren aldaketa-prozesuak (metabolismoa) eta farmakoaren hustuketa-bidea sakonduko du. Horretarako, bi organo garrantzitsuren funtzioak berrikusiko ditu: gibela eta giltzurrunak. LADME prozesuetako grafikoak erakutsi eta interpretatuko ditu.

Farmakoek organismoan egiten duten ibilbide orokorra aztertzeko, sendagaien banaketan, metabolismoan eta hustuketan oinarrituta.

Testuliburua. Arbela.

J5 LADME prozesuekin lotzen diren grafikoak interpretatzeko banakako ariketa.

1-2-3 1,5 h X Ikasleek farmakoaren kontzentrazio plasmatikoaren eta nahi den eragin terapeutikoak egiteko behar duen denboraren grafikoak interpretatu beharko dituzte. LADME prozesuekin lotzen diren kasu praktikoen ariketak ebatzi beharko dituzte (gibeleko edo giltzurruneko gutxiegitasuna duten pertsonak, intsulina motak, bularreko haurrak, adinekoak,...).

Ikasitakoa finkatzeko. Grafikoak, taulak eta datuak interpretatzeko. Printzipio eta kontzeptu berriak egoera berrietan aplikatzeko. Arazoak ebazteko.

Ariketen fotokopiak.

J6 Sendagaiak askatzeko eta xurgatzeko prozesuei buruzko laborategiko praktikak, farmazia-formen eta hartzeko bideen arabera.

1-2-5 2 h X Irakasleak praktika horretan jarduteko modua argituko du, eta, gero, ikasleek –binaka jarrita– frogatu beharko dute farmakoen farmazia-forma desberdinek xurgatzen den lekuaren arabera (ahoan, urdailean edo heste meharrean) printzipio aktiboa modu desberdinean askatzen dutela. Horretarako, konprimituak, disgrega daitezkeen konprimituak, konprimitu gastroerresistenteak eta konprimitu enterikoak erabiliko dira. Ahoa (ura), urdaila (azido azetikoaren disoluzioa edo ozpina) eta heste meharra (sodio-bikarbonatoaren disoluzioa) simulatzen duten hiru disoluzio botako dira. Horietako bakoitzaren pH-a zehaztuko da, eta hiru urinek (listuak, urdai- urinak, heste-urinak) dituzten pH-a eta entzimak berrikusiko dira. Ikasleek praktikaren txostena egin beharko dute ezarritako ereduen arabera. Jarduteko modua, oinarri teorikoak, emaitzak eta ondorioak eman beharko dituzte aditzera.

Laborategiko praktikan trebetasuna eskuratzeko. Eskuratutako jakintzak erakusteko.

Jarduteko moduaren fitxa eta praktikaren emaitzei buruzko galderak. Konprimitu gastroerresistenteak, disgrega daitezkeen konprimituak, eta konprimitu enterikoak. Azido azetikoa edo ozpina, iturriko ura, sodio-bikarbonatoa duen ur soluzioa eta prezipitatu-ontziak.

UD6: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN 33

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

E2 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza- ebaluazioko berariazko jarduera

1-2-3-5 1,5 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honek grafikoak, taulak edo datuak interpretatzera zuzendutako zati bat izango du, eta beste zati bat LADME prozesuekin lotzen diren egoerak edo kasu praktikoak ebaztera zuzenduko da.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

J7 Farmakoen ekintzari eta ondorioei buruzko azalpen orokorra. Elkarreraginak.

1-2-3-5-6 2 h X Irakasleak farmako batek modelatutako prozesu molekularra (ekintza) eta modulazio molekularraren ondoriozko zeinuak edo ondorioak (eragina) azalduko ditu. Era berean, farmako baten ekintzaren ondorioz aurreikusten den erantzuna aldatzen duten faktoreak daudela azalduko du (elkarreraginak). Sendagai baten eta elikagaien artekoak eta hainbat sendagairen artekoak nabarmenduko ditu.

Sendagaien ekintza eta eraginak ulertzeko. Sendagaien erabilera okerra identifikatzeko. Automedikazioaren arriskuak bereizteko.

Testuliburua. Arbela.

J8 Sendagaien arteko eta sendagaien eta elikagaien arteko elkarreraginak interpretatzeko ariketa.

1-2-3-5-6 1,5 h X Ikasleak, testuliburua kontsultatuta edo ikaskidearekin hitz eginda, pertsona berari hainbat sendagai ematearen ondorioz sor daitezkeen elkarreraginak bilatzen saiatuko dira (betiere zenbait egoeratan; alkohol-abusua, ez-betetze terapeutikoa, gibeleko edo giltzurruneko gutxiegitasuna, ...). Sendagaien eta elikagaien arteko balizko elkarreraginen beste kasu batzuk planteatuko zaizkie.

Ikasitakoa finkatzeko. Printzipio eta kontzeptu berriak egoera berrietan aplikatzeko. Arazoak ebazteko.

Testuliburua. Ariketak.

J9 Farmakoen dosiari buruzko azalpena. Dosifikazioan esku hartzen duten faktoreak. Indize terapeutikoa.

Guztiak 2,5 h X Irakasleak farmako baten erantzun farmakologikoaren edo toxikoaren eta farmako horrek organismoan lortzen duen kontzentrazioaren artean dagoen lotura azalduko du. Emaitzazko eragin terapeutikoa nabarmenduko du: nahi dena, toxikoa eta azpiterapeutikoa. Dosi motak azalduko ditu, baita farmakoen dosifikazioan esku hartzen duten banako faktoreak ere (pertsonaren pisua, adina, sexua, egoera patologikoak eta fisiologikoak). Halaber, dosi toxikoaren eta dosi terapeutikoaren arteko lotura azalduko du (indize terapeutikoa). Azalpenak egiteko gardenkiak edo bestelako baliabide grafikoak erabiliko dira, eta sendagaien erabilera-orriak

Sendagaien eraginak ulertzeko. Dosi motak ezagutzeko. Dosiak eragin terapeutikoarekin, toxikoarekin eta azpiterapeutikoarekin lotzeko. Sendagaien erabilera okerra identifikatzeko. Automedikazioaren arriskuak bereizteko. Dosifikazioko zerbitzu pertsonalizatua egiteko (adinaren, sexuaren, pisuaren eta egoera patologikoen eta fisiologikoen arabera).

Gardenkiak. Arbela. Testuliburua. Sendagaien erabilera-orriak.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

aztertuko dira. Konposizioaren eta posologiaren atalari jarriko zaio arreta.

J10 Laburdurak identifikatzeko eta unitateak aldatzeko banako ariketa.

2-4-6 1 h X Ikasleek fitxa bat beteko dute farmakoen dosifikazioaren alorrean gehien erabiltzen diren laburdurekin. Unitateak aldatzeko arazo txikiak ebatziko dituzte.

Laburduren transkripzioan eta unitateak aldatzean trebetasuna eskuratzeko.

Fitxa

J11 Pertsonaren pisuaren, adinaren eta gorpuzkeraren araberako dosi terapeutikoaren arloko problemak ebaztea. Ahotik hartu beharreko sendagai likidoen dosiak kalkulatzea.

2-4-6 3 h X X Sendagai baten dosiak nola kalkulatzen diren labur-labur azaldu ostean, irakasleak dosiak pertsonaren adinaren, pisuaren eta gorpuzkeraren arabera kalkulatzeko zenbait problema planteatuko ditu. Ahotik hartu beharreko sendagai likidoen dosiak kalkulatzeko problemak ere planteatuko dira (ml, tantak, koilarakadak, xiringa).

Eragiketa matematikoetan eta sendagaien dosien kalkuluan trebatzeko.

Ariketak. Kalkulagailua.

J12 Aurkako erreakzioak identifikatzeko eta farmakozaintzako sistemari (txartel horia) jakinarazteko ariketak.

2-3-4-5 1 h X X Irakasleak farmakozaintzako sistema zertan datzan argituko du. Izan ere, zerbitzu horretan jakinarazten dira sendagaiekin lotzen diren aurkako erreakzio identifikatuak. Kasu praktikoak formulatuko ditu ikasleek jakinarazpenean jarduteko modua azal dezaten. Horretarako, eredu ofiziala erabiliko dute, txartel horia.

Sendagaien erabilerarekin lotzen diren aurkako erreakzioen kasuak identifikatzeko. Protokoloan (txartel horian) sendagaiek eragindako aurkako erreakzioak jakinarazteko trebetasuna eskuratzeko.

Txartel horiaren fotokopiak. Testuliburua.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza- ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 2 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honetan interpretatu beharreko grafikoak, taulak edo datuak, kasu praktikoetan dosiak kalkulatzeko problemak eta galdera laburrak edo test gisakoak gaineratuko dira.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

OHARRAK

¥ Unitate didaktiko hau zaila da kontzeptuzko edukien karga handia baita. Egoera berriak ebazteko, problemak kalkulatzeko, grafikoak eta abar interpretatzeko jarduera asko proposatzen dira; horrela, ikasleei eduki berriak bere egitea errazagoa egin dakien lortu nahi da.

UD6: OINARRIZKO FARMAKOZINETIKA. FARMAKOEN ERAGINA ETA ONDORIOAK ORGANISMOAN 35

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

7. unitate didaktikoa: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA Iraupena: 20 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE3: Ospitale-erabilerako farmazia-produktuak banatzen ditu eta ospitalearen antolamendu-produktuak identifikatzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Ospitaleetako farmazia-produktuak identifikatzea eta horien ezaugarriak deskribatzea. 2. Printzipio aktibo adierazgarrienak identifikatzea eta aplikazio terapeutikoekin lotzea. 3. Unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistemaren arabera banatzea ospitaleetako farmazia-produktuak. 4. Ospitaletako banaketarako agindu medikoak eta protokoloak interpretatzea. 5. Produktua agindu medikoarekin bat datorrela egiaztatzea, betiere osagaiaren, farmazia-formaren, hartzeko bidearen eta aurkezpenaren arloan. 6. Ospitaleko unitateen botikinak berraztertzeko eta osatzeko lanetan laguntzea. 7. Pazientearen tratamenduari buruzko datuak euskarri informatikoan erregistratzea. 8. Indarrean dagoen legeriak ezartzen duen dokumentazioa eta banaketa-fitxak betetzea, baita beste baldintza batzuk ere.

Multzoak EDUKIAK 1 2 3 4 5

• Sendagaien ospitale-erabilerak identifikatzea eta aplikazio terapeutikoekin erlazionatzea.

X X

• Paziente anbulatorioetarako ospitaleko banaketa-protokoloak aplikatzea. X X • Unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistemaren arabera banatzea sendagaiak. X • Medikuen aginduak interpretatzea ospitale-sendagaiak banatzean. X X

PROZEDURAZKOAK • Sendagaiak unitate-dositan eta blisterretan berriro ontziratzea. X • Medikuaren aginduarekin banatutako sendagaien ezaugarriak egiaztatzea (aurkezpena, konposizioa, farmazia-forma,

hartzeko bidea).

X X

• Ospitale-zerbitzuan sendagaiak kudeatzeko eta banatzeko programa informatikoak maneiatzea. X X X

• Ospitaleko farmazia-zerbitzuaren funtzioak. Ospitale-erabilerako sendagaiak.

X

KONTZEPTUZKOAK • Ospitale-erabilerako farmazia-produktuak banatzeko protokoloak. X X • Plantako botikinetan sendagaiak berrikusi eta birjartzea. X • Kontrol bereziko sendagaien ospitaleko banaketa-baldintzak. Indarrean dagoen legeria. X X X

6

UD7: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA 36

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

• Ospitale-sendagaiak banatzeko sistemak. Unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistema. • Paziente anbulatorioei eta kanpoko pazienteei sendagaiak ospitalean banatzeko protokoloak. • Ospitale-zerbitzuan sendagaiak kudeatzeko eta banatzeko programa informatikoak.

X X

X X X

JARRERAZKOAK

• Zorroztasuna eta doitasuna sendagaiak banatzean, betiere unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistema bidez. • Diskrezioa agindutako tratamenduetan, eta errespetua ospitaleko datuen konfidentzialtasunari dagokionez. • Adeitasuna pertsonekiko harremanetan. • Sendagaiak banatzean eta berriz jartzean, narriadura, epe-amaiera, eta huts-egiteen gisako kontingentzien aurrean erantzuteko

gaitasuna.

X

X

X X X X

X

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena. Dokumentala ikustea.

3-6 2 h X X Irakasleak ikasleen parte-hartzea sustatuko du eta unitate didaktikoaren azalpen laburra egingo du. Kontuan izan beharko da unitate didaktikoa nahiko ezezaguna dela, batez ere farmazia-bulegoetako sendagaien banaketarekin alderatuz gero. Horrenbestez, ikasleek ez dute arlo horretako aurretiazko ezagutza handirik. Ondoren, Afrikako kontinenteko zenbait zonetako (Sudan, esate baterako) ospitaleak zer egoeratan dauden azalduko duen dokumentala jarriko zaie (25 edo 30 minutukoa gehienez). Ospitale horietan sendagaien eskuragarritasuna, biltegiratzea, kontserbazioa eta banaketa azalduko du dokumentalak. Ondoren, eztabaida zabalduko da, eta ikasleen parte-hartzea handia izango da. Ikusitako dokumentalaren balorazio kritikoari buruzko idazlana eman beharko diote irakasleari.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleak iritzia ematera, parte hartzera, eztabaidatzera eta beldur eszenikoa galtzera motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Osasun-esparruko terminologia behar bezala erabiltzea.

Irakasleak egindako galderak. Telebista eta bideoa. Balorazio kritiko idatzia.

J2 Ospitale-farmaziako zerbitzuaren funtzioei

1-2-3 1,5 h X Irakasleak ospitale-farmaziako zerbitzuaren funtzioak azalduko ditu, bai kliniketan, bai ospitaletan, bai farmazia-zerbitzua edo

Ospitale-farmaziako zerbitzuaren funtzioak identifikatzeko.

Gardenkiak. Testuliburua. Arbela.

UD7: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA38

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

buruzko azalpena. sendagaiak kudeatzeko zerbitzua duten egoitzetan. Era berean, ospitale barneko eta ospitale kanpoko farmazia- arretako funtzioak bereiziko dira.

Ospitale barneko eta ospitale kanpoko arreta bereizteko.

J3 Ospitale-erabilerako sendagaien ezaugarriak identifikatzeko eta bilatzeko ariketa.

1-2-3-5 1,5 h X Ikasleek ospitale-erabilerako sendagaien (H sendagaien) eta ospitaleetan maiz erabiltzen diren sendagaien datuekin bete beharko dute fitxa bat. Ikasgela lantegiko banaketagunean eta Katalogoan edo BOTean bilatuko dituzte sendagai horiek.

Ikasitakoa finkatzeko. Printzipio eta kontzeptu berriak egoera berrietan aplikatzeko. Sendagaiak hautatzeko.

Fitxa. BOT datu-basea duen ordenagailua, espezialitateen katalogoa, ikasgela-lantegiko sendagaiak.

J4 Sendagaiak banatzeko sistemei buruzko azalpen orokorra.

1-2-3-4-5- 7-8

3 h X Irakasleak bilkinak birjartzeko ohiko sistemak azalduko ditu, baita pazienteen araberako banako eskaerako sistemak, sistema automatizatuak eta unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistemak ere. Sistema horiek alderatuko ditu, eta horietako bakoitzaren alde onak eta alde txarrak nabarmenduko ditu. Ikaskuntza errazteko, medikuak sendagaia agintzen duenetik ospitaleratuta dagoen pazientearengana iritsi artean, sendagaiak egiten duen ibilbidea ikasteko irudiak edo grafikoak erabiliko ditu. Era berean, agindu medikoa zertan datzan azaldu beharko du (aginduaren ospitaleko dokumentua).

Ospitaleetan sendagaiak banatzeko prozedurak ezagutzeko. Sendagaiak banatzeko sistemen alde onak eta txarrak ebaluatzeko.

Gardenkiak. Testuliburua. Arbela. Sendagaien orga. Pazienteentzako kutxak. Agindu medikoen eta ospitaleko beste dokumentu batzuen fotokopiak.

J5 Hurbileko ospitale bateko farmazia- zerbitzurako bisitaldi gidatua.

Guztiak 4 h X X Irakasleak ospitale bateko farmazia-zerbitzurako bisitaldi gidatua hitzartuko du (gerta daiteke irteera hori garraio publikoarekin edo pribatuarekin programatu behar izatea). Bisitaldiaren helburua da ikasleek farmazia-zerbitzu horren funtzioak ikustea eta sendagaiak banatzeko erabiltzen duten sistemaren funtzionamendua ezagutzea. Ikasleek egindako irteerari buruzko hainbat galdera izango dituen fitxa beteko dute.

Ikasitakoa finkatzeko. Ikasgelan ikasitako kontzeptuak ospitaleetako aplikazioarekin lotzeko.

Garraio publikoa edo pribatua. Fitxa

J6 Unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa- sistemaren prozedura erabiltzeko taldeko praktika.

Guztiak 3 h X Farmazia-zerbitzura iristen den agindu medikoa abiapuntu izanik (jatorrizko dokumentuak imitatuta), sendagaiak unitate- dosietan banatzeko prozedura simulatzea, plantako sendagaien orgara eta pazientearen kutxara zuzen eta akatsik

Ikasitakoa finkatzeko. Unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sistemaren arabera banaketarako ezarritako prozedurak

Agindu medikoa. Pazientearen fitxa farmakoterapeutikoa. Ikasgela-lantegia, eta

UD7: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA 38

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

Plantako botikinak berrikusteko eta birjartzeko praktika autonomoa.

gabe irits dadin. Agindu medikoak berrikusiko dira, pazienteen kutxak kontrolatuko dira, eta farmaziako teknikari batek egin beharreko dokumentu guztiak beteko dira.

Ikasleen erdiak praktika hau egiten duen bitartean, beste erdiak ospitaleko unitate (planta) bakoitzeko botikinak izan behar dituen sendagaien zerrenda berrikusi beharko du. Ordena, iraungitze-data, ontzi kopurua edo sendagairen bat birjarri behar den begiratuko dute, betiere ospitale bakoitzak ezarritako protokoloen arabera.

aplikatzeko.

Sendagaiak banatzeko sistemen alde onak eta txarrak ebaluatzeko.

sendagai eta kutxa identifikatuak.

Plantako botikin baten sendagaien zerrenda. Sendagaiak dituen apalategia, plantako botikina simulatuz.

J7 Sendagaiak unitate- dosietan berriro ontziratzeko prozedurari, ospitale-altarako sendagaien banaketari eta ospitalez kanpoko etengabeko arretari buruzko azalpena.

2-3-4-5-7 1,5 h X Irakasleak sendagaiak unitate-dosietan berriro ontziratzeko prozedura azalduko du, behar-beharrezkoa baita pazientearen ospitale-altaren kasuan sendagaiak banatzeko (2 edo 3 egunetarako edo gehiagorako dosiak). Ikasleek argi eduki beharko dute sendagaiak berriro ontziratzea behar-beharrezkoa dela unitate-dosi bidezko sendagaien banaketa-sisteman ere. Izan ere, sendagai guztiek ez dute lehen mailako egokitzapenean informazioa gaineratzen, eta, hori dela eta, berriro ontziratu behar dira beharrezko datuekin. Irakasleak zehaztasun handiagoarekin azalduko ditu ospitalez kanpoko arretako farmazia-zerbitzuaren funtzioak.

Sendagaiak ospitaleetan berriro ontziratzeko prozedurak ezagutzeko. Berriro ontziratzearen alde onak eta ez egitearen alde txarrak ulertzeko. Ospitalez kanpoko arretaren funtzioak deskribatzeko.

Berriro ontziratutako sendagaiak. Testuliburua. Arbela.

J8 Ospitaletan erabiltzen diren sendagaiak berriro ontziratzeko ariketa.

J8-1 Sendagaiak dosifikatzeko sistema pertsonalizatua lantzeko

3-4-5 2 h X Ikasleek berriro ontzira daitezkeen sendagaiak eta ontziratu ezin direnak bilatuko dituzte lantegiko sendagaien artean. Ospitaleetan erabiltzen diren eta berriro ontziratzea behar ez duten 10 sendagairen ezaugarriekin beteko dute fitxa bat. Horretarako J3 jardueran jada bilatutako farmazia- espezialitateez balia daitezke.

Agindu medikoa abiapuntu izanik, ikasleek aste osorako agindutako dosi eta jarraibideekin beteko dute sendagaiak dosifikatzeko sistemako blisterra.

Ikasitakoa finkatzeko. Printzipio eta kontzeptu berriak egoera berrietan aplikatzeko. Arazoak ebazteko.

Zenbait sendagairen lehen mailako egokitzapena. Fitxa Katalogoa, BOT datu-basea.

UD7: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA40

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

ariketa. Gauza bera egingo dute asteko kutxekin. Blister SPD. Asteko kutxak.

E2 Ikaskuntza-prozesuari buruzko prestakuntza- ebaluazioko berariazko jarduera

Guztiak 1,5 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honetan test gisako galderak eta galdera laburrak egingo dira eta idatziz ebatzi beharko dituzten kasu praktikoak gaineratuko dira. Irakasleak proba hori egiteko behar duten guztia emango die (eranskinak, sendagaien zerrendak, eta abar).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

OHARRAK

• Honako kontzeptuzko edukiak gaineratuko dira: “Ospitale-farmaziako zerbitzuaren funtzioak” eta “Paziente anbulatorioei eta kanpoko pazienteei sendagaiak ospitalean banatzeko protokoloak”. • Ospitale-farmazia 1. eta 2. multzoetako unitateetan oinarritzen den unitate didaktikoa da. Kontzeptuzko edukiak eta, batez ere, prozedurazko edukiak gogorarazi beharko dira. • J6 jarduera ikasle kopuruaren arabera eta bikoizketa-ordu kopuruaren arabera programatuko da.

UD7: FARMAZIA PRODUKTUAK OSPITALEETAN EMATEA ETA BANATZEA 40

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

8. unitate didaktikoa: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA. Iraupena: 18 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE4: Homeopatia-

produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Homeopatia-medikuntza oinarritzen den printzipioak deskribatzea. 2. Homeopatia-produktuak identifikatzea eta horien ezaugarriak deskribatzea. 3. Homeopatia-aginduak interpretatzea. 4. Pazientearen tratamenduari buruzko datuak euskarri informatikoan erregistratzea. 5. Homeopatia-sendagaia dagokion datu-basean eta dokumentu-iturrietan aurkitzea. 6. Homeopatia-sendagaien multzo terapeutikoak ekintza-tokiarekin, aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortutako ondorioekin lotu ditu. 7. Homeopatia-sendagaiaren zentzuzko erabilerari buruzko informazioa ematea erabiltzaileari. 8.

Multzoak EDUKIAK 1 2 3 4 5

• Homeopatiako terminologia interpretatzea.

X

• Farmazia-formak, eszipienteak eta tresneria homeopatikoa identifikatzea. X PROZEDURAZKOAK • Homeopatia-produktuak banatzea. X X

• Homeopatia-prestakinak lantzeko teknikak deskribatzea. X • Dokumentazioa eta programa informatikoak erabiltzea, homeopatia-produktuei buruzko informazioa bilatzeko. X X X

• Homeopatia-medikuntza. Homeopatia historian zehar. Samuel Hahnemann (1755-1843).

X

• Homeopatian gehien erabiltzen diren terminoak: antzekotasunaren legea, diluzio infinitesimala, anduiak, tintura ama, beratzea. X KONTZEPTUZKOAK • Oinarrizko homeopatia-farmakologia. Homeopatia-sendagaien farmazia-formak eta aurkezpenak. X X

• Homeopatia-prestakinen elaborazioaren azterketa. Eragiketa bereziak. X • Homeopatia-agindua, agindu alopatikoaren aurrean. X X

6

UD8: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 41

UD8: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA42

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARRERAZKOAK

• Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa. • Kontsultatu ohi diren liburuetako eta programa informatikoetako sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. • Errespetua eta diskrezioa agindutako tratamenduetan. • Zorroztasuna erabiltzaileari ematen zaion informazioan.

X X X

X

X

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. Hasierako testa ebaztea. UDaren aurkezpena.

1 1 h X X Testak laburra izan beharko du, erantzun laburrekoa, eta homeopatia-medikuntzarekin eta homeopatia-produktuekin lotzen diren galderak izango ditu. Testa egiteko 30 minutu izango dute ikasleek, eta gero ariketak elkarrekin trukatuko dituzte, haien artean zuzentzeko. Irakasleak ozenki esango ditu erantzun zuzenak. Horrela ikasleen parte-hartzea lortuko da eta aurretik dituzten ezagutzak eta unitate didaktiko honen gainean dituzten zalantzak azaleratuko dira.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Unitate didaktikoaren edukiak aurkezteko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko.

Testa.

J2 Homeopatia- medikuntzaren printzipioei buruzko azalpena.

1-2 1,5 h X Irakasleak homeopatia terminoaren jatorria azalduko du, eta homeopatia-medikuntza oinarritzen den funtsezko printzipioak argituko ditu: antzekotasunaren legea eta infinitesimalitatearen legea. Era berean, saiatuko da ikasleek ulertzea homeopatian helburua ez dela gaixotasuna sendatzea, baizik eta gaixo bakoitza sendatzea. Indibidualizazioa da metodo terapeutiko horren ezaugarrietako bat. Irakasleak medikuntza alopatikoaren eta homeopatikoaren arteko aldeak eta antzekotasunak ezarriko ditu.

Medikuntza homeopatikoa oinarritzen den printzipioak ezagutzeko. Eredu terapeutiko homeopatikoa eta alopatikoa bereizteko.

Apunte fotokopiatuak. Gardenkiak. Arbela. Testuliburua.

J3 Homeopatian erabiltzen diren landareen eta animalien propietateak bilatzeko ariketak.

2-5-6 1,5 h X Homeopatian gehien erabiltzen diren lau animalia eta sei landare zerrendatzen dituen fitxa batean, ikasleek propietate terapeutikoak bilatu beharko dituzte. Diluzio mota eta ekintza terapeutikoa lotu beharko dituzte. Jada ezagutzen dituzten

Homeopatian gehien erabiltzen diren landareen eta animalien propietateak ezagutzeko. Informazioa bilatzeko trebetasuna

Fitxa. Farmazia-espezialitateen katalogoa. BOT sendagaien datu-basea. Boiron

UD8: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA43

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

dokumentu-iturriak eta Boiron laborategien homeopatia- produktuen vademecum-a erabiliko dituzte.

eskuratzeko. laborategiaren homeopatia-produktuen vademecum-a.

J4 Homeopatia-sendagaia prestatzeko metodoari buruzko azalpena.

1-2-3 2 h X Boiron laborategiaren web-orrian azaltzen den bideo laburra izango da abiapuntua. Bideo horretan, homeopatia- sendagaiak prestatzeko prozedura azaltzen da, anduiak biltzetik, forma galeniko bereizgarrietan merkaturatzen diren arte. Irakasleak sendagai horiek nola prestatzen diren azalduko du, eta diluzio motetan oinarrituko da: Hahnemann-en diluzio dezimalak eta zentesimalak (DH, CH) eta Korsakov-en diluzioak (K).

Homeopatia-sendagaiak prestatzeko prozesua ezagutzeko. Homeopatian dauden diluzio motak bereizteko. Diluzio kopurua eta printzipio aktiboaren kontzentrazioa lotzeko.

Bideo-kanoia eta ordenagailua. Arbela. Testuliburua.

J5 Diluzioen problemak ebaztea.

J5.1 Kasu praktikoak interpretatzea.

1-2-3 2 h X Ikasleek diluzioen kalkuluarekin lotzen diren zenbait problema ebatzi beharko dituzte.

Forma galenikoekin eta homeopatia-sendagai beraren aurkezpenean dauden diluzio desberdinekin lotzen diren kasu praktikoak planteatuko zaizkie (Arnica Montana 3CH, 9CH, 30CH).

Matematika-eragiketak egitean eta Hahnemann-en diluzioak kalkulatzean trebetasuna eskuratzeko.

Kasu praktikoak interpretatzeko.

Ariketak. Apunteak. Testuliburua.

J6 Homeopatia-produktuak produzitzen dituen laborategira bisitaldi gidatua egitea.

Guztiak 3 h X X Irakasleak homeopatia-produktuak egiten dituen laborategi baterako bisitaldi gidatua hitzartuko du. Bisitaldiaren helburua da eskariak nola jasotzen dituzten, sendagai indibidualizatuak (hots, paziente bakoitzerako diluzioaren arabera) nola prestatzen dituzten eta farmazia-bulegoetaraino nola iritsarazten dituzten azaltzea. Ikasleak egindako irteerari buruzko hainbat galdera izango dituen fitxa beteko dute.

Ikasitakoa finkatzeko. Ikasgelan ikasitako edukiak laborategian jasotako azalpenarekin lotzeko.

Fitxa.

J7 Homeopatia-sendagaiak sailkapen-koadernoan sailkatzeko ariketa.

2-5-6 3 h X Sendagaiak sailkatzeko koadernoak homeopatia- sendagaietarako atal berezia izango du. Ikasleek homeopatiako printzipio aktiboen zerrenda batean (landareak, animaliak eta mineralak) eta gehien erabiltzen diren

Homeopatian gehien erabiltzen diren landareen, animalien eta mineralen propietateak ezagutzeko. Informazioa bilatzeko trebetasuna

Sailkapen-koadernoa. Katalogoa. BOT. Vademecum homeopatikoa.

UD8: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 43

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

homeopatia-espezialitateen zerrenda batean bilatuko dute propietate terapeutikoei buruzko informazioa. Informazio hori laburbilduko dute eta homeopatiako sailkapen terapeutikoaren arabera sailkatuko dituzte sendagai horiek. Aipamen berezia egingo da animaliengan aplikazio homeopatikoa duten sendagaien inguruan.

eskuratzeko. Informazioa antolatzeko.

J8-E2 Artikulu zientifiko baten analisi eta balorazio kritikoa.

1-2-3-6-7 1 h X Ikasleek homeopatia-sendagaien eta homeopatia- medikuntzaren metodo terapeutikoaren eraginkortasuna auzitan jartzen duen artikulu bat aztertuko dute, eta, ondoren, balorazio kritikoa egingo dute.

Gertakariak eta iritziak bereizteko. Irizpideak aztertzeko. Balorazio kritiko ona egiteko jakintzak integratzeko. Ikasteko prozesua ebaluatzeko.

Artikulua.

J9-E3 Homeopatia- sendagaien banaketako praktika.

Guztiak 1,5 h. X X Ikasgela-lantegiko benetako banaketako ariketa praktikoa izango da, banakakoa. 4. unitate didaktikoan landutako banaketarako ezarritako protokoloak aplikatu beharko dituzte (komunikazioa, aholkua, informazioa, hitz-hizkuntza, gorputz- hizkuntza, eta abar).

Simulakroan ikasle batek teknikariarena egingo du eta besteak erabiltzailearena. Banaketa-teknikak menderatzen dituztela ez ezik, homeopatia-medikuntzaren oinarriak eta homeopatia-sendagaiaren ezaugarriak ere ezagutzen dituztela frogatu beharko dute, betiere erabiltzaileei informazioa emateko.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Homeopatia-produktuen banaketa-teknikak aplikatzeko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Ikasgela-lantegia Mostradorea, ordenagailua, programa informatikoa, homeopatia-errezetak, homeopatia-sendagaiak eta dirua.

E4 Ikaskuntza-prozesuari buruzko bildumazko ebaluazioko berariazko jarduera.

Guztiak 1,5 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira.

Ariketa honetan test gisako galderak eta galdera laburrak egingo dira eta idatziz ebatzi beharko dituzten kasu praktikoak gaineratuko dira.

Irakasleak proba hori egiteko behar duten guztia emango die (eranskinak, sendagaien zerrendak, eta abar).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• J9 jarduera egiteko komeni da ikasgela-lantegian kasu errealekin ahalik eta antzik handienarekin simulatu ahal izatea banaketa. Programa informatikoa izango duen ordenagailua eta mostradorea beharko da, eta homeopatia-errezeten kopiak, homeopatia-sendagaiak eta dirua eduki beharko da banaketa osoa egiteko, kobratzeko jarduna barne.

• J6 jarduerako bisitaldia Boiron laborategiekin hitzartu ahal izango da, Euskadin homeopatia-produktuak produzitzen dituen laborategi bakarra baita. Bizkaiko Zaratamo herrian du egoitza.

UD8: HOMEOPATIA. HOMEOPATIA PRODUKTUAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 45

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

9. unitate didaktikoa: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA Iraupena: 16 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE5: Produktu fitoterapeutikoak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Printzipio aktiboak jatorri biosintetikoaren arabera sailkatzea. 2. Sendabelarren printzipio aktiboak isolatzeko, identifikatzeko eta kuantifikatzeko prozedurak deskribatzea. 3. Sendabelarra patologian sortzen duen ekintza terapeutikoarekin lotzea. 4. Gehien erabiltzen diren forma galenikoak ezagutzea eta produktu fitoterapeutikoen aginduak interpretatzea. 5. Fitoterapia-prestakinaren zentzuzko erabilerari buruz informatzea erabiltzaileari. 6. Pazientearen tratamenduari buruzko datuak euskarri informatikoan erregistratzea. 7. Produktu fitoterapeutikoa dagokion datu-basean eta dokumentu-iturrietan aurkitzea. 8. Sendabelarretako sendagaiei dagokienez indarrean dagoen legezko araudia azaltzea.

Multzoak EDUKIAK 1 2 3 4 5

• Sendabelarrak identifikatzea.

X

• Fitoterapiaren terminologia interpretatzea. X PROZEDURAZKOAK • Produktu fitoterapeutikoak banatzea. X X

• Dokumentazioa eta programa informatikoak erabiltzea, produktu fitoterapeutikoei buruzko informazioa bilatzeko. X X • Bezeroei informazio teknikoa ematea. X X

• Fitoterapia. Sendabelarrak historian.

X

• Landare-droga. Sendabelarren konposizio kimikoa: metabolismo primarioaren eta sekundarioaren produktuak. X KONTZEPTUZKOAK • Sendabelarren sailkapen anatomofarmakologikoa. X X

• Sendabelarren forma galenikoak: infusioak, tisanak, aterakinak, zukuak, enplastuak, lurrunak, kataplasmak,... X X • Produktu fitoterapeutikoak agintzea eta banatzea. X X

6

UD9: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA 46

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARRERAZKOAK

• Sendagaien erabilera okerrak eta automedikazioak osasunean izan dezakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa. • Kontsultatu ohi diren liburuetako eta programa informatikoetako sendagaiei buruzko informazioa zabaltzeko interesa. • Zorroztasuna erabiltzaileari ematen zaion informazioan. • Trebetasuna sendabelarren katalogoa maneiatzean. • Banatzeko lanetan ezusteko egoerei erantzuteko gaitasuna. X

X X

X

X X X

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1 1 h X X Unitate didaktiko honekin hasi aurretik, irakasleak ikasleei esango die etxean galde dezatela sendabelarrekin egindako zer sendabide erabili dituzten familian osasun-egoera hobetzeko edo arintzeko. Jarduera honetan irakasleak oso ezagunak diren eta propietate medizinalak dituzten landareen argazkiak edo marrazkiak erakutsiko dizkie, esate baterako: baratxuria, azenarioa, orburua, kardua, eukaliptoa, garraiska, asuna, belar bedeinkatua, eta abar. Ikasleek unitate didaktiko honen aurkezpenean hartuko dute parte, probatu dituzten edo haien ingurunean ikusi dituzten sendabelarretan oinarritutako etxeko sendabideen alorreko ezagutzen berri emango dute. Landareen izenei eta horien propietate medizinalei buruzko informazioa bilduko dute, eta, gero, Sendabelarren Katalogoko (CGCOF) informazioarekin alderatuko dute.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleak iritzia ematera, parte hartzera, eztabaidatzera eta beldur eszenikoa galtzera motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko. Informazioa antolatzeko.

Irakasleak egindako galderak. Familiakoen informazioa. Landareen diapositibak eta marrazkiak. Sailkapen-koadernoa.

J2 Sendabelarrek historian izan duten erabilerari buruzko azalpena.

1-2-3-4 1,5 h X Azalpenari hasiera ematean, fitoterapia terminoa definituko da. Irakasleak historiaren barruan gaixotasunak sendatzeko sendabelarren erabilerari buruzko erreferentzia egingo du. Era berean, propietate medizinalak izan ditzaketen landareen zatiak azalduko ditu, eta landare horiek nola eta noiz bildu behar diren adieraziko du. Gehien erabiltzen diren landareen

Fitoterapia ezagutzeko. Jarduera terapeutikoa duten landareen zatiak identifikatzeko. Sendabelarrak aurkezten diren forma gelenikoak bereizteko.

Testuliburua. Sendabelarrak. Arbela.

UD9: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA48

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

benetako adibideekin osatuko dira azalpenak. Irakasleak fitoterapian gehien erabiltzen diren forma galenikoak berrikusiko ditu.

J3 Sendabelarrak sailkatzeko ariketa.

1-2-3-4 2 h X Sendagaiak sailkatzeko koadernoan atal berezia eskainiko zaio sendabelarrak jardueraren arabera sailkatzeari (baltsamikoak, karminatiboak, tonikoak, eta abar). Giza gorputzaren aparatuen ekintzaren arabera ere sailkatuko dira

Ikasitakoa finkatzeko. Informazioa bilatzeko trebetasuna eskuratzeko. Informazioa antolatzeko.

Sendabelarren Katalogoa. BOT datu-basea. Sendagaiak sailkatzeko koadernoa.

(antiemetikoak, antidiarreikoak, hipolipemianteak, eta abar). Irakasleak sendabelarren zerrenda emango die, eta ikasleek Sendabelarren Katalogoan eta BOT datu-basean bilatu

beharko dituzte landare bakoitzaren propietateak.

J4 Inguruneko sendabelarren zati batzuk tokian bertan ezagutzea eta biltzea.

1-2-3-4-7- 8

3 h X X Mendirako irteera programatuko da, maiatza alderako, inguruneko sendabelarretako batzuk ezagutzeko (ikastetxearen kokalekuaren arabera edo irakaslearen nahien arabera irteera ere erdi-aroko azoka bat edo belar-denda bat bisitatzera zuzendu daiteke).

Sendabelarrak identifikatzeko. Jarduera terapeutikoa duen landarearen zatia hautatzeko. Informazioa antolatzeko. Taldean lan egiteko.

Sendabelarrak sailkatzeko liburua. Argazki-kamera.

Irakaslearen adostasunarekin landaretako batzuk edo landare zatietako batzuk bildu ahal izango dira aurrerago herbario bat lantzeko. Ikasleek argazki-kamera eramango dute sendabelarra ezagutzeko.

Talde osoak, irakasleak barne, landarearen izena identifikatu ostean, landarearen propietate terapeutikoak bilatuko ditu.

J5 Herbario bat lantzea. 1-2-3-4-7- 4 h X J3 eta J4 jardueren informazioarekin, ikasleek 20 Sendabelarrak identifikatzeko. Ikasgela-lantegia. 8 sendabelarren herbarioa landuko dute. Landarearen irudia

bilatu ahal izango da, argazkia aurkeztu ahal izango da, marrazki bat egin ahal izango da edo nahi den propietate terapeutikoa duen landarearen zatia aurkeztu ahal izango da.

Sendabelarra jarduera terapeutikoarekin lotzeko. Informazioa antolatzeko. Herbarioa diseinatzeko.

Herbarioa. Sendabelarren Katalogoa. Sendabelarrak sailkatzeko liburua.

Ikasleak biltzen dituzten landareen erantzule izango dira eta babestutako landareak eta ingurumena errespetatzeaz arduratuko dira.

Sendabelarren irudiak.

Jarduera hau programatzean, herbarioa lantzeko lana beste Power Point-eko aurkezpena diseinatzeko. Ordenagailua.

UD9: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA 48

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

lan batekin ordezkatu ahal izango da. Izan ere, aurreko jardueretan landutako sendabelarren irudiak, datuak, konposizioa, propietateak eta aplikazioak azalduko dituen Power Point bat landu daiteke.

J6 Sendabelarren konposizio kimikoari buruzko azalpena.

1-2 1,5 h X Irakasleak jarduera farmakologikoa duten printzipio aktiboen konposizioa emango du aditzera, eta landare bat sendabelartzat jotzeko edo ez jotzeko arrazoiak azalduko ditu. Ondoren, metabolismo primarioko eta metabolismo sekundarioko gaien azterketarekin jarraituko du.

Sendabelarren konposizio kimikoa ezagutzeko. Metabolismo primarioko eta metabolismo sekundarioko gaien arteko desberdintasunak ezartzeko.

Testuliburua. Arbela. Gardenkiak.

J7-E2 Produktu fitoterapeutikoak banatzeko praktika.

Guztiak 1,5 h. X X Ikasgela-lantegiko benetako banaketako ariketa praktikoa izango da, banakakoa. 4. unitate didaktikoan landutako banaketarako ezarritako protokoloak aplikatu beharko dituzte (komunikazioa, aholkua, informazioa, hitz-hizkuntza, gorputz- hizkuntza, eta abar). Simulakroan ikasle batek teknikariarena egingo du eta besteak erabiltzailearena. Banaketa-teknikak menderatzen dituztela ez ezik, gehien erabiltzen diren sendabelarren propietateak ere ezagutzen dituztela frogatu beharko dute, betiere erabiltzaileei informazioa emateko. Ikasleek Arkochim laborategiko edo antzeko beste batzuetako eskuliburu sinple bat izango dute. Bertan, gehien banatzen diren produktu fitoterapeutikoak berrikusi eta kontsultatuko dituzte.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Produktu fitoterapeutikoak banatzeko teknikak aplikatzeko. Hainbat laborategitako produktuak maneiatzeko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Ikasgela-lantegia. Mostradorea, ordenagailua, programa informatikoa. Gehien banatutako Arkokapsula produktuak, edo antzekoak. Arkochin laborategiko edo antzekoetako eskuliburua.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko ebaluazioko berariazko jarduera.

Guztiak 1,5 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honetan test gisako galderak eta galdera laburrak egingo dira, eta idatziz ebatzi beharko dituzten kasu praktikoak gaineratuko dira. Irakasleak proba hori egiteko behar duten guztia emango die (eranskinak, sendagaien zerrendak, eta abar).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

UD9: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA50

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• J7 jarduera egiteko komeni da ikasgela-lantegian kasu errealekin ahalik eta antzik handienarekin simulatu ahal izatea banaketa. Programa informatikoa izango duen ordenagailua eta mostradorea beharko da, eta sendabelarrak, produktu fitoterapeutikoak eta dirua eduki beharko da banaketa osoa egiteko, kobratzeko jarduna barne.

• J4 jarduera maiatzerako programatu beharko da; hori dela eta, unitate didaktiko hau data horietan eman beharko da. • J5 jarduerak denbora asko eska dezake. Kontuan izan behar da ikasturtearen amaieran gaudela eta, horregatik, jarduera hau J3 eta J4 jardueretan bildutako informazioa jasoko duen

Power Point-eko aurkezpen batekin egitea proposatzen da. • J7 jardueran Arkochim laborategia eta haren Arkokapsula produktuak aipatzen dira; izan ere, farmazia-bulego guztietan daude eta irakasleei jarduerak programatzeko eta garatzeko

baliagarriak izan dakizkiekeen sendabelarretan oinarritutako kapsula-bilduma bat da. Bilduma horietako doako eskuliburuak daude, baita laborategi horien web-orriak ere. Unitate hau programatzeko oso lagungarriak izango dira.

UD9: FITOTERAPIA. PRODUKTU FITOTERAPEUTIKOAK BANATZEA 50

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

10. unitate didaktikoa: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA Iraupena: 14 ordu

IE1: Farmazia-produktuak banatzeko protokoloak aplikatzen ditu eta agindua edo eskaria interpretatzen du. IE2: Sendagaiak banatzen ditu eta aplikazio terapeutikoekin eta erabilera-baldintzekin lotzen ditu. IE6: Animaliengan erabiltzeko

produktuak banatzen ditu eta aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta sortzen duten ondorioarekin lotzen ditu.

Ikaskuntzaren helburuak: 1. Animaliengan erabiltzeko sendagaiekin gehien lotzen diren terminoak definitzea. 2. Animaliengan erabiltzeko sendagaiak eta horien ekintza terapeutiko nagusiak deskribatzea. 3. Animaliengan erabiltzeko sendagaiak lotzea ekintza-lekuarekin, aplikazio nagusiekin, erabilera-baldintzekin eta animaliarengan eta animalia-jatorriko elikagaiak kontsumitzen dituzten

pertsonengan sortutako eraginekin. 4. Animaliengan erabiltzeko sendagaiaren zentzuzko erabilerari buruzko informazioa ematea erabiltzaileari. 5. Farmazia-espezialitateen katalogoan eta dagokion datu-basean animaliengan erabiltzeko sendagaiei buruzko datuak aurkitzea. 6. Animaliengan erabiltzeko sendagaien tratamenduari buruzko datuak euskarri informatikoan erregistratzea.

Multzoak EDUKIAK 1 2 3 4 5 6

• Farmazia-bulegoan gehien erabiltzen diren animaliengan erabiltzeko farmaziako produktu eta sendagaiak identifikatzea. X

X

• Animaliengan erabiltzeko farmaziako sendagai eta produktuak banatzea. X X PROZEDURAZKOAK • Dokumentazioa eta programa informatikoak erabiltzea animaliengan erabiltzeko sendagaiei buruzko informazioa bilatzeko. X X

• Bezeroei informazio teknikoa ematea. X X

• Animaliengan erabiltzeko farmaziako sendagai eta produktuak. Lehen eta bigarren mailako egokitzapenak. X

X

• Animaliengan erabiltzeko sendagaien ATC sailkapena. X X • Albaitaritza-errezeta. Animaliengan erabiltzeko sendagaiak banatzeko baldintzak. X X

KONTZEPTUZKOAK • Sendagaien arrastoa animalia-jatorria duten elikagaietan. X • Giza kontsumorako elikagaiak produzitzen dituzten animalientzako sendagaiak baimentzeko indarrean dagoen araudia. Albaitaritzako farmakozaintza. Txartel berdea. X X • Animaliengan erabiltzeko sendagaiei buruzko bibliografia eta datu-basea. X X

UD10: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 51

UD10: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA52

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

JARRERAZKOAK

• Sendagaien erabilera okerrak animaliaren osasunean eta animalia-jatorriko elikagaiak kontsumitzen dituzten pertsonen osasunean izan ditzakeen ondorioen gaineko sentsibilizazioa.

• Zorroztasuna erabiltzaileari ematen zaion informazioan. • Trebetasuna farmazia-espezialitateen katalogoa maneiatzean. • Banatzeko lanetan ezusteko egoerei erantzuteko gaitasuna. X

X

X X

X

X X

JARDUERA METODOLOGIA BALIABIDEAK

ZER egingo dudan edo duten Jarduera mota

Helburu inplikat. D

NORK NOLA egingo den ZERTARAKO egingo den ZEREKIN egingo den

Ir. Ik. J1-E1 Hasierako ebaluazioa. UDaren aurkezpena.

1 1 h X X Unitate honi hasiera emateko, gizakiak kontsumitzen dituen animalien gaixotasunei buruzko dokumental laburra ikus daiteke. Kontuan izan behar da gaixotasun horiek gizakiari kutsa dakizkiokeela (adibidez “behi eroen” gaixotasunari buruzko dokumentala izan daiteke). Irakasleak albaitaritzan erabiltzen diren termino berriak sartuko ditu, hala nola zoonosia edo epizootia, eta ikasleen parte- hartzea sustatuko du. Animaliek kutsatzen dizkiguten gaixotasun ezagunak aipatuko ditu: paludismoa, Maltako sukarra, trikinosia. Era berean, ikasleek unitate didaktiko honen aurkezpenean hartuko dute parte, haien konpainiako animaliek osasun-arazoak dituztenean izandako esperientziak azalduko dituzte.

Unitate didaktikoari buruzko aurretiazko ezagutzak hautemateko eta, hala, irakatsi eta ikasteko prozesua behar bezala bideratzeko. Ikasleak iritzia ematera, parte hartzera, eztabaidatzera eta beldur eszenikoa galtzera motibatzeko. Unitate didaktikoaren gaineko interesa pizteko. Informazioa antolatzeko.

Irakasleak egindako galderak. Dokumentala. Telebista edo ordenagailua.

J2 Albaitaritzan gehien erabiltzen diren terminoei buruzko azalpen orokorra.

J2-1 Albaitaritzako sendagaien baimenari eta erregistroari buruzko azalpena.

1-2-3 2 h X Azalpenari hasiera ematean, albaitaritzan gehien erabiltzen diren terminoak definituko dira (animalien inguruko, animaliek eragindako giza gaixotasunen inguruko eta animaliek izaten dituzten gaixotasunen inguruko termino berriak izango dira).

Irakasleak animaliengan erabiltzeko sendagaiak merkaturatzea baimentzeko indarrean dauden arauak azalduko ditu. Zer dira albaitaritza-sendagaien hondakinak eta nola eraentzen da animaliengandik lortzen diren elikagaietan

Albaitaritzan gehien erabiltzen diren terminoak ezagutzeko.

Animaliengan erabiltzeko sendagaien ezaugarriak identifikatzeko. Animaliengan erabiltzeko sendagaien ontziak bereizteko.

Testuliburua. Arbela. Animaliengan erabiltzeko sendagaien ontziak.

UD10: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA53

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

manten daitezkeen gehieneko kantitateak. Sendagai horien lehen mailako eta bigarren mailako egokitzapenaren ezaugarriak azalduko ditu.

Albaitaritza-sendagaien hondakinen arriskuaz jakitun izateko.

J3 Animaliengan erabiltzeko sendagaiak sailkatzeko ariketa.

2-3-5 2 h X Sendagaiak sailkatzeko koadernoan atal berezia eskainiko zaio animaliengan erabiltzeko sendagaien sailkapenari. Lagun egiteko animalientzako sendagaiak eta giza kontsumorako animalientzako sendagaiak bereiziko dira.

Irakasleak animaliengan erabiltzeko farmazia-espezialitateen zerrenda emango die ikasleei. Ikasleek farmazia-espezialitateen katalogoan edo BOT datu-basean bilatu beharko dituzte sendagai bakoitzaren ATC sailkapena eta indikazioak.

Ikasitakoa finkatzeko. Informazioa bilatzeko trebetasuna eskuratzeko. Informazioa antolatzeko.

Farmazia-espezialitateen katalogoa. BOT datu-basea. Sendagaiak sailkatzeko koadernoa. Albaitaritzako vademecum-a.

J4 Albaitaritza-zentroetan datuak biltzeko taldeko jarduera.

Guztiak 3 h X Hiruzpalau ikasleko taldeetan, albaitaritza-zentro batera edo batzuetara joko dute, eta kontsultara gehien etortzen diren animaliei, diagnostikatzen zaizkien gaixotasun motei eta gehien agintzen zaizkien sendagaiei buruzko informazioa bilduko dute.

Informazio hori antolatu egin beharko dute gero idatziz aurkezteko. Talde guztien emaitzak bateratu egingo dira, eta ikasleen artean eztabaida zabalduko da. Ondorioak idatziz jasoko dira.

Albaitaritza-kontsultara iristen diren animalien artean ohikoenak diren patologiak identifikatzeko. Animalien gaixotasunak eta agintzen diren sendagaiak lotzeko. Informazioa hautatzeko eta antolatzeko. Taldean lan egiteko. Ikaskideen aurrean emaitzak azaltzeko.

Gaiaren inguruko bibliografia.

J5 Animaliengan erabiltzeko farmazia-produktuak banatzeko aginduei eta baldintzei buruzko azalpena.

1-2-3-4 1,5 h X Irakasleak albaitaritza-aginduaren mende dauden sendagaietarako albaitaritza-errezetaren ereduaren arau orokorrak azalduko ditu. Salbuespenezko agindua behar duten sendagaien berri emango du, baita albaitaritza-agindurik behar ez dutenen berri ere (acuariumeko arrainei, txoriei, terrariumeko animaliei, eta abar zuzenduak).

Irakasleak animaliengan erabiltzeko sendagaiak emateko baldintzak, formula magistralak eta prestakin ofizinalak

Albaitaritzako farmazia-produktuak agintzeko eta banatzeko baldintzak ezagutzeko. Albaitaritza-errezeta duten eta ez duten sendagaiak bereizteko.

Testuliburua. Arbela. Albaitaritza-errezeten ereduak.

UD10: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 53

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

deskribatuko ditu.

J6 Ikaskuntza-maila egiaztatzeko banakako ariketa.

1-2-3-4-5 1,5 h X Ariketa idatzi honen bidez ikasleek sendagaiak multzo terapeutikoekin, gaixotasunekin eta animalia-espezieekin lotzeko galderei erantzun beharko diete. Test gisako galdera, egia/gezurra gisakoak eta unitate didaktiko honetan agertutako termino berriak definitzeko galderak ere egingo dira.

Ariketa hau egiteko apunteak, testuliburuak, katalogoak eta abar kontsultatu ahal izango dituzte.

Ikasitakoa finkatzeko. Animalien gaixotasunak albaitaritzako sendagaien multzo terapeutikoekin lotzeko. Terminoak definitzeko. Informazioa antolatzeko.

Ariketak. Testuliburua. Apunteak. Bibliografia.

J7-E2 Animaliengan erabiltzeko farmazia- produktuak banatzeko praktika.

Guztiak 1,5 h X X Ikasgela-lantegiko benetako banaketako ariketa praktikoa izango da, banakakoa. 4. unitate didaktikoan landutako banaketarako ezarritako protokoloak aplikatu beharko dituzte (komunikazioa, aholkua, informazioa, hitz-hizkuntza, gorputz- hizkuntza, eta abar).

Simulakroan ikasle batek teknikariarena egingo du eta besteak erabiltzailearena. Banaketa-teknikak menderatzen dituztela erakutsi beharko dute, baita erabiltzaileak banaketan behar duen sendagaiari buruzko informazioa bilatzeko gauza direla ere.

Irakasleak banaketaren unean ebatzi beharreko zenbait kasu praktiko planteatuko ditu.

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Animaliengan erabiltzeko farmaziako produktuak banatzean aplikatu beharreko teknikak jakiteko. Banaketan ezusteko egoerei erantzuteko. Arazoak ebazteko. Errefortzu eta hobekuntzako ariketak hautatzeko.

Ikasgela-lantegia Mostradorea, ordenagailua, programa informatikoa.

Farmazia-espezialitateen katalogoa. Albaitaritzako vademecum-a.

E3 Ikaskuntza-prozesuari buruzko ebaluazioko berariazko jarduera.

Guztiak 1,5 h X Idatzizko ariketa baten bitartez, ikaskuntza-prozesuan erdietsi diren lorpenak ebaluatu nahi dira. Ariketa honetan test gisako galderak eta galdera laburrak egingo dira eta idatziz ebatzi beharko dituzten kasu praktikoak gaineratuko dira.

Irakasleak proba hori egiteko behar duten guztia emango die (eranskinak, sendagaien zerrendak, eta abar).

Ikasteko prozesua ebaluatzeko. Egindako akatsak hautemateko.

Idatzizko ariketa.

OSASUNA Heziketa-zikloa: FARMAZIA ETA PARAFARMAZIA

3. modulua: FARMAZIA-PRODUKTUEN BANAKETA

OHARRAK

• J7 jarduera egiteko komeni da ikasgela-lantegian kasu errealekin ahalik eta antzik handienarekin simulatu ahal izatea banaketa. Programa informatikoa izango duen ordenagailua eta mostradorea beharko da, eta animaliengan erabiltzeko sendagaien ontziak eta dirua eduki beharko da banaketa osoa egiteko, kobratzeko jarduna barne.

• J4 taldeko praktika ikastorduez kanpo egin beharko dute.

UD10: ANIMALIENGAN ERABILTZEKO SENDAGAIAK AZTERTZEA ETA BANATZEA 55