1. A lingua galega na 1 etapa do s. XX (1900-36)

2. 1. Evolucin xeral do s. XXAcentase a situacin deconflito lingstico iniciada no s. XIXao se desenvolveren dastendencias opostas:a) a presin estatal e socioeconmicaque espalla o casteln como linguade prestixio: maior penetracin comolingua de relacin social nas zonasurbanas, presenza exclusiva ou maioritaria nos medios dedifusin...b) as demandas e prcticas favorbeis ao uso normalizado dogalego: ideario galeguista e aposta pola sa presenza en todos osmbitos e contextos. 3. 2. Contexto histricoA sociedade galega. A maiora do pas rural,malvive do campo, pero medranas cidades e comeza a cobrarunha relativa importancia o sectorindustrial. Prodcese unha emigracin masiva a Amrica. un perodo de axitacin social, que comeza co agrarismoliderado por sindicatos como Solidaridad Gallega ou AccinGalega. Espllase a instrucin primaria (en casteln). 4. 2. Contexto histricoA poltica estatal. A etapa da Restauracin baseousenun sistema caciquil e bipartidista. Durante a ditadura de Primo deRivera (1923-31) perseguronse aslinguas e culturas perifricas. A II Repblica espaola (1931-36) recuperou as liberdades eapostou polo recoecemento das realidades nacionais(Catalunya, Euskadi, Galiza). 5. 3. Marco sociolingstico O galego a lingua dainmensa maiora: poboacin rurale clases populares urbanas. Exprsase nel a rica culturapopular, unha relevante literaturaculta e unha pequena parte domundo poltico e cientfico. 6. 3. Marco sociolingstico No casteln estn instaladas aselites urbanas. o nico idioma do ensino,da igrexa, dos medios e do Estado,desde onde se difunden actitudesnegativas cara ao galego. Globalmente, a castelanizacinavanza, ao medraren as cidades eestenderse a educacin primaria. 7. 4. Entidades e feitos normalizadoresO agrarismo. As reivindicacins dos campesiosa comezos de sculo son apoiadaspolo galeguismo rexionalista. En 1907 fndase a revista A NosaTerra e pronnciase o primeiromitin en galego (Lugrs Freire,Betanzos).A Real Academia Galega. Creouse en 1906 e tia entre os seus obxectivosestudar e dignificar o idioma, pero non contounesta etapa con suficientes medios. 8. 4. Entidades e feitos normalizadoresAs Irmandades da Fala. Movemento cidad asociativo.Nace na Corua en 1916 poriniciativa de Antn Vilar Ponte. Ten como obxectivos bsicos adefensa da identidade galega e ofomento e dignificacin da lingua. O seu rgano de expresin foi o xornal A Nosa Terra (1916-1936). 9. 4. Entidades e feitos normalizadoresAs Irmandades da Fala. Realiza por primeira vez demandasde galeguizacin plena. Con coherencia no emprego dalingua e con iniciativas: teatro culto,Escolas de Ensino Galego, Mtodode lectura en galego, etc. Na I Asemblea Nacionalista ( Lugo, 1918) nace o novogaleguismo poltico, que vai reivindicar a cooficialidade. 10. 4. Entidades e feitos normalizadoresA Xeracin Ns. Colectivo de intelectuais de prestixioe ampla presenza pblica (LosadaDiguez, Risco, Otero, Castelao...)que traballou a prol de Galiciaconcibida como unha nacin queprecisa de autogoberno. Conseguiu modernizar a cultura e lingua galegas, conectndoasdirectamente cos movementos europeos, e ampliar os espazosde cultivo: ensaio, discursos acadmicos, estudos cientficos... Algns medios que empregaron foron a revista Ns (1920-36),editoriais (Ns, Cltiga...) ou colaboracins na prensa. 11. 4. Entidades e feitos normalizadoresO Seminario de Estudos Galegos. Entidade vinculada universidadefundada en 1923 por profesores eestudantes (Bouza Brey, FilgueiraValverde...). Conseguiu que a universidade atendese a realidade propia eincorporou a lingua galega aos traballos cientficos, aos distintoscampos do saber. A seccin de Filoloxa elaborou as primeiras Normas ortogrficase morfolxicas do galego, en 1933. 12. 4. Entidades e feitos normalizadoresO Partido Galeguista. Organizacin poltica herdeira donacionalismo das Irmandades,fundouse en 1931. Defendeu a cooficialidade enigualdade co casteln. Castelao,deputado nas Cortes da Repblica, reclamou ese recoecementona Constitucin espaola. O maior logro foi a aprobacin do Estatuto de Autonoma,plebiscitado das antes do levantamento fascista, no que serecoeca a oficialidade. 13. Orixe das imaxes:http://www.diarioliberdade.org:84/archivos/imagenes/190212_oficialidade_linguistica.jpghttp://www.galizacig.com/avantar/files/images/CapaCadernoAgrarismo.preview.jpghttp://static.labrujulaverde.com/files/2011/04/PROCLMACION-II-REPUBLICA.jpghttp://lh3.ggpht.com/_F7gB7Ab52Oc/SsBuvAHydlI/http://www.elcorreogallego.es/img/noticias/20060517/14_2384.jpghttp://www.realacademiagalega.org/image/image_galleryhttp://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/48/Carnet_das_Irmandades_da_Fala_de_1917.jpghttp://0.static.wix.com/media/063867_f296984937793e560aff441d4d5c1db5.png_1024http://www.egu.es/egu/adjuntos/fotos/135226/Filgueira_Valverde_1.jpghttp://www.galiciaespallada.com.ar/bovedanunmitin.jpghttp://vello.vieiros.com/25xullo/anosaterra.gif