Bai Ziurtagiridunen Aldizkaria, 12. alea

7/27/2019 Bai Ziurtagiridunen Aldizkaria, 12. alea

http://slidepdf.com/reader/full/bai-ziurtagiridunen-aldizkaria-12-alea 1/16

12. alea

2013ko urria

Enpresareanenpresa sarea,euskaraz



02

agurra

Argitaratzailea: Ziurtagiriaren Elkartea www.baieuskarari.org | Martin Ugalde Kultur Parkea - 20140 Andoain t. 943592148 | 1 Arsenal

Plaza - 64100 Baiona t. 0559255041 | Luzarra 10, 2-1 - 48014 Bilbo t. 902430026 | Pedro Asua, 27 behea - 01008 Gasteiz t. 945215196

| Martzelo Zelaieta, 75 U3 eraikina, 13. bulegoa 31014 Iruñea t. 902430026

Zuzendaria: Rober Gutiérrez | Kudeaketa eta erredakzio-taldea: Ziurtagiriaren Elkartea eta Kultur Atelier | Diseinua eta maketazioa: dal-

vez | Argazkiak: Ziurtagiriaren Elkartea, Getariako Txakolina Jatorrizko Deitura, Arabako Txakolina Jatorrizko Izendapena | Inprimatzailea:

Leitzaran | Banaketa: Ziurtagiriaren Elkartea | Lege gordailua: SS-497-2010

Euskara eremu sozioekonomikoan txertatzea es-

trategikoa da hizkuntzaren normalizaziorako. Eta en-

presen ikuspegitik, euskara txertatzea estrategikoa

al da?

Enpresentzat eta era guztietako entitateentzat

lagungarri da euskara euren organizazioan txerta-

tzeko neurriak bere egitea, euskaran inbertitzeak

onurak baitakarzkio enpresari. Hala diote horretaz

jabetu diren enpresek, euskara euren jarduna le-

hiakorrago egiteko erremintatzat dutenek.

Orkestra, Lehiakortasunerako Euskal Institutua-

ren Lehiakortasunari buruzko 2013ko txostenean

begiratzen badugu, ordea, ez dago hizkuntzen edohizkuntza-kudeaketaren aipamenik. Ez da alor hori

aztertu lehiakortasunari lotuta eta, horrenbestez,

datuetan oinarrituta ez dago esaterik euskararen

erabilerak enpresen lehiakortasuna handitzen due-

netz. Hala ere, Orkestrako Maria Jose Arangurenek

esaten duen bezala, enpresek herrietan errotuta

egon behar dute, eta herriarekiko erantzukizuna be-

har dute. Enpresak, langileak eta lurraldeak balioa

sortzen dute, eta horrek konpromiso bat eskatzen

du. Eta konpromiso horrek lehiakorrago egiten du

enpresa. Euskara hor kokatu behar da.

Guillermo Dorronsorok ere, iazko Enpresarean

azokan, sustraiak eta hegoak dituzten pertsonakbehar ditugula adierazi zigun. Hegoak kanpora joan

eta herrialde ezberdinetako esperientziak ezagu-

tzera joateko eta hemengoa aberasteko; eta sus-

traiak, nora itzuli nahi dugun jakiteko eta joaten

garen lekura joanda ere, bertako ohiturak eta sus-

traiak aintzat hartzeko. Sustraiak ditugu eta sustrai

horiek enpresetan txertatu behar ditugu. Hizkun-

tza sustraiaren parte da, zaindu beharreko aldagaia.

Hortaz, gure diskurtsoaren untsa, euskara eu-

ren egunerokotasunean txertatzen ari diren en-

presetan diharduten pertsonen iritzietan eta per-

tzepzioetan oinarritu dugu: euskara lagungarria da

merkatuan lehiakideek baino posizio hobea irabaz-

teko garaian, bezero kopurua handitzeko, merkatu

berrietan sartzeko edo-eta etekinak areagotzeko;

produktu eta zerbitzuak bere hizkuntzan eskaini be-

har zaizkio bezeroari, harreman-hizkuntza berak hau-

tatu behar baitu, produktu eta zerbitzuak lehiakorrak

eta kalitatezkoak izango badira; euskara gertutasun

eta konfantzaren adierazgarri da; barrura begira ere,

enpresarekiko atxikimendua areagotu eta motiba-

zioa indartu egiten da lanean ari diren pertsonen-

gan, etab.

Enpresek hizkuntzak kudeatzen dituzte, inplizituki

edo esplizituki. Lan tresna izanik, ezinbesteko dute

hizkuntzen kudeaketa, lehiakorrak izango badira.

Euskaraz ekimen enpresarialak abiatu eta garatzen

ari dira; adibideak hor daude. Horrez gainera, eremuhau ikertzeko garaia da, euskarak lehiakortasunean

nola eragiten duen ikertzekoa.

Lehiakortasuna kolaborazioa

Pilar Kaltzada, Komun

Berrikuntzan aholkula

erreportajea

Enpresarean fast-dati

negozioak egiteko hit

azkarrak

elkarrizketa

Mikel Navarro eta Ma

Aranguren, Orkestra L

sunerako Euskal Instit

elkartea

Bai Euskarari Sariak

Bai Euskarari ZiurtagirElkartea Gasteizko Ba

erakusketan

elkartea

Hausnarketa estrateg

etorkizuna eraikitzen

berriak

Txakolinak on egin

berriak

Kirola eta euskara, es

helduta

EHNE-Bizkaiak Elikad

betza Saria jaso du

Rober Gutiérrez [Zuzendaria]

@robergutierrez



kolaboraz

Goizean sirenak iragartzen zuen egunaren ha-

siera, urtetan eskarmentua hartutako orkestrari

jotzeko agindua emanez bezala. Lantegi handi eta

zaratatsuez inguratuta bizi izan nintzen txikitan, Do-

nostia inguruko langile-auzo baten. Buzo urdin eta

laranjak zintzilik zeuden etxe guztietako balkoietan,

eta bizitzaren erritmoa lantegiek markatzen zuten.

Ilundu orduko jotzen zuen gaueko txandaren sire-

nak eta lotarako ordua iragartzen zuen; abuztuan

hutsik geratzen zen auzoa, lantegiak itxita basa-

mortua bilakatzen baitzen. Huraxe zen orduan ni-

retzat lanaren mundua, sirenek agintzen zuten bi-zitzeko modu fnko eta aurresateko moduko hura,

eta bakarra zelakoan bizi izan nintzen urte askotan.

Gutariko askok (ez dakit gehienok esatea gehi-

txo ez ote den) ez dugu sekula era horretako lan-

tegi baten lan egin, ezta egingo ere. Gaur egun,

ia sektore guztietan, bestelako lanak egiten ditu-

gu bestelako lan-prozedurak erabiliz, eskuarki toki

fsikoaren menpekotasun txikia dutenak. Gutxi

izango dira lan-bizitza osoa enpresa berean eta lan

bertsuak eginez emango dutenak, tokiz edo un-

tzioz, edo biez, aldatzea baita ohikoena gaur egun.

Mundua aldatu egin da gure inguruan lantegi

handiak nagusi zirenetik gaur egunera. Bistakoa

da. Ez dakigu oraindik zer jazoko den oraingo krisi

sakon honen enbata gaindituko dugunean, baina

ikusten hasi gara ez dela lehengo egoeraren antz

handikoa izango datorkigun berria. Noraezean ga-

biltza, norantz jo behar dugun ez dakigularik. La-

saitzeko balio ez badu ere, badakigu antzera dabil-

tzala eraldaketa bortitz horretan murgilduta dauden

Mendebaldeko gaienerako herriak ere

tzuetan globalizazioaren leloak erantzuna

zizkigula uste izan genuen, baina oker

Orain ikusi dugu zer dakarren iparrorra

nabigatzeak globalizazioaren ur nahasiet

zoez inguratuta. Orain ikusi dugu irautea

errotzea lortu duten proiektuek komun

elementu nagusia nortasuna dela, zerba

berezkoa: identitatea.

Aldaketa hauen guztien argitan, maiz

diot nire buruari zerk lotzen dituen pert

proiektu beraren barruan, hots, zerk egitenpresa bateko kide, hilaren bukaerako

harago. Edo zer herri bateko kide, nah

Eta erantzunen bila, askotan aurkitzen

humanista edo gizatar gisa defnitzen

riek. Talde horren kulturaren parte senti

lanaren bitartez lortzen denarekin nola

identifkatzea, komunitate-sentimena, t

Balore horietan, emandako lan-ordu ba

estuetatik kanpora zabaltzen diren beste

horietan, aurkitzen dut nik proiektu baten

tiarazten nauen pizgarria.

Euskal Herrian, badugu identitatea u

ten duen elementu indartsu bat, berezk

geurea dena, eta bakarrik geurea. Beste

asko jakingo ditugu, eta erabiliko ditug

munduan, baina bakarrik geurea den eus

tasun propioa eratzen laguntzen digu.

noraino iritsiko garen, baina abiapuntu

bederen, sendoa da. Euskaraz joko al du

esnatuko gaituen sirena-hotsak?

[Komunikazio eta Berrikuntzan aholkularia]

PilarKaltzada

Sirena-hotsa

Euskal Herrian,

badugu identitatea ukigarri

egiten duen

elementu in-

dartsu bat, geu-

re-geurea dena.

Beste hizkuntza

asko erabiliko

ditugu lana-

ren munduan,baina bakarrik

geurea den eus-

karak nortasun

propioa eratzen

laguntzen digu



04

Enpresareanfast-dating , negozioak egiteko hitzordu azkarrak

Negozioak egiteko hitzordu azkarren saioaren lekuko

izango da. Izena eman duten 40 enpresek besteen espe-

rientziak ezagutu, beren proiektuak aurkeztu, eta produk-

tuak edo-eta zerbitzuak euskaraz eskaintzen dituzten beste

enpresa eta proesionalak ezagutzeko aukera izango dute

fast-dating teknikari esker. Fast-dating bakoitzean norberak

dituen beharrei eta eskaintzei buruz hitz egiteko aukeraizango du hamar minututan.

Rober Gutiérrez Ziurtagiriaren Elkarteko zuzendariak

labur azaldu du Enpresarean 2013 jardunaldiaren xedea:

“Gure helburua proiektu enpresarial berriak sortzen lagun-

tzea izango da, euskaratik eta euskaraz”. Horixe da, hain

zuzen, aurtengo jardunaldiaren helburu nagusia. Baina ez

bakarra.

“Arlo bereko edo beste arlo batzuetako enpresen eta pro-

esionalen artean elkarlana sustatu nahi dugu; baliabideak,

esperientziak eta jakintzak partekatzeko gunea eskaini nahi

dugu; parte-hartzaileei erraztasunak eman nahi dizkiegu;

salmentarako gunea sortu nahi dugu; negozio-aukerak han-ditu nahi ditugu eta euskararen prestigio soziala areagotu

nahi dugu” jakinarazi du Ziurtagiriaren Elkarteko zuzenda-

riak.

Horretarako, fast-dating saioez gain, goiz osoko egita-

raua prestatu dute –ikus egitaraua hurrengo orrialdean–.

Arrasateko Garai Berrikuntza Gunea negozioak egiteko zentro bihurtuko da. Euskaraz lan egiten

duten edo-eta zerbitzuak eta produktuak euskaraz eskaintzen dituzten organizazioen bilgune izangoda Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteak antolatu duen Enpresarean 2013 jardunaldiaren baitan

-Gipuzkoako Foru Aldundiak, Arrasateko Udalak eta Laboral Kutxak babesten dute jardunaldia-.



Hiru urteko ibilbidea luzea

Enpresarean egitasmoa 2010eko azaroan aurkeztu zen Euskalit-en

Kalitatearen eta Bikaintasunaren Europar Astearen egitarauan. Ondo-

ren, euskara, sarea eta enpresak lotzeko saioa egin zen Facebook-ekoorrialde batean oinarrituta. Ordutik hona, hauxe da egin duen ibilbidea:

2010

· Azaroa: Euskaliten Kalitate eta Bikaintasunaren XVI. Europar As-

tean, “Enpresa eta euskara. Sareak sortzen” jardunaldia

2011

· Proiektua ezagutzera eman eta www.enpresarean.org sortu

2012

· Ekaina: Gipuzkoako Foru Aldundiarekin, lankidetza hitzarmenasinatu

· Urria: Enpresarean azoka, Donostian

· 100 enpresa inguruk parte hartu zuten

· 200 pertsona baino gehiagok

· 1500 jarraitzaile streaming bidez

· Oihartzun handia komunikabideetan

· Azaroa: Euskaliten XVIII. Europar Astean, jardunaldia Bilbon

2013

· Otsaila: Proiektuaren balorazio partekatua Enpresarean-en erabilt-

zaileekin, Badu Bada erakusketan (Donostia)· Martxotik aurrera: www.enpresarean.org plataorma birtuala indar-

tu

· 125 enpresa baino gehiago

· 200 proesional baino gehiago

· Etengabe haziz doan proiektua

· Harreman plana

· Urria: Fast-dating saioa Garaia Berrikuntza Gunean (Arrasate)

gure g

Etorkizunean, zer?

Enpresarean egitasmoa ezagutarazteko saiakera e

jarraitzeaz gain, Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkartea

rreman plana indartzen jarraitzeko borondatea azald

“Enpresa berriak erakarri nahi ditugu eta aliantzak bid

sarea ehuntzen jarraituko dugu; zerbitzu osagarriak a

tzeko lanean gabiltza; azoka birtuala indartu nahi

www.enpresarean.org plataorma eta sare sozialak

mizatuko ditugu; eta noski, etorkizunean Azokaren

berriak antolatuko ditugu”.✘

Egitaraua

9:15 Harrera

9:30 Sarrera instituzionala (Ziurtagiriaren Elkartea, Gipu

Foru Aldundia, Arrasateko Udala)

10:00 Hitzaldia: Maria Jose Aranguren eta Mikel Navar

kestra Lehiakortasunerako Euskal Institutuko k

Izenburua: “Euskal Autonomi Erkidegoko Lehiakort

Etorkizuneko Ekoizpen Eraldaketa”

11:00 1. fast-dating saioa (negozio aukera berriak irekitzek

ta proiektu berriak martxan jartzeko)

12:00 Atsedena/ Kafea

12:30 2. fast-dating saioa

14:30 Bazkaria



06

1.- Nola baloratzen duzue

Enpresarean egitasmoa?

2.- Etorkizunari begira, nola

indartu daiteke edo zein

norabide hartu beharko

luke?

3.- Zer espero duzue Arra-

sateko Polo Garaian anto-

latu dugun jardunaldiaz?

Iñigo Albisu, FREMAPeko zuzendaria:

“Etorkizunean industria sektoreko enpresen

parte-hartzea sustatu behar da”

1. Egitasmoa osoa interesgarria da. Batez ere enpresa munduan euskararen

sentzia beharrezkoa dela ikusten dugunoi elkarkidetzan lan egiteko aukera pa

bea eskaintzen digulako. Oso balorazio positiboa egiten dugu beraz.

2. Industria sektoreko enpresen parte-hartzea altan bota dugu. Etorkizu

esparru hori sustatu behar dela uste dugu. Nola? Esparru horretan aritzen

enpresei zuzendutako egitasmoak antolatzea izan liteke aukeretako bat.

3. Topagune bat izatea espero dugu. Hain zuzen, euskaraz lan egiten dute

zerbitzua euskaraz eskaintzen duten erakunde ezberdinen elkargunea.

Iraitz Perez de Golda-razena, Oreka I.T enpresako

bazkide zuzendaria:

“Iaz, Kursaalen egin zen azokan, hornitzaile berria aurkitu genuen; zergatik

ez bezero bat aurten?”

1. Tokiko enpresei biltzeko aukera ematen dien esparru bat bezala ulertzen

egitasmoa, harreman berriak egin eta zaharrak zaintzeko aukera eskaintzen d

Hortik lankidetza-proiektuak, hornitzaileak edo bezeroak atera daitezke; beraz

balorazioa oso positiboa da. Kontuan hartu beharra daukagu gainera, bertara g

ratzen diren beste enpresek, guk bezala, euskara merkatuan lehiakorrago bihudituen tresna bezala ulertzen dutela, eta horrek bertara gerturatzen garen gu

arteko kidetasun sentsazioa areagotzen du. Hori ere bada egitasmoa berez

hurtzen duen arrazoi garrantzitsu bat, eta enpresen beste bilguneek eskaintz

diguten zerbait.

2. Orain arteko hitzaldiez gain, mahai-inguru parte-hartzaileak antolatuko ni

enpresek momentuan ditugun erronka nagusiak hizpide hartuta: egoera eko

koa, internalizazioa, lan-hitzarmenen iraungitzea, antolakuntza egitura berria

abar. Beti ere, parte hartzaileak erakartzeko erreerente diren pertsonak gonbid

3. Tokiko merkatuan gurekin batera aritzen diren beste enpresa eta egit

batzuk ezagutzea, Orekak eskaintzen dituen zerbitzuen berri ematea, eta ze

ez, negozio aukera berriak topatzea. Kursaalen hornitzaile berria aurkitu ge

zergatik ez bezero bat aurten?

gure gaia



Leire Belar,Hetel Heziketa Teknikoko Elkarteko

Komunikazio eta Euskara arduraduna:

“HETELenpresa zerbitzu berria ezagutzera emateko baliatuko dugu jardunaldia”

1. Euskara planetan eta euskara sustatu nahian gabil-tzan enpresa eta erakundeak gure artean ezagutzeko oso

aproposa iruditzen zait. Ekimen interesgarria da enpresa

eta erakunde euskaldun ezberdinak gure artean ezagu-

tzeko, gure zerbitzuak aurkezteko, gure arteko elkarlana

sustatzeko, eta abar. Gainera, aldi berean euskararen

erabilera areagotzea errazten du.

2. Niri aurten proposatu duzuen programa oso egokia

iruditu zait, lehenengo hitzaldi interesgarri bat Orkes-

traren eskutik eta ondoren aldez aurretik zehaztutako

enpresen arteko elkarrizketak edo fast-dating ak, elkar

ezagutzeko eta zerbitzu ezberdinak aurkezteko. Agian

hobekuntza www.enpresarean.org webguneko “elkarla-nerako txokoa”n egingo nuke. Foroa oso tresna egokia

da ekimen ezberdinak zabaltzeko, baina aldi berean ho-

rrenbeste mezu jasotzeak askotan kontrako eragina izan

dezake. Agian berriak arloka

batuko nituzke edo astean

behin aste horretan jaso-

tako ideia guztiak bidaliko

nituzke…

3. Egia esan gogotsu gaude.

HETELek ikastetxeen eta

enpresen arteko harremana

indartzeko HETEL enpresazerbitzu berria martxan jarri

berri du eta Enpresarean

2013 Jardunaldia aukera pa-

regabea izango da guretzat

enpresak ezagutzeko eta

gure zerbitzua erakusteko.

Jabier Asurmendi,Bitarlan enpresako

zuzendaria:

“Enpresen arteko elkarlana sustatuz, Europa mailako proiektua

gauzatu daitezke euskaraz”

1. Oso egitasmo interesgarria da. Enpresek beste enp

kin harremanetan jartzeko beharra dute, horregatik oh

dira enpresa-topaketak lan arloa edo lurraldea irizpid

hartuta, adibidez. Kasu honetan hizkuntza hartu da a

gisa, eta ardatz horrekin identifkatzen garen hainbat e

sa atxiki gatzaizkio Enpresarean egitasmoari. Helbur

da enpresak elkartu euskarari buruz hitz egiteko, baiz

enpresa gaien inguruan euskaraz jarduteko eta elkarreki

buruak gauzatzeko. Zoriontzeko modukoa da Bai Eus

Ziurtagiriaren Elkarteak Enpresareanekin egindako lana

2. Proiektuak gorpuzten joan behar du, pixkanaka, eta

izaera garatu, era honetan enpresak egitasmoarekin ge

identifkatuago sentituko dira. Elkartuta gauza gehiago

daitezke, arlo ezberdineko edo arlo bereko enpresen a

Bidea askoz errazago egiten da lagunduta bakarka bain

orain egitea egokitu zaigun bidezidorra ez da bereziki e

Nire ametsa orain bakarrik egin ezin ditugun proiektu

eta interesgarriei beste enpresa euskaldunekin bater

rre egin ahal izatea da, Europa mailako proiektuak, adi

Bestetik uste dut Enpresareanek ere laguntza eta zerb

eskaini beharko lizkiekeela enpresei.

3.- Askotan ez da erraza hornitzaileak, bezeroak edo e

nerako kideak enpresa edo zerbitzu gidetan aurkitzea.

tsezkoa da networking a egitea, enpresak aurrez aurre

gutzea eta kontaktuak egitea, ez bakarrik epe motze

Batek daki noiz etor daitekeen elkarlana!

Arrasateko Garaia Berrikuntza Zentroan antolatu dugun Enpresarean 2013 fast-dating saiok

protagonistak izena eman duten enpresak dira. Hain zuzen, 40 enpresetako ordezkariak elk

dira eta haien iritziak jaso nahi izan ditugu. Guztiei ezin ahotsa eman, eta lagin modura, bert

izango diren Oreka IT, Bitarlan, Hetel eta Fremapeko ordezkarien iritzia jaso dugu.



Lehiakortasunerako Euskal Insti-

tutua da Orkestra. Zer dago izen

deigarri horren atzean?

Mikel Navarro: Euskal Autonomia

Erkidegoko Lehiakortasuna azter-

tzen dugu, enpresena edo gainerako

organizazioena. Lehiakortasunaz

ari garenean, barne zein kanpo ak-

toreez ari gara. Biak ezagutu behardira, eta sarritan barnekoari gehie-

gizko protagonismoa ematen zaio.

Bada, behar-beharrezkoa da inguru-

nean dauden eta ingurunea mol-

datzen dutenak ezagutzea; besteak

beste Gobernuak, Klusterrak, gara-

pen agentziak, zentro teknologikoak,

eta abar.

Maria Jose Aranguren: Zerbait erans-

tekotan, esango nuke lehiakorta-

suna ez dugula soilik hazkunde

ekonomikoari lotuta ikusten. Ardatz

nagusietako bat da, ados, baina ber-

dintasuna edota ingurumenari erres-

petua beste ardatz garrantzitsuak

dira.

Zergatik sortzen da institutua?

M.N.: Euskaldunoi ekinean aritzea

gustatzen zaigu. Gurea herri ekin-

tzailea da. Gogoetak egiteko, ordea,

aler samarrak gara. Lehiakortasu-

nean aurrera egiten joan gara, ge-

hiegi hausnartu gabe, ordea. Non

gaude, nora joan nahi dugu, zein

helbururekin… galdera horiei eran-

tzuteko sortzen da Institutua. Haus-narketa horrek etorkizuneko estrate-

giak argitzen dizkigu.

Zein dira Orkestraren ezaugarri

nagusiak?

M.J.A.: Hiru nabarmenduko nituzke:

independentea, sustatzailea eta be-

rritzailea da.

08

“Herri baten lehiakortasuna

bere biztanleen bizi-kalitatearen araberakoa da”

Mikel Navarro eta Maria Jose Aranguren Orkestra Lehiakortasunerako Euskal Insti-

tutuko ikerlariak dira, ikertzaile seniorra eta ikerketa-zuzendaria, hurrenez hurren.

Arrasateko Polo Garaian Enpresarean 2013 jardunaldira gonbidatu ditugu, Euskal

Autonomia Erkidegoko Lehiakortasuna: Etorkizuneko Ekoizpen Eraldaketa hitzal-

dia eskaintzera. Aurrez biekin elkartu gara Orkestran egiten duten lana ezagutu eta

Enpresarean egitasmoaz zein iritzi duten ezagutzeko.

“Krisialdia gurera iritsi

zenean uste nuen jendeak

ulertuko zuela iraganarek

hautsi behar zela, baina

kontrakoa gertatu da”



elkarrizk

M.N.: Hemen modu indepe

te batean aritzen gara, ez g

inongo Gobernuren menpe et

balio erantsia da gurea bez

ikerketa-lerro batean. Sustat

da ikertzen duguna praktikara

maten dugulako beste agent

tzuekin elkarlanean. Eta ber

lea, orain arte ez delako hala

egin hemen.

M.J.A.: Orain arteko moldeekin

tsi dugu, paradigma aldaket

izan da. Norvegia da gure is

bertatik ari gara edaten. Eki

lotutako ikerketa garatu dute

oso prozesu aberasgarria izatda. Ikertzeko modu honetan e

tza partekatzen dugu; gure a

dialogo bat sortzen da, prob

aktoreekin defnitzen da. Izan

zenbait esparrutan adituak

arren, beste zenbaitetan akt

guk baino inormazio gehiago i

du. Soluzioak elkarrekin topatz

gakoa.

Noiz da herri bat lehiakorra?

M.N.: Herri baten lehiakorta

bere biztanleen bizi-kalitat

araberakoa da. Eta tamalez, g

lehiakortasunetik urrun dago

mentu honetan. Ekoizkorrago

ko bideak hartu behar ditugu.

Euskal Autonomia Erkidego

ba al daude ekoizkorragoak i

teko oinarriak?

Maria Jose Aranguren

MikelNavarro



orkestra

10

M.N.: Ikaragarriak. Hemen daukagun

jakintza-azpiegitura punta-puntakoa

da, baina oso probetxu gutxi atera-

tzen diogu. Orain arte jakintza sor-tzera diru asko bideratu da, jakintza

horri etekina ateratzeko garaia hel-

du da. Lehentasunak aldatzea da

gakoa.

M.J.A.: Dibertsifkatzeko estrategia

honek eskatzen duena da enpresen

eta jakintza-azpiegituren artean ha-

rreman sendoagoak lantzea, hau da,

ezagutza ezberdinak konbinatzea.

Euskaldunak oso onak gara geure

kabuz bidea egiten, baina ikasi be-

har dugu elkarlanerako estrategiakgaratzen. Produkzio eta jakintza sis-

temak uztartzen ikasi behar dugu.

Ez zaizue garai xamurra egokitu

zuena bezalako egitasmo bat bi-

deratzeko. Gurean berehalako le-

hiakortasuna eskatzen da, eta…

M.N.: Krisialdiak aukera paregabeak

dira aurrerapausoak emateko. Adibi-

de asko daude: Finlandia eta Singa-

pur, esate baterako. Sistema eko-

nomikoa goitik behera aldatu zuten,

eta krisialditik ateratzeko jakintzan

inbertitzea erabaki zuten, murrizke-

tarik gabe.

Aukera baliatzen ari garela uste

duzue?

M.N.: Zentzu horretan danbateko

handi xamarra hartu dugu. Krisialdia

gurera iritsi zenean, halako zerbait

gertatzea espero nuen. Uste nuen

jendeak ulertuko zuela iraganarekin

hautsi behar zela, baina kontrakoa

gertatu da. Ez dugu dibertsifkatze-ko behar zen ahaleginik egin; gure

aukera gogor eustea izan da, eta

halako krisi luze batean, azkenerako

erreserbak agortu egin dira. Horren

aurrean Espainiak hartu zuen eredua

jarraitu dugu, ajuste eta kaleratzee-

na. Bide mugatua da, ordea, eta ez

du biztanleriaren ongizatea ekarriko.

Egoera hori irauli edo pista ba-

tzuk eman nahian Euskal Auto-nomia Erkidegoko Lehiakorta-

sunari buruzko 2013ko txostena

kaleratu berri duzue. Zein hel-

bururekin?

M.J.A.: Dibertsifkaziorako klabe ba-

tzuk ematen ditugu, gure iritziz etor-

kizunerako ardatzak izan daitezkee-

nak. Sei dira; jakin badakigu gehiago

daudela, baina gure irizpideen ara-

bera horiek dira lehentasunezkoak.

Identifkatu ditugun ardatz horiek

aintzat hartu eta hobetzen baditugu,

gure ongizateak hobera egingo du.

Eta zein dira ardatz horiek?

M.J.A.: Jakintzazko azpiegitura guz-

tiak; EAEn gaitasun handia daukagu,

eta gainera esplotatu gabe, poten-

tzialitate askorekin; teknologia

orokorrak, sektore askotan erabil

daitezkeen nanoak, bioak, IKTak;energia, guretzat estrategikoa dena,

pisu handia duelako gure ekonomia

industrialean. Efzientzian irabaz-

ten badugu, aurrerapauso handia

emango dugu; internalizazio eta be-

rrikuntza estrategiak, horiek enpre-

sa barruan; zerbitzuak, honek ez du

esan nahi industriak pisua galduko

duenik, alderantziz, zerbitzu integra-

lak eskaintzeko aukeraz ari gara; eta

ekintzailetasuna, enpresa berriak

sortzen dibertsifkazioa aurrera era-man dezakezulako. Politika horiek

nola bideratu aztertu behar da.

Zuek oso konbentzituta ikusten

zaituztedan bezala, gainerako

eragileak bide beretik jotzeko

nahikoa konbentzituta daudela

uste duzue?

M.J.A.: Txostena argitaratu aurretik

eztabaida prozesu sakonak eman

dira, eragile askorekin konpartitu ge-

“Enpresak, langileak, lu-

rraldeak balioa sortzen

dute, eta horrek konprom

so bat eskatzen du”

Mikel

NavarroEkonomiako katedraduna da

Deusto Business Schoolen,

Deustuko Unibertsitatean, eta

Orkestra LehiakortasunerakoEuskal Institutuko ikertzaile

seniorra. 60 urte beteak dituen

arren, erretiroa urrun ikusten

duen horietakoa da.



elkarrizk

nuelako. Prozesu horrek kontzien-

tzia sortze bat ekarri du berarekin,

eta hori oso inportantea da gure

jokabidea zehazteko. Hartzen du-

gun kontzientziaren arabera egiten

dugulako alde batera edo bestera.Jarrerak edo portaerak zein neurri-

tan aldatu diren ez dakigu, baina ziur

gaude kontzientziatan eragin dugu-

la, eta hori lehenengo urratsa da.

M.N.: Esango nuke Gobernuak ber-

tan agertzen diren hausnarketa ba-

tzuk bere egin dituela, gero beste

kontu bat da horiek aurrera erama-

teko gai izango den. Baina arras-

toa utzi dute. Jakintzazko egiturak,

euskal zientzia eta teknologiarako

sarea, erronka bezala hartu ditu.

Horiek berrantolatzeko beharra ikusi

dute. Beste horrenbeste dibertsif-

katzeko estrategiekin. Energia plana

ere abiatu dute. Beste kontu batzuk

ez bezala. Inertzia asko daude eta

horiek aldatzea kosta egiten da. Gai-

nera departamentu ezberdinetako

konpetentziak nahastu egiten dira,

eta zaildu egiten du.

Enpresarean 2013 jardunaldian

txostena aurkeztu behar duzue,

ezta?

M.J.A.: Hala da. Krisi garaian le-

hiakortasuna bultzatzeko zein bide

ikusten ditugun azalduko dugu. Di-

bertsifkazioa bultzatzeko palankak

aurkezten ahaleginduko gara.

Bai Euskarari Ziurtagiriaren

Elkartean behin eta berriro erre-

pikatzen dugu euskara lehiakorra

dela. Zaila egiten zaigu baiezta-

pen hori zenbakitan azaltzea.

Lehiakortasunerako Institutuak

zer dio?

M.J.A.: Aztertu gabeko esparru bat

da, eta zaila da esatea euskararen

erabilerak lehiakortasun maila han-

ditzen duen ala ez. Antzeko iker-

ketak egin dira, esate baterako,

aniztasunak nolako eragina duen

lehiakortasunean. Hizkuntza-anizta-

suna altuagoa dagoen lekuetan,zenbait abantaila antzeman dira:

eskema mental ezberdinekin lana

egiteko gaitasuna daukazu, malgu-

tasun gehiago daukazu ingurune

aldakorretarako… baina hortik

ondorioztatzea zaila da.

M.N.: Oso arlo mugatua da.

go literatura bat, eta hori ask

minatu behar da, eta guk ez

menperatzen. Gogoan dut tri

batean parte hartu nuela, eta

tan euskalgintzak ekonomian

inpaktua aztertu zuten. Hurb

bat baino ez zen. Inpresioa

nuen badagoela zer aztertu,

bide luzea geratzen da jorratze

M.J.A.: Euskalgintza eta lurra

baloreak oso lotuta daude. Eta

izaten da bereiztea balore hor

nari lotuak dauden ala kasu ho

hizkuntzari lotuak dauden, na

egiten dira. Biak ala biak kult

parte direlako.

Beraz, euskara lehiakorra da?

M.N.: Euskarak enpresa baten

ra sendotzen laguntzen du.

lehiakorra dela esatea…

M.J.A.: Enpresak herrietan err

egon behar dute, eta herriar

erantzukizuna behar du. Enpr

langileak, lurraldeak balioa so

dute, eta horrek konpromiso bkatzen du. Eta konpromiso h

lehiakortasuna ematen du. Eu

hor dago, dimentsio horren

elementu bat dela esango nuk

“Aztertu gabeko espa

bat da, eta zaila da e

euskararen erabileralehiakortasun maila

handitzen duen ala e

Maria JoseAranguren

Urrestillan jaioa, Ekonomia eta

Enpresa Zientzietan doktore

Deustuan, erakunde horretan

Ekonomia Saileko irakasle

titularra da, nahiz eta Orkestran

Berrikuntzaren eta Eskualdeko

Garapeneko Katedraren zuzen-

daria denetik ordu gutxi eskaini

irakaskuntzari.



Baieuskarari

Sariak

Bai Euskarari Ziurtagiriaren

Elkartea Gasteizko

Badu Bada erakusketan

Ekainaren 28an urteroko ekitaldi

nagusia ospatu genuen Durangoko

Plateruena Kae Antzokian. Atzera

begira egin eta, gutxienik-gutxienik,

Bai Euskarari Sariak ekarri nahi ditu-

gu gogora. Sariak baliatzen ditugu

urteetan lan munduaren euskaldun-

tzean egindako ibilbide bat saritzeko,

eta euren organizazioetan euskara

txertatzeagatik gehien nabarmendu

diren bi entitateren lana aitortzeko.

Laugarren edizioan, Elay enpre-

sako Anaje Narbaizak jaso zuen Ba

Euskarari Laguna saria. Bai Euska

rari sariak, berriz, Galdakaoko Vus

Eraikuntzak enpresak eta Leitzako

Goizuetako, Aresoko eta Aranok

ziurtagiridunek jaso zuten.

Arabako Foru Aldundiak Badu Bada, euskara mundu eleani-

tzean izeneko erakusketa zabaldu du Gasteizko Ignacio

Aldecoa Kultur Etxean. Erakusketa Donostiako San Telmo

museoan inauguratu zen 2012an, eta aurten, urtea bukatu

bitartean egongo da zabalik Florida parkeko kultur etxean.

Erakusketarekin batera, hainbat ekitaldi izango dira: hi-

tzaldiak, mahai-inguruak, ikus-entzunezkoen aurkezpenak

edota solasaldiak pertsona ezagunekin, hala nola, Bernado

Atxaga, Iban Zaldua, Kike Amonarriz, Iñaki Martinez d

Luna eta abar.

Tartean, Bai Euskarari Ziurtagiriaren Elkarteak bi ekita

antolatuko ditu. Lehena, azaroaren 27an izango da. Egu

horretan, Arabako ziurtagiridunak gonbidatuko ditug

Enpresarean egitasmoa ezagutzera, eta erakusketa bisit

tzera.

Abenduaren 3an, berriz, Euskararen Nazioartek

Egunean, Mintzodromoak antolatuko ditugu Gasteizk

Lanbide Heziketako ikasleekin. Lau saio izango dira, e

besteak beste, lan-mundua, lanbide heziketa edo Enpr

sarean egitasmoa izango dituzte hizpide.

Gasteizkoa ez da Bai Euskarari Ziurtag

riaren Elkarteko eta Badu Bada erakusk

taren arteko lehenengo enkontrua izang

Donostian Enpresarean egitasmoare

nondik-norakoak eztabaidatzeko saioa atolatu baitzen aurtengo otsailean.

Badu Bada erakusketa astelehen

tik larunbatera dago zabalik, 9:00etat

13:30etara eta 16:00etatik 20:00etara. B

sita gidatuetarako txandak ccultura@alav

net helbidean edo 945 181944 teleon

zenbakian eskatu behar dira.

elkartea



elkartea

Hausnarketa estrategikoa:

etorkizuna eraikitzenBai Euskarari Ziurtagiriaren Hausnarketa Estrategikoa

(2014-2016) burutu dugu 2013 urtean zehar. Egoeraren

azterketa egin dugu eta, bestetik, aurrera begira Ziurtagi-

riaren Elkartearen helburua eta lan ildoak zeintzuk izango

diren zehaztu da.

Hausnarketa estrategikoaren bitartez, gure egitas-

moa sendotu eta alor sozioekonomikoaren euskaldun-

tzearen bidean urrats biziak egiten jarraitu nahi dugu.

Elkarlanean, noski, guztiok garelako eragile.

Etorkizuna eraikitzen jarraitzeko helburu nagusia ados-

tu dugu: arlo sozioekonomikoaren euskalduntzean eragi-

tea; eta horretarako bost ildo zehaztu ditugu:

Bai Euskarari Ziurtagiriaren komunitatea indartzea. Bai

Euskarari Ziurtagiriaren komunitatearekiko pertenen-

tzia-binkulua indartu nahi dugu, entitateekin eta per-

tsonekin, ziurtagiridunen artean komunitate baten

eta parte-hartzaile izatearen pertzepzioa zabaltzeko

Bai Euskarari Ziurtagiria tresna moduan indartzea, sozioekonomikoaren euskalduntzean

eta tresna eraginkorragoa izan dadin.

tagiria eskuratzeko irizpideak eta proz

errebisatuko dira, entitateen beharrei a

eta egokien erantzuteko.

Eremu sozioekonomikoaren eragiletza.

honetan, dimentsio aldaketa irudikatze

gara, Ziurtagiriaren Elkartearen lidergoa gorag

alor batera eramanez. Esparru honetan garatu b

rreko ekintzak sei eremutan bereizi ditugu: enpre

artekoak (adibidez, Enpresarean proiektua); ad

istrazioarekin garatu beharrekoak; euskalgintzar

lantzekoak; kontsumitzaileekin jorratzekoak;

gileekin aurrera eramatekoak, eta beste hizkuntz

munitate batzuekin lantzekoak.

Ziurtagiriaren Elkartea eraldatzea, zuzendaritza-ta

ekipoa eta Ziurtagiriaren Elkartea bera sendotzeko.

Eta, azkenik, Ziurtagiriaren hedapena eta sustapen

dartzea. Komunikazioa.

Prozesu honetan bidelagun ugari izan dugu: Bai Eu

rari Ziurtagiria duten entitateak, zuzendaritzako kidekipoa, talde eragileko kideak, Kontseiluko bazki

eta lankideak, erakunde publikoak eta proiektuan u

tan modu batera edo bestera parte hartu izan dute

Eskerrik asko guztioi! Hausnarketan jaso dugun eka

na, guztioi bueltan ematea dagokigu.



14

Txakolinak on eginUzta garaian harrapatu ditugu be-

te-betean txakolindegietako ardura-

dunak. Uzta biltzea amaitzear dagoe-

la esan digute. Ondoren, elaborazio

prozesuan sartuko dira, eta martxotik

aurrera botilaratuko dute aurtengo

uzta.

Getariako Txakolina Jatorrizko izen-

dapenarekin, bataz beste, 2.500.000

botila ekoizten dira urtero. 2013 urte-

ko uztaren datuak, ordea, momentuz

ez dituzte aireratu nahi izan “datu guz-

tiak eskuartean izan arte”.

Gaur egun 26 upategik osatzen dute

Getariako Txakolina Jatorrizko Deitura.

“Baina datorren urtetik aurrera 28

izango gara, Orion eta Alkizan beste

bi zabalduko dituztelako”, aurreratu

digute. Gehienak, kostaldean, baina

Arrasate, Oñati edo Olaberrian upelte-

gi bana dago. Datu zehatzik egon ez

arren, gutxi asko 150 behargin inguru

dira txakolinaren bueltan dabiltzanak,

nahi eta uzta garaian kopuruak gora

egin.

Arabako Txakolina Jatorrizko Izena-

ren azpian zortzi upategi daude, eta

70 bat lanpostu sortzen ditu. Ekoizpe-

na apalagoa da, 350.000 botila urte-

ko. Aurten, ordea, kopuru horretara

ez dira helduko. “Udaberri beltza izan

dugu, euri askorekin. Nahiko kezkatu-

ta gaude, produkzioak behera egingo

duelako nabarmen”, azaldu digute Ja-

torrizko Izendapenetik.

Garai berrietara egokitzen

Garai batean ez bezala, punta-pun-

tako makinariaz hornitu dituzte upa-

tegiak elaborazio prozesua arinduz.

Mahats-bilketa, berriz, garai batean

bezala egiten da, eskuz. Moderniza-

zioa beste esparru batzuetara za

da.

Esate baterako, teknologia ber

ra. Webguneak modernizazio h

lekuko dira, eta webguneen b

antolatutako salmenta, bisita g

edota dastatzeak txakolindegiek

duten norabidearen adierazgarri.

Urtean zehar antolatzen diren e

diak, esta bereziak edota kanp

bezala. “Zenbait esparrutan au

pausoak eman behar izan ditugu,

behar izan dugu; ohartu baikara t

lina ona egitea bezain garrantzdela gure produktua ezagutar

edota marka saltzea”, adierazi dig

berriak

GETARIAKO TXAKOLINA

ARABAKO TXAKOLINA JATORRIZKO I

Bai Euskarari Ziurtagiria Euskararen bidean maila



berriak

Kirola eta euskara,

eskutik helduta

ENHE-Bizkaiak ElikaduraBurujabetza Saria jaso duEHNE-Bizkaiak 2013ko Elikadura Burujabetzaren Saria jaso du New York

hirian, Indiako, Maliko eta Haitiko beste hiru erakunderekin batera.

Saria US Food Sovereingty Alilance erakundeak ematen du, eta baliabide

naturalen neurrigabeko ustiaketaren kontra egiten duten, elikagai tradizio-

nalak lantzen dituzten, eta euren komunitateak multinazionalen esplotazio-

tik babesten dituzten elkarteak saritzen ditu.

Ohorezko Saria Haitiko 4ko Taldeak eta Hegoamerikako Dessalines Bri-

gadak eskuratuko dute. EHNE-Bizkaia, berriz, aipamen bereziarekin saritudute Indiako Tamil Nadu Emakumeen Kolektiboarekin eta Maliko Baserritar

Erakundeen Koordinazio Nazionalarekin batera.

Saria Helen Groome Karrantzako baserritarrak jaso zuen,

EHNE-Bizkaia ordezkatuz.

Itzarri Consulting enpresak kirola eta euskara

tzeko egitasmoa bideratuko du, Bilboko Udalare

kara, Gazteria eta Kirolak sailarekin eta Bizkaiko

so Elkartearekin (BIGE) batera.

Egitasmoaren oinarrian kirolari amatuek B

ikastetxeetan emango dituzten hitzaldiak daude

tira zortzi. Helburua bikoitza da; batetik, eusk

normalizazioan eragin nahi dute, eliteko kirolarie

leengan daukaten eragina baliatuz. Bestetik, kir

balioak sustatzeko ahalegina egingo dute, be

hezkuntzaren ikuspuntutik.

Koikili Lertxundi, Ibai Gomez, Arrate O

Aitziber Juaristi eta Iraia Iturregi utbolariak, Be

txausti eta Igor Anton txirrindulariak, Iñaki Iza eta

Urrutikoetxea pilotariak, Maider Unda borrokalar

nate Agirre bodyboardlaria eta Alex Txikon mend

izango dira hizlarietako batzuk. Esan bezala, e

eta kirola uztartuko dituzte Itzarri enpresako ah

riekin batera.

ITZARRI CONSULTING

Bai Euskarari Ziurtagiria Zerbitzua Euskar

EHNE BIZKAIA

Bai Euskarari Ziurtagiria Euskararen bidean maila

Bai Ziurtagiridunen Aldizkaria, 12. alea

Documents

Transcript of Bai Ziurtagiridunen Aldizkaria, 12. alea