Elikadura arduratsua

2011-2012 Ikasturtea

Elikaduraren historiaGaur egungo nekazariza eta abeltzaintza

Ondorio ekologikoakEragina osasuneanOndorio sozialak

Beste kontsumo eredu bat posible da!Zer egin dezakegu?

Elikaduraren historia!

Elikadura, elikagaia batzen

dugunetik mahaigaineratzen

dugunera arte jasaten duen

prozesu multzoa da. Hortik aurrera nutrizioa hasten

da.

Faktore desberdinen mende dago, esate baterako, heziketa, kultura, maila soziala, merkatuaren gorabeherak…

Elikaduraren historia

gizakiaren eboluzioarekin batera dator. Egoerari eta

ingurumenari egokitzeko dugun

gaitasunak elikatzeko modua

desberdinak sortzen ditu.

Azken hamarkadeetan bizimodu aldaketa izugarriak izan ditugu . Hori dela eta elikagaien kontsumoa inoiz baino azkarrago aldatu da.

Gaurko elikadura “izatez” osasuntsua da, elikagaien kopuruak gora egin du,eta medikuntzak aurrera pausuak eman ditu. Eta hala eta guztiz ere, erietxeek ez dute geldi unerik.

Nekazariek politika honen bidez diru-laguntzak jasotzen dituzte, zenbat eta gehiago ekoiztu, orduan eta diru kopuru handiagoa jaso.

Bigarren Mundu Gerra ostean...

Gaur egungo nekazaritza eta abeltzaintza

Europak eta AEBk nekazaritza eta abeltzaintzaren industrializazioa bultzatzen zuten . Makina garatuagoen erabilera, ureztatzeko

moduak, hazien hibridazioa, ongarri sintetikoak…

Kalitate gutxiko eta ingurumenarentzako arriskutsu

diren elikagaien gehiegizko produkzioa eragin du.

Europar Batasunak garapen bidean dauden herrialdeetan bere soberakinak balio duten baino merkeagoak saltzen

ditu. Egoera honek baserritarrei euren lurrak uztea derrigortzen die.

Ondorio ekologikoak

Genetikoki eraldatutako landareek ,ingurumena betirako kaltetzen du.

Barietate hobeagoak ekoizterakoan, ohizko eta

tokiko beste barietate batzuk desagertu egin ziren, nekazal-bioaniztasunearentzat galera

handia izaten.

Pestizida, ongarri edota gehigarriak bezalako sustantzia kimikoek lurzoru, ura eta atmosfera kutsatzen dute.

Munduan zehar elikagaiak

garraiatzeak energia asko xahutzen du.

Makinak mugitzeko, azpiegiturak eraikitzeko eta abar … energia asko behar da.

Gainera ur kopuru handia behar du, munduko ur baliabideak suntsituz.

Kontsumitzen ditugun produktuen gehiengoek labore bakarreko lantze

industrialen daukate jatorria.Bertan natura eta

animalien ongizatea ez dute kontuan hartzen.

Eragina gure osasunean

Gure elikadura elikagaiez osatutako elikadura izatetik jangarriak izan daitezkeen sustantziez osatutako elikadura bat izatera pasatu da. Baina horrek ez du esan nahi elikagaiak dituztenik.

Multinazional handiek findutako,

manipulatutako, aizundutako eta

kimika zein sintesi substantziez

osatutako elikadura kontsumitzen hezitu

gaituzte

..elikagaien zati biziak aldatzen dituzte

bereziki; hala nola, bitaminak, mineralak,

antioxidatzaileak, pigmentu naturalak…

Lurzoruaren kalitatea urritzen dute, eta,

beraz, gure elikagaiena

Lurraren, landareen, animalien eta gizakion osasuna lotuta dago.

Lurra gaixotzen badugu, beste guztia

ere gaixotuko da.

Ondorio sozialak

Nola uler daiteke nekazariek eurak izatea, janaria ekoizten dutenak hain zuzen, munduan goseak jota dagoen populazioaren %75?

Herri aberastutako gobernuen legeek nekazaritzaren, arrantzaren eta abeltzaintzaren errentagarritasun komertziala inposatu dute elikatzeko eta ekoizteko eskubidearen gainetik.

Ekoizleek elikagaiak ekoizteko lurrak eta horiek lantzeko eskubidea galdu zituzten.

Enpresa erraldoien menpe geratu ziren, zeren eta beraiek bakarrik baitaukate esportatuko diren elikagai horiek kudeatzeko behar den beste diru.

Katea ez apurtzeko, enpresek ezin diote kontsumitzaileari uko egin; gogora ezazu konponbidea gure eskuetan dagoela!!

Nekazaritza eta abeltzaintza ekologikoa.

Kalitatezko produktuak eta bide batez, ingurumenean sor daitezken ondorio negatiboak

saihesten dira.

Sasoiko eta bertako produktuak

Freskoagoak dira, goxoagoak dira, gehiago irauten dute eta tokiko ekonomia suspertuko

duzu.

Kontsumo taldeak

Osasuntsu eta gozo jateaz gain, bidezkoak diren lan-

baldintzak sustatzen ari zara.

Beste kontsumo eredu bat posible da!

Zer egin dezakegu?

Eguneko 5 errazio fruta eta barazki eta zenbait zereal hartuz, zuntz, bitamina eta mineralen beharra asetuko duzu.

Haragi gutxiago jan: 10kg txerriki produzitzeak 240kg barazki ekoizteak beste azalera eskatzen du.

Elikagai osasuntsuagoak eta freskoagoak kontsumitu, utzi alde batera transgenikoak eta gehigarriak.

Elikagaien jatorriaz (non,nork eta nola produzitu diren) informa zaitez; zure eskubidea da!

Auzo-merkatu eta nekazari-azoketara joan zaitez, eta kontsumo taldeetan parte har ezazu!!