Garialehengoerara Lekaio kultur elkarteakgariaren prozesu osoagaratu du. 6-7

Urretxuko Mendizabal baserriko lurretan ereindako garia igitaiarekin ebakitzen. LEKAIO ELKARTEA

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Maddi Alberdi 3 Iritzia 4-5Mikel Balenziaga 8-9 EuskalJai eguneko karrozak 10 PedroUrretabizkaia 11 OrdiziakoEusko Abesbatza irratian 12Asteburuko proposamenak 14

GOIBERRI

28. zenbakia. 2012ko irailaren 21a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

«Itsasondoko jaietan egunero egitendut parranda, motzak baitira»

Maddi AlberdiItsasondoko Jai batzordeko kidea

Asier Zaldua ItsasondoMaddi Alberdi (Itsasondo,1993) Magisteritza ikasten arida Donostian, eta ItsasondokoJai batzordeko kidea da. Gai-nontzeko gazteekin batera,haurrentzako ekitaldiez ardu-ratzen da. Parranda ere egitendu, noski. Festetako egunik go-gokoena ostirala du, «lehenadelako eta afarian herritar guz-tiak elkartzen garelako».Zaletasun bat.Parranda egitea. Itsasondokojaietan egunero egiten dut, mo-tzak baitira.Oporretarako leku bat.

Portugal. Umetan joan nintzengurasoekin eta oroitzapen osopolita dut.Liburu bat.Irakurri dudan azkena Cometasen el cielo da. Gomendatzekomodukoa da.Musika talde bat.Berri Txarrak. Euren kontzertuaskotan izan naiz.Abesti bat.Ez dut abesti kuttunik.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna.Ez dut egun bat bereziki gogo-ratzen.Amets bat.Ez dut amets zehatzik.

Janari bat.Makarroiak tomatearekin.Edari bat.Sagardoa.Jaso duzun oparirik bereziena.Ez dut opari bat bereziki gogo-ratzen. Guztiak dira onak.Gorroto duzuna.Ez dago bereziki gorroto du-dan ezer.Goierriko txoko bat.Larraitz. Sarritan joaten naizbueltatxo bat ematera, edobesterik gabe, egotera.Herriko alkate bazina....Gazteei zuzendutako ekimengehiago antolatuko nituzke.

«Alkate izangobanintz, gazteeizuzendutako ekimengehiago antolatukonituzke»

ASIER ZALDUA

GOIBERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 647 319 775 – azudaire@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Olaberria, Urretxu, Zerain etaZumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Andoni Salamero AlberdiIrakaslea

Txikituz, eraikiz

«Bazterrakhaustearietaxehetzearidenboraeskainidiote, igarodirentokitikarrastomakurrautziz»

izakiak betiizan du ingu-rua eralda-tzeko beha-rra, horreta-

rako bide desberdinez baliatuizan da. Jokabide eraikitzaileaizan duen alditan, edozein tal-detako kidek, edo taldeak be-rak, gizarteari ekarpen eman-korrik eskaini izan dio, eta hala,gizateria zabal batek, bere ja-rraibidean, maitasunez eta eraatseginez egindako proiektuasko bideratu izan ditu. Halere,badira jokabide eraikitzaileabaino txikitzailezalea erakutsidutenak, eta halako gizon-emakumek, barruko gorrotoakeraginda, bazterrak haustearieta xehetzeari denbora gehia-go eskaini diote; haiek igaro di-ren tokitik arrasto makurrautziz, eta horrelaxe pasatu nahiizan dituzte orduak eta orduak.Eskerrak ez nahi adina, besteladenboraren orratzak puntakzorroztu balitu, gureak eginazuen aspaldian.Eraiki, txikitu bezalako adi-

tzok beti dauzkagu buruan,etengabeko eraikitzaile edo txi-kitzaile gara gizakiok senti-menduen iparrak norabidetzengaituen bakoitzean. Zer, nola,nori, zergatik eta bestelako hi-tzak adierazi nahian gabiltzanunetik, sentimenduaren men-pe egun eta gau izanez ibiltzengara, geure buruari makina lanemanez, geure errotaren hega-lak gehiegitxo astinduz, buru-tazio kaskar ugari pentsatuz,eta irina gaitza eta eskasa sor-tuz geuretzat.Eraikitzearen haritik ekain,

uztail aldean Fermin GoenagaEpelde urretxuarrak, Zumarra-ga-Urretxuko Udalek bultzatu-ta, taldetxo bati sendabelarrei

buruz ikastaro polita eskainidie; eta elkarrekin lan politaegin dute gure bi herri hauetan.Talde horretantxe lagunak izanditut, eta gustura ikusi ditutFerminen irakaspenak entzu-ten eta beren irteeretan landa-reak, belarrak aurkitzen. Ziurnago bidegorrian zein bestela-ko tokietan ikusi izan dituzuelahaiek eta hitz-aspertutxorikegin duzuela beraiekin. Gauzada sendabelarren, landareeneta zuhaitzen inguruko infor-mazioa jaso eta sailkatu ondo-ren, ibiltarion erakusgarri etairakasgarri txarteltxo batzuk ja-rri izan dituztela bidegorrikotxoko desberdinetan. HorraFerminen eta talde honen eki-men txalogarri-bikaina. Paseo-an joaten den bidaria halakozuhaitzera edo landare ezeza-gunera hurbildu izan deneanbere izena zein den jakiterikizan duela geure ezjakintasu-naren sarrail herdoila irekiz, etagutxi balitz, ibilbideari bestela-ko ukitu atsegina emanez. Hala eta guztiz ere, ekimen

txalogarri guztiek badute berealde zabar eta okerra. Hartuta-ko lana batzuek ez dute gustu-ko izan eta, zer bururatuko?Besteek maitasun handiz egin-dako lana izorratzea. Hala, tokiaskotan txarteltxo lagungarrihoriek desagertuta edo puska-tuta ikusi ditut, zoritxarrez.Gauza antzeko bat gertatu zenoporretan konposta biltzenduen edukiontzi batekin, Urola-ko errekan agertu zenean. Biadibideotan ikusten da ezerta-rako baliagarri zaizkigun jokabi-deak, herritar askoren lana etaizerdia zein modu anker etakrudelez zanpatuak eta zapal-duak diren, jokabide eraikitzai-lea suspertu ordez, kostatako

lana era azkar eta makurrez txi-kituz. Ibaira edukiontzia botata,zuhaitzen eta landareen sailka-pen horixe desagerraraziz zeinjokabide aurrerakoi erakustenari gara? Ekologistak deitu gai-tezke eta halakoak egiten utzi?Heziketaren urratsak eta he-

rrigintzan ematen ditugun au-rrerapausoak ez dira une bate-an ematen. Ez dago lasterbide-rik honetan guztian, bide estuada berori, eta ezinbestez aurre-ra joatea dagokigu. Guztioi iru-ditzen zaigu herrian ezer egite-ko, askotan obra handiak baka-rrik ikusi behar ditugula; bainaerraturik gaudela iruditzen zait.Izan ere, harrizko herria eraldadezakegu nahi dugun bezala,baina haragizko beste herria,herritar bakoitzak osatzen due-na, horixe da zaindu eta hezibeharrekoa. Ezinbestekoa daelkar hartze jatorrean irakatsinahi digutenen lanak aintzako-tzat hartzea eta iturri emarohorretatik edatea, benetako ja-kituriaren iturriko ura bizia etajario bukaezinekoa delako. Beraz, horixe egin behar ge-

nuke: lehendabizi, elkarren-gandik ikasi; bigarrenik, ikasita-ko horretatik norberak irakas-penaren hausnarketa egin;hirugarrenik, besteengandikikasitakotik norberak dituendohainak kontuan hartuz zeinbestelako disziplinetan egokiditzaken aztertu; eta, azkenik,ekin lanari, akatsetatik ikasiz,baina sortuz eta sortuz, emai-tza guztion erakusgarri izan da-din. Hauek eginez sortzen etaeraikitzen jardungo dugu, herrisortzaile-eraikitzaileak izangogara, gizaki osatuagoak. Etaeraldatze hori ez da bakarrikguregan antzemango, baitabesteongan ere. Edozein lane-tan horretan ari zaretenok, zo-rionak bihotzez, zuongan lora-tzen ari da herri berri horren ha-zia, fruituak, zuon lanarenaleak, azkar izango ditugu ikus-gai. Ordu horretan gusturazuenganatuko naiz aukeraematen badidazue. Bitartean,ondo izan eta eraiki!

G

GOIBERRI 05IRITZIA

Txikitako kontuak. Lagunei erreparatu eta harrigarria duk, nolatxikitako izaera, gutxi-asko, mantentzen den: txikitan lotsatiazena, nekez agertuko duk ausarta heldu-aroan, adibidez. Kasuguztietan ez dik honek balio, baina gehienetan bai. Herriek eremantentzen ote diate lehen-lehengo, «aspaldiko» nortasuna? Hikez huen ezagutu duela 40 urteko Lazkao. Asko aldatu duk herria.Haurtzaroan bizitako eta oso gogoan ditudan hainbat kontu

kontatu nahi dizkiat, aldaketaren lekuko: Ikastolako aukera egin-dakook, batzuk ikasgela bihurtutako garajeetan, besteak Elizkris-ton eta beste batzuk ahal zen lekuan, ze material gutxirekin mol-datzen ginen... Leku xelebretan, material gutxirekin, baina ikasten

genian, horixe ikasten genuela!Plaza ingurua nola aldatu den Lazkaon! Udaletxea, anbulato-

rioa, postetxea, Eskola Nazionala eta gure etxebizitza eraikin bere-an hituen; plazan bertan aparkalekua, futbol-zelaia, idi-frogetakoharria, harrizko bankuak... Karnizero Txikiaren harategia, Joanita-

«Nola aldatzen diren gauzak, kamarada!» abesten zinan niretalde kuttunenetako batek. Eta hik Lazkaon aldaketarik sumatzenal dudan etorri nintzenetik galdetzen didan. Ba, horixe baietz! Majoaldatu ere, gainera! Gauza batzuetan hobera eta besteetan ezhainbeste, nire gusturako. Eta lazkaotarrok, neu tartean, ere bai, ja-kina!Hala ere, den-dena etengabeko den-dena aldatzen ari dela

pentsatzen dinat nik. Begiratu inguru fisikoari, edota pertsonei ere.Ez ezer ez inor ez dun lehengoa. Errepara iezaion hizkuntzari beste-la. Hori ere etengabe aldatzen ari dun. Atzo «egon hadi isilik biga-rrena paretak emango dik/n bestela eta!» esanez egiten zigute-nan mehatxu gure gurasoek eta gaur, berriz, «bi osti emango diz-ki(n)at!» zerabilten gure seme-alabek kasurik onenean,haserretutakoan espainolera pasatzen direnak ere ezagutzen bai-tizkinat. Edo, are okerragoa, euskaraz jakin eta zuzenean gaztele-raz aritzen direnak lasai asko, haserre egon edo adiskide izan. Azken batean, aldaketa baten atzean erabakiak egon ohi ditun

eta horietan hankabiko gehienok batzuetan bale eta besteetankale. Baina, hor zegon bizitzaren xarma ere.Niri, orain hogei urte, Usurbildik nora eta Lazkaora bizitzera etorri

behar nuela esan balidate ez ninan sinetsiko, eta begiraion! Ha-mazortzi urte egin dizkinat jadanik. Eta ez nagon kexatzeko. Eznaun damutzen erabaki hori hartu izanaz. Egokitu zaidan herria,etxe ingurua eta lagunartea ez zeuzkanat saltzeko. Ez jatorrizkoaez harrerakoa.

bateta

bat

Asteko irudia

Joxepa Madariaga

Inazio Usarralde

Josu Maroto

UrretxukojaiakGauza asko aldatu diradenboran zehar Urretxun,baina, bada zerbait urtez urtemantendu dena. Karrozakdira ziurrenik Urretxukojaietako ardatz aetabereizgarria. Ondo pasaSanta Anastasia festak!

ren ile-apaindegia, Jauregieneko elektratresnen denda, Eulalirendenda, Riojano taberna, Matxainen jolas-gela, Karmen-ene taber-na... kale nagusian segida-segidan, Elosegi kalean. Horiek behin-tzat ezagutu dizkiagu.Untzindegiko soroak, lehen letxugak, porruak, tomateak... ema-

ten zituztenak, orain etxe, aparkaleku, parke... bihurtuak dizkiagu.

06 GOIBERRIASTEKO GAIA

Lekaio kultur elkarteak gariaren langintza berreskuratu du, Euskal Jairako.Ezagutu zutenen laguntzarekin, prozesu osoa garatu dute, azarotik, Urretxun.

Aimar Maiz UrretxuEuskal Jaietako artisau azokangaria da aurten gaia. Lekaio kul-tur elkartearen inguruan, era-kusketaz arduratzen den ba-tzordeak gariaren prozesu osoagaratu du, iazko azaroan hasita.Lurra prestatu, garia erein, zain-du, alperra pasatu, ebaki, jo, etaerrotan eho. Ogia ere egin dute.

Urretxuko Mendizabal base-rriko lurretan erein zuten garia.Lehenik, lurra laiarekin iraulizuen baserritar talde batek.Beste pusketa bat idi-goldee-kin maneiatu zuten.

Santu Guztietatik San Marti-nera bitartean ekin zioten pres-taketa lanari, azaroaren 1etik

11ra, ohiturak markatu bezala.«Taldeko baserritarrek eurekzaindu dute saila. Garbi esatenziguten aurrez zer egin. SantaLutzitarako erre egingo zela ira-garri ziguten, eta bete zen», dioXabi Lasak, taldeko kideak.

Otsailean alperra pasa zutensoroan. Martxotik maiatzera,«bakean» utzi eta gero, buruaerne zitzaion gariari.

Ebaki igitaiekin eta segarekinegin zuten. Oloa eta garia berei-zi, azaoak egin eta metatan pi-latu, eta lehortzen utzi. Garia joondoren, alea Gabiriako Igeri-bar errotara eraman zuten.Han, Joxe Kruz Baztarrika erro-tariak esplikatu zien, bai errota-

ren zatiak zeintzuk diren, baifuntzionamendua, eta, noski,baita alea eho ere.

Azkenean, Mendizabal base-rriko Ixiarrek ogia egin du, etxeondoko sailean etorri den ga-riaren irinarekin.

Antzinako gaiak bizituz Helburua, etnografia lana prak-tikan jartzea ez ezik, alderdimateriala eta ez materiala bil-tzea ere bada. Prozesu guztiabideoan grabatu dute, eta ar-gazkiak ere egin dituzte. MaiderSudupek ikus-entzunezkoamuntatu du, 30 minutukoa.Urretxuko udaletxean aurkeztuzuten, ostiralean.

Garia, lanaren haria

Mendizabalbaserrian ereindakohaziak, alea emanondoren, bertakolabean amaitu du

Bideoz eta argazkizjaso dute prozesua;etzi, Euskal Jaikoartisau erakusketanazalduko dute lana

GOIBERRI 07ASTEKO GAIA

Grabaketaz gain, parte hartuduten baserritarrei ahozko el-karrizketak egin dizkiete. Lan-keta bakoitzaren xehetasunak,hiztegia eta jakingarriak erre-gistratu dituzte horrela. Neka-zariek beraiek bizi izandakolangintza izanda, eta gaur egundesagertuta egon arren,ahanzturatik berreskuratu die-te haiei ere lana.

Lekaio kultur elkartea artisauazokak antolatzen direnetik arida urtero gai monografiko batlantzen. 2004tik, plazan aur-kezteaz gain, hiztegia atera izandute. Ahozko grabaketak ereegin dituzte.

Iaz artilea landu zuten, aurre-ko urteetan, sagardogintza,gaztainak, garo metak egin...«Konturatu ginen tresna zaha-rrak, hitzak eta ofizioak berres-kuratzen ari ginela, horrelakoekimenekin hasi ginenean. On-dare materiala eta ez materialajasotzen ari gara», dio Lasak.

Artisau azoka eta erakusketaprestatzen duena «lan-taldeikaragarria» da, «indar han-dia» duena. Elkarteko kideez

gain, baserritarrak eta partehartu nahi duen oro ari da lane-an. «Irekia da. Aurten bi lagungehiago sartu dira. Balizkogaiak botatzen ditugu, eta ba-serritarrek edo adituek esatendute egin litekeen ala ez, nola,zer fasetan...».

Garai batean Gipuzkoan zenZaharkinak proiektuan oinarri-tu ziren. Zerainen eta Ezkio-Itsason, adibidez, burutu zituz-ten proiektuak. Baserrietatiktresna, erreminta eta osagaizaharrak jaso, katalogatu etaherriarentzat erakusketan jar-tzea zen Zaharkinaken helbu-rua. «Guk, dena aldi berean bil-du beharrean, urtean gai jakinbat hartzen dugu. Transmisiolan polita egin daiteke», argitudu Lasak.

Euskal Jaietako goizean, etzi,gariaren prozesuaren laburpe-na azalduko dute, plazan.

Urretxun eta Zumarragan,bertakoek gogoratzen dutenez,1965ean erein zuten azkenekoaldiz garia. «Erratzuko Genarokerein zuela esan digute, orain47 urte».

Laiaketa, goldaketa, gari jotzea, ehotzea, ogia egitea... Pausobakoitzaren testigantza biziak jaso dituzte Lekaiokoek ordu erdikodokumentalean, bai argazki nahiz bide moduan, bai garigintzakolaguntzaileei elkarrizketak grabatuta. ARGAZKIAK: LEKAIO ELKARTEA

aundi banintzen, txikie banintzen, maiatzen buru nitzen;berrogeigarren egunerako oramahien ora nitzen», dio Goie-

rriko esaera zahar batek. Gariari buruz ari da, zekale preziatuak si-nesmen kolektiboan izan duen eraginaren adibide bat. Mitologianbertan aurki litezke erreferentziak. Ataunen, San Martin TxikikMuskiko kobara jo zuenean, Basajauni gari aleak galtzerdietan la-purtzeko asmoz, zera abestu omen zion begibakarrak: «Ja, jaaai!Baleekia artuko likenea: orr’irtete, arto eitte; orr’erorte, gari eitte;ta San Lorentzoota arbi eitte». Izan ere, San Lorentzok (abuztuaren10a) «esku batean sua eta bestean ura» ditu, gari-buru helduak gal-soroa galtzeko arriskua, uztailean ebaki, mutxirioetan metatxoakegin, eta bildu ezean. Eguneroko bizimodurako ere erreferentzia garrantzitsua zen ga-

ria. «Garia jaulki bage daukie oraindio neska gazteok», dio besteesaera zahar batek, eskarmentu edo ‘buru kantsaziorik’ ez dutelaizan bizitzan, Julian Alustiza ‘Aztiri’-k jaso zuenez. «Guraso gera-nok, hemen garia eta oloa ondo jaulkita», gehitu zuen. Errotarako joan-etorriak eta labe-suen goxoa iradokitzen ditu,

bestetik, gariaren prozesuak. «Gure errotak bederatzi kolpe kanpo-rako egiten zituen, eta hamargarrena etxerako», zioen GabiriakoIgeribarko Angel Izagirrek. Errentak, lanak edo zerbitzuak ordain-tzeko ere garia zuten diru, duela denbora asko ez, goierritarrek.

Mitologiatik eguneroko bizimodura,garia goierritarren oremahaian beti

H

08 GOIBERRIELKARRIZKETA

«Lehen Mailan jokatzeasekulakoa da: giroa,futbol zelaiak...»

Mikel BalenziagaValladolid futbol taldeko jokalaria

Asier Zaldua ZumarragaMikel Balenziaga (Zumarra-ga, 1988) eliteko futboleraitzuli da. Realaren bigarrentaldetik Athleticen lehenerasalto egin zuen 2008an, etadenboraldi hartan dezente jo-katu zuen. Baina ordutik, Bi-garren Mailan aritu da batikbat. Ekainean Lehen Mailaraigotzea lortu zuen Real Valla-dolid taldearekin, eta Gazte-lako taldean jarraitzen du.Nolatan halako futbol zaleta-suna?Mutikoa nintzenean, gauregun bezala, modako kirolazen. Pilotan ere aritu nintzen,lehenengo Urretxuko pilotaeskolan, eta gero Zumarraga-koan. Urte batzuetan bi kiro-lak uztartu nituen, baina au-keratu egin behar izan nuen,eta futbolaren aldeko hautuaegin nuen.Xabi Castillo zure taldekideohiak ere bi kirol horiek uztartuzituen...Hura ni baino hobea zen pilo-tan!Beti postu berean jokatu alduzu?Ez, Urolan aurrelaria nintzen.Realera joan nintzenean hega-leko erdilari jarri ninduten, etahandik bi urtera, hegaleko atze-lari. Dena den, urtero jokatu di-tut partida batzuk zelai erdian

nituen. Lehen urtea ondo joanzen. Zer gertatu zen otsailetik au-rrera?Futbola halakoxea da. Otsaile-tik aurrera Caparrosek Koikilijarri zuen eta kito. Ondoren, Soriara joan zinen.Numancian igarotako urteapolita izan zen, nahiz eta ez ge-nuen lehenengo mailara igo-tzea. 2010-2011 denboraldia Athle-

taldekideen lesioak medio, etaaurreko denboraldian, eskuine-ko hegalean ezkerrekoan bainogehiago jokatu nuen.Aurrelari hasi zinela kontuanizanik, oraindik ere gora joate-ko joera al duzu?Bai, gustuko dut. Ahal dudanguztietan gora joaten naiz.Dena den, atzelaria naiz etanire eginkizun nagusia defen-datzea da. Dagoeneko garaibatean baino errieta gutxiago

egiten didate aurrera joatea-gatik. Realean nengoeneanaskotan egiten zidaten errieta.Zenbat urte egin zenituen Rea-lean?Brunete txapelketa jokatunuen 11 urterekin, baina ondo-ren, Urolara itzuli nintzen. 14urterekin berriro Realera joannintzen. Bigarren taldean den-boraldi eta erdi egin nuen. Eu-ren asmoa beste talde bati uz-tea zen, baina denboraldiahasteko astebete bakarrik fal-ta zenean, Athletic nire bilaetorri zen. Guztiontzat onaizan zen.Asko kosta al zitzaizun LehenMailara moldatzea?Ordura arte 2.B mailan jokatunuen. Athleticek sekulako au-kera eskaini zidan, baina 2.Bmailatik Lehen Mailara saltohandia dago. Dena den, otsai-lera arte partida guztiak jokatu

ticen egin zenuen.Caparrosek berarekin nahi nin-duela esan zidan, baina 90 mi-nutu bakarrik jokatu nituen. Ki-rol aldetik ez zen denboraldiona izan, baina pertsona baiko-rra naiz. Aurrera begiratu beha-rra dago. Gaizki egon nintzen,baina familiaren eta lagunenbabesarekin aurrera egin nuen.Azken denboraldia, berriz, se-kulakoa izan zen.Numancia taldean eta Valla-doliden egindako denboraldienarteko aldea hori da: Sorian eznuen Lehen Mailara igotzea lor-tu eta Valladoliden bai.Dagoeneko futbolari osoa zare-la uste al duzu?Bai. Lehen Mailara oso gazte-tan heldu nintzen, baina erre-gulartasuna lortzea ez da erra-za. Aurten lortu dudala ustedut. Aurreko denboraldian 41partida jokatu nituen, eta erre-gulartasunari eutsi nion. Saltoaeman dudala eta jokalari hel-duagoa naizela uste dut. Valladolidera joatea erabakiona izan zen, beraz.Las Palmas eta Cordoba talde-en eskaintzak ere izan nituen,besteak beste, baina eskaintzasendoena Valladolidena irudi-tu zitzaidan.Lehen Mailara igotzea ez daegunero lortzen den gauza.Denboraldi osoan egindako la-

«Dagoeneko garaibatean baino errietagutxiago egitendidate aurreraegiteagatik»

«Lehen Mailara osogazte heldu nintzen,baina ez da errazaerregulartasunalortzea»

«Valladolidekozaletuakhemengoak bainozertxobaithotzagoak dira»

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

naren saria da. Egunak pasaahala jabetu ginen lortutakoa-ren garrantziaz. Gainera, denbo-raldian zehar une txarrak erepasa genituen: soldatak kobra-tzeko arazoak izan genituen,baina hori ahaztu, indarrak batueta aurrera egitea lortu genuen.Valladoliden oso gustura nago.Bi aukera nituen, Athleticeraitzultzea edo Valladoliden geldi-tzea, eta biak onak ziren. Athleti-cek hartzen ez baninduen, Valla-doliden geratzeko aukera nuen.Lehen Mailaz 2008-2009 den-boraldian baino gehiago goza-tzea espero al duzu?Lehen Mailan jokatzea sekula-koa da: giroa, futbol zelaiak... Ezdut arantza ateratzeko beha-rrik. Aurreko denboraldian osogustura aritu nintzen, eta ez dutuste inori ezer erakusteko be-harrik dudanik. Sekula ez dutnire ahalmena zalantzan jarri.Etorkizunera begira, non ikus-ten duzu zure burua?Denboraldi honen bukaeranAthleticera itzultzeko aukeradut, taldeak ez balu hala nahi,Valladoliden geldituko nintza-teke. Ez dut etorkizunean pen-tsatzen. Inork ez daki zer gerta-tuko den eta futbolean gutxia-

go.Nolakoa da Gaztelako zalegoa?Hemengoa baino zertxobaithotzagoa da. Gainera, han ne-guan hotz handia egiten du, etafutbol zelaira joatea ez da erra-za. Bestelakoan, bizimodua he-mengoaren antzekoa da. Osoondo jaten da eta bizitza ero-soa da. Valladolid etxetik gertudago, eta ia hilero etortzen naiz.Gainera, gurasoak partida guz-tiak ikustera joaten dira. Lagu-nak, berriz, hilean behin joatendira gutxi gorabehera.Bakarrik bizi al zara?Bai. Realetik atera nintzenetikasko ikasi dut sukalde kontue-tan. Premiazkoa egiteko adinabai, behintzat.Zein da ezagutu duzun areriorikgogorrena?Bi talde kide ohi aipatuko di-tut: Xabi Prieto eta Fran Yeste.Sekulako maila dute, eta errazjokatzen dute.

GOIBERRI

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Karrozagileok barrutikbizitzen dugu Euskal Jaieguneko festa»

J. Zarandona ZumarragaZoze kuadrillako kidea da Itsa-so Artola (Zumarraga, 1990).Azken urteetan, UrretxukoSanta Anastasia jaietan EuskalJai eguneko karrozen desfileanateratzen den kuadrilletako batda Zoze. Aurtengoa, desfileanparte hartuko duten zazpiga-rren urtea da, baina lehenengoaldiko ilusio bera dutela diote. Nola oroitzen duzu karrozaegin zenuten lehen urtea?Hasi ginenean ez genekien ezer.

Arlote kuadrillako mutilak etaguk karroza elkarrekin egin ge-

nuela oroitzen dut. Urte hartanMikel Ibarzabalek, orain karro-za ikastaroak ematen dituene-tako batek, asko lagundu zigun.Izan ere, ez genekien oso ondonondik hasi ere. Eta orain, nola moldatzen zare-te?Lehenengo urteko karroza, az-kenean, ondo atera zen, bainaurteekin esperientzian irabazidugu, eta azken urteetakoakhobeak izan dira. Egia esan, ur-teetako jarduna nabaritzen da.Nolakoa da karroza amaitu ar-teko prozesua?

Itsaso Artolak 16 urte zituela eginzuen bere lehenengo karroza. Aurten,zazpigarrenez errepikatuko du.

«Karroza egitenhasi aurretik,lehenengo lanagaia zehazteaizaten da»

JOSUNE ZARANDONA

Lehenengo lana, gaia zehazteaizaten da. Kuadrillan bederatzigara guztira, eta denon arteangai bat zehaztea izaten da lanikzailena. Behin ideia zein dengarbi daukagunean, papereraeramaten dugu. Hortik aurreramaterialak aukeratu eta irudi-mena erabiliz karroza egitenhastea bakarrik geratzen da.Lana, astuna al da?Egia esan, guk ordu asko sar-tzen ditugu, baina gustura egi-ten den lana da. Gainera, karro-

zagile guztien artean oso giroona daukagu eta elkarri askolaguntzen diogu.Karrozen kalitateak beheraegin omen du azken urteetan.Nik, hasierako karrozak nolako-ak ziren ez dakit. Egia da, hasiberritan karrozak ez direla hainlanduak, baina orokorrean lanasko egiten dela esango nuke.Iaz, eta orain dela bi urte, zuenaizan da karrozarik politena.Bai, bi urtetan jarraian irabazidugu, eta ezin da hitzez azaldusentitzen dena. Egindako lana-ren aitortza da nolabait, etaizugarrizko ilusioa egiten du.Zer da karrozagile batentzatEuskal Jaia?Festetako egunik onena da.

Guk barrutik bizi dugu festa,besteek ez bezala.

GOIBERRI 11MUNDUTARRAK GOIERRIN GOIERRITARRAK MUNDUAN

Babeslea

GOIBERRI 11N GOIERRITARRAK MUNDUAN

Asier Zaldua BeasainBategite elkarteak GipuzkoakoEtorkinen Eguna antolatu duiganderako. Bultzatzaile nagu-sia Pedro Urretabizkaia Pitxuda (Beasain, 1957).Nolatan otu zaizue festa hauantolatzea?SOS Arrazakeria elkarteko ki-deak gara eta festa hau antola-tzea bururatu zitzaidan. Gipuz-koan lehenengoz antolatukoda halako egun bat, eta printzi-pioz, hurrengo edizioak ere Be-asainen izango dira.Nolakoa izango da ekitaldia?18 herrialdetako ordezkarik 20postu jarriko dituzte. ArrozarenFesta egingo da, eta zazpi he-

Zenbat lagun zaudete Bategiteelkartean?30 bat herrialdetako 200laguninguru.Zeintzuk dira zuen behar nagu-siak?Lokal bat behar dugu eta uda-larekin borrokan ari gara. Izanere, etorkinen arazo handiene-tako bat bakardadea da, etalokal bat izango bagenu jende-ak elkar ezagutzeko aukeraizango luke. Gainera, hilero2.000 kilo janari banatzendugu 200 lagunen artean.Egoitzarik ez dugunez, janarianire etxean gordetzen dut.Nolatan hasi zineten janariabanatzen?Iazko maiatzean etorkinekplazan kanpatzeko asmoa zu-tela jakin nuen, janaririk ez zu-telako. Halakorik ez egitekoeskatu nien. Alkatearenganajo nuen eta honek BergarakoElikagai Bankuarengana bide-ratu ninduen.Zer nolako egoera bizi duteGoierriko etorkinek?Egoera zaila bizi dute, hemen-go txiroenak baitira. Euren ar-tean langabezia tasa oso al-tua da.Arrazakeria kasurik ezagutu alduzu?Hiru ezagutu ditut eta hiruetanadministrazioa tartean zen.Behin, auto batek mutiko batharrapatu zuen Beasainen, etaanbulatorioan ez zioten anbu-lantziarik eskaini Zumarragarajoateko. Lazkaon Nikaraguakoemakume bati ez zioten osa-sun txartela eman nahi. He-men erroldatua zegoen etalana zuen. Eta Perutik etorrita-ko emakume bati Lanbiden ezzioten lan kontraturik eginnahi gure artean denbora gutxizeramalako. Zorionez, hiruarazo horiei irtenbidea ema-tea lortu genuen.

Pedro UrretabizkaiaBategite elkarteko kidea

«Lokal bat behar dugu, etorkinen arazohandienetako bat bakardadea baita»

Pedro Urretabizkaia, janariz gainezka duen bere etxeko egongelan. ASIER ZALDUA

rrialdetako arroza dastatzekoaukera izango da: Pakistan,Portugal, Ekuador, Nikaragua,Dominikar Errepublika, Nepal,Kolonbia eta Senegalgoa.Folkloreak ere bere tokia izan-go al du?Bai, 17:00etan Senegalgo tal-de batek kalejira egingo du,eta 18:30ean Nepalgo, Maro-ko eta Latinoamerikako musi-ka entzuteko aukera izangoda. Futbol txapelketako fina-la ere jokatuko dute 12:30ean.Zuen helburua etorkinei lagun-tzea da. Zuenaren moduko el-karte asko al daude Gipuzkoan?Gipuzkoan gurea bezalako 40-50 talde daude.

«Iazko maiatzeanetorkinek plazanakanpatzea erabakizuten, janaririk ezzutelako»

12 GOIBERRIGARAI BATEAN

Ordiziar ahotsak uhinetanDuela laurogei urte, Donostiako Union Radio emisora euskarazko irratsaio batemititzen hasi zen, astero. Euskal kulturgintzako pertsonaia eta kultur taldeasko pasa ziren estudio hartatik, tartean, Ordiziako Eusko Abesbatza.

Arkaitz Apalategi OrdiziaEuskarazko irratsaio jarraituakematen hasi zireneko 80. urte-muga bete da aurten. 36ko Ge-rra aurretik euskaraz eta euskalkulturaren eta folklorearen in-guruko hainbat irratsaio egin zi-tuzten. Aurrenekoak 1925 eta1927 urteen artean egin bazi-tuzten ere, 1932ko martxoanhasi ziren asteroko euskarazkoemanaldi finkoak egiten Do-nostiako Union Radio irratian. Euskarazko irratsaio hori as-

teazkenetan ematen zuten etaordubeteko iraupena izatenzuen. Bi urte eta erdi iraun zi-tuen saioak eta 137 saio emitituzituzten, harik eta 1934kourrian, Espainiako Errepublika-ko gobernuak irratsaioa debe-katu zuen arte. Joseba Zubi-mendi Luzear zen saio harenzuzendaria eta Ander Arzelusspeaker edo esataria; harekinbatera aritzen zen bere alaba,Amale Arzelus, euskal irratigin-tzaren lehenengo emakumez-ko esataria eta aktorea.Irratsaio hartan, garaiko eus-

kaltzaleek, kultur eragile eta

taldeek eta musikariek partehartzen zuten. Tartean ziren,besteak beste, Joxe AriztimuñoAitzol, Xabier Lizardi, TelesforoMonzon, Orixe, Elbira Zipitriaedota Basarri. Hitzak eta abes-tiak, denak zuzenean graba-tzen zituzten, eta sarritan, jen-de asko biltzen zen estudioan.

Ordiziako Eusko Abesbatzako kideak, 1934an, Donostiako Union Radioren estudioan. RICARDO MARTIN

Ordiziarrak irratianSaio horretan parte hartu zuentaldeetako bat, Ordiziako Eus-ko Abesbatza izan zen. Gerraaurreko urteetan makina batsaio eta kontzertu egin zituentalde horrek, Garate jaunak zu-zenduta. 1934ko martxoan,irratsaioa debekatu aurretik,

Union Radiok Donostian zuenestudioan izan ziren ordiziarrak,zuzeneko saio haietako bateanzenbait kanta abesten. Este-ban Aranburu piano jotzaileakgidatuta, Usabiaga andereino-ak bakarlari lanak egin zituen,hainbat emakumezko ahotseklagunduta.

Goierriko armarriak (II)

Urretxuko udaletxeko armarria. GOIBERRI Idiazabalgo Eztenagatorre etxeko armarria, dragoi eta guzti. ANGEL URTEAGA

Idiazabalgo Maugia dorretxeko (XVI.mendekoa) armarria.GUILLERMO URRESTARAZU

Idiazabalgo XVI. mendeko Oiarbide dorretxeko armarria. GUILLERMO URRESTARAZU

Goierriko armarrien argazkiak bidali, goiberri@hitza.info helbidera.Bidalitako argazkien artean kamiseta zozkatuko dugu.

GOIBERRI 13GOIERRI IRUDITAN

AIM

AR

MA

IZ

Kultur astearen azkentxanpa asteburuan AramanGaur, hilak 21, arratsaldeko 18:00etan, Maite Arrese ipuin kontalaribeasaindarraren saioa izango da kultur etxean. Bihar, hilak 22, Ara-mako II. Sagardo txapelketa jokatuko da Arrikutz elkartean,20:30etik aurrera.Gaur, hilak 21, 18:00etan, Aramako kultur etxean.

Arana-Bideluzeko jaiakospatuko dituzteasteburuan BeasainenGaur, arratsaldeko 18:00etan, buruhandiekin eta txistulariekin ha-siko dituzte Beasainen Arana Bideluzeko festak. Ondoren, txoko-late jana eta disko festa izango dira. Bihar, 17:30ean euskaraokeaeta gauean Mystery Train taldearen kontzertua antolatu dituzte.Igandean, 12:00etan herri kirolak eta puzgarriak, eta arratsaldeanTatxin Tatxan haurrentzako ikuskizuna izango dira.Gaurtik igandera, Beasaingo Arana kalean.

MA

ITA

NE

LEG

ARR

ETA

MIK

ELA

LBIS

U

14 GOIBERRIASTEBURUARI BEGIRA

Kaleko X. PinturalehiaketaLegazpinBihar egingo dute Legazpin ka-leko X. Pintura lehiaketa. Goize-ko 09:00etatik 10:00etara zigi-latuko dituzte oihalak udale-txeko atarian, eta 14:00akbaino lehen aurkeztu beharkodira lanak. Bihar, hilak 22, Legazpin.

GOIBERRI 15ERREZETA

Etxeberri jatetxea

Usakumea sagarrarekin

Usakumea sagarrarekin. ASIER ZALDUA

e h e n e n g ou s a k umeasuez t i t u kodugu olibaoliotan. On-

doren, tipula, porrua, azenarioaeta sagarra, juliana eran moz-tuta, gehituko dizkiogu. Dena

sueztitu eta flanbeatu ondo-ren, ardo beltza eta haragi sal-da botako dizkiogu. 30 minu-tuan egiten utziko dugu. Irin

pixka bat eta Pedro Xiemenezardoa bota, eta dena birrindukodugu.Bestetik, sagar bat puskatan

egin eta salteatu egingo dugu.Beste bi sagarrak txikitu etaardo txuritan egosi ondoren, bi-rrindu egingo ditugu.

Zerbitzatzeko, sagar saltea-tua jarriko dugu oinarrian, gai-nean usakumea eta laguntze-ko, sagar purea.

LOsagaiak:

- Usakume bat.- Tipula bat.- Porru bat.- Azenario bat.- Hiru sagar.- Haragi salda.- Oliba olioa.

- Gatza.- Ardo txuria eta ardo beltza.- Koñaka.- Pedro Ximenez ardoa.- Irina.- Azukrea.

Bixen EgigurenZumarragakoEtxeberri jatetxea