76 | Vaca Pinta n.º 4 | 06.2018

E C O N O M Í A

conforme á metodoloxía, o contido e o formato acordados no seu momento polo Comité de Seguimento do Conve-nio Lácteo, hoxe encadrado no Acordo para a Estabilidade e Sustentabilidade da Cadea de Valor do Sector de Vacún de Leite de 23 de setembro de 2015.

Agora compleméntase o labor di-vulgativo iniciado co Observatorio de Prezos incorporando exclusivamente unha selección de indicadores que faci-liten unha visión global do pulso secto-rial mes a mes. Empregando criterios metodolóxicos propios e partindo de fontes directas de acreditada solvencia evitouse, na medida do posible, ofrecer información redundante coa incorpo-rada noutros informes sectoriais ela-borados por distintas entidades.

Funcionalmente prográmase a emi-sión de dous informes mensuais. Un avance na primeira semana de cada mes, centrado especificamente nos prezos e entregas do sector produtor, e un informe completo na última se-mana de cada mes, no que se recollen indicadores que abarcan os tres elos da cadea de valor do leite: produción, industria e distribución. Estes infor-mes están dispoñibles na páxina web do centro: www.cetal.es.

Estruturalmente establécense cinco bloques temáticos, tres referentes a cada un dos elos da cadea de valor do leite (produción, industria e distribu-ción), un cuarto centrado no comercio exterior e, finalmente, como elemento de integración, un último bloque con indicadores relativos á cadea de valor.

En cada un destes bloques temáti-cos destacan de forma especial indi-cadores inéditos no actual panorama de información sectorial. Así mesmo, introdúcese a utilización de equiva-lentes leite nos indicadores relativos á produción industrial, á distribución, ao comercio exterior e á cadea de va-lor co fin de establecer unha visión da evolución do sector desde unha pers-pectiva global.

O Centro Tecnolóxico Agroalimentario de Lugo (Cetal) iniciou a publicación mensual de dous novos informes que recollen os indicadores clave da evolución do sector lácteo, cos cales se pretende contribuír a mellorar o coñecemento da situación e as perspectivas dun sector fundamental do noso tecido agroalimentario.

Indicadores do sector lácteo vacún

O Cetal, no marco da súa liña de ac-tuación dirixida a contribuír á trans-parencia do sector lácteo como ele-mento fundamental para o avance no equilibrio da cadea de valor do leite, iniciou en febreiro de 2018 a publica-ción de dous novos informes que, con periodicidade mensual, recollerán in-dicadores clave de dito sector.

Esta iniciativa ten os seus antece-dentes directos na asunción por parte do Cetal, xa en 2013, da encomenda que o Ministerio de Agricultura e Pes-ca, Alimentación e Medio Ambiente lle encargou, destinada a elaborar men-sualmente o Observatorio de Prezos do Leite e os Produtos Lácteos nos distin-tos elos da cadea de valor. Este informe continúa elaborándose mensualmente

Mercedes Corral, Manuel Vázquez, María OrtizTécnicos da Área Láctea do Cetal

O Cetal é un centro tecnolóxi-co agroalimentario de ámbito nacional con forma xurídica

de fundación, situado en Lugo desde 2007. É un organismo público tute-lado polo Ministerio de Agricultura e Pesca, Alimentación e Medio Am-biente, e ten por obxectivo promover e apoiar a innovación e o desenvol-vemento tecnolóxico sustentable para potenciar a competitividade do sector agroalimentario.

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 76 19/06/2018 20:37

06.2018 | Vaca Pinta n.º 4 | 77

E C O N O M Í A

66,81 %67,03 %

33,19 %32,97 %

29,0 %

30,0 %

31,0 %

32,0 %

33,0 %

34,0 %

68,0 %

66,0 %

67,0 %

69,0 %

70,0 %

71,0 %

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (1*)

Rest

o de

Esp

aña

Corn

ixa

cant

ábric

a

Cornixa cantábrica Resto de España Lineal (Cornixa cantábrica) Lineal (Resto de España)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Evolución mensual das entregas de leite na cornixa cantábrica e o resto de España% de entregas sobre o total de España

* Non incluída Canarias pola súa condición de Rexión Ultraperiférica na UE (*1) Último mes: feb-18Fonte: elaborado por Cetal a partir de FEGA

Progetto2_Layout 1 07/05/18 17:22 Pagina 1

PRODUCIÓN Xunto coa información clásica acerca da evolución das entregas nas comu-nidades autónomas, o Estado e a UE, incorpórase un indicador que analiza os potenciais desprazamentos de pro-dución entre a España húmida (cor-

nixa cantábrica a grandes trazos) e a España seca (mediterránea). Por mor da finalización do réxime de cotas pa-receu iniciarse unha tendencia neste sentido cuxo seguimento e evolución resulta de interese.

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 77 20/06/2018 20:08

78 | Vaca Pinta n.º 4 | 06.2018

E C O N O M Í A

Publicarase un avance na Primeira semana (Prezos e Produción) e o informe comPleto na última semana do mes

3,6 %6,7 %

5,8 %6,3 %

6,3 %4,3 %

5,5 %6,4 %

5,0 %3,3 %

4,5 %2,4 %

3,7 %

3,6 %

3,1 %2,4 %2,4 %

-1,5 %1,8 %

0,9 %1,3 %

-1,2 %-1,7 %

-4,3 %-2,3 %-7,0 %

-4,1 %-4,0 %-5,7 %

3,0%

1,2%

0,0%

Valencia

País Vasco

Madrid

Castela-A Mancha

Asturias

Cataluña

A Rioxa

Castela e León

Navarra

Andalucía

Murcia

Cantabria

Estremadura

Aragón

Baleares

Galicia

Febreiro 2018

Diferencial sen estandarizar Diferencial estandarizado ECM

Diferenciais de prezo do leite estandarizado e sen estandarizar coa media de España

Desviacións mensuais do prezo do leite pagado ao produtor, da produción e do consumo

Fonte: elaborado por Cetal a partir de Eurostat, MMO, BDCH-Mapama e Idega-USC

O prezo en €/100 kg está referido ao contido real de graxa e proteínaO prezo en €/100 kg ECM correspóndese con contidos de 4 % de graxa e 3,3 % de proteína* Non incluída Canarias pola súa condición de Rexión Ultraperiférica na UEFonte: elaborado por Cetal a partir de FEGA e IFCN

-10

-15

-5

0

5

Consumo 4,8% 4,5% 4,5% 4,7% 0,7% -1,6% -13,5%-7,6% -2,0% 1,9% 2,9% 0,5%Produción

Prezo1,9% 2,4% 2,3% 4,4% 3,9% 2,4% 0,2% -2,8% -4,9% -4,4% -3,4% -1,9%1,9% 1,6% 1,5% -1,1% -2,0% -2,4% -3,4% -2,6% -0,7% 1,3% 2,6% 3,1%

Xan Feb Mar Abr Mai Xuñ Xul Ago Set Out Nov Dec

Respecto dos prezos percibidos po-los produtores incorpórase un novo indicador. Elabóranse os prezos es-tandarizados ECM (Energy Corrected Milk [leite corrixido por enerxía]: 4 % de graxa e 3,3 % de proteína), que permiten establecer unha análi-se comparativa real entre os prezos percibidos nas distintas comunida-des autónomas.

Realízase unha análise de prezos, pero tamén se elabora unha serie de indicadores sobre parámetros que, máis aló da evolución dos mercados de comodities, actúan sobre o comporta-mento dos prezos nas distintas comu-nidades autónomas e no conxunto do mercado español.

A relación entre prezo e volume de entregas ou o grao de autoabastece-mento de cada comunidade autónoma son dous destes novos indicadores. Tamén é destacable un novo indicador que analiza desde unha perspectiva histórica as correlacións prezo, produ-ción e consumo.

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 78 19/06/2018 20:37

,

, -

-

-

MesturasForraxeiras

-

Alfalfa de secano eregadío

www.rocalba.com Expresión vegetal

Gama SECMIX, 2 tipos de pradeiras perennes para secano

Gama REGMIX, 3 tipos de pradeiras perennes de regadío

Gama PLURIMIX, 4 tipos de pradeiras perennes para secanos frescos

Gama SPEEDYLMIX, 6 tipos de pradeiras anuais de sega ou pastoreo

Alfalga TIERRA DE CAMPOS, rústica e adaptada ao secano

VICTORIA, a Alfalfa mellorada, para secano ou regadío

Alfalfa SAN ISIDRO, elevada produ-ción, gran perenidade, secano ou regadío

pub_rocalba.indd 79 22/06/2018 13:53

80 | Vaca Pinta n.º 4 | 06.2018

E C O N O M Í A

DINAMARCA 4,04 4,13 4,18 4,14 4,47 4,30

2012 2013 2014 2015 2016 2017

FRANCIA 3,08 3,08 3,26 3,26 3,24 3,23POLONIA 2,95 3,08 3,09 3,08 3,08 3,08ALEMANIA 2,88 2,89 2,92 3,00 3,00 3,07ITALIA 2,70 2,70 2,76 2,80 2,80 2,91BÉLGICA 2,46 2,42 2,66 2,67 2,72 2,81PORTUGAL 1,55 1,51 1,57 1,70 1,75 1,75ESPAÑA 1,28 1,29 1,30 1,37 1,41 1,42REINO UNIDO 1,36 1,36 1,36 1,58 1,40 1,56

4,33

2018

3,193,093,212,922,89

1,691,40

Dinamarca

FranciaAlemaña

PoloniaItaliaBélxica

Portugal

EspañaReino Unido

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

4,0

4,5

INDUSTRIANa mesma liña que a seguida na selec-ción de indicadores relativos ao sector produtor, xunto coa información tradi-cional, volumes de produción e índices de prezos industriais, preséntase unha serie de novos indicadores que inciden na análise da evolución do grao de in-dustrialización do leite en España e o seu desenvolvemento comparativo cos países de referencia na UE.

ElabóransE os prEzosEstandarizados ECM, quEpErMitEn EstablECEr unhaanálisE CoMparativa rEalEntrE os prEzos pErCibidosnas distintas CoMunidadEs autónoMas

Evolución do grao de industrializacion do leite en países de referencia para España (*1)Relación entre o produto lácteo industrial e o seu equivalente leite

(*1) Os 10 principais países produtores da UE máis Portugal. Exclúense Irlanda e os Países Baixos por ausencia de datos completos por confidencialidade.(*2) 2018 (Xaneiro-Xaneiro)Fonte: elaborado por Cetal a partir de Eurostat e Idega-USC

442,1

620,9

1,40

1,10

1,20

1,30

1,40

1,50

300

350

400

450

500

550

600

650

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (1*)

Grao

de

indu

stria

lizac

ión

do le

ite

Mile

s de

tone

lada

s

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

(2*) Produtos Lácteos

Lineal ((2*) Produtos Lácteos)

(2*) Equivalente Leite

Lineal ((2*) Equivalente Leite)

(3*) Grado de Industrialización

Lineal ((3*) Grado de Industrialización)

Evolución mensual da produción de lácteos, o seu equivalente leite e grao de industrialización

(*1) Último mes: xan-18(*2) Eixe principal: miles de toneladas(*3) Eixe secundario: grao de industrialización do leite (tn equivalente leite/tn produto lácteo)Queixo: produto lácteo e equivalente leite excluídos queixos de mesturaFonte: elaborado por Cetal a partir de Eurostat e Idega-USC

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 80 19/06/2018 20:37

06.2018 | Vaca Pinta n.º 4 | 81

E C O N O M Í A

Evolución anual do valor unitario de exportacións e importacións de leite e produtos lácteos€/tonelada

(*1) 2018 (Xaneiro - Xaneiro) Os datos inclúen queixos de mestura, ovella e cabra, así como leite de cabra Fonte: elaborado por Cetal a partir de DATACOMEX e Idega-USC

2018 (1*)

2017

2016

2015

2014

2013

ExportaciónsImportacións

2.115

2.117

1.898

1.683

1.662

1.609

2.019

1.811

1.961

2.021

2.100

1.905

Índices de prezos das principais tipoloxías de produtos lácteos e índice xeralÍndice de prezos na distribución

(*1) Último mes: xuñ 2017Ano base 2010=100Fonte: elaborado por Cetal a partir de Eurostat e BDCH-Mapama

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Índi

ce: A

no b

ase

2010

=10

0

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2017 (1*)

1 2 3 4 5

Leite líquido Leites fermentados Queixo Mix produtos lácteos Ano base 2010

99,3

91,85

102,05

98,42

90

95

100

105

110

115

Balance anual de comercio exterior de produtos lácteos

(*1) 2018 (Xaneiro-Xaneiro)Os datos inclúen queixos de mestura, ovella e cabra, así como leite de cabraFonte: elaborado por Cetal a partir de DATACOMEX e Idega-USC

1.744.5691.937.1132.002.6002.094.466

2.296.231

2018 (1*)20172016201520142013

18.165171.094

307.176430.537 402.900

268.076 137.728

Equivalente leite

Produtos lácteos

DISTRIBUCIÓNXunto cos clásicos indicadores so-bre a evolución do prezo do leite e dos volumes consumidos nos fogares

españois, tanto en produto como no seu equivalente leite, preséntase un indicador comparando a evolución dos índices de prezos dos principais

produtos lácteos fronte ao índice glo-bal de prezos para o mix de produtos lácteos fabricados e comercializados en España.

COMERCIO EXTERIORIntrodúcese neste apartado unha serie de indicadores que permiten analizar a evolución do comercio exterior con base no equivalente leite dos produtos lácteos. Con iso plásmase de maneira fiel a realidade da balanza comercial, a

cal, doutro xeito, adoita quedar distor-sionada polo sobrepeso dos produtos de gran volume, pero de baixo nivel de transformación.

En paralelo, e xunto cunha porme-norizada información sobre o escan-dallo de importacións e exportacións, así como a súa serie histórica, presén-tase un interesante indicador no que se visualiza a evolución do seu valor unitario nos últimos anos.

Toneladas

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 81 21/06/2018 23:34

82 | Vaca Pinta n.º 4 | 06.2018

E C O N O M Í A

CADEA DE VALOR Neste último bloque intégrase infor-mación relativa aos tres elos que a estruturan (produción, industriali-zación e distribución), e obtense así unha imaxe global do devir sectorial. Ofrécense indicadores que plasman de forma integral non só os índices de prezos de saída de cada elo, senón tamén a evolución histórica dos seus volumes de saída.

Respecto ao sector produtor, máis aló de pretender ofrecer unha visión de perdas ou beneficios, introdúcese un indicador no que se reflicte de for-ma comparada a evolución de custos e prezos a través de índices. Este úl-timo indicador resulta especialmente interesante para comprender a inten-sidade, a periodicidade e a duración dos distintos períodos de crises e bo-nanza sectorial.

Índi

ces d

e pr

ezos

e cu

stos

Ano base 2010=100

95

90

130

125

135Índice de prezos (1*)Índice de custos (2*)

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

2017 (1*)

100

105

110

115

120

103,7999,81

130,21

98,1494,53

114,06

124,80

115,07112,52

108,61

109,53

108,73

Evolución mensual dos índices de prezos do leite en campo e os seus custos de produción

(*1) Índice de prezos do leite pagados ao produtor(*2) Índice de custos de produción baseado nos custos de fóra da explotación. Índices en posición explotación gandeira e sen incluír o IVE(*3) Último mes: Prezos xan-18 Custos nov-17Fonte: elaborado por Cetal a partir de MMO e (IPPPA-RECAN)-Mapama

450

500

550

600

650

700

2012 2013 2014 2015 2016 2017 (4*) 2018 (4*)

620,9

585,7 612,8

Mile

s de

Tone

lada

s

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

Leite recollido nas explotacións

Produción, industria e distribucion (*3)

Lineal (Leite recollido nas explotacións (1*))

Equivalente leite industrializado (2*)

Lineal (Equivalente leite industrializado (2*))

Equivalente leite consumido no fogar (2*)

Lineal (Equivalente leite consumido no fogar (2*))

Evolución mensual dos volumes de leite en cada elo da cadea de valor

(*1) Miles de toneladas de leite(*2) Miles de toneladas de equivalente leite(*3) Distribución: exclusivamente produtos lácteos consumidos no fogar(*4) Último mes: Produción xan-18 Industria xan-18 Distribución xuñ-17Fonte: elaborado por Cetal a partir de FEGA, Eurostat, BDCH-Mapama e Idega-USC

CONCLUSIÓNEn definitiva, o Cetal elaborará men-sualmente un total de 40 gráficos con indicadores clave para o seguimento sectorial, contribuíndo coa súa pu-blicación a mellorar o coñecemento da situación e das perspectivas dun sector fundamental do noso tecido agroalimentario.

Este informe é un proxecto vivo que evolucionará no tempo coa introdu-ción de novos indicadores ou coa súa revisión metodolóxica, con novos cri-terios e fontes, para a elaboración dos xa incorporados, sempre en aras de lograr achegarse da maneira máis fi-dedigna á realidade sectorial.

vacapinta004_economia_Cetal_galego.indd 82 20/06/2018 20:12