osatuberribuletindigitala

25. zenbakia 2018ko irailaosatuberribuletindigitala

26. zenbakia 2018ko martxoa

• Euskaraz egin behar al diogu beti lehenhitza Harrerara etorri den pazienteari?

• Behin pazientearen lehentasunekohizkuntza Osabiden erregistratuta,osasun-zentroan bakarrik izango aldute horren berri?

• Zein kasutan jarri behar duguikurra?

• Hizkuntza ofizial bakarra erabili ahalizango dugu izapide guztietan, langile-ak lehentasunezko hizkuntza hautatubadu?

• Euskarazko prestakuntza-saioetanparte hartzea sustatu behar al dugu,erakundeak ele bietan eskaintzen ba-ditu?

Erdi-mailako arduradunei halakoxe za-lantzak burura dakizkielako moldatu du-te eskuliburuae Bidasoa, Tolosaldea,Donostialdea eta Goierri-Urola GaraiaESIetako eta Gipuzkoako Osasun Menta-leko Sareko hizkuntza-teknikariek, gora-go aipatutako arduradunek (gainbegira-leek, unitateburuek, zentroburuek…)hizkuntza-normalkuntzaren prozesuanduten rol garrantzitsuaren jakitun.

Izan ere, honelaxe dio II Euskara Planakaurreko planaren ondorioak jasotzen di-tuen ataleko d) puntuan: Euskararen era-bilera normalizatzeko prozesua ez daarrakastatsua izango Osakidetzako etazerbitzu-erakundeetako zuzendaritza-

taldeen konpro-misorik, bulkada-rik eta lidergorikgabe. Hortaz, be-har-beharrezkoada Planaren ze-harkakotasunaziurtatzeko neu-rriak hartzea, be-tiere erdi-maila-ko arduraduneneta unitateburuen parte-hartze eta inpli-kazioarekin, beraiek baitira bi hizkuntzakerabiltzeko jarraibideak euren zerbitzue-tan transmititu eta eguneroko eginkizu-netan txertatu behar dituztenak.

EUSKARA-PLANEKO IRIZPIDEAK ERDI-MAILAKO ARDURADUNEI TRANSMITITZEKO ESKULIBURUA

PRAKTIKA ASISTENTZIALA ETAKLINIKOA HOBETZEKO «ZER EZEGIN» GOMENDIOAKPraktika kliniko-asistentziala hobetzenjarraitzeko asmoz, Zer ez egin –edo Zeregin– izeneko atal bat sortu dute Bida-soa ESIan. Haren intranetean bistaradaitekeen azken gomendioaehau da:«Hasiera batean ez eskatu erradiologia-azterketarik alarma-zeinurik gabekolunbalgia ez-espezifikoan». Gomendio-arekin batera, zenbait iturritan(semFYC, Nice, American College ofEmergency Physicians) gai horren ingu-ruan argitaratutakoa jasotzen da eta iazESIan gerrialdeko zenbat erradiografiaegin ziren zehazten da: guztira 2.772; le-hen mailako arretan 1.787, kanpo-kon-tsultetan 452 eta larrialdietan 533.

Kanpaina horretarako, jolas bidezkoprestakuntza-metodologia batez balia-tuko dira, bideo interaktibo batez. Jola-saren helburua da zita ematea lehenta-sunezko hizkuntza euskara duen pazien-te bati. Jolasak ematen dizkien aukerenartean bat aukeratu beharko dute admi-nistrariek, eta, jolasa amaitzean, hartu-tako erabakien araberako puntuazio batlortuko dute, hau da, protokoloaren be-tetze-mailaren araberakoa. Horrez gain,jolasak trivial txiki bat ere badauka zita

EZKERRALDEA-ENKARTERRI-CRUCES ESI-AN HASTEAR DABERTAKO PROFESIONAL ADMINISTRATIBOEN ARTEAN BIHIZKUNTZA OFIZIALEN ERABILERA-IRIZPIDEAK ZABALTZEKOKANPAINA

euskaraz ematen trebatzeko, bai etahainbat material osagarri ere, euskaraz-ko arretari begira baliabide lagungarriakeskaintzeko. Aplikazio honetaz jardunginen, hain zuzen ere, Osatuberriren 38.zenbakian (4-5.orr.).e

Kanpaina EEC ESIko Euskara Batzor-dearen ekimenez egingo da, apirilaren30ean hasiko da eta 3 hilabete iraungodu, udan ordezkapenak egiten dituz-ten langileenganaino ere iristeko as-moz.

arduradunakErdi-mailako

Hizkuntza-normalkuntzaren giltzarri

26_OSATU_Buletina_Maquetación 1 2018/04/25 11:03 Página 1

osatuberribuletindigitalaosatuberribuletindigitalaosatuberribuletindigitala

«Eguneroko jarduneangerta daitezkeenkomunikazio-oztopoakjarriko dira mahaigainean»

Zer da OEE?Izenak dioen moduan, elkarte bat da,osasun-alorrean euskara normaliza-tzen laguntzen duena, eta haren helbu-rua da osasungintzan euskararen era-bilera sustatzea egitasmoak antolatuz;besteak beste, osasun-biltzarrak, ber-tso-saio klinikoak, Agote saria —bi urte-tik behin antolatzen duguna— edo Osa-gaiz osasun-zientzien aldizkaria, Uda-ko Euskal Unibertsitatearen lankide-tzarekin. Gaur-gaurkoz, 360 bazkide in-guru gara elkartearen parte.Osasun-alorra zabala da, ordea.Osakidetzakoek soilik hartzen al duzuekonpromisoa elkartearekin?Ez, gehienak Osakidetzakoak edo Osa-sunbidekoak garen arren, osasun-lan-gile asko dira bazkide, osasun-sistemapublikotik at egonda ere. Esan daitekeosasun-langileak garela denak; elkar-

tea irekia da. Bazkide izateko, webgu-nean dago inskripzio-orria; urteko kuo-ta ordainduz gero, elkarteko berriak ja-sotzen dira aldian behin.Nolakoa da Goierri-Urola Garaiko ESIkoeuskararen egoera?Aski osasuntsua dela esango nuke. Pro-fesional asko daude euskaraz egitendutenak, nahiz eta, oraindik, badagoenzer hobetu, batez ere arreta espeziali-zatuaren alorrean. Lanpostu jakin ba-tzuk bertako jendearekin betetzea zailaizaten da, eta bertakoak ez direnekinosatzen da lantaldea; hortaz, zaila iza-ten da, batzuetan, bezeroaren hizkun-tza-eskaera bermatzea.Eta nola irudikatzen duzu etorkizuna?Euskarari dagokionez, etorkizuna kez-ka handiarekin irudikatzen dut profe-sionalak izateari lehentasun gehiagoematen diogulako euskaldunak izatea-

Maiatzean Osasun Biltzarra egingo du OEE OsasungoaEuskalduntzeko Erakundeak, hogeita zortzigarrenez eginere, Komunikazioa - Inkomunikazioa izenburupean.Aurten maiatzaren 18tik 19ra izango da ArantzazukoGandiaga Topagunean. Biltzarra OEEk antolatu ohi duenegitasmorik mamitsuena da. Edurne Bikuña (Oñati, 1963)Biltzarraren hamar antolatzaileetako bat da eta Goierri-Urola Garaiko ESIan erizain lan egiten du.

Edurne BikuñaGoierri-Urola Garaiko ESIko erizaina

26_OSATU_Buletina_Maquetación 1 2018/04/25 11:03 Página 2

osatuberribuletindigitalaosatuberribuletindigitalaosatuberribuletindigitala

ri baino, eta batak ez dio ezer kentzenbesteari. Profesional euskalduna izanzaitezke arazorik gabe, hizkuntzak go-gor aberasten baitu profesionaltasuna.Bestalde, guk geuk barneratu behar du-gu ez dela nahikoa Euskal Herrian jaio-ak izatea: geure hizkuntza defendatubehar dugu, eta horretarako ezinbeste-koa da euskara erabiltzea egunerokoesparru guztietan.Komunikazioa - Inkomunikazioa deitudiezue jardunaldiei; zergatik?Aurreko urteetan, osasun-gai jakineninguruan jorratu izan ditugu biltzarrekosaioak. Aurten, ordea, bestelako nora-bide bat eman nahi izan diegu. 2010azgeroztik Debagoieneko taldeak euska-ra eta osasuna nola uztar daitezkeenaztertu eta gero, gaia mintzagai bilaka-tu dugu, osasuna eta hizkuntza hertsikilotuta daudelako, batetik, eta komuni-kazioa eta inkomunikazioa bide asko-tatik jorra daitekeelako, bestetik. Osogai zabala da, bestelakoa, eta horrek bi-de ematen digu, komunikazioa ardatzhartuta, gai askori buruz mintzatzeko.Eta nola uztartzen dira hizkuntza etaosasuna?Alde batetik, euskarazko osasungintzakomunikabideetan eta komunikazio-tresnetan nola islatzen den ikasiko du-gu; esate baterako, osasunarekin lotu-tako terminologian sakonduko dugueta osasunaren inguruan informatzekoeta komunikatzeko zer tresna ditugunikusiko dugu. Osasunari buruzko eus-karazko edukiak sortzen dabilen Wiki-pediako taldea ere bertan izango da.Beste alde batetik,pazienteen eta pro-fesionalen artean gerta daitezkeen ko-munikazio-arazoak izango ditugu hiz-pide, eta hori da, batik bat, azpimarratunahi duguna: inkomunikazioa sortzendizkiguten gaiak, hau da, egunerokoangerta daitezkeen komunikazio-oztopo-ak zein diren identifikatu eta aztertukoditugu, eta horiei nola egin diezaieke-gun aurre.Urtetik urtera, hortaz, gai bat lantzenduzue biltzarrean.Hori da, eta interes zabala dutenak bi-latzen saiatzen gara ahalik eta profe-sional gehien erakartzeko. Interesa sor

dezaketen gaiak hautatu izan dituguazken urteotan; esaterako, emakume-ak eta osasuna, infekzioak, mendeko-tasunak, osasuna eta kirola, osasun-hezkuntza, eta abarren abarra.Eta nolakoa izan ohi da antolatzekoprozesua?Urtebeteko lana dago biltzar honenatzean, eta non egingo den kontuanhartzen dugu antolatzaileak aukeratze-ko orduan. Gure kasuan, talde txiki batgara, guztira, hamar bat pertsona, hainzuzen ere, batzorde antolatzaile etazientifikoa osatzen dugunak. Gutakobatzuk hurbil bizi gara, baina oro har,Debagoienean lan egiten dugunok osa-tzen dugu lantaldea.OEEko bazkide izatea beharrezkoa alda bertaratzeko?Ez, ez da beharrezkoa bazkide izatea.Biltzarra euskara hutsean izanik, entzu-leak euskaldunak izan ohi dira, bainabazkide ez diren asko azaltzen dira,gaiarekiko interesa duen edonor. Urte-tik urtera, gero eta gazte gehiago ani-matzen dira. Oro har, osasun-langileakizaten gara gehienak, baina badago gi-zarte-hezkuntzan lan egiten duenik ere.Aurten, 120 bat lagun elkartzea esperodugu.Biltzarra ez duzue nolanahiko lekuanegingo.Leku berezi eta esanguratsua da Aran-tzazu. Gainera, EAEko herrialdeen arte-ko mugan dago, eta behar ditugun ba-liabide guztiak ditu. Aitzakia ona da,beraz, jendea erakartzeko.Zergatik joan behar luke jendeak?OEEren helburuarekin bat egiteko. Eus-kararen erabilera oso garrantzitsua daosasun-alorraren egunerokotasunean,eta hori normalizatzeko bidean gabil-tza borrokan. Hori sustatzeko, ezinbes-tekoa da formatu honetako egitasmoakantolatzea; mota horretako bakarra da,lau mahai-inguru, hiru tailer eta hitzal-di bat dira osagai nagusiak. Interesdu-nek www.oeegunea.eusewebgunetikbertatik egin dezakete izen-ematea.Horrez gain, bi kultur ekintza ere anto-latu ditugu: Arrikrutzeko kobazuloraeta Aizkorri-Aratz parke naturaleko in-terpretazio-zentrora.

26_OSATU_Buletina_Maquetación 1 2018/04/25 11:04 Página 3

Osakidetzako telefono-sistema korporatiboak ahozko eta idatzizko mezuak ematen ditu.Horretaz jardun ginen, hain zuzen ere, Osatuberriren 37. zenbakian (18-19. orr.).e.Hala, orain, IP telefonia-sistemara egindako aldaketaren ondorioz, langile bakoitzak aukeratudezake bere telefonoan mezuak zein hizkuntzatan irakurri edo entzun nahi dituen.

IDATZIZKO MEZUAKOso erraza da aldaketa egitea, telefono-modelo bakoitzari dagozkion jarraibideak bete besterikez da egin behar. Hona eman beharreko pausoak:

AHOZKO MEZUAKLangileak ezin ditu konfiguratu telefonia-sistemako ahozko mezuak. Horretarako, dagokionESIko informatika-zerbitzuarekin harremanetan jarri beharko da.

HIZKUNTZA-ESKAKIZUNAK EGIAZTATZEKOPROBETARAKO 2018KO LEHENENGODEIALDIA

Idatzizko probak maiatzaren 5ean egingo dira,Barakaldon (BEC), eta ahozkoak, aurreikusitadagoenez, ekainaren bigarren hamabostaldian,EAEko hiru lurraldeetan.informazioae

2018-2019 IKASTURTEKO LANORDUZ KANPOKO EUSKARA-IKASTAROAK

Eskaera egiteko epea:apirilaren 13tik maiatzaren 22ra, biak barne.informazioae

2018KO UDAKO EUSKARA-IKASTAROAKEskaera egiteko epea:apirilaren 24tik maiatzaren 9ra, biak barne.informazioae

semFYC-en 38. BILTZARRAMaiatzaren 10etik 12ra, Bartzelonan.informazioae

IEB2018: INFORMATIKARI EUSKALDUNENXI. BILKURA

«Burujabetza teknologikoa».Maiatzaren 17an, Donostian, Teknologi Elkartegian.informazioae

OEE OSASUNGOA EUSKALDUNTZEKOERAKUNDEAREN 28. OSASUN BILTZARRA«KOMUNIKAZIOA - INKOMUNIKAZIOA».

Maiatzaren 18an eta 19an, Arantzazun (Gipuzkoa).informazioae

BIDASOA ESIko ZAINKETA ARINGARRIENV. JARDUNALDIA

«Zainketa aringarria: zer ari gara egiten?».Maiatzaren 24an, Hondarribian,Itsas Etxea Auditoriumean.informazioae

BARAKALDO-SESTAO ESIkoV. JARDUNALDIA

«Osasuna sanitatetik harago».Maiatzaren 29an, Barakaldon,Clara Campoamor Zentro Zibikoan.informazioae

normalizaziorakobaliabideak

agendaosatuberribuletin digitalaosatuberribuletindigitala osatuberribuletindigitala

26_OSATU_Buletina_Maquetación 1 2018/04/25 11:04 Página 4