103 (2002ko iraila)

30
RAMON TELLERIA: ORAINDIK ERE KOLOKAN DAGO EUSKARAREN ETORKIZUNA 2002ko IRAILA, 103. ZENB. DOHAINIK Ba al dago hitz egiterik? Egoera politikoari buruzko mahai-ingurua

description

[Egoera politikoari buruzko mahaingurua] [Uholdeak Narrondon] [Ramon Telleria: Gurasoak eta irakasleak euskararen militanteak ginen garai hartan] [Oier Aizpurua munduko txapeldun] [Imanol Lopez bigarren munduko txapelketan]

Transcript of 103 (2002ko iraila)

Page 1: 103 (2002ko iraila)

R A M O N T E L L E R I A : O R A I N D I K E R E K O L O K A N D A G O E U S K A R A R E N E T O R K I Z U N A

2002ko IRA

ILA,

103. ZE

NB

. DO

HA

INIK

Ba al dago hitz egiterik?Egoera politikoari buruzkomahai-ingurua

Page 2: 103 (2002ko iraila)

ANDUA! BANDUA! Badatorrela, badatorrelairaileko Baleike! Bandua! Aldizkaria egin dutenekhonako hau adierazinahi dizuete: irailekozenbakian Ze berri atale-

an Narrondoko uholdeak, zine-foruma eta Oikiako festak izangodituzue. Jardunian ere aritu gara, zeinekin?Ba Ramon Telleria irakaslearekin.Ur haunditara salto ere egin dugu .Bertan aurkituko dituzue herriko bialderdi politiko giro jatorrean hitzegiten. Behar den bezala!!

Uretan ginela aprobetxatuta, ola-rruak bildu eta zopa gozo-gozoa

prestatu dizuegu, Zumaian hain esti-matua den olarru-zopa.Hori janda gero, ezinbestekoa duzuedigestioa egitea, eta zer hobeto izerdipatsetan aritzea baino, oraingoanOier Aizpuruarekin eta ImanolLopezekin.

Gazte hauen kontu interesgarriakjakin ondoren, zaharren esperien-tziari tragoxka ederra egin behar dio-

zue zarrak berri atalean, oraingoanKontxako ura dastatzeko. Beraz, gogoratu Baleike aldizkariaegiten dugunon ohar hau. Irakurri!!Bandua!! Bandua!!

Btxootx!

HERRI ALDIZKARIAjuan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45faxa: 943 86 17 42email:[email protected]

ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA

Administrazio batzordeaEsther EtxeberriaXabier Azkue

Erredakzio batzordeaIbon ManterolaEneko DorronsoroItxaso Ibarra

Aitor Manterola

KoordinatzaileaAitor Manterola

KazetariakEneko DorronsoroIbon ManterolaItxaso IbarraAitor Manterola

Oikialdean orriaren arduradunaXabier Aizpurua

KolaboratzaileakMiriam Romatet, XabierAranguren, Jon Maia, Jon Sudupe, Esti Esteibar,Dani Carballo, Inaxio Tolosa,

Inaxio Manterola, BelenGolmaio, Izaga Garzia, Koldo Landaluze, BeñatFernandez de Arroyabe, Ihintz Linazisoro, EgoitzLizaso, Garikoitz Telleria,Natur Taldea

ArgazkiakBaleike.

Diseinua eta maketazioaRoberto Gutierrez

Hizkuntz zuzenketaBaleike

Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)

InprimategiaAntza Inprimategia(Lasarte-Oria)

Tirada1.000 ale

Lege gordailuaSS-405/94

ISSN1136-8594

Baleikek ez du bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esa-nen eta iritzien erantzukizunik.

EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO

Argitalpen honen edizioko laguntzaile:

Azaleko irudia

Eva Franco

Page 3: 103 (2002ko iraila)

4 2 0 0 2 K O I R A I L A

atia irikitaZumaian ere herritar kategoriaezberdinak omen daude

Roberto Tejera Bollain

ORAIN URTEBETE luzetik hona herriko San Juan egoitzaren paretikerrepide berria egiten ari dira, bertatik eta Joxe Deuna kalearekin bat egi-teraino. Lanak iazko abuztuan hasi baziren ere, orduko irailean gelditueta aurtengo abuztura arte geldirik egon dira, eta bertan zeuden obreta-ko materialak-eta barreiaturik.

Azkenik lanei berrekin eta badirudi datorren urteko hauteskundeenaurretik bukatuko dituztela (komeni zaielako, jakina), baina bertakoauzokideon iritziak ez omen die gehiegi axola. Izan ere, karrika berriaJoxe Deuna kaleko 26. eta 27. atarietatik lauzpabost metrora igarotzenden arren, egiten ari diren lanen arabera, atariotako bizilagunok berro-geita hamar metro inguru ibili beharko ditugu zorioneko kalera abiatze-ko, gure etxeen eta errepidearen artean sekulako hormigoizko paretakzuzen igarotzea oztopatzen digulako.

Gauzak honela, auzokideok behin baino gehiagotan eskatu dioguUdalari (idatziz eta garaiz) sikera eskailera ziztrin batzuk jar diezazkigu-la bertako bizi-kalitatea hobetzeko eta etxetik gertuen igaroko zaigunkarrikatik at geldi ez gaitezen, baina ezelako erantzunik ez dugu jasohonen guztiaren inguruan; egun, obrak burutzen ari eta, jakina, gureeskaria ez da aintzat hartu.

Honegatik guztiagatik ari naiz kexa hau idazten. Izan ere, Udalekogure gobernariek ez dituzte, ez, horrelako txapuzak euren Paola aldizka-ri zoragarrian azalduko; ez horixe. Eta gainera, ez omen digute zertanerantzun idatziz eta epe duinean, beraiek "silencio administrativo" dela-koa nahi bestetan egin baitezakete, eta epeak betetzearena hiritarronkontua besterik ez baita.

Hala ere, esatekoa da hau ez zatekeela gertatuko "bigarren mailako"gure auzunean izan ez balitz. Gurean berdin da baldosarik gabeko hor-migoi hutsezko espaloiek itzelezko pitzadurak baldin badituzte, edo lora-tegirik gabeko edozelako berdeguneak jasan behar baditugu; turistek ezdute gure auzuneko txokorik pairatu behar, bertako biztanleok baizik.Ondorioz, pentsatzekoa da Zumaian ere kategoria ezberdineko zumaia-rrak bagarela, Udalaren kudeaketa jasaterakoan jakina, zergak ordain-tzeko orduan denok oso bertsuak baikara.

HerrigintzanIbon Manterola

UDARA HASI berri den honetan, akabo oporrak! Bukatu da goize-ko hamaiketan jaikitzea, agur ezer egin gabeko arratsaldeak, akabogau parteko tertuliak... eta badatoz eskolako lanak, goizeko edogaueko erreleboak, nagusiaren umore txarra, erosketak presaka egi-tea... hitz gutxitan, udaran ahaztuta xamar izaten dugun herrigintzaate joka datorkigu berriro ere.

Herrigintza, hitz polita bera, potoloa bezain sakona. Nik neuklehenengo (eta azkenengo) aldiz herriaren alde lan asko egin zuenlagun on bati entzun nion. Ederki esaten zuen hark, etxe berri bategitea herrigintza da, baita ikasten edo lanean jardutea ere. Kirolaegitea, kultura lantzea eta indartzea, lagunartean umore onean ibil-tzea... hauek ere herrigintza dira. Baita festak antolatzea, edotahalako edo bestelako proiektu berri eta adoretsuak martxan jartzeaere. Orduan, dena da herrigintza, herriaren alde egiten bada.

Gauzak horrela, eta ikasturte berria abian den honetan,Zumaian denon beharra dauka herrigintzak, bakoitza bere txoko-tik, bere ekarpena eginez. Gu behintzat saiatuko gara hileanbehin herriari bultzadatxo bat ematen. Laguntzeko prest?

Kale nagusia, 2 Tel. 943 861521

BILDUMARAKO ETA ANTZINAKO OBJEKTUAK

Parte hartu eta idatzi!!

Bidali gutunak BALEIKEk Juan Belmonte

kalean duen egoitzara edo gure posta elek-

tronikora: [email protected]

Page 4: 103 (2002ko iraila)

Zumbillo, 4 Tel. 943 861407

52 0 0 2 K O I R A I L A

DANI

PAUTATIK AZKEN unean "erori" den erreportaia nagusiarenordezko gaia pare bat ordutan aurkitu beharra, betiko kolaboratzaile-aren axolagabekeriak bat-batean umezurtz utzitako iritzizko zutabea"mesedez" eta presaka eskatu beharra, azken orduko ustekabeko ara-zoak direla eta, inprentako arduradunekin aldizkariaren entrega-epe-aren luzapena urduritasun sintomarik gabe eztabaidatu beharra,azken udal erabaki polemikoaren inguruan aurreko alean argitaratu-tako kronika ustez luzeegiak sortutako haserrealdiak telefono deizakar zein gutun desatseginen bidez isilik jasan eta irentsi beharra,argazki makina digitalaren kapritxoen ondorioz Goiko Plazako apar-kalekuei buruzko inkestaren irudiak ziztu bizian errepikatu beharra,mimo handiz diseinatutako portadaren magentaren portzentaiareninguruan eskanerrarekin "borrokatu" beharra, tajuzko informaziorik

gabeko agorraldi denboraldietanhuskeriak interesgarri bihurtzekoamarruak landu eta irudimena inoizez bezala esplotatu beharra, ale batdisketean grabatu eta rotatibara bida-li bezain pronto hurrengo zenbakiamaketatzen hasi beharra… eta berrizere erreportaia nagusiaren hutsunea,beste kolaboratzailearen arduragabeke-ria, inprentakoekin negoziazioak, zenbaitzuen protestak, argazkimakinaren eta eskanerraren kapritxoak, informazio prebisioen eska-sia, imajinazioaren oporraldiak… Eta hurrengo zenbakia…

Ez da lan makala izango, ez, beste ehun zenbaki lortzea…

Beste ehun zenbaki

Eguzki Agirrezabalaga

Page 5: 103 (2002ko iraila)

6 2 0 0 2 K O I R A I L A

JOAN DIRA, ba, aurtengo pestak ere.Aurreko alean Patxik eta Xantik iragarrita-ko egitaraua, goitik behera bete zerOikian. Goitik behera jardun zuen euriakere gogotik, ondo bustitako jaiak nonbaitizan badira geurean izan dira-eta. Seiegun, eta sei gau izan genituen: batekobertsolari, besteko ume jolas, erromeriak,pilota partidak, dantza erakustaldia, …Oilasko biltzen eta sagardo festan girotzenhasita, Oihana eta Jontxuk izan zutenohorezko baltseorako nahiko lan. 24ansekula baino txakolinzale gutxiago, bainadantzarako sasoia badutela erakutsi zutenBertol eta Kristina txapeldunek. Goizekodantzariak hankak arinago mugitzen zituz-ten, arratsaldez proban jarritako idiekbaino, igande umela. I pelota txapelketan

berriz Alkorta eta Oliden nagusi, urdaiaz-pikoa jatera arrimatu zitzaien apopilorik.Asteartean aldiz, plaza bete ume, gorriti-ren animaliakeriak ikusi ostean, izeko Ina-xiren txokolatea aurten ere amaituta; gaue-an jarri pieza! eta Gijarro anaiakbertsotan… hauek bai direla piezak!Ezkonduen barruko kamixeta xulodunikezin ikusi ordea azken egunean, zahatotikordea… ardua honea!!! Asto probak, txan-paiña, eta noski, bukatzeko baratzuri zopa.Ah! Eta argia joan zen egun horietakobatean, su festa ikusgarriak, PirotekniaEskubetz-en eskutik. Ze inpresiyo?!?Lasai,bado ta geyo!!Izan ere herriko jaiak aitzakiatzat hartuz,beste kontu bat plazaratzeko ordua helduda. Azken urteetan badago Oikiarrak ardu-

ratzen gaituen makina bat gauza: haurrezbetetako eskola txikiari hazi eta eraberri-tzeko garaia heldu zaio; babes ofizialekoetxebizitza berrien beharra hitzetik hortze-ra dabil; bizilagun berri ugari ditugu behareta ideia berriekin; apaizetxea bezalakoeraikin estrategikoa pipiak jango digu lais-ter; hauteskundeetarako bozkaleku pro-pioa; gizarte zerbitzu eta kultura aldetiksumaturiko beharrak;arrotzak zaizkigunikurrak;…Oikiaren etorkizuna, oikiarroi estuki lotuadagoelako, auzolanean hasi beharra dago.San Bartolometan ikusi ahal izan duguherrigiroa badagoela, lanean hastekojende prestatua ez zaigu falta, eta gogoaguk geuk biziko dugun etorkizun hobeagobatean amesteak ekarriko digu. Asanblada,lantaldea, batzordea,… izena da gutxiene-koa, baina hasi beharra dago zerbaitetannortasuna galduko ez badugu. Badakit norbaitek zer esango duen: goianazaldutakoa pilota besteren teilatura bota,eta portugesen karroan ihesi joatea dela.Besteren batentzat, ideia ona baina irrealaizango dela ere badakit. Eta badakit, azke-nik, zokormazoren batek zer esango duenahots goran: hamen earra, hamen earra!!!

Xabier Aizpurua

Hamen earra, hamen earra!!!

ze berri?

ABUZTUAREN ERDIALDERA zine-astea antolatu zuten zine-forumaz arduratzen direnek. Pelikula denak fantasiazkoak ziren,eta harrera ere antzekoa izan zuten. Jende mordoa hurbildu zen,guztira 1.000 lagun gutxi gorabehera. "El señor de los anillos"filma ikustera 600 pertsona joan ziren. Ez da gutxi ez!! Ikusgaizeuden beste pelikulak hauek izan ziren: "El pacto de los lobos","El fantasma y la señora Muir" eta "Vidocq".

Antolatzaileak oso gustura daude izandako harrerarekin, etadatorren urtean antzeko zerbait antolatzeko asmotan omen dira.Baina datorren urteko zine-astea komediari eskaini nahi diotela

aipatu digute, eta dagoeneko bi pelikula erreserbatuta dituztela.Bestalde, zine-forum saioak urriaren 10ean hasiko dira, eta

abendura bitartean ikusgai izango diren filmen zerrenda ereeskuratu dugu. Hauxe da:

Zinezaleentzat aukera bikaina. Gozatu!!

Fantasiazko arrakasta

- "En construcción"- " Mulholland drive"- "Elling"- "Ghost World"

- "El pabellón de los oficiales"- " En tierra de Nadie"- " Apocalypse Now Redux"

Page 6: 103 (2002ko iraila)

Basadi Auzategia, 9-A 2-B

72 0 0 2 K O I R A I L A

ABUZTUKO AZKEN bigarren asteburua ez dute berehalakoan ahaztuko Narron-doko bizilagunek. Botatako euri-jasek zenbait etxetan, tabernan eta Angel Etxa-nizen aroztegian eragindako txikizioak dezentekoak izan ziren, eta bizi izandakolarritasunak ere ez ziren gozoak izan.

Angelek esan digu oraindik kalteen balorazioa egiten ari direla, baina hasie-ran uste zuena baino kalte txikiagoak izan dituztela. Hori bai, eginda zeuzkaten lanbatzuk alperrik galdu zaizkie. Aroztegian 70 zentimetrorainoko ura zegoela aipatudigu. Bere ustez, euren lantegiaren atzean dagoen errekako zubiak ura gorantzbidaltzen du, eta horregatik euri asko egiten duen bakoitzean lantegia urez bete-tzen zaie. Zubi horren ardura erakunde bakar batek ere ez du bere eskuetan hartunahi, eta hor jarraitzen du. Angelek dioen bezala, urek aurretik norbait eramanarte ez dute ezer egingo.

Tabernan ere kalte ugari eragin zituen urak. Aitor Etxabek esan digunez, bode-ga urez gainezka zegoen, sabairaino iritsi arte. Tabernan bertan, aldiz, 10 zentime-troko altuera hartu zuen. Edari eta janari guztiak kenduarazi zizkion Osakidetzak,eta taberna astebetez itxita izan zen.

Bestelakoan, zenbait etxetan ere larri ibili ziren. Zortzi bat familia beraienetxeetatik atera behar izan zituzten, metro bateko ura zutelako. Kotxe bat ere era-man zuen uholdeak.

Uholdeak Narrondon

Urak txikizio handiak egin zituen Narrondon.

Page 7: 103 (2002ko iraila)

8 2 0 0 2 K O I R A I L A

Ikasturtea hasi berria dela eta, Ramon Telleriairakaslearekin aritu gara jardunian. Euskalhezkuntza sistema, euskararen egoera...denetik jorratu dugu "maixu Ramonekin"

AHIZ ETA ikasturte berri baten hasieranegon, lasai dago Ramon Telleria. Espe-rientziagatik izango da. Patxada ederreanharrapatu dugu, eta horrelaxe aritu garasolasean.

Zenbat urte daramazu irakasle lanetan?78an hasi nintzen , beraz hogeita lau urte.Zer gogoratzen duzu hasierako urte haietatik?Gogoratu? Gauza asko. Oraingo aldean oso-oso des-

berdina zen. Nik bosgarren, seigarren eta zazpigarrenmailan ematen nuen; zortzigarrena ez zegoenez,Zarautza joaten ziren ikasleak azken urte hori egitera.

Ikasle kopurua ere oso txikia zen.Garai horretan euskara batuarenauzia ere puri-purian zegoen...

Bai, bai. Herrian eztabaida handiaizan zen.

Hasiera haiek gogorrak izangoziren, ezta?

Dudarik gabe. Baliabide material etaekonomikoak oso eskasak ziren.Horrek eskatzen zuen helburuak garbiedukitzea. Gurasoak eta irakasleak eus-kararen militanteak ginen. Pentsa, osti-ralero gurasoek garbitzen zituztengelak. Orduan ez zegoen garbitzaile-rik.

Beraz, klaseak emateaz gain, bestegauza asko egin behar...

Dudarik gabe. Lehen aipatutakobaliabide eskasak zirela eta, gorabehe-ra asko ziren Zumaian. Bat aipatzeko-tan, San Telmotan antolatzen genuenberbena aipatu behar. Urtero-urtero

jardunian

N

“Gurasoak eta irakasleak

euskararen militanteakginen garai hartan”

I R A K A S L E ARAMON TELLERIA

Page 8: 103 (2002ko iraila)

92 0 0 2 K O I R A I L A

Amaiako plaza z/g Tel. 943 860959

Egan taldea etortzen zen San Telmo bezperan. Horre-kin diru pixkat atera eta aurrera. Herriko jende guztiainplikatzen zen, eta nire ustez, santelmoak herritikkanpora zabaltzeko balio izan zuten berbena haiek.Urola guztia etortzen zen.

Garai gogorrak bezain politak ordukoak...Hori da! Jendea, bai gurasoak bai irakasleak zerbai-

tegatik sartu ginen saltsa horietan, euskararen militan-teak ginelako. Polita izan zen, bai.

Zuk beti euskaraz irakatsi izan duzu, ezta?Bai, bai, beti euskaraz. Hori izan da Zumaiako Ikas-

tolak izan duen ezaugarri nagusia, dena euskaraz ira-kastea.

Eta beti zientzietako gaiak erakusten?Bai, gehienbat bai. Andoni Ormazuri etorri zitzaidan

etxera, Zientzia Ekonomikoak bukatuta nituenez,matematika eta horrelakoak emateko.

Ez al zara aspertzen urtero gai berdinak ematen?Ez, gaiak ia berdinak izan arren, egoerak aldatu egi-

ten direlako. Gainera, urtetik urtera zerbait aldatzenda. Nire kasuan, adibidez, urtero ematen ditudan zien-tzietako gaiez gain, beste ba-tzuk ere eman izan ditut: plastika,gizarte, etika...

Bada hitzetik hortzera dabilenesaldia: "irakasleak oso ondobizi dira"...

Oporren luzeragatik esaten dahori, baina hemen inork ez duezer oparitzen. Zerbaiten ordainada hori. Gure lanean harremanpertsonal handia dago, eta horrekbatzuetan tentsioa sortzen du,momentu gogorrak izaten dira.Eta horrek pertsona erre egiten du. Urte bukaerarakopilak gastatzen zaizkigu. Hala ere, une gozoagoak erebadira.

Gaur egungo ikasleek lehengoek baino buruhauste

eta arazo gehiago ematen dituztela esaten da. Hala alda hori?

Ez dakit umeak asko aldatu diren. Elkarren artekoharremanak bai, horiek desberdinak dira, bai irakasleen

Nire ustez,ezinezkoa da gauregungo gurasoeklehengoek egitenzituzten auzolanakegitea, adibidez

Page 9: 103 (2002ko iraila)

10 2 0 0 2 K O I R A I L A

aldetik, baita guraso eta umeen aldetik ere. Nik haulehen aipatutako militantziaren gaiarekin lotuko nuke.Lehen errazagoa zen dena, helburuak jarrita zeudelakoeta denok helburu horiek lortu nahi genituelako. Zer-bait lortu nahi horrek asko laguntzen zuen. Denokbatera joaten ginen, eta harremanak estuagoak ziren.Gaur egun, irakasleek lanpostu finkoa dute, gurasoekbaliabide material handiagoak... bakoitza bere aldetikgoaz. Orain guraso batzuentzat hezkuntza zerbitzu batda, eta asko eskatzen dute.

Harreman ez hain estuak izateak ba al du eraginikumeengan?

Nire ustez bai. Hori umeei transmititu egiten zaie, etahorretaz konturatzen dira.

Harreman horiek berreskuratu aldaitezke?

Zaila da. Nire ustez, ezinezkoa dagaur egungo gurasoek lehengoek egitenzituzten auzolanak egitea, adibidez.Baina hori normala da. Garaiak aldatuegin dira.

Baita gizartea ere.Bai, dudarik gabe. Baina eskola bera

ere aldatu egin da. Euskal Herriko hez-kuntzaren egoera hobea da. Orain nor-maltzat jotzen duguna, klaseak euska-raz izatea, adibidez, lehen lortu beharra zegoen. Horilortzeko lan egin beharra zegoen. Eta gauzak lortzengaur egungo egoerara iritsi gara: baliabide materialakhobeak dira, irakasleak hobeto prestatutakoak, etab.Batzuen ustez bukatu da, horrekin konformatzen dajendea. Eta nire ustez, hori hankasartze handia da.Oraindik asko daukagu egiteko.

Zer, adibidez?Eusko Jaurlaritzak hezkuntza sistemaren %45 baka-

rrik dauka bere esku. Beste guztia Madrilen menpeandago. Gaurko legediarekin ezin dugu aurrerago joan.Eta kontuz! Aspaldian euskal hezkuntza sistemaren aur-

kako iritziak datozkigu Espainia aldetik, eta beraienesku dago hori.

Zein da Kalitatearen lege famatu horri buruzkozure iritzia?

Oraintxe aipatutako testuinguru horretan kokatubehar da. Azken batean, atzera begira egindako legeada. Denok dakigu zein den PPkoen eredua, aspaldikoeskola tradizionala. Eskola ahaleginaren emaitza delaesaten dute, eta ni horrekin ados nago. Baina horrenatzean aspaldiko eredua berreskuratzeko daukatenasmoa dago ezkutatuta.

Lege horrekin %45 hori ere arriskuan dago, ezta?Bai, bai. Baina lege hori gabe ere bai, Eusko Jaurlari-

tzaren esku dagoen zati hori LOGSE-ren garaikoa delako.

Hezkuntza alde batera lagata, zu zeupolitika munduan ibilitakoa zara.

Bai, horretarako beharra ikusten dut.Nola ikusten duzu Euskal Herriko

egoera politikoa?Nik lehengoarekin lotuko nuke, orain

arte aipatutakoarekin. Autonomia nahi-koa dagula esaten digute, Europan edomunduan ez dagoela gurea adinakoautonomiarik. Ni lehengora bueltatzennaiz. Hainbesteko autonomia badugu,

zertara datoz egiten dizkiguten mehatxuak, gure hez-kuntzan manipulatu egiten dela, eta abar?

Noraino iritsi daitezke mehatxu horiek?Auskalo, baina ez nintzateke harrituko, dabiltzan

bezala ibilita, gure hezkuntzan murrizketak egiterainoiristea. Hor dago, esaterako, Eusko Ikaskuntzaren Auña-mendi entziklopediarekin gertatutakoa.

Nola aldatu genezake egoera?Horrek erantzun bateratua eskatzen du, eta hori poli-

tika orokorreko zerbait da.Baina dena politikoen esku uztea ez al da lehen

aipatutako konformidade horren adierazgarri? Ez al

“Denok dakiguzein den PPkoen

eredua,aspaldikoeskola

tradizionala”

Page 10: 103 (2002ko iraila)

112 0 0 2 K O I R A I L A

lukete beste sektore batzuek erantzukizun gehiagohartu behar?

Orain dela hogeita hamar urteko militantzia egoera-ra bueltatzea ia ezinezkoa dela uste dut. Hala ere, fal-tan botatzen dut helburu batzuk finkatu eta kontzien-tzia indartzea. Hori garrantzitsua da. Badirudi,lehenxeago esan bezala, zerbait lortu eta dena egindadagoela. Eta kontuz! Oraindik ere kolokan dago euska-raren etorkizuna etaeuskal kulturarengarapena. Eta horiazaldu eta zabalduegin behar dugu,jendeak ideia horiekbereganatuz itzalitadaukan kontzientziapizteko, bai gurasoenartean, bai irakasleenartean. Kontzientziahorrek eramangogaitu denon arteanzerbait egitera. Hori da gure lana.

Euskara aipatu duzu. Zer gertatuko da euskarare-kin?

Alde batetik, eskola D eredukoa da, baina bestetik,inkestek eta ikerketek diote klasetik kanpo ez dugulaerabiltzen. Beraz, badago zer konpondua. Gehienbaterabileraren aldetik, eta gazteei buruz ari naiz. Etxean,eskolan lan egin behar da hori aldatzeko.

Bestalde, etorkinak ere gero eta gehiago dira, baitaZumaian ere. Gure herrian badira, besteak beste, bra-sildarrak, argentinarrak eta marokoarrak. Eskolan horinabaritzen da. Lehen banaka batzuk etortzen ziren etatxiki-txikitatik ikastolara joanez euskaldundu egitenziren. Orain, berriz, alderantzizkoa gertatzen da.Hogeita lauko gela batean hiru edo lau kanpotar badau-de euskaldunek jotzen dute gaztelaniara. Hor ere lanabadaukagu.

Eleaniztasuna oso ondo dago, baina euskara? Ez algara geure-geurea dena baztertzen ari? Nolako euskaraerabiltzen dugu orain? Erdal hizkuntza batean mintza-tzeko arazoak dituzten umeei ordu bereziak eskaintzenzaizkie, baina euskara baldin bada kalitate txarrekoa,ontzat jotzen da euskaraz aritzea nahikoa balitz bezala.Horrelakoten erne ibili beharra daukagu.

“Oraindik erekolokan dagoeuskararen

etorkizuna etaeuskal kulturaren

garapena”

Baltasar Etxabe, 5Tel. 943 14 31 35

RAMON TELLERIA orain dela 47

urte jaio zen Zumaian. 1978an hasi

zen irakasle lanetan ekonomia zien-

tzietan lizentziatu eta gero, eta orain

ere horretan dihardu. Irakurtzea eta

kirolak ikustea oso gustuko ditu.

Page 11: 103 (2002ko iraila)

12 2 0 0 2 K O I R A I L A

ur haunditan

Arantxa Gajate, Eusko

Alkartasuneko

zinegotzia, eta Migel

Aperribai, orain

gutxira arte Batasuna

zeneko zinegotzia,

mahai baten bueltan

eseri genituen oso

nahastuta eta

gaiztotuta dagoen

Euskal Herriko egoera

politikoaz hitz egiteko.

POLITIKA

“EUSKALHERRIA

irtengo da egoerahonetatik”

Egoera politikoari buruzko mahai-ingurua:

Page 12: 103 (2002ko iraila)

132 0 0 2 K O I R A I L A

AJ eta PSE-EE ere gonbidatugenituen, baina ez parte hartzeaerabaki zuten. Lastima, gureasmoa denak biltzea zelakohainbatetan eskatzen den elka-rrizketa giroa bultzatzeko. Hala-

re, Arantxa Gajate eta Migel Aperribaioso giro jatorrean aritu ziren.

Batasunaren ilegalizazioaZein da Batasunaren ilegalizazioariburuzko zuen iritzia?Migel Aperribai: Astakeria bat da, atzera-kada bat suposatzen duelako Herri honekdaraman askatasun bidean eta baketzeprozesuan. Bi gai horietan sufrimenduaeta denboran atzera egitea besterik ez duekarriko. Euskal Herria salbuespen egoe-ran dago, kanpotik ezarritako salbuespenegoeran, herritarrei oinarrizko eskubide-ak murrizten zaizkielako: biltzea, aurkez-tea, manifestatzea, hauteskundeetan aur-keztea, iritzia ematea. Neurri honekeskubide horiek zapuztu egiten ditu.Arantxa Gajate: Erabat aurkakoak gara.Orain dela hilabete batzuetatik ikustenzen bazetorrela horrelako zerbait PPkoenmehatxuak entzunda, eta azkenean gau-zatu egin da. Madrildik datorren estrate-giaren puntu bat da, eta gure ustez, hel-burua ez da bakarrik Batasuna legezkanpo uztea, gizartearen oinarrizko esku-bideak zapaltzea ere helburuen barruandago. Ezer ere ez du konponduko, etaarazoak gehituko ditu. Gainera, baketzeeta normalkuntza prozesuetan ez du ezerlagunduko.Nora eramango gaitu gaitu prozesuhonek?Migel Aperribai: Noraino iritsiko direnaurreikustea zaila da, baina ni beldur naizatxiloketak izango direla. Arzalluz berakere aipatu zuen aukera hori, eta nik ere

hala uste dut, ikusiz Garzonek martxanjarritako prozesu penalean inputatu per-tsonalik ez dagoela; eta horrek iritsibeharko du. Aurrekariak edo antezeden-teak baditugu, orain urte batzuk MahaiNazional osoa kartzeleratu zuten,eta orain ere antzeko zerbaitgertatuko da. Epe luzera,berriz, edozer gauza gertadaiteke. Arantxak zioenbezala, nik ere ez dutuste hau Batasunarenaurkako neurrietan geldi-tuko denik. Neurriak poli-tikoak dira, bai PPk etaPSOEk hartutakoak, baita itxu-ra judizialarekin Garzonek hartudituenak ere. Horren atzean PP dago,nagusitasun osoa du, iritzi publikoa berealde dauka, komunikabide guztiak erebai; eta hauek zein diren badakigu, zei-nen oinordeko diren jakina da. Frankis-moaren oinordekoak dira. Hauek oraindela hogeita bost urte autonomien esta-tuaren aurka zeuden, eta noski, baitalurralde historikoek nazio izateko duteneskubidearen aurka ere. Eta orain inbo-luzio bat egin nahi dute, eta beraien beti-ko planteamenduetara itzuli, periferiara.Erdia eta periferia. Euskal Herria, Kata-lunia eta Galizia beste erkidego autono-moen pare izatea nahi dute, administra-zio hutsak, beraien menpekoadministrazioak, periferikoak. Norainoiritsi daitezkeen jakitea zaila da, bainalehengo batean EAJko ordezkari bati ira-kurri nion datorren urteko hauteskundemunizipalak bertan behera utzi ditzakete-la. Eta hori gerta daiteke, ikusten badutehauteskunde horietan ez dutela emaitzaonik lortuko. Daukaten pentsakerarekinedozer gauza egiteko gai dira.Arantxa Gajate: Auskalo noraino iritsi

daitezkeen, zeinek daki!! Hurrengo tres-na zein izan daitekeen, batek jakin.Migel Aperribai: Hor dago orain delaegun batzuk gertatutakoa. Ibarretxeri ezdiote laga ontzi baten botadurara joaten,

pertsona eta berak ordezkatzen duenerakundea desprestigiatuz.

Arantxa Gajate: Azken fine-an oso ondo kalkulatutadagoen estrategia da. Ezdute, esaten duten beza-la, ETArekin bukatunahi. Beraiek beldurtzen

dituena da abertzale guz-tiok bat egitea indarkeriarik

gabeko egoera batean. Oraindela lau urte beldurtu egin ziren, eta

berriz horrelakorik gertatzea ez dutenahi. Beldurra diote abertzaleok akordiopolitikora iristeari. ETAk ez ditu izutzen,ez die molestatzen. Gehiago esangogenuke: ETA behar dute. Gure ustez bimuturrek elkarren beharra dute. Zumaian nolako eragina izango duBatasunaren ilegalizazioak?Migel Aperribai: Lehen aipatutakoakZumaiako herritarrak pairatzen ditu.Gure herrian jende askok egindako auke-ra politikoa legez kanpo utzi dute, eta ezda ahaztu behar azkenengo hauteskundemunizipaletan bigarren indar politikoaizan zenaz hitz egiten ari garela. Orainjende hori erreferenterik gabe gelditzenda, ezin dute bildu, ezta manifestatu ere.Alderdien lege honekin badirudi pertso-nak estigmatizatu egiten direla, pertsonaktxarrak dira abertzaleak direlako. Eta gau-zak dauden bezala, badirudi hemendikaurrerako hauteskundeetan arazoak izan-go dituztela talde bezala aurkezteko.Arantxa Gajate: Migelek esandako horre-tan ikusten da noraino iritsi daitezkeenPPren estrategia eta Garzonen autoak.Ilegalizazio prozesua ere noiz hasi dutenkontuan hartzekoa da gure ustez. Azke-nengo hauteskundeetan, joan den urtekomaiatzean Batasunak izugarrizko behera-kada izan zuen. Zeraman bidea gizartea

“Abertzaleak Herri honen zati bat gara, eta elkartutaaukera gehiago izango ditugu aurrera egiteko”

“Madrilgogobernuaren

indarra hemengo ahulta-

sunean dago”

E

Page 13: 103 (2002ko iraila)

14 2 0 0 2 K O I R A I L A

zigortzen ari zitzaion. Eta orain, badirudiilegalizazioarekin Batasuna indartzeanahi dutela.Migel Aperribai: Bukaeran esan duzuna-rekin ez nago ados. Badirudi Batasunazigortu behar dela, hori derrigorrezkoadela. Alde batetik, Batasunaren aurkahartutako neurrien kontra zaudete, bainabestetik, Batasunak zigorra merezi duelaesaten duzue. Eta hori ez da bidezkoa.Gogoan ditut bere garaian deigarriak eginzitzaizkidan Ardanza lehendakariarendeklarazio batzuk: hauteskunde batzuktarteko, poztu egin zen ezker abertzaleakNafarroan botoak galdu zituelako. Horiulertezina da niretzat. Ni, adibidez, eznaiz sekula poztu EAJk Nafarroan edobeste edonon botoak galdu dituenean.Horrelako adierazpenak ezker abertzaleagutxiesteko estrategiaren barruan koka-tzen dira, eta estrategia horretan ez dira

PP eta PSOE bakarrik izan, baita EuskalHerriko alderdiak ere, neurri handieneanEAJ, baina baita EA ere. Beti egon da gubaztertzeko gogoa, "hauek ez ditugubehar" . Eta horrelako jarrerek erraztuegiten dute besteek, alderdi espainolistekorain hartu dituzten neurriak hartzea.Arantxa Gajate: Guk uste dugu politiko-ki denontzat dagoela tokia, baina beti erebide politikoak jarraituz. Gure ustezBatasunak behingoz biolentziari ezetzesan behar dio, eta hainbestetan erabil-tzen duten intsumisioa hitza ETAri apli-katu behar diote, ETAri insumisoa eginbehar dio. Batasunako buruzagiek "goraETA" esaten duten bitartean ez dago jokopolitikorik. Gure ustez, ETA eta baita

Batasuna ere, Madrili jokoa egiten arizaie, bandejan jartzen ari zaie, erraztasu-nak ematen.

IrtenbideakGaur egungo egoerak irtenbiderik baial dauka?Arantxa Gajate: Nik honetan jarraitzenbadut esperantza dudalako da. Gauregungo egoera zaila baino zailago dago.Alde batetik ETA dago, gogor jarraitzendu eta familietan sufrimendua besterik ezdu eragiten. Gainera, ikuspuntu politiko-tik begiratuta eraikuntza nazionala ozto-patzen ari da, eta Batasunaren helburupolitikoentzat ere oztopoa da. ETA itsu-itsuan ari da, eta PPri jokoa egiten ari

“Ea gai garen aurrean dugun aurkari handi horri aurreegiteko, baina horretarako denen laguntza beharko da”

Oso giro jatorrean aritu ziren bi politikariak.

Page 14: 103 (2002ko iraila)

152 0 0 2 K O I R A I L A

zaio, komeni zaiolako PPri ETA egotea.Bestetik Madrilgo gobernua dago, arazoa-ren beste muturra. Baina lehen esanbezala, bi muturrek elkarren beharradute. Madrilgo gobernuaren indarrahemengo ahultasunean dago. Haienestrategia garbia da: "abertzaleak banatueta irabaziko dugu". Bi muturren artean beste alderdiakgaude, demokratikoki gure helburuak,Euskal Herriaren eraikuntzanazionala eta independen-tzia, lortu nahian, onar-tuz demokraziak erebadituela akatsak.Migel Aperribai: Niez noa inoren aurkahastera, eta gutxiagoEAren aurka. Zumaianbeti egon gara irekiakbatekin eta bestearekinbiltzeko eta akordioak lortze-ko, eta udal gobernuan ez bagau-de ez da guk nahi ez dugulako, beregaraian gurekin ezin zela gobernatu esanzigutelako baizik. Bestalde, Euskal Herria txikia da eta aber-tzaleak Herri horren zati bat gara, etaelkartuta aukera gehiago izango dituguaurrera egiteko. Gure aldetik ez da aurre-baldintzarik izan eta ez da izango elkarta-sun hori lortzeko. Euskal Herriak sufrimendua berekin era-man izan du, eta eramaten du. Bainahori mundu guztian gertatzen da; inde-pendentzia lortu nahi duen edozeinherrirentzat bidea ez da erraza izaten.Euskal Herria ere aspalditik dabil bidehorretan, eta bidea behin ere ez du erra-za izan, baina beti aurrera egin du ahal-men handiko jendea izan delako, etaorain ere aurrera egingo du. EuskalHerria irtengo da egoera honetatik, bainahori lortu arte sufritu egin beharko dugu.Espero dudana da, sufrimendu horrenkarga handiena ez erortzea, orain artebezala, ezker abertzalearen bizkar gaine-ra. Ea gai garen aurrean dugun aurkari

handi horri aurre egiteko, baina horreta-rako denen laguntza beharko da.Independentzia, soberanismoa, autode-terminazioa bezalako terminoak hitze-tik hortzera erabiltzen dituzue, bainahelburu horiek lortzeko pausorik ema-ten al duzue?Migel Aperribai: Ezker abertzaleak betijarri ditu proposamenak mahai gainean.Baita orain ere. Beti eskatu izan diegu

beste alderdiei urratsak ematea.Beste gauza bat da gainon-

tzeko alderdi abertzale-engandik nahiko genu-keen erantzunik ezjasotzea. Subiranota-sunari buruzko pro-posamenak eguneroplazaratzen ditugu.

Arantxa Gajate: Gukere egunero egiten dugu

lan helburu horiek lortzeko.EAk azkenengo euskal gober-

nuan zeresan handia izan du gobernuhorrek dituen jarrera soberanistetan, EAkeman die bultzada bide horiei.Migel Aperribai: Gai honekin ere, ilega-lizazio prozesuarekin, aipatu da "paseforala", gogoratuz bere garaian zeudenahalmen batzuk.

Abertzaleen arteko batasunaEzinbestekoa al da abertzaleen artekobatasuna euskal gatazka politikoa kon-pontzeko? Migel Aperribai: Bai, nik baietz uste dut.Hala ere, politikaz ari gara, eta egun bate-tik bestera egoerak aldatu egiten dira.Orain, gaur egun, ikusita Espainiako bialderdi nagusiek bat egin dutela, eta bote-re handiaren jabe direla, guk ere ezinbes-tekoa dugu bat egitea, besterik ez bada,gutxieneko akordioak lortzea. Momentuhonetan sakabanatuta eta bakarrik ezindugu ezer egin.Arantxa Gajate: Guretzat ere ezinbeste-koa da, baina beti ere politika eginez.Desberdintasunak badaude, batez ere

“Ilega-lizazio prozesua-rekin, aipatu da

"pase forala", gogoratuzbere garaian zeuden

ahalmen batzuk”

Page 15: 103 (2002ko iraila)

16 2 0 0 2 K O I R A I L A

Euskal Herriak nolakoa izan behar duenerabakitzerakoan, baina gu beti egon garaprest aukera ezberdinen sintesi demokra-tikoa lortzeko.Helburu bera izanda, alderdi abertzaleekzergatik ez duzue bat egiten? Hain zailaal da?Migel Aperribai: Hasteko, ez dut ustehelburu berak ditugunik, ez behintzatgizartearen izaeraren ikuspegitik. Niabertzalea eta sozialista naiz. Alde horre-tatik bada ikuspuntu desberdina. Etaabertzaletasuna ikusteko garaian ere,bada desberdintasunik. Penagarria dahemen ez dagoen bat, hona etorri ez denbat aipatzea, baina EAJk duen proiektuaez da soberanista. Egoera honetaz balia-tuz, beldur naiz, orain ere ez oteduen Madrilekin itun bat sina-tuko, eta beste behin, auto-nomia hutsarekin jarraitze-aren aldeko apustua egiteaez litzaidake harrituko.Jakinda hogeita bost urtekobide horrek lehengo egoeranlaga gaituela, bai nazio ikuspe-gitik, Nafarroaren egoe-ra kasu, baita bestezenbait arlotanere, kirol selek-zioaren gaianadibidez. EAJkbi aurpegi ditu,hitz egite-

ko bi modu ditu, bat Madrila begira, etabestea hona begira. Ez dut uste praktikansoberanista denik. Horri lotu behar zaiopolitikan sortzen diren interesak, politikaez baita aseptikoa. Alde handia dago agin-tean egon edo oposizioan egon. Karguhandiak daude, interes handiak, dirutzahandia. EAJ urte asko darama boterean,eta horrek nahitanahiez menpekotasu-nak sortzen ditu.Arantxa Gajate: Zu hasi zara esaten aber-tzaleak eta sozilistak zaretela. Gu ereabertzaleak gara, baina abertzaleakbaino lehenago demokratakgara. Gure asmoa da gizar-teari jakinaraztea eta gizar-tea konbentzitzea herri

orok duela bereburua gestio-

natzeko,bere etorki-zuna erabaki-tzeko eskubidea.Hori bai, garbi dago aber-

tzaleok bide berdinetik joanbehar dugula. Desberdintasu-

nak? Horixe badirela. Beti salatuizan ditugu indarkeria mota guztiak, etahorrek bereizten gaitu asko. Migel Aperribai: Nik gogora ekarri nahinuke, EAk egiten ez duenez, orain urtebatzuk gobernuan izan zen haustura.

Orduan EAk autodeterminazioa-ren aldeko apustua egiteaga-tik hautsi zen gobernua.Hor adibidez, berdintasunaegon badago, eta nik uste dutgaraia dela ados gauden kon-

tuetan bat egiteko.Bi estatuen estrategia agerian dago.Noizko abertzaleena?Arantxa Gajate: Nik uste dut Batasunarifalta zaiola estrategia. Madrilena badaki-gu, biolentziaren aitzakia hartu eta horrieusten dio. Guri dagokigunez, garbi dau-kagu estrategia: jendea konbentzitu inde-pendentziaren bidea dela Herri honen-tzat egokiena, baina indarkeriarik gabeeta Madrili jokoa jarraitu gabe. Migel Aperribai: Nik espero dut aber-

tzaleen arteko estrategia azkarzehaztea. Gure aldetik ez

dago eragozpenik. Ezdugu oztoporik jartzenez biltzeko, ezta estrate-giak finkatzeko ere. Ger-tatzen dena da, gauregun ezin dela gurekin

bildu, ezta gurekin akor-diorik lortu ere. Baina hori

besteen arazoa da, gure aldetikez dago inola-

ko eragoz-penik.

“ETAoztopo handia

da, baita Batasunarentzat

ere”

Momentuhonetan sakaba-

natuta eta bakarrik ezin

dugu ezeregin.

Page 16: 103 (2002ko iraila)

tresna digiinternetscanner

172 0 0 2 K O I R A I L A

amaiako plaza, 2Tel. 943 143278

Abertzale asko eta asko aspertuta dagozuen arteko ezin ikusiarekin. Autokriti-karik eza leporatzen diete alderdi aber-tzale guztiei.Arantxa Gajate: Nik Batasunari eska-tzen diot autokritika. Biktimismoa utzieta autokritika egin beharko du. Pentsa-tu beharko du bakarrik zergatik dagoen.Migel Aperribai: Nik pare bat gauza.Bat, biktimismoa: hitz hori aipatzeazinismo hutsa iruditzen zait. Nik ezindut jarduera politikorik egin, ezin dutezer egin gure aurka hartutako erabakihorren aurka. Lekuz kanpo dago bikti-mismoa egiten ari naizela esatea. Eta bi,autokritika: ados nago Batasunan ezdela behar adinako autokritikarik egon.Inolako dudarik gabe, hala dela pentsa-tzen dut. Alderdiak askotan dinamikabatean sartzen gara: hauteskundeak, kar-guak lortzea da garrantzitsua... Egoera

horretan, zurrunbilo horretan ahaztuegiten dira autokritika eta beheko jende-aren parte hartzea, beraien iritziak en-tzun, eztabaidatu, etab. Batasunan,beste alderdi batzuetan baino autokriti-ka gehiago egin arren, benetan pentsa-tzen dut ez dela autokritika nahikoaegin.

Alderdi abertzaleen jarreraBadirudi alderdi abertzale bakoitzakbere kontura konpondu nahi duelagatazka politikoa. Jarrera horrek mese-de baino kalte gehiago egiten dio aber-tzaletasunari...Arantxa Gajate: Gure ustez hori Madri-li jokoa jarraitzea da. Lehen esan beza-la, abertzaleok bide beretik joan behardugu, nahiz eta desberdintasunak egon.Migel Aperribai: Ezker abertzalearenjarrera behintzat ez da hori izan, eta

Page 17: 103 (2002ko iraila)

18 2 0 0 2 k o U Z T A I L A

pentsatu nahi nuke besteena ere ez delahori izan. Azkenean Herri bat aurreraatera nahian ari gara, norbere interesakalde batera lagata. Horrela izan beharluke behintzat. Beste gauza bat da politi-kak dituen alderdi zatar horiek, egoerajakinen arabera jokatu beharra, adibidez.ETA oztopoa al da indepen-dentziarako bidean? Zer-gatik?Arantxa Gajate: Duda-rik gabe. Gaur egingoeskemekin eta legee-kin, beraien buruademokratatzat dutenalderdi horientzatETA aitzakia bikainada euskaldunok elka-rren aurka jartzeko. Ozto-po handia da, baita Batasuna-rentzat ere. Migel Aperribai: Gauza bera ez badira,ezta?Arantxa Gajate: Ez dira, ez?Migel Aperribai: Zure diskurtsoan ezdakit. Gauza horiek garbi utzi behar dira,eta mahai-inguru honetan niri ez zaizkitgarbi gelditu, ez behintzat zure diskur-tsoa entzunda. ETA oztopoa den? Nireustez, ETAri buruz hitz egitea oso zailada, eta hitz egitekotan lasaitasun handia-rekin egin behar da, eta gaur egun ezdago giro hori. ETA erakunde armatuada, politikan diharduen erakundea, Eus-kal Herriaren independentziaren alde.Beste hainbat erakunde beste baliabidebatzuekin ari diren bezala: ezker abertza-lea, EA, EAJ... Erakunde eta alderdi

horien denen, adibidez, ETAren, EAJ-ren, EAren jarduerak aurrerapausoa edoatzerapausoa diren esateak irakurketaasko suposatzen ditu, eta bakoitzak bereirakurketa egiten du norbere interesenarabera. Ni behintzat ez naiz gai balora-zio horietan sartzeko, eta ez dut nahi.

Zein da zuen irtenbidea EuskalHerriko gatazka konpon-

tzeko?Migel Aperribai: Irten-bidea ukatzen zaigunhorretan dago. Gukeraiki behar dugugeure etorkizuna,maila guztietan: lege-

etan, gizarte mailan...Madrilenganako depen-

dentzia utzi eta geuk erai-ki behar dugu geure etorkizu-

na, Madrildik etor daitekeenari edohan pentsatu dezaketenari begiratu gabe.Arantxa Gajate: Zuk esan duzun horre-tan dago irtenbidea. Helburua garbi edu-kita, bide politikoetatik gure Herria osatueta geuk agintzea.Baina hori nola lortzen da?Migel Aperribai: Urratsak eman behardira, eta hasteko, hor dago lehen aipatududan "pase forala". Hurrengo pausoakegunerokotasunean daude: geure eskolapropioa egin (gai horretan ere murrizke-tak izan dira); geure selekzioak osatu;alderdi politikoen legea egin, etab. Besteesparru inportantea lan mundua da.Madrildik etortzen zaizkigun baldintzeiuko egin, eta geureak sortu behar ditugu.Arantxa Gajate: Zuk aipatu dituzun gai

horietan egunero egiten dugu lan, baigobernuan, baita beste erakundeetan ere.

Beste alderdi abertzaleekin adostasunakZertan zaudete ados beste alderdi aber-tzaleekin?Arantxa Gajate: Gu independentistago-ak izan arren EAJrekin bat egiten dugubiok alderdi demokratikoak garela. Bata-sunarekin helburuan ados gaude, bideanez. Eta Aralarrekin, helburuan eta bide-an, ados gaude.Migel Aperribai: EAk kontraesan han-diak izan arren, begi onez ikusten ditutAzkarraga eta Intxaurraga sailburuenjarrerak eta iritziak; behin baino gehiago-tan ados izaten naiz beraiek esandakoare-kin. Subiranotasunaren bidean urratshandiagoak emanda, adostasunak geroeta gehiago izango dira. EAJrekin bestehainbeste. Gertatzen dena da, beraienoraingo diskurtsoa eta jarrera ez direlaindependentista inolaz ere. Hala ere, ezdut dudarik egiten, EAJko buruzagitzaaparte utzita, herriko jendea, hemenZumaian adibidez, abertzaleak direla. Etaberandu baino lehen bat egingo dugusubiranotasun horretan. Aralarrekin, kon-tuan izanda orain gutxi arte bat egindaegon garela, adostasunak handiak dira.Arantxa Gajate: Aralarrekin zein desa-dostasun dituzue?Migel Aperribai: nik uste dut beraiekdituztela gurekin desadostasunak, eurakizan zirelako guregandik bereizi zirenak.Guk ez genituen bota, eta nahiago nukegurekin jarratuko balute.

“Garbidago abertzaleok

bide berdinetik joanbehar dugula...

...garaia dela adosgauden kontuetan

bat egiteko”

Page 18: 103 (2002ko iraila)

Estazioko kalea Tel. 943 86 02 01

Auto-konponketak

192 0 0 2 k o U Z T A I L A

E. Gurrutxaga plazan

Erlojueta bitxidenda

GEURE ESKU DAGO IRTENBIDEARUPER ORDORIKAK kanta batean dio "begira sorlekuari, zertan daneure herria?" . Euskal Herriko egoera politikoari buruz hitz egiterakoanere antzeko galdera datorkigu burura: zertan da Euskal Herria? Etaerantzuten hasita, egoera onean ez dagoela erantzun behar. Errudunak?Gu geu. Baten batek esango du Aznar, Garzon eta konpainia ereerrudunak direla, eta ez zaie arrazoirik falta. Baina Euskal Herriakpairatzen duen gatazka konpontzeko horiengandik ezin dugu ezerespero. Gure esku dago irtenbidea. Azkenengo mugimenduekin,Batasuna ilegalizatzeko prozesua kasu, garbi gelditu da, lehen garbibazegoen ere, Espainia eta Frantzia aldetik ez datorkigula ezer onik.

Lizarra-Garaziko giroa berreskuratu behar dugu, garai hark erakutsizigulako zein den bidea. Hori bai, orduko akatsik errepikatu gabe. Horilortzeko, ordea, ETAren bide armatua soberan dago, orain egun batzukBilbon Ertzaintzak izandako jarrera ere bai, alderdi abertzaleen artekoliskarrak ere ez ditugu behar. Hobe genuke besteei errua botabeharrean, geure arteko ikamikak konpontzeko irtenbideak proposatu.Elkarrizketa da bidea, hitz eginda konponduko dugu arazoa. Zerenzain gaude? Ezkutuko interesei ostikada bat eman, eta has gaitezen hitzegiten. Horrela lortzen dira adostasunak, eta behin gure artekoaklortuta, esan dezatela nahi dutena Espainiak eta Frantziak. Orduanbeste erantzun bat eman ahal izango diogu Ruperren kantakogalderari.

HARRAPA ZAK

Inpernupe oraindik irekita dago... noiz arte?

Page 19: 103 (2002ko iraila)

Genetika

Amaiako plaza

20 2 0 0 2 K O I R A I L A

olarru zopa

AUR EGUNGO gizarte gara-tu, teknologiko eta industria-lizatuan, elikadurak ezdauka zerikusirik duelaehun urtekoarekin. Elika-

duran, beste hainbat gauzatan bezala,ohiturak aldatu egin dira eta aldaketahonek berarekin akats kaltegarri askoekarri ditu:

1. Zekale txuriek zekale integralakordezkatu dituzte: gaur egun kontsu-mitzen diren zekaleei (garia, arroza,oloa) eta beraiekin eginiko elikagai gehienei (ogia, irina,pasta...) zahia kentzen zaie, eta honek fibra eta beste gainutritiboen galera dakar.

2. Bitamina, mineral eta entzima gutxi hartzen da: ezin-bestekoak diren gai hauek gero eta urriagoak dira elikagaie-tan, eta gabezia hauek hainbat gaixotasun eta gaitzen era-gile dira.

3. Animalia-proteina gehiegi jaten da: Arrautzaren eta,batez ere, haragiaren kontsumoa nagusitu egin da, baina eli-kagai proteiko hauek koipe desegokiak dituztenez, proteinabegetalak aukeratzea osasuntsuagoa izango da: barazkiak(batez ere soja, lentejak, garbantzuak...), fruitu lehorrak...

4. Koipe "saturatu" gehiegi kontsumitzen da: hauek koles-terola, arteroesklerosia eta bihotzeko gaitzen garapeneanerlazio zuzena dute, eta ez dira ezinbestekoak. Koipe motahau haragiak, arrrautzak eta prozesatutako elikagaiek dute

gehien, koko eta palma olioagatik. Koipe "insaturatuak",hau da, begetal eta arrainarenak ezinbestekoak dira gorpu-tzarentzat.

5. Gatz gehiegi hartzen da: sukaldean erabiltzen denazgain, ogiak eta beste hainbat elikagaik, batez ere prozesa-tuek, gatz ugari dute.

6. Azukre txuri gehiegi hartzen da: erremolatxazko azukretxuritik (normaletik) gorputzak energia lortzeko, B1 eta B2bitaminak beharrezkoak dira, elikagai honek bere konposa-ketan ez dituenez, gorputzari "lapurtu" behar dizkio.Kañazko azukre beltzak eta eztiak berezkoak dituzte bita-mina hauek.

7. Fibra gutxi hartzen da.

8. Esne gehiegi hartzen da: esnea helduetan ez da ondoonartua izaten, mukiak sortzen ditu eta txitxareak manten-tzen ditu gorputzean. Kaltzioa beste jatorri batekoa izateaosasuntsuagoa da.

9. Ez da behar adina elikagai gordin jaten: elikagaiakegostean bitamina eta mineral ugari galtzen da.

10. Elikagai prozesatu eta artifizial gehiegi jaten da: ahoraheldu aurretik, elikagaien prozesatze eta prestaketa indus-trialean, gure osasunarentzat komenigarri ez diren proze-dura asko erabiltzen da: ingenieritza genetikotik lortutakohaziak, nekazaritzarako herbizidak, abeltzantzan antibioti-koak, kontserbanteak, aditiboak eta sustantzia arrisku-tsuak...

G Izaga GarciaDietista

Gaur egungo elikaduraren akatsak

Page 20: 103 (2002ko iraila)

212 0 0 2 K O I R A I L A

RAZIO EGITEKO osagaiak:

- 400 gramo onddo- 300 gramo langostino- tiretan ebakitako 100 gramourdaiazpiko- 2 baratxuri-ale- xehetutako perrexila, kutxara-kada 1- haragi-salda, 3 kutxarakada- olioa, 3 kutxarakada- gatza

Honela egiten da:• Paela batean olioa eta txikitutako

baratxuriak erdiko suan berotu.

• Kolorea hartzen dutenean, laminetanebakitako onddoak bota eta 4 minu-tuan sueztitan utzi.

• Hori egin eta gero, txuritutako langos-tinoak eta urdaiazpiko tirak gehitu.

• Gatza bota, haragi-salda gehitu etaperrexilarekin hautseztatu ondoren, 3 minutuan egiten utzi.

• Denbora hori pasata, sutatik kendu, eta jatekoprest.

ON EGIN!!

4 BeñatFernandez de ArroyabeSukaldaria

SukaldaritzaOnddo salteatuak urdaiazpikoarekin eta langostinoekin

Page 21: 103 (2002ko iraila)

22 2 0 0 2 K O I R A I L A

inkesta

Arantxa OstolazaHasiera beti izaten da gorra, e! Baiirakaslientzat eta bai haurrentzat.Nik beinipein nahiago oporretanjarraitzia bainan... Buenobeharrezkoa degu ba lanian hastiaeta, baina bestela nik nahiagooporretan jarraitzia.

Imanol Ieregi

eta Inaki Espilla

Ondo. Baina oporretan hobeto.

M Isabel Ibarr

a

Beno, ahaztuta geneukan oaingo

martxa baina dagoeneko akordatu

gea. Bost urteko haurrak nahiko

ohituta daude baina txikiyenak ordu

bete etorriz dabiltza pixkanaka

ohitzen.

Eneko Rodrigez Bueno... ondo. Oporretan hobeto.

Iraila iritsi da eta Zumaiako ikastetxeek eman diote hasiera ikasturte berriyai,nolakua ote da hasiera irakasle eta ikaslientzat....

EUSKARA

Ze mouz eskolako bueltan?

Uxua SorazuBa gogor xamarra, ez? Gehienbat ezumiagatik, baizik eta antolaketa beti ere zailadelako holako ikastetxe handi batian,gehienbat etortzen dan korreua ta papelak,epiak, jangelak... pixkat dana antolatu arte. Yapixkat lasaitzen ai gea.

Page 22: 103 (2002ko iraila)

Josu Gurrutxaga

Gaixki!!! oso gaixki...

Trenbide kalea, 1 Tel. 943143505

232 0 0 2 K O I R A I L A

UMAIAKO HERRI Eskolak eta Maria eta Jose Ikaste-txeak irailaren 11n zabaldu dituzte ateak ikasturte berria-ri ekiteko. Bietan izan gara ikasturte hau nola hasiduten jakiteko asmoz.

Zumaiako Herri Eskolako Haur Hezkuntza eta Lehen Hez-kuntzako zuzendari Uxua Sorazuk esan digunez, aurten ereiazko kurtsoaren antzeko matrikula izan dute 2 urteko haurreidagokienez, eta hiru gela osatu dituzte. Kontuan hartu behar dabaita, gaur egun adin honekin hasten direla haur gehienakeskolara.

Maria eta Jose Ikastetxean ere kopuruak ez dira asko aldatu.Bi urteko haurren artean iaz baino ume batzuk gehiago matri-

kulatu dira, eta ikastetxe guztia kontuan hartuz gero antzerakoikasle kopurua dute.

Bi ikastetxetan azkeneko bi urte hauetan izan dituzte bestela-ko matrikulak ere, Uruguai, Venezuela, Argentina, Kuba etaSevillatik etorritako haurrekin. Haur hauek adinaren araberamaila batean edo bestean kokatu behar izaten dituzte, eta mailabatetik aurrera haurrek zailtasunak izaten dituzte hizkuntzadela eta. Txikiek, berriz ,errazago barneratzen dute euskara.

Zumaian haur guztiak D ereduan matrikulatzen dira, bertanez baita beste eredurik eskaintzen. Beraz, haur guztiek euskarazegiten dituzte beraien ikasketak eta euskera darabilte eskolan.Baina kalean zer?

ZHasi da ikasturte berria

Ibon Eizagirre Ondo...

Page 23: 103 (2002ko iraila)

24 2 0 0 2 K O I R A I L A

izerdi patzetan

SEVILLAN JOKATUTAKO piraguismo-ko Munduko Txapelketan, 200 metrotanurrezko domina eta 500 metrotan bron-tzezkoa lortu ditu, biak K-4an

Horrelako arrakastak behar bezalakoongi-etorria merezi zuen eta halaxe izanzen. Irailaren 2an itzuli zen Oier eta seku-lako ezustea izan zuen herrira iritsi bezainpronto. Zubi txikian jende mordoa bilduzen, txaranga eta guzti, Itxas Gain taldekolagunek antolatutako ongi-etorrian partehartzeko. Oier harrituta zegoen, "ez nuenespero horrelakorik. Europako Txapelke-tatik bueltan klubean egin zidaten zerbait,eta oraingoan ere antzeko zerbait esperonuen. Horrelako ongi-etorriak arraunlarieiegiten zitzaizkien Kontxa irabazten zute-nean" . Txapela, lore-sorta eta txaloak jaso

zituen, baita hamaika sinadura egin ere."Lotsatuta nago, baina oso pozik. Hau urteosoan egindako lanari esker ona emateada. Eskerrak ematen dizkiet guztiei" , esanzigun Oierrek.

Herritarrek lagunduta iritsi zen udale-txera, eta han dantzariak aurreskua dan-tzatu zuen bere omenez. Alkateak eta zen-bait zinegotzik agurtu ondoren, balkoiraigo eta herritarrak agurtu zituen. Behinudaletxe barruan, Oierrek leihatutako hirufinaletako irudiak ikusteko aukera izanzuten han bildutako guztiek. Ohiko hi-tzalditxoen ostean, mokadutxoa jatera.

Lortutako emaitzekin txoratzen zegoenOier, "oso pozik nago. Ez nuen espero.200 metrotan irabaztea ez genuen uste,beste biak espezialista handiak direlako,baina Sevillara joandako zumaiarrenlaguntzarekin urrea lortu genuen. 500metrotan, berriz, domina lortzerik ere ezgenuen espero. Bosgarren edo seigarrenizanda gustura izango ginen. Izugarriaizan zen".

Hau dena oso polita da, baina aurrerabegiratu behar dela esan zigun, ""bi urtebarru Olinpiadak dira, eta han izatekobidean goaz. Hurrengo Munduko Txapel-ketan, Atlantan, 1.000 metrotan aurrenekozortziren artean sailkatu behar dugu Ate-nasko Joko Olinpikoetan izateko. Ea biz-karreko arazoak sendatu eta osasunaklaguntzen didan".

Horrelaxe izan dadila. Zorionak Oier!!

Oier Aizpurua Munduko TxapeldunPIRAGUISMOA

Page 24: 103 (2002ko iraila)

San Telmo, 12Tel. 943 860760

Urumea kalea z/g

Tel. 943 143058

252 0 0 2 K O I R A I L A

DOMINA BAT, bi domina, hiru domi-na... Zumaiako kirolariak onenen paredabiltzala ezin ukatu behintzat. Alda-menean Oierren lorpenak aipatu ditu-gun bezala, oraingoan beste herritarbaten arrakasta gogoratu behar. Nafa-rroan jokatu berri den Pelotako Mun-duko Txapelketan Imanol Lopezekzilarrezko domina irabazi du zesta-puntan. Honela kontatu digu txapel-ketan bizi izandakoa.

Egia esan, irabazteko asmoarekin joanginen Munduko Txapelketara. Hasteko,lehenengo fasea jokatu genuen. Guztirahiru partida izan ziren: Kubari 35 eta 13irabazi genion; Mexikori 35 eta 14; bainaFrantziarekin 28 eta 35 galdu genuen. Par-tida hau galduta itxaropen pixkat galduarren, oraindik ere irabazteko ilusioa etagogoa mantentzen genituen. Kubatarreieta mexikarrei oso erraz irabazi genien.Nire ustez, pelotalekuagatik izan zen.Gehienbat Mexikokoen aurka. Erremon-teko frontoian jokatu genituen partidak,eta haiek ez daude ohituta horrelakolekuetan jokatzen.

FinalaIritsi zen kale edo bale egiteko partida,final handia, eta kontrarioa Frantzia.Lehen fasean beraien aurka galdu etagero, gogo handiarekin atera ginen. Gai-nera, beraiek finalerdietan larri-larri iraba-

zi zuten Estatu Batuen aurka, eta horrekkonfiantza pixka bat galduarazi zien. Hale-re, izugarrizko partida jokatuta irabaziegin ziguten. Lastima. Gu ondo hasiginen, baina konturatzerako alde eginziguten. Gero 31na berdintzea lortugenuen, eta hor irabaztea bagenuela pen-tsatu nuen. Baina azkenean, 32 eta 35,beraiek nagusi. Dena den, bigarren pos-tuarekin gustura nago; gehiago nahi iza-ten da beti, baina pozik.

GiroaEzin hobeto pasa dugu Iruñean. Hoteleanoso ondo zaintzen gintuzten, eta bi astezoragarri igaro nituen. Gainera, kanpokojendea ezagutzeko aukera izan dut. Beno,kanpokoak edo... Izan ere, euskal herrita-rrak ginen gehienak, nahiz eta beste selek-zio batzuekin jokatu. Azkenego egunetanparranda pixka bat egiteko aukera izangenuen, eta horrek beti laguntzen du jen-dea ezagutzen. Oso esperientzia politaizan da.

EtorkizunaProfesionaletara pasa nahiko nuke, bainahemen aukera gutxi dagoenez, kanporajoan behar da. Eta egia esan, badut gogoakanpora joateko. Baina orain ikasten arinaizenez, beste pare bat urtean hemensegiko dut, eta gero kanpora irtetzen saia-tuko naiz.

Imanol Lopez bigarren munduko txapelketanZESTA PUNTA

Page 25: 103 (2002ko iraila)

Alai auzategia, 2

Tel. 943 14 33 24 Itzurun zuhaitzbidea, 2 943861565 - 943143446

26 2 0 0 2 K O I R A I L A

zarrak berri

Joan da Kontxako Estropada, eta berarekin batera zumaiarren festaederra. Aurtengoan ere ahal duten guztia eman dute gure arraunla-ri bikainek, baina beti ezin denez punta-puntan ibili, egindako aha-legina eskertzea besterik ez zaigu geratzen.

Horregatik, herrian arraun munduan dabiltzanei eta ibilitakoeieskaini nahi dizkiegu ondorengo lerroak. Hara ze kontatu dizkigunsasoi batean arraunean egin zuen Joxe Mari Gorostolak.

Zumaian aurrenengo pausuak eman’tzituenak arraunian gu gitxuan,batela txikiyakin da hasi gitxuan, kuadrillakin hasi gitxuan. Gu hamenibili giñanak ya herrikuak ibili gittuan, kanpoko jendeikan ez giñen guk.

Guk azkenengo estropa jokatu giñun, en el año cincuenta y cuatro,

berrota amalauan. Ordutikan honea asko kanbixatu da arrauna.Orduan kuenkakuak bakarrikan izate gitxuan. Guk gitxikan, Zumaiakgitxikan, Mutrikuk nola etzekan triñauik, hemendikan Mutrikuraino,ta geo guria huan hamendikan Zumarraga, Cuenca del Urola deitzeziun. Ta Oriyok-eta Tolosa ta hori dana. Ta Pasaekuak eta hoiek berrizba, Hernani ta, hoiek danak harrapatzen zitien. Zenbat eta herri haun-dixo ta kuenka haundixo...

Kontxako EstropadaGaur 200 kiloko triñauak zixkek, ta guk, guriak 340, ta kostrukziyo dife-renteko triñauak’txuan. Guk ez gitxikan triñauikan orduan. Orduan Cen-tro de Atracción y Turismok ipintze zitian zortzi triñau. Ta estropak zitoz-tian ba galtzea, estropak zitoztian galtzea, ta iñor etzuan presentatzen.

Zumaian kluba orduantxe juntatu huan, da orduan ba herrikuak, tri-ñauik ez gitxikan, donostiarrak emate zizkun arraunak eta triñauak etadanak emate zizkun. Da hilabetian o hilabete t’erdiyan ibilita, ez uainbezela nobienbrian da dizienbrian hasita tenporada. Orduan, etziuanhorrelako uain don bezelako gauzikan. Ezta ezta pentzatu’re. Meikuakjustu-justu, zeoze baldin bagendun. Bihotzak eta rekonozitu ta hori,ezta pentzatu’re ez horrelakoikan. Pixatu ite ziun, pixatu, astian behin ohamabostian behin pixatu ta ya gora ite gendun o bera ite gendun o.

Kontxan in deunik puestoik onena, hirugarren izan huan, Oriyobehintzat atzian laga genian. Tanda batian etorri gitxuan, aurrenaErrenteiarrakin eondoko pelea eukita, aurrenengo regatan bigarrengeatu gittuan, ta geo bigarrengo regatan hirugarren. O sea klasifikasiyo

jenealea hirugarren. Aurrena Iberia, bandera eraman’tzien gaiñea, lau-garrengo balizatikan. Ta bigarren San Juan, hirugarren gu, laugarrenOriyo, bosgarren Errenteia o etzekiat zein’tzan, ta zazpiarren zauzta-rrak, azkena zauztarrak hitxuan.

Sasoi hartan ere Oriotarrak...Donostiko Kontxan beti eon dek pikia. Oriyok beti botatze’ik aurrenabaetz. Oriyotarrak beak esanda ziku, batela txikiyan ibiltze giñanianarraunian, zeakin, Batista Oliden ta Olidentarrakin. Haiek Oriyotik,haiek danak Ortzaikakuak hitxuan, ta gu berriz hamenguak. Gu ibiltzegittuan, azkenengo Campeonato de España el año cincuenta y dosian,jun gittuan gu zeara, Iruna, Isla de los Faisanes, han jukatu huan el añocincuenta y dosian Campeonato de España. Ta hirugarren geatu gi-

KONTXAN HIRUGARREN! ...1954an

Page 26: 103 (2002ko iraila)

Juan Belmonte, 6

JUSTAtaberna

Erribera kalea, 20

eguneroko bazkariak

272 0 0 2 K O I R A I L A

Erribera kalea, 6Tel. 861155

txuan, ta oriyotarrak biarren ta Iberia aurrena. Ta guk esan gitxuan,"gaur’e behintzat errezibimiento earra ingo’izue zean, Oriyon." "Ori-yon aurrena etortze ez baldin bazea etziok errezibimientoikan. Oriyonbiarren etortzia dek frakaso, aurrena etorri bihar dek Oriyon," haiekhala esate ziuen guri. Ta haiek’txuan bateletan bandea danak, inguru-ko bandea danak eramaten zituenak, haiek’txuan arraunian.

Kontxa eta zumaiarrak, banaezinakZumaitikan gu bandea "bai-ez" da ibili giñanian, Zumaian alkateikan’eez, apaizak bakarrik geatuko’itxuan. Jende dana Donostira.

Ez ahaztutzekoak...Guk erten bihar giñen hamabi t’erditan, biarrengo tandan gittuan gu.Gu sartu gitxuan tanda de honor. Ta aurrenengo tandak erten bihar’-tzian hamabitan, ta biarrenak hamabi t’erditan, uaintxen bezelaxe. Tagu ordubaterditan, pentza zak ze denboale zeon, ordubaterditan, artianKontxan gitxibitian ertetzeko.

Kamixetak-eta han emate zitien. Ta hamen pasaetarrak, AitaManuelen semiak esan’tziun: "ze kamixetakin korritze’zue?" Hanemate’uenakin. Ta esan’tziuan, "uan nik esplikatuko’izuet: hik ateazak kontua emate’iela alkandoa bat, jantzitzeko. Ta alkandoa toka-tze zakela txikiya. Hik alkandoa hik dakaken bizkarrian sartze’ekhaura. Hi han amarrauta hao, hik alkandoa hura eztakak ondo. Tahamendikan aurrea in’tzazue, nahi bazue entrenamentuetan ibilizazue kamixeta, ta nahi baldin bazue han emate’izuenakin jokatu.Baiña rekomendatze’izuet, entrenamentuetan ibiltze’zuen kamixe-tak garbitu ta bearekin jokatu. Ta bestiak, datorren urteako gorde,entrenamentuetan da ibiltzeko.

Zumaiarrak bai espabilatuak!Salida’re, gu giñan garaian, lau balizetan jarri triñauak, eta eote huanerdi-erdiyan eote huan gabarra bat. Ta harek zekan kañoi bat, kañoi txiki-txiki bat. Ta polborakin betetze zien kañoia. Ta han’e tranpa ziuan, gurierakutzi ziun. Aurrenengo estropa jokatu giñen, da pum!, salida, aire.

Ta lehorrea etorri giñanian esan’tziun, Argoñi ta nei, esan’tziun:"salida zerrekin hartu’zue?". Tiruakin. "Moteillak, huri tiruakin eztekiten, huri ikasiko’iu astian hamen." Ta ba al dakik zer’tzan dana? Pol-bora, katxaperuan katxarrua, mokoillua deitzen’tzakona jarri, polborajarri, polboran kia ikusten danian, han’tziok tirua. Ta haiek esan’tziun,patroiai esan’tziuen, "hik triñaua zuzen, ta tripulaziyo dana ixo eh! Talisto." Argoñi ta nei, "kia ikuste zuen momentuan, ttau!, batek o bestiakttau! esan azkar." Halaxen, hamen pruebak in genixkian.

Hara allatu gitxuan da patroiak esate ziun, "ikuste al dezue gabarra?".Ta bai, hamentxen dakau earki. "Ba lixto eh!". Ta halako batian, polbo-ra, kia. Ttau! Ta han erten giñien, bestiak akortu zianeako gu palaa batemanda.Ta han triñaua moitziak asko baliyo dik! Triñauak, ta!, saltohura itia, haura dana dek estropa. In giñen zea hori, ta tandan hiruga-rren etorri gitxuan. Klasifikaziyo jenealea hirugarren geatu giñan.Aurrenengo reatan biarren etorri gitxuan. San Juan aurrena ta gu bia-rren, bost seundoa.

Orduan ere baziren tranposoakCincuentaitresian pasa zikun earra. Orduan klasifikasiyuan araberaNauticon jartzen zitien bandeak. Estropa bukatu ta gure bandea donos-tiarren atzetik. Nola leizke? Gu beayen aurretik torri ta hayek aurretik?Jun gatxuk juezana, ta uaindik kronometruan denboa jarrita. Donostia-rrei minutua gutxixo jarri zioten. Beti zumaiarrai iten´tziuk tranpa!!

Page 27: 103 (2002ko iraila)

28 2 0 0 2 K O I R A I L A

kultura

SEI URTE LUZE pasa eta gero, hemen datorkigu kanadarhirukote mitikoa beraien "Vapor Trails" disko berriarekin.

Bazirudien "Different stages-live" zuzeneko hirukoitzarekinbukatutzat joko zutela beraien musika karrera luzea, izan ereNeil Peart bateriajolearen tragedia eta gero (urtebeterenburuan alaba kotxe istripu batean eta emaztea minbiziak jotahil baitziren)taldea desegintzat jotzen zen.

Disko berri honekin, bizirik jarraitzen dutela argi geratu da,eta 90eko hamarkadan harturiko ildoari jarraiki (Test for Echo,Counterparts diskoak kasu) energiaz beteriko lan bat eskainidigute, Hard-Rock-aren inguruan gustura sentitzen direla garbiutziz.

Aldaketak ere ekarri dizkigu, izan ere taldearen identitatezeinuei muzin egin gabe, oraingoan sintetizadoreak baztertutageratu baitira.Hala ere, indarrez, birtuosismoz eta melodiazbeteriko kantuek ohiko lekua betetzen dute, soinu aktualagobaten alde egin duten apustua nabarmena bada ere.

Lana "One little victory" kantuarekin hasten da, Peart-enerritmo eta bateria soinu pertsonalera eramaten gaituena, betiere Alex Lifeson-en riff markatu batez lagunduta ."How it is"-ek "The Trees" edo "Freewill" kantu arrakastatsuak gogoratzenditu, eta ikusgarria da Lifeson-ek gitarra erritmoekin egitenduen guztia. "Secret Touch" azkarra da, pisutsua, Geddy Lee-ren ahots eta baxuak inongo kontzeziorik uzten ez duten lana."Vapor Trails" -en berriz erritmo konplexuak ageri dira, etalan guztian aurkituriko melodiek gradurik gorena hartzendute.

Aipamen berezia merezi dute letrek ere, Peart-ek ohiko kali-tate eta heldutasuna eman dio-eta lan guztiari. Hala ere, bizi-tako tragedia pertsonalak disko osoan zehar izan duen eragi-

na nabarmena izan da, letra guztiek erreflexioarako paradaematen dute-eta. Azpimarratzekoak dira "One little victory"(benetan esanguratsua) nola "Sweet miracle" kantua, nonPeart-ek aurkituriko maitasunak beragan izaniko eragina azal-tzen digun:

"Lost without a trace "Gidarik gabe galduaNo hope at all Inongo esperantzarik gabeNo hope at all Inongo esperantzarik gabeOh-sweet miracle Oh! mirari atseginaLove´s sweet miracle Maitasuna bizitzako Of life mirari atsegina da Oh salvation Oh! SalbuOh salvation" Oh! Salbu"

(Neil Peart, 2002)

Oro har lan bikaina Rush-en azken hau, ordu askotarako ema-ten duen horietakoa!

RUSH "Vapor Trails"(2002)

ZE AITUA

Page 28: 103 (2002ko iraila)

Basadi, 12 behea Tel. 943 861018Zuloaga plaza, 1

Tel. 943862309

292 0 0 2 K O I R A I L A

JOSÉ LUIS GUERIN zuzendari etagidoilari kataluniarrak egindako azkenpelikulak emango dio hasiera 2002/2003ikasturteko zine forum denboraldiari. Enconstrucción izeneko pelikula hau pasaden urteko Donostiako Zinemaldian aur-keztu zen. Ordutik makina bat sari jasoditu eskaini den zinemaldietan. Garran-tzitsuenetakoa Espainiako Zine Akade-miak emandako Goya saria izan daiteke.

Urteetan zehar Jose Luis Guerinek Bar-tzelonan lehen "El Chino" auzoa zenean

filmatu zituen auzo horren birrintzeaneta beste auzo berri baten eraikuntzan biziizandako pasadizoak. Hasiera bateanzuzendari kataluniarrak dokumentalaegin nahi zuen, baina sekuentziak aukera-tu eta editatzeko moduak hasierako asmo-ak aldatu zituela erakusten dute.

Aktorerik ez dago, mixeriatik oso gertubizi den bikote drogazalea izan ezik. Besteguztiak benetako, eguneroko pertsonaiakdira: eraikuntzako langileak, "El Chino"koauzokideak, bertako tabernetako ohiko

bezeroak... Eta Guerinek hiru urtetan fil-matu zituen hezur-haragizko pertsonaiakfikziozkoak bilakatzen dira ustegabean.Horrela, egunerokotasuna, marginazioaislatzen ditu Guerinek. Horixe zen, hainzuzen, zuzendariaren helburua: egunero-katasunaren alde onak eta txarrak erakus-tea. Aktore ez diren horien gidoia bakarrikdago, baina filma bere indarra, poesia, iro-nia eta burlarengatik harrigarria da, baitabere naturaltasun, xalotasun eta minaren-gatik ere.

Zine berria “eraikitzen”

ZE IKUSIYA

"En construcción"

Zuzendaria: José Luis Guerin

Aktoreak: Juana Rodriguez,

Ivan GuzmánJuán Lopez

Urriak 10, osteguna,22:15etan,

Aita Mari zinean

Page 29: 103 (2002ko iraila)

30 2 0 0 2 K O I R A I L A

tientuan!!

ARTADIKO JAIAK.

Julene Azpeitia 15. ipuin lehiaketaralanak aurkezteko azken eguna.

Hainbat erakusketa Oxforden:BERTSO-ESKOLAkoa eta ANADE

ELKARTEAren 50. urteurrenarena

ARGAZKI-RALLYaren sari-banaketa

ZUMAIAKO FUTBOL TALDEAren 25urteko historia biltzen duenliburuaren aurkezpena

ZINE FORUM 22:15etan “En construcción” filma Aita Mari zinean

ZINE FORUM 22:15etan “Mulholland drive” filma Aita Mari zinean

URRIAK 24

URRIAK 10

URRIAN

URRIAK 25

IRAILAN eta URRIAN

IRAILAK 30

IRAILAK 27, 28 eta 30

Page 30: 103 (2002ko iraila)