hemen negua 2014ko gatoz - Langile Ikastola...LANGILE ikastola 2014ko hemen negua gatoz 59 Jangela...

LLAANNGGIILLEEiikkaassttoollaa

2014ko neguahheemmeenn

ggaattoozzhheemmeennggaattoozz

5959

Jangelazerbitzua

Ahozko hizkuntza

jasoa lantzen

Bide Heziketan ari diren udaltzainei

elkarrizketa

2 59. zenbakia. 2014ko otsaila

HHEEMMEENN GGAATTOOZZ

16

2219

Bide Heziketa

Lehen HezkuntzaHaur Hezkuntza

6Jangela zerbitzua

3

4. Gelaburuen Txokoa

6. BATZORDEAK

Jangela zerbitzua

10. Agenda 21

12. Ahozko hizkuntza

16. Bide Heziketa

19. PEDAGOGIA MAILAZ MAILA

28. Euskararen Eguna

30. ARGAZKIAK

NNEEGGUUAA 22001144

hheemmeenn ggaattoozz

GELABURUETAKO BATZORDEAREN OSAKETAAurtengo helburua, ekipo guztietan gelaburu

bat ziurtatzea, eta, ahal dela, gela bakoitzean bategotea izango da.

Gaur egun 24 gelaburu eta hiru koordinatzaile daude

HH2 4 Osatuta HH3 3 OsatutaHH4 3 OsatutaHH5 2 1 faltaLH1 3 OsatutaLH2 3 1 faltaLH3 1 3 faltaLH4 1 3 faltaLH5 3 1 faltaLH6 1 3 falta

Koordinatzaile taldea: Aritzek (HH5), Begok (LH6) eta Nereak (HH6)

parte hartuko dute taldean ikasturte honetan.

Ekipo batzuetan gelaburu bakarra dagoelaikusirik, geletan erabiltzen den prozedura gogo-rarazi egin da:• Gelabururik ez dagoen mailetan, ez da

gelaburuen informaziorik emango gelabileretan.

• Gelaburuek beraien mailako gela bilere-tan informazioa emango dute, bainaberen gelako ekarpenak edo kezkakbakarrik jasoko dituzte.

2013/14 IKASTURTEA: 1. HIRUHILABETEKOAAurtengo ikasturtea hasi denetik, zenbait

batzordetako kideak pasa dira gelaburuetatik,batzorde bakoitzaren egitasmoaren berri emateko:kirol batzordea, euskara batzordea, ekintza batzor-dea eta ekonomia batzordea.

Laubidietako garbitasuna2012-13 ikasturtean Laubidietan galdutako

lanaldiaren ordu erdia berreskuratu da.

Gurasoen parte hartze kanpainaAurreko ikasturtean prestatzen ari ginen kanpai-

na burutu egin dugu.Kanpainari hasiera emateko, eta gurasoen inpli-

kazioa bilatzeko asmotan, ikasleek esku bat eramanzuten etxera, gurasoekin batera margotzeko.Ondoren, ikastolara ekarri eta pasilloak atondugenituen esku horiek itsatsiz. Goiko mailetan,bakoitzak bere eskua marraztu zuen, eta gai honeninguruan bururatzen zitzaizkien esaldiak idatzizituzten. Hauek ere pasilloetan eskegi ziren.

Azaroan, gela bilera monografikoak egin zirenkanpaina honen barruan. Bertan, ikastolak partehartzeko dituen guneak azaldu ziren, eta talde txi-kietan bildu ziren gurasoak eta irakasleak.

Talde txiki horietan, kanpainarako prestatutakoinkesta-gidoi bat banatu zen eztabaida erraztekoeta, gero, ekipoaren aurrean beraien emaitzakemateko.

Bigarren hiruhilabetekoan bilera horietakoinformazioarekin jarraituko dugu gaia lantzen.

ErrigoraErrigorarenudazkeneko kanpainak–Nafarroarenhegoaldeko “zona novascofonoa”neuskalgintzarabideratzeko laguntza–ikastolan izan duenerantzunarengatikeskerrak jaso ditugu.Mila esker Nafarroakoproduktu goxoenkutxa erosteagatik,eta, horren ondorioz,aurrez aipatutakogaiarekin elkartasunaadierazteagatik.

ggeellaabbuurruuaakk


ErrigoraHemos recibido el agradecimiento de este

grupo del sur de Nafarroa por la acogida quetuvo la campaña en nuestra escuela, campaña

que, como sabréis, trata de impulsar eleuskara en dicha “zona no vascófona”, a la

vez que consumir productos de la ribera.

COMPOSICIÓN DE LA COMISION El objetivo de este año ha sido el que cada

equipo, y, a poder ser, cada aula, tuviera su pro-pio/a gelaburu.

En la actualidad hay 24 gelaburus y 3 coordinadores/as

HH2 4 CompletoHH3 3 CompletoHH4 3 CompletoHH5 2 Falta 1LH1 3 CompletoLH2 3 Falta 1LH3 1 Faltan 3LH4 1 Faltan 3LH5 3 Falta 1LH6 1 Faltan 3

Grupo de coordinación: Aritz (HH5), Bego (LH6) y Nerea (HH6) serán

miembros del mismo durante este curso.

Puesto que hay equipos en los que hay soloun/a representante, recordamos el procedimientoa seguir:• En los cursos donde no haya gelaburus, no habrá

información sobre la comisión de gelaburus.• Los/as gelaburus existentes darán información

en las reuniones de su equipo, pero solo reco-gerán las aportaciones e inquietudes de su aula.

CURSO 2013/14: PRIMER TRIMESTREDesde que comenzó el curso, han sido varios

los representantes de las diferentes comisiones quehan pasado por gelaburus: deporte, euskara, acti-vidades y economía.

Limpieza de LaubidietaSe ha conseguido recuperar la media hora dejornada perdida el curso 2012-13.

Campaña para la participación de las familiasSe ha llevado a cabo la campaña que veníamos

preparando desde el curso pasado.Para dar comienzo a la misma, los alumnos y las

alumnas llevaron a casa una mano para pintarla jun-to a sus padres y madres. Una vez de vuelta a la ikas-tola, hemos adornado los pasillos con las mismas. Enlos cursos superiores, cada alumno/a ha pintado sumano, y ha añadido las frases que se le ocurrían. Eneste caso, también se han colocado en los pasillos.

En noviembre se realizaron reuniones mono-gráficas sobre el tema. En las mismas se dieron aconocer los distintos ámbitos de participacióndentro de la escuela, y hubo debates en grupospequeños de padres, madres y profesoras/es.

Con el fin de facilitar el debate, se repartió unguión-encuesta para luego exponer las conclusio-nes delante del equipo.

En este segundo trimestre seguiremos trabajan-do el tema con lo recogido hasta ahora.

5hheemmeenn ggaattoozz


bbaattzzoorrddeeaakk

Langile ikastolaren hiru zen-troetan dago jangela, Mea-ben, Bidebietan eta Laubi-

dietan. Meaben sukaldea dago, eta,

beraz, bertan prestatzen dutejanaria, Ausolan enpresak ekarri-tako elikagaiekin; Bidebietara etaLaubidietara, aldiz, aipatutakoenpresak ekartzen du janariaIrungo sukaldetik.

Zerbitzu honetan lanean aridiren langileak honako hauekdira:

JANGELAko LANGILEAKMeabe4 sukaldari (18 ordu egunean)

11 begiraleBidebietasukaldari 1 (3 ordu egunean)4 begirale

Laubidieta3 sukaldari (16 ordu egunean)

10 begiraleJangelako arduraduna: irakasleetako bat izaten da.

Langile kopurua urtero zehaztenda bazkaltiar kopuruaren arabera.

Guztia antolatu eta ikasturte-an zehar jarraipena egin ahalizateko, “Jangela Batzordearen”bilerak egiten dira hilero, etabaita arduradunaren eta langile-en arteko bilerak ere.

Ondorengo hauek dira Jan-gela Batzordearen helburunagusiak:• Jangela ere heziketa leku dela

bermatzea, el ikadurarengarrantzia eta janariarekikojarrera egokia landuz. Helburuhori era honetan lantzen da:- Jangelako higiene ohiturak

garatuz.- Bazkaltzeko orduan elkar erres-

petatuz eta giro ahalik etaatseginena lortzen saiatuz.

- Elikadurak pertsonaren osasu-nean duen eragina landuz.

- Jangelako ardurak partekatuz.- Helduekin dituzten harrema-

nak zainduz.

Ikastolako jangela zerbitzuaIkastolako jangelan, 2013-2014 ikasturtean, 534 ikaslekbazkaltzen dute, ikasleen %68ak. Horietatik %80akastero lau edo bost egunetan bazkaltzen du bertan, eta%20ak hiru egun edo gutxiagotan. Ausolan enpresaarduratzen da jatekoetaz, Meaben bertan prestatzendute; Bidebieta eta Laubidietara ekarri egiten dute.


• Janaria kontrolatzea: kantita-tea, kalitatea...- Hiru jangelen funtzionamen-

du egokia ziurtatzea.- Bazkal ondorengo edo aurre-

ko denbora ongi antolatzea,eremuak zehaztuz jolas etadenbora-pasa desberdinakeskainiz.

- Urtero bazkaltiar kopurua azter-tzea eta beharrezkoa balitz,neurriak eta erabakiak hartzea.

- Funtzionamendua (kuotak,ohiko / ez ohiko, musikako-ak...) eten gabe berrikustea.Bestalde, oso garrantzitsuak

dira arduradunaren eta langileenarteko bilerak. Kontuan hartzendugu beti jangelan geratzen denikaslearentzat jangela garaia hezi-keta prozesuaren ekintza batgehiago dela; eta, beraz, jangelanere, bazkaltzeaz gain, harrema-nak, ohiturak, arauak, etab. lan-tzen direla. Horregatik, jangelakolangileen jarduna ez da ikastetxe-ko heziketa proiektutik aldentzen.

Durante el presente curso,el servicio de comedor loutilizan 534 alumnos/as,

los cuales suponen el 68% deltotal. Un 80% lo hace habitual-mente (4-5 días por semana), yel resto utiliza el servicio 3 días omenos. Hay comedores en los 3centros: Meabe, Bidebieta yLaubidieta.

En Meabe disponemos deuna cocina en la que se elabo-ran los menús a partir de lamateria prima que suministraAusolan. Los otros dos centrostienen un comedor donde se sir-ve la comida, que se trae, yapreparada, desde la cocina quetiene la citada empresa en Irun.

El personal que presta esteservicio es el siguiente:Meabe4 cocineras (18 horas diarias)

11 cuidadorasBidebieta1 cocinera (3 horas diarias)4 cuidadoras

Laubidieta3 cocineras (16 horas diarias)

10 cuidadoras Responsable: 1 profesoraEl número de trabajadoras

se calcula anualmente en fun-ción del número de usuariosdel servicio.

Para organizar y controlar lamarcha del comedor, todos losmeses se reúne la comisión decomedor. También se reúnen

mensualmente el personal delcomedor y la responsable delcomedor.

Los objetivos de la comisiónde comedor son los siguientes:• Garantizar que el comedor sea

también un espacio educativoen el que se trabaja sobre laimportancia de la alimenta-ción y las actitudes positivashacia la misma. Para ello:- Se desarrollan hábitos higié-

nicos.- Se intenta conseguir un

ambiente agradable y respe-tuoso durante las comidas.

- Se insiste en la importanciade la al imentación en lasalud.

- Se reparten las tareas queconlleva la actividad delcomedor.

- Se cuidan las relaciones conlas personas adultas.

• Controlar la comida: cantidad,calidad...- Asegurar el funcionamiento

de los 3 comedores.- Organizar los tiempos previos

y posteriores a las comidas,planificando los espacios,organizando juegos…

- Analizar el número de usua-rios, y, en su caso, tomar lasdecisiones pertinentes.

- Revisar constantemente elfuncionamiento (cuotas,usuarios que asisten a clasesde música al mediodía…).

Servicio de comedor

bbaattzzoorrddeeaakkHonako hauek dira bilera

horietako eginkizun nagusiak:- Janariaren eta denbora libre-

aren inguruko ir izpideakadostu.

- Kezkak elkar jarri eta zalan-tzak argitu.

- Koordinatu.- Elikadurarekin zerikusia duten

artikulu eta liburuak irakurrieta komentatu.Bazkaltzerakoan ikasleak dene-

tik jaten, gustukoa ez badu ereprobatzen, begiralearekin adostu-takoa jaten, mahaian behar denmoduan egoten, era egokiangauzak eskatzen, itxaroten, ondo-koak kontuan hartzen, laguntzen,parte hartzen... ikasten du.

Haurrak txiki-txikitatik bere-ganatzen ditu etorkizuneko eli-kadura ohitura gehienak. Familiabada ere elikadura-ohiturakezartzeko eragile nagusia, jange-lan ere oso arduratsu jokatzendugu ikasle bakoitzarekin.Horregatik, ezetz esan aurretikpixkatxo bat probatzeko eska-tzen diegu, eta plater bakoitzetikgutxienez jan behar duenaadosten da. Mezu baikorrenbidez saiatzen gara beti.

Jangelatik kanpo ikasleek jar-duera desberdinetan aritzekoaukera izan dezaten saiatzengara. Jolas eremuen antolaketadesberdina da eguraldia onaedo txarra izan, baina beti dau-de begirale kopurua hainbateremu.

2 urteko ikasleek siesta egi-teko aukera izaten dute horre-tarako prestatuta dauden bigelatxoetan.

Haur Hezkuntzako 3, 4 eta 5urtekoek bazkaldu ondoren 20minutu inguruko atsedena egi-ten dute geletan, eta ondorenjoaten dira eremu desberdine-tara, jolas eta jarduera desber-dinak burutzera.

Lehen Hezkuntzakoek kanpo-ko eremuetan, edota hainbatgeletan, aukera zabala dute jolaseta jarduera desberdinetan ari-tzeko: kirola, jolas l ibrea,marraztu, margotu, ordenagailujokoak edo trebatzeko ariketak,

irakurri, mahai jokoak, norbera-ren lanak...

Ondoko laukitxoan ikusi dai-teke da ikasleekin landu eta era-biltzen dugun araudia.

Laburbilduz, ikasleak ondojatea, jaten ikastea eta gusturaegotea da guretzat garrantzi-tsuena, eta horretan ahalegin-tzen gara egunero.


JANGELAKO ARAUDIAIkasturte hasieran lantzen du begiraleak jangela barruko eta kanpoko araudia bere taldearekin.Jangela garaian gure artean ondo moldatzeko, giro egokian

egoteko eta gutako bakoitza ondo elikatuta egoteko oso garran-tzitsua da ondorengo arauak ezagutu eta betetzea.

JANGELA BARRUKO ARAUAK1.- Bazkaltzera sartzerakoan eskuak garbituko ditugu (Meabe

eta Bidebietan irakasleekin), baita gelara sartu aurretikeskuak eta aurpegia ere.

2.- Jangelako jarduna ez oztopatzeko:• Ez dugu baloi eta antzeko jostailurik ekarriko.• Sartu aurretik lasai itxarongo dugu kanpoan, eta atetik

mahaira poliki sartuko gara.3.- Bazkaltzerakoan:

• Behar den moduan eserita egongo gara.• Txukun eta zikinkeriarik egin gabe bazkalduko dugu, ogiare-

kin eta janariarekin jolasean ibili gabe, eta tresneria egokierabiliz.

• Ez dugu abestuko, ezta mahai batetik bestera oihukatukoere.

• Begiraleak zerbitzatu arte lasai itxarongo dugu (kontuanizan mahaiko gehienek bukatu arte ez dutela hurrengoabanatuko).

• Janari berri bat dagoenean, edo gustukoa ez denean, nazkaaurpegia jarri gabe eta keinu desegokiak egin gabe, begira-learekin adostutakoa jango dugu esandako denboran (20minutuan gehienez).

• Mahaikideekin eta begiraleekin tonu egokian eta errespetuzhitz egingo dugu.

4.- Bazkaldutakoan:• Begiraleak esan arte eserita egongo gara.• Platera jasotzerakoan, platereko hondarrak dagozkien zaka-

rrontzira botako ditugu, eta platera ondo garbituko dugu.• Laubidietan, 2. txandan, mahaia, aulkiak eta ingurua garbi-

tuko ditugu txandaka.

JANGELATIK KANPOKO ARAUAK5.- Kanpoko eremuetako araudia geletan dugun bera da.6.- Begiralea da denbora horretako arduraduna; beraz, berak

dioena beteko dugu; eta, zerbaiten beharra dugunean, bera-rengana joko dugu.

7.- Saskietan dugun materiala erabili eta zainduko dugu.8.- Gelako zerbait behar dugunean, begiraleari esan, eta bera

arduratuko da (ahal duenean) behar duguna hartzeko gelaireki eta ixteaz.

9.- Gurasoen baimenik gabe ezin da ikastolatik irten, ezta jange-lara etorri gabe gelditu ere.

Son importantes también lasreuniones entre la responsable yel personal del comedor. Debe-mos tener en cuenta que el tiem-po del comedor es también partedel proceso educativo para sususuarios; y que, además decomer, se trabajan sobre costum-bres, normas, etc. Es por ello quela actividad de las trabajadoras nose aleja del proyecto educativo denuestra escuela. Los principalesobjetivos de estas reuniones son:- Acordar los criterios sobre la

comida y el tiempo libre.- Comentar y aclarar las dudas

que puedan surgir.- Realizar una labor de coordi-

nación.- Leer y comentar diversos artí-

culos relacionados con la ali-mentación.A la hora de comer, los/as

alumnos/as aprenden a comer detodo, probar aquello que no lesgusta, comer lo acordado con lacuidadora, estar de una formaadecuada en la mesa, pedir edu-cadamente lo que necesiten,esperar, tener en cuenta a los/ascompañeros/as de mesa, ayudary tomar parte en la actividad, etc.

Los/as chavales/as interiori-zan desde la más tempranaedad la mayoría de los hábitosde alimentación. Aunque lafamilia es la principal promotorade los hábitos saludables, tam-bién en el servicio de comedornos ocupamos responsablemen-te de cada uno/a de los/asalumnos/as. Por eso, y antes dedecir que no, les pedimos queprueben todo lo que se sirve yse acuerda con cada usuario/a loque tiene que comer de cadaplato. Todo ello se intenta hacerutilizando mensajes positivos.

Procuramos que fuera delcomedor participen en diferen-tes actividades que organizamosa tal efecto. Actividades quevarían en función de las condi-ciones meteorológicas, y en lasque siempre estamos presentes.

Los/as a lumnos/as de 2años tienen la posibilidad deechar la siesta en las dos aulas

preparadas para tal fin.Los/as de 3, 4 y 5 años, tiene

20 minutos de descanso en elaula después de comer, y poste-riormente salen a jugar.

En Primaria disponen de dife-rentes espacios, tanto en elexterior como en el interior, en

los que pueden tomar parte endiversas actividades: deporte,juego libre, pintura, juegos deordenador, lectura, juegos demesa, trabajos personales...

Las normas por las que serige el servicio de comedor sonlas siguientes.

NORMATIVA DEL COMEDORA principio de curso las cuidadoras trabajan las normas con los/as usuarios/as.A la hora del comedor, es muy importante conocer y cumplir

las normas vigentes para poder convivir unos con otros, crear unambiente adecuado y alimentarnos correctamente.

NORMATIVA DENTRO DEL COMEDOR1.- Lavarse las manos antes de comer (en Meabe y Bidebieta con

las/os tutoras/es). También antes de regresar a las aulas (manosy cara).

2.- Para no dificultar la actividad del comedor:- No traer balones u otros juegos de ese tipo.- Esperar en la cola antes de entrar, y hacerlo tranquilamente

desde la puerta hasta la mesa correspondiente.3.- A la hora de comer:- Sentarse de forma adecuada.- Comer apropiadamente y sin jugar con los alimentos, utilizan-

do para ello los cubiertos.- No cantar ni gritar de una mesa a otra.- Esperar con paciencia a que las cuidadoras sirvan la comida.

No se sirve el siguiente plato hasta que todos/as los/as de lamesa hayan acabado el anterior.

- Ante una comida nueva, comer lo acordado con la cuidadorasin poner caras de asco ni hacer gestos inadecuados (máximode 20 minutos).

- Hablar con los/as compañeros/as de mesa y las cuidadoras deuna forma respetuosa.

4.- Después de comer:- Esperar sentados/as hasta que la cuidadora autorice la salida.- Recoger los platos, echando los restos al cubo correspondiente.- En el 2º turno de Laubidieta, se limpian por turnos las mesas,

las sillas y el entorno de las mismas.

NORMATIVA FUERA DEL COMEDOR5.- En las zonas exteriores, rige la misma normativa que tenemos

en las aulas.6.- La cuidadora es la responsable de este tiempo, por lo que se

deben de obedecer sus indicaciones, y acudir a ella cuando senecesite algo.

7.- Cuidar adecuadamente el material de juego.8.- Cuando se necesite algo del aula, se le pedirá a la cuidadora.9.- Sin el permiso de los padres y las madres, no se podrá aban-

donar el recinto escolar, ni dejar de acudir al comedor.En resumen, nuestro principal objetivo es que los/as alum-

nos/as coman bien, aprendan a hacerlo adecuadamente, y seencuentren a gusto, y en ello nos esforzamos diariamente.


Jangela zerbitzua


Begiratzen al dugu zer jatendugun, non ekoitzi den eli-kagai hori, nondik ekarri den

barazki, okela edo fruta hori, osa-suntsua al den, ala, merkeenaerosten dugu eta kitto!

Horretaz arituko gara badahurrengo bi ikasturte hauetan:ditugun ohitura onak sendotuz,eta hobetu behar ditugunaklanduz.

Halere, ez gara ahaztu aurrekobi ikasturteetan eginiko lanaz, eta,negua etorri baino lehenago,Laubidietako errekari garbitu ede-rra eman genion bigarren maila-ko ikasle eta guraso batzuenlaguntzaz. Arrainek eskertu zuten,eta errekak itxura dotoreagoahartu zuen, gardena eta garbia-goa utzi zuten (2. argazkia).

Gure elikatze ohiturak sanoakdiren jakin minez, inkesta bat

pasatu diegu lehenengo, bigarreneta hirugarren mailakoei, nolakogosari eta hamaiketakoak egitendituzten jakiteko. Gehienak gosal-tzeko eta hamaiketakoa egitekoohitura dutela ikusi da, bainagutxi batzuek oraindik ez dutegosaltzen, edota Cola-Cao beste-rik ez; eta, jakina, eguerdia iritsibaino lehenago, "mua, muamua", pilak agortuta.

Hamaiketakoa ere gehienekekartzen dute, baina gero etaarruntagoak dira plastiko bildukie-tan ekartzen dituzten "Bollicao"antzekoak; eta, noski, goxoakdira, baina ez oso osasuntsuak;

eta, gainera, askoren bildukiek,errekan edo lurrean bukatzendute. Fruta arrastorik berriz ape-nas azaltzen da gure zakarrontzie-tan. Beraz, badugu zer ikasia etahobetu beharra alor honetan.

Eta gure aiton-amonek zernolako jateko ohiturak zituztenberen gaztetxo garaian? Badahori, laugarren, bosgarren eta sei-garren mailakoek ikertu duteberaien familietan. Gosaltzekoesne-zopak edo morokilak zirenohikoenak; eta, hamaiketakorako,arrautza frijituak txistorrarekin.Bazkarietan, eltzeko lekale askojaten zutela ikusi dute, baba eta

PPeeddaaggooggiiaa ggaaiiaakk

Eskola Agenda 21 2013-2014

Elikadura jasangarria

Laugarren, bosgarren eta seigarren mailakoekgure aiton-amonen jateko ohiturak ikertu

dituzte. Gehienek oso osasuntsu jaten zuten.


¿Vigilamos lo quecomemos, dónde seproduce, de dónde

se ha traído la verdura, la car-ne o la fruta, si es saludable, onos l imitamos a comprar lomás barato?

Durante los próximo dos cur-sos vamos a trabajar este tema,para afianzar y mejorar las cos-tumbres saludables.

Pero no hemos olvidado eltrabajo realizado los dos cursosanteriores y hemos limpiado elriachuelo de Laubidieta con lacolaboración de alumnos/as ypadres de 2º. Los peces debende estar contentos al ver cómoha quedado… (foto 2)

Para empezar a trabajar eltema, hemos pasado a las clasesde 1º, 2º y 3º una encuesta paraconocer cómo son los desayu-nos y almuerzos. En general estáafianzada la costumbre de desa-yunar bien, aunque hay algu-no/a que se limita a beber unaCocacola, y claro, para elmediodía se les acaban las pilas.

La mayoría se trae el almuer-zo, aunque cada vez es máshabitual el consumo de bolleríaenvuelta en plástico. Este tipode producto es “rico” pero muypoco saludable. Además,muchas veces el envoltorio aca-ba en el suelo o en el riachuelo.En cambio, apenas hay restos de

fruta en la basura. Todavía tene-mos que aprender y mejorarpues, este aspecto.

Y ¿cuáles eran los hábitos ali-menticios de nuestros abuelos yabuelas? Este aspecto lo hananalizado los/as alumnos/as de4º, 5º y 6º. Para desayunar lohabitual era la leche con sopaso “morokilo”. El almuerzo con-sistía en huevos fritos con txis-torra. A la hora de la comidaabundaban las legumbres. Pocacarne y sobre todo de cerdo:chorizo, tocino… Se comía pes-cado de vez en cuando: txitxa-rro, merluza, bacalao, angulas(más baratas que ahora porsupuesto), y mucha sardina vie-ja (en el almuerzo, la comida ola cena)…

Para cenar nunca faltaba lasopa de ajo o la porrusalda. Secomía mucha tortilla de patata,y para rematar el hambre, quesocon nueces.

La mayoría piensa que secomía de forma muy saludable:la leche era de casa o de algúncaserío cercano; el cerdo, criadoen casa; la verdura producida encasa o comprada en el mercado;y la fruta, de temporada ymuchas veces recogida directa-mente del árbol.

Nosotros/as también quere-mos continuar con algunas cos-tumbres saludables y por ellocultivamos en nuestro huerto oen el invernadero lechugas,cebollas y coles. Tenemos dospadres que nos ayudan en ello,y este año hemos ido a unaexplotación agraria ecológica enAstigarraga, para ver cómo tra-bajan en la misma. Aprendimosa producir nuestras verduras deuna forma más saludable: plan-tar muchas flores alrededor de lahuerta, hacer compost con losdesechos, utensilios para quitarlas malas hierbas, hacer semille-ros, atraer insectos beneficio-sos…. Desde aquí agradecemossu colaboración a Ixtekot y com-pañía, de LURDENOK. (foto 1)

babarrunak batik bat. Haragigutxiago, eta txerrikia batez ere:txorizoak, hirugiharra… Arrainaere tarteka jaten zuten: txitxarroa,legatza, bakailaoa, angulak (gus-tura hartuko genituzke orain ere,orduko prezioan noski!) eta sar-din-zahar asko: hamaiketakorako,bazkarirako, afarirako…

Afaltzeko inoiz ez zen baratxu-ri-zoparik falta, edo porru-saldabestela. Patata tortilla asko jatenzen; eta goserik geratzen zirenen-tzat, gazta eta intxaurrak.

Gehienek oso osasuntsu jatenzutela diote: esnea, etxekoa edoondoko baserrikoa; txerria, etxe-an hazitakoa; barazkiak, etxekobaratzekoak edo baserritarrarimerkatuan erositakoak; eta fruta,garaikoa eta zuhaitzera igotajaten zuten askotan.

Guk ere ohitura on batzueieutsi nahi diegu, eta baratza etanegutegian gure letxuga, tipulaeta azak… egiten saiatzen gara.Bi guraso ditugu aurten baratzaegiten laguntzeko, eta elkarrekinjoan ginen Astigarragako ustiategiekologiko batera, bertan nola lanegiten duten ikustera. Gauza askoikasi genituen, gure barazkiakosasuntsuago hazi daitezen: loreasko landatu baratza bazterretan,konposta egin hondakinekin,belar txarrak kentzeko makinak,hazitegiak egiten, xomorro lagun-garriak erakartzen… Eskerrik askoLURDENOKeko Ixtekot eta kon-pañiari. (1. argazkia)

Alimentación sostenible



Gure kasuan, hizkuntzagutxitu batez ari garela,badirudi azken urteetan

euskara eskola hizkuntza bilaka-tu dela, eta, aldiz, ikasleen arte-an gero eta adierazkortasungutxiago duela. Hortaz, egoerahori gainditu nahi bada, ikaste-txeetan, idatzizko hizkuntzazgain, ahozko jarduna lantzeabeharrezkoa da, bi arrazoirenga-tik: ahozko hizkuntzaren gaita-sun maila lortzeko, eta hizkun-tzaren erabilera bermatzeko.

Ahozko hizkuntzaEgia da, gure ikastetxeetan eus-kalduntze programak ezarri zire-netik batez ere, ahozko hizkun-tza landu izan dela euskara ikas-tera zuzenduta. Horrela, ikasge-letan aho-korapiloak, txisteak,ipuinak, antzerkiak edota bertso-ak ikasten ziren buruz, ikasiondoren, gelakideen aurreanerrezitatzeko. Ariketa horien hel-burua, gehienetan, hizkuntzarenbarne-muinak barneratzea zen:hiztegia, perpausen egitura, esa-moldeak... Eta, aldi berean, uler-mena eta erabilera sustatzea.

Ahozko hizkuntza ulertzekoera hori guztiz baztertu gabe,baina gaurko pertsonen premieierantzun nahian, lurralde fran-kofonoetatik proposamen berri-tzaile bat datorkigu. Hizkuntzakomunikatzeko sortu zen, etaerabiliz ikasten da. Eta horretara-ko, zer hobe eskolan hizkuntzaikasteko erabiltzea baino?

Kontua da, hizkuntza jasoa

landu beharko bada, ezinbeste-koa dela hori programatzea; eta,ildo horretan, ikastetxeak horre-tarako prestatu behar direla.Hasteko, gelan hizketan hasteko,irakasleak ez ezik, ikasleek ereparte hartu beharko dute.Orduan, zer gertatuko da; ira-kasleok galduko al dugu gelaren“gobernua”? Irakaslearen lanaizango da ahozko hizkuntza lan-tzeko metodologia bat bilatzea,gelako baldintzak jardun berrira-ko egokitzea, eta denbora/tokianeurriz eskaintzea. Horiekinbatera, ikasle eta irakasleen arte-ko beste elkarrekintza bateanoinarritutako lan-dinamikan ari-ko dira.

Alderdi horiek kontuan hartu-ta, hizkuntza lantzeko sekuentziadidaktikoak egitea proposatzendu Joaquim Dolzek, Genevakounibertsitateko doktoreak.Sekuentzia didaktikoa azkenxede edo azken ekintza bateninguruan antolatzen den lanada. Lan horrek helburu didaktikojakinak ditu, eta horiek erdieste-ko hainbat ariketa (banakako,taldeko, ahozko, idatzizko...)egiten dira. Adibide batekinargitzen saiatuko gara.

Idatzizko eta ahozko adieraz-penak hizkuntzan ezezik, bestearlotan ere egiten direla kontuanhartuz, eta, aldi berean, eskola-ko hizkuntza nagusiaz gain bes-te batzuk ere lantzen direlajakinda, laster ohartuko gara hiz-kuntza arloak hartzen duendimentsioaz.

Ahozko hizkuntzaren izaeraBestetik, hiztunak entzulea ain-tzat hartu behar du, eta hariegokitu diskurtsoa. Hizlariakentzulearen ulermena erraztekohonako estrategia hauek erabilditzake: intentsitatea aldatu,hitzei eman nahi dien garran-tziaren arabera; argibideak, peri-frasiak edota errepikaketak egin;hizkuntza-erregistroa entzuleariegokitu.

Eskolan mintzatzen ikasteko,honako alderdi hauek landukodira:1. Elkarrizketaren arauak:- kalitatea: adibideak eta frogakeskaini.- kantitatea: ideia nagusiak har-tu eta alferrik ez luzatu.- pertinentzia: esandakoa bestenorbaitek dionarekin lotu.- modua-argitasuna: azalpenordenatua egin, adibideakjarri.

2. Hiztegi egokia erabili.3. Erregistro formala erabili.4. Ondo hitz egitearen ezauga-

rriak zaindu: jariotasuna,zuzentasun gramatikala, dis-kurtsoaren koherentzia, etakohesioa eta egokitasuna.

5. Gorputz-jarrera egokia man-tendu: ondo eseri edo zutiktente, eskuen mugimendua,begirada, ahotsa egoki kude-atu.Alderdi horiek garatzeko,

eskolan denbora eskaini beharzaie, programatu, edukiak mai-lakatu eta irakasleak trebatubehar dira. Horrela, Lehen Hez-kuntzan eta Bigarren Hezkun-tzan zehar egindako lanarekinhizlari konpetenteak lortukoditugu.

Lehen Hezkuntzan lantzekoaukerakEz ditugu hemen xehatuko esko-lak dituen aukera guztiak. Bainaadibide batzuk zerrendatzeakomeni da Lehen Hezkuntzanzer landu daitekeen jakiteko.

Ahozko hizkuntza jasoa lantzenEskolan, orain arte, idatzizko generoak landu diranagusiki: askotariko testuak idatzi, irakurri eta ulertu.Egungo gizartean, ordea, ahozko adierazpenakindarra hartu du, eta jendaurrean “ondo hitz egiten”jakiteak berebiziko garrantzia dauka; esaterako:debate batean parte hartu, aurkezpen bat egin,akordioak bilatu, hitzaldiak egin...


ARLOAK: Hizkuntzak, Ingurumena eta Matematika

GAIAKHizkuntzak Olerkiak/bertsoakIngurumena AnimaliakMatematika Sistema metrikoa

IDATZIZKO TESTUAKHizkuntzak Olerkiak/bertsoakIngurumena Azalpen testuakMatematika Azalpen testuak

AHOZKO TESTUAKHizkuntzak Jaialdiak/abestiakIngurumena HitzaldiakMatematika Hitzaldiak

Sekuentzia didaktikoa, beraz,hizkuntza ikuspegi komunika-tzaile batetik lantzeko aukeraematen duen tresna da; planifi-katu egiten da, eta ikasturtez-ikasturte era progresibon landaiteke. Gainera, ikasle eta ira-kaslearen arteko elkarrekintzapositiboa ezinbestekoa daproiektuak aurrera eramateko.Eta, horrekin batera, gelarenantolaketa eta lan-giroa aldatubehar dira: ikasleen mugimen-dua ahalbidetzea, elkarrekin hitzegitea, elkarri erantzutea, talde-lana bultzatzea, informazioa bil-tzeko gune eta denbora ematea,irakaslearen azalpenak gutxi-tzea... Azken batean, gela lan-eremu bihurtzea.

Kontua da, kasu horiek guz-tiak ahozko hizkuntza formalalantzeko adibideak eta aukerakdirela. Horietatik kanpo geldi-tzen da lagunartekoa edo hizke-ra ez formala. Baina hemen ezaipatzeak ez du esan nahi irakas-kuntzan landu behar ez denik,hots, beste atal bat dela baizik.Dena den, bada tarteko esparrubat: euskalkia noiz eta nola lan-du irakaskuntzan. Koldo Zuazok“Euskararen sendabelarrak” saia-keran honela dio:

Hasierako epean, Haur hez-kuntza deitu ohi denean, ahoz-koa izan ohi da jarduna, eta,beraz, herriko hizkeran egin lite-ke epe horretako irakaskuntza...

En el caso de nuestro idiomaminorizado, parece que seestá convirtiendo en un

idioma escolar, que, sin embar-go, tiene cada vez menos expre-sividad entre los jóvenes. Parapoder superar esta situación esimprescindible trabajar la expre-sión oral, por dos razones: paralograr la competencia de lacomunicación oral, y paragarantizar el uso del idioma.

La expresión oralEs bien sabido que en nuestrasescuelas, sobre todo desde quese puso en marcha el programade euskaldunización, se ha tra-bajado dicha expresión dirigidaa su aprendizaje. Así, se aprendí-an de memoria trabalenguas,chistes, cuentos, obras de tea-tro, etc., para luego recitarlosante los/as demás alumnos/as.El objetivo de esos ejercicios eracasi siempre interiorizar elnúcleo del idioma: su vocabula-rio, la estructura de las frases…Y, a la vez, estimular su com-prensión y uso.

Para comprender la expre-sión oral, y, con el fin de respon-der a las necesidades actuales,nos llega una novedosa pro-puesta desde los países francófo-nos. El idioma surgió paracomunicarse, y se aprende conel uso. Y para ello, ¿qué mejorque uti l izar el idioma paraaprenderlo en la escuela?

Pero, si queremos trabajar unidioma en un nivel culto, hayque hacer una programación, ypara ello las escuelas deben pre-

pararse. Para empezar, ademásdel profesorado, el alumnadotambién debe tomar parte. ¿Per-derán entonces los/as profeso-res/as el mando del aula? El tra-bajo del enseñante debe consis-tir en buscar una metodología,adaptar las condiciones del aulapara la misma, y ofrecer el sufi-ciente tiempo y espacio para elproceso. Además, es necesariauna dinámica de trabajo diferen-te entre profesor/a y alumno/a.

Teniendo en cuenta todoello, Joaquim Dolz, doctor de launiversidad de Ginebra, propo-ne crear unas secuencias didácti-cas para trabajar el idioma. Lasecuencia didáctica es un traba-jo que se organiza alrededor deuna meta. Ese trabajo tiene unosobjetivos didácticos concretos, ypara ello se hacen una serie deejercicios (individuales, grupales,orales, escritos...). Lo intentare-mos ilustrar con un ejemplo.

Si tenemos en cuenta que lasmanifestaciones orales, ademásde en las clases de lengua, tam-bién se hacen en las demásmaterias escolares, y que, ade-más del idioma vehicular de laescuela, se trabajan otras len-guas, pronto nos daremos cuen-ta de la dimensión que adquiereel taller de lengua.

Naturaleza de esta expresión Por otra parte, el hablante debetener en cuenta al receptor, yadecuar su discurso al mismo.Para facilitar la comprensión, sepueden utilizar distintas estrate-gias: cambiar la intensidad en

Trabajando el lenguajeHasta ahora, en la escuela se han trabajadoprincipalmente los géneros escritos: escribir, leer ycomprender textos. En los tiempos que corren, sinembargo, adquiere cada vez mayor importancia lacomunicación oral, y se valora mucho el hablar bien enpúblico: participar en un debate, hacer unapresentación, lograr acuerdos, dar charlas...


Lehen hezkuntza izan ohi dahurrengo epea, irakurtzen etaidazten hasten den garaia. Tokiantokiko euskalkian egin litekeurrats hau: etxeko hizkeratik eus-kalki jasora iristea litzateke helbu-rua, eta euskalkitik Euskara Batu-rako urratsa ere egingo litzatekeepea amaitu orduko. Behin Biga-rren hezkuntzaz gero, EuskaraBatua izango da eredua...

Edozein gai izan daiteke, gukluzera-neurriari heldu dioguahozko hizkuntza lantzeko.

LUZERA-NEURRIEN AZALPENAUNITATEA NOLA GAUZATU

1. Matematika saioak: ordubeteko 9 saio. 3 aste.

2. Hizkuntzan: hitzaldia entzun,ezaugarriak antzeman (saio1). Elkar jartzean kontzeptumapa egin (saio 1). Entse-

guak, gorputz adierazpenekoariketak (2 saio).

3. Azalpena egin: matematikaneta informatikan (4 saio).Hizkuntzan: entsegu orokorra (saio 1).

4. Azalpena egin eta ebaluazioa(saio 1).

5. Azalpenak: bi edo hiru lagu-neko taldeak. Gelakideenaurrean (denek ezin duteazalpena egin). Talde txikitanjarrita (denek egin dezakete).

6. Guztira, gutxi gorabehera, zen-bat saio: matematika: 12 saio;informatika: 2 saio; hizkuntza:5 saio; azalpena: saio 1 (mate-matikan, hizkuntzan...).

AZKEN XEDEA- Luzera-neurriari buruzko azal-pen bat prestatuko duzu. Azal-pena gelaren aurrean egingo

duzu.- Hori horrela, zu hizlari bihur-tuko zara, eta kontuan izanbeharko duzu, azalpena pres-tatzerakoan, gaia entzulearen-tzat arrotza izango dela.- Azalpenaren helburua luzera-neurriari buruzko informaziozehatza ematea da, eta, horimodu atsegin batean egiteko,beste baliabide batzuk ere era-bili beharko dituzu.

LAN PROZEDURAK- Ikastunitatea burutu.- Funtsezko atalak identifika-tzen ikasi.- Hizlariak erabiltzen dituenkomunikazio baliabideez ohartu.- Komunikazio baliabide horiekberak erabili.- Azalpen egituratua egin.- Azalpena ebaluatu…

función de la importancia quese quiera dar a las palabras;hacer aclaraciones, utilizar perí-frasis o repeticiones; adecuar elregistro idiomático al receptor.

Para aprender a hablar en laescuela, se trabajan los siguien-tes aspectos:1. Normas para los diálogos:- calidad: ofrecer ejemplos ypruebas.- cantidad: tomar las ideasprincipales, y no extenderseinnecesariamente.- pertinencia: relacionar lo dichocon lo que dice otra persona.- modo-claridad: que la exposi-ción sea clara, con ejemplos.

2. Utilizar un vocabulario ade-cuado.

3. Utilizar el registro formal.4. Cuidar las características del

buen hablar: fluidez, correc-ción gramatical, coherenciadel discurso, cohesión e ido-neidad.

5. Mantener una adecuada pos-tura corporal: situarse bientanto sentado como de pie,movimiento de las manos,mirada, gestión adecuada dela voz.

Para desarrollar todos estosaspectos, hay que dedicarlestiempo en la escuela, programary graduar los contenidos, y for-mar al profesorado. De esta for-mas, y tras años de práctica enPrimaria y Secundaria, lograre-mos formas oradores y oradorascompetentes.

Opciones para trabajar enPrimaria

No vamos a enumerar todas,pero sí dar algunos ejemplos.

ASIGNATURAS: LenguaMedioMatemáticas

TEMASLengua Poemas/versosMedio AnimalesMatemáticas Sistema métrico

ESCRITOLengua Poemas/versosMedio Exposición de textosMatemáticas Exposición de textos

ORALLengua Festivales/cantarMedio CharlasMatemáticas Charlas

Las secuencias didácticas, porlo tanto, son instrumentos quepermiten trabajar el idioma desdeuna visión comunicadora; se pla-nifican y se pueden trabajar pro-gresivamente de curso en curso.Para llevar adelante el proyecto,es imprescindible una interacciónpositiva entre profesor/a y alum-no/a. Y para conseguirlo es nece-sario cambiar la organización delaula, así como el ambiente de tra-bajo: hay que posibilitar la movili-dad de los/as alumnos/as, sucomunicación, el trabajo en equi-po, dar tiempo y espacio para larecogida de información, reducirlas clases magistrales del profe-sor/a… El aula se debe convertiren una espacio de trabajo.

Todo los casos mencionadosson ejemplos para trabajar laexpresión oral formal. Fuera que-da, sin embargo, la comunica-ción no formal, la que se daentre amigos. Pero el que esacomunicación no formal no apa-rezca aquí, no significa que nohaya que trabajarla en la ense-ñanza. Es otro capítulo. De todasformas, hay un ámbito interme-dio: cuándo y cómo trabajar lasvariedades dialectales en la ense-



ñanza. A este respecto, KoldoZuazo afirma, en su ensayo “Eus-kararen sendabelarrak”:

Al principio, en la EducaciónInfantil, cuando la actividad essobre todo oral, la enseñanza sepuede hacer en el dialecto local...

En la siguiente etapa (Educa-ción Primaria) se comienza aaprender a leer y escribir. Estepaso se puede hacer tambiénen el dialecto de cada cual. Elobjetivo debe ser llegar a unnivel culto del dialecto partien-do del que se habla en casa,para, hacia el final de la etapa,pasar al euskara batua. Una vezen Secundaria, ese será el idio-ma referencial...

Se puede trabajar cualquiertema. Nosotros hemos elegidoel de la longitud y las medidas.

EXPOSICIÓN SOBRE LALONGITUD Y LAS MEDIDAS

CÓMO CREAR UNA UNIDAD1. Matemáticas: 9 sesiones de

una hora. 3 semanas.2. Lengua: escuchar una charla,

captar sus características (1sesión). Hacer un mapa con-ceptual (1 sesión). Ensayos,ejercicios para la expresión

corporal (2 sesiones).3. Hacer una exposición: 4

sesiones en matemáticas einformática. Lengua: ensayogeneral (1 sesión).

4. Exposición y evaluación: 1sesión.

5. Exposiciones: grupos de 2 o3, ante el resto del aula (notodos pueden hacerlo). Engrupos pequeños (todos lopueden hacer).

6. En total, más o menos 12sesiones de matemáticas, 2de informática, 5 de lengua, yuna sesión para la exposición(matemáticas, lengua…).

OBJETIVO ÚLTIMO- Preparar una exposiciónsobre la longitud y las medi-das. La exposición se realizaráante la clase.- Como ponente, el/la alum-no/a deberá tener en cuentaque el tema es desconocidopara el público.- El objetivo es dar una infor-mación precisa sobre la longi-tud, de una forma agradable yatractiva, para lo cual sepodrán uti l izar diferentesrecursos.

PROCEDIMIENTO- Completar una unidad didáctica.- Aprender a identificar las partes fundamentales.- Apreciar los diferentes recursos comunicativos queutiliza el ponente.- Utilizar esos mismos recursos.- Realizar una exposiciónestructurada.- Evaluar la presentación…

1. CREAR UNA UNIDAD DIDÁCTICA

2. IDENTIFICAR LAS PARTESPRINCIPALES DE LA UNIDADDIDÁCTICA

- Escuchar una charla y apre-ciar sus características: acen-tos, ritmo, pausas, intensidad,entonación.-Posteriormente hacer unmapa conceptual con la ayudadel profesor/a.

3. ANALIZAR Y UTILIZAR LOSRECURSOS QUE UTILIZA ELPONENTE

- Hacer ejercicios de comunica-ción corporal y de entonación- Hacer ejercicios de escucha

4. HACER PRESENTACIONESPOR ESCRITO

5- EVALUAR PRESENTACIONES

1. IKASTUNITATEA EGIN1.1. NON DAGO ZER1.2. BINAKAKO LANA1.3. ERANTZUN GALDERA

HAUEI1.4. IRAKURRI POLIKI-POLIKI;

ETA, ONDOREN, ZUZENDUAURREKO ARIKETA

Estimazioak1.5. IRAKUR EZAZU ARRETAZ.

SISTEMA METRIKO HAMARTARRA

1.6. LUZERA-NEURRIEN IDAZKERA

1.7. ARIKETAK

2. IKASTUNITATEKO ATALGARRANTZITSUENAKIDENTIFIKATU-Hitzaldi bat entzun eta haren

ezaugarriak antzeman: azen-tuak, lastertasuna, etenak,intentsitatea, erritmoa, into-nazioa.

-Ondoren, gelan elkar jarri etairakaslearen laguntzarekinkontzeptu-mapa bat egin.

3. HIZLARIAK ERABILTZENDITUEN KOMUNIKAZIOBALIABIDEAK AZTERTU ETAERABILI3.1.GORPUTZ ADIERAZPENEKO

ETA AHOSKATZEKO ARIKETAK EGIN

3.2.ENTZUMEN ARIKETAK EGIN

4. AZALPENA IDATZIZ EGIN

5. AZALPENA EBALUATU

4. AZALPENA IDATZIZ EGINKONTROL ZERRENDA: BAI EZ BATZUETAN

SARRERA EGIN DUTLUZERA-NEURRIAREN DEFINIZIOA EGIN DUTLUZERA-NEURRIAREN UNITATEAK ETA HAIEN BALIOKIDEAK AZALDU DITUTAURKEZTU DUT LUZERA-NEURRI HORIEK ZERTARAKO ERABILTZEN DIRENINFORMATIKA-BALIABIDEAK ERABILI DITUT.ENTZULEEI BEGIRA HITZ EGIN DUTDENOK ENTZUTEKO MODUAN HITZ EGIN DUTERRITMO ETA INTONAZIO EGOKIAZ ARITU NAIZGARBI ETA ULERTZEKO MODUAN HITZ EGIN DUT

AHOZKO HIZKUNTZA JASOA LANTZEN



Zentzu horretan, xedetzatizan behar du pertsonekduten arriskuaren pertzep-

zioa areagotzea, hori baita pre-bentzio-katearen lehenengo urra-tsa eta, ziurrenik, garrantzitsuena.

Zalantzarik gabe, istripuenondorioak murrizteko modurikegokiena “istripurik ez izatea “da, eta hori gu guztion eskuetandago.

Baina nola iritsi prebentziora?Zeintzuk dira prebentzioarenoinarrian egon behar duten hez-kuntza-baloreak?

Prebentzioaren oinarria eran-tzukizuna eta autonomia dira.Erantzukizuna + Autonomia =PREBENTZIOA

Istripuen prebentziorakoezinbestekoa da portaera jakinbatzuk aldatzea.

Gauza ez da zer egin behardugun jakitea bakarrik. Ez danahikoa arauak ezagutzea,. Eztaarau horiek betetzeko nahikoagaitasun edukitzea ere.

Gure portaera osotasuneanintegratu behar da testuinguruanprebentzioak eragin izan dezan.

Beraz, eta ondorio gisa,honako aspektu hauek oso kon-tuan izango ditugu mugikorta-sun seguruaren aldeko apustuhonetan:• Arreta , zeharkako tresna

moduan, pertsonen jokaeramodu eraginkorrean gerta-tzea ahalbidetzen duelako.

• Pertsonaren barneko alder-diei dagokienez: neureburua eta nire emozioakkudeatzen ikasiko dut etabaita ere, bideari lotutakoegoeretako estresa kudea-tzen.

• Pertsonaren kanpoko alder-diei dagokienez: zuhurtziazeta arriskuaren kontzientziazjabetu beharra; eta inguru-nearen azterketan arreta jar-tzea.

• Azkenik, bide-jokaerarenalderdi zailenetakoak : talde-ko presioarekiko erresisten-tzian sakondu eta malguta-sunez egokitzea.

Bide Heziketa LaubidietanBadira urte batzuk Hernaniko Udalak mugikortasunseguruaren aldeko apustua eginez, udalerriko ikastetxeguztietara zuzendutako egitasmoa martxan jarri zuela,tartean gure Ikastolan. Proiektu honetan lanean aridirenentzat, Hezkuntza eraldaketarako funtsezkotresna da; izan ere, hezkuntzak hausnarketa eragitendu, gauzak horrela egitearen zergatiez jabetzen gara.


LEHEN HEZKUNTZAKOANTOLAKETA

Iraupena: Lehen Hezkuntzako 1. mailanordubete ikasgelan eta ordubetekalean. Lehen Hezkuntzako 2.mailan bi ordu ikasgelan etaordubete kalean.

Lehen Hezkuntzako 3. eta 4.mailetan: bi ordu ikasgelan etaibilbide bat garraio publikoetan.

Lehen Hezkuntzako 5. eta 6.mailetan: bi ordu ikasgelan etazirkulazioko haur parkean.

Helburuak:• Ikaslea konturatzea zer nola-

ko arazoa dagoen istripueninguruan.

• Ikaslea jabetzea kalean barre-na ibiltzen denean duenjokaeraz; zein diren berebarruko prozesu eta pentsa-menduak.

• Ikaslea jabetzea jokabide des-berdinek eragiten dituztenarriskuez eta bere arduraz.

Beste ekintza batzuk:Marrazki erakusketaHernaniko eskola guztietakoLehen hezkuntzako 2. eta 3.zikloko ikasle guztiek parte har-tzen dute.

Biteri kultur Etxean astebetezikusgai jartzen dira.

Helburu nagusia honako haudu: ikasleek bide-heziketako saio-etan egiten dituzten lanak herri-tarrei erakustea eta, aldi berean,horren kontzientzia sortzea.

Mugikortasun astea (Bizikleta festa)Herritar guztiei zuzendua dago.Hiru orduz martxan egoten da

Helburu nagusia segurtasu-nez jokatze aldera arauak ezagu-tzeak eta betetzeak duengarrantzia baloratzea eta horre-taz jabetzea.

Bi gune desberdin dituen zir-kuitu bat dago. Gune horietakobatean arauen ezagutza eta joka-bide seguruak lantzen dira eta,bestean, berriz, gidatzeko trebe-tasunak eta jokabide seguruak.

La prevención es el resultadode combinar actitudes res-ponsables y autónomas.

A continuación citamos algu-nas actitudes que repercutiránen la mejora la seguridad vial:• La atención, como elemento

transversal que permitemejorar nuestras reacciones.

• En lo referente a los aspectospersonales: aprender a ges-tionar nuestras emociones,así como el estrés producidopor las situaciones de nuestroentorno.

• En lo referente al entorno:ser consciente y prestar aten-ción a las situaciones de ries-go que ocurren a nuestroalrededor y actuar con pru-dencia y responsabilidad.

• Por último, y quizá la actitudmás complicada de cumplir:ser capaz de hacer frente ala presión del grupo, yaprender a amoldarse conflexibilidad.

LA EDUCACION VIAL EN PRIMARIA:ORGANIZACIÓNDURACIÓN:

En 1º de primaria: una horaen clase y otra en la calle.

En 2º: dos horas en clase yuna en la calle.

En 3º y 4º: dos horas en clasey un recorrido en transportepúblico.

En 5º y 6º: dos horas en clasey otra en el parque de Educa-ción vial.

Educación VialHace ya unos años que el ayuntamiento de Hernaniapostó por la Educación Vial y puso en marcha unproyecto dirigido a los centros escolares. El objetivofundamental de este proyecto consiste en ayudar a los-as alumnos-as a prevenir los accidentes ayudándoles apercibir las situaciones de riesgo.



Laugarren mailako ikasleekelkarrizketa egin diete Kox-Kox Irratirako Jon eta Joxe

Ramon udaltzainei.Hona hemen elkarrizketa:

1.- Egunero egiten al duzue lanaBide Heziketan? Bai, egunero honetan aritzengara. Batzutan ikastetxeetan, etabeste batzutan gure lankideekin.

2.- Langilera bakarrik etortzen alzarete?Ez, Hernaniko ikastetxe guztieta-ra joaten gara, bai Lehen Hez-kuntzara; eta baita Bigarren Hez-kuntzara ere.

3.- Zer egiten duzue maila bakoi-tzean?Gela barruan saio bat (txikiene-

kin motzagoa, eta handienekinluzeagoa) eta gero saio praktikoakalean, beti ere, oinezkoekin,bidaiariekin eta gidariekin lotuta.

4.- Zenbat urte daramazue lanhonetan?2005ean hasi ginen honetan,beraz , zortzigarren urtea izangoda dagoeneko.

5.- Zergatik etortzen zarete zuekbakarrik?Hernaniko udala Proiektu hone-kin hasi zenean, gu izan ginenikastaroetara joan eta formazioajaso genuenak, eta beraz gukjarraitu dugu.

6.- Zergatik etortzen zarete ikas-tetxeetara?Momentu batean ikusi genuen

udaltzainak isunak jartzeagatiketa horrelako gauzengatik ginelaezagunak, eta horretaz aparteere gauza gehiago erakutsi gene-zakeela segurtasunean mugituahal izateko, eta hemen gara.

7.- Ba al dago istripurik gabekoherririk?Tamalez, ez. Erabateko lehianbizi gara, eta horrek eraginadugu istripuetan.

8.- Imajinatzen al duzue arrisku-rik gabeko herri bat? Nolakoalitzateke?Zaila da halakorik imajinatzeagure gizarte honetan; hala ere,gustatuko litzaiguke halakorikizatea, denak lasai eta ezusteko-rik gabe, bai oinezkoak, eta bai-ta gidariak ere.

UDALTZAINEI ELKARRIZKETA

«2005ean hasi ginen honetan, zortzigarren urtea da dagoeneko»


PPeeddaaggooggiiaa mmaaiillaazz mmaaiillaa

GURE LEHEN FESTAIKASTOLAN!!!Aurtengoa lehen urtea duguikastolan. Malko batzuk botaditugu orain arte, baina hara, aze sorpresa, gure lehen festaizan dugu: Udazken Festa!!Hasieran ez gera ausartu hostoartean jolastera, baina gero ero-tu gera, hostoak airera bota,hostoen gainean etzan, sagarrakjan… Ai, ikastola egunerohorren dibertigarria balitz…

NUESTRA PRIMERA FIESTAEN LA IKASTOLAEste es nuestro primer año en laikastola. Hasta ahora hemosechado algunas lágrimas, peroque sorpresa, ha llegado nuestraprimera fiesta: Udazken festa!!Nos ha costado empezar a jugarcon las hojas, pero luego lohemos pasado pipa, hemos tira-do las hojas al aire, nos hemostumbado en ellas, hemos comi-do manzana,…Ojala fuera laikastola siempre tan divertida.

HH2 Haur Hezkuntza



Kaixo amatxo eta aitatxo!Gu Meabeko hiru urteko

gelatakoak gara.Asko ari gara handitzen. Pen-

tsa, Jada komunean egiten ditu-gu kaka eta pixa kontuak.

Oinetakoak janzterakoan ereasko ari gara ikasten. Puf! Zaile-na galtzerdiak janztea da, bainazuek nola jantzi daitekeen tru-kua erakusten badiguzue...mundiala! Etxean ere saiatukoginateke gehiago!

Gelan ere txokoetan jolaste-rakoan gauza asko ari gara ikas-ten: guraizeekin moztu, kolare-kin pegatu, isipuekin margotu,eraikuntza zabalak eta garaiak…

Uf eta kuttunenetakoa ipui-nak ikusi eta entzutearena da.

Egunero egunero egoten garagutako bakoitza ipuinak bakarkaikusten. Gure artean hasita gau-de elkarri ipuinak kontatzen. Etanola ez! Gehien gustatzen zaigu-na andereñoak ipuinen bat kon-tatzea da. Hasieran urduri ego-ten naiz! Gero zein beldurra!Baina amaieran… zein polita!Zein ondo!

Bada ikasturte honetan gau-za asko egiteko asmoa dugu bai-na horietako bat honako hauxeizango da: hiruhileko bakoitzeangelako lagunekin Biteriko liburu-tegira joango gara hango ipui-nak ikusi, eta andereñoak konta-tzen diguna entzutera.

“Eta hori hala bazen edo ezbazen….”

Kaixo amatxo eta aitatxo!Somos los/las de tres años.Estamos creciendo mucho.

Pensad, ya hacemos pipi y cacaen el water.

También estamos aprendien-do mucho a la hora de calzarnosy descalzarnos. Puf! Lo más difíciles vestirse los calcetines. Pero sivosotros/as nos dais algún tru-co… mundial! En casa tambiénlo intentaríamos más veces.

En el aula también estamosaprendiendo muchas cosas: cor-tar con las tijeras, pegar con lacola, pintar con los pinceles,construir casas grandes y altas…

Uf! Y lo que más nos gusta esver y escuchar cuentos. Todoslos días solemos estar cada uno/viendo cuentos. Entre nosotrostambién hemos empezado acontárnoslos. !Y como no! Loque más nos gusta es que laandereño nos cuente uno. Alcomienzo suelo estar nervioso/a.Luego… !vaya miedo! !Pero alfinal… que bonito! Que Bien!

Este curso tenemos intenciónde hacer muchas cosas y una deesas es que cada trimestrevamos a por aulas a la bibliotecade Biteri. Allí veremos cuentos, yla andereño nos contará alguno.

“Colorin colorado este cuen-to se ha acabado”.

HH3


Kaixo lagunok:Irai lean HH5eko ikasleak

Bidebietara etorri ginen poz-pozik eta ilusioz beteta.

Dagoeneko jarduera askoburutu ditugu: zinemara joanginen “Urtebetetze festa” filmaikustera. Ondoren, Eureka Zien-tzia Museoan izan ginen; bertanairearekin, urarekin... jolaseanibili ginen.

Laubidietatik ere gonbidape-na jaso genuen 1. mailakoekudazkenari buruz egindako era-kusketa ikusteko eta beren azal-penak entzuteko.

Eta Olentzerori harrera egi-nez, eman genion bukaerahiruhilekoari.

Hola amigos:El pasado mes de septiembre elalumnado de Educación Infantilde 5 años vinimos a Bidebietacontentos y llenos de ilusión.Durante este trimestre hemosrealizado muchas actividades:vimos la película “Urtebetetzefesta”, fuimos a Miramón, aEureka, Museo de la Ciencia don-

de hicimos algunos experimen-tos jugando con el aire, el agua...

También recibimos una invi-tación de l@s de 1º para subir aLaubidieta a ver una exposiciónsobre el otoño y escuchar susexplicaciones.

Con el recibimiento a Olen-tzero, hemos finalizado el pri-mer trimestre.

Azaroaren 7-an Santa Barba-ra mendira eguna pasatzera joanginen, bazkaria motxila barruansartuta eta lagun guztiak ikasto-lan bildu ondoren gogoz eta ilu-sioarekin abiatu ginen.

Bidean aldapak igo genituen,lokatzaren gainetik ibil i etabelardiak zeharkatzen ibili ginen.Hainbeste esfortzuren ondoren

gora iritsi ginen, bertan etenaldibat egin hamaiketakoa hartzekoeta jolasteko eta berriz martxanjarri ginen Galarretara iritsi arte.

Hortxe etxean prestatutakobazkaria goxoa jan genuen etaberehala jolasten hasi ginen.Itzultzeko ordua iritsi zeneanIkastolarako bidea hartugenuen.

El día 7 de Noviembre fui-mos a pasar el día al monte San-ta Bárbara. Llevábamos la comi-da en las mochilas y una vez nosreunimos todos en la ikastola,salimos hacia allí con ganas eilusión.

En el camino subimos cues-tas, anduvimos por el barro ycruzamos senderos. Después detanto esfuerzo llegamos arriba,hicimos una parada para tomarel almuerzo y jugar y otra veznos pusimos en marcha hastallegar a Galarreta.

Una vez allí, comimos la ricacomida hecha en casa y nospusimos a jugar enseguida.Cuando llegó la hora de volvertomamos el camino de vuelta.

HH5

Haur Hezkuntza

HH4

Kaixo, lagunok! Gu aurten iritsi gara Laubidie-

tara, 1. maila egitera. Elena eza-guna genuen, eta Itxaso eta Ixiarezagutu genituen irailan. Laubi-dieta asko gustatzen zaigu, ingu-ruan txoko asko dituelako; etaantzarren eta ahateen lagunakegin gara. Hasieran, horiek izanziren gure lanak: gelak eta ingu-rua ezagutzea. Ondoren, udazke-nean sartu ginen eta hau lantzenhasi ginen. Hasteko, ikastolainguruan ditugun zuhaitzak eza-gutu genituen:• Sagarrondoa • Gaztainondoa• Elorria • Magnolioa• Makala • Pinua• Intxaurrondoa • Gereziondoa• Pagoa • Hurritza, etab.

Zuhaitz horien fruituak ereezagutu eta dastatu ditugu. Bitar-te horretan, idazketa landuz libu-ruxka bat osatzen joan gara.Gaiarekin lotzen diren olerki, ber-tso eta asmakizunak ikasi ditugu.

Udazkenak aurrera egin ahala,zuhaitzetako hostoak kolorezaldatzen eta erortzen ikusi ditugu.

Bete betean lan honekin gen-biltzala, bi egunetarako Astitzerajoan ginen; eta zeinen ongi pasagenuen!

Mendi artean dagoen herritxiki polita da.

Iritsi ginenean, logelak ezagu-tu eta gure oheak aukeratu geni-tuen. Ondoren, altxorraren bilajolasean ibili ginen.

Arratsaldean, Mendukilo leize-ra joan ginen, eta bidean sorpre-sa izugarria hartu genuen, Basa-jaun agertu zitzaigulako. Beraribegira gelditu ginen, eta bertsobat kantatu zigun; guk, berriz,erantzuna eman genion. Horrela,bere bidetik jarraitu zuen. Olen-tzerorengana zihoala esan zigu-ten aterpetxekoek. Guk oinezjarraitu genuen, eta Mendukilorairitsi ginen. Eskailera asko jaitsibehar dira, eta inguru guztianestalaktitak eta saguzarrak zeu-den zintzilik. Ixil-ixilik ibili ginen,bertako isiltasuna entzuteko.

Guzti honen ondoren, aterpe-txera joan ginen.

Hurrengo egunean, Galtzago-rrien herria ezagutzera joanginen, eta etxeak egin genizkienhan bildutako makiltxoekin.

Bidaiaren amaiera iritsita, Her-nanira itzuli ginen poz-pozik, pri-meran pasa genuelako.

¡Hola, amigos! Nosotros hemosllegado ahora al 1er curso. Yaconocíamos a Elena, y en sep-tiembre conocimos a Itsaso y aIxiar. Laubidieta nos gustamucho, porque tiene muchostxokos bonitos alrededor, y noshemos hecho amigos de lasocas y los patos. Al principio,esa fue nuestra labor: conocer elentorno. Más tarde entramos enel otoño, y empezamos a traba-jar los siguientes temas. Paraempezar, conocimos los árbolesque tenemos en el entorno de laikastola:• El manzano. • El castaño.• El endrino. • El magnolio.• El chopo. • El pino.• El nogal. • El cerezo.• El haya. • El avellano.

Conocimos y probamos tam-bién los frutos de estos árboles.Entre tanto, trabajando la escritu-ra hemos ido completando uncuadernillo. Poesías, bertsos yadivinanzas que van unidos aeste tema.

Conforme pasaba el otoño,vimos cambiar de color y caer lashojas de los árboles.

Estando inmersos en este tra-bajo, fuimos a Astitz a pasar dosdías, y ¡qué bien lo pasamos!

Astitz es un pequeño puebloque está entre montes.

Cuando llegamos a Astitz, nosenseñaron las habitaciones y esco-gimos nuestras camas. Después,jugamos a la búsqueda del tesoro.Por la tarde, fuimos a la cueva deMandukilo, y por el camino nosllevamos una gran sorpresa por-que nos encontramos con Basa-jaun. Nos quedamos mirándolo, yél nos cantó un bertso, y nosotrostambién le respondimos.

Así, Basajaun siguió por sucamino. La gente del refugio nosdijo que iba a ver a Olentzero.Nosotros seguimos andando yllegamos a Mendukilo. Hay quebajar muchas escaleras, y entodo el entorno hay estalactitas ymurciélagos colgando. Andába-mos con mucho cuidado, parapoder oir el silencio de aquellugar. Después de este bonitopaseo, volvimos al refugio.

Al día siguiente fuimos aconocer el pueblo de los Galtza-gorris, y les hicimos casas conlos palos que recogimos en losalrededores.

Después de todo esto volvi-mos a Hernani, muy contentos,porque lo habíamos pasadofenomenal.


LH1


Kaixo, lagunok.LH 2. mailakoak gara; eta,

aurten, Olentzerok berri politbat bidali digu.

Nonbait oso lanpetuta dabil,eta toki guztietara joateko arazo-ak izango dituenez, bere lagunminak lanean jartzea pentsatu du.

Horrela, Mari Domingi bidali-ko du gure eskutitzak jasotzera.

Jakin dugunez, Mari Domin-giri asko gustatzen omen zaiobere kanta entzutea; eta, horidela eta, hemen gaude “jotafue-go” ikasten.

Beno mila kilo zorion, UrteBerri On, eta AUPA OPORRAK!!!

LH2


Kaixo!!Aurten 3. mailakook Hegaz-

tien gaia landu dugu Ingurune-ko arloan lehenengo hiruhilabe-tean. Hori gela barruan, eskola-ko eremuan eta egindako irteeraezberdinetan egin dugu.

Horrela, Oiartzungo irteeranhegaztien jatorria dinosauroetandugula ikasi genuen. Handikgertu, Irunen, Plaiaundin egonginen, bertako behatokianhegazti migratzaileak eta berta-koak ezagutzen.

Ikastolan ditugun hegaztienzaintzaren ardura dugu aurten,eta momentu honetan ekipo jar-duera gisa burutzen ari gara lanhori. Ikastetxeko hegaztien etabeste hainbaten inguruan gehia-go ikasi dugu baita ere. Eta nolaez! Ezin ahaztu Punkitaz, 3. mai-lakoen artean dabil gure txorimaitea.

¡¡Hola!! El presente curso, los alumnosde 3º hemos trabajado en elárea de Conocimiento delMedio el tema de las Avesdurante el primer trimestre. Estolo hemos hecho tanto dentro dela ikastola como fuera.

Hemos hecho varias excur-siones relacionadas, por ejemploa Oiartzun (dinosaurios) y a Irun(Plaiaundi).

Este año estamos cuidandode las aves de la ikastola, y tam-bién estamos utilizando los talle-res para ello.

LH3 Hegaztiak

Lehen Hezkuntza

Kaixo, lagunok. Hemen gaitu-zue, 4. mailako ikasleak, ikastur-te honetan ere.

Dagoeneko Laubidietakobeheko pasillora jaitsi gara, han-ditzen ari garen seinale. Behekopasillo honetan txantxa gutxidagoela diote, baina zurrumu-rruak besterik ez dira. Gu, prime-ran egokitu gara, eta pasillokojaun eta jabe gara dagoeneko.

Lehen hiruhilabetean, ikasto-lan ohikoa den moduan, jardue-ra ugari egin dugu, batzutanikastolan bertan, beste askotan,kanpoan.

Horietako batzuk Ingurunearloarekin zerikusia dute, etaGipuzkoa lantzen ari garenez,Donostia bertatik bertara ezagu-tzera joan ginen, plano eta guz-ti. Primerako eguraldia izangenuen, eta Gipuzkoako hiribu-ruko eraikin nagusiak, paisaiaeta pertsonaia ospetsuetaz askoikasi genuen.

Baina ez gara Gipuzkoakohiriburuaz soilik aritu; eskualde-ak, ibaiak, mendiak, eraikinesanguratsuak, jaiak… ere eza-gutu ditugu.

(Miramongo maketak beha-tzera joandakoan, eta baita

Pasaiako badiara egindako irtee-ran ere).

Bide Heziketa ere lantzen ari-tu gara gure lagun Udaltzaine-kin, eta espero dugu, hemendikaurrera, kalean goazenean adia-go egoteko lagundu izana.


LH4



Hola. Otra vez estamos aquí losalumnos de cuarto.

Este curso hemos bajado alpasillo de abajo en Laubidieta;y, aunque decían que en cuar-to las cosas eran más complica-das, no es verdad. Este pasillonos gusta muchísimo.

El primer trimestre ha esta-do lleno de actividades, tantodentro como fuera de nuestraIkastola.

En Ingurunea estamos tra-bajando el tema de Gipuzkoa,por lo que hemos conocidomuchas cosas interesantessobre la provincia: los pueblos,r íos, montes, e l puerto dePasaia…, así como la capital:Donostia.

También hemos recibidoclases de Educación Vial de lamano de Jon y Ramón. Espere-mos que de ahora en adelante,cuando vayamos por la calle,estemos más atentos.

Lehen Hezkuntza



Kaixo, lagunak. Hemen gai-tuzue, 5.mailako ikasleak.

Martxa hartuak garadagoeneko: 3.zikloan gaudeeta eraikinez aldatu dugu.Irakasleak ere arloekin bate-ra ezberdinak dira eta hain-batetan gelaz aldatu behardugu arloak lantzeko.

Gure funtzionatzeko eraerabat aldatu da. Baina,nahiz eta martxa hartzeapixkatxo bat kosta zaigun,hiruhilabetekoa nahiko txu-kun amaitzea lortu dugu.Artista hutsak gara!

6, mailakoekin batera3. zikloan gaudenez, hain-bat jarduera 6. mailakoekinbatera egiten ditugu: irratia,baratza, ordezkari bilerak,eta hauetatik ateratzendiren hainbat jarduera.

Eskuartean proiektuezberdinak ditugu. Batzuk esko-la guztiarekin konpartitzen ditu-gunak, agenda 21, elikaduragaia lantzen ari garelarik. Hone-kin lotuta, Astigarragan dagoenbaratza ekologiko bat ikusterajoan gara gutariko ordezkaribatzuk eta gero azalpenak emandizkiguten; Dobera euskaraelkartea gertu dugu eta OihanaEtxegibel ipuin kontalaria ikuste-ra eta entzutera joan gara Biteri-ra eta gorputz espresioa elkarulertzeko oso inportantea delaikasi dugu;

Bide heziketaBide heziketa ere landu dugu.Aspaldiko gure bi lagunak etorridira guri argibideak ematera,Jon eta Ramon udaltzainak.Hauekin bizikletak hartu etaeskuak ezkerretara, gora, stopak,eman bidea, zebra bideak...praktikatu ditugu. Noski, guztihau kaskoa jantzita. Beti!

Beste batzuk berriz 3. zikloaridagokienak: Unai Muñoa bertso-lariaren eskutik bertso munduanmurgildu gara. Unai, bi astetikbehin etortzen da eta berarekin

bertsoak lantzen ditugu. Gure eraikinetik kanpo

ere ibil i gara: EuskadikoOrkestraren Hari taldea ikusigenuen Miramoneko egoi-tzan. Erromantizismo garai-ko musikagileen obrak eskai-ni zizkiguten eta guk haue-kin aurretik landutako hain-bat koreografia egin geni-tuen bertan. Pagoetan izanginen, inguru tailerrarenbitartez ekosistema azter-tzen. Tolosatik buelta egingenuen eta bi txotxongiloemanaldi ikusi ditugu.Abenduaren 3an Euskaraeguna dela eta, bertso ema-naldia prestatu dugu.

TxistorraSan Tomas egunean txisto-rra jan eta hiruhileko azkenfesta Gabon eguneko kalebuelta izan zen. Eztarriak

ongi afinatu eta Olentzerori hau-tsa kendu, txapelak, mantalak,gonak, abarkak, blusak... Denakatera eta…bagoaz!!! Trikitilarie-kin batera kaleetan gora etabehera.

Oraingoz hauxe izan da guz-tia. Hotza etorri zaigu.

Urte berriarekin berriro erefesta giroan murgildu gara: San-ta Ageda eta Inauteriak besteakbeste. Besterik gabe , udaberrialdera berriro gure berri izangoduzuelakoan agurtzen gara.

Muxu handi bat denoi.

Hola, amigos. Somos los alum-nos de quinto de primaria.

Este curso es especial ya quetenemos muchas novedades:por una parte, estamos en elúltimo ciclo de primaria. Esta-mos en el edificio de tercer cicloy la forma de trabajar es distintaya que tenemos distintos profe-sores y distintos sitios para tra-bajar las materias.

Algunas de las actividadesson compartidas con los compa-ñeros de sexto, como por ejem-

plo la radio y la huerta.Entre manos tenemos distin-

tos proyectos: bertsolaritza conUnai Muñoa; abordaremos laalimentación en la agenda 21, ytambién Educación Vial con losmunicipales Jon y Ramon.

Actividades Hemos tenido actividades fueradel edificio escolar: hemos ido aMiramon, a oír al grupo decuerda de la Orquesta de Euska-di; a Pagoeta a trabajar el ecosis-

tema; a Tolosa a ver txotxongi-los. El 3 de diciembre fue el díadel Euskara y para ello prepara-mos entre los de quinto y sextouna sesión de bertsolaritza. EnSanto Tomas comimos chistorray le dimos fin a éste trimestre.

En la calleEn vacaciones, sacamos las fal-das, blusas, abarcas… y salimos acantar por las calles de Hernani.Bueno amigos, esto ha sido todo.Nos veremos en primavera.

LH5

enta

27

Dakizuen bezala, gure ikaste-txean ingelesa Lehen Hezkun-tzako 2. mailan sartzen da, eta6. mailara arte lantzen da.

Arte Hezkuntza ingelesezematen da, eta horren zergatiahonakoa da: mota honetakoirakasgaiek ahozkoa lantzekoaukerak ematen dituztela.

Beraz, ingelesari dagozkionorduen erdiak beti dira ArteHezkuntzakoak, eta besteerdiak hizkuntzaren berariazkolanketari dagozkionak.

Esan beharra dago oso ondomoldatzen direla arte hezkun-tzako klaseetan. Honela joatenda arlo honetako klase bat:

Lehenik, egin behar dutenlana burutzeko behar dutenmateriala eta prozeduren berrijakinarazten zaie. Eta ez horibakarrik, baizik eta datu hauekidatzi egiten dituzte ingelesez(fitxa hauek zuzendu egitendira, beraiek jakin dezaten zeinakats egin duten).

Jarraian, arbeletik irakurriegiten dituzte instrukzio

horiek, eta, eredu bat aurreandutelarik, lana burutzen dute.

Bukatzeko, beraiek egitendituzten eskulanak taldeka aur-kezten dira. Eta noski, besteakberaien iritzia ematen dute lanhauei buruz. Noiz behinka, era-kustaldi bat antolatzen da.Aprobetxatzen da ingelesa etaarte hezkuntzako gaiak lotzeko.

Paperezko eskulturak6. mailari dagokionez, lehenhiruhi labeteko honetan landesberdinak egin ditugu, etahorietako bat paperezko irudigeometrikoak izan dira, eskul-turak osatuz.

Bestalde, orrialde honetakoargazki txikietan ikusi daitezkeHalloween egunerako egindakomarrazkietako batzuk.

Bukatzeko, Gabonetarakozerbait praktikoa egin genuen:Aita Klausen irudiarekin mahai-tresnak gordetzeko apainga-rriak, gero gabonetako otor-duetan erabiltzeko.

Ho ho ho…

La asignatura de EducaciónArtística se imparte en inglés,porque ese tipo de asignaturabrinda la oportunidad de desa-rrollar la oralidad.

De hecho, los alumnos notienen muchas oportunidadesde utilizar el inglés, y al impartir-se esas horas en inglés, se creaun espacio donde se pueda usarla lengua. La mitad de las horasde inglés corresponden a la Edu-cación Artística, y la otra mitadal desarrollo específico de la len-gua.

Podríamos decir que en laclase de plástica se siguen unaspautas: en primer lugar, losalumnos rellenan una ficha en lacual se especifican los materialesque van a utilizar, así como lospasos que van a seguir para lle-var a cabo la actividad. Estasfichas las corrige el profesor o laprofesora.

Seguidamente se procede ala lectura de la ficha en voz alta.

Una vez finalizado el trabajo,los alumnos presentan sus traba-jos en grupo al resto de la clase.Los compañeros dan su opiniónacerca de dichos trabajos.

Por supuesto, cada paso serealiza en inglés.

Estas son algunas de las acti-vidades que hemos realizado losde sexto de Primaria este año:esculturas de papel, jugandocon figuras geométricas, cua-dros relacionado con la fiesta deHalloween, y para finalizar elaño, algo práctico: hemos con-feccionado unos portacubiertosque podríamos utilizar en cual-quiera de las comidas o cenasde Navideño en casa.

Ho ho ho…

hheemmeenn ggaattoozz

LH6

Aurtengo euskararen egu-na ekintzetan oparoa izanda Ikastolan.

Laubidietan, Hernanin ezagu-na zaigun EUSKARA ARI DU leloaberreskuratu nahian, gure hiz-kuntzarekiko asmo, gogo, hitzpolitak… ur tanta bidez irudika-tzea bururatu zitzaigun bestehainbat ekintza artean.

Hala lehen mailatik hasi etaseigarren maila bitartean gustuguzietako lelo, irudi, abesti, dan-tza eta bertsoz gozatzeko aukeraizan genuen.

LEHEN ETA BIGARREN MAILALehen eta bigarren mailako ikasleeta irakasleek elkarri abestuz hasizuten eguna, eguerdian dantzal-di erraldoira jaitsi aurretik.

Denetik abestu zuten : “Eus-kal Herrian euskaraz”, “Euskarazbizi nahi dut”, “Behin betiko”,“Oihu bat entzun da”, “Kolore-ak eta euskara”, “Kontrapasa”eta “Jota Nafarroari”.Hona hemen azken hau:

Euskaldunon herriaNafarroa, Nafarroa, NafarroaGu guztion herriaKantuan jotariaJantzi zapi gorriaBi eskuak gerrianNafarroa, NafarroaGu guztion herria.

Kantauri itsasoaNafarroa, Nafarroa, NafarroaUrdina itsasoaHoria du bardeaBerdea mendi aldeaEuskara ondareaNafarroa, NafarroaKantauri itsasoa

HIRUGARREN ETALAUGARREN MAILAHirugarren mailako ikasle eta ira-kasleek ere, elkarri abestuz hasizuten eguna.

Denetik abestu zuten : “Egi-dazu euskaraz”, “Behin betiko”,“Euskal Herrian euskaraz” eta“Euskalduna euskaraz”.

Azken abesti honen zenbaitesaldi ez ahazteko modukoakdira:EUSKALDUNA EUSKERAZ

A,a,a, euskalduna al zara?Euskalduna bazara erabili euskara.A,a,a, erabili euskara.

E,e,e, Euskal Herrian zaudeEuskara zabaltzeko mintzatu beldur gabe.E,e,e, mintzatu beldur gabe.

I,i,i, zerorrek erabakiNongo euskalduna den euskaraz ez badakiI,i,i, euskaraz ez badaki.

O,o,o, esango dut gehiagoEuskararikan gabe Euskadirik ez dagoO,o,o, Euskadirik ez dago.

U,u,u, denok ondo dakiguEuskara indartzeko lan egin behar duguU,u,u, lan egin behar dugu.

Laugarren mailakoak berriz,goizean goiz gerri mugitzerajoan ziren, eguerdiko dantza era-kusketan pausuak txukun txukunemateko “Euskara bizi nahi dut”abesti eta koreografia landuan.

BOSGARREN ETA SEIGARREN MAILAHauek berriz, Euskararen eguna-ren inguruan aurreko asteetanhasiak ziren, besteak beste bakoi-tzak bere TANTA diseinatu etaleloaz betetzen batetik; eta beste-tik Euskararen eguneko bertsosaiorako taldeka bertsoak osatzen.

EEuusskkaarraarreenn EEgguunnaa

Maila guztietako ikasleek denetarik egin zuten:lelo, irudi, abesti, dantza eta bertsoz gozatzeko

aukera izan genuen Euskararen egunean

Euskara ari du ikastolan


Esan beharra dago, taxuzkosaio egin zutela, eta ikusle gine-nok eskuak berotuta bukatugenuela.

Hona hemen entzundako zen-bait bertso:

Gaur egun ez da oso ederraEuskararen egoera.Abenduaren hirua dataHitz egin behar da euskara.Hizkuntza oso polita da taGoazen denok zabaltzera.Euskaraz ez dakizuen arrenAnimatu ikastera.Doinua: Amari

Abenduaren 3an Da euskararen eguna.Europa oso-osoanDagon hizkuntza zaharrena.Euskal Herrian gaineraEgun honek dauka famaGonbidatuak zaudeteZu eta zure lagunaBaina zuek ez kezkatuEz da egin behar lanaGainera egingo deguMerendola oso onaUme gazte eta helduAitona eta amonaOndo pasatuko deguHori da guk nahi duguna.Doinua: Habanera

Hemen gaude zerbait azaltzekoEta euskara zabaltzekoGure hizkuntzak oso indartsuTa bizirik jarraitzekoEuskara galdu gabe sekulaBiziko gara hobetoGuk euskara bultzatu nahi duguEuskaldunak izateko-Doinua: Martxa baten lehen notak

Euskara gure hizkuntza bai daEta nahi dugu betikoZeren euskaraz bizi nahi deguHiriko eta herrikoTalde bezala goazen aurreraZoriontsu bizitzekoEuskaldun denak elkar gaitezenBeti euskaraz egiteko.Doinua: Martxa baten lehen notak


El “Día del Euskara” en la Ikas-tola estuvo repleto de activi-dades en la ikastola.

En Laubidieta, tomandocomo referencia el ya conocidolema “EUSKARA ARI DU”, se pre-pararon “Gotas” de buen tama-ño, donde cada cual dibujó,escribió, pintó lo que para el/ellasignificaba el euskara.

Además, hubo muchas más

actividades en todos los niveles:Los de primero, segundo y

tercero empezaron el día cantan-do, los de cuarto ensayando elbaile, y a continuación todosbajaron al patio a bailar la coreo-grafía que habían ensayado conanterioridad.

Los de quinto y sexto cursoprepararon una variada sesión debertsos.

El Día del Euskara

Gabonak


Kaldereroak


hheemmeenn ggaattoozz 59. zenbakia. 2014ko otsaila

Festaz festa

hemen negua 2014ko gatoz - Langile Ikastola...LANGILE ikastola 2014ko hemen negua gatoz 59 Jangela...

Documents

Transcript of hemen negua 2014ko gatoz - Langile Ikastola...LANGILE ikastola 2014ko hemen negua gatoz 59 Jangela...