2º bacharelato LATÍN2º bacharelato LATÍN IES.Xosé TraperoPardo

Os romanos atoparon na HistoriaHistoria o medio adecuado para transmitir e perpetuar os mores maiorum, os costumes herdados dos antepasados.O carácter patriótico, o compromiso político, a intencionalidade moral e o retoricismo formal constitúen rasgos predominantes e definitorios da historiografía romana.Fíxose unha división entre relatos:

-AnalesAnales: relatos de acontecemntos anteriores á época do historiador (os primeiros analístas escribiron en grego debido a que esas obras eran dirixidas ao público de dita lingua)

-HistoriaeHistoriae: narracións de feitos contemporáneos ao autor.A Historiografía busca describir todo tal como foi polo que rexeitao entretemento, busca a verdade; causas e consecuencias)

Considérase a Marco Porcio CatónCatón o verdadeiro fundador dahistoriografía latina. Autor da primeira historia de Roma en latín,

titulada OriginesOrigines (Composición formada por sete libros que abarcan dende o primitivo período monárquico e a fundación de cidades gregas na península Itálica ata os comezos da Segunda Guerra Púnica; a obra presenta unha estructura complexa.)

CésarCésar (s I a.c Nado no seu dunha familia XuliaXulia en Roma

ocupou todos os cargos do cursus honorumcursus honorum e participouno primeiro triunvirato. Nomeouse a sí mesmo dictador vitalicio.Non era propiamente un historiador, escribía para que unhistoriador posterior escriba a Historia.

Commentarii de bello GallicoCommentarii de bello Gallico (Comentarios sobre as guerras Galias) Obra composta por oito libros nos quedescribe operacións militares da compaña da conquistados territorios Galos. O octavo libro foi escrito por Aulo Hircio.

Commentarii de bello ciuileCommentarii de bello ciuile (Comentarios sobre a guerra civil) Narra os pormenores do enfrontamento militar con PompeioPompeio, a conquista de Italia por César,batalla de Farsalia etc. Compónse de tres libros (o último conclúe coa chegada deCésar a Alexandría onde anuncia a morte de Pompeio).

César denominou as súas obras comentariicomentarii as cales estaban cheas de

excursus de tipo xeográfico e etnográfico e de recursos retóricos.

A intención das mesmas é apoloxéticaapoloxética e propagandísticapropagandística das súas accións.

SalustioSalustio (s I a.c Nado en Amitemo e axudado en certas situacións por César gobernaa provincia de Africa Nova) Este é considerado o primeiro historiador.

Bellum CatilinaeBellum Catilinae (A conxuración de Catilina) Narra o intento frustrado do golpe deestado de Catilina (nobre ambicioso e sen escrúpulos que ten intención

de facerse co poder mediante un golpe de estado duranteo consulado de Cicerón) Consta dun prólogo progmático, de digresións históricas etc. Mostra a decadencia, a corrupción e a arrogancia da nobilitas.nobilitas.

Bellum LugurthinumBellum Lugurthinum (A guerra de Iugurta) Aborda a intervención romana no reino de Numidia para restablecer a sucesión dinástica lexítima á morte do rei Micipsa xa que Iugurtaasasinara aos seus dous fillos para facerse co trono (el era oseu sobriño). Sinala o fracaso de Metelo e destaca a tendencia política coa que se identificaba (Mario).

HistoriaeHistoriae (Historias) Compónse de cinco libros, narra sucesos da historia romanacomo as loitas de Pompeio contra Sertonio ou os combates de Marco Antonio (só se conservan fragmentos)O estilo de Salustio caracterízase pola tendencia á brevitasbrevitas e ten unha caracterización psicolóxica e dramáticados personaxes. Ademais emprega a variatiovariatio (fónica/morfolóxica/sintáctica).Emprégase na obra de setentiaesetentiae e frases de tipo lapidario ademais de arcaísmos eantíteses.

Nepote Nepote (Nado en Ticino s.I a.c era amigo de Catulo e de Cicerón) Historiador de menor importancia.

Chronica Chronica (historia universal)

ExemplaExempla (colección de anécdotas non conservadas)

De viris illustribusDe viris illustribus (Sobre homes ilustres) Compónse de dezaseis libros; é o primeiro libro romano de carácter biográfico coñecido. Recolle nel as vidas de personaxes romanos e extranxeiros famosos. Ten un carácter retórico e exemplarizante.

Nota:Nota: Na diapositiva de comezo aparece aportada dos libros de Salustio ademais Na diapositiva de comezo aparece aportada dos libros de Salustio ademaisdunha páxina iluminada da obra de Tito Livio dunha páxina iluminada da obra de Tito Livio Historia de RomaHistoria de Roma. .

Tito LivioTito Livio (Nado en Padua s I a.c- I d.c ten unha importante formación literaria e filosófica) A súa obra mantén o estilo considerado por Cicerón. Historia dende o ano 753 a.c ao 9 d.c. Primeiro historiador romano sen actividade pública.

Ab urbe condita libriAb urbe condita libri (Historia de Roma) Compónse de 142 libros ;dos cales só se conservan do 1 ao 10 e do 21 ao 45.Dos volumes perdidos conservamos resumos (perochaeperochae) eextractos (epitomaeepitomae) que nos permiten coñecer os seuscontidos. Os libros 1-15 conteñen a lenda da fundación de

RomaRoma e os sucesos do período republicano ata o fin da incursión dos Galos. Os libros 16-30 narran as dúasPrimeiras Guerras Púnicas. Os libros 31-45 narran operíodo das guerras macedonias ata a batalla de Pidna.A obra recolle moitas lendas.

TácitoTácito (Nado en Italia ou en Galia s.I d.c formause en oratoria)Escribe a historia a partir do 9 d.c onde o deixou Tito Livio ata o 96 d.c (morte de Domiciano).

Deuita moribus lulii AgricolaeDeuita moribus lulii Agricolae (Agrícola) Trátase dunha biografía de tipo encomástico do seu sogro Xulio Agrícola que foi o primeiro que conquistou as Illas Británicas. Constitúe un ataque contra a tiranía de Domiciano.

De origine et situ GermanorumDe origine et situ Germanorum (Xermania) É unha monografía xeográfica e etnográfica dos pobos xermanos. Expón a situación xeográfica,a historia e a organización das tribos xermanas cos seus costumes e tradiccións.

HistoriaeHistoriae: Crónica da historia de Roma durante a dinastía Flavia. Compónse de catorce libros; os catro primeiros narran os acontecementos do ano 69, no que se sucederon no poder tres emperandores e o comezo do reinado de Vespasiano.(69 d.c- 96 d.c) // Só se conservan os libros do I-V.

AnnalesAnnales: Compónse de dezaseis libros dos que se conservan os seis primeiros , que abarcan dende a morte de Augusto ata Tiberio e os libros 11-16 que tratan dos reinados de Claudio e Nerón. (17d.c- 68 d.c)

As obrasobras de Tácito foron escritas a partir de multitude de fontes entre as que destacan os analistas anteriores, as actas do Senado e as meomorias ademais dos testimonios de personaxes comtemporáneos.

Nelas o autor mostra un pesimismo e unha falta de confianza do ser humano e caracteriza aos personaxes e ás situacións psicoloxicamente.

Na maneira de escribir recorre a breuitasbreuitas, emprega a elipse de formas verbais e o emprego do discurso indirecto. A obra ten

un carácter impresionistaimpresionista e prefire a uariatiouariatio morfolóxica e sintáctica. Segue esteticamente a Salustio.

Suetonio: Suetonio: Autor que non escribe Historia senón biografías ( xénero menor) S.I-II d.c// obra: Vita XII Caesarunt Vita XII Caesarunt (vida dos doce césares: dende Xulio César a Domiciano)

Escultura romana que representa a Augusto.

Coñécese como unha colección de trinta biografías de distintos emperadores dende a época de Adriano ata Diocleciano (s.II e III d.c) e narra elementos novelescos alleos á

veracidade histórica.

Entre os epitomesepitomes destaca Aurelio Víctor (Liber dos Césares) e entre os

escritores de breviariosbreviarios destaca Eutropio (Breuiarium ab urbe condita).

Amiano MarcelinoAmiano Marcelino compuxo tres libros de Res GestaeRes Gestae (Fazañas) que abarcan o período comprendido entre o 96 d.c e o 353 d.c

( período continuador da historia de Roma por de Tácito) Último historiador. Estes libros son un modelo tanto ideolóxico como lingüístico e emprega neles algunha anomalía da

lingua latinaxa que para el era unha lingua aprendida.

(Útil para comprender certas características das obras historiográficas)

BREVIARIOSBREVIARIOS: Síntesis personal dun autor a partir de varias obras anteriore.CURSUS HONORUMCURSUS HONORUM: CarreIra política durante a República Romana recibía o nome de cursus honorum e seguiu existindo durante o imperio, sobre todo para a administración das provincias dependentes do Senado.EPITOMESEPITOMES: Resumos de obras elaboradas previamente.EXCURSUS:EXCURSUS: Digresión: dentro dun discurso ou texto, o que se aparta temporalmente do tema principal.FABULAE:FABULAE: Narracións fantásticas que non poden ser calificadas de verdadeirasou verosímiles.LACTEA UBERTASLACTEA UBERTAS: A amplitude e riqueza dos períodos e o ornato propio da prosa artística.