HISTORIA DA LINGUA GALEGA: A GALIZA MEDIAVAL

ALEX IGLESIAS ROMERO3ºB

INTRODUCIÓN O ESPLENDOR MEDIAVAL A LITERATURA MEDIAVAL A SITUACIÓN DA LINGUA DURANTE A IDADE

MEDIA A DECADENCIA OS SÉCULOS ESCUROS CONCLUSIÓN FONTES

INDICE

Castelo de Soutomaior(Pontevedra)

Durante a Idade Media, Galicia abranguía os reinos de Asturias, León e o norte de Portugal.En esta época produciuse un desenvolvemento

do galego xa que en Galicia todos falaban galego. E só se utilizaba “o latín culto”na lingua escrita.

INTRODUCIÓN

En gran parte da Idade Media ,Galicia encontrábase nun constante crecemento económico e demográfico,ademais de literario.

O galego foi unha lingua exclusiva no uso oral.Ata que no século XIII se comeza a utilizar o galego en textos escritos (notariais,xudiciais e administrativos) tanto públicos como privados.

O ESPLENDOR MEDIAVAL

Foro do Burgo de Castro Caldelas

Primeiro documento real conservado escrito en galego.

DEFINICIÓN CANCIONEIROS AUTORES E INTERPRETES Cantigas de amor

Temática amorosa

CANTIGAS Cantigas de amigo

Cantigas de escarnio

Temática satírica Cantigas de maldicir

A LITERATURA MEDIAVAL

Na literatura medieval aínda que houbo algún texto narrativo,o máis importante foron as producións poéticas ( Cantigas )

O galego convertese na lingua da lírica en toda a península excepto en Cataluña.A lírica medieval é o conxunto de composicións poéticas escritas en galego-portugués ( s.XII-s.XIV )

DEFINICIÓN

As cantigas chegaron a nós en pergamiños recollidos en cancioneiros.Consérvanse tres:

- Cancioneiro de ajuda - Cancioneiro da Biblioteca Nacional de Lisboa -Cancioneiro da Vaticana

OS CANCIONEIROS

- TROBADORES: nobres compositores - SEGREIS: interpretes profesionais - XOGRARES: interpretes das composicións dos

trobadores - MENESTREIS: músicos - SOLDADEIRAS: mulleres bailarinas

AUTORES E INTERPRETES

XOGRAR MENESTREL TROBADOR

As cantigas eran textos para ser interpretados. Diferéncianse en:

-Temática amorosa: Cantigas de amor Cantigas de amigo -Temática satírica: Cantigas de escarnio e maldicir

AS CANTIGAS

Son composicións nas que un cabaleiro expresa os sentimentos a súa amada (senhor) a que considera perfecta.

Tipos: -Cantigas de refrán -Cantigas de mestría

CANTIGAS DE AMOR

A dona que eu am’e tenho por senhor

amostrade-mi-a, Deus, se vos em prazer for,

se nom dade-mi-a morte.

A que tenh’eu por lume d’estes olhos meus

e por que choram sempre, amostrade-mi-a, Deus,

se nom dade-mi-a morte

Essa que vós fezestes melhor parecer

de quantas sei, ai Deus!, fazede-mi-a veer,

se nom dade-mi-a morte

Ai, Deus!, qui mi-a fezestes mais ca mim amar,

mostrade-mi-a u possa com ela falar

se nom dade-mi-a morte

CANTIGAS DE AMOR

BERNAL DE BONAVAL

Son composicións nas que unha muller, chora a ausencia do seu amado (amigo).A moza diríxese a nai, a irmán, a amiga ou a elementos da natureza para contarlle os seus sentimentos.

Tipos: -Bailadas -Barcarolas ou mariñas -Cantigas de romaría -Albas ou Alboradas

CANTIGAS DE AMIGOPERGAMIÑO VINDEL

Ondas do mar de Vigo,

se vistes meu amigo,

E ai Deus se verrá cedo!

Ondas do mar levado,

se vistes meu amado?

E ai Deus se verrá cedo!

Se vistes meu amigo,

o por que eu sospiro?

E ai Deus se verrá cedo!

Se vistes meu amado,

Por que hei gran coidado?

E ai Deus se vera cedo

CANTIGAS DE AMIGO

MARTIN CODAX

Son poemas onde os trobadores con ironía, sarcasmo e burla critican a sociedade medieval.Diferenzas:

-escarnio:critican de forma encuberta e irónica con dobres sentidos

-maldicir:faise unha burla de forma directa e explícita

TEMAS: -Sátira social -Sátira política -Sátira sexual -Sátira literaria -Sátira moral

CANTIGAS DE ESCARNIO E MALDICIR

Foi un día Lopo jograr

a cas dun infançón cantar,

e mandou-lh’ele por don dar

tres couces na garganta;

e fui-lh’escass’ , a meu cuidar,

segundo com’el canta.

Escasso foi o infançón

en seus couces partir en don,

ca non deu a Lopo entón

máis de tres na garganta;

e máis merece o jograrón,

segundo com’el canta.

CANTIGAS DE ESCARNIO E MALDECIR

MARTIN SOARES

A comezos da Idade Media o galego só se utilizaba na lingua oral,co paso do tempo comezouse a utilizar na lingua escrita.No século XII coa separación de Galiza e Portugal, o galego pasa a ser a lingua dos dous reinos, pasando a chamarse galego-portugués.Pouco a pouco introdúcense castelanismos no galego.

SITUACIÓN DA LINGUA DURANTE A IDADE MEDIA

Primeira substitución nobiliar:Pedro I e Enrique de Trastamara disputan o reino de Galiza.Gaña Enrique que otorga terras aos nobres casteláns que o apoiaron,entrando por primeira vez o castelán a Galiza.

Os irmandiños revélanse contra os señores feudais,estes piden axuda a Isabel a Católica. Derrotados os irmandiños Isabel pide unha recompensa en forma de terras para os seus nobres casteláns, entrando por segunda vez o castelá a Galiza

A DECADENCIA:CAUSAS

REVOLTA IRMANDIÑA

Segunda substitución nobiliar:Xoana a Beltranexa e Isabel a Católica disputan o reino de Castela.Gaña Isabel que inicia a “Doma e castración del Reino de Galicia”

quedando o reino de Galiza sometido o reino de Castela. O poder desenvólvese en Castelán e só o pobo utiliza o Galego.

A DECADENCIA:CAUSAS

Os reis Católicos impoñen unha norma que fai que todos os escribáns se examinen en Toledo, polo que todos os documentos se escriben en castelán. En Galiza imprimíase en latín ou en castelán ( primeiro libro

impreso en 1491), ata que a mediados do século XIX se imprime o primeiro libro en galego

OS SÉCULOS ESCUROS

O galego pasou de ser unha lingua exclusiva no uso oral a ser unha das linguas máis importantes na literatura medieval.A presión do Reino de Castela sobre o Reino de Galicia fixo que se comezaran a introducir castelanismos na lingua, o que conlevou a decadencia, que meteu ao reino nunha etapa escura (séculos escuros).

CONCLUSIÓN

Páxinas dadas por Sofía Material e presentacións de Sofía Para conseguir as imaxes:Google imaxes Libro de texto

FONTES