1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII (SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII (ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1. PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

1

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

- Madurez das linguasrománicas: s. VIII.

- Primeiros documentos escritos en galego: s. XII.

- Monolingües en galego.

S. XIX:rexurdimento

lingüístico e cultural e o descubrimento

da propia identidade

S. XVIII: haicerta mudanza

na consideración da lingua

(Ilustrados).

Cos Reis Católicos : o

galego úsase nos rexistros

coloquiais da vida cotiá desde

o s. xv.

1.Introdución

2

2.Séculos

XVI-XVII

3

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

4

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

Intelectuais que estudan e buscan remedio á situación de marxinación e atraso en idioma, cultura, economía, técnica, educación, etc.

Apoio legal ó castelán. Continuación do prexuízo cara ó galego.

Prehistoria da normalización polo traballo, estudo, defensa e análise dos Ilustrados sobre a situación lingüística.

Destacan: padre Sarmiento, padre Sobreira, padre Feixoo e o cura de Fruíme.

Propostas:

- Ensino en galego.

- Galego no ensino e nadifusión da doutrina católica.

- Obrigatoriedade de saber galego por parte dos funcionarios.

- Estudos etimolóxicos e lexicográficos.

S. XVIII: Ilustración

3. Século

XVIII

5

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

XVI, XVII e XVIII : período do galego medio. A lingua sofre un

proceso de vulgarización e castelanización e desenvólvense os

principais fenómenos dialectais que caracterizan o galego moderno.

Fonoloxía

Vocalismo

Perda da nasalidade vocálica: man/mao…

Mantemento das vogais átonas.

Xeneralización dos ditongos –oi-, -ou-, -ei-: moito, ouro,

eira…

Consonantismo

Enxordecemento e redución do sistema de sibilantes,

dando lugar á situación actual:

Grafía s-, -s- /s/: saber, casa…

6

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

Grafías c, z /θ/:cento, caza.

Grafía x /∫/: xadrez…

Conservación do fonema /t∫/ para a grafía ch: cheiro…

Aparece a gheada e o seseo: prólojos, faser…

Morfosintaxe

Distinción te (CD)/che (CI): vinte, díxenche…

Alternancia llo/llelo: dillo (a ela), díllelo (a elas)…

Xeneralización da desinencia –che(s) para a P2 dos Pt de

indicativo: cantaches…

Conservación da desinencia –des como MNP da P5: falades…

Léxico

Comezan a introducirse frecuentes castelanismos: *Dios,

*pueblo, *jueves…

7

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

4. Século

XIX

Prerrexurdimento

-Textos de propaganda en galegopara a causa antifrancesa.

- Incremento no ritmo de penetración do castelán: Ley Moyana.

- Nace: provincialismo – rexionalismo

Provincialismo: reivindicación da de Galicia como provincia única. Primeiro paso para unhatoma de conciencia política de carácter galeguista.

1861: Primeiros Xogos Florais, A Coruña.

1862: Álbum de la Caridad

8

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

9

Rexurdimento

1863, Cantares gallegos, Rosalía de Castro: Rexurdimento Pleno.

Importantes publicacións, primeirasgramáticas, primeiros dicionarios bilingües, prensa en galego.

1889: Rexionalismo, movemento herdeirodo Provincialismo.

Fenómenos contrapostos: perde falantes, recupera a categoría de lingua literaria e de cultura; descualificación, marxinación, desprezo; reivindicado e prestixiado por unha minoría culta.

Interferencia lingüísticas: castrapos.

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

Cando no Prerrexurdimento e no Rexurdimento se recupera o uso escrito e

culto do galego, este é moi próximo ó oral espontáneo. Por iso de

denomina galego popular.).

Os trazos característicos desta etapa son:

Grafía

Representación do seseo e da gheada: *jallegho, *lus… A gheada e o

seseo recúan cara á franxa máis occidental de Galiza.

Vacilacións: xente/gente, xa/ja…

Uso de apóstrofes e guións: n-a vila, d’a montaña…

Predominio dunha tendencia dialectalista.

10

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO

11

Morfoloxía

Dialectalismos morfolóxicos: maus/maos/mans/mas, canciós…

Interdialectalismo: mestúranse formas das distintas áreas lingüísticas,

como plurais en –ns, -is e –s ou o plural –is coexiste con –les, -es,-s.

Léxico

Aparecen castelanismos en abundancia: *suelo, *nudo, *nombrar…

Popularismos: *probes (pobres), *millor (mellor)…

Diferecialismos *exempro (exemplo)…

Dialectalismos e vulgarismos: *piedá (piedade)…

Arcaísmos: *vegada (vez)…

1. INTRODUCIÓN

2. SÉCULOS XVI – XVII

(SÉCULOS ESCUROS)

3. SÉCULO XVIII

(ILUSTRACIÓN)

4. SÉCULO XIX

4.1.PRERREXURDIMENTO

4.2. REXURDIMENTO