Espainiako ibaiak eta ur baliabideak
-
Upload
marije-aguillo -
Category
Education
-
view
6.672 -
download
2
Transcript of Espainiako ibaiak eta ur baliabideak
ESPAINIAKO ANIZTASUN
HIDRIKOA
IES MUNGIA BHI
GEOGRAFIA
BATXILERGOA 2.
Irakaslea:
MARIJE AGUILLO
Espainako Baliabide hidrikoen
baldintzak• Klimak
– Espainia hezea
– Espainia lehorra
• Erliebeak eta topografiak– Arroak sortzean
– Lan hidraulikoak egitean
• Litologikoak– Buztinak isurketarako bidea oztopatzen du
– Kareharriak ur infiltrazioa eta akuiferoak sor ditzake
• Landarediak– Erradiakzioen eta lurrunketaren aurreko babesa
• Gizakiak– Lan hidrologikoak
– Erabilerak
Espainiako Ibaien Ezaugarriak
• Penintsularen alde gehiena exorreikoa da
• Isurialde atlantikoa: % 68,7 da.
• Isurialde mediterranearra: % 31,3
• Ezaugarri orokorrak, Iparraldeko ibaiak izan ezik:
• Emari gutxikoak
• Oso irregularrak
• Desaraukoak
(Ezuzteko konportamendukoak)
Parque Nacional de las Tablas de Daimiel.
Hoy en día se mantiene de forma artificial
gracias al bombeo de agua. En 2006 sólo se
han inundado 30 Ha de las 2179 Ha
inundables
Emariak: txikiak inguruko
ibaiekin konparatuz gero:
Po: 1.350 m³/sg
Rhin : 2.200 m³/sg
Loira: 1.350 m³/sg
Duero: 675 m³/sg
Irregulartasun koefizientea:
Irregulartasun koefizientea (1-
3 txikia, 4-7 ertaina, 8-tik
aurrera handia)
Ozeaniar aldekoak: 2 eta
5 bitartean
Duero: 8
Tajo: 8
Guadiana: 11
Ebro: 6,5
Ez ohiko Hazialdiak
Espainiako ibaiek
Europakoek baina
hazialdi nabarmenagoak
dituzte:
Ebro eta Duerok 20.000
m³/sg izan dute
Tajo: 14.000 m³/sg
Guadalquivir: 12.000
m³/sg
Ez ohiko agorraldiak
Guadalquivir 0,30 m³/sg
(1950)
ESPAINIAKO IBAIEN
EZAUGARRIAK - II
Inflitrazioa Lurpeko ur-lasterra
Gainazaleko ur-lasterrak
Prezipitazioak
urtean
IBAIEN FAKTOREAK
• Klima:– Prezipitazioak, temperaturak, lurrunketa
• Emari absolutua
• Ibaiko erregimena
• Erliebeak eta topografiak– Arroak antolatzen ditu
– Harrien nolakotasuna: • isurketa-mota
• haranen morfologia
– Erliebeak duen malda: • Uraren abiadura
• Higatze prozezua
• Garraio-ahalmena
• Lan hidrografikoen posibilitatea
• Giza jarduerak– Urtegiak, kanalak, erabilerak
IBAI ERREGIMENA
• Zer da?
Urtean zehar ibai baten emariak
aldaketak izaten ditu: agorraldiak eta
hazialdiak izaten
Ibai baten emariak urtaroen arabera
dituen aldaketak da ibaiaren
erregimena
• Ibai erregimenaren faktoreak
– Prezipitazioen banaketa
– Prezipitazioen forma
IBAI ERREGIMENA
a) Elur erregimeko ibaiak
• Goi mendikoak
• Emari handiena ekainean
b) Euri erregimeneko ibaiak– Ozeaniarra:
- Neguko maximo bat
- Udako minimo ez oso nabaria
– Mediterranearra:
- Udako lehorte nabarmena
- Euri-jasaren ondorioz bi maximo udaberrian
eta udazkenean
Espainiako Ibaiak
ARROA ETA ISURIALDEA
• Ibai Arroa: – Ibai batek eta bere ibaiadarrek
drenatutako eskualdea. Ibaiek
uren-banalerroen bidez mugatutako
sarea osatzen dute.
• Ibai isurialdea:– Itsaso berera urak isurtzen dituzten
arroen multzoa.
• Uren banalerroa:– Garaierak lotzen dituen uztezko marra eta urak mendiko alde
batera edo bestera joatea determinatzen duena.
– Ibai-sare baten inguruan dauden garaierek uren-banalerroa osatzen dute
Zenbat arro daude? Uren banalerroa nondik?
EF
A
B
CD
FE
Arroak, Cuencas hidrográficas: A, B, C, D, E, F
Ur bana-lerroa / Divisoria de aguas
EMARIA
• Emari Absolutua: Ibai batek urte betean eramandako ur-kopuru totala da Hm³ -tan neurtzen da
• Emari modularra: Zenbait urtetan erregistraturiko urteko batez besteko emarien batez bestekoa da. Oro
har, m³/sg-ko neurtzen da.
• Emari erlatiboa: Ibai batek puntu jakin batean daramatzan litroak/seg arroak neurketa-puntu horretatik gora dituen km²-z zatituta ateratzen den emaitza da. l/seg/km²-tan neurtzen da.– Nalon ibaiaren emari erlatiboa 25,71 l/seg/km²-koa; Guadiana ibaiarena
1,65 l/seg/ km²-koa.
Caudal al 25-11-07
153 Aforoak
153 aforos
Espainiako Ibai-sarea eta Isurialdeak
Red fluvial de España y las vertientes hidrográficas
1. Bizkaiko Itsasorako
isurialdea:
% 4 ibaietatik
2. Mediterramear
Isurialdea:
Ur-baliabideen % 26,2
jasotzen du
3. Isurialde atlantikoa:
Penintsulako % 65
drenatzen du
1
23
Isurialde Hidrografikoak
• Bizkaiko itsasoko isurialdeko ibaiak
– Prezipitazio ugariak (1350 mm batez beste urtean)
– Laburrak
– Desnibel handia (2.000 m batzuetan)
– Higadura handikoak
– Emaritsuak eta erregimen erregularrak Nerbioi Ibaiaren
sorburua; Delika-
ko jauzia
Kantabriar isurialdeko ibaiak
• Bidasoa– Iturburua: Nafarroar Pirinioan (Erratzu)
(710 m)
– Luzera: 69 Km
– Emari modularra: 24,7 m³/sg
– Arroaren azalera: 710 Km²
– Itxasoratzen da Hondarribia eta Hendayaren artean
Nerbioi
– Iturburua: Sierra Salbada (800 m)
– Luzera: 72 Km
– Emari modularra 9,6 m³/sg
– Arroaren azalera: 1.900 Km²
Kantabriar isurialdeko ibaiak - II
• Pas
– Iturburua: Peñas Negras en Vega de Pas - Kantabria (1200 m)
– Luzera: 57 Km
– Emari absolutua:
– Arroaren azalera: 649 Km²
• Nalón
– Iturburua: Fuentes de Narcea (1440 m)
– Luzera: 153 Km
– Emari modularra: 43,41 m³/s
– Arroaren azalera: 1.135 Km²
– Bere ibilbidean zentral hidroelektrikoak daude.
Nalon eta Narcea ibaiak elkartzerakoan
Isurialde atlantikoko ibaiak
– Miño eta Mesetako ibai handiak (Duero, Tajo, Guadiana) gehi Guadalquivir ibai
– Penintsulako % 65 drenatzen dute
– 596,5 mm-ko prezipitazioak jasotzen dute
– Luzeak (1000 km inguru) eta malda gutxiko ibaiak
– Desnibeletan trokarteak eratzen dituzte
– Mediterraneo alboan jaio eta Atlantikoan itsasoratzen dira
– Erregimen irregularrak dituzte
– Udazkenean eta udaberrian hazi egiten dira euriarekin.
– Emariak, balio absolutuetan handiak dira
– Emari erlatiboen balioak txikiak dira.
Miño ibaia
• Ituruburua: Sierra de Meira, Lugo (600 m)
• Luzera: 308 Km
• Arroaren azalera: Galiziar lurraldearen %40
• Emari modularra: 340 m³/sg
• Itsasoratzen da: ozeano atlantiarrean (La Guardia-
Pontevedra) itsasadarra oso zabala eratzen
• Ibaiadarra: Sil (aintzinean urrea zeramaten bere urek)
Duero
Ibaia
• Picos de Urbión-en jaioa (2160 m) (Soria)
• Arroa: 98.160 Km²
• Oportotik gertu itsasoratzen da (Atlantikoan)
• 913 km luzera
• Penintsulako ibairik emari modular handiena
du: 675 m³/sg
• Granito aldeak, haitzarte
estuetatik, zeharkatzen ditu: zentral
hidroelektrikoak (Aldeadávila, Zentralik
handiena; Saucelle)
• Ibaiadar nagusiak:
– Esla, Pisuerga eta Tormes
Picos de Urbion
DUERO
SISTEMA
DUERO
SISTEMA
Almendra-ko presa
La presa en cifras:
BOVEDA:
Altura presa: 197 m.
Longitud coronación: 567m
Excavación: 1.107.900 m3
Hormigón: 2.188.000 m3
La presa de Almendra. .
La presa de Almendra tiene unas
dimensiones que le otorgan el
título de ser la presa más
grande de España con sus
197 metros de altura y formar
el tercer embalse en cuanto a
capacidad se refiere. En total, el
embalse ocupa una extensión
de 8.582 hectáreas, pudiendo
albergar más de 2.500 millones
de metros cúbicos de agua.
Satelite bidezko
ikuspegia
Tajo-ren
arroa
• Albarracin mendilerroan (1593 m altitudean) jaiotzen da
• 1.120 kilometro ditu luzerakoa
• Arroa: 80.600 Km²
• Emari modularra: 480-500 m³/sg
• Lisboatik gertu itsasoratzen da estuario oso zabala eratzen.
• Bokalean estuario handia osatzen du
• Adar nagusiak– Jarama, Alberche, Tietar, Alagón
Tajo, Portugalen
mugaren hurbil
Alcantara
Tajo garaia
Tajoren Arroa
IBAIADAR NAGUSIAK: Jarama, Alberche, Tietar
Vista panorámica del embalse de Torrejón –Río Tietar- (Cáceres,
España), formado por el Tajo, en pleno Parque Nacional de Monfragüe
Guadiana Ibaia
– Campos de Montielen goi lautadan (Lagunas de Ruidera) jaiotzen da (altitud 900 m)
– Guadiana Arroak altuera gutxiko erliebeak izatea du ezaugarri.
Guadianaren arroa– Arroa: 67.500 Km²
– 818 Km luzerakoa
– Emari modularra: 78,8 m³/sg
– Erregimena: euri-mediterranearra
– Nekez aurreratzen da:
• Desnivel txikia dagoelako
• Litologiak (kare-harria)
lurpeko zirkulazioa
errezten du
– Bokalean (Ayamonten)
estuario handia osatzen du (Cadizko golkoan)
Voluntarios primero y, la
Administración después, retiraron
175.000 toneladas de camalote del
cauce, un trabajo que costó 7,5
millones de euros. Su rápido
crecimiento obliga a un control
constante.
ARROAREN INGUMENAREKIKO
ARAZOAK
- Isurketak, zaborra ertzeetan.
- Landare inbasokorrak.
- Kamalote edo “jacinto de agua”
2003.ean ikusten hasi zen.
Ibaiak
Guadianaren arroko uren banalerroa
GUADIANA ETA GUADALQUIVIRREN ARROAK – CUENCAS DEL GUADIANA Y DEL GUADALQUIVIR
Guadalquivirren arroa
– Cazorla mendizerran jaiotzen da
(1400 m. altitudea)
– Luzera: 657 Km
– Arroa: 56.978 km2
– San Lucar de Barramedan
itsasoratzen da estuario-itxura
hartuta
– Emari modularra: 183 m³/sg
– Ibaiadar emaritsuenak ezker
aldean ditu Genil (Sierra
Nevadan jaioa)
– Erdi Aroan ibai nabigagarria zen
Cordobaraino
– Gaur egun Sevillaraino bakarrik
(80 Km)
Isurialde mediterraneoko ibaiak
– Ebro izan ezik, laburrak dira
– Trokak egiten dituzte (landarediarik gabeko maldak)
– Higadura handia
– Udan lehorraldi gogorrak
– Udazkenean uholde galgarriak
– Uhar ugariak eta gehienbat euri-bide lehorrak
(ramblak, rierak)
• Fluvia, Ter (Girona)
• Llobregat 19 m³/s (Barcelona)
• Mijares 14,72 m³/s (Castellon)
• Turia, Jucar (Valencia)
• Segura (Murtzia, Alicante)
• Almanzora (Murtzia)
Rambla
Ebroren arroa
Ebro Ibaia
– Iturburua: Peñalabran , Tres Mares muinoan
(Kantabrian), altitudeko 1980 mtan.
– Mediterraneoko kolektor handiena da
– Hego Kantauri mendilerroa eta Ebroko sakonunea
drenatzen du
– Mediterraneoan itsasoratzen da delta osatuz
– Luzerako 928 km ditu
– Arroa 85.820 km²
– Emari modularra: 554 m³/sg (Tortosan)
– Erregimen konplexua
– Ebroko sakonunean Mioceno eta Pliocenoko material
bigunak aitzurtzen du uharka oso zabala eratuz
Ebroren
meandroak
Ebroren bokalea
Ebro Ruedako Monastegitik ikusita.
Ezkerraldeko ertza askoz lehorragoa da.
Ebroren erregimena
Konplexua eta kaudal oso
irregularra
• Goi-Ebron (Kantabrian) euri erregimen ozeanikoa
• Burgos eta Haro-raino euri erregimen mediterranearra
• Mirandan emari modularra 82 m³/seg
• Ebro ertainean Pirinioetako ekarpenek emaria baldintzatzen dute erregimena: euri-elurrezkoa: Máximo udaberrian elurren urtzearekin
• Zaragozan emari modularra 265 m³/segkoa da.
-Agorraldi ugariak
-Ez ohiko Hazialdiak 20.000 m³/segkoak
• Azken zatian erregimen mediterranearra du bi maximoekin udaberrian eta udazkenean.
Ebroko Delta
SEGURA• Iturburua: Segura Mendizerra
(Jaén) 2000 mtan.
• Luzera: 341 Km
• Prezipitazioak: 380 mm.
• Emari modularra: 59,7 m³/sg
• Erregimena: euri.mediterranearra.
• Ibaiadar nagusia: Mundo
• Itsasoratzen denean bere emari
modularra 1 m³/s
2007ko
abuztuan
ESPAINIAKO UR
BALIABIDEAK
Prezipitazioak urtean
URA ETA UR-BALIABIDEAK
• Uraren erabilerak (Ur geza)
– Nekazaritzan %80
– Industrian %6,4
– Hiriko kontsumoan
(etxeetan, lorategietan, turismoan,...) %14
• Ondorioak:• Gehiegizko kontsumoa
• Uren degradazioa
– (Golf-zelai batek 1.000.000 litro ur egunero behar du, hau da, 4000 pertsonek kontsumitzen dutena.)
Ur-Balantzeak• Espainian orokorrean positiboak dira
– Baliabideak: 346.000 H m³
– Uraren eskaria: 20.000 H m³ (!!)
– Galerak lurruntzearen eraginez: %30
• Uraren jatorria– Ibaiak
• Ibaiak gehien bat
irregularrak
• Isurialdeen arteko
desoreka– Mediterraneoko arroak
defizitarioak
– Akuiferoak
Uraren eskaria
• Dinamismo ekonomikoa aurrera doan ahala uraren eskaria ere handituz doa.
• Gaurko egoera:– Presen sistema ez da nahikoa
• Ur-galtze handiegia
• Ureztapen sistema desegokiak
• Ur-banaketaren sarea zaharkitua
• Aurreikuspegiak guztiz ezez-
korrak aldaketa klimatikoa
dela eta.
• Arazo horiek 4.000 hm³ inguruko defizita sortzen du
Campos de dalias
(ALMERIA) 1984
-1984: Aldarrikatzen da akuiferoa
gainustiatuta zegoela eta partzelen
kopurua murriztu behar zela.
-- Ustiapenak jarraitzen du handitzen
--1996: Neurri multzo bat diseinatzen
da ur baliabideak handitzeko
-- Jarraitu du lur-landuaren azalera
handitzen
POLITIKA HIDRAULIKOA
• Helburua
– Ur-baliabideak kudeatzea eta
arautzea
– Urarekiko arazkoak bideratzea.
• Baliabideak
– Uren legea
– Politika hidraulikoak
– Arroen plan hidrologikoa
• Plan Hidrologiko Nazionala
– Urekiko politika guztiak koordinantzen ditu
– Arroen planak koordinatzen ditu
– 18.000 milioi € inbertituko ditu
– Europar Batasunak 2020rako markatzen dituen helburuak lortu
behar ditu
PLAN HIDROLÓGICO NAZIONALA
• 2008.ean bukatzen da
• Helburuak
– Baliabideak handitzea
– Ibilguak edo uhaskak hobetzea
– Uholdeen arriskuak gutxitzea
– Uhaskak kontrolatzea
– Uraren kalitatea hobetzea
– Eskaria txikitzea:• Ura erreziklatzen
• Ureztapen sistemak berritzen
– Ikerketa bultzatzea
LAN HIDRAULIKOAK
A) Ibaiak erregulatzeko
– Urtegiak
– Ura banatzeko urbideak
• 5000 Km baino gehiago
– Ibaien ur-daldaketak (38 funtzionatzen)
• Ebrokoa eztabaida gogorretan. 1050 hm³ urtero Kataluniara, Valentziara eta Murtziara
• Rhodano ibaitik Kataluinara proiektuan
B) Ur-baliabidea lortzeko
• Pirinioetako lakuak energia elektrikoa sortzeko
• Akuiferoen erreserbak zaintzea• Desgatzategi txikiak bultzatzea
nekazaritzan
• Desgatzitegiak egitea hirien hornikuntzarako
• 250 instalakuntzak (1. postua Europan)
• 500.000 m³ eguneroko produkzioa
• Valentzian, Murtzian, Kanarietan, Ceuta eta Melillan, Balearretan batez ere.
Desgatzategia
Desgatzategia energi
berriztagarriaz funtzionatzen
duena
(Kanariar uherteetan)
• España obtiene agua a través de
desaladoras desde hace 30 años.
La primera desaladora con una
producción significativa fue en 1965
en Lanzarote. La producción de
agua desalada supone 1.200.000
m3/día de los cuales
aproximadamente 700.000 m3/día
provienen del agua marina
Por ejemplo, el 40% del consumo de agua de la ciudad de Alicante proviene de la desaladora ubicada en dicha ciudad y que tiene una capacidad de 163 Hm. Otro ejemplo es La Comunidad de Regantes de Mazarrón (Murcia)
tiene en funcionamiento una planta desaladora desde noviembre de 1995, que les aporta 4.500 m3 /Ha para regar 3.600 hectáreas.
Uraren kalitatea kontrolatzeko
• Uraren kalitatea hobetzeko
lanak
• Araztegiak (ur hondakinak
tratatzeko)
– EB-ren arabera 10000 biztanleko
hiri guztiek derrigorrez eduki
behar dute.
• Urbide sareak modernizatzea
(ura aurrezteko)
Uren kalitatea
Plan Hidrologiko Nazionala
Uholdeen arriskua duten eskualdeak
EBROKO UR ALDAKETA
Ebroko ur aldaketa
• Las razones del
NO
• Ecológicas
• Económicas
• Sociales
• Científicas
• Morales
• Ebro es un proyecto ecológicamente
devastador, económicamente
especulativo y socialmente injusto.
• El PHN, con un presupuesto de cuatro
billones de pesetas, es uno de los
proyectos más caros,... se fundamenta
en concepciones obsoletas basadas en
la subvención a fondo perdido,... no se
han tenido en cuenta otras
soluciones, como es el caso de la
desalación, cuya tecnología hace que se
trate de una solución cada vez más
barata, mientras que los precios de las
obras de infraestructura siempre son
mayores
Zergatik ez Ebroko ur ladaketari
• Para realizar el trasvase del Ebro es preciso inundar poblaciones y
tierras actualmente habitadas, desvertebrando comarcas enteras, que
son precisamente las menos desarrolladas económicamente y que en
realidad son las que precisan de la solidaridad de los pueblos de España.
• Ha sido la comunidad científica, con centenares de informes críticos al
PHN y con su certeza a la hora de hacerlos patentes,... quien ha
paralizado momentáneamente algunas de las obras de infraestructura ...
• el agua del Ebro es de peor calidad que la del Júcar y la mezcla ambas
tendría un efecto devastador sobre los ecosistemas de las cuencas
receptoras, la extensión de epizootias, como la del mejillón cebra, un
molusco procedente de Asia Central que está presentando numerosos
problemas en los tramos finales del Ebro.
URAREN GERRA ESPAINIAN
Desde el año 1984 hasta
el 2003, Murcia pasó de
tener 91.563 hectáreas
para regadío a 225.356.
lo que supone un
incremento del 47,4 por
ciento.
Algunas conclusiones del
Estudio
José Fernando Ortega pone
de manifiesto que las más de
225.000 hectáreas de regadío
que existen en la cuenca
hidrográfica del Segura, frente
a las 153.000 reconocidas
oficialmente, suponen superar
el consumo máximo de agua
establecida para Murcia en el
plan hidrológico de esta
cuenca, en unos 400
hectómetros cúbicos.
• La rotura de una balsa de agua causa cortes de tráfico en la N-340 en Murcia
• TONO CALLEJA - Murcia - 18/09/2003
• La rotura de una balsa de agua en el paraje de Las Salinas, en la
localidad murciana de Sangonera la Seca, que contenía en ese
momento unos 200.000 metros cúbicos de agua, ha anegado una
buena parte de la zona, en la que se encuentra el paso de la N-
340, a la altura del kilómetro 644, y ha llenado de barro todo el
entorno, atrapando a una decena de vehículos y provocado
desperfectos en casi un centenar, aunque no ha habido lesiones
importantes.
• Asimismo, la red de ferrocarril ha resultado dañada y, según
Renfe, el incidente afectó a unas 250 personas que viajaban en
cuatro trenes, tres de ellos de cercanías y el cuarto de largo
recorrido que finalizaba el trayecto entre Barcelona y Lorca.