Beasaingojoaldunak Gazte talde batekZanpaldunak joalduntaldea sortu du 4-5

Beasaingo joaldunak joareak gerrira lotzen. GOTZON ARANBURU

Goierritarraren eta Otamotzen astekaria

Lontxo Ormazabal 3 Iritzia 4-5Gurutz Linazasoro 8-9Gema Urteaga 10 Ezkio 1957 11Ibilbidea Ormaiztegin 12-13

GOIBERRI58. zenbakia. 2013ko maiatzaren 10a

02 GOIBERRIPUBLIZITATEA

GOIBERRI 03KATE MOTZEAN

«Umore onarekin datorren edozeiniprestatuko nioke bazkari bat»

Lontxo OrmazabalSukaldaria

Mikel Albisu GabiriaLontxo Ormazabal Etxeberria(Gabiria,1976) 16 urtekin hasizen Korta jatetxean lanean;handik gutxira elektrizitateikasketak utzi, eta buru belarrisartu zen sukaldaritzan. Norentzat prestatuko zenukebazkari bat?Umore onarekin datorren edo-zeinentzat.Eta zein menu jarriko zenioke?Ikusi egin behar, baina, intxaurtarta behintzat emango nioke.Zaletasun bat.Bertsolaritza. Entzuteko baka-rrik bada ere.

Liburu bat. La cocina vasca.Musika talde bat.Il Divo.Abesti bat. Titanic pelikulako, Celine Dio-nen My heart will go on.Janari bat.Ostrak, cava on batekin lagun-duta hobe.Edari bat.Ardo beltza.Oporretarako leku bat. Itsasoa duen edozein, Karibeaez da leku txarra.Amets bat.Lortzen dudanean jakingo da,

ez bait da ezinezkoa.Inoiz ahaztuko ez duzun eguna. Nire ezkontza eguna.Jaso duzun oparirik bereziena. Egun hura, ezkontza eguna, biziizan genuen bezala bizitzea.Gorroto duzuna. Udan sukaldean egiten duenberoa.Goierriko txoko bat.Gabiria.Herriko alkate bazina...Biztanle guztiak gustora izangonituzke... Posible al da hori?Gabirian biziko ez bazina...Orain bezalaxe, ahalik eta on-doen bizi behar.

«Alkate banintzabiztanle guztiakgustora izangonituzke... Posibleal da hori?»

MIKEL ALBISU

GOI BERRI

Argitaratzailea: Goierriko Hedabideak SLZuzendaria: Eskeine LegorburuKudeatzailea: Lierni OrmazabalKoordinatzailea: Loinaz AgirreProdukzio arduraduna: Mikel AlbisuDiseinua eta banaketa:Bidera zerbitzuak. Berria TaldeaLege gordailua: SS-1638/2011

Egoitzak:Beasain:Oriamendi, 32. 20200.Urretxu: Barrenkale 13. 20700.Telefonoak:Beasain: 943-16 00 56Urretxu: 943-72 34 08

Webgunea:goiberri.hitza.infoPosta elektronikoa:goiberri@hitza.infoPublizitatea: 673 69 90 95 – asubinas@bidera.euBezero arreta / harpidetzak:902-82 02 01 – harpidetza@hitza.info

Diruz laguntzen duten erakundeak:Udalak: Altzaga, Arama, Itsasondo,Olaberria, Urretxu, Zerain, Seguraeta Zumarraga

Estitxu UgarteaHiru sindikatua

Norabidea aldatzeko,gelditu!

ego EuskalHerrian mer-kantzien lu-rreko garraio-aren sektore-

ak 10.138 enpresa zituen 2009.urtean eta gehienak bost ibil-gailu baino gutxiago zituztengarraiolari autonomoak ziren.Lau urte geroago sektoreak1.400 garraio enpresa galduditu eta aurreikuspenen arabe-ra hurrengo hilabeteetan ga-rraio enpresak desagertzekoerritmoa azkartuko da eta ur-tea amaitu baino lehen garraiosektoreraren laurden batek jar-duera bukatutzat joko du. Aldiberean sektoreko lan baldin-tzak jasanezinak bilakatu diraeta sarri askotan sasi esklabu-tzarekin zerikusia dute lan dui-narekin baino. Halaber, oso gu-txi dira lanaren truke prezio dui-nak kobratzen dituztengarraiolariak, kostuak estaltzealortzen dituztenak eta eurennegozioaren etorkizuna ber-matu ahal dituztenak.Egoera honen aurrean ga-

rraiolari autonomoak ezin garaesku gurutzaturik egon. Abe-

rastasuna eta lan duina sortzendugunok eta gure etekin eko-nomiko apurra gure herrian in-bertitzen ditugunok ordezka-tuak izaten ari gara, eta gure or-dez flotistak, bitartekariak etamultinazionalak gailentzen aridira autonomoak eta soldata-peko gidariak esplotatzeari es-ker prezioak jeistea lortzen di-tuztenak eta lana kentzen di-gutenak. Ezin dugu onartu gureherriko sare produktiboan ezin-bestekoa den sektorea espe-kulatzaileen eskuetan uztea.Maiatzak 30ean euskal sin-

dikatuek eta gizarte mugimen-duek Greba Orokorrera deitugenuenean kide batek esatzenzuen bezala galtzaileen itxaro-pen bakarra borroka kolektiboada. Herri honetako langileak,autonomoak zein soldatape-koak, langabetuak, etxekalera-tzeen biktimak, iruzurrak jota-koak, ikasleak, lan etorkizunikez duten gazteak, erretirorik ga-beko erretiratuak, langabezisaririk gabeko langabetuak….dugun bide bakarra indarrakbatu eta inposatzen zaizkigunpolitikei aurre egitea da eta aldi

berean alternatiba soziala etaekonomikoa eraikitzea herrita-rren gehiengoaren zerbitzura.Alternatiba horren gakoeta-

ko bat merkantzien lurreko ga-rraioaren berezko erregulazioada, euskal garraiolari autono-moaren autoeraketa eta ga-rraioaren egitura autogestio-natuak bultzatu eta lagundubeharko lukeena. Liberalizazio-az mozorrotu den garraio sek-torearen abandonuak ekarri duHego Euskal Herrian garraiopolitika propioa ez garatzea.Hala, Nafarroako Gobernuak,Eusko Jaurlaritzak eta diputa-zioek Europan eta Madrilen ga-rraioaren lobbyek markatzendituzten neurriak itsumustuanjarraitzen dituzte, garraiolariautonomoaren desagerpenabultzatzen dutela kontuan har-tu gabe. Haatik, miseria inposatu nahi

diguten elite politiko eta eko-nomiko ustelduen biktimek au-kera bat dugu modu kolektibo-an, bateratuan eta elkartasu-nez jokatzen baldin badugu etagarraiolari autonomook guresektorearen etorkizuna berma-tuko duen alternatiba ekono-mikoaren eta sozialaren aldekoborrokan ezinbesteko paperajokatu ahal dugu. Azken finean,oraindik orain garraioa gureesku dago. Kamioiak mugitzenbaldin baditugu egungo nora-bide berean mugituko da Eus-kal Herria, baina kamioiak gel-ditzen baldin baditugu norabi-de aldaketa behartu dezakegu.

H

«Aurrekontu luzatuak eta iaz bainodiru-sarrera gutxiago izan arren, euskara ikasleentzako laguntza hauekberreskuratu ditugu, aurrekoJaurlaritzak kendu baitzituen»Patxi BaztarrikaEusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuordea

TxinpartakGabirian, Mutiloan eta Zerai-nen herri galdeketak egingo di-tuzte ekainaren 16an goi tentsio-ko linearen inguruan, herri ba-tzarren ekimenez. Izan ere, RedElectrica de España S.A.k Itsasoeta Deikaztelu (Nafarroa) arteko400.000 voltioko goi tentsiokolinearen tramitazioarekin aurrerajarraitzen du, udalak eta sherrita-rrak aurka egon arren.

«Garraiosektoreanlanbaldintzakjasanezinakbilakatudira»

04 GOIBERRIIRITZIA

MAIATZAK 30,GREBAOROKORRERAKODEIA

GOIBERRI 05IRITZIA

Zer ematen diote herri txikiek herrialde bati? Ba al dute, Ene-ritz, gureen gisako herri txikiek (Zerain, Gabiria eta antzekoek) in-guruneari eskaintzeko ezer? «Galdetzea ere!» esango duzu,«izango ez dute ba!»

Herri txikien defentsa eta aldarrikapena giza taldeen biziraupensenari oso lotuta sentitu izan ditugu txikitatik gure udalerrien alde-ko lana gertutik ikusi eta bizi izan dugunok. Eta ez dugu zalantzanjarri ere egiten herri txikiak beharrezko direnik. Lankide batekin be-rriki izandako eztabaidak, ordea, zer pentsa eman dit gai honen in-guruan. Berak zioen Gipuzkoaren tamainako herrialde batek ezinduela jasan 88 udalerri edukitzea eta horietatik 32 mila biztanletik

beherakoak izatea. Hori arrazionaltasun eta efizientzia irizpideenerabat aurka doa haren esanetan, eta krisi garaian ezin daiteke ha-lakorik onartu; gauza bat da herrialdeko biztanle guztiei zerbitzueta ongizate aukera berberak bermatzea eta beste gauza bat ho-rretarako ezinbesteko ez diren baliabide eta estrukturetan diruaxahutzea.

Bat-batean zerbait erantzun behar, eta gehiegi pentsatu gabe

Zalantzarik ez izan Ion! Horixe dutela herri txikiek zerbait es-kaintzeko! Hiri handiak nahiz herri txikiak, bakoitzak baditu bereezaugarriak eta baita bere xarma ere. «Herri txikia, herri bizia» izanda guretzako jarraitu beharreko lema, eta ziur nago Gipuzkoakomila biztanlez azpiko gainerako 30 herrietan ere, behin bainogehiagotan ibili dela ahoz aho.

Zure lankidearekin izandako eztabaida horren harira, zera esan-go nizuke: herri txikiaren izaera eta izana mantendu litezkeela herribakoitzeko zerbitzuak ahalik eta gehien probestuz edota baliatuz.Garbi izan behar dena zera da; herritar orok, herri txikian nahiz hi-rian bizi, betebehar batzuk dituela eta betebehar horien truke, zer-bitzuak jasotzea ere badagokiola.

Hala ere, badira herri txikien jasangarritasuna edota zerbitzu bi-koizketa baino kezka gehiago eragiten duten beste zenbait kontu:

alegia, gutxi batzuek erabiliko duten baina herritar guztiok nahitanahiez ordaindu behar izan ditugun eta ordaintzen ari garen azpie-giturak esaterako, norberaren edo ingurukoen interesak herrita-rren interesen gaindik jarrita sortu diren egiturak… Horiek dira nirearrazionalitatean sartzen ez diren zerbitzu efizienteak.

bateta

bat

Asteko irudia

Ion Muñoa

Eneritz Gorrotxategi

Josu Maroto

Gizon PikuAzintzio jaiak Legorretan,eta Gizon Pikua izango duteaurten ere beraien artean.Ondo pasa jaiak!

zera bota nion: irizpide ekonomiko arrazionalak ez direla beti arra-zoizko (orain gehituko nioke: are gutxiago gizalegezko). Baina eznintzen nire erantzunarekin guztiz konforme geratu; eta nahiz etabarru-barrutik sinetsi herri txikiek gure egungo munduan eta etor-kizuneko Euskal Herrian ere leku fundamentala behar dutela, ustedut badugula garaia gure defentsarako argumentazioa indartzekoeta gure eskaintza erakusteko. Bestela, beldur naiz ez ote gaituenirizpide arrazionalen tiraniak irentsiko ditxosozko efizientziarenizenean.

06 GOIBERRIASTEKO GAIA

Beasaingo gazte talde batekZanpaldunak joaldun taldea sortu du.Gaur egingo dute lehen joaldia kalean.

Aimar Maiz BeasainIturengo eta Zubietako joareendunbotsak sustraiak bota dituGoierrin ere. Beasainen Zan-paldunak joaldun taldea sortudu gazte talde batek, urteroLoinatz jaietan ikusi eta entzundituzten zanpantzarrekin lilu-ratuta. Gaur 17:45ean egingodute lehenbiziko kale irteera. Taldea otsailetik ari da en-

tseatzen, asteartero eta oste-gunero, Alkartasuna Lizeokopilotalekuan. «Bi-hiru lagun el-kartu ginen, kulturaren aldezerbait egin nahi genuen. Joal-dun taldea sortzea polita zate-keela otu zitzaigun; Beasainentxistulariak badaude, dantza-riak ere bai... Iturengo joaldu-nak etortzen zirela ikusten ge-nuen. Gertuago ez daudela, eta

taldea geuk sortu behar genue-la erabaki genuen», kontatu duUnai Goikoetxea taldekideak. Zortzi-bederatzi lagun hasi

dira dunba handiak bizkarreanlotu, eta pausoak ikasten. Kua-drillakoak dira gehienak, 23-25urte bitartekoak. «Hiru neskaere animatu dira, ikasiko luke-tela esanez, baita beste bi mutilere. Orduan, 12-13 lagun bagara.Hasieran, zortziok ondo ikasinahi dugu, eta gero hasiko garaikastaroak ematen, deialdi ire-kiak eginda. Edozein sartzekoirekita gaude», dio Goikoetxe-ak. Denak beasaindarrak dira. Goierri aldean zanpantzar

esaten bazaie ere, nafarrek ezdute hitz hori erabiltzen, joal-dun baizik. Beasaindarrek, ezbat eta ez bestea, bi terminoen

JoareendurundaGoierrin

Zanpaldunak Beasaingo joaldun taldea osatzen duten zortzi kideak, joareak soinean lotuta, entsegu baten aurretik. GOTZON ARANBURU

GOIBERRI 07ASTEKO GAIA

nahasketa egin dute, taldeaizendatzeko: Zanpaldunak.Dunba edo zintzarri tzarrak joa-reakdira.

Lehen eskolak, Araban Nafarroan ez, baizik Arabanikasi dute Beasaingo joaldunekofizioa. Laudioko (Araba) tal-dearen laguntza izan dute, bailangintza erakusteko, bai ma-teriala uzteko. «Izugarrizko me-sedea egin digute. Lehenik,hiru-lau aldiz Laudiora joan gi-nen, ikastera. Jantziak eta tres-nak ere haiek utzi dizkigute». Gustura daude esperientzia-

rekin. «Harrera ona izan du la-gunengan, poz-pozik gabiltzadenok. Jende gehiago ere ani-matu da; beraz, ederki». Pauso batzuk eta gurutzake-

ta batzuk ikasi dituzte. Laudio-tarrek oinarrizkoa erakutsi on-doren, beraiek ari dira teknikafintzen, jardutearen jarduteaz. Estu lotzen dituzte joareak

soinaren bueltan. «Larrua ba-besteko da, baina hala ere aza-la gorrituta gelditzen da. Sokakaskatu eta joareak kentzerako-an lasaitu ederra hartzendugu». Geratu gabe, 40 bat mi-nutuko joaldiak egiten dituzte. «Zailena denek pauso bera

jarraitzea da; lehenengo horiikasten da. Gero, bakoitza saia-tzen da bere hotsa kolpe baka-rrekoa izan dadin beti; pausokokolpe bat. Joareak goian etabehean jotzen du, baina saiatubehar da behean bakarrik jo-tzen. Hasi berritan, eskua hartuarte, zaila da hori». Taldeko kide kopurua ere ez

dago mugatuta. «Nahi adinaibil daitezke. Gu zortzi hasi gara,eta hamar traje lortzea jarridugu helburua. Bost eta bostjoanda ilara polita da, ez mo-tza, ez luzeegia. Geroz eta luze-agoa izan, orduan eta zailagoada pausoa eramaten». Taldeanaurreneko bi joaldunek marka-tzen dute erritmoa.

Hiru irteera, oraingoz Estreinaldirako «urdurdi» dau-dela aitortu dute. «Gauza batkanpotik begira egotea da, etabestea, oso bestelakoa, joaree-kin kalera irtetea». Festa jar-tzen maisu den beasaindar ba-ten gidaritza izango dute, or-dea, lehen aldian: Iñaki MujikaArritta-rena. Adarra joz aurretikjoango da. «Aurreneko irteeranbera ibiliko da, gero besterenbat aurkitu beharko dugu». Kalera irtetearen lotsak

behin gaindituta, ahalik etasaio gehien egin nahi dituzte,diru pixka bat bildu eta beraientresnak erosteko. «Garesti sa-marra da ekipoa, pertsonako600 bat euro bai. Joare pareak400 euro balio du. Trajea, ba-koitzak berea erosiko dugu». Joaldunaren oinarrizko eki-

pamendua joareak edo dunbakdira; horiek gerrira lotzeko loka-

rria, eta azpitik babesgarri jar-tzen duten larrua, ardiarena.Eskuan isipua eramaten dute,zaldi isatsarekin egina; pausoahobeto eramateko da: «Ezkerhankarekin pausoa ematera-koan, isipua aurrera eramatenduzu, eta eskuinekoarekinemandakoan, atzera. Erritmoaeramaten da isipuarekin, pau-soa noiz eman adierazteko. Ba-tzuentzat nahasgarria izatenda, besteentzat lagungarria». Beasaingo gaurko irtenal-

diaz gain, beste bi saio hitzartu-ta dituzte dagoeneko. Sanpe-drotan—ekainaren bukaeran—Arriaranen ariko dira, eta santa-nastasietan—iraileko hiruga-rren asteburuan— UrretxukoEuskal Jaiko karroza desfilean.«Gu pozik gaude horrekin».

Laudioko joaldunekerakutsi dizkietepausoak, baitamateriala utzi ere,eurek erosi artean

Beasainen gaur, eta Arriarango zeinUrretxuko festetanjoaldiak egitekotandira beasaindarrak

Beasaingo joaldun gazteak,joareak gerrira lotzen eta pausoaentseatzen, Alkartasuna Lizeokopilotalekuan. GOTZON ARANBURU

daberriaren esnaera-rekin antzinako giza-

kiak egiten zituen erritu etaospakizun sortaren artean,joareak jotzekoa da bat. Na-turarekin zuen lotura isla-tzen du ekintza horrek, iker-tzaileen iritziz. Ispiritu txa-rrak eta izurriteak uxatzekozeremonia da, beste batzuenustez, joareen hotsarekinamalurra goraipatuz. Europa osoan dira joaldu-

nak. Euskal Herrian, Iture-nen eta Zubietan (Nafarroa)gorde da ohitura hori. Erreze-loz ikusten dituzte EuskalHerrian sortu diren beste tal-deak —Zuberoan izan ezik,herrialde guztietan daude,denera 30etik gora—. Gai-nontzekoen ibiltzeko eraren«naturaltasun eza» haserrehartzen dute. Kanpokoei ezdiete erakusten. Zanpantzarra, berez, inau-

terietako pertsonaia bat da,lastoz eta garoz betetako pan-pina gizena. Erre egiten da.

Joaldunenjatorria, zabala

U

08 GOIBERRIELKARRIZETA

«Burmuinak gizakiokgarenaren esentziaguztia gordetzen du»

Gurutz LinazasoroNeurologoa

JOSE LUIS PINDADO

GOIBERRI 09ELKARRIZKETA

Miriam Luki ZumarragaGurutz Linazasoro 1959an jaiozen Zumarragan, eta bertanbizi ez den arren, egutegikodata jakin batzuetan beti jaio-terrian izaten da; esate batera-ko, Santa Isabel egunean edoErrege egunaren bezperan.Neurologoa da, Inbiomed etaCITA.alzheimer fundazioetanlan egiten du; Donostiako Poli-klinikan ere, parkinson gaixota-sunaren ikerketa zentroan jar-duten da. Garunaren misterio-etan zoko miatzen ari ezdenean irakurtzea, musika en-tzutea, paseatzea eta futboladitu zaletasun; azkenak, Reale-ko zuzendaritzara eraman du.Burmuina ikertzeko proiektuhandiak abiarazi dituzte oraingutxi Estatu Batuetako zein Eu-ropako administrazioek. Zergatik aukeratu zenuen neu-rologia espezialitatea?Jakin-nahia sortu izan dit beti,burmuinak gizakiok garenarenesentzia guztia gordetzen bai-tu.Bitxia da burmuina gizaki egi-ten gaituen organoa izanda,medikuntzarentzat ezezagune-na izatea. Zergatik? Oso organo konplexua delako.

Garuna existitzen den egitura-rik konplexuena da, unibertsoabera baino gehiago.Ezagutza urri hori frustraga-rria da ala jakin-mina piztekoakuilua da?Dudarik gabe akuilua da; aregehiago orain, erresonantziamodernoei esker garunarenfuntzioa ezagutzera iritsi gai-tezkeen honetan.Medikuntzaren espezialitateguztietan beharrezkoa badaetengabeko prestakuntza, neu-rologiaren esparruan ezinbes-tekoa al da?Gurean dakiguna ez dakigunabaino gehiago da; horregatik,prestakuntza etengabekoaizan behar da. Egun, informa-zioa biderkatu egin da, eta In-ternet sarea dela bide, infor-mazio hori guztia eskura dau-kagu. Hori dela eta, bizitzarenbeste arlo batzuetan bezalaxe,

da. Beraz, nire gustuko eremuasko uztartzen ditu.Parkinsonari dagokionez, iker-ketaren zein puntutan zaudeteorain?Zelula amekin eta botika be-rriekin entsegu klinikoak egitenari gara. Gaixotasun honi dago-kionez, ez dakiguna asko da;hutsune asko dago, alegia. Hu-tsune garrantzitsuena parkin-sonaren jatorria da. Abiaburuazein den jakinda sendatzeko te-rapia egokienak zeintzuk direnasmatzeko aukera izango du-gulako. Neurobabesaren desa-fioa ere hor dago, gaixotasuna-ren garapena galgatuko dutenestrategia bila ari gara. Azkenik,garunaren plastikotasunarenkontzeptua dago. Plastikota-sun horrek parkinsonari kon-

garrantzitsuena jardunarentestuingurua ezagutzea delauste dut.Europako zein Estatu Batueta-ko administrazioek burmuina-ren ezagutzan sakonduko du-ten proiektuak finantzatukoditu. Zer deritzozu?Europako Batzordeak Giza Ga-runa proiektuan mila milioieuro inbertituko ditu 10 urtean.Henry Markram, LausanakoUnibertsitate Politeknikoko(Suitza) ikerlaria da proiektua-ren burua, eta milaka ordena-gailu erabilita giza garunarenmailara iritsi nahi dute. Proiektuhonetan parte hartzea esperodugu CITA.alzheimer fundazio-an egiten ari garen lana delamedio. Estatu Batuetakoproiektuari dagokionez, RafaelYuste neurologo espainiarra daburua, eta garunaren konexio-ak aztertzea dute helburu. Osogarrantzitsua da, konexioakgiza izaeraren oinarria direlako.Konektatzen gara, beraz baga-ra, esan genezake beldurrikgabe.Eta lortuko balute? Diotenez,parkinson, alzheimer, epilepsiaedota eskizofreniaren misterio-ak argitzeko bideak irekiko lira-teke, egia al da?Ikerketa hauen emaitzen apli-kazioek ez dute mugarik. Adibi-dez, maitasunaren oinarriakzeintzuk diren jakiten, edo go-rrotoarenak, edo pentsamen-duenak, edo portaerenak edoemozioenak... lagunduko digu-te. Garuneko hainbat gaixota-sunen ezaugarri erabakigarriakezagutzen ere lagunduko digu-te; esate baterako, parkinsonedo alzheimer eriena.Parkinsonaren ikerkuntzan lanhandia egiten ari zara. Zerk lotuzintuen gaixotasun honetara? Bi irakaslek piztu zidaten par-kinsonaren gaineko jakin-nahia. Ikasle garaian eta erresi-dentzia egiten ari nintzen bitar-tean ezagutu nituen. Horrezgain, beti gustatu izan zait far-makologia; parkinsonaren tra-tamendua erronka bat zen or-duan, eta da oraindik ere hala

pentsatzen laguntzen dio, bai-na gehiegizkoa denean arazoaksortzen ditu, hala nola: nahi ga-beko mugimenduak, haluzina-zioak, bulkaden kontrolarennahasmenduak...Burmuinaren endekapenezkogaixotasunak, hala parkinsonanola alzheimerra, gaur egunugaldu egin direla esaten da.Iraganean baino gaixo gehiagoal dago? Orain lehen baino kasu gehiagodago zahartzaroari lotutakogaixotasunak direlako. Geroeta urte gehiago bizi gara, etaadinekoak gehiago diren heine-an alzheimer gaixoak eregehiago dira. 80 urtetik gorako-en %30ak alzheimerra izatekoaukera du. Bizi ohiturek ere ba-dute zeresana, batez ere, arris-ku baskularrak areagotzen di-tuzten ohiturek: erretzea, alko-hola edatea edota tentsioagoratzen dituztenak?Gizakiak jakintza biltzen due-nean guztiontzat onuragarriakdiren urratsak ematen ditu, bai-na pauso beldurgarriak ereeman dira aurkikuntzak tarte-ko. Garunaren ezagupenak ma-kina bitartez pentsamenduakirakurtzea balekar, zuhur joka-tzen jakingo luke gizateriak?Hastapen zientifikoen erabil-pen okerrak ondorio latzak izanditu historian zehar, ez dagohori ukatzerik, horren adibidedira eugenesia, bonba nuklea-rrak edota bioterrorismoa. Halaere, landari ezin zaizkio mugakjarri. Horrezaz gain, hastapenenaplikazio egokiak askoz gehia-go direla esango nuke. Aurrera-pen zientifikoak zein teknikoakdemokraziaren oinarria direla-koan nago, baita aurrerabidea-renak eta ongizatearenak ere.Horregatik guztiagatik, ikerketazientifikoari esker lortzen arigaren jakinduria garrantzitsuada; are gehiago, erabaki pisu-tsuak hartu beharko ditugu ho-netan: zelula amen aplikazioa,eutanasia, bioetika, aldaketaklimatikoa eta energia nuklea-rraren erabilpena, besteak bes-te.

«Garuna existitzenden egiturarikkonplexuena da,unibertsoa berabaino gehiago»

«Konexioak gizaizaeraren oinarriadira; konektatzengara, beraz bagaraesan genezake»

«Ikerketekmaitasunarenoinarriak zeintzukdiren jakitenlagunduko digute»

«Aurrerapenzientifikoak etateknikoakdemokraziarenoinarria dira»

10 GOIBERRIGAZTEAK

«Txikitatik Amets Arzallusdut gustuko eta berarekinabesteko aukera izan dut»

Asier Zaldua BeasainGema Urteagak (Beasain,1995) etorkizun oparoa du ber-tso munduan. Hilaren 14an An-doni Egañarekin, Amets Arza-llusekin eta Aitor Sarriegirekinabestuko du bere herriko feste-tan.Nolatan halako bertso zaleta-suna?Umetatik gustuko dut bertsomundua. Osaba bat bertsotanaritzen da. Hiru urterekin, nolaedo hala, zer edo zer kantatzen

nuen. Sei urterekin bertso esko-lara joan nintzen, izena emate-ra, baina ezin izan nuen hamarurte behar zirelako.Zer moduz bertso eskolan?Giro oso ona dugu. Hasieran Bi-xente Gorostidirekin aritu nin-tzen, gero Aitor Sarriegirekineta egun Endika Igartzabalekin.Hiruekin oso gustura aritu naiz.Zein sari irabazi dituzu orainarte?Eskolartekoan sei aldiz partehartu dut, hiru aldiz taldeka. Hi-ruetan finalera pasatu gineneta behin irabazi egin genuen.Azken hiru urteotan bakarka

aritu naiz, eta iaz txapeldunor-dea izan nintzen, bai Gipuzkoa-ko txapelketan eta bai EuskalHerrikoan.Zein duzu gustuko bertsolaria?Txiki-txikitatik Amets Arzallusdut gustuko. Bertsolari oso jan-tzia dela iruditzen zait. Edozeingai jarrita ere, ondo egiten du.Nolako bertsolaria zara?Gai serioak gustatzen zaizkiteta horietan nahiko ondo mol-datzen naizela uste dut. Bainakoplak eta umorea ere atsegin

ditut.Beasaingo festetan Egaña, Ar-zallus eta Sarriegi izango ditu-zu ondoan oholtzan. Lehen al-dia al da?Ez. Udazkenean Amets Arza-llus, Alaia Martin, Ekaitz Goiko-etxea, Sebastian Lizaso eta An-doni Egañarekin abestu nuen.Arratsaldean urduri egon nin-tzen, baina saioan eroso senti-tu nintzen. Oso ondo hartu nin-duten. Hori oso garrantzitsuada. Gainera, Ametsekin ofizio-tan aritzeko aukera izan nuen,eta plazerra izan zen.Zeintzuk dira zure asmoak?Bertsolaritzaz gozatu nahi dut,besterik gabe. Gustura nabilenbitartean, jarraitu egingo dut.Ikasketei dagokienez, Batxiler-goko bigarren maila ikasten arinaiz eta datorren urtean Do-nostiara joango naiz Psikologiaegitera.

Hilaren 14an Gema Urteagak hirubertsolari handirekin abestuko duBeasaingo jaietan.

«Gai serioakgustatzen zaizkiteta horietan nahikoondo moldatzennaizela uste dut»

Babeslea

Iazko Eskolarteko Bertsolari Txapelketan kantuan. GORKA AZKARATE

11 GOIBERRIARGAZKI ZAHARRA

Loinaz Agirre Ezkio-ItsasoAnder Iurritak jaso duen argaz-kia, Ezkiokoa da; 1957. urteanateratakoa. Ezkioko eskolaumeak ageri dira bertan. Bananbanan zerrendatu ditu Iurritak.

Goiko ilaran ezkerretik eskuine-ra, Mari Luz Aranburu Idiakez(Urrutikoa), Gregoria IdiakezKorta (Goenetxekoa), MariaRosario Mendiguren Etxezarre-ta (Zelaakoa), Begoña Etxebe-rria Aranzadi (MatxinbentakoKorostartzu baserrikoa), Abeli-

na Llorente (maistra), AnttonIdiakez Korta (Goenetxekoa),Iñaki Idiakez Korta (Goenetxe-koa), Herme Ugarteburu Go-rrotxategi (Pagoagakoa), JoxeMari Zaldua Korta (Plazategi-

koa), Migel Azurmendi Oiarza-bal (Argindegi-Etxeberrikoa)eta Mikel Idiakez Korta (Goene-txekoa) ageri dira.

Lurrean eserita, berriz, Fer-min Lasa Aranzadi (Barberoe-nekoa) eta Balentin Lasa Aran-zadi (Barberoenekoa) daude.

XX. mende erdialdeko argazkia da, 1957koa. Ezkioko eskola umeak ageri dira Abelina Llorente maistrarekin. GUREGIPUZKOA.COM

Ezkiokoikasleak1957an

12 GOIBERRIIBILBIDEA

Zelaundietako begiakOrmaiztegi inguratuz, Iraegi iturrian gora egin, eta Zelaundieta artzainenzelaietatik Segurako arana behean eta Aizkorri zein Aratz zeruertz hurbileanbistaratu ahal dira; bidean zehar Txindoki ere agertuko da, dotore-dotore.

Miriam Luki OrmaiztegiOrmaiztegiko kirol guneanekingo diogu ibilbideari. Saski-baloi kantxaren atzetik abiatu-ko gara. Estanda erreka zehar-katuko dugu zubia pasata, etaegurrezko mahaiak ezkerreanutzita, aldapatxoa igoko dugutrenaren zubipetik igarotzeko.Hilerria eskuinean utziko dugu,baita bide berdera eramangogaituen seinalea eta, aurrerago,tren geltokia ere. Behera egingodugu, eta eskuineko lehen bi-dea hartuta Agerre baserrira iri-tsiko gara Ormaiztegi inguratu-ta. Hormigoizko pista jarraitu,

eta ezkerrera egiteko lehen au-keran erreka bazterretik abia-tuko gara Iraegi iturrira doan bi-dezidorretik. Bide horretatik iri-tsiko gara Olea baserrira.

Arandia ezkerrean utzi, etagora joko dugu malda laburre-an haritz amerikarrek popula-tutako baso txikian barrena.Aurrerago hiru norabide eskai-niko dizkigun bidegurutzean,ezkerrekoa aukeratu, eta gora

Baserri honek atzealdean duenegurrezko egitura ikusgarria da.Aurrerago, tren azpiko tunelaigarota iritsiko gara Arandia ba-serrira. Baserri honetan jaio zenTomas Zumalakarregi jeneralkarlista.

joko dugu. Hurrengoan, erdikobidea hautatuta iritsiko garaUrbizu baserrietara. Handik, ez-kerrean Idiazabal eta Aitzkorribistaratuko ditugu; eskuineanBeasaingo Usurbe, UrretxukoIrimo eta Zumarragako Izazpi. Bideari jarraituta, pinu arte-

an egingo dugu jaitsiera, eta es-kuinera eginda Zelaundietanizango gara. Iristeaz batera na-turak eskainitako bista ederraizango dugu begi aurrean. Se-gurako arana ikusiko dugu az-pian, eta, aurrean, dotore bainodotoreago Aizkorri eta Aratzbehatzekin atzeman ahalkobalira bezala agertuko zaizkigu.Hango larreetan bazkatu ohidira, neguan, inguruko artzai-nen ardiak. Udaberria iristeazbatera, mendian gora egitendute artzainek ardiekin. Toki

Zelaundieta Zaharra baserria ehunka urteko haritzaren gerizpean; Zelaundietatik jaitsita topatuko dugu baserria. MIRIAM LUKI

Tontorre baserria atzean Txindoki duela. MIRIAM LUKI

Irteerahelmuga

Zelaundieta

berak baino, handik ikus daite-keenak jazten du Zelaundieta. Bi baserri daude hango gai-

nean: bata, eraikuntzan, dorre-txe itxurakoa; bestea, aurrera-go, zaharragoa. Biak eskuinean

GOIBERRI 13IBILBIDEA

amilia giroan, umee-kin egiteko jarduera-

en berri eman nahi du Txikibil-tariak talde berriak.http://ibilbideak.euskadi.net/blog/wp-content/uplo-ads/2013/04/Txikibilta-riak_aterpe1.jpg webguneanaurkitu daiteke informazioguztia. «Familiei zuzenduta-ko gero eta informazio gehia-go aurkitzen dugu, baina in-formazio hau sakabanaturikdago. Familia aktiboentzateta zaletasun bera duten fa-miliak aurkitzeko, Txikibilta-riak taldea erreferentziabihurtu nahi dugu», diote egi-leek. Era berean, «Txikibilta-riak taldean Ibilbideak etagehiago partekatzeko fami-liak aurkituko dituzu», gaine-ratu dute.

Txikibiltariak

F

Zelaundietako begiakLuzera: 7 kilometro Denbora: 2 ordu eta 30 minutu Altueragehiena: 350 metro. Desnibela: 150 metro. Zailtasuna:Erraza

utzita aurrera jarraituko dugulanga bat igarota. Azpian Ze-laundieta Zahar baserria ikusi-ko dugu. Baserri zaharrak ha-rrizko horma guztiak zutik ezbaditu ere, garai bateko xarma

gorde du ondoan duen ehunkaurteko haritzaren gerizpean. Ezkerrean Españolbasoa

mendia ikusiko dugu, eta bide-ari jarraituta Arizmendi baserri-ra iritsiko gara, beti ere, ibilbide-aren altuerari eutsita. Euskalbaserrien kokapena ez delaedonolakoa agerian uzten dubaserri honek. Muino baten gai-nean Goierriko mendien ede-rrak inguratzen baititu base-rriaren ertz guztiak. Arizmendi ondotik igaroko

gara, eta hormigoizko pistari ja-rraituko diogu. Pistan goazela,azpialdean, bailararen soilgunezabalean, Tontorre baserriabistaratuko dugu, atzean Txin-doki mendiaren gailurra zain-dari duela. Aurrerago, seinaleakikusi bezain pronto, pista horrekberak Ormaiztegi eta Mutiloaarteko bide berdearekin bategiten duela jabetuko gara. Bi-deak ibilbidearen hasieraraeramango gaitu erraz-erraz.

14 GOIBERRIINTERNET

saretik

Klik Han eta hemen

Gerra ondorenekotestigantzak36ko Gerraren eta frankismogaraiko urte latzen memoriaberreskuratu nahian, ordiziartalde bat testigantzak biltzenhasi da, udalaren eta Aranzadielkartearen babesarekin. Au-rrerapen moduan bideo bat ja-rri dute ikusgai sarean.ordiziakoahotsa.net

Porrotx pailazoaere mugikorreanMugikorretarako sortzen dituz-ten aplikazioetako asko, ume-entzako izaten dira. Euskarazordea, aukera gutxi dago orain-goz. Berriki sortu denetako bat,Porrotx pailazoarena da. Kolo-reak landu, abestu eta kili-kiliakegiteko aukera ematen du.euskalapps.net

Frankismokotestigantzen

aurrerapenbideoa:

Sarean ikusia

IKT arloanmurrizketak Eusko Jaurlaritzak aste hone-tan eman du euskara sustatze-ko dirulaguntzen berri. Oroko-rrean %9ko jaitsiera izan badaere, IKTen alorra izan da gehienmurriztu dutenetako bat, %45hain zuzen ere. Ekainaren 6raarte egin daitezke eskaerak,webguneko izapideak atalean.

euskadi.net

Irudia

Ampo Ordiziak kopa irabazi duAmpo Ordiziak EspainiakoKopa lortu du bigarren aldiz,asteburuan Quesos Entrepi-nares taldeari irabazita. Ordi-zia eta Goierri aldetik 3.000zale inguru joan ziren Santan-derrera, eta Goierriko Hitzakhaiekin pasa zuen eguna;partidako eta ospakizuneta-ko irudiak ikusgai daude.goierri.hitza.info