INDUSTRIA ESPAZIOAK Gidoia:3. Espainiako Industria 1855 eta 1975 bitartean

Bilakaera historikoa Industriako Produkzioak Industriaren egitura Industria ezartzeko faktoreak eta joerak Industria inguruak

Industriaren krisia eta berregituraketa (1975-1985) Espainiako industria gaur

Hirugarren industria iraultza Industriako produkzioa (*) Espainiako gaurko industriaren egitura eta arazoak Gaur egun industria ezartzeko faktoreak Industria inguruak eta Espainiako industriak lurraldeka dituen

desorekak (**)6. Euskal Industria espazioak (**)

Espainiako eskualde industrialen eraketa

1. Industria-iraultza

Espainiako industria erakunde publikoen eta atzerriko kapitalen eskutik etorri

Ikatzaren eskualdeak Asturias, León, Palencia, TeruelEzinbestekoa burdina produzitzeko

Beste erauz-eskualde batzuk Beruna, kobre, merkurio (Hegoaldean)

Ehungintza Katalunia

Oinarrizko sektoreak: siderurgia, findegiak, ontzigintza 1831ean Malagan: lehenengo labe garaia Asturias, Kantabria: siderurgia integral (Burdin-xaflak) EAE: siderurgia, ontzigintza

Industria kimikoa Atzeriko patenteen menpe: Cros, Solvay edo Nobel.

1) Industrializazioaren hasiera (1855-1900) Atzerapen industrialaren zergatiak

Lehengai eta energia-produktu batzuen eskasia Enpresa-espiritu urria Kapital gutxi Azpiegitura falta

Finantza-sistema xumea Trenbide-sarea urria eta diseinu desegokia Errepide gutxi

Atzerapen teknologikoa Industria-produktuen eskaria mugatua Koiuntura historikoa txarra. Industria-politika desegokia

Meatze-ustiapenak (Meatzaritzako Oinarrien Legea 1868) Merkataritza askea Minerala atzerrira eraman zen

Protekzionismoa (1875-1902)

Hona hemen arrazoiak Ikatzaren meatzaritzaren gorakada Mineralen esportazioek behera egin zuten Bigarren industria-iraultzako aurrerakuntzak

gehitzea: Hidrokarburoak Elektrizitatea

Barruko inbertsioen gorakada Industriaren protekzionismoa Primo de Riveraren politika

Lan Publikoen sustapena (zementua, burdina,...) Monopolioak bultzatu zituen

1924 Telefonica 1928 CAMPSA

Eskaria handitzen da

b) Industriaren lehenengo Hazkundea (1900-1936)

Primo de Rivera

c) Gerra Zibilean eta gerraostean (1936-1959)

Politika autarkikoa (autohornikuntza)

Kapitalak eta lehenegaiak

inportatzeko murrizketak

Lehengaien eta kapitalen eskasia

Politika horren eraginez: porrot

ekonomikoa

1959 Egonkortze Planarekin politika

autarkikoa bertan behera utzi zen.Industria Institutu Nnazionala (INI)

d) Garapen Industriala (1960-1975)

Inportazioak liberalizatu egin ziren Munduko ekonomiaren gorakadaren eragina

Koiuntura Eskaria handiagotu Produkzio kosto txikiak Eskulan ugari Lan-munduan gaztazka gutxi Politika ofizial mezedegarria

Ekintzak: Inbertsioak Multinazionalak Turismoren kapitala

Energiaren prezioa txikia Estatuaren industria sustapena

(garapen-planak)

INDUSTRIAKO PRODUKZIO INDIZEA

2 - INDUSTRIA PRODUKZIOA 1855-1975 aldian lehenengo industria iraultzako eta

bigarreneko berrikuntza teknikoak hartu ziren.

XIX. Mendearen bigarren erdian Industria siderometalurgikoa (Asturias, Kantabria eta EAE) Ohilgaintza (Katalunia)

Oinarrizko sektoreak (Siderurgia integrala, findegiak, petrokimika) Francoren garaian estatuak INI (1941) bultzatu zituen inbertsio

ikaragarriak eta errentagarritasun eskasa zuten sektore estrategikoak

Kontsumo ondasunen industriak (ohilagintza, zapatagintza,.... ) Desarrollismo garaian hazkunde gehien Balio erantsi gehiagoko artikuluak (automobila, elektrotresnak)

Ekipo ondasunen industriak (makineria) Ez ziren asko garatu Desarrollismo garaian multinazionalen ezarpenarekin

3 - INDUSTRIAREN EGITURA(1855-1975)

Produkzio sistema: Serieko fabrikazioa

Eskulan ugari Enpresen tamainan kontraste handiak

Enpresa txikiak Lehiakortasun urria

Enpresa handiak Industria astunari lotuta XX. mendearen lehen herenean eta Frankismo garaian haien

garrantzia handitu zen 2. industri iraultzari lotuta: Enpresa nazional handiak sortzea (INI, holdingak) Multinazionalen filialak teknologia handiko sektoreetan

Atzerapen teknologikoa eta atzerriko teknologiaren, diruaren eta energiaren menpekotasuna. Protekzionismoak lagunduta Makineria eta teknologia inportatzearen beharra

Ondorioak: Industriaren muga ugariak Munduan posizio periferikoa

INDUSTRIA EZARTZEKO FAKTOREAK

1855 eta 1975 bitartean

Lehengaietatik eta energi-iturrietatik hurbil egotea

Kontsumo merkatua zabala egotea (eskalako ekonomia)

Eskulan ugari eta merkea edo ondo prestatua

Garraio sistema onak eta hurbilak Kapitala izatea edo erakartzeko sistema

onak Laguntzarako sektoreak: beste industria

batzuk, azpiegiturak eta ekipamenduak Estatuaren industria-politika pizgarriak

Barakaldo eta alde industriala

INDUSTRIAK PILATZEKO JOERA

Hirietan Industria inguruetan Sistema honen abaintailak:

Hornitzeko erraztasunak (indus. Osagarriak)

Garraioak Eskulana (Hezkuntza-

zentroak,..) Salmentak Kudeaketarako zerbitzuak Mantenimendurako tailerrak Zerbitzuak Aglomerazio-ekonomiaren

abaiantailak

Bizkaiko Labe Garaiak

INDUSTRIA INGURUAKA) Hasiera-hasieratik Periferian kokatu zen:

- Bizkaiko itsaso aldean - Katalunian - Levanten - Madrilen

1- Erauzte-oinarriko inguruak - Baliabide handiren bat eraldatu beharrean, lehengaien meatokitik hurbil kokatzen da -Malaga, Asturias

2- Portu oinarriko inguruak -Bilbo, Aviles, Gijon, Bartzelona, Valentzia

3- Industria-inguruak hirietan - Lan- eta kontsumo-merkatua - Ekipamenduak - Tren-geltokiak,…

INDUSTRIA INGURUAK - II

Lurraldeen arteko desorekak sendotu egin ziren Aurreko industria-eskualdeen hegemonia sendotu egin zen

Industria gehiago pilatu zituzten. Bizkaiko itsaso aldeko eskualdeak

Industria espezializatua, batzutan jabetza publikokoak (INI)

Mediterraneo inguruko eskualdeak Dibertsifikazio handiagoko industriak Industria arina eta enpresa txikiak

Madril Frankismoaren politika zentralista Komunikabideen erdigune gisa zuen kokapenari esker

sendotu zen industria

B) XX. mendearen lehen herenean eta Francoren aldian

INDUSTRIA INGURUAK - III Eskualde horietan desarrollismo urteetan prozesu bikoitza eman

zen:

1) Enpresak metropoli handietan pilatu ziren (kanpoko ekonomiak erakarrita)

2) Enpresak metropolien periferietarantz zabaldu ziren Industria-poligonoetan ezarri ziren.

Industria-espazio berriak sortu ziren komunikabide nagusietan industria-ardatza nazionalak

Ebro-Mediterraneoaren ardatza Galiziako kostaldea Mendebaldeko Andaluzia Industria-gune bakartuak (Puertollano, Ponferrada) Garapen-poloak: Valladolid, Zaragoza

Espainiako gainerako inguruetan Industrializazio urria Gune bakartu batzuetan industria tradizionaleei lotuta

INDUSTRIAREN KRISIA ETA BERREGITURAKETA: 1975-1985

1.1 Krisiaren Arrazoiak

A) Kanpoko arrazoiak Energia garestitu Aurreko ziklo teknologikoa agortu (Hirugarren

Industria Iraultza zetorren) Teknologia berriak: mikroelektronika, informatika eta

telekomunikabideak Industria sektore berriak (robotika, aeronautika,

informatikakoak, material berriak), Produkzio sistema malgu berriak (establezimendu txiki eta

desentralizatuak) Eskariaren ezaugarri berriak (kalitatea eta diseinua)

etengabeko berrikuntza eta produktuen dibertsifikazioa Ekonomiaren mundializazioa eta EIBen lehia

Lanaren nazioarteko zatiketa Espezializazio lurraldeak Industriaren kokapen tradizionala aldatu egin da.

INDUSTRIAREN KRISIA (1975-1985)

B) Barruko arrazoiak

Espainiako industriaren egitura-urritasunak Industria helduen espezializazio gutxi Energia eta esku-lanaren kontsumo handia Modernizazio teknologiko eskasa Atzerriko menpekotasunak Zor ugari

Egoera historikoak Trantsizio politikoaren garaia

Zalantnzak sortu Inbertsio murrizketa Krisiari aurre egiteko politikak atzeratu ziren

INDUSTRIAREN KRISIAOndorioak

Enpresa asko itxi Produkzioa behera Langabezia izugarrizko

gorakada Industriak BPGri egindako

ekarpena urritu egin zen Espainiak munduan zuen

posizio periferikoa sendotu egin zen.

Cadizko untzitegiak

Altos Hornos de Vizcaya, S.A. 1922

INDUSTRIA BERREGITURATZEA

A) Industria-birmoldaketak

Helburuak

Bideragarritasuna zuten enpresak salbatzea

Etorkizuneko jarduera berrietara egokitzea

Ziklo teknologiko berrirarako prestatzea

Enpresak lehiakorrak izatea merkatuan

2. INDUSTRIA BERREGITURATZEA

2.1 Birmoldaketarako ekintzak Eskaintza eta eskaria doitzea Enpresen-finantza-saneamendua

Plantilen erregularizazioa Eskari handiena zuten produktuetan espezializatzea Enpresak antolatzeko eta kudeatzeko sistema berriak

Sektore helduak jo zituen (Metalurgia, mekanika, untzigintza, etxeko tresna elektrikoak, ekipo elektrikoak, oihalgintza,..)

199ean EBak bigarren birmoldaketa planteatu zuen

2.2 Berrindustrializazioa

Helburuak:

Birmoldaketaren ondorioak lehuntzea Industria ehuna berregitea Etorkizuna zuten industriak sortuz

Teknologia modernizatzea Berrindustrializazio Urgenteko Zonak (BUZ/ZUR - 1983 )

Helburuak Lanpostu berriak sortu Industriabideragarriak ezarri Industria dibertsifikatzea

Nola Pizgarri fiskalak eta finantzarioak Bestelako laguntzak langabeak hartzeagatik

Berregituraketa – II

BUZak sei inguru sortu ziren: Ferrol-Vigo, Asturias, Ibaizabal, B, M eta Cadizeko badian Emaitzak

Positiboak Industria dibersifikatu Inbertsioak handiagotu

Urritasunak Lanpostu murrizketak aurreikuspenak gainditu zituen.

Madril eta Bartzelonak enplegu inbertsio gehienak eraman zituzten

Felipe Gonzalez-en gobernuaren

amaiera

Es la primera siderurgia de nueva generación de Europa y una de las primeras del mundo

En la financiación han participado 26 entidades internacionales

Bizkaiko Altzairugintza Trinkoa

Aceria Compacta de Bizkaia

Gaur Lehen

Euskalduna untzitegiak (1868) Astilleros de D. Santiago de Arana, en Ripa, Bilbao.

SESTAOko La Naval

ESPAINIAKO INDUSTRIA GAUR

Industria berreskuratzea 1985-2007 EB-ean sartzea

Hirugarren Industria Iraultza Aldaketak Industria-ekoizpenean

Aldaketak industria-egituran

Aldaketak industrien kokapenean

Aldaketak industria-politikan

Gaur egungo industria-ekoizpena

Gaur egungo industriaren egitura

Gaur egungo industria-inguruak

Europako Erkidegoan sartzea

1986.ean Europar Erkidegoan sartu Oso merkatu lehiakorrean

Produktuen arauketa berriak: teknikoak eta sanitarioak Enpresen monopolioak ezabatzea Estatuak enpresei emandako laguntzak kentzea Lehia askea Birmoldaketa homogeneoa bihurtzea

Abaintailak Merkatu handiagotzea Arantzelen desagerpena Berrikuntza industriala Atzerritar kapitalak sartzea

Hirugarren Industria Iraualtzako aldaketak

Oinarria Berrikuntza da:

Zientifiko eta teknologikoan

Produktu berriak lortzen

Ekoizpen prozesuan

Produkzio antolaketa eta kudeaketan

Marketing eta merkaturatze-metodo

berriak erabiltzean

HIRUGARREN INDUSTRIA-IRAULTZAREN ALDAKETAK

Aldaketak Industriako Produkzioan Telematika

Informatika eta telekomunikabidei esker informazio gehiago erabili

Automatizazioa Robotika, ofimatika, diseinu lagundua

Doikuntza tresnak Informazio ugariaren erabilera ekipo eta

sistema aurreratuen itxuran

Beste sektor osagarri batzuk Material eta teknologi berriak:

polimeroak, bioteknologia, nanoteknologia...

TAYLORISMO-FORDISMO vs TOYOTISMO

Serie handiak Produkzioa masan,

standarizazioa Stock-ak Produkzioari egokitutako

sistema

Skaintzak sortzen du eskaria (!)

Produktua saltzen da Merkatuaren fluxuei txarto

egokituta

Serie txikiak Merkatuaren eskariari

egokituta. Aniztasuna Stock 0 Merkatu aldakorrari egokituta

Kontzeptu bat saltzen da (luxua, esklusibitatea,...)

Merkatua irabazi behar da Merkatuari egokitzeko

malgutasuna

Hirugarren industria-iraultzarako aldaketak - II

Aldaketak industria-egituran Produkzio sisteman

Deszentralizazioa Planta askotako enpresak Azpikontratazioak (Tercerizazioa) * Enpresa sareak:

Lana banatzen da, produkzioa eskala handia- goan egiten

Produkzioa malgutzea Aldaketak

Enpresen neurrietan Industriako lanpostuetan:

kualifikazioa handiagotzea Azpi-kontratazioak

Industriaren Tertziarizazioa

IKERKETA TEKNOLOGIKOA

SOROSPEN ZERBITZUA

BANAKETAMERKATARITZA

SAREA

PUBLIZITATEA

KALITATE KONTROLA

MONTAJEA(Produkzioa)

PRODUKTUAREN DISENUA

MERKATUAREN IKERKETA

(MARKETING)

PRODUKZIOA(Lantegi

prozesua)

INDUSTRIAREN TERTZIARIZAZIOA

Tertziarizazioa jarduera

produktiboekin lotura

handiko

enpreseentzako

zerbitzuen

izendazioaren menpe

bil daitezken jarduera

tertziarioen multzo

heterogeneoaren

ugaltzean datza.

Figura 2. Morfología y Usos en el área industrial de Avda. de América

Madrilgo industria eskualde

baten jarduera ezberdinak.

Eboluzioa ekonomia

“Zerbindustrial”-etara doa

Hirugarren industria-iraultzarako aldaketak - III

Aldaketak industria ezarketan Hobari gehien eskaintzen dituzten lekuetan Goi-teknologiako industriak, ekipamendu eta

zerbitzuriko onenak dituzten inguruetan.

Aldaketak industria politikan Estatuaren esku-hartzea murriztea Industrializazio endogenoa Ingurumen-arazoekiko ardura

INDUSTRIA-EKOIZPENA:Sektoreen egitura makurra

Birmoldatze-prozesuan dauden industria-sektore helduak Oinarrizko metalurgia eta eraldaketa mekanikoarena Etxeko tresna elektrikoen produkzioa Untzigintza Larrua eta zapatagintza

Industria sektore dinamikoak Automobila Sektore kimikoa Nekazaritzako elikagaien sektorea Eraikuntza

Puntako industria-sektoreak mikroelektronika, telematika, automatizazioa

INDUSTRIA SEKTOREAK

Birmoldatze-prozesuan dauden industria-sektore helduak

Oinarrizko metalurgia eta eraldaketa mekanikoarena

Industria siderurgiko integrala (Asturiasen) Enpresak pribatizatu Europako bi siderurgi-taldeekin bateratu

(ACERLOR-USINOR) Siderurgia ez integrala (Kantabria, EAE-B) Eraldatu metalikoen industria (EAE, M-B)

Industria-sektore helduak

Etxeko tresna elektrikoen produkzioa Espezializazio prozesuan Enpresa pilatzeko joera Merkatua handiagotu eta dibertsifikatu Enpresak itxi, lanpostuen erregularizazioa

Untzigintza

(Galizia, Kantabria, EAE, Cadiz) Doikuntza handia

Larrua, zapatagintza eta ehungintza Minifundismo eta eskulan ikaragarri Balio ukiezinetan inbertitzen da

UNTZIGINTZA

1971ean Espainiak munduko untzigileen artean 4. maila okupatzen zuen

Esportazioen alde garrantzitsuena Itsasontziena zen

Castilleros de Cádiz

DERRIBO PÓRTICO

31-03-98

Untzitegi talde publikoak, Astilleros Españoles, birmoldaketa ostean beren produkzio kapazitatearen % 60an

murriztuta zuen eta lanpostuen %80 galdu ziren.

GASONTZIA Iñigo Tapias (2004)

A punto de terminar el S. XX, el grupo naval publico Astilleros Españoles estaba abocado a una inevitable quiebra.

Astilleros Españoles, al igual que el resto de las empresas

europeas, se mostraba incapaz de poder competir con las factorías del Extremo Oriente, fundamentalmente japonesas y coreanas, que con practicas pocos ortodoxas que les permitían ofertar precios inalcanzables para los astilleros europeos, estaban acaparando más del 80 % de la cuota del mercado mundial del sector naval.

Tras un proceso bastante complicado y conflictivo, en Julio de 2000 se produce la fusión de los astilleros civiles públicos (AESA) y los militares (Bazán), naciendo de esa forma una nueva empresa con diecisiete unidades de negocio (construcciones, reparaciones, transformaciones, propulsión, energía, sistemas y armas), 11.000 trabajadores y una cartera de pedidos de 600.000 millones de Ptas. A este conglomerado industrial capaz de satisfacer cualquier tipo de demanda, se le puso el nombre de IZAR.

Enero de 2005 se fracciona el grupo IZAR y se crean dos nuevas empresas; NAVANTIA de carácter público y militar e IZAR LIQUIDACION dedicada al sector civil y puesta en el mercado para su privatización.

Izar Carenas Cádiz Navantian enpresa berrian sartzen da, hori dela eta militar izaera ematen zaio eta enpresa publiokoa izaten jarraitzen du.

Industria sektore dinamikoak

EZAUGARRIAK

Etorkizunari begira aukera asko dituzte Espezializazio handia dute Enpresa-egitura malguak eta saneatuak

dituzte Eskaria bermatuta dute (barneko eta

kanpoko merkatuetan) Atzerriko kapitalak pisu handia du

Industria sektore dinamikoak Automobila

Birmoldaketa prozesua jasan du Produktibitate eta espezializazio handia du Esportaziorako kapazitatea Etengabeko berrikuntza teknologikoa

Sektore kimikoa Atzerriko kapital ugari Produkzio-unitate txikiak nagusi Lehiakortasun gutxi Bi sektore

Petrokimika Eraldatze-kimika

Nekazaritzako elikagaien sektorea Enpresa txikiak eta sakabanatuak Multinazionalek pisu handia dute

Eraikuntza

Puntako industria-sektoreak (mikroelektronika, telematika, automatizazioa,

bioteknologia, nanoteknologia…)

Atzerrirekiko menpekotasuna dute ikerketei eta teknologiari dagokienez

Enpresa ertainak eta txikiak dira gehienbat.

Eskulana eta hezkuntza-sistema gutxi egokitu dira enpresen eskakizunetara

Nanozientzia

Bioteknologia

Goi teknologiako sektoreen joerak

Kokapenean

Inguru berritzaile edo parke teknologikoetan Metropoli eta hiri ertainen inguruetan ezartzen dira. Komunikazio bikaineko lekuetan Partzela txikietan kokatzen dira tamaina txikiko industriak dira eta

Eraikuntza-dentsitate txikia Zerbitzu osagarriak Azpiegitura onak

Alderdi funtzionalean Ikerketa zentroak dituzte Sektore berritzaileentzako enpresak biltzen dituzte

La Unión Universidad-Empresa (Investigación-Desarrollo-Innovación)

ESPAINIAKO GAUR EGUNGO

INDUSTRIAREN EGITURA

ETA EGITURAREN ARAZOAKTestu liburuko 6.3 puntua (216 orrialdean)

a)- Enpresen tamaina desegokia

Enpresa gehienak (%99,9) txikiak edo ertainak Lanpostuen %30 sortzen dute Abaintailak

Aldaketen aurrean azkar erreakzionatzen dute Lan-gatazka gutxi

Desabaintailak Produktuak gareztitzea Lehiakortasunik gabeak Modernizazio eta ikerkuntzarako gaitasun urriak

Bakarrik %5,4 enpresa handiak dira (500 langile baino gehiago)

Lanpostuen %69,1 sortzen dute

23.710

1.616 %0,054

25.326 enpresak %86

2. 918.873

200 langileetik gorako industria %0,17ª da.

b- Ikerketa eta berrikuntza urria

Ahalegin publiko gorakorra 1992an gelditu zen Gaurko inbertsioak BPGre %1,1 (2001) Enpresa pribatuek gutxi

inbertitzen dute.

Inbertsioak oso polarizatuta Sektoreei begira:

Elektronikan, informatikan, farmazian, kimikan,… Lurraldeari begira

Madrilen eta Katalunian inbertsioaren %50 baino

gehiago

El 28,9% de la inversión española en I+D+i la realiza Madrid

España, a la cola en inversión en I+D, según la OCDEEspaña es uno de los países que menor porcentaje de su PIB ha invertido en investigación y desarrollo. Así puede leerse en el informe Factbook 2005, recientemente publicado por la Organización para la Cooperación y el Desarrollo Económico

En 2001, la proporción del PIB invertida en I+D alcanzó tan sólo el 0,96%. Actualmente, ronda el 1,1%, aún muy lejos del gasto medio de 2 puntos porcentuales de la Unión Europea.

Año 2000 en otros países como: Francia (4,6%), Alemania (4,8%) Corea (5,4%) Estados Unidos (6,8%)

3- Teknologia atzeratua eta menpekoa da

Teknologia gutxi sortzen da Espainian

Teknologia gutxi esportatzen da Patente gutxi Menpekotasun teknologikoa:

patenteak erosi behar Ondorioak:

Produktibitate eta kalitate eskasa Posizio periferikoa sendotzen da.

Industriari buruzko adierazle batzuk

Inbertsioak BPG-tik berrikuntzan eta garapenean I+G-n (2001ean)

Espainia: % 1,1 (EAEn %2) Europa: % 2

Ezagupenean: Unibertsitatean eta teknologia berrietan

Espainia % 2,5 Frantzia % 4,6 EEBB % 6,8

TIK (Informazioa eta telekomunikabideak) Espainia %10,7 Suiza %29,5 EEBB %32,1

El país, Jueves 26 de Abril de 2007

Bibliografía

Euskal Industrializiazioa (Hiru lurraldeetako XIX. mendetik aurrera)http://www.ingeba.euskalnet.net/lurralde/lurranet/lur16/16agirre/16aguirre.htm

Gipuzkoako Historia ekonomikoahttp://www.gipuzkoa.net/estructura-economica/Cap0/3_Cap0.html

Hirugarren Industria Iraultzahttp://www.monografias.com/trabajos12/laterc/laterc.shtml

Ikerkuntza eta berrikuntza zentroak:http://www.pologaraia.es/http://www.ikerlan.es/site_preview/index.php