DIVERSIDADE HÍDRICA E BIOXEOGRÁFICA

TEMA 3

Diversidade hídrica

Factores Clima Relevo

Organización das concas hidrográficas Capacidade erosiva Formación de lagos e acuíferos

Litoloxía Vexetación Ser humano

Factores que inflúen nos ríos españois Clima:

Caudal absoluto Réxime fluvial

Réxime nival Réxime pluvial Réxime nivo-pluvial Réxime pluvio-nival

Relevo e topografía Conca hidrográfica Vertente hidrográfica Pendente e erosión Obras hidráulicas

Réxime nival puro: Corresponde aos ríos de alta montaña, situadas en cotas de 2500 m.

As augas altas son tardías (xuño-sullo), xa que nestas alturas as neves tardan máis en fundirse.

Réxime nivo-pluvial (entre os 2000 e 2500 metros. As augas altas aparecenen maio e a estiaxe do verán non émoi profunda.

Réxime pluvial mediterráneo conti-Nentalizado. Corresponde aos ríos doInterior. Teñen estiaxe no verán e augasAltas en primavera e outono.

Réxime pluvial mediterráneo puro. Son os ríos de levante. O seu caudalÉ escaso e irregular. Presenta tresPicos máximos e tres mínimos.

Réxime pluvial oceánico:O seu caudal é abundante Con augas altas en invernoE destacada estiaxe noVerán, pero non tan Pronunciada como noMediterráneo.

Réxime pluvial-subtropical:Corresponde aos ríos daZona meridional. Caudal Escaso e irregular, conAcusada estiaxe e aumentosEn inverno.

As vertentes hidrográficas peninsulares

Vertente cantábrica Vertente atlántica Vertente mediterránea

Lonxitude Ríos curtos, porque nacen en montañas próximas á costa.

Longos, porque nacen en montañas lonxe da desembocadura.

Ríos curtos, salvo o Ebro, porque nacen en montañas preto da costa.

Forzaerosiva

Gran forza erosiva, porque teñen que salvar un grande desnivel entre o lugar de nacemento e o nivel de base.

Pouca forza erosiva, porque discorren por chairas.

Abarrancados, pola proximidade das montañas en que nacen e o nivel do mar.

Caudal eregularidade

Caudalosos y regulares pola abundancia e regularidade das precipitacións.

Irregulares, con estiaxeprincipal no verán e outromenor no inverno, polopredominio das situacións anticiclónicas na Meseta.

Acusado estiaxe no verán, maior canto máis meridional sexa o río. Sonfrecuentes os torrentes que solo levan auga cando chove.

Exemplos Eo, Nalón, Pas, Nervión. Duero, Texo, Guadiana,Guadalquivir.

Turia, Xúcar, Segura.

Lagos españois

En España están catalogados uns 2474 lagos.

Son de escasa dimensión e vida curta

Lagos endóxenos

Lagos tectónicos: terreos afundidos

Lagos volcánicos

Lagos glaciais

Sanabria

Pireneos

Lagos cársticos

Lagoas de Ruidera

Lagos arreicos

Tablas de Daimiel

Lagos litorais

Acuíferos

Acuíferos

Son bolsas de auga subterránea por infiltración da auga das precipitacións.

Descargan por medio de ríos, mananciais e directamente ao mar. Vantaxas:

Carecen de organismos nocivos Temperatura estable Composición estable Boas para a rega.

Problemas: A sobreexplotación contaminación

A Península conta con máis De 400 acuíferosLocalízanse en:

Depresións terciairas(Douro, Texo, Guadiana)Proximidade dos ríosCabeceiras montañosas

Nas Canarias e Baleares osrecursos proceden dos acuíferos.

AS FORMACIÓNS VEXETAIS

Bosque de coníferas

Paisaxe mediterráneo

Paisaxe canario

Paisaxe atlántico

REINO HOLÁRTICO

Tipo de vexetación

SEGUNDO O SEU TAMAÑO E FISONOMÍA

BOSQUE MATORRAL PRADO

Porte arbóreo Porte arbustivo Porte herbáceo

Factores que inflúen na vexetación Factores físico:

Clima relevo Solo

Factores humanos pola explotación e aproveitamento das especies vexetais. A vexetación debida á actuación humana chámase Secundaria.

Paisaxes vexetais de España

Paisaxe vexetal oceánico

A)bosque caducifolio: Árbores altas Tronco recto e liso Follas grandes que caen no outono Aparecen en grandes masas Destacan o CARBALLO e a FAIA No sotobosque medran os fentos e musgos

A faia

Tolera mal o calor.Tolera moi ben o frío.Esixe moita humidade

Árbore de montañaAdáptase a solos calcáreos

E silíceosCrecemento rápido.Madeira dura e boa

Emprégase para moblesForma bosques específicos

Co carballo.A súa área principal:

Cordilleira Cantábrica ePirineo navarro

Carballo

Non soporta os verán calorosos.Ten menos tolerancia ao frío.

Esixe menos humidade que a faiaCrecemento lentoZonas máis baixas

A madeira dura para a construción, mobles e barcosAtópanse en Galicia e algunhas zonas montañosas

Castiñeiro

Árbore que gañou terreo a costa doCarballo.

Aprovéitase o seu froito e tamén Para madeira

Freixo

O piñeiro e eucalipto

Paisaxe vexetal oceánico

B)A Landa e os prados A landa é unha vexetación de matogueira

que pode acadar os catro metros: destacan o breixo, o toxo e a xesta. Aparece como unha degradación do bosque caducifolio.

Os prados: ocupan gran extensión de terreo. Abunda a vexetación herbácea e os pastos.

A Landa

Breixo (uz)

Xestatoxo

Prados

Paisaxe vexetal mediterráneo

Formas adaptadas á seca estival: Raíces estendidas en superficie ou

profundidade para captar auga. Follas esclerófilas (duras e coriáceas) e

perennes Follas pequenas, pilosidades, protectores de

resina, cera ou goma, formación de espiñas

A)Bosque perennifolio: Árbores de mediana altura Troncos rugosos Polas que crean cimos globulares e amplos que

proxectan sombra para evitar a evaporación. Rico sotobosque por:

Separación das árbores e penetra a luz.

Destacan: aciñeira, sobreira, piñeiro

Aciñeira É a árbore máis Estendida. É resis-tente á seca e adáp-tase a todo tipo de

solo.Madeira moi duraÚsase para rodas,

carpintería exterior,carbón.

A landra, o seu froito, é para alimentar o gando.Serra de Guadarrama

Serra MorenaEstremadura

Sobreira

É de invernos suaves, certa humidade e solossilíceos, polo que se concentra no SO penin-sular. Madeira moi dura:

para toneisbarcoscortiza

Piñeiro

Formación vexetal secundaria.Adáptase ao frío, calor e aridez, humidade.Adáptase a diferentes solosAprovéitase polo seu rápido crecemento e da resina e da madeira.

Matogueira

Maquis: formación arbustiva de dous metros e bastante densa. Xara, breixo, xesta.

Garriga

Arbustos de pouca altura que deixan zonas sen cubrir onde aparece a rocha: tomiño, romeo, lavanda.

Estepa

Atópase na zona semiárida do SE peninsular e do Val do Ebro e foi degrada polo ser humano.

Está formada por herbas baixas, arbustos espiñentos…que deixan ao descuberto o solo pobre.

Palmito, espartal, espárrago, tomiño.

Paisaxe vexetal de ribeiraBosque de ribeira:AmeneiroSalgueiroChopo

Paisaxe de montaña

a)Montaña alpina ou pirenaica: -piso subalpino: coníferas naturais: abeto, piñeiro-piso alpino: prado-piso nival: rupícolas

b)O resto das montañas: pasa do bosque propio ao piso supraforestal

Cliserie da C. Cantábrica Cliserie dos Pireneos

Cliserie do S. CentralCordilleiras Béticas

Canarias

Paisaxe vexetal de Canarias

O SOLO

FACTORES DO SOLO Rocha nai: o substrato mineral, inflúe a súa cor, textura, estrutura,

permeabilidade e nivel de acidez. Siliceos: soltos e permeables; calcáreos (pastosos e permeables) e arxilosos (compactos e impermeables)

Clima:As precipitacións condicional a lixiviación ou disolución e atrastre dos elementos. Poden ser zonais, azonais e intrazonais.

Topografía: formas chas ou en pendente Seres vivos: as plantas nuns casos enriquecen e fertilizan noutros

empobrecen e acidifican. Ser humano Tempo

HORIZONTES DO SOLO

Resultado da evolución.

C e D: rocha nai B: acumulación e alteraciónA: formada por

follaxemateria

orgánica zona de

lixiviación

TIPOS DE SOLOS

Solos zonais: Os solos de clima oceánico Os solos de clima mediterráno

Solos azonais e intrazonais

Solos de clima oceánico

Evolucionados Ricos en materia orgánica

Ácidos por lixivación Ácidos pola rocha

Terra sobre rochedo siliceo

Terra parda húmida: para o cultivo pero é ácida e hai que contrarrestar con cal.

Rankers, nos altos e con pendente e forte erosión.

Sobre rochedo calcáreo

Terra parda calcaria: para a agricultura

Terra fusca Para forestal

Solos de clima mediterráneo

Rochas silíceas: Terra parda meridional

Rochas calcarias de cor avermellado Solo vermello mediterráneo: para todo tipo de cultivos. Terra rossa: sobre calcareas duras nas que se depositaron arixlas e

rexorden as calcáreas. É de difícil mecanización: oliveira, amendoeira.

Margas, arxilas: vertisolos e terras negras. Con arxilas que inchan cando se humedecen e se contraen cando secan. Voltean constantemente.

Áreas mediterráneas de clima estepario: a aridez fai que os solos dependan da rocha nai.

Solo gris subdesértico ou Serosem: moi gris e é nulo para os cultivos de secaño e fértil cando se rega.