BerrikuntzaetaTeknologiaBerriendibulgaziozkoaldizkariaBulegoTeknologikoakargitaratua

InformatikaetaTelekomunikazioZuzendaritza

Aleguztiakeskuragarridituzueondorengowebgunean:www.euskadi.eus/informatika Bidalizueniradokizunak:aurrera@euskadi.eus

A zkenhilabeteetan,Eusko Jaurlaritzakbere langile guztien sakelakotelefonoenmigrazioaegindu, eta, horrenondorioz,1.300 terminalinguru ordezkatu dira. Prozesu honek ekarri dituen berrikuntzakkontuan hartuta, batez ere erabiltzaileen datuen segurtasuna eta

pribatutasuna bermatzeko, lehenengo gaia baliatu dugu hobekuntza horiekzertan diren azaltzeko. Ez galdu «Sakelakotelefonokorporatiboenmigrazioa»artikulua.

Datuak Babesteko Erregelamendu Orokor berria indarrean dago jada, etaberrikuntza batzuk ekarri ditu, enpresek edo erakundeek beren antolaketanezarri behar dituztenak. Berrikuntza esanguratsuenetako bat da orain ez delabeharrezkoa itxategiak Datuak Babesteko Bulegoan inskribatzea. Hala ere,betebehar berri bat ezarri du: tratamenduaren arduradunak tratamendu‐jardueren erregistroa ezarri behar du. Bigarren gaian, «TJE: TratamenduJarduerenErregistroa» izenekoan, erregistro horrek zer suposatzen duen etaEuskoJaurlaritzarenesparruanzereginhorrinolaheltzenzaionaztertukodugu.

Windows10 sistemarako migrazioa eta Of ice365 pakete o imatiko berriarenhedapenaaurreradoazenez,AlboanataleanzenbaitaholkuemangodizkizueguWindows 10 eta Of ice 365 paketeari buruz, baliagarriak izangozaizkizuelakoan.Oraingohonetan jorratukoditugunak izangodiradokumentubat partekatzeko aukerak, dokumentu bat beste pertsona batekin lankidetzanidazteko koedizioaren ezaugarriak, eta plataforma berriak dokumentu batenbertsioenkontrolariegitendionkudeaketaautomatikoa.

«Emakumeak eta zibersegurtasuna» artikuluan aztertzen da emakumea noladagoen orain arte gizonezkoak nagusitu diren sektore honetan. Horretarako,oinarritzathartudugu«(ISC)2»elkarteakberrikiegindakoikerketabat.

Azkenik,IkerbasqueFundazioaklehenaldizemandituensaribatzukaipatunahiditugu,helburubaituteemakumeikertzailebikainenibilbideakagerianjarrietazientziari egiten dioten ekarpena aitortzea. «Ikerbasquek emakumezientzialarienlanasaritudu»artikuluanikusikoduzuenortzukdirensariakjasodituzten3emakumezientzialariak.

AURKIBIDEA 

Sakelako telefono

korpora boen

migrazioa

2. or.

TJE: Tratamendu

Jardueren

Erregistroa

6. or.

Alboan:

Windows10 eta

Office365i buruzko

aholkuak:

partekatzea,

koedizioa eta

bertsioen kontrola

10. or.

Kontrazala:

Emakumeak eta

zibersegurtasuna

Ikerbasquek

emakume zientzia‐

larien lana saritu du

12. or.

URRERA! 69. zk. 

2019ko iraila 

2 2019ko iraila

AURRERA! aldizkaria   69. zk.

Sakelako telefono korpora boen migrazioa 

Aurten egindako sakelako telefono korporatiboen migrazioa askoz gehiago izan daterminalenaldaketahutsabaino;izanere,gailuberrihoriekizatezeskaintzendituztenberrikuntzez gain, terminal horien kudeaketa gehitu baita, biltzen dituzten datuensegurtasunahobetzeko.

A urtengo maiatze‐an eta ekainean,Eusko Jaurlaritza‐rensakelakotele‐

fonoenmigrazioaeginda,etahorrek1.300terminal inguruordezkatzea ekarri du, etaproiektuanbildutakogainera‐ko erakundeak ere kontuanhartzen baditugu (Osakide‐tza, EiTB, SPRI, IHOBE, EVE,HAZI, OSATEK, UPV/EHU,ETS, VISESA... 32 erakundeguztira), 10.000tik gora lineamigratudira.

KONTRATUA  

Eusko Jaurlaritzaren komunikazioenkontratu berriak1 bi urteko iraupena du(luzatzeko aukerarekin), eta Vodafoneenpresari esleitu zaio azkenik, eta hark

ordezkatuko du aurrekoesleipenduna, Telefonica/Mo‐vistar.

VodafonekEuskoJaurlaritzarieskaini dizkion terminaleidagokionez, hiru kategoriaezarri dira: Goi‐kargudunak,teknikariak eta beharbereziakdituztenteknikariak.

[ikus «Sakelakotelefonoenetaerabiltzaile‐pro ilen zerrenda»taula]

Terminalen katalogoosoa eta haienezaugarri nagusiakJakinan2 kontsultadaitezke. Sakelakotelefonoez gain,erabiltzailebatzuek,

1Komunikazio‐kontratua:KontratuberriaEJIEren086‐2018zenbakikoespedienteanoinarritzenda,«Telefonia inkoko,komunikaziomugikorre‐tako,SMSmasibokoetainternetekotelekomuni‐kazio‐zerbitzuenkontra‐tazioa»izenekoa.Guztira4enpresaaurkeztuziren.

EJIE,NegozioGarapena‐renArloarenbidez,jasotakoeskaintzakaztertzeazetaespedien‐teaesleitzeazarduratuda.Etorkizunaribegira,EJIEarduratukodamerkatuandaudenirtenbideteknologikoenegoera,arriskufakto‐reaketaabaraztertzeazetaprobakegiteazere.

2Terminalenkatalo‐goa:Homologatutakoterminalenkatalogoberriaetamigrazioa‐rekinlotutakobestelakoinformazioa(eskulibu‐ruak,gidak...)Gober‐nuarenIntraneteankontsultatudaitezke:

«Jakina

+Lana

+Informatikaetatelekomunikazioak

+Telefonia–ASKkomunikazioak»

Erabiltzaile-profila Gama Sakelakoak

Goi-kargudunak

Phableta

iPhone XS Max Samsung S10+ Nokia 9 Pure View Galaxy Note 9

Smartphonea iPhone XS Samsung S10E Nokia 8 Sirocco

Teknikariak (behar bereziak dituztenak) Berezia

Samsung A50 EE Samsung S9 BQ Aquaris X2

Teknikariak Normala Samsung A40 EE Nokia 7.1

Sakelako telefonoen eta erabiltzaile-profilen zerrenda

69. zk.  AURRERA! aldizkaria

2019ko iraila 3

beharren arabera, MiFi izeneko gailu berriaereizangoduteeskura.

[ikus«MiFiizenekogailuberria»taula]

Espediente berriaren ezaugarri nagusietakobat da Eusko Jaurlaritzaren InformazioElkartea, EJIE, arduratuko dela kudeaketaz,nahizetaerakundebakoitzakerabakikoduennola egin onboarding delakoa edo nolaezarriko duen zerbitzu hori (gaur egun,«Komunikazio mugikorrak» zerbitzuaezarrita dago jada EJIEren ZerbitzuenKatalogoaren barruan, nahi duten erakundeguztiekerabiliahalizateko).

Bestalde, azpimarratu behar dugu sakelakoberriak hasieratik kon iguratuta daudela,lehenespenez,EuskoJaurlaritzarenWiFisarekorporatibora («Batera_mobile» SSIDarekinidentifikatuta) konektatzeko. Horrela, sarehorretako WiFi antena bat irisgarridugunean,tra ikoaantenahorretatikigaroko

da, eta, horri esker, sakelako telefonoarendatu‐faktura murriztu ahal izango da

(kontratu berria, aurrekoa bezala,kontsumoaren arabera fakturatzen baita,bainatra iko‐frankiziarikgabe).

3MiFi:NovatelWirelesskonpainiaksortutakoizenkomertzialada,etaharirikgabekorouterbatizendatzekoerabil‐tzenda,hotspotwifimugikorgisafuntziona‐tzenduena.

MiFibatsaremugi‐korrerakonektatudaitekeentresnabatda,etainterneterakosar‐bideaematendiealdibereanzenbaitgailuri.

LehenMiFiaEstatuBatuetanplazaratuzuenNovatelWireless‐ek,2009komaiatzean.

Enpresaksekulaazalduezbaduere,usteizate‐koada«MiFi»hitzak«MyWiFi»‐riegitendiolaerreferentzia(«NireWiFi»‐a,euskaraz).

[iturria:

]

MiFi IZENEKO GAILU 

BERRIA 

Orain arte, pertsona batek Interneteko

konexioa behar zuenean (edo VPN bidez

Eusko Jaurlaritzaren Sare Korpora borako

sarbidea), USB  modem bat ematen zitzaion,

ordenagailu eramangarrian konektatu eta

konfiguratu zezan.

Hemendik aurrera, ordea, ez da USB modemik

emango, eta horren ordez, Internetera

konektatzeko beharra duten erabiltzaileek

sakelako telefonoek eskaintzen duten aukera

bat erabili beharko dute, hau da, bere 

Interneteko  konexioa  partekatzeko aukera.

Horretarako, behar duen bakoitzean,

erabiltzaileak berak ak batu beharko du

aukera hori bere sakelakoan, besterik gabe:

«Ezarpenak» + «Konexioak» + «Konexioa

partekatzea» [aukera horien izenak dugun

telefonoaren arabera alda daitezke].

Internet intentsiboki erabili eta sakelakoa

daturik gabe gera daitekeela irizten zaionean,

orduan bakarrik entregatuko du Informa ka

eta Telekomunikazioetako Zuzendaritzak (ITZ/

DIT) MiFi3 izeneko gailu bat, aurreko USB

modemaren funtzioak beteko

dituena, baina konfigurazioa

eta erabilera askoz

errazagoarekin. Horrenbestez, orain arte

erabiltzen ari ziren USB modemak ez dira

erabilgarri egongo, eta ITZ/DITen entregatu

beharko dira, Telefonicara itzuli ahal izateko.

Garrantzitsua! 

MiFi bat erabiltzerakoan,

gomendagarria da, lehenik eta

behin, MiFiak lotuta duen

txartelaren PIN  zenbakia 

kentzea.

Horretarako, amaierako erabil‐

tzaileak txartel hori sakelako telefono batean

edo SIM txartelak kudeatzen dituen gailu

batean sartu behar du, esaterako, eta

«Ezarpenak» atalera jo eta dagokion aukera

hautatu edo desak batu beharko du (duen

telefonoaren arabera aldatuko da hori), ez

diezagun PIN zenbakia eskatu. Hori egin

ostean, erabiltzaileak txartela MiFi gailuan

sartu, gailua piztu eta prest izango du.

Horrela, MiFi hori arazorik gabe erabil ahal

izango dugu.

«EJIEko teknikariek terminal 

berrien segurtasuna kudeatu eta 

kontrolatuko dute, eta inoiz ez 

dute sarbiderik izango azken 

erabiltzailearen informazio 

pertsonalera edo hark erabiltzen 

dituen aplikazio pertsonaletara» 

4 2019ko iraila

AURRERA! aldizkaria   69. zk.

Kontuan hartu beharreko beste berrikuntzanagusietako bat zera da: hemendik aurrera,sakelako telefonoekin zerikusia dutengorabehera guztiak (lapurretak eta galerakbarne, 24x7) 440 telefonoan zentralizatukodira, gaur egun Eusko Jaurlaritzaren SareKorporatiboko ordenagailuetako arazoinformatikoez arduratzen den ELZ/CAU4(Erabiltzailearen Laguntza Zentroa) berean,hainzuzen.

Kontratu berri honen bidez, EuskoJaurlaritzak«ekosistema»berribatsortunahidu,bertanterminalberriguztiakbiltzekoetamigrazio berri hau lotzeko Batera izenekokonbergentzia teknologikoko proiek‐tuarekin. Eusko Jaurlaritza ari da garatzenproiektu hori, eta, besteak beste, kostuakmurrizteaahalbidetukodieproiektuanpartehartzen duten erakunde guztiei, baitaezarritakozerbitzuguztietanbalioerantsibateskuratzeaere.

SEGURTASUNA  

Orain arte, Eusko Jaurlaritzako langileek─teknikari zein goi‐kargudun─ zituztensakelako terminalak ez zirenez moduzentralizatuan kudeatzen eta ez zeudenezsegurtatuta, migrazio hau aprobetxatu nahi

4ELZ/CAU:erabil‐tzailearenlaguntza‐zerbitzuaedoarreta‐zentroaeskuragarridagohurrengotelefonozenbakian:440(edotelefono‐zenbakihauetaradeituz,ahotssarekorporatiboanintegratutaezdaudenzentroeidagokienez:

Lakua945.016.440

Bizkaia944.032.440

Gipuzkoa943.022.440

Araba945.016.440)

Bestela,«CAULakua»izenekopostaelektronikokopostontziarenbidezjodaitekeELZ/CAUra,honakokontuhonilotutabaitago:

cau‐ejie@ejie.eus

SANDBLAST MOBILE  

SEGURTASUNA 

Gaur egun, edozein enpresak zaindu

beharreko alderdi garrantzitsuene‐

tako bat bere sarearen segurtasuna

da. Kontuan izanik gero eta mehatxu gehiago

dagoela eta sakelako telefonoak «eraso‐

bektore» berriak direla, hacker askok

erabiliak, ezinbestekoa da kontrola eta babesa

hobetzea gero eta ahalmen handiagoko

telefono horiei.

Kasu askotan, sakelako gailuak izaten dira

enpresa baten sarera iruzurrez sartzeko

«atzeko ateak», eta datu korpora boak

(informazio konfidentziala, etab.) arriskuan

gerta daitezke horren ondorioz. Arrisku horiek

saihesteko edo murrizteko, Eusko Jaurlaritzak

erabaki du bere sakelako gailu berriak

CheckPoint enpresaren SandBlast

Mobile so warearekin kudeatuko

dituela.

So ware hori Eusko Jaurlaritzako

langile guz en gailuetan

(teknikoenak zein goi‐

kargudunenak) instalatuko

da, lehenespenez, eta

informazioa  enkriptatzen  du, bai

eta gure trafikoa segurtatu ere,

baldin eta WiFi sare batera

konektatu eta gure trafikoa atze‐

mateko zantzuak erakusten baditu.

Horrek hainbat mehatxuta k babes‐

tea ahalbidetzen digu, besteak beste:

kutsatutako aplikazioeta k, WiFi sareen bidez

jasan ditzakegun Man‐in‐the‐Middle motako

erasoeta k, sistema

eragilearen exploit‐

eta k, zero eguneko

malware‐ k edo SMS

bidez jasotako esteka

gaiztoeta k.

EJIEk sakelako telefo‐

noak kudeatzeko erabil

‐tzen duen plataformak

eskaintzen duen beste

hobekuntza bat honako

hau da: sakelakoa

lapurtzen badigute, urrune k  blokeatu 

dezakegu  telefonoa,  bai  eta  dituen  datuak 

ezabatu  ere (datu pertsonalak edo

konfidentzialak); hartara, telefonoa ez

dagokion baten eskuetara joatea saihestuko

dugu.

69. zk.  AURRERA! aldizkaria

2019ko iraila 5

izan da terminalen eta haiek izan dezaketeninformazioaren (datuen) segurtasunahobetzeko. Horretarako, sakelako terminalguztiak korporazioko kudeaketa globalarenbarruan sartu dira, segurtasun maila

altuarekin. Hala ere, horretarako, ezin‐bestekoa da lehenik eta behin, telefonoa«erroldatzea».

ERROLDATZEA  

Erroldatzea azken erabiltzaileak sakelakotelefonoa erabili aurretik egin behar duenprozesu bat da, helburutzat duena gailuberria EJIEren kudeaketa‐plataformanerregistratu edo inskribatzea, besterikgabe; horri esker, EJIEko teknikarieksakelako telefonoa kudeatu eta harensegurtasunahobetzekobehardirenaplikazioguztiakinstalatuahalizangodituzte.

Segurtasuna funtsezko pieza bat denezezarritako ingurune berrian, ekosistemarenetaEJIEkegitenduenkudeaketarenaldizkakoauditoriak egitea aurreikusi da. Horihorrela, berriki egin da auditoria horietakobat,etaurrianargitaratukodiraemaitzak.

APLIKAZIOAK 

Zehaztudenekosistemaberriariesker,EMM5

plataforma batean kokatuta, telefonoaninstala daitezke (push terminoa ereerabiltzen da [«bultza» ingelesez]) be‐harrezko irizten zaien aplikazio korporatiboedo publikoak, terminal horien ardura duenerakunde bakoitzak (Eusko Jaurlaritza,

Osakidetza...) balioztatu edo baimenduondoren. Ikusi dezagun zeintzuk ari direninstalatzengauregun:

EMM softwarea (gure kasuan, VMwareIntelligent Hub); horrek, esaterako, besteaplikazio batzuk instalatzea ahalbidetzendu,edosegurtasun‐zuloposibleenaurreaninstalazioaukatzea,etaabar.

CheckPoint fabrikatzailearen SandBlastaplikazioa, telefonoaren segurtasunahobetzen duena. Kasu horretan,erabiltzaileak aldez aurretik baimendubeharko du aplikazioaren exekuzioa,Eusko Jaurlaritzak eta EJIEk adostutakoeskakizunen eskuliburuan ezarritakomoduan.

[ikus «SandBlast Mobile Segurtasuna»taula]

Of ice365 pakete o imatikoko hainbataplikazio,Teams lankidetza‐inguruneaetapostaelektronikoarenaplikazioa.

Beste aplikazio batzuk, esaterako, EuskoJaurlaritzak berak garatutako euskarazkoitzultzailea,«Itzultzaile»izenekoa.

Gure sakelakoan instalatutako aplikazioenzerrenda osoa ikusteko, gure telefonoanagertzen den «AppCatalog» botoia sakatudezakegu. Gaur egun, zerrenda honek 14aplikazio biltzen ditu. Hala ere, asmoa dakatalogoa zabaltzen joatea, denbora igaroahala

5EMM:ingelesez,«EnterpriseMobilityManagement»‐ensiglakdira(Enpresa‐mugikor‐tasunarenadministra‐zioa,euskaraz).Hauda,gure(sare)sistemetansartukodirengailuguztienkudeaketaerraztenduenplatafor‐mada,etasareosoarensegurtasunabermatukodu.

Azkenbatean,terminalberriensegurtasunakudeatuetakontrola‐tzeaahalbidetukodieEJIEkoteknikariei(etainoizezdutesarbiderikizangoazkenerabil‐tzaileareninformaziopertsonaleraedoharkerabiltzendituenapli‐kaziopertsonaletara,etauneorobermatukodaharendatupertso‐nalenpribatutasunaetakon identzialtasuna,postaelektronikokokontuaketadeiakbarne).

Informaziogehiagonahiizanezgero,«Mugikorta‐sunaenpresan»artiku‐luakontsultatudeza‐kezueAurreraaldizka‐riaren44.zenbakian,2013koekaineanargitaratubaitzen.

«Aurreikusita dago  

ekosistemaren eta EJIEk  

egiten duen kudeaketaren 

aldizkako auditoriak egitea» 

6 2019ko iraila

AURRERA! aldizkaria   69. zk.

M aiatzaren 22ko 81/2018Dekretuaren —GobernantzaPubliko eta AutogobernuSailarenegituraorganikoaeta

funtzionalaezartzenduenDekretuaaldatzenduena— bidez, Euskadiko AutonomiaErkidegoko datuak babesteko ordezkariarenorganoasortzenda.GobernantzaPublikoetaAutogobernu Saileko Araubide JuridikoarenSailburuordetzari dago atxikita, baina bereegitura hierarkikoan integratu gabe, beraz,bere funtzioak autonomia hierarkiko etafuntzionalosozegikaritzenditu.

Datuak babesteko delegatuaren eginkizunnagusienarteanhauekdaude:

Euskadiko Autonomia Erkidegoko sailek,organismo autonomoek eta zuzenbidepribatuko erakunde publikoek izenda‐tutako informazio sistema publikoarenorgano arduradunak koordinatzea etasustatzea

Honako hauei euren betebeharren berriemateaetaaholkuaematea:

Tratamendu‐arduradunak

Tratamendu‐zaintzailea

Pribatutasun‐neurrienarduradunak

Datuakbabestekoerreferenteak

Gainbegiratzea ea betetzen direnDatuak Babesteko Erregelamendu Oro‐korra (DBEO6), Datu PertsonalakBabesteari eta Eskubide DigitalakBermatzeari buruzko abenduaren 5eko3/2018 Lege Organikoa, eta halaber datupertsonalen babesari buruzko alorreantratamenduaren arduradunaren edo era‐gilearen politikak, haien barruan direlaerantzukizunenesleipena,kontzientziazioaeta tratamenduaren eragiketetan partehartzen duten langileen prestakuntza, eta

kasuankasukoauditoriak

Datu‐babesaren gaineko eraginaren eba‐luazioaren inguruan eskatzen den aholku‐laritza eskaintzea, eta beraren aplika‐zioagainbegiratzea

Lankidetza Datuak Babesteko EuskalBulegoarekin

Datuak Babesteko Euskal Bulegoarekikoharremanetarako gune moduan jarduteatratamenduari buruzko gaietan, haienbarruan dela 36. artikuluan aipaturikoaurretiko kontsulta, eta kontsultak egitea,behar izanez gero, beste edozein gairiburuz

Datuak babesteko ordezkariak, bere egin‐kizunak betetzen dituenean, behar bezalakoarreta jarriko du tratamendu‐eragiketeilotutako arriskuetan, kontuan hartutatratamenduaren nolakotasuna, irismena,testuinguruaetahelburuak.

Euskal Administrazio Publikoan datu per‐tsonalak babesteko berezko zereginakkudeatzeko, 2018ko ekainaren 18ko Jaur‐laritzaren Erabakiaren bidez, Euskal Auto‐nomia Erkidegoko Administrazio Publikoaktratatutako datu pertsonalak babesteko

TJE: Tratamendu Jardueren Erregistroa 

Datuak Babesteko Erregelamendu Orokor berriak erakundeek ezarri behar dituztenhainbatberritasunekarriditu.Horietakobatdatratamendu‐arduradunakTratamenduJarduerenErregistroaezarribeharduela.IkusdezagunzereginhaunolagauzatzenaridenEuskoJaurlaritzarenesparruan.

6DBEO:AraudiberriraegokitzekoEuskoJaur‐laritzakazkenhilabe‐teetanegindituenkudeaketakezagutzeko,honakodokumentuhauekkontsultaditzakezue:

«EuskoJaurlaritzaDBEOraegokitzea»artikulua,Aurreraaldizkariaren67.zenbakianargitaratua(2019komartxoa)

«DatuakBabestekoErregelamenduberriraegokitzea»artikulua,Aurreraaldizkariaren65.zenbakianargi‐taratua(2018koiraila)

7DBEB:DatuakBabes‐tekoEuskalBulegoarenwebguneo iziala.

www.avpd.euskadi.eus

«DBEOk egindako tratamendu‐

jardueren erregistroa sortzeko eta 

mantentzeko betebeharra ezartzen 

du» 

69. zk.  AURRERA! aldizkaria

2019ko iraila 7

antolaketa‐egitura eta «rolen» esleipenaonartu ziren. Erabaki honek Euskal Auto‐nomia Erkidegoko Administrazio Publikokosail guztiei, haren erakunde autonomoei etazuzenbide pribatuko erakunde publikoeieragitendie.

ROLAK  

HauekdiraEAEkoAdministrazioPublikoarendatupertsonalenbabesarenrolak8:

Tratamendu‐arduraduna(TA)

Rol hori saileko organo egokiaren edoerakundeautonomoedozuzenbidepribatukoerakunde publiko bakoitzeko pertsona ba‐karrekogobernu‐organoegokiarentitularrakbetekodu.

Tratamendu‐zaintzailea(TZ)

Tratamenduaren arduradunaren izenean,datu pertsonalak tratatzen dituen pertsonaisiko edo juridikoa, agintaritza publikoa,zerbitzua edo bestelako erakundea da. Tra‐tamendu‐eragileak datu pertsonalen gaineangauzatu beharreko tratamendua kontratu

batek edo indarreko araudiaren araberakobeste egintza juridiko batek arautuko du,zeinak eragilea tratamenduaren ardura‐dunarekin lotuko baitu eta tratamenduarengaia,iraupena,nolakotasunaetahelburua,etadatu pertsonalen izaera eta interesdun‐kategoriak eta arduradunaren datu per‐tsonalen tratamenduari dagokionez, bete‐beharraketaeskubideakesleitukobaititu.

Pribatutasun‐neurrienarduraduna(PA)

Administrazio Orokorreko sail bakoitzekopribatutasun‐neurrien arduradunaren roladagokion saileko zerbitzu‐zuzendaritzarenedo organo parekidearen titularrak betekodu. Erakunde autonomoetan edo zuzenbidepribatuko erakunde publikoetan, pribatu‐tasun‐neurrienarduradunarenrolaerakundeautonomoedozuzenbidepribatukoerakundepubliko bakoitzeko pertsona bakarrekogobernu‐organoko titularrak edo bereerakundearen barruan izendatzen denpertsonakbetekodu.

Erreferentea(Er)

Datuak babesteko erreferenteen karguabetetzen duten pertsonak arduratu beharkodira datuak babesteko ordezkariari lagun‐tzeaz,dagokiensail,erakundeautonomoedozuzenbide pribatuko erakunde publikoarenjarduera‐eremuan. Erakundearen pribatu‐tasun‐neurrienarduradunak izendatukodituformalki.

Era berean, izendapen horiek datuakbabesteko ordezkariari jakinarazi beharkozaizkio.

FITXATEGIETATIK DATU PERTSONALEN 

TRATAMENDURAKO TRANTSIZIOA 

Datuen babesaren arloko aurreko legeriakezartzen zuen Datuak Babesteko EuskalBulegoari nahitaez aitortu eta jakinarazibehar zitzaizkiola datu pertsonalak zituztenitxategiak, Datuak Babesteko ErregistroOrokorrean inskriba zitzaten. Eragiketa horisailburuaren aginduen bidez egiten zen, etaEHAAn argitaratu behar ziren. DatuakBabesteko Erregelamendu Orokorrarekin(DBEO)desagertuegitendabetebeharhori.

DBEOk (30. artikulua) ezarritako berritasungarrantzitsuenetako bat: datuen trata‐menduaren arduradunek eta zaintzaileekeuren erantzukizunpean egindako tra‐tamendu‐jardueren erregistroa sortu etaeraman behar dute. 30.1 artikuluaktratamenduaren arduradunaren zereginazehazten du, eta 30.2 artikuluak, berriz,tratamendu‐eragilearena, xehetasuna txi‐kiagoaizanarren.

8Araudia:Datuenbabesariburuzindarreandagoenaraudiawebgunehonetankontsultadezakezue:

https://www.euskadi.eus/datu_pertsonalak_babesteko_araudia/web01‐a2datuba/eu/

8 2019ko iraila

AURRERA! aldizkaria   69. zk.

Tratamenduenerregistroada,ez itxategiena,etahauxedatratamenduaDBEOrenarabera,datupertsonalentratamendutzatulertzendadatu pertsonalen gainean edo datupertsonalen multzoen gainean egiten denedozein eragiketa edo eragiketa‐multzo,prozedura automatizatuak erabilita zeinerabili gabe, hala nola: datu‐bilketa,erregistratzea, antolatzea, egituratzea, kon‐tserbatzea,egokitzeaedoaldatzea,ateratzea,kontsultatzea, erabiltzea, transmisioz laga‐tzea, hedatzea edo irispidean jartzeko besteedozein forma, datuak erkatzea edointerkonektatzea, mugatzea, ezabatzea edosuntsitzea.

Erregistro honen helburua erantzukizunproaktiboaren printzipioan oinarritzenda, DBEOren funtsezko printzipioetakobatean. Printzipio horren oinarria da arauabeteezezik,arauabetetzendela frogatuereegin behar dela. Erakundea egiten ari dentratamendu‐jarduera guztien ikuspegi oro‐korraizatekoaukeraematenduentresnada.Erregistro hori Datuak Babesteko EuskalBulegoaren esku dago, kontrol‐agintaritzagisa hala eskatzen duenean. Beraz, araudiabetetzeko ezinbesteko baldintza bat da, eta,gainera,kontuakematekoneurribat,datuakbabesteko egungo araudiaren bestefuntsezkooinarrietakobatdena.

Datu Pertsonalak Babesteari eta EskubideDigitalak Bermatzeari buruzko Legeak9,gainera,ezartzenduadministraziopublikoakbehartuta daudela inbentarioa publiko

egitera, eta bitarteko elektronikoen bidezeskuratu behar dela erakundearen web‐gunean. Beraz, gardentasun‐neurri garran‐tzitsuada.

Laburbilduz: Tratamendu Jardueren Erregis‐troa(TJE10):

Betebeharberribatdaadministraziopubli‐koentzat.

Zerrenda laburtu bat da, erakunde ba‐koitzaren tratamenduen berri ematenduena.

Zerrenda publiko bat da herritarren etaDatuak Babesteko Euskal Bulegoareneskura.

EAEKO ADMINISTRAZIO PUBLIKOKO 

TRATAMENDU JARDUEREN 

ERREGISTROA 

Erregistrohoriegitekoetadatuakbabestekoerreferenteak diren pertsonekin taldean lanegin ahal izateko, datuak babestekoordezkariaren bulegoak Sharepoint lanki‐detza‐ingurune bat sortu du. Ingurunehorretan, gaiari buruzko beharrezkodokumentazio guztia ematen da eta huraegitekoirizpidebatzukezartzendira.

Lehen fasean, datuak babesteko erreferentebakoitzarekin hainbat bilera egin dira,dauden tratamenduak eta DBEOren betetze‐maila zehazteko informazioa biltzeko. Era

9DPBEDBL:DatuPer‐tsonalakBabestearietaEskubideDigitalakBer‐matzeariburuzkoLegea.

Abenduaren5eko3/2018LegeOrgani‐koak(Datupertsonalakbabestearietaeskubidedigitalakbermatzeariburuzkoak)arautzenduDatuakBabestekoErregelamenduEuro‐parrarenbidezdatuenbabesariburuzkoalder‐dioro,eta,beraz,ordez‐katuegitendu,iaosorik,15/1999LegeOrgani‐koa,abenduaren13koa,izaerapertsonalekodatuakbabesteariburuzkoa,orainarteindarreanegondena.

2018koabenduaren6koBOEnargitaratuzen,294.zenbakian.

https://boe.es/diario_boe/txt.php?id=BOE‐A‐2018‐16673

10TratamenduJarduerenErregistroa(TJE):EuskalAutonomiaErki‐degoarenkasuan,Erre‐gistroahonakohelbidehonetankontsultadaiteke:

https://www.euskadi.eus/web01‐a2datuba/eu/contenidos/informacion/rat/eu_def/index.shtml

1.taula:TratamenduJarduerenErregistroan(TJE)dagoeninformazioa,tratamendu‐arduradunarentzat(TA)etatratamendu‐zaintzailearentzat(TZ)

Bildubeharrekoinformazioarendeskribapena TA TZ

Tratamenduarenizena Tratamenduarenarduradunarendatuak Tratamendu‐zaintzailearendatuak Datuakbabestekoordezkariarendatuak Tratamenduarenhelburua

Tratamendu‐kategoriak Interesdun‐kategoriak

Datupertsonalenkategoriak

Hartzaile‐kategoriak

Nazioartekotransferentziak(datuakzeinherrialdetaratransferitzendirenadierazita) Artatze‐epea

Segurtasun‐neurriak

69. zk.  AURRERA! aldizkaria

2019ko iraila 9

berean, erreferente bakoitzak bilerak eginditu tratamenduaren arduradun bakoitza‐rekin, beharrezko informazioa biltzeko.Arduradun bakoitzari dagokio, DBEOarautzen duen erantzukizun proaktiboarenprintzipioarenarabera(Accountability),berejarduerak eskatzen dituen datu pertsonalentratamenduak erregistratu nahi dituenbereizketa‐edoagregazio‐mailaerabakitzea.

Datuak hartzearen eta ondoren dokumen‐tazioaaztertzearenhelburuada,aldebatetik,datupertsonalakjasotzenedotratatzendirenjakitea, eta, bestetik, organo bakoitzeanbetebehar juridikoak betetzeko behar direnprotokoloak dauden eta aplikatzen direnzehaztea, datuak babesteko araudiraegokitzendirenegiaztatuz.

Ondoren, Tratamendu Jardueren Erregistrogisa argitaratzeko informazioa prestatu da.ErregistroakDBEOren30. artikuluan adiera‐zitakoaren arabera jasotzen du informazioa,tratamenduarenarduradunanor den eta zerhelburu duen zehazteko, eta aztertutakotratamenduaren legitimazio‐oinarrien analisilaburraegitendu.

Datupertsonalentratamendua,zilegiizateko,DBEOren 6. artikuluan xedatutako legitima‐zio‐oinarrietako batean oinarritu behar danahitaez, eta, datu‐kategoria berezien trata‐menduak egonez gero, tratamendu horiDBEOren 9.2 artikuluan xedatutako legi‐timazio‐oinarrietako batean oinarritu be‐harko da. Tratamenduren batean datuenkategoria bereziei buruzko datuak tratatzenbadira, datu horiek tratatzeko egokitasunaeta beharra aztertuko dira, eta, horretarako,datu horien tratamenduaren proportzio‐naltasunaaztertukoda.

Bigarren fasean,webguneanargitaratukoda.

Kontuan izan behar da TratamenduJardueren Erregistroa erregistro dinamikoadela, eta sarritan eguneratuko dela, dituenaldaketen arabera, eta, beraz, bertsiodesberdinak izango dituela. Tratamenduak

tratamendu‐jardueren inbentarioan sartzea,ezabatzea edo aldatzea datuak babestekoordezkariari jakinarazi beharko zaio.Etorkizunhurbilean,aplikaziobatsortukoda.Aplikazio horretan, tratamendu‐jarduereninbentarioamantentzeazgain,tratamenduenarriskuen kudeaketari, inpaktu‐ebaluazioeieta auditoretzei buruzko informazioa jasokoda.

Euskadiko Administrazio Publikoan DBEOksortutako betebeharrak behar bezalabetetzeko sortutako sareei dagokienez, hauda, EAEko datuak babesteko ordezkariakkudeatzen duen eremuari dagokionez,guztira 112 tratamendu‐arduradun ditugu,pribatutasun‐neurrien30arduradun,datuenbabesari buruzko 37 erreferente, eta gauregun 802 tratamendu erregistratuta daude.

Datuakbabestekoordezkaria

Datuakbabestekoordezkariarenegitura,funtzioaketalege‐esparruakontsultaditzakezue,webgunehonetarasartuta:

https://www.euskadi.eus/datuak‐babesteko‐ordezkariaren‐egitura‐eta‐funtzioak/web01‐a2datuba/eu/

«TJE erregistroaren helburua 

"erantzukizun proak boa” 

printzipioan oinarritzen da, 

DBEOren oinarrizko 

printzipioetako bat» 

Tratamendu‐

arduradunak

Pribatutasun‐neurrien

arduradunak

Erreferenteak TratamenduJardueren

Erregistroa

Sailak 94 8 17 573

Organismo

Autonomoak10 10 12 95

Zuzenbidepribatuko

entepublikoak8 12 8 134

Guztira... 112 30 37 802

2.taula:TratamenduJarduerenErregistroazifretan

10 2019ko iraila

AURRERA! aldizkaria   69. zk.

ALBOAN: 

Windows10 eta Office365i buruzko aholkuak: 

partekatzea, koedizioa eta bertsioen kontrola 

A urreko artikuluaren jarraipengisa (ekainean argitaratua),zeinetan Eusko Jaurlaritzakopostu guztietan garatzen ari den

testuinguru informatiko berriaren sarreralaburra egin genuen, prestakuntza‐pilulaberrihauekartzendizuegu.

Oraingo honetan, praktika on edo gomendioerabilgarri batzuk aurkeztuko dizkizuegu,kontuan har ditzazuen dokumentu batpartekatu nahi duzuenean beste pertsonabatekinedolankide‐taldebatekin(barrukoakzeinkanpokoakizan).

PARTEKATZEA  

Aipatu genuen bezala, hemendik aurrera,erantsitako itxategiak bidali beharrean,dokumentuak partekatzea gomendatzendugu,hainbatarrazoirengatik:

Denboraaurreztenda

Lankidetzasustatzenda

Kontrol handiagoadugu idazten ari garendokumentuarengainean

Dokumentu beraren zenbait bertsio ku‐deatzean sortzen diren arazoak saihestendira

Informatika‐ingurune berriak, Of ice365paketeinformatikoaetaWindows10sistemaeragilea baititu osagai, denbora aurreztekoaukeraematendigu itxategiakpartekatzean,izanere,behindokumentua idatzita,hainbatmodutan partekatu dezakegu: esaterako,saguaren eskuineko botoiarekin klik eginezdokumentuaren gainean eta «Partekatu»aukera hautatuz. Dokumentuaren kontrolabermatzeko helburuarekin, iraungitze‐databat ezartzea gomendatzen da: horrela, datahori igarotzean, dokumentua partekatuzitzaien pertsonek ez dute dokumentu hori

partekatuta(edoeskuragarri)izango.

Halaber,zenbaitkasutanosogarrantzitsuadadokumentuaren kon identzialtasuna berma‐tzea.Bada,Of ice365berriakaukeraugarieskaintzendizkiguharenedukiarenkontrolabermatzeko:adibidez,pertsona jakinbatekinpartekatzea eta beste inori ez emateasarbiderik. Aukera horiek eta beste batzukdira Of ice365‐ak eskaintzen dizkigun fun‐tzionalitate berriak. Fitxategiak partekatzendituzuenhurrengoanaukerahoriprobatzeraanimatzenzaituzteguhemendik.

Badagobesteaukerabat,osoerabilgarrigertadakiekeena lanaren ezaugarriak direla‐etataldean laneginetadokumentubat idaztekolankidetzanjardunbehardutenei:koedizioazari gara. Funtzionalitate horri esker, bipertsona edo gehiagok aldi berean editatudezaketedokumentubera (idazkibat, kalku‐lu‐orri bat, etab.). Horretarako, pertsonahoriek dokumentua online zabaltzea eta

editatzea gomendatzen da, hau da,nabigatzailearen bidez (Internet Explorer,Mozilla Firefox, Chrome, etab.), horrekerraztu egingo baitu pertsona bakoitzakegindako aldaketak sinkronizatzea.Funtzionalitate berri honi esker, bestepertsonaren kurtsorea zein paragrafotandagoen ikus daiteke zuzenean, bai eta unehorretan bertan idazten ari den testua ere.Gainera, badu beste abantaila bat, egiten

ALB

OAN 

«Office365 

plataformak 

berak automa‐

koki gordetzen 

ditu dokumentu 

bere k sortu‐

tako bertsio 

guz ak» 

69. zk.  AURRERA! aldizkaria

2019ko iraila 11

4.Orain izenaren alboan agertzen denzabalgarrian egingo dugu klik eta aukerahauek izango ditugu: «Ikusi»,«Lehenera‐tu» edo «Ezabatu». Lehenengo aukerahautatzen badugu, dokumentu horieditatzen ari den dokumentu izateraigarokoda.

Beste aukera interesgarri bat ere bada, etaoso erabilgarria izan daiteke guretzat:zerrendabatikusdaiteke,noizbaitnorbaitekgurekin partekatu dituen eta guk bestepertsonekin partekatu ditugun dokumentuguztiekin; zerrenda hori gure OneDriveankontsultadezakegu.

Aukera hori baliatzeko, urrats hauek emanbehardira:

1.Lehenik,Of ice365atariansartu

(https://portal.of ice.com)

1. Joan OneDrivera (pantaila nagusianagertzen den ikonoan klik eginda sarzaitezke)

2.Orain, web orriaren ezkerreko menuan,«Partekatutakoak» aukeran klik egingodugu

3.Barrura sartuta, orrialdearen goialdean,erdian, bi erlaitz agertzen dira: «Nirekinpartekatutakoak» eta «Nik partekatu‐takoak»

4.«Nirekinpartekatutakoak» aukeratuz gero,datu hauek agertuko zaizkigu itxategibakoitzerako: nirekin partekatu dutenitxategiaren izena, partekatze‐data, par‐tekatu duen pertsonaren izena, etaitxategi horrekin burututako azkenjarduerarendata(jarduerahorieginduenpertsonarenizenabarne)

5.«Nik partekatutakoak» aukeratuz gero,datu hauek agertuko zaizkigu itxategibakoitzerako: partekatutako itxategiarenizena, itxategiarenkokalekuaeta itxategihorrekin burututako azken jarduerarendata(jarduerahorieginduenpertsonarenizenabarne)

Ikusten denez,Of ice365 inguruneo imatikoberriak hainbat eta hainbat aukeraeskaintzendizkigu,eta,beraz,horriburuzkoinformaziogehiagoemangodizueguAurreragurealdizkariarenhurrengozenbakietan.

Ezitzazuegaldu.

diren aldaketa guztiak dokumentu horretanbertan erregistratuta geratzen baitira, gerobeste edozeinek kontsultatu ahal izateko.Horrenbestez,orainezdabeharrezkoabestepertsonakegindakoaldaketakegiaztatzeaetadokumentuarenazkenbertsioansartzea,gauregun sarritan gertatzen den bezala. Beraz,denboraaskoaurreztudezakeguhorriesker.

Azkenaukerahorriloturik,adieraziOf ice365plataformak berak automatikoki gordetzendituela sortzen diren bertsio guztiakdokumentuakokatutadagoenSharepointean.Horri esker, halako batean gustura ezbagaude dokumentu batean egindakoaldaketekin, artxibo edo itxategi horrenhistoria berrikus dezakegu eta aurrekobertsio bat «berreskuratu». Horretarako,urratshauekbainoezdirabehar:

1.Hautatudokumentua

2.Fitxategiaren izenaren eskuinaldeandauden hiru puntuen gainean klik egin(edo jarri saguaren kurtsorea dagokiondokumentuaren izenaren gainean eta eginkliksaguareneskuinekobotoiarekin)

3.Agertzen den menuan, hautatu «Bertsio‐historia»aukera.(Dokumentuakizandituenaldaketen arabera, luzeagoa edolaburragoaizangodabertsioenzerrenda)

ALB

OAN 

«Dokumentu 

bera elkarlanean 

idatzi behar 

duten pertsona 

askorentzat oso 

erabilgarria izan 

daiteke 

"koedizio" 

izeneko aukera» 

Of ice365atariberriansartzeko

webgunea:

Emakumeak eta 

zibersegurtasuna 

G aur egun, gizonezko baino emakumezkogutxiago dago oraindik InformazioarenTeknologien sektorean, eta zibersegur‐tasunarenarloan,bereziki,aregutxiago.

Emakumeenpresentzia%11tik%25eraigodalanpostuhorietan, bi urte baino gutxiagoan; hala ere, (ISC)2elkarteak oraintsu egindako azterlan batean, «Womenin Cybersecurity. Young, educated and ready to takecharge»izenekoabera,ondorionagusienarteanageridaoraindiklanaskoeginbehardelalanpostuen eta soldaten berdin‐tasunalortzeko.[Garrantzitsuadaadieraztea ikerketa horrek IparAmerika,HegoAmerikaetaAsia/Ozeano Bareko 1.500 lanpostukolaginabainoezduelaaztertu, etaEuropaezdutelasartu].

Emakume zibersegurtasuneanadituek goi‐zuzendaritzan dutenordezkaritzari dagokionez, azpi‐marratzekoa da gizonei gailen‐tzen zaizkiela, izan ere, %7 baitaemakumezkoen ehunekoa IT‐ko zuzendarien kasuan,etagizonezkoena,aldiz,%2soilik.

Soldataridagokionez,exekutibozaharrenenetaondoenordaindutakoen artean, ohikoena da, oraindik ere,gizonezkoen eta emakumezkoen arteko diferentziakhandiakizatea,gizonezkoenalde.

Kalkuluen arabera, aurten bertan enplegu‐eskaria seimilioi lanpostuetaraino igoko da mundu osoan, etazibersegurtasunarensektorea152.000milioieurorainohaziko da 2020an, Society for Human ResourcesManagement‐ek argitaratutako beste txosten batenarabera.Beraz,emakumearenparte‐hartzearifuntsezkoirizten zaio zibersegurtasunaren sektoreak sortukodituenlanpostueneskariariaurreegiteko.

Informaziogehiago:https://www.isc2.org

Ikerbasquek emakume 

zientzialarien lana saritu du 

I kerbasque Fundazioak Marıa Isabel Arriortua,Aitziber Lopez Cortajarena eta Maia GarcıaVergniory euskal zientzialarien ikerketa lanasaritudu.

Sarihonenlehenedizioahirukategoriatanbanatuda:

MarıaIsabelArriortuak(1950)bereikerketa‐ibilbideosoagatikjasoduaitorpena.EHUkoKristalogra iaetaMineralogia katedraduna 1992az geroztik, uni‐bertsitatean bertan prestatutako EHUko lehenengoirakasletitularraizanda.

Aitziber Lopez Cortajarenak (1974) proteinen in‐geniaritzaren arloan izan duen lidergoagatik jaso duaitorpena.EHUnBiokimikandoktoratuondoren,YaleUnibertsitatera joan zen, eta bertan proteinendiseinua, egitura eta funtzioa landu zituen. 2016an,CIC biomaGUNEra batu zen Nanoteknologia Bio‐molekularrarentaldeagidatzeko.

MaiaGarciaVergnioryk(1978)materialtopologikoenarloan egindako ekarpenagatik jaso du aitorpena.Materiakondentsatuaren isikandoktoratuzenEHUn.Ondoren, Max Planck Institute of MicroestructurePhysicsen lan egin zuen. Gaur egun, material to‐pologikoeiburuzkoikerketaegitenaridaDIPCen.

Ekimen honekin,Ikerbasquek ema‐kume ikertzaile bi‐kainenkarrerakbis‐taratu nahi ditu,zientziari egindakoekarpena aitortu,etorkizunekobelau‐naldientzako ereduizandaitezen.

Informaziogehiago:https://www.ikerbasque.net/eu/berriak/

ikerbasquek‐emakume‐ikertzaileen‐lana‐aitortu‐eta‐bistaratu‐du

Kontrazala!! 69. zk. 2019ko iraila 

PROTAGONISTAKIXTEKO

«Women in Cybersecurity. Young, educated and ready to take charge» txostenaren azala, (ISC)2 elkarteak egina