Irakaslearen baliabideak Euskara 5 · 116141 Bezeroen arreta 902 44 44 41 [email protected]...

116141

Bezeroen arreta902 44 44 41

[email protected]

www.edebe.com

5Euskara

Irakaslearen baliabideak

giltza

giltza

Lehen Hezkuntza

116141_CG_LENGUA_5EP_EUS_TALENTIA_coberta.indd 1 19/02/14 13:23

Talentuaren esentziaGure proiektuak talentuaren forma guztiak biltzen eta probatzen ditu:

Talentu analitiko eta kritikoaIkasi pentsatzen, pentsamendu-errutinak erabiltzen, pentsamendua balioesten... Bizitzan jokatzeko modu bat.

Talentu sortzaileaAzaleratu irudimena, adierazkortasuna... problemak eta erronkak gainditzeko.

Talentu ekinzaleaEkimena, irudimena, talde-lana, komunikazioa, ahalegi-na... Zure helburua, zure ametsa.

Talentu emozionalaEmozioak eraginkorki kudeatu eta adierazi.

Talentu sozialaOhartarazi justizia sozialaren beharraz, mundu hobe bat lortze aldera.

Talentu kooperatiboaBesteekin eta besteengandik ikasteko eta baliozko pro-duktuak ekoizteko bidea da.

Programazioa eta Orientabide Didaktikoak (POD)

Material Osagarria (MO)

Irakaslearen baliabideak

116141_CG_LENGUA_5EP_EUS_TALENTIA_coberta.indd 2 19/02/14 13:23

TALENTIA: talentuaren garaia daIrakasleak zarete ikasgeletako talentuaren eragileak. Giltzatik zuen lana erraz-tuko duten baliabideak eta materialak eskaintzen dizkizuegu. Koaderno honetan baliabide horietako batzuen azalpena aurkituko duzue:

Programazioa eta Orientabide Didaktikoak biltzen dituen liburua eta Material Osagarria. Guztiz erabilgarria suertatuko zaizuelakoan, eskerrak eman nahi dizki-zuegu zuen konfiantzagatik.

Unitate didaktiko baten Programazioa eta Orientabideak ............................................ 2-13

Material Osagarria ataleko baliabideen laginak ................................. 14-21

Programazio didaktikoa eta ikasgelako programazioa ikusteko lagina ...................................................... 22

Glosarioa ............................................................ 23

Eta gainera...

116141_CG_LENGUA_5EP_EUS_TALENTIA_interior.indd 1 19/02/14 14:55

Uda bete kontu10. eta 11. orrialdeak

Entzun eta hitz egin12. eta 13. orrialdeak

Irakurri eta ulertu14-17 orrialdeak

Idatzi eta hausnartu18-23 orrialdeak

Erabili24. eta 25. orrialdeak

Pentsaketan26. orrialdea Ekin eta gogoeta27. orrialdea

• Unitatearen gaiari hasiera ematea. P• Irudiak aztertzea eta gertatuko denari buruzko hipotesiak egitea. P• Entzungaia arretaz entzutea eta egindako hipotesiekin alderatzea. P • Egunerokoan erabiltzen diren euskarazko esapideak. K• Elkarrizketak osatzea eta antzeztea. P• Kontaketa biziaren ezaugarriak identifikatzea. P• Pasadizo bat modu biziagoan kontatzea. P • Irudiei erreparatuz, irakurgaiari buruzko hipotesiak egitea. P• Ipuina irakurtzea fonetika eta intonazio zuzenaz. P• Hitz eta esamolde ezezagunen esanahia bakarka zein taldeka argitzea. P• Urrunetik geurera bizitzera etorri diren pertsonak aberastasun iturritzat baloratzea. B• Bidaiaren hurrenkera berriro azaltzea. P• Informazioa bilatzea eta aukeratzea proposatutako jardueratik abiatuz. P• Iritzian eta bizipenetan oinarrituta, email bati erantzutea. P • Bizipenen kontakizunen ezaugarriak: egitura, narratzailea eta denborazko esapideak. K• Ezaugarriak bizipen baten kontakizunean identifikatzea. P• Orainaldiko eta lehenaldiko aditzak. K• Irudietatik abiatuta, kontakizuna ahoz egitea. P • Imajinazioa eta sormena martxan jartzea. P• Bizipen baten kontakizuna idaztea. P• Idatzitako kontakizuna ahoz aurkeztea. P • Ikuspuntuen zirkulua pentsamendu-errutina ikastea eta praktikan jartzea. P• Besteen lekuan jartzen ikastea eta besteon iritzia ulertzen ikastea. B Ekin • Egoera errealen aurrean, sormena eta ekintzailetasuna lantzea. PHausnartu• Unitatean ikasitakoari buruzko hausnarketa egitea. P

EbaluazioaEbaluaziorako baliabideak (MO): Unitatearen ebaluazioa egiteko errubrika, 59. orrialdean. Gaitasunen ebaluazioa egiteko errubrikak, 72-87. orrialdeak. Etengabeko ebaluaziorako adierazleak, 100-101. orrialdeak. Unitatearen ebaluazio-fitxa, 112. orrialdean.

Guztion eskola• Oinarrizko curriculum-egoki-

tzapena (MO) 4-7 orrialdeak. Sakontze-fitxa 40. orrialdean.

• Garaiz detektatzeko, 30. orrialdea.

Pentsaketan• Ikuspuntuen zirkulua pentsamen-

du-errutina (Ikaslearen liburua): 26. orrialdean.

IKT baliabideak• ADIrako baliabide digitalak: liburu

digital interaktiboa, jarduera osa-garriak, etab.

• Ikasgelarako baliabide digitalak.

Sormena• Ataza integratua (Ikaslearen

liburua): 24-25. orrialdeak.

Ekimena• Ekin (Ikaslearen liburua): 27.

orrialdea.

Askotariko adimenak• AA lantzeko jarduerak (Ikaslearen

liburua): I. Logikoa eta matema-tikoa 11., 23. eta 27. or., II. Gor-putzarena eta zinestesikoa 12. or., III. Intrapertsonala 19. eta 25. or.

• AA lantzeko jarduerak (POD): 35. eta 36. orrialdeetan.

Gaitasunak• Erabili (Ikaslearen liburua): 24-25.

orrialdeak.• Gaitasunak lantzeko fitxak (MO):

130-131. orrialdeak.

360ºko ikaskuntza• Munduan zehar (Ikaslearen

liburua): 16. orrialdean.

1Uda bete kontu

Ikasgelan talentua sustatzeko baliabideak

EDUKIAK

28

1. PLANGINTZA / UNITATE DIDAKTIKOAREN PROGRAMAZIOA

2

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Unitate didaktikoan eskaintzen diren baliabideen mapa.


1. Irudietatik abiatuta, informazio eskuratzea eta hipotesiak egitea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna / Linguistikoa, Ikusizkoa eta espaziala)

2. Elkarrizketetan norberaren kontaketa biziagoa egitea, eta besteen kontaketen aurrean euskal esamolde jatorrak erabiltzea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna, Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna / Hitzezkoa, Pertso-nartekoa)

3. Testuak ulertzea, osatzea, azaltzea eta antzeztea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna / Linguistikoa, Gorputzarena eta zinestesikoa)

4. Informazioa bilatzea eta aukeratzea, ikaskuntzan aurrera egiteko. (Informazioa tratatzeko eta teknologia digitalak erabiltzeko gaitasuna, Ikasten ikasteko gaitasuna / Linguistikoa, Intrapertsonala)

5. Ipuinetako kontakizunak gozatzea, eta besteon bizipenetatik ikastea. (Giza eta arte-kulturarako gaitasuna, Ikasten ikasteko gaitasuna, Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna / Linguistikoa, Intrapertsonala, Pertsonar-tekoa)

6. Bizipenen kontakizuna antolatzea, idaztea eta azaltzea. (Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna, Ikasten ikasteko gaitasuna / Linguistikoa, Intrapertsonala)

7. Ikasitakoa identifikatzea, baloratzea eta horri buruzko hausnarketa egitea. (Ikasten ikasteko gaitasuna / Intrapertsonala)

Helburuak gaitasunen eta askotariko adimenen arabera

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

Erronka ulertzea eta hipotesiak egitea.

Ahoz komunikatzea hainbat egoeratan, lexiko, esa-molde eta egitura egokiak erabiliz.

Komunikazio-egoeretan arretaz eta errespetuz entzutea eta parte hartzea.

Irakurgaia ulertzea eta interpretatzea, lexikoa aberas-teko eta ortografia finkatzeko baliabidetzat hartuz.

Bizipenen kontakizuna identifikatzea, interpretatzea eta ekoiztea, testu-mota horri dagozkion elemen-tuak eta baliabideak egoki erabiliz.

Hizkuntzaren baliabideak zuzen erabiltzea kontaki-zunak ekoizteko.

Euskal esamolde jatorrak baloratzea eta erabiltzea.

ESTANDARRAK

Irudietatik informazioa jasotzen du eta interpretatzen du.Jasotako eta interpretatutako informaziotik ondorio logikoak ateratzen ditu.

Ahoskera eta dikzio egokiaz hitz egiten du.Bere ideiak argi azaltzen ditu, emandako ereduei jarraituz.Aktiboki entzun eta parte hartzen du, elkarrizketaren gaiari lotutako gal-derak eta komentarioak eginez .

Ahozko hizkuntza hainbat helburutarako (akademikoa, soziala, ludikoa) eta bere adierazpen pertsonalerako (sentimenduak, emozioak…) erabiltzen du, arlo desberdinetan.Ideiak argi adierazten ditu, koherentziaz eta zuzentasunez.Ikaskideen ekarpenak arretaz entzuten ditu, besteen ideiak, sentimenduak eta emozioak errespetatuz.

Irakurgaiaren mezua ulertzen du, eta testuaren ideia nagusiak eta bigarren mailakoak identifikatzen ditu.Ezagutzen ez dituen hitzak ulertzeko estrategiak erabiltzen ditu.Gertakarien hurrenkera azaltzeko gai da.

Ahoz zein idatziz pertsonen kontakizunak egitura egokiari eutsiz azaltzen ditu.Irudi multzo batetik abiatuz, bizipen baten kontakizuna idazten du.

Denborazko esapideak zuzen erabiltzen ditu.Orainaldiko eta lehenaldiko aditzak ondo bereizten ditu.

Harridura, emozioa… adierazteko euskal esamolde jatorrak ezagutzen ditu.Bizipenen kontaketa egitean, euskal esamoldeak erabiltzen saiatzen da.

29

3

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

•Talentuak garatzeko eskaintzen diren baliabideak.

•Unitatearen hezkuntza-helburua. Unitateko curriculum-elementuen arteko lotura.

Curriculum-elementuen arteko lotura.

Gaitasunetan oinarrituz ebaluatzeko irizpideak.


1. unitatea Lagun berriak!

MO

TIBA

TZEK

OG

ARA

IZ D

ETEK

TATZ

EKO

Unitatearen edukiekin izan daitezkeen zailtasunei aurre hartzeko, ondorengo proposamenak kontuan har ditzakegu:

a. Sinonimoak eta antonimoak hobeto ulertzeko:

•Arbeleanhainbathitz(sinonimoetaantonimo)idatzi,nahasian.Adibidez:indartsu,ahul,sendo,motel,poliki, azkar, bizkor, gaizto, bihurri, on, zuzen, oker, alfer, nagi, langile… Ikasleei eskatu arbelera irteteko, etakoloreetakoklarionekingauzaberaesannahidutenhitzakbiribiltzeko.Ondoren,kontrakoesanahiadutenhitzakkoloreberekokoadrotansartu.Arbeleaneginbeharrean,paperzuribateanegindaiteke,geroirakasleakjasotzeko.

•Curriculum-egokitzapena: sinonimoak eta antonimoak lantzeko jarduerak daude (4-5 or.)

b. Konparazioak hobetzeko:

•Baino …-agoerabiliz,ikasleeiesaldiakegitekoeskatu.Horretarako,taldehandian,galderabatbotakodugu: “Zein da eskola-egunik onena: lehenengo eguna, astelehena, asteazkena, ostirala, ikasturteko azkeneguna…?”.Ikasleeieskatuaukeratudutenegunabestebatzuekinkonparatzeko,ereduakema-nez:“Zergatikdiozuostiraladelaegunikonena?Zerda,astelehenabainohobea?”.Ikasleekegindakoesaldietanarretajarrikodugukonparazioenegituraondodakitenalaezikusteko.

•Curriculum-egokitzapena: konparazioak lantzeko jarduerak daude (6-7 or.)

c. Irakurmena eta idazmena hobetzeko:

•Irakurketa kooperatiboa: lau kideetako taldeetan, irakurgaia irakurtzeko esan, eta rolak banatu: bi ikaslek testua irakurriko dute, beste batek laburpena egingo du, eta laugarrenak gainerakoek beren rola betetzendutelaegiaztatukodu.Prozesuaerrepikadaitekebesteirakurgaibatzuetan,ikasleguztiekrolguztietarakoaukeraizandezaten.

•Talderenbatekarazorikbadulanaondoegindutenalaezbaloratzeko(intonazioetaintentzioegokiare-kinirakurtzea),taldeenarteankideakaldatudaitezke.Balitekebestetaldebategokiagoaizatea.

– Unitatearenizenburuairakurri,etakomikiagainbegiratu.Horrelakogalderakproposadaitezke:

•Zeregoeratanegitenditugulagunberriak?•Unitatehonetan,nongolagunberriezaridirelausteduzue?•Noizetanonezagutuduzuezuenlagunberriena?•…

– Landukodirenedukienerabileratransmititu,lanketaribalioesanguratsuaemateko.

– Unitatearen helburuak ikasleentzat ikusgarri bihurtu:

•Zeresperoduzueunitatehonetan?•Zeraurkitukodugu?•Landukodugunaikusita,zerlortubeharkodugu?•…

– Ikasleei beren garrantzia helarazi: beraiek izango dira beren ikaskuntza-prozesuaren protagonistak, eta jarreraaktiboaizanbehardute.

– Ikasleei hasierako binetan arreta jartzeko eskatu, eta galdera hauek egin:

•Zeregundelausteduzue?•Zergertatzendaegunhorretan?•Zuentzatbereziada?Zergatik?•…

Helburuadalehenengoeskola-egunagogorarazteaetabizipenakpartekatzea.Beraienesperientzietatikabiatuta,komikiakegunhorretangertadaitekeenbesteegoerabataurkeztukobaitu.

Motibatzeko Detektatzeko

30

2. HASIERAKO MOTIBAZIOA / PREBENTZIOA ETA ANIZTASUNAREN TRATAERA•Motibazioak ikaskuntzarako jarrera positiboa sustatzen du.• «Garaiz detektatzeko» atala, zailtasunei aurre hartzeko eta egokiro

erantzuteko pentsatua.

4

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Hasierako motibazioa pizteko orientabide praktikoak.

Aniztasunari aurre hartzeko eta tratatzeko baliabideak.


3. ERRONKA. ORIENTABIDEAK•Unitate hasierako erronkaren lanketa.•Euskaraz jarduteko motibazioa.

ERRON

KA

BAIETZ IGARRI! – Ikasleek, talde handian, hiru binetak aztertu entzungaia entzun baino lehen, zer gertatu den igartzeko. Irakasleak lagundu diezaieke honako galdera hauek eginez:

• Zer ikusten duzue binetetan?

• Non daude June eta Alaitz?

• Zertan ari dira?

• Zer gertatzen da bigarren binetan?

• Nor da kamiseta gorridun mutikoa?

• Zergatik daude hain pozik azkeneko binetan?

• …

– Binetak aurrean dituztela, ikasleek June entzungaia entzun. Entzun ostean, irakasleak ikasleei galdetu ea dena ulertu duten. Arazorik balego, entzungaia berriro jar daiteke, edo ulertu duten ikasleei eskatu azal dezatela.

– Ikasleak binaka jarri, eta elkarri kontatu zer pentsatzen zuten entzungaia entzun aurretik, eta ea asmatu duten.

– Jarduera osagarri bezala, denon artean edo ikasleak talde txikitan banatuta, galdetu ea inoiz horrelako pasadizorik gertatu zaien, eta eskatu elkarri kontatzeko.

June:

Abuztuan, gure herriko jaietan, jolas-parke izugarria antolatu zuten. Egun batean, noriara igo ginen lehengusina Alaitz eta biok. Hasi zen martxan tramankulua; heldu ginen gora-goraino, eta halako batean, klan! Ñeee! Geratu egin zen. A! Oilo-ipurdia jarri zitzaigun! Goitik behera begiratu, eta ufa! Lasaitu egin ginen. Jendea saskietara igotzen ari zen. Ez zen ezer gertatzen. Eskerrak!

Baina, halako batean, «Be(gira)tu! Be(gira)tu!» hasi zen Alaitz.

Begiratu nuen, eta … Arraioa! Kamiseta gorridun bat, izebaren atzean, poltsa ireki nahian!

«June, deitu amari! Deitu amari» esan zidan Alaitzek.

Orduan, telefonoa hartu, eta amari deitu nion. Baina zer luzea egin zitzaidan amak erantzun arte!

«Ama, kontuz, lapur bat izebaren atzean!». Ama, di-da, izebaren poltsa hartu, eta «Lapurra! Lapurra!» hasi zen oihuka. Lapurrak hanka egin zuen, jakina!

Behera heldu ginenean, poz-pozik zegoen izeba.

— Eskerrak zuei! Eskerrik asko, neskak! Mila esker, mila esker! — esan eta esan.

Azkenean, esku bete fitxa erosi zigun eta egunero ibili ginen barraketan goiz eta arratsalde.

31

ENTZUNGAIA

5

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Erronkari probetxua ateratzeko orientabide praktikoak.

Entzungaiaren transkripzioa eskuragarri.


1. June eta Xabier.

June: Abuztuan, gure herriko jaietan, jolas-parke izugarria antolatu zuten.

Xabier: Nolako zortea!

June: Egun batean, noriara igo ginen Alaitz eta biok. Hasi zen martxan tramankulua; heldu ginen goraino, eta halako batean, klan! Ñeee! Geratu egin zen.

Xabier: Ez da izango!

June: Bai, oilo-ipurdia jarri zitzaigun! Behera begiratu, eta uf! Lasaitu egin ginen. Jendea saskietara igotzen ari zen. Ez zen ezer gertatzen.

Xabier: Eskerrak!

June: Baina, halako batean, «Be(gira)tu! Be(gira)tu!» hasi zen Alaitz. Begiratu nuen … eta, arraioa! Kamiseta gorridun bat zegoen izebaren atzean, poltsa ireki nahian!

Xabier: Bai zera!

June: «June, deitu amari! Deitu amari!» esan zidan Alaitzek. Orduan, telefonoa hartu eta amari deitu nion. Zer luzea egin zitzaidan amak erantzun arte.

«Ama, kontuz, lapur bat izebaren atzean!» Eta ama, di-da, izebaren poltsa hartu, eta «Lapurra! Lapurra!» hasi zen oihuka. Lapurrak hanka egin zuen, jakina. Behera heldu ginenean, esku bete fitxa erosi zigun izebak, eta egunero ibili ginen ba-rraketan goiz eta arratsalde.

Xabier: Hori bai mauka!

2. Kontaketa bizia.

A

Alaitzek esan zidan oso ondo pasatu zuela kontsolako joko berria probatzen, eta nik galdetu nion ea jokoarekin ala zurekin pasatu zuen ondo. Orduan Alaitzek erantzun zidan kuxkuxeroa ez izateko, eta astuna naizela.

B

Alaitzek esan zidan: «Zer ondo kontsolako joko berria probatzen!». Eta nik: «Zer ondo jokoarekin ala zer ondo Xabierre-kin?». Orduan Alaitzek: «Ez izan kuxkuxeroa! Astuna halakoa!».

32

Entzun eta hitz egin

Nola dinamizatu taldea?

1. unitatea12. eta 13.orrialdeak

ENTZUNGAIA

JARDUERA OSAGARRIAK

Eskatu ikasleei binaka jartzeko eta ikasitako esamoldeak erabiltzeko egoera bat pentsatzeko. Ondoren, antzerki laburra presta dezatela gelakideen aurrean antzezteko.

1. Nolako zortea! / Ez da izango! / Eskerrak! / Bai zera! / Hori bai mauka!2. Hori pagotxa! / A zer zorte txarra! / Negargarria! /Horixe da marka!3. — B.

— Kontaketa bizien ezaugarriak: esaldiak laburrak dira, hiztunek esandakoa hitzez hitz erre-pikatzen da, intonazioa imitatu egiten da eta aditz laguntzaileak ez dira beti esaten.

4. Erantzun irekia.

Erantzunak

O

6

4. ENTZUN ETA HITZ EGIN. ORIENTABIDEAK•Ahozko ulermena lantzeko proposamenak.

• Ikasleen eguneroko erabilera indartzeko baliabideak.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Ahozko komunikazioa lantzeko jarduera osagarriak.


Irakurri eta ulertu


1. unitatea 14 - 17orrialdeak

O JARDUERA OSAGARRIAK

– Hiztegi grafikoa: ikasleei testuan ulertzen ez dituzten bina hitz azpimarratzeko esan. Ondoren, esanahia bilatuko dute hiztegian, eta hitz guztiak arbelean idatziko dituzte, ikaskideei esanahia azal-duz. Bukatzeko, ateratako hitz guztiak sailkatuko dituzte (aditzak, hitz-familiak, adjektiboak… ), eta ikasleak taldetan banatuko dira. Talde bakoitzak egokitu zaion hitz multzoaren hiztegi gra-fikoa egin beharko du, egokitu zaizkien hitzen marrazkiak eginez. Bukatzeko, gelako horma batean jarriko dute.

– Ikasleak talde txikitan banatu, haien oporrak nolakoak izaten diren elkarri konta diezaioten. La-guntza moduan, irakasleak hurrengo galderak idatz ditzake arbelean:

•Udako oporretan kanpora joaten zara?

•Norekin joaten zara?

• Beti leku berera joaten zarete, ala urterik urte aldatzen duzue opor-lekua?

•Nola bidaiatzen zarete normalean? (autoz, trenez, hegazkinez…)

•Hemen geratzen bazarete, nola pasatzen dituzue oporrak? Zer egiten duzue?

•Uda berezirik gogoratzen duzu? Zein? Zergatik?

Bukatzean, galdetu ea noren oporrak gustatu zaizkien gehien eta zergatik.

Erantzunak

5. Uda guztietan, lau urtetik hamazazpira (1920-1932).

– Lau egun oso.

– Hamar bat guztira (hiru arrebak, arrebaor-dea, anaiordea, ama, haurtzaina, arreba-ordearen bi lagun eta bera).

– Uhartean ezin zelako ezta zapata-lokarririk ere erosi)

– Amamaren gurasoak; Oslon bizi ziren.

– Tjöme uhartea.

6. Ekipaje pilo bat hartuta, trenez joaten ziren Londresera.

– Londres zeharkatzen zuten hiru taxitan, King´s Cross geltokiraino.

– Trenez hirurehun kilometro eta 5 ordu egiten zituzten Newcastlera.

– Taxiz joaten ziren Newcastleko porturaino.

– Itsasontziz heltzen ziren Osloko portura eta handik hiru taxitan hotelera.

– Hoteletik portura taxiz itzuli, eta bapore-ontzi batean, fiordoko ur lasaietan zehar, Tjöme uhartera iristen ziren.

7.

8. C. Nolakoa izaten zen oporren hasiera.9. Beraz, udan Norvegiara joatea etxera

itzultzea zen. Han familia zutelako eta bertako hizkuntza zekitelako, udaro joaten baitziren hara oporretan.

– Ekipajea egiteak amesgaizto hutsa izan behar zuen. Uda osoan erabiliko zuten guzti-guztia sartu behar zelako ma-letan, ezertxo ere ahaztu gabe.

10. Erantzun irekia.11. Erantzun irekia.

33

7

5. IRAKURRI ETA ULERTU. ORIENTABIDEAK•Unitateko irakurgaiaren lanketa gaitasunen ikuspuntutik.

•Nazioartean irakurmenaren errendimendu-joerak neurtzeko estandarretan oinarrituta.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Irakurgaitik tiraka, jarduera osagarriakproposatzen dira.


Idatzi eta hausnartu


Erantzunak

12. Nire bloga.13. Kontakizunak egitura hau du: hasiera, kora-

piloa eta amaiera. – Gertaera errealak kontatzen dira, ez fikziozkoak.

– Kontatzen dena gogoan hartzeko mo-dukoa da.

– Iritziak eta sentimenduak tartekatzen dira.

– Lehenengo pertsonan idatzita daude.

– Aditzak indikatiboan egoten dira.

1. unitatea18. eta 19.orrialdeak

34

– Hamabigarren jardueran, kontakizunak zer diren azaltzen da. Girotzeko, irakasleak ondorengo galderak edo egoerak proposatu ditzake:

• Gustatzenzaizuekontakizunakazaltzea?Zergatik?• Zeindaentzunduzuenazkenkontakizuna?Zeriburuzkoazen?• Zertarakoerabiltzenditugukontakizunak?• …

– Helburua da ikasleak konturatzea kontakizuna askotan erabiltzen dugula, eta egunerokotasunean oso presente dagoen testu-mota dela.

Bizipenen narrazioa

Gontzal:Aizu,Maider,lagundukodidazugauzatxobategiten?

Maider:Bai,noski.Zerda,ba(da)?

Gontzal:Be(gira)tu,irakasleakeskatudigubizipenennarraziobategiteko,bainaezdakitosoondonolakoaden…hasiera,korapi-loaetaamaieraizanbeharditu,ezta?

Maider: Bai, hori da. Ipuinek bezalaxe.

Gontzal:Bainaasmatutakoegoerakkontatubeharditut?

Maider: Ez, ez, bizipenak gertatu zaizkizun gauzak dira, eta, horregatik, kontatzen duzuna erreala izan behar da, benetakoa! Fikziozkobizipenakdituzu,ala?Kar-kar-kar…

Gontzal:Kar-kar-kar…egiada!Gertaeraerrealakizanbehardute!Bainaedozein?

Maider:Ez,Gontzal,kontatzenduzunakgogoratzekomodukoaizanbehardu,garrantzitsua,dibertigarria,beldurgarria…nahiduzuna, baina gogoangarria; bestela, zure testua irakurtzen duena aspertu egingo da!

Gontzal:Bai…kar,kar…Maider,azkengaldera,ados?

Maider: Bota lasai!

Gontzal:Nolaidatzibehardut,nirigertatuizanbalitzaitbezala,alahirugarrenpertsonan,ipuinbatbezala?

Maider: Lehenengo pertsonan, Gontzal, zure bizipenak kontatu behar dituzulako.

Gontzal: Bale, ederto.

Maider:Nahiduzuidaztenlaguntzea?

Gontzal: Ez, ez, lagundu didazu jada! Eskerrik asko, Maider!

Maider:Ezhorregatik!Idaztenduzunean,utzikodidazuirakurtzen?

Gontzal:Irakurtzen?Baizera!Idatzikodudanbizipenapribatuada!

Maider:Baina,orduan,zertarakoidatzikoduzu…?

ENTZUNGAIA

8

6. IDATZI ETA HAUSNARTU. ORIENTABIDEAK•Gramatika-edukiak erabiliz ikasten dira.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Eguneroko testuen lanketa: kontakizunak, emailak, ipuinak...

Entzungaien transkripzioak eskuragarri.


Idatzi eta hausnartu


1. unitatea 20. eta 21.orrialdeak

AA

Erantzunak

14. - HASIERA: Nor da protagonista? Noiz gerta-tu zen pasadizoa? Non gertatu zen?

- KORAPILOA: Zertan ari ziren pasadizoa gertatu zenean? Zer gertatu zitzaion pro-tagonistari? Zer egin zuen protagonistak arazoa konpontzeko?

- AMAIERA: Nola konpondu zen protago-nistaren arazoa? Zer ondorio izan zituen pasadizoak protagonistaren bizitzan?

15. b-a-c

16. Aner da protagonista eta kontalaria. Badaki-gu lehen pertsonan kontatua dagoelako.

17. 2. ”Aner, lasai”, esan nion neure buruari.

18. Denbora adierazten dute. – gau batean, afaldu ondoren, … / Hasi eta hamar minutura … / Hasieran, … /Orduan, … / Halako batean, … / behin eta berriz / berehala / biharamunean, … / orain, …

– Halako batean / berehala / orduan / hasie-ran / behin eta berriz / hurrengo egunean.

35

O

– Hamalaugarren jardueran, bizipenen kontakizunen egitura lantzen da. Ipuinaren egitura berbera jarraitzen duenez, ikasleek nahiko erraz lotuko dute atal bakoitza dagokion bunbuiloarekin. Jar-duera sakontzeko, ikasleei adibideak jartzeko eska diezaieke irakasleak: hasiera, korapiloaren eta amaieraren adibideak.

– Hemezortzigarren jardueran, denbora esapideak sakonago landu daitezke. Horretarako, jardueran bertan azaltzen direnekin esaldiak egiteko eskatu ikasleei.

ASKOTARIKO ADIMENAK LANTZEKO JARDUERAK

– Ikasleak bikoteka jarri, eta bikote bakoitzak hiztegi bat hartuko du. Hiztegia edozein orritan zabalduko dute, eta bertan dagoen hitz bat ausaz aukeratu (ezagutzen duten hitz bat). Hori errepikatuko dute lau aldiz, eta, ausaz aukeratutako hitzekin, kontakizuna idatziko dute binaka. Bukatzean, kontakizunak ozen irakurriko ditu bikote bakoitzak. Ikaskideek hiztegitik hartutako hitzak zeintzuk diren asmatu beharko dute.

JARDUERA OSAGARRIAK

– Kontakizunak nahasten: hamalaugarren jarduera dinamikoa egiteko, ikasle bakoitzak kontaki-zun labur bat idatziko du, hasiera, korapiloa eta amaiera bereiziz (atal bakoitza orri zati batean). Ostean, lauko taldeak egin ikasleekin, eta ikasleen artean hasierak, korapiloak eta amaierak na-hastuko dituzte. Ikasle bakoitzak hasiera bat, korapilo bat eta amaiera bat aukeratuko du ausaz, eta bere kontakizun berria eratuko du. Bukatzeko, ikasleek taldean eta ozen irakurriko dute beren kontakizun berria.

9

•TALENTIAk balio berezia ematen dio komunikatzeko gaitasunari.

• Idazmenak garrantzi handia du komunikatzeko gaitasunean.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Komunikatzeko gaitasuna askotariko adimenen ikus-puntutik lantzeko jarduerak.

Jarduera osagarriak proposatzen dira.


Ataza integratuaren helburua da unitatean zehar landutakoa egoera errealetan eta haurren mundukoak izan daitezkeen egoeretan erabiltzea; hau da, gaitasunak eta askotariko adimenak aktibatzea.

– Lehenengo jardueran, ikasleei ez bazaie bururatzen udako bizipenik, irakasleak lagundu diezaieke. Horre-tarako, honako galderak egin ahal dizkie:

•Ezzaizuezerberezirikgertatu?

•Udanegindituzungauzetatik,zeindagehiengustatuzaizuna?Etagutxien?

•Probatuduzujatekoberrirenbat?

•Eginduzuinoizeginezduzungauzarenbat?

•…

– Laugarren jardueran, ikasleak binaka jar daitezke. Askotan, zaila izaten da norberak egindakoa zuzentzea. Hori dela eta, binaka elkarri zuzenduko diote, laguntza eskainiz.

– Nahi izanez gero, ataza lehiaketa moduan plantea daiteke. Hauek izan daitezke lehiaketan parte hartzeko irizpide batzuk:

•Emozioakondoentransmititzendituenaaukeratubehardute(barregarriena,beldurgarriena,tristeena,…).

•KomikiaDIN-A3bateaneginbeharda(ezgehiago,ezgutxiago).

•Komikienezaugarriakerrespetatubehardira:marrazkieketaelkarrizketekedukibehardutepisurikhan-diena,narrazioeskasa,…

•Komikiakizenburuaedukibehardu.

Bikoteak osatzean, kontuan izan behar dugu nor ibili den abilago eta nori kostatu zaion gehiago eginkizuna betetzea, bikoteak parekatuak egon daitezen.

Atazaintegratuhonetanegiteaproposatzendenaezdakontakizunhutseramugatzen.Idatzizkoekoizpenabezaingarrantzitsuadaikasleekbukaeraneginbeharkodutenaurkezpena.Kasuhonetan,seigarrenjardueran,ikasleei argibideak ematen zaizkie aurkezpena prestatzeko:

•Teknika:kontaketabizia.

•Osagarria:argazkiak(ikasleekegindakoakedoInternetekoak),ordenagailubidezkoaurkezpenbat(PowerPointedoPrezierabiliz)edohorma-irudibat.

•Aurkezpenerakogomendioak:

o Zaindu doinua.

oEzabatubeharrezkoakezdirenaditzlaguntzaileak.

o Laburtu esaldi luzeak.

oErrepikatuhitzezhitzbestebatzuekesandakoak.

37

Erabili

Ataza integratua

1. unitatea 24. eta 25.orrialdeak

Azalpena

Orientabideak

Ekoizpena

10

7. ATAZA INTEGRATUA (ERABILI). ORIENTABIDEAK•Proposamen dinamikoa irakasteko/ikasteko.

•Eginez ikasten da, pausoz pauso, gaitasunak landuz.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Ikasleen gaitasunak lantzeko eta laguntza eskaintzeko orientabideak.

Ekoizpena gauzatzeko gomendioak.

Ataza integratuaren azalpena.


Pentsamendu-errutina honen helburua da ikuspuntu desberdinak identifikatzea eta aztertzea. Horrela, ikasleei laguntzen zaie beren ikuspuntua zabaltzen, eta besteon iritzia kontuan hartzen.

Asko dira errutina hau erabiltzeko egoera aproposak: muturreko jarrerak soilik agertzen diren eztabaidetan, ulertzen ez den jarrera bat aztertzeko, gure kultura bera ez duten pertsonen ikuspuntua ulertzen saiatzeko…

1. Lehenengo eta behin, gaiari buruzko ideia-jasa bat egin, hainbat ikuspuntu kontuan hartuko dituena.

2. Ikasleek ikuspuntu bat aukeratuko dute; bakoitzak nahi duena aukera dezake, baina komenigarria da aniztasuna egotea.

3. Ikasleek aktoreak direla pentsatu behar dute, aukeratu duten ikuspuntua dutela, alegia. Orduan, egoera ikuspuntu horretatik azalduko dute: “Nire ustez…”.

4. Aktore paperean sartuta, egoerari buruzko galderak proposatuko ditu, ikuspuntu berberari eutsiz: “Neure ikuspuntutik, hauxe galdetu nahi dut: ...”.

5. Ikasleak, talde txikitan jarri. Txandaka, beren ikuspuntua azalduko dute, eta pentsatu dituzten galderak egingo dituzte.

6. Bukaeran, ikasleen artean hausnarketa bideratu behar da. Horretarako, honako galderak egin ditzake irakasleak: “Baduzu orain lehenago bururatu ez zaizun ideiaren bat gai horri buruz? Eta galderaren bat?”.

38

Pentsaketan


1. unitatea26.orrialdea

Ikuspuntuen zirkulua errutinaren helburua

Noiz eta non erabili daiteke?

Nola egin jarduera?

ANE: Bai?

MAIALEN: Kaixo, Ane zara, ezta?

ANE: Bai, esan; nor da?

MAIALEN: Hara, Maialen naiz, eta deitzen dizut gure eskolan ibilitako bat zuen eskolara aldatu delako.

ANE: A bai, Irene Lopez, ezta? Esan didazu Interneteko txatean.

MAIALEN: Horixe! Eta badakizu zergatik aldatu den?

ANE: Zer ba?

MAIALEN: Gure gelan zegoen lehen, baina inork ez zuen berarekin ibili nahi, higuingarria delako. A ze itxura duen! Egundoko barreak egin izan ditugu haren kontura.

ANE: Ez esan, gero!

MAIALEN: Bai, eta gainera, jo ere egin behar izan dugu askotan, beti itxura zatar horrekin etortzen zelako . Ez du kasurik egiten-eta! (egiten-da)

ANE: Ba, horregatik, trankil ibili; guk ere astindu egingo dugu-eta (dugu-ta). Guri ez zaizkigu batere gustatzen neska higuingarriak. Ziur nago neska zatar horrek laster aldatu beharko duela eskolaz berriz ere.

ENTZUNGAIA

11

8. PENTSAKETAN. ORIENTABIDEAK•Pentsamendu-errutinak pentsatzen irakasteko baliabide

egokiak dira.

•«Pentsatzen duen ikastalde» lortzeko orientabideak.

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Pentsamendu-errutinaren helburuaren azalpena.

Errutina ikasgelan praktikan jartzeko orientabideak.


Atal honetan, ikasleentzat errealak diren egoerak proposatzen dira. Honetan, zehazki, kartel bat behatzeko eta aztertzeko eskatuko zaie, baita horren harira etor daitezkeen komunikazio egoerak lantzea ere.

Atal honetan agertzen den kartelean Smart-bideo tailerra iragartzen da, hau da, bideoak smart-phonekin egiteko ikastaro labur bat. Oñatiko Udal Liburutegiak antolatzen du, Liburuaren Astea eta Kultur Etxearen 10. Urteurrena aitzakiatzat hartuta. 10 urtetik gorakoentzako tailerra da, eta apirilaren 24an izango da, 17:30etik 20:30era, Oñatiko Haur Liburutegian. Irakaslea Pernan Goñi Olalde izango da. Ez da derrigorrezkoa smart-phonea eramatea, baina aholkatu egiten da.

1. Lehenengo eta behin, lehenengo jarduerako galderei erantzungo diete ikasleek. Horretarako, taldeka jar daitezke eta ideiak alderatu. Ados ez badaude, talde handian komentatu aurretik, adostu egin beharko dute zer esan.

2. Bigarren jardueraren galderari erantzun ostean, ikasleei galdetu ahal zaie nolakoa bideoa egingo luketen joanez gero. Galdera hauek egin:

•Zeriburuzkobideoaegingozenukete?

•Taldekaalabanakaegingozenukete?Zergatik?

•Zuenustez,zailaizangoda?

•Zerizandaitekezailena?

•Etaerrazena?

•Geureherrianegingobalitz,tailerreanizenaemangozenukete?

3. Hirugarren jarduera egin ostean, ikasleak binaka jarri, eta idatzitako posta elektronikoak trukatzeko eskatu. Bikotearenpostaelektronikoairakurriondoren,baloratzekoeskatu:“Ondoulertzenda?Postaelektronikobatean adierazi beharreko guztia azaldu du: agurrak, aurkezpena…?…”. Bikotekidearen balorazioa eginostean, ikasle bakoitzak bere posta elektronikoa irakurriko du, eta egin duen balorazioarekin alderatuko du.

4. Laugarrenjardueran,ikasleeieskatu“smartphone”hitzarenesanahiaeuskarazadieraztea.Honahemenaukerabat: telefono adimentsua.

5. Bosgarren jardueran, euskalkiei buruzko hausnarketa bidera daiteke. Horretarako, honako galdera hauek egin daitezke:“Ezagutzenduzueoñatiarrezhitzegitenduennoredonor?Zereuskalkihitzegitendugugeuk?Geureherrianhitzegitendabesteeuskalkirik?...”.

6. Azkeneko jardueran, elkarrizketa idatzi ondoren, ikasleak binaka elkartu eta idatzitako elkarrizketa antzezteko eskatu.

130

Gaitasunak


8. unitatea156.orrialdea

Gaitasunak atalaren helburua

Testuingurua

Jarduera egiteko orientabideak

9. GAITASUNAK. ORIENTABIDEAK•Pisa proben ereduak, unitatean landutakoari egokituta.

12

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Gaitasunen araberako lan egiteko proposamena


10. AMAITZEKO: EKIN ETA HAUSNARTU. ORIENTABIDEAK

•Ekimena eta sormena sustatzeko orientabideak. • Ikasleen hausnarketa bideratzeko proposamena.

EKIN

Proposatutako jardueran, ikasleek eskolako txangorako plan bat pentsatu behar dute. Helburua da trebe-tasun pertsonalak garatzea, eta, era berean, ekintzailetasun-jarrera eta -gaitasuna sustatzea: egunerokota-sunean komunikatzea, erabakiak eta ardurak hartzea, antolatzea, planifikatzea, inspiratzea eta motibatzea.

Egoera ebazteko orduan, hainbat teknika erabil daitezke: ideia-jasa, binakako eztabaida, edo banaka auke-ratzea eta taldean partekatzea. Kasu guztietan, eskema hau lagungarria izan daiteke:

GOGOETA

Ikasleek, banaka, galderei erantzungo diete koadernoan. Atal honetan, ikaskuntza-prozesuari buruzko hausnarketa bideratzen da, ikasi denaren balioa eta etorkizunerako gakoak. Informazio hori guztia lortzeko, oso garrantzitsua da ikasleek azkeneko galderari zintzo erantzutea, horrek emango baitu ikaskuntza-prozesuari buruzko informazio zehatza.

39

Amaitzeko


1. unitatea 27.orrialdea

Zein da arazoa?

Eskolako txangoa guk geuk antolatu behar dugu: leku apro-posa erabaki, gastuak finkatu, denon gustua bermatu…

Nola antolatuko gara erronka gainditzeko?

Badakigu zer nahi dugun. Orain, zer egin dezakegu konpontzeko?

Ideia-jasa bat antolatuko dugu talde informaletan.

Honako hauek izan daitezke aukera batzuk: landetxera bate-ra joan, parke tematiko batera…

Proposatutakoen artean, zein dira interesgarrienak eta egin-garrienak?

Nola jarriko dugu martxan?Ideia-jasa talde informaletan asteko jolastorduak nola dinami-zatuko ditugun erabakitzeko.

Nor arduratuko da ataza bakoitzaz?

13

Prog

ram

azio

a eta

orie

ntab

ide d

idak

tikoa

k

Ekintzaile izateko talentua garatzeko orientabideak.

Ikasten ikasi: ikasketa-prozesuari buruzko hausnarketa.


Oin

arriz

ko C

urric

ulum

-ego

kitz

apen

a. 1

. uni

tate

a. 2

. fitx

a

7

Izena:...................................................................................................................................................... Data: ..................................

3 Osatu Aitorren kontakizuna beheko aditzak erabiliz:

— Nola dago kontatuta pasadizoa, zehar estiloan ala estilo zuzenean? Arrazoitu zure erantzuna.

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa







4 Aukeratu aurreko testuko elkarrizketetako bat eta idatzi estilo zuzenean.







Astelehenean buruko minez eta sukarrarekin esnatu nintzen. Amak arraro samar aaaaaaaaaaaaaaaaaaa esan zidan eta ea ondo aaaaaaaaaaaaaaaaaaa galdetu zidan. Txarto sentitzen aaaaaaaaaaaaaaaaaaa erantzun nion, eta ez aaaaaaaaaaaaaaaaaaa eskolara joan nahi. Orduan, amak termometroa aaaaaaaaaaaaaaaaaaa agindu zidan. 38,5 graduko tenperatura nuenez, medikuari deituko aaaaaaaaaaaaaaaaaaa esan zidan. Medikuarenera joan nintzenean, zer sen-titzen aaaaaaaaaaaaaaaaaaa galdetu zidan, eta hainbat proba egin zizkidan. Azke-nik, gripea aaaaaaaaaaaaaaaaaaa esan zidan, eta sendatu nahi banuen, bizpahiru egunetan ohean aaaaaaaaaaaaaaaaaaa eta atseden aaaaaaaaaaaaaaaaaaa agindu zidan. Medikuari kasu egin nion, eta dagoeneko guztiz sendatuta nago.

nintzela geratzeko nengoela nuela ziola

nuen neukala jartzeko nengoen hartzeko

Aitor eta amaren artekoa. Aitor, ama eta medikuaren artekoa.

11. CURRICULUM-EGOKITZAPENA

14

Mat

eria

l Osa

garr

ia

Erantzunak eskuragarri.

Unitate didaktikoen oinarrizko langaiak aukeratzen dira.


•Unitateetan landutako oinarrizko langaiak eta sakontze-edukiak lantzen dira.

• Ikasketa-prozesua argiagoa da, sekuentzia motzagoetan anto-latua, ikasleak motibatzeko eta errazago ikasteko.

1 Gaur goizean, Amaiurrek bere amamari deitu dio telefonoz. Amama nahiko gorra da, eta arazoak ditu Amaiurrek esandakoa ondo ulertzeko. Osatu bien arteko elkarrizketa:

2 Irakurri bi kontakizunak eta erantzun galderei:

— Zeinetan erabili da zehar estiloa pertsonaien arteko elkarrizketak kontatzeko? Zeine-tan estilo zuzena? Azpimarratu erabakia hartzen lagundu dizuten esaldiak.

— Kontakizunetako zein da biziagoa? Zergatik? Arrazoitu zure erantzuna.

Oin

arriz

ko C

urric

ulum

-ego

kitz

apen

a. 1

. uni

tate

a. 2

. fitx

a

Izena: ..................................................................................................................................................... Data: ..................................

6

— Bai, nor da? — Kaixo, amama, Amaiur naiz. — Zeeeeer? — Amaiur naizela, amaaaama. — Amaiur! Zelako ustekabe ederra! Zer nahi duzu, laztana? — Ba, gaur irakaslearen eguna da, eta ez dago klaserik, zurekin bazkal-

tzera joan naiteke? — Barkatu, maitea, baina badakizu ez dudala ondo entzuten. Zer diozu? — aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

— Hona bazkaltzera? Nola ez! Zer bazkaldu nahi duzu? — Berdin dit. Hori bai, ahal baduzu, postrerako egin zure tarta gozoetako bat,

mesedez. — Telefono hau txarto dabil; ez da ezertxo ere entzuten. Zer esan duzu? — aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

— Ados, maitea. Zer ordutan etorriko zara? — Nahi baduzu, oraintxe joango naiz. Horrela, bazkaria prestatzen

lagundu ahalko dizut. Zer iruditzen zaizu? — Esan altuago, arren, oso txarto entzuten dizut eta. — aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

— Ederto! Hemen itxarongo dizut. Aio, panpoxa, orain arte. — Orain arte, amama.

Bart zaratots ikaragarri bat entzun nuen egongelan. Neba esnatu nuen eta hauxe esan nion: “Zarata handi bat entzun dut egongelan. Mesedez, etorri nirekin egon-gelara”. Egongelara joan ginen biok, eta itzal izugarri bat ikusi genuen. Beldurraren beldurrez, oihuka hasi ginen: “Lagundu, lagundu! Munstro bat dago gure egonge-lan!”. Orduan, gurasoak agertu ziren eta barre-algaraka hasi ziren: “Munstro bat? Auzokidearen katua da eta!”.

Herenegun Gorkaren urtebetetzea izan zen, eta bere urtebetetze-jaira gonbidatu nin-duen. Nik esan nion sentitzen nuela, ezin-go nuela joan, Pariseko familia zetorrelako bisitan. Gorkak esan zidan lasai egoteko, ulertzen zuela, eta hurrengo egun batean elkartuko ginela esan zidan. Larunbatean, zinemara joan ginen, eta primeran pasa genuen. Agurtu baino lehen, nire oparia eman nion eta izugarri gustatu zitzaiola esan zidan.

A B

15

Mat

eria

l Osa

garr

ia

Argazki eta irudiak erabiltzen dira edukiak argiago azaltzeko.


16

12. EBALUAZIOA. FITXAK•Unitate didaktikoen langaiak ebaluatzeko fitxak dira. • Ikasleen ikaskuntza-maila ebaluatzeko eta erabakiak errazago

hartzeko.

Mat

eria

l Osa

garr

ia

1 Osatu kontaketa, aditzak denbora egokian jarriz:

2 Idatzi kontaketa labur bat, orain dela gutxi gertatu zaizun egoera bat kontatzeko. Jarraitu narrazioaren egiturari.

Hasiera: aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa

Korapiloa: aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa


Amaiera: aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa


3 Borobildu denborazko esapideak, eta idatzi esaldi bat bakoitzarekin.




4 Irakurri txistea, eta azpimarratu kontaketa biziagoa egiten duten esaldiak. Arrazoitu

zure erantzuna alboan.

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa






Ebal

uazi

o-fit

xa. 1

. uni

tate

a. U

DA

BET

E K

ON

TU

Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................

Gaur goizean, jaiki eta gosaltzera aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa (joan). Harritu aaaaaaaaaaaaaaaaaa (egin), nire arreba Ane ez baita sukaldera etorri. Egunero, batera aaaaaaaaaaaaaaaa (gosaldu), beraz, bera esnatzera aaaaaaaaaaaaaaaaa (joan). Jaikitzeko ordua zela esan diodanean, oihuka hauxe aaaaaaaaaaaaaaaaaaaa (erantzun): goizeko laurak dira, zoaz ohera!

Bat-batean • Horrela • Hasieran • Gainera • Berehala

Jaimito eskolan, Matematikako klasean. - Jaimito, zenbat dira bi gehi bi? – galdetzen dio irakasleak.Eta Jaimitok:- Auskalo! Ez badizkidazu datu gehiago ematen…!

112

Unitate didaktikoen oinarrizko langaiak aukeratzen dira.

• Curriculumekoedukiakebaluatzeko hainbat eredu.

• Hasierakoetabukaerakoebaluazioak egiteko proposamenak.



17

13. EBALUAZIOA. ERRUBRIKAK•Unitate didaktikoen errubrikak.•Hiruhilekoen ebaluazioa egiteko errubrikak.•Gaitasunak ebaluatzeko errubrikak.

Uni

tate

did

aktik

oen

erru

brik

ak. 1

. uni

tate

a.

G EBALUAZIO-ADIERAZLEAK

LORTUTAKO MAILA

1 2 3 4 GUZTIRA

HK

Iritziekin erlaziona-tutako ahozko me-zuak igortzen eta interpretatzen ditu.

Komunikatzeko zailtasun handiak ditu. Ahozko ekoiz-penak urriak dira.

Zailtasun txikiko ahozko mezuak egokiro ekoizten ditu.

Ahozko mezu gehienak ulertzen eta ekoizten ditu.

Bere heldutasun-mailari dagokion edozein motatako ahozko mezuak ekoizten eta ulertzen ditu.

Ipuina irakurtzean estrategia anitz da-rabiltza, autorearen intentzioa ulertzeko eta norberaren on-dorioak ateratzeko.

Segurtasun faltaz ekiten die idatziko testuei, eta zailtasu-nak ditu autorearen intentzioa ulertzeko.

Segurtasun faltaz ekiten die zailtasun pixka bat duten testuei, eta ez du beti ulertzen auto-rearen intentzioa.

Interesa pizten dioten testuak modu auto-nomoan irakurtzen eta ulertzen ditu.

Orotariko testuak irakurtzen eta uler-tzen ditu, autonomia osoz eta norberaren ondorioak ateraz.

Antzerki-gidoiak idazten ditu, puntuazio-markak zuzen erabiliz.

Zailtasun handiak ditu antzerki-gidoiak idazteko, eta horietan puntuazio-markak egokiro erabiltzeko.

Antzerki-gidoien ele-mentuak ezagutzen ditu, eta idazteko gai da, baina zailtasunak ditu puntuazio-markekin.

Antzerki-gidoiak egokiro idazten ditu, baina batzuetan akatsak egiten ditu.

Antzerki-gidoi landuak idazten ditu, eta horietan puntuazio-markak egokiro darabiltza.

NA

E

Eztabaidetan jaso-tako informazioa aztertzen eta aukeratzen du.

Ez du zalantzan jartzen jasotako informazioa.

Informazioa az-tertzean, ez ditu beti norberaren irizpideak jarraitzen.

Jasotako informazioa aztertzen eta aukeratzen du.

Informazioa azter-tzen du, eta baliaga-rria dena aukeratzen eta birlantzen du.

GH

Eztabaidetan bere iritzia eman eta besteenak erres-petatzen ditu.

Eztabaidetan ez die gainerakoei entzuten, eta ez du bere ikuspuntua baino onartzen.

Gainerakoei entzuten die, baina ez ditu besteen ikuspun-tuak onartzen.

Gainerakoei entzuten die, baina, noizean behin, besteen ikus-puntuak onartzeko zailtasunak ditu.

Gainerakoei entzuten die, bestelako ikus-puntuak, emozioak eta asmoak onar-tzen ditu, eta gai da besteen eran-tzunak balioesteko.

Talde-lanean jar-duten du dagozkion zereginak betez.

Talde-lanean bere ar-durak saihesten ditu.

Talde-lanean parte hartzen du, baina ez du beregain ar-durarik hartzen.

Ardurak beregain hartzen saiatzen da, baina ez da saiatua.

Talde-lanean bere atazekiko ardura hartzen du beti.

I I

Bere zailtasunak identifikatzen ditu zalantzak argitu ahal izateko.

Ez du estrategiarik baliatzen irakurtzeko dituen zailtasunak gainditzeko.

Talde handian, ikaski-deen laguntzaz argi-tzen ditu zalantzak.

Zalantzak argitzeko laguntza eskatzen du.

Hiztegian bilatuz, eta beharrezkoa denean, laguntza eskatuz, ar-gitzen ditu zalantzak.

Jarduerak burutze-ko prozesua eta beharrezkoa dena planifikatzen ditu.

Ez du aurreikusten prozesua aurrera eramateko behar-rezko dena.

Beharrezkoa dena aurreikusten du, baina ez du proze-sua jarraitzen.

Prozesua eta behar-rezkoa dena plani-fikatzen ditu, baina emaitzak ez dira beti behar bezalakoak.

Behar bezalako emaitzak lortzen ditu, prozesua eta beharrezkoa dena planifikatuz.

EBALUAZIORAKO BALIABIDEAKEBALUAZIO-ERRUBRIKA1.unitatea

59

Ikaslea: ........................................................................................................................................................................ ..................................

Ebaluatutako gaitasunen adierazleak.

Horrez gain:• Banakakoetataldeko

erregistroak.

• Proiektuenetagaitasunorokorren errubrikak.

• Gaitasunenetaaskotariko adimenen planifikazioa.

17

Mat

eria

l Osa

garr

ia

Lortutako mailak ikaskuntza-logikaren arabera sekuentziatuta.


Portfolioa(ikasketa dosierra): aukera anitzeko ebaluazio-tresna

Azken urteotan gero eta gehiago erabiltzen ari dira portfolioak, hala enpresa munduan nola hezkun-tzan. Portfolioa ebaluazio sistema bat da, ikasgelako hezkuntza eta ikaskuntza prozesuen osagarri dena. Proiektu honen helburua dosier edo karpeta bat sortzea da, eta bertan gordeko dituzte ikasleek denbora tarte zehatz batean eta helburu konkretu batekin egin dituzten ekoizpenak. Aurkezpenaren euskarria pa-pera edo formatu elektronikoa izan daiteke (elektronikoa bada, e-portfolio deituko zaio).

Lanek (aurkezpenak, horma-irudiak, idazlanak, grabaketak...) ikasleari aukera ematen diote, lortu dituen ezagutzak, trebetasunak edota gaitasunak erakusteko; eta, aldi berean, irakasleak ikaskuntza prozesuaren garapena hurbiletik jarrai dezake.

Portfolioaren alderdi interesgarri bat da «ikasketa prozesuaren froga» horiei hausnarketa (intrapertsonala) bat gehitu beharko diela. Hausnarketa horren bidez ikasleak azaldu egingo du zergatik aukeratu duen ekoizpen edo froga hori; eta gainera, baloratu egingo ditu ikasketa-prozesuaren nondik-norakoak (me-takognizioa, ikasten ikastea, lana bideratzea...) baloratuko dituen. Hausnarketa horri esker, hobeto uler-tuko du zer eta nola ari den ikasten; eta aldi berean, beren ikasketa prozesua bideratu ahal izango du.

Informazio eta komunikazio teknologiek (IKT) aukera zabala eskaintzen digute portfolioa diseinatzeko eta eraikitzeko garaian. IKTak lagungarri suerta daitezke portfolioa osatzen duten ekoizpenak egiteko. Horrez gain, hezkuntza- eta ikaskuntza- prozesuaren oinarrizko plataforma ere izan daitezke; kasu ho-rretan, portfolioa plataforman bertan txertatuko da.

Portfolioa nola egin

Portf

olio

aet

a e-

portf

olio

a

Aukeratzea (hausnartuz eta

estrategia bati jarraituz)

Hausnarketa egitea prozesuei eta lorpenei buruz (metakognizoa)

Artxibatzea-sailkatzeaAurkezpena:

Lana jendaurrean azaltzea

Lana: atazak, proiektuak, jarduera

18

Mat

eria

l Osa

garr

ia14. EBALUAZIOA. PORTFOLIOA•Ebaluaziorako baliabidea da, burututako ikaskuntza-

prozesuaren ebidentziak eta justifikazioak biltzen dituena.•Hainbat formatu: karpeta, e-portfolioa, etab.

Txantiloia online, pertsonalizatzeko orientabideekin.

Online, e-portfolio bat eskaintzen da, ikasleen lanak biltzeko.


19

Mat

eria

l Osa

garr

ia

15. EBALUAZIOA. ETXERAKO TXOSTENA • Familientzat, ikaslearen aurrerapenaren informazio zehatza.•Gaitasunak ebaluatzeko baliabideak.

Gaitasunen eta askotariko adimenen ebaluazioa

ren adierazpenak erabiliz, eta puntuazioaren, morfosintaxiaren eta

luzera-, azalera-, bolumen- eta pisu-neurriak erabiltzea ere. Hiru di-

liatuz, eta datuak ezagutza bihurtzeko gaitasuna, gero eguneroko

tikoan aztertzeko aukera ematen du, lan autonomoaren eta lanki-

hiz artea eta kultura-ondarea balioestea. Kulturartekotasunarekin

(nork bere ikaskuntza-prozesuaren plangintza egitea, eta arautu eta

teko gaitasuna, konpromisoak, erabakiak eta erantzukizunak har-

parte hartzearekin ere lotzen da, eta jarrera aktiboa, ahalegina eta

Gaitasunak

Deskribapena

1. ebaluazioa 2. ebaluazioa 3. ebaluazioa Amaierakoa

Txikia Ertaina Handia Txikia Ertaina Handia Txikia Ertaina Handia Hizkuntza- komunikaziorakoa

Testu motak irakurtzeko, horien esanahia ulertzeko eta horietatik informazioa ateratzeko gaitasuna. Modu argi eta egituratuan idazteko gaitasunean ere oinarritzen da, egoera bakoitzerako egokienak di-

ortografiaren oinarrizko arauak aplikatuz. Ahoz komunikatzea (ulermena eta adierazpena) ere oso garrantzitsua da gaitasun horren garapenerako.

Matematikarakoa

Eguneroko bizitzako arazoak ebazteko tresna eta ezagutza mate- matikoak erabiltzeko gaitasuna. Zenbakizko eragiketak eta kalku- luak ebaztea eskatzen du, eta ariketa sinpleetan aplikatzea, baita

mentsioko irudiak ezagutzeak eta irudikatzeak lagundu egiten du gaitasun hori garatzen.

Zientzia-, teknologia- eta osasun- kulturarakoa

Mundu naturala eta teknologikoa ulertzeko eta azaltzeko gaitasuna, eta egungo zientziaren eta teknologiaren giltzarriak ezagutzeko gaitasuna. Pentsamendu eta metodo zientifikoa erabiltzeko eta erabaki pertsonalak hartzeko orduan ezagutza zientifikoak baliatzeko gaitasuna izatea ere eskatzen du.

Informazioa tratatzekoa eta teknologia digitalak erabiltzekoa

Informazioa modu eraginkorrean bilatzeko, lortzeko, prozesatzeko eta komunikatzeko gaitasuna, askotariko iturriak (IKT-ak barne) ba-

bizitzan erabili ahal izateko. Informazioa baliatzeko eta modu kri-

detza-lanaren bidez, ikaskuntzarekin, lanarekin eta aisiarekin erla- zionatutako balio handiko helburuak lortzeko.

Gizarterakoa eta herritartasunerakoa

Egungo munduaren gizarte-errealitatea eta historia (bilakaera, lor- penak eta zailtasunak) ulertzeko eta egungo gizarteak (plurala, glo- bala eta tokikoa) bereizten dituzten ezaugarriak ulertzeko gaitasuna. Gaitasun horren garapena ulermen eta tolerantzian, pertsona arteko bizikidetzan eta herritarren eskubide eta betebeharrak modu aktiboan eta arduraz erabiltzean oinarritzen da.

Giza eta arte- kulturarakoa

Arte-sorkuntzarako eta- adierazpenerako gaitasuna. Askotariko bi- tartekoetatik abiatuz, ideien adierazpen sortzailearen garrantzia na-

lotuta ere badago. Kulturartekotasuna kulturen arteko errespetuzko elkarreragintzat hartzen da, elkar aberasten duen elkarreragintzat.

Ikasten ikastekoa

Nor bere gaitasunen eta ezagutzen jakitun izateaz eta haiek erabiltzeko eraginkortasunaz ari da. Ikaskuntza estrategikoarekin lotzen da

ebaluatzea) eta ikaskuntza-baliabideen eta- tekniken erabilerarekin.

Norberaren autonomiarakoa eta ekimenerako gaitasuna

Nork bere burua ezagutzeko eta nork bere buruagan konfiantza iza-

tzeko. Berrikuntzarekin, sormenarekin eta ekimen eta egitasmoetan

irmotasuna izan behar dira.

Ebaluazio-txostena

Lehen Mailako Hezkuntza

Ikaslea:

Maila:Taldea:

Ikasturtea: 20........– 20........

Eskolaren

logoa

Curriculumak jasotzen dituen gaitasun guztiak ebaluatzen dira.

Errubriken informazioa islatzeko eta gaitasun-txosten bat eratzeko jarraibideak.


Gai

tasu

nak.

1. fi

txa

2 Irakurri duzun sinopsia kontuan hartuz, kartelean ageri diren pertsonetatik nor da Leire? Zergatik? Nor dira gainerakoak?aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa



3 Sinopsian, «kokoteraino egon» esaera dago. Nola esango zenuke beste modu batean?




4 Imajinatu zinema-kritikaria zarela. Aukeratu gustatu zaizun film bat eta idatzi kritika bat.










Hitz egin

5 Filmaren protagonistak bere gelakide babes-gabetuak defendatu nahi ditu.

• Zer iruditzen zaizu bere asmoa? Zuk ere egingo al zenuke? Zergatik?

• Besteon ongizatea zaintzea garrantzitsua dela uste duzu?

• Gelakide guztiek merezi dute errespetua? Zergatik?

• Badakizu zer den errespetua? Bilatu hiztegian bere esanahia, eta azaldu zuretzat ga-rrantzitsua den ala ez. Egin zerrenda bat arbelean, errespetua lortzeko ekintzekin, eta hausnartu ea egiten dituzuen ala ez.

131

Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................

Irakurri eta idatzi

1 Jarri arreta kalean aurkitu duzun kartel honetan:

a. Zein da filmaren izenburua? Zure ustez, zergatik dauka izenburu hori?

aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa


b. Laburtu filmaren istorioa esaldi batean, sinopsia irakurri ondoren.



c. Zer esan nahi du «ekoizle» hitzak?



d. Esan filmari buruzko esaldi hauek egia (E) ala gezurra (G) diren:

Astokilo filmaren protagonista da. Leirek ikaskideen alde egingo du.

Filma oraindik ez da estreinatu. Film hau beste baten jarraipena da.

Gai

tasu

nak.

1. fi

txa

Izena: ........................................................................................................................................................ Data: ..................................

Sinopsia

Leire kokoteraino dago haurrak zirikatzen eta jotzen aritzen diren bere gelakide batzuekin. Arratsalde batean, Anjel eta bere hiru adiskide astokilok Ainara, Leireren lagun mina, eraso egingo diote, oso gaizki pasaraziz. Horren aurrean, Leirek talde sekretu bat eratzea erabakitzen du (Zigortzaileak), babesgabeko ikaskideak defendatzeko. Baina Anjelek badaki zer egin Zigortzaileak taldeko kideen ahuleziak agerian uzteko…

Zuzendariak: Arantza Ibarra, Alfonso Arandia

Gidoia: Arantza Ibarra

Musika: Javier Vicente

Ekoizlea: José María Lara, Denés Szekeres

Urtea: 2011

130

16. GAITASUNAK. PROBA-EREDUAK• Ikasleen ikasketa-prozesua gaitasunen arabera ebaluatzeko.• Ikaskuntza testuinguru errealetan.

20

Mat

eria

l Osa

garr

ia

Ikaskuntza-egoeraerrealetan oinarritu-tako probak.

PISA proben ereduan oinarritzen dira.



17. EMOZIO-HEZKUNTZA•Emozioen kudeaketa hobetzen laguntzeko programa.• Ikasleei emozioak identifikatzen laguntzeko eta kontzientzia sus

jarduerak.

21

Saiatu egingo gara! Helburuak • Mugak norberak bere burua adoretzeko aukera bihurtzea. • Nork bere burua onartzen laguntzea. • Norberaren buruarenganako konfiantza lantzea Material: papera eta arkatza. Lan-metodoa: banaka eta taldeka. Denbora: 1 ordu. Jardueraren garapena Banakako lana • Nire ikasleei eskatuko diet paperean idazteko, beren ustez, gaizki egiten dituzten gauzen zerrenda bat. Adibideak jar ditzaket: Nik ez dakit ondo igeri egiten, nik ez dakit ondo dantza egiten, nik ez dakit ondo abesten, nik ez dakit lasterka ondo egiten, nik ez dakit lagunak egiten eta abar. • Ondoren, eskatuko diet hausnartzeko zergatik pentsatzen duten horrela eta galdera honi erantzuteko: Zure ustez, zergatik ez dakizu (aipatu haurrak esandako jarduera)? • Minutu batzuk utziko ditut ikasleei beren kabuz hausnar dezaten. Talde-lana • Lurrean eseriko gara borobil bakar batean. • Banan-banan, baita nik ere taldeko erreferente gisa, paperean idatzitako muga pertsonalak azalduko dizkiogu taldeari. • Haurrak hitz egiten bukatzen duenean, oso garrantzitsua da hau galdetzea:

— Zer egin dezakezu (aipatu haurrak ahultasun gisa aipatu duen jarduera) hobetzeko edo hori egiten ikasteko)? — Saiatuko zara? Ala oso zaila dela uste duzu? — Demagun lortzen duzula. Nola sentituko zinateke? Zergatik?

Baldin eta haurren batek ez badaki galderen bati erantzuten, denon artean lagun diezaiokegu erantzuna bilatzen. • Amaitzeko, azaldu ikasleei batzuetan esaldi negatiboak erabiltzen ditugula eta min handia egin diezaguketela, ez baitigute gauzak egiten uzten, eta horrez gainera, gaizki sentiarazten baikaituzte. Esaterako: «nik ezin dut, «nik ez dakit», «oso gaiztoa naiz», «gaizki egingo dut». Esaldi horien ordez positiboagoak erabil ditzakegu, animoa igotzekoak: «saiatu egingo naiz», «batzuetan ez da ondo ateratzen, baina pixkanaka hobetzen ari naiz», «nik egin dezaket». • Esaldi horiek kartoi mehe batean idatz ditzakegu eta ikasgelako horma batean itsatsi, gogoan izateko, Gure helburua da ikasleek esaldi negatiboak baztertzen ikastea eta positiboak barneratzea, arazoak konpontzen laguntzen baikaituzte eta ez ahalegina saihesteko ihes egiten. Laburbilduz, beste pentsamolde bat izaten lagungarria da pixkanaka-pixkanaka bizimodu aberatsagoa izateko. Jardueraren amaiera Saioa amaitu baino lehen, esaldi hauetako batzuk ahots ozenez osatzeko eska dakieke ikasleei. Arbelean idatz daitezke.

• _______________ ikasi dut • _______________ sentitu naiz • _______________ gustatu zait • _______________ ez zait gustatu Em

ozio

-Hez

kunt

za

Mat

eria

l Osa

garr

ia

Emozioak identifikatzeko eta autokontzientzia sustatzeko jarduerak.


Programazio didaktikoa

1. Sarrera1.1. Programazioa justifikatzea eta testuingurua jartzea1.2. Irakasgaiaren proiektua

2. Helburuak2.1. Etapako helburuak2.2. Irakasgaiaren helburuak. Zer lotura duten gaitasunekin2.3. Irakasgaiaren hirugarren mailako helburuak. Zer lotura duten gaitasunekin2.4.

3. Zeharkako irakaspenak4. Edukien, ebaluazio-irizpideen eta ikaskuntza-estandarren arteko lotura

5. Edukiak5.1. Edukien antolaketa eta banaketa, unitate didaktikoka

6. Unitate didaktikoak6.1. Unitate didaktikoen banaketa denboran

7. Ebaluazioa7.1. Ebaluazio-irizpideak eta ikaskuntza-estandarrak7.2. Ikasturtea gainditzeko gutxienez zer ebaluazio-irizpide eskatu behar diren7.3. Ebaluazio-prozedurak eta -tresnak7.4. Kalifikazio-irizpideak7.5. Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuaren ebaluazioa

8. Aniztasunaren trataera8.1. Curriculum egokitzapenerako, finkatzeko, sakontzeko, maila anitzeko jardueratarako... proposamenak8.2. Hirugarren mailarako gutxienez zer eduki eskatu behar diren

9. Ekimen ekintzailea9.1. Ekintzaile-ahalmenak9.2. Ekintzaile-kultura sustatzeko jarduerak9.3. Ebaluazioa

10. Metodologia11. Espazioen antolaketa12. Material eta baliabide didaktikoak13. IKTak ikasgelan erabiltzeko estrategiak14. Irakurtzeko interesa eta ohitura estimulatzeko, eta ahozko eta idatzizko adierazpen garatzeko

estrategiak15. Jarduera osagarriak eta eskolaz kanpokoak16. Programazio didaktikoa eta emaitzak bat datozen balioesteko prozedurak

Ikasgelako programazioa

UNITATE DIDAKTIKOA...1. Helguruak gaitasunen esparruan2. Edukien, ebaluazio-irizpideen eta ikaskuntza-estandarren zerrenda3. Zeharkako irakaskuntzak4. Ikaskuntza-jarduerak5. Beste jarduera batzuk

• Hasierako ebaluazioa• Motibazio-jarduerak• Gaitasunak eta askotariko adimenak• Jarduera osagarriak• Aniztasunaren trataera• Ebaluazioaa) Unitate didaktikoarenab) Gaitasun eta adskotariko adimenena

6. Irakurketa sustatzeko, eta ahozko eta idatzizko adierazpena garatzeko jarduerak7. IKT jarduerak8. Ekintzaile-kultura: ahalmenak, jarduerak eta ebaluaziorako proposamenak9. Ebaluazio positibo baterako gutxienez zer eskatu behar den10. Kalifikazio-irizpideak11. Metodologia

• Materialak eta Baliabideak• Espazioak eta denborak• Estrategia metodologikoak

12. Ebaluzio-prozedurak eta -tresnak• Idatzizkoak• Ahozkoak• Beste batzuk

13. Irakaslearen lanaren ebaluazioa14. Hezkuntza-premia behar bereziak dituzten haurrentzat laguntza-programak

PROGRAMAZIO DIDAKTIKOA ETA IKASGELAKO PROGRAMAZIOA •Arloaren plangintza egiteko trenak.•Araudiaren araberakoak.

22

Prog

ram

azio

Did

aktik

oa et

a Ika

sgel

ako P

rogr

amaz

ioa

Webean eskuragarri daude eta irakasleak editatu egin ditzake.


Gaitasunak lantzeko jarduerakGaitasunak berariaz lantzen dituen jarduera mota. Jarduera praktikoak dira eta testuinguru errealetan kokatzen dira, ikasleak beren ahalmenak praktikan jartzera bultzatzeko.

GaitasunakEgiten jakitea. Jarduera nabarmenak, hainbat ahalmen mota uztartzen dituzten testuinguru-errealetan kokatuak.

E-portfolioaPortfolioa euskarri digitalean.

EstandarrakEbaluazio-irizpideen zehaztapenak, ikaskuntzen emaitzak zehazteko aukera ematen dutenak. Horrez gainera, ikasleak irakasgai bakoitzarekin lotuta zer jakin behar duen eta zer egiten jakin behar duen zehazten dute, ekintzen bidez. Azter, neur eta ebalua daitezke, eta eskuratutako lorpenaren eteki-na graduatzeko aukera eman behar dute.

Trebezia orokorrakIkasgelan garatzen diren ahalmen arruntagoak eta diziplina artekoak, gaitasunekin zuzenean lotuta daude (ahozko/ida-tzizko komunikazioa, talde-lana...).

Gaitasunen eta askotariko adimenen adierazleak. Gaita-sunak «ahalmenak» dira. Gaitasunak ebaluatzeko beha-rrezkoak dira gaitasunari erreparatu ahal izateko jokabidea eta, era berean, gaitasunaren jokabide nabarmena deskriba-tzeko adierazle batzuk izatea.

Ebaluazio-txostenaFamiliei beren seme-alabek gaitasunekin lotuta zer ikasi du-ten jakinarazteko eredua. Txosten horren bidez, gaitasunen eskuratzeari dagokionez, ikaslearen egoera zer-nolakoa den adieraz daiteke aurrerapen-lerro baten gainean. Arlo guztie-tako ebaluazioak jasotzen ditu.

Askotariko adimenak (H. Gardner)Adimena ez da zerbait bakarra eta estatikoa, landu eta gara daiteke. Adimentsua izateko hainbat modu daude (Gardne-rrek zortzi adimen mota identifikatu zituen).

Gaitasunen mapaZortzi gaitasunen azalpena eta zehaztapena «alderditan» eta «azpigaitasunetan» jasotzen duen dokumentua.

Jarduera-mailaEbaluazioaren xede den ahalmena betetzen ikasleak zer kalitate-maila izan duen adierazten dute.

PortfolioIkaslearen dokumentu pertsonala, bertan sartzen ditu lanak, kontrolak, ikus-entzunezko ekoizpenak eta abar. Oso balia-garria da ikaskuntzako prozesuak eta emaitzak ebaluatzeko,

eta era berean, ikasleak bere burua ebaluatzea eta jarraitu-tako prozesuari buruz hausnartzea suspertzen da.

Ikaskuntzako programazioaUnitate didaktikoek zer hezkuntza-asmo izango dituzten pla-nifikatzea. Ikasgelan eguneroko lana planifikatzeko ezinbes-teko tresna.

Programazio didaktikoa-irakaslearen programazioaCurriculuma osatzen duten elementuen lanketaren eta eba-luazioaren urteko plangintza. Irakasleen lanerako oinarrizko dokumentuetako bat da.

Programazioa “gaitasunen arabera”Gaitasunak irakaslearen plangintzan aintzat hartzea: identi-fikatzea, nola landu eta ebaluatuko diren aurreikustea.

ProiektuakProiektuen araberako lanketak hezkuntza-estrategia oso bat da, diziplina arteko ikuspuntu bat erabiltzen duena eta ikas-kuntza kooperatibo bat sustatzen duena. Egitura hau izan ohi du: gaia hautatzea, plangintza, garapena, ebaluazioa.

Uztartutako atazak Jarduera konplexu baten gainean antolautako segida di-daktikoak dira. Hainbat arlorekin lotuta daude, eta ikasleen esperientziatik ahalik eta gertuen dagoen testuinguru erreal posible batean lantzen dira. Egitura hau izan ohi dute: azken produktua, testuingurua eta justifikazioa, jarduera-segida, sintesia.

Ikasgelako erregistroaIkasgelan ikasleekin egindako gaitasunen lanketa zerrendat-zen duen sarrera biko taula.

Irakasleak ikasleek gaitasunen eskuratzean egindako aurre-rapena kontrolatzeko tresna eraginkorra.

Banakako erregistroaGaitasunen mapa (gaitasunak eta alderdiak) ikasgelan garat-zen diren unitate didaktikoekin, atazekin eta proiketuekin lot-zen duen matrizea. Erregistro horren bidez, ikasleek lortu dituzten kalifikazioa (errubriketan) erregistra daitezke, eta gaitasunen ebaluazioaren kudeaketa errazten da.

Ebaluaziorako errubrikakEbaluazio-adierazleak zeregin-mailarekin lortzeko aukera ematen duen matrizea, balorazio kualitatiboa eta kuantitati-boa uztartuz.

GLOSARIOA

23

Glos

ario

a


24

giltza


Irakaslearen baliabideak Euskara 5 · 116141 Bezeroen arreta 902 44 44 41 [email protected]...

Documents

Transcript of Irakaslearen baliabideak Euskara 5 · 116141 Bezeroen arreta 902 44 44 41 [email protected]...