Indarberritzekooporraldia Saharatik eta Txernobilgo inguruetatik urteroetortzen dira haurrak uda pasatzera 6-7

Goierrira uda pasatzera etorritako haursahararren aurkezpena Zaldibian. AIMAR MAIZ

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Lander Muñagorri 3 Iritzia 4-5Busti zaitez 8-9 AlexanderAllende 10 Jon Agirre 11Mutiloako eskolumeak 1944 12Satelite bidezko ganaduarenjarraipena 13

111. zenbakia. 2014ko uztailaren 11

GOIBERRI 03KATE MOTZEAn

GOIBERRI

«Euskaranormalizatzenikustea albiste ona da»

LanderMuñagorriKazetaria

Eskeine Legorburu Altzaga«Bilbo eta Altzaga artean sal-toka» bizi da Lander Muñagorri(Ordizia, 1986). Ordizian jaioada, baina 13 urte daramatza Al-tzagan bizitzen. Diario Vascon,Argian eta Goienan aritu da ka-zetari, eta egun BERRIA egun-karian ari da, Bilboko erredak-zioan.Prentsa, irratia, telebista edoInternet?Nire ibilbide profesionala ikusi-ta, nahiko garbi dagoela ustedut! Hala ere, irratian eta tele-bistan izandako esperientzie-tan ere gustura sentitu naiz.Goierri edo Bilbo?Bizitzeko Bilbo, eta bisitatzekoGoierri.Albiste on bat?

Euskara normalizatzen ikustea.Eta txar bat?Euskarazko hedabideentzatdiru laguntza gutxiago egotea.Oporretarako leku bat?Europa ekialde ingurua.Liburu bat?Irakurri dudan azkena, Petro-grado komikia.Musika talde bat?Hainbeste! Bat esatekotan,Kuraia. Abesti bat?Egunsentian, Kuraiarena.Inoiz ahaztuko ez duzun egu-na?Kuraia lehenengoz ikusi nueneguna, Urretxuko kilometroe-tan. Kolpean iritsi zitzaizkidan. Jaso duzun oparirik bereziena?Bereziena bada, niretzat gorde-ko dut!Gorroto duzuna?Elkarrizketak erantzutea! Goierriko txoko bat?Aizkorri. Herriko alkate bazina?Ez dut uste horretara iritsikonintzatekeenik...

«Ez dut ahaztukoKuraia lehen aldizikusi nuen eguna;kolpean iritsizitzaizkidan»ESKEINE LEGORBURU

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Aloña LandaKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Iparragirre, 11 (Kaletxiki). 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.eusPublizitatea: 607 530 424 – publi@goiberri.eusBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.eus

Diruz laguntzen dutenerakundeak:Udalak: Altzaga, Arama,Ataun, Beasain, Itsasondo,Lazkao, Olaberria, Urretxu,Zerain, Segura etaZumarraga

04 GOIBERRIIRITZIA

Antxiñe Mendizabal AranburuIdazlea

Nik ere jantzikonuke batzuetanburkinia

«Guretiraniapropioakoharkabeanbiziditugu»

rte sasoi ho-netan hon-dartzetan etaigerilekuetanelkartu ohi

gara askotan auzokoak. Bainagurean badira jendaurreanarropa eranzteko ohitura ezduten bizilagunak: emakumemusulmanek neguan zeinudan ez dute zapia edo hiyab-asoinetik kentzen, ezta igerile-kuan ere.

EAEko hiru hiriburuetanudalek igerileku publikoetankaleko arroparekin bainatzeadebekatu dute, higiene arra-zoiak direla-eta. Aginduak be-reziki eragiten die emakumehauei, baina baita bainujan-tziaren azpian galtzontzilloakjantzita bainatzen diren gazte-ei ere, esate baterako. Urteakdira ez naizela Urretxuko igeri-lekura joan; Zumarragako ki-roldegian badakit gizonezkomusulmanak barruko arropa-rekin dutxatzen direla.

Frantzian hain justu, 2011 ur-tean, leku publikoetan burkaeta nikab-a erabiltzea debeka-tu zuten, segurtasun neurriakdirela medio. Eta orain, GizaEskubideen Europako Auzite-giak arrazoia eman dio estatufrantsesari emakume pakis-tandar batek aurkako helegi-tea aurkeztu ondoren. Emaku-

meak dio sinesmenak, kulturaketa tradizioak bultzatuta janz-ten duela burka, askatasunosoz. Emakume musulman as-kori zapiaren erabileraz galde-tuta, argudio berberak emangodizkizue; are gehiago, askokesango dizute Mendebaldekogizarteak inposatutako kultu-rarekiko erresistentziaren iku-rra ere badela zapia.

Horrenbestez, igerilekueta-ko neurriak gurean ere sortu du

eztabaida eta zenbait taldekemakume hauek bertan baina-tzeko duten eskubidea azpi-marratu dute: «Oinak garbitugabe uretara sartzea bezain hi-gienearen aurkakoa da kalekoarroparekin bainatzea» esandute, adibidez.

Ez dakit gurean gaia eztabai-dagai den, edozein modutan,ezer arautu aurretik, udalei es-katuko nieke emakume zapi-dunei galdetzeko zergatik da-ramaten zapia, gogoko al du-ten, erosoa den, eder ikusten alduten euren burua, igerilekurajoatea gustuko duten... Nikbehintzat jakin nahiko nuke.

Edozein modutan, Donos-tian emakume musulman bat,legeari aurka egin gabe etabere sinesmenari eta tradizio-ari eutsiz, bainatu izan da igeri-leku publiko batean. Burkini-ajantzita sartu da uretan. Burki-

ni-a emakume musulmanen-tzat bereziki diseinaturiko bai-nujantzia da: aurpegi zati bat,eskuak eta oinak bakarrik uz-ten dizkie agerian. Behingoa-gatik eskubideak eta tradizioakbat egin dute.

Honek guztiak gogorarazi dittankerako auzi propioak badi-tugula konpontzeke. Irun etaHondarribiko alardeetan esku-bideak eta tradizioak etenga-beko talkan daude, auzo-lotsa

sortzen duten portaerak age-rian utziz. Bururatzen zait Eus-kal Herrian fedeak eta sines-menak garai batean betetzenzuten lekua betetzen dituztelagaur egun tradizioaren inda-rrak eta eskubideen zuzenta-sunak. Nire ustez biak ala biakegiten gaituzte gatibu, mutu-rrera eramanez gero.

Bukatzeko aitortuko dut, de-pilatzeko lana hartu behar du-danean, gustura jantziko nuke-ela burkini-a igerilekura joate-ko; eta buruan zapia, ile zuriaknabarmentzen hasi eta ile-apaindegira joan behar dudalagogorarazten didatenean.Gure artean bizitzea tokatzenzaizkigun tiraniak, batzuetanburka bat bezain presondegizurrunak dira eta ez gara ohar-tzen.

Zorionak burkini-aren asma-tzaileari.

U

GOIBERRI 05IRITZIA

Ze polita, ze aberatsa den lagun asko izatea, kuadrilla des-berdinetako partaide izatea.Bizitza aurrera doan eran, bizimo-dua aldatu egiten zaiguk eta, noski, baita lagunak, kuadrillak etaplanak ere. Umetan eta gaztetxotan eskolak garrantzi handia dik,baina baita eskola orduz kanpoko beste ekintzek ere. Lagun taldedesberdinak osatu eta planak egiten ditiztek haurrek eta gazteek:partiduak, emanaldiak, txangoak, meriendak, aurkezpenak...Gaztetan kuadrillak berebiziko garrantzia izaten dik: umetakoak

mantentzen dizkiagu, batzuetan, eta berriak sortu. Eta helduaroanzer? Ba… seme-alabak ditugunok, haien lagunen gurasoekin kua-drilla osatzen diagu; seme-alabek egiten duten ekintzaren arabe-

ra, lagun berriak egiten dizkiagu.Halaxe, sare zabaleko lagunartea osatzen diagu eta, planak egi-

ten iaioak garenez, zereginik ez zaiguk falta izaten inoiz: umetanikastolan elkarrekin ikasten ibilitakoekin, asteburu-pasa guraso-elkartetik antolatutako mendi-irteera, eskola kirolari bukaera

Beti pentsatu izan dinat, etxekoekin batean, lagunena delazutabe ezinbestekoa gure bizitzan.Hain zuzen ere, horiek omenditun aukeran ditugun zera bakanetakoak, lagunak. Izan ere, nonjaio, gurasoak nor izango diren... ezin dinagu hautatu. «Lagunak,ordea, bai!» entzungo dun ozen baino ozenago. Baina, hala otedun? Honek bi ariketa egiteko abagunea ematen zigun: lehena,gure lagunartea osatzen hasi gineneko oroitzapenekin jolas egineta, bigarrengoa, gure seme-alabak lagunartean murgiltzen hasizirenean guraso gisa nola jokatu genuen hausnartzea.Aurrenekoari dagokionez, dena oso zirkunstantziala izan den

irudipena dinat. Herri-gunetik aparteko baserri batekoa nintzela-ko, nire txikitako lagunak ez zitunan gelakoak, baizik herriko adinki-deak hainbat jardueratan bat egiten genuenak baizik. Hor errekadesberdinetako urak bat eginda osatu zunan gure lagun kuadrilla.Gero Donostiara ikastera joateak beste lagun batzuk egiteko para-da eman zidanan; unibertsitatean beste ale batzuk eta UEUri es-

ker ezagutu gintunan gu biok Iruñean beste batzuekin batean. Lanaukera bakoitza lagun gehiago egiteko aukera berri bat izan dun ni-retzat. Lagun artekoa naun eta ahalik eta ondoen zaintzen saia-tzen naun lagun zaituztedanak. Bigarren ideia jorratzeko tarterik gabe geratu naun… Hala ere,

galdera soil bat, nahi duenak erantzun dezan: nork ez du parkez al-datu, halako gurasoen semea edo alaba han egongo delakoan?

bateta

bat

Asteko irudia

Joxepa Madariaga

Inazio Usarralde

Josu Maroto

Busti zaitezIgerilekuan dela, edoeuripean dela. Busti zaitez!

emateko haurren eta gurasoen arteko partidua eta hamaiketakoa,haurren gelako familien arteko bazkaria, musika taldekoekin hala-ko festetara irteera, kirol jarduerak han eta hemen. Etenik gabekokatea. Egutegiak zenbat egun, gure bizitzak hainbat ekintza . Harri-garria duk, harrigarriak gaituk. Puzzlea osatzea ez duk beti errazaizaten, pieza guztiak ezin ondo ezkondu, egun beretan plan batbaino gehiago ezin txertatu izaten baitizkiagu. Saltsan, pozik bizigaituk, ordea.

06 GOIBERRIERREPORTAJEA

Aurten ere Saharatik eta Txernobildik hainbat haur etorridira Goierrira, oporralditik indarberrituta itzultzeko.

Ane Arrieta Mota askotako miseriak jasa-ten dituzte mundu osoko biz-tanleek. Askok, jaiotzen direnunetik gosea eta gaixotasunakizaten dituzte bidelagun. Ho-rrelako egoerak bizi dituztenhaurretako batzuk, ordea, ba-dute irtenbide edo ihesbidetxobat, urtean bi hilabetez badaere.

Saharatik eta Txernobilgo(Ukraina) inguruetatik EuskalHerrira urtero etortzen direnhaurrak dira horren adibide.Hemengo familiek bizi baldin-tza duinagoetan bizitzea ahal-bidetzen diete dozenaka hau-rrei uda-partean, bertan indar-berritzeko, etxera itzuli bainolehen.

Haur horietako askok lehenaldia izango dute aurtengoa,baina, askok ondo ezagutzen

dituzte hemengo familiak. De-siratzen egoten dira hondartze-tako eta igerilekuetako uretansartzeko, hemengo lagunekinjolasteko, jaki gozoak jateko...Baina, batez ere, hainbestemaitasun ematen dieten fami-liekin elkartzeko.

Desertu berotik, epeleraSaharako bizilagunek desertu-ko errefuxiatu kanpamendue-tan dituzte baldintza gogorrakarintzen laguntzeko eta dituz-ten ezintasunei edo beharreiaurre egiteko etortzen dira uda-pasa haur sahararrak. Basa-mortuko tenperatura altuaksaihesten dituzte, eta medikuazterketak ere egiten dizkiete,inolako arazorik izanez gero,horiei erantzuna ematen saia-tuz. Izan ere, hemen txikikeriadiren gaitz asko, kalte handiak

sor dakieke errefuxiatu kanpa-mendutan.

Saharatik etortzen direnhaurrak zortzi eta hamabi urtebitartekoak izaten dira, eta uz-taila eta abuztua igarotzen di-tuzte hemen. Bertako familiekhaurrak beste seme-alaba batbezala hartzen dituzte haurrak.Mota askotako familiek jaso di-tzakete: guraso bakarrek, au-rrez seme-alabak dituztenek,helduek, gazteek…

Hemen dauden denboran,beharrezko mediku azterketakegiten dizkiete haurrei, elikadu-ra orekatu bat eskaintzen diete,herrian edo eskualdean hau-rrentzat egiten diren ekintzeta-ra eraman eta bestelako ekin-tzak antolatzen dituzte.

Aurten bost haur etorri diraGoierri behera: bat Beasaina, biOrdiziara eta beste bi Atauna,

Saada Sahara elkartearen bi-dez. Goierri garaian, berriz, zor-tzi haur hartuko dituzte familie-tan, Hare Haize elkartearen bi-dez.

Erradiaktibitateari ihesTxernobilgo zentral nuklearre-ko istripuaren ondorioen ihesiere etortzen dira haurrak gure-ra. Axun Mendizabal zegama-rrak 2000 urtetik, urtero-urteroekarri ditu haurrak etxera, IzakiGKEren bidez. Hemezortzi urtebete arte ekar daitezke haurraketa lehena ekarri zuten haurrabederatzi urtetatik hasi eta ha-mabost urtera arte ekarri zuten.Geroztik beste hiru haur ereekarri dituzte. Txernobil Ukrai-nan egon arren, Bielorrusiatikekarri izan dituzte beti, handikoso gertu geratzen delako etabertako kutsadura mailak ereoso-oso altuak direlako.

Hona etortzeko baldintza,kurtsoa gainditzea izaten dutehaur hauek, eta Mendizabalekaurten bi haur ekarri nahi bazi-

Oporretan, indarra hartzen

GOIBERRI 07ERREPORTAJEA

Haurrekin batera begiralebat ere etortzen da, eta Idiaza-balgo mojekin egoten da he-mengo egonaldian: «Aterpea,jana eta mimo asko ematendizkiote. Oso ondo portatzendira mojak ere», dio Mendiza-balek.

AterpeakSaharatik Goierrira etortzen di-ren haur batzuk Amasako ater-pean daude aurten. Aurreko ur-teetan Brinkolan eta Ibarranegon badira ere, aurten hamai-ka lagun etorri dira eta Amasanegongo dira. Hauek gainerako-

ekin ere batuko dira, hainbatekintza egiteko. Txernobil inguruetatik dato-

zenek berriz Lezan (Araba)dute aterpea, baina, Txernobil-go haur gor-mutuak joaten dira,horretarako berezi ekartzen du-ten begiralearekin.

Familia gehiago behar Bai haur sahararren zein txer-nobildarren kasuan, harrera fa-miliak gutxitzen ari dira. Horrenaurrean, hiru erakundeetako ki-deek jendea animatu nahi dute,«elkarbanatzen eta gauza gu-txirekin pozik bizitzen irakas-ten» dutelako, besteak beste.

tuen ere, batek ez du ikasturteagainditu, eta ez du etortzerikizan.Haurrekin harremanetan ja-

rraitzen dute urtean zehar; In-ternetek asko erraztu die ko-munikazioa: «Lehen urteanekarri genuen neska jada amada eta bere alabaren argazkiakbidaltzen dizkigu», dio Mendi-zabalek. Lehena etorri zen nes-karekin euskaraz komunika-tzen dira, batzuetan gauzakerrepikatu beharra badagoere».«Erradioaktibitatetik kanpo

egotea, hemengo janak jatea,hemengo airea arnastea oso

garrantzitsua da beraientzat.Izan ere, denak du han erradio-aktibitatearen eragina. Esnea,adibidez: behiek kutsatutakobelarra jaten badute, esnea erekutsatuta dago... Dena dagokutsatuta». Txernobilgo zen-tral nuklearra itxi bazuten ere«gaizki itxita» dagoela baiez-tatzen du Mendizabalek.Urtean zehar ere hainbat

ekintza antolatzen dituzte Le-zako (Araba) aterpera doaze-nentzat dirua lortzeko: handikekarritako produktuak saltzendituzte Goierriko azoka ezber-dinetan, loteriak ateratzen di-tuzte...

Ezkerrean, Txernobilgo haurrakIdiazabalen. Eskuinean, haursaharren aurkezpena, Zaldibian.ANE ARRIETA-AIMAR MAIZ

Haur txernobildarrak autobusez iritsi ziren Idiazabala,bidaia luze baten ondoren. ANE ARRIETA

Harrera familiakgutxitzen ari dira.Hiru erakundeetakokideek jendeaanimatu nahi dute.

08 GOIBERRIASTEKO GAIA

Goierrin zazpi dira esklerosi anizkoitza duten pertsonak Ademgi Gipuzkoakoelkartearen arabera. Asteburuan ‘Busti zaitez’ kanpaina egingo dute Urretxuneta Ordizian; Legazpin ere lehen urtez aterako dira boluntarioak.

Miriam Luki UrretxuEsklerosi anizkoitzak nerbio-sistema zentralari eragiten dio.Garuna eta muina hazi egitendira espontaneoki, arrazoi jaki-nik gabe, alegia. Nerbioak gal-du eta babesten dituen mielinagantza ere galdu egiten da.Nerbio-sistema orbanez bete-tzen da.

Asier de la Iglesia zumarra-garrari orain urte eta erdi diag-nostikatu zioten. Gaixotasuna-ren aurreko azalpen medikuaribestelako azalpena gehitu dioDe la Iglesiak: «Buruan kableelektriko sistema bat daukagu.

Garunak seinale elektrikoa bi-daltzen die mihiari edo zangoa-ri mugitu daitezen. Esklerosianizkoitza duzunean zeure gor-putza sistema horren kontradoa, eta kableari eraso egitendio. Seinalea ez bada iristenerrenka ibiliko zara eta kableapuskatzen bada ezingo duzuaurrerantzean zangoa mugi-tu».

Azalpena zeharo argia da.Esklerosi anizkoitza endekape-nezko gaixotasuna dela ereagerian uzten du. Izan ere, hau-tsitako kableak konpontzekomodurik ez dute orain artean

aurkitu. De la Iglesiak agertuduenez, «indartsuena izan zai-tezke, eta akitu arte saiatu, bai-na kablea apurtzen bada, ezduzu berregingo».

AgerraldiakEsklerosi anizkoitza agerral-dien bidez azaltzen da gehiene-tan. Agerraldiek ondorioak utziditzakete edo ez. Gazte jendea-ren artean zirkulazio istripuenondotik minusbaliotasungehien sortzen dituen eria da.Gaixotasun kronikoa da, hauda, ez da sendatzen, eta bizitzabaldintzatu dezake agerraldien

ondorioen arabera. Edozein ka-sutan, gaixo beste esklerosianizkoitza dago eta ez dagoerrezeta unibertsalik. Goierrinzazpi gaixo zenbatu ditu Adem-gi Gipuzkoako Esklerosi Aniz-koitzaren elkarteak, Gipuzkoan600 pertsonek daukate etaAraban, Bizkaian eta Gipuzko-an 2.000 lagunek. Esklerosianizkoitza ez da kutsakorra, ezdute hereditarioa denik frogatueta ez da hilkorra.

Telebista ikusten ari zen gaubatean urrutiko agintea saka-tzen saiatu zen Asier de la Igle-sia, eta hatz lodia lokartuta

Bustitzeko eguna

GOIBERRI 09ASTEKO GAIA

zuen. Hiru ordu igaro eta hatzaesnatu gabe zegoen. De la Igle-sia saskibaloi jokalari profesio-nala izan da 19 urte zituenetiketa fisioterapeutara nahiz os-teopatara jo zuen, baina hatza

ez zen lozorrotik atera. Gau ba-tez esnatu zen eta zutik jartze-rakoan hanka batek ez zionerantzun, hura ere lokartu eginzitzaion. Famili medikuak neu-rologoarengana bidali zuen etahark eman zion albistea.

Azkar asko onartu zuela dio,«neurologoa haserretu eginzen; ez zuen sinesten onartzenari nintzela gaixotasuna, bainaonartu nuen eta ez dut irria ez-painetatik ezabatu». Agerraldibat baino gehiago izan du, do-ble ikusten eman zuen hilabetebat eta bestelako arazoak ereizan ditu. Hala ere, bere bi me-troko altuerako gorputzean ezda esklerosi anizkoitzaren on-doriorik antzematen.

Gaixotasuna kontatzerako-an behin eta berriro errepika-tzen duen hitza bat da: ziurga-betasuna, zalantza, duda, ez-baia. Noiz azaleratuko da

agerraldia? Zein ondorio izan-go ditu? Betirako izango aldira? De la Iglesiasek dioenez,«zurekin hitz egiten ari naizorain, altxatu eta akaso age-rraldi batek zangoa geldiarazi-

ko dit eta erori egingo naiz...».Ez jakite horrek egonezina sor-tzen die. Medikuarengana joaneta zalantzak erantzunik gabegeratzen dira: «Bost urte barruumea altxatu ahal izangodut?».

Norberaren errezetaGaixotasuna drama bihurtzekoarrazoi bat baino gehiago dago.Ez da, halere, De la Iglesiak due-la urte eta erdi «diagnosi-opa-ria» jaso zuenean hartu zuenbidea. De la Iglesiak kirol profe-sionala utzi du, baina ez du kiro-la utzi. Hori da, hain zuzen, beresendabidea. «Medikazio batdaukagu agerraldiak saiheste-ko. Agerraldiak azalduz gero,ondorioak minimizatzeko korti-sona jartzen digute. Egunero-koan gehiago zaintzen gara.Batzuek makrobiotikara jotzendute, beste batzuek kirola egi-

ten dugu. Norberak sinestea dainportanteena». Gaixo daude-nei eta gaixo ez daudenei baliodien zerbait gehitu du De laIglesiak: «Norberak on egitendion bidea hartu behar du, etasinistu. Garunak erantzun egin-go du».

Ademgi elkarteak bi adarditu, batak gaixoekin zuzeneanegiten du lan hala errehabilita-zioan nola esparru sozialean,bestea gaixotasunaren gizarte-ratzean datza. Urretxun Aterpejubilatu etxekoek boluntario la-nak egiten dituzte. Ordizian erebadute nork lagundu eta Le-gazpin lehenengo urtez egingodute Busti zaitez kanpaina.

Kanpainak esklerosi anizkoi-tza gizarteratu nahi du. Astebu-ruan informazioa banatzekomahaiak jarriko dituzte hiru he-rrietan eta igerilekuetan gaixo-ak gogoan izango dituzte igeri-lariek. Elastikoak eta bestelakomateriala salduko dute. Horre-kin guztiarekin gizakion barrukokable sistema matxuratu dai-tekeela jakitera eman nahidute, eta gogoratu.

Esklerosi anizkoitzaren berriemateko Busti Zaitez kanpainaOrdizian eta Urretxun; aurtenLegazpiko Laubide auzoan etaEuskal Herria plazan ere egingodute. HITZA

«Esklerosianizkoitza nuelajakitean irria ezzitzaidan ezabatuezpainetatik»

«Norberak onegiten dion bideahartu behar du, etasinistu. Garunakerantzungo du»Asier de la IglesiaGaixoa

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Hondartzan lan egiteaigerilekuan aritzea baino zailagoa da»

Asier Zaldua UrretxuAlexander Allendek (Durango,1984) aurten atera du sorosletitulua eta Urretxuko udal igeri-lekuan estreinatu du.Nolatan etorri zara Urretxura?Durangoko gimnasioan lan egi-ten nuen. Bertako kiroldegiaJaso Kirol Zerbitzuak enpresakkudeatzen du eta iazko udanUrretxuko igerilekua hartuzuen. Mantenu lanak egiteraekarri ninduten.Zer iruditu zaizu Urretxu?Etorri aurretik ez nuen ezagu-tzen eta oraindik ez dut askoezagutzen. Kiroldegia eta igerilekua bakarrik ezagutzenditut.Zer iruditu zaizkizu bertako ki-rol instalakuntzak?Instalakuntza onak dira, bainaapur bat zaharkituta daude.Nolatan sorosle?Titulua aurten atera dut, nagu-siak eskatuta. Egia esan, mese-de egingo dit. Izan ere, hala lanordu gehiago edukiko ditut.Gimnasia entrenatzaile profe-sional titulua ere badut.Sorosle ikasketak gustatu alzaizkizu?Asko gustatu zaizkit. Gainera,ondo igeri egiten ikasi dut. As-paldi ez nuen igeri egiten. Desfi-briladorea erabiltzen ere ikasidut. Lehen laguntzak egiten le-hendik ere banekien.

Zenbat sorosle zaudete Urre-txuko igerilekuan?Egunero bi sorosle egoten gara,baina udan zehar lauzpabostlagunek egingo dute lan hori.Lan asko al duzue?Gorabehera asko egoten dira.Alde batetik, eguraldiarengatiketa, bestetik, jendearen ohitu-rengatik. Ekainean oporrak har-tu berri dituzten gaztetxoaketortzen dira batez ere. Jendegehien uztailean etortzen da.Ondoren, abuztuan, pixkanakageroz eta jende gutxiago etor-tzen da. Abuztua bukaeran, po-liki-poliki kanpora joan direnakitzultzen dira.Urretxuarrak eta zumarraga-rrak ondo portatzen al dira?Bai. Arazo gehien ematen dute-nak gaztetxoak dira. Batzuk el-karri bultzatzen ibiltzen dira,beste batzuek ez dute txanoajarri nahi... Neskek, adibidez, ezdute txanoa jarri nahi orrazkeraez hondatzeko.Ez al da lan aspergarria?Jende asko dagoenean ez garaaspertzen. Inor ez dagoeneanbakarrik aspertzen gara.Hondartzan lan egitea gustatu-ko al litzaizuke?Bai, zergatik ez? Igerilekuan ari-tzea baino zailagoa da: eremuazabalagoa da, itotzen ari denaurrutiago egon daiteke, harrie-kin kolpeak har daitezke....

Alexander Allende durangoarrasoroslea da eta Urretxuko udaligerilekuan lan egiten du.

ASIER ZALDUA

Babeslea

GOIBERRI 11MOTZEAN

Asier Zaldua LegazpiJon Agirrek (Idiazabal, 1967)erremontean jokatu zuen etaegun Legazpiko Gazteak pilotaeskolako kidea da.Nolatan sortu zenuten pilotaeskola?Duela 11 urte gaztetxean futboltaldea sortu zuten, baina pilotatalderik ez zegoela konturatuziren. Pilotaleku berria orduan-txe inauguratu zen eta gazteekpilota elkartea sortzea erabakizuten. Duela zazpi bat urte ha-rrobia landu beharra zegoelaikusi zuten eta gurasookin lane-an hasi ziren. Zuzendaritza hi-ruzpalau gaztek eta sei bat gu-rasok osatu genuen.Gustura al zaudete orain arteegindako lanarekin?Poliki-poliki gero eta jende

gehiago inguratu da. Gainera,txapelketak antolatzen ditugu.Binakako eta banakako txapel-ketak antolatzen ditugu etagure pilotariek inguruko herrie-tako txapelketetan eta federa-zioak antolatzen dituenetanparte hartzen dute. Gainera,herri mailako txapelketak Le-gazpin pilota zaletasuna sus-pertzea lortu du. Urtero pilota-lekua bete egiten da.Pilotalekua oso toki oneandago.Hala da. Beste herri batzuetan,Zumarragan adibidez, bertarajoan beharra dago. Hemen, be-rriz, jendea nahi gabe ere sar-tzen da. Ostiraleko poteoanjende asko egoten denez, parti-dak ostiraletan jokatzen ditu-gu. Hala, jende askok pilotale-

kura sartu-irtena egiten du.Zenbat gazte dituzue?6 eta 13 urte arteko 50 bat mu-tiko eta 13tik gorako 24 gazteditugu.Herriarteko txapelketa jokatual duzue inoiz?Ez, baina asmo hori dugu. Joka-tzekotan, irabazteko jokatukodugu! Bizpahiru urte barru par-te hartzea espero dugu.Etorkizun oparoa duzue, beraz.Bai, nahiz eta urtetik urteragauzak asko aldatzen diren.Izan ere, 12-13 urterekin batzuekpilota uzten duten futboleanburu-belarri aritzeko. Denaden, beste askok jarraitu egitendute eta kadete eta gazte mai-lako pilotariak oso gusturadaude eta jarraitzeko asmoadute.

Neskarik ba al duzue?Adin batetik aurrera, bakarriksentitzen dira eta utzi egitendute. Nire alabak, adibidez. Se-meak ere utzi zuen.Zuk, berriz, erremontean joka-tu zenuen. Nolatan erremontejokalari bat Idiazabalen?Idiazabalen erremonte jokalarionak zeuden. Aseginolazaanaiak oso onak ziren eta haienbitartez hasi nintzen.Urte askotan jokatu al zenuenprofesionaletan?1990ean utzi nuen, lesio batmedio. 23 urte bakarrik nituen,baina medikuak uztea gomen-datu zidan. Bi urte eman nituenprofesional mailan.Nor zebilen punta-puntan garaihartan?Koteto Ezkurra garai hartanhasi zen. Segurako Auzmendi-rekin eta Idiazabalgo Egialde-rekin ere jokatu nuen. Kotetobezala, aurrelaria nintzen. Bereaurka partidaren bat jokatunuen. Ez dut emaitza gogora-tzen, baina seguru aski galduegingo nuen.Dagoeneko punta-puntakoaizango zela ikusten al zen?Bai, nahiz eta 17 bat urte baka-rrik zituen, berehala egin zuengora.Nolako jokalaria zinen?Saiatua. Gustura aritzen nin-tzen eta uzteak pena eman zi-dan. Dena den, beste gauza ba-tzuk egiteko aukera izan nuen.Beranduago uztea okerragoaizango zen.Erremonte partidak ikusten aldituzu?Bai. Tarteka Galarretara joatennaiz. Finalak ikustera, batez ere.Gure garaiko gehienak dagoe-neko erretiratu dira, baina gutxibatzuek jarraitzen dute.Zein duzu gustuko jokalaria?Ezkurra, Zeberio eta hauek bi-daliko dituenik ez da helduoraindik. Nik utzi nuenetik askoaldatu da erremontea. Egunsaskiak zuntzezkoak dira etaazkarrago jokatzen dute. Gai-nera, krisiak kalte handia egindu. Nire garaian, ikusle asko jo-aten zen partidetara.

Jon AgirreLegazpiko Gazteak pilota eskolako kidea

«Bizpahiru urte barru herriarteko pilotatxapelketan parte hartzea espero dugu»

Jon Agirre, Legazpiko Urbeltz pilotalekuan, pilota eskolako gazte batzuekin. ASIER ZALDUA

12 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Irati Badiola MutiloaArgazkian 1943-1944 ikasturte-ko Mutiloako eskolako mutiko-ak ageri dira .

Goiko ilaran: Patxi Arruaba-rrena (Liernigarakoa), Joxe Te-lleria (Odio), Pedro (Dototegi),Juan Intxausti (Iturrioz), Espe-rantza Egaña, Gonzalo Olae-txea (Eskribauenea), Juan Ola-etxea (Eskribauenea) eta JuanAlustiza (Errotatxo).

Beheko ilaran, ezkerretik es-kuinera: Luis Arruabarrena(Liernigarakoa), Jesus Telleria(Atiberhaundi), Antonio Ipa-

rragirre (Ugalde), Antonio Te-lleria (Enatarriaga), Migel Mur-giondo (Murgiondo), Joxe In-txausti (Urbieta), FernandoMurgiondo (Agerre), GenaroOiarbide (Gerrikogoitiberri),Joxe Goia (Sutegi) eta FelipeTelleria (Mendizabalgoikoa).

1943-1944 ikasturtean ateratako argazkia. Mutiloako eskolako mutikoak irakaslearekin. ANDER YURRITA/GUREGIPUZKOA.NET

Mutiloakoeskolakomutikoak

GOIBERRI 13GURE LURRA

Ganaduaren jarraipenaSatelite bidezko komunikabideetan oinarrituta, mendian dauden abereeijarraipena egiteko lana erraztuko duen Geopos sistema berria aurkeztu du Hazi Fundazioak. Oraingoz, abere handiekin erabiliko da sistema.

ErredakzioaMendian dabiltzan abere tal-deak gainbegiratzeko lanakerraztuko ditu Hazi Fundazioakaurkeztutako Geopos siste-mak. Teknologia berriei esker,satelite bidezko komunikabi-deetan oinarrituta, aberearenkokapenari buruzko etengabe-ko informazioa jasoko du abel-tzainak.

Ganadua mendian dagoe-

bidez jasoko dituzte abisua,abeltzainak aukeratzen duenmaiztasunaren arabera.

LepokoaAbere taldeko gidari den ani-maliari jartzen zaio Geopos gai-lu elektronikoa. Satelite bidez,sistema informatiko bati infor-mazioa igortzen dio.

Panel fotovoltaikoak etaerrendimendu handiko bate-

nean, Geoposarekin abeltzai-nek ganadua zehatz-mehatznon dagoen jakin ahal izangodute momentuoro. Aberearenbila joan behar dutenean, den-bora gutxiago emango duteiristen eta zailak diren zonalde-etan dauden abereak bilatzen.

Era berean, abereen ohiturakezagutzeko aukera emango duGeoposak.

Abeltzainek sms edo email

riak ditu. Lepokoa handi sama-rra da, eta batez ere abere han-dientzat da egokia.

Geopos gailuak erosi edoalokatu egin daitezke. 290 eurobalio du Geopos bakoitzak (hi-lean 16 euro). Hileko 22 euroanere alokatu daiteke.

Informazio gehiago jakinnahi duenak edo eskaerak eginnahi dituenak www.hazi.eswebgunera jo dezake.

Mendian dabilen ganaduari jarraipena egiteko gailua da Geopos. MIKEL ALBISU

14 GOIBERRIINTERNET

saretikSarean ikusia

JaiApp: Udanfestarik festaibiltzekoUdarekin batera festaz eta jaigiroko ekitaldiz betetzen daEuskal Herria, eta horien berritelefono mugikorrean izannahi duenak, badu horretara-ko erreminta bat: JaiApp. Te-lefonorako aplikazio honenbidez, asteburuan festak nondiren, zein taldek jotzen duenedo herri horretara garraiopublikoa erabiliz nola iritsigaitezkeen azaltzen du, bes-teak beste. Android eta Ap-ple sistemetarako egokitudute, doakoa da eta euskarazerabili daiteke. Norbere herri-ko festen informazioa bidal-tzeko aukera ere badago.

jaiapp.eu

goierri.hitza.eus

tzera kontua bu-katu da. Hilabe-te luzez entrena-tzen eta presta-keta lanetan

aritu eta gero, gaur hasiko daEhunmiliak ultratrail proba.Guztira 657 lagunek parte har-tuko dute EHM eta G2H laster-ketetan. Eta nola ez, horren

guztiaren berri emango duGoierriko Hitzak, bere webgu-nearen bidez.Probaren inguruko informa-

zio guztia (ibilbidea, zerbitzuak,autobusak...) webgunean sor-tutako atal berezian aurki dai-teke. Horrez gain, lehen laster-

Akariak irteten diren unetik hasieta helmugara iritsi bitartean,informazio guztia eskainiko duHitzak, argazkiak, bideoak etalasterketako informazio guztiaemanez. Sare sozialetan ere jarraitu

ahal izango da proba. Twitte-rren, #ehm14eta #g2h14hash-tag-ak erabiliko dira; facebook

bidez ere zabalduko da infor-mazioa. Unean uneko informa-zioaz gain, astelehenean pro-baren laburpen bideoa eta ar-gazki galeria guztiak ikusi ahalizango dira. Asteartean berriz,papereko edizio berezia izangoda, informazio guztiarekin.

Klik

Atzerrian sarerasartzea merkeagoEuropako Batasunak roaming-a desagertarazteko asmoaagertu zuen, eta hasi da lehenpausoak ematen. Hil honen ha-sieratik, batasuneko beste es-tatu batetik Internetera konek-tatzea %55 merkeagoa da;mega bakoitzeko 45 zentimoordaintzen baziren, hemendikaurrera 20 zentimo ordaindubeharko da. Deiak ere, %21merketuko dira.eitb.com

Tourreko 16.000kiniela TropeleanTropela txirrundularitzaren in-guruko webguneak 10 urte be-tetzen ditu aurten. Hiru itzulihandietako (Tourra, Giroa etaVuelta) kinielak egiten hasi zi-ren, eta egun, dozenaka probahartzen dituzte. Aurtengo Tou-rrean, esaterako, 16.934 lagu-nek egin dute kiniela.tropela.net

Ehunmiliak probarenjarraipena webgunean