Berpizkundeko eskultura

Errepasoa

Berpizkundeko eskultura• Natura eta giza gorputzaren aurkikuntza

Antzinatasunaren imitazioa baino garrantzitsuagoak izan ziren.

• Polikromia, urreztatuak eta erabilitako teknika desberdinak lanetako efektu piktorikoak azpimarratzeko erabili ziren.

• Berrikuntza bat artistaren aldaketa izan zen, ez zelako artisau bat baizik eta edertzeko helburua zuen pertsona bat.

• Eskultura eta pintura elkarrekin agertu ziren askotan.• Proiektuak garrantzitsuak izan ziren Florentzia

bezalako hirietan non lehiaketak antolatzen ziren lan garrantzitsu bat egin behar zenean, Baptisterioko Ateen kasuan bezala.

Berpizkundeko eskultura• Cuattrocento bitartean definitzeko eta

idealizatzeko joera dago, giza gorputzaren irudikapen perfektua baino naturalista.

• Berrikuntza edertasunaren kontzeptua da, gaztetasunean oinarritua, zahartzaroa boterea mantentzean gazteak isolatu nahi bazuen ere.

• Eskulturek hiru ezaugarri dituzte:– Tradizio gotikoa– Antzinatasunaren gaurkotzea– Ikuspuntu sinplearen errekurtsoa,

frontalitatea azpimarratuz.

Berpizkundeko eskultura• Hilobietako eskultura:

– Horman egindakoa gehien erabilitakoa izan zen.– Horman egindako hilobi hauetan erretaulen formen

eragina nabaritu zen: bazterrak pilastratan bertikalki lerrokaturiko irudi txikiz dekoratzen ziren.

– Artistek hiru zatietako egitura bat onartu zuten, erdiko arkua non hildakoaren irudia agertzen zen eta aldamenetan beste nitxoak santu edo bertuteen irudiz beteta.

– Hildakoaren irudikapenaren garapenak erretratuko kontzepzio berri bat erakusten zuen. Aurpegien irudikapena askotan idealizatua zen.

Berpizkundeko eskultura

• Zaldi gaineko eskulturaren berreskurapena– Pertsonai bat zaldi gainean tamaina errealean

eskultoreentzako gai erakargarria zen baina ez zen posible izan hasiera batean, egiteko kostea oso altua zelako eta batez ere arazo teknikoak zeudelako brontzea urtzeko.

– Monumentu hauek erabiltzen ziren gizonezko famatuen bertute hiritar eta sekularrak azpimarratzeko eta Marco Aurelioren eredua jarraitu zuten.

– Hasieran beste ereduak irauten ez zuten materialetan egin ziren.

– Adibiderik onenak dira Condottiero Gattamelata Donatellok egina, eta Condottiero Colleoni, Verrochiok egina.

Berpizkundeko eskultura

• Erretratua – Medailetako artea garatu zen– Izaki baten bereizgarriak zehaztu eta

definitu nahi zuten, arreta berezia jartzen fisonomian eta psikologian, eta denboraren pausoa ahaztu gabe.

– Emakumezkoen erretratuek edertasuneko bilakaeran kontzentratzen ziren eta artistak inspiratu zituzten edertasuna ohorazteko, trataera biguna eta delikatuagoarekin.

Berpizkundeko eskultura

• Biluzik – Gizonezkoena gehiago agertzen da. Tradizio

gotikoa jarraitzen dute.– Emakumezkoen biluziak brontzezko irudi txikietan

antzinako irudiak imitatzen agertzen dira.– Gizonezkoen irudiek tailerrak okupatuak

mantendu zituzten.– Eredu batzuk dira Miguel Angelek egindakoak:

Bako eta beranduago, David.

Berpizkundeko eskultura

• Manierismoa – Lanek fantasia eta maniera-ren artean

oszilatzen zuten (Miguel Angelen eredua jarraituz)

– Batzuetan ideala nahiago izaten zuten– Irudi boteretsuak egiten ziren luzatuak eta

pisurik gabekoak egin beharrean– Taldeak espiral uhinduz animatzen ziren,

gorputza sumindu eta bihurgunetsuz– Gehiegizko espresioa, batzuetan morbidoa eta

gauza arraroak nahigo izaten zituzten– Dekadentziako sinbolo bat izan beharrean,

dibertsitate honek artearen bilakaera azpimarratzen du.

Berpizkundeko eskultura

• Materialak eta teknika– Brontzeak beste material bitxiak

ordezkatu zituen. Urtzen zen eta zizelkatuz bukatzen zen. Hasieran ez zen leunduta.

– Marmola eta kareharri finaren erabilera arrunta

– Irudien detaileak urreztatzen ziren– Hondoak koloreztatuak izan daitezke

Berpizkundeko eskultura

• Autoreak eta adibideak:– Ghiberti: Florentziako Baptisterioko

Ateak (Ekialdeko Ateak eta Paradisuko Ateak)

Berpizkundeko eskultura

– Donatello: David, Condottiero Gattamelata

Berpizkundeko eskultura

– Michelangelo: (Terribilita) Piedadeak, David, Medicitarren Hilobiak

Berpizkundeko eskultura

Berpizkundeko eskultura

Berpizkundeko eskultura

• Manierismoa:– Materialak: estuko, igeltxo, kareharria eta

batzuetan marmola txikituaz modelatzeko egokia da.

– Efektuak lortzeko bilakaera askotan kontzentratzen da polikromiako efektuetan.

– Iturrietan eskultura eta uraren efektuak konbinatzen dira.

– Hilobietan material nagusiak marmola eta brontzea dira.

– Artistak ibiltariak ziren, eta erregeek haien gorteetara erakartzen zituzten.

Berpizkundeko eskultura

– Manierismoa:• Cellini: Perseo

Berpizkundeko eskultura

• Berruguete: Toledoko Katedraleko Aulkiak

Berpizkundeko eskultura

• Leoni: Karlos V.aren erretratuak