Aro garaikidea

5
1789.Urtean hasi zen Frantziako iraultzarekin eta 1789.Urtean hasi zen Frantziako iraultzarekin eta gaur egun jarraitzen du. gaur egun jarraitzen du. Frantziako iraultzarekin Frantziako iraultzarekin , Liberalismoa, beste modu , Liberalismoa, beste modu batez gobernatzen hasi zen.Liberalek gauza batzuk batez gobernatzen hasi zen.Liberalek gauza batzuk ezarri nahi zuten;hauek dira: ezarri nahi zuten;hauek dira: Nazioaren Nazioaren subiranotasuna subiranotasuna :herritarrek botoaren :herritarrek botoaren eskubidea izatea. eskubidea izatea. KONSTITUZIOA KONSTITUZIOA eta eta Aginte banaketa: Aginte banaketa: hiru dira; hiru dira; aginte aginte legegilea, exekutiboa eta judiziala. legegilea, exekutiboa eta judiziala. Industria Iraultza: Industria Iraultza: Aldaketa ekonomiko etateknikoari Aldaketa ekonomiko etateknikoari esaten zaio.Lantegi txikiak fabriketan bihurtu esaten zaio.Lantegi txikiak fabriketan bihurtu ziren.Lurrun-makinak garraioetan jarri ziren. ziren.Lurrun-makinak garraioetan jarri ziren. Gizartearen aldaketa: Gizartearen aldaketa: Industria Iraultzak bi Industria Iraultzak bi gizarte-klase agertzea eragin zuen.Burgesia- gizarte-klase agertzea eragin zuen.Burgesia- industrala eta langileak industrala eta langileak.

Transcript of Aro garaikidea

Page 1: Aro garaikidea

1789.Urtean hasi zen Frantziako iraultzarekin eta gaur egun 1789.Urtean hasi zen Frantziako iraultzarekin eta gaur egun jarraitzen du.jarraitzen du.

Frantziako iraultzarekinFrantziako iraultzarekin, Liberalismoa, beste modu batez , Liberalismoa, beste modu batez gobernatzen hasi zen.Liberalek gauza batzuk ezarri nahi gobernatzen hasi zen.Liberalek gauza batzuk ezarri nahi

zuten;hauek dira:zuten;hauek dira:NazioarenNazioaren subiranotasunasubiranotasuna:herritarrek botoaren :herritarrek botoaren

eskubidea izatea.eskubidea izatea.KONSTITUZIOAKONSTITUZIOA eta eta Aginte banaketa:Aginte banaketa:hiru dira;hiru dira;aginte aginte

legegilea, exekutiboa eta judiziala.legegilea, exekutiboa eta judiziala.Industria Iraultza:Industria Iraultza:Aldaketa ekonomiko etateknikoari Aldaketa ekonomiko etateknikoari

esaten zaio.Lantegi txikiak fabriketan bihurtu ziren.Lurrun-esaten zaio.Lantegi txikiak fabriketan bihurtu ziren.Lurrun-makinak garraioetan jarri ziren.makinak garraioetan jarri ziren.

Gizartearen aldaketa:Gizartearen aldaketa:Industria Iraultzak bi gizarte-klase Industria Iraultzak bi gizarte-klase agertzea eragin zuen.Burgesia-industrala eta langileakagertzea eragin zuen.Burgesia-industrala eta langileak..

Page 2: Aro garaikidea

ARO ARO GARAIKIDEAGARAIKIDEA

• INDEPENDENTZIA GERRA:INDEPENDENTZIA GERRA:1808an, Napoleonen tropek Espaina inbaditu zuten eta 1808an, Napoleonen tropek Espaina inbaditu zuten eta Independentzia gerra eragin zutenIndependentzia gerra eragin zuten

• 1812an, Cadizen, lehenengo konstituzioa egin zen (ESPAINAN).1812an, Cadizen, lehenengo konstituzioa egin zen (ESPAINAN).• Amerikako lurralde batzuk Independentzia lortzen joan ziren eta nazio berri batzuk eratu Amerikako lurralde batzuk Independentzia lortzen joan ziren eta nazio berri batzuk eratu

zituzten.zituzten.• Independentzia gerra ondoren, FernandoVIIk erreinatzen hasi zen.Independentzia gerra ondoren, FernandoVIIk erreinatzen hasi zen.• Fernando viiren ondoren;Fernando viiren ondoren;1833tik 1868ra, Isabel IIa erregina izan zen.Bi talde politiko 1833tik 1868ra, Isabel IIa erregina izan zen.Bi talde politiko

egon ziren; LIBERALAK eta ABSOLUTISTAK.egon ziren; LIBERALAK eta ABSOLUTISTAK.• 1873an lehen errepublika ezarri zen.1873an lehen errepublika ezarri zen.• 1874an, monarkia berriro berrezkuratu zen Alfonso XIIarekin.1874an, monarkia berriro berrezkuratu zen Alfonso XIIarekin.• Gizartea eta kultura:Gizartea eta kultura:Industria Iraultza berandu iritsi zen, baina hiriak hasten Industria Iraultza berandu iritsi zen, baina hiriak hasten

(handitzen) hasi ziren eta garraio publikoak agertu ziren, hau da, GARRAIO (handitzen) hasi ziren eta garraio publikoak agertu ziren, hau da, GARRAIO PUBLIKOA.Argia asmatu zuten bizikletak eta garraioak…PUBLIKOA.Argia asmatu zuten bizikletak eta garraioak…

• Arkitekturan, garrantzitsuena,AArkitekturan, garrantzitsuena,Antoniontonio GaudiGaudi izan zen. izan zen.• Eraikinetan material berriak erabiltzen hasi ziren.Arte-estilo hau, Eraikinetan material berriak erabiltzen hasi ziren.Arte-estilo hau, modernismoa modernismoa deritzo.deritzo.

Page 3: Aro garaikidea

XX ETA XXI.MENDEAK

Bi mundu gerra egon ziren: lehen mundu gerra 1914-1918 iraundu

zuen eta bigarren mundu gerra1939-1945 iraun zuen.

Bonba atomikoa jaurti zuten.

Herrialde batzuk pobre gelditu ziren eta beste batzuk ez.Eropan, Ipar Amerikan etaJaponian bizitza ona duteeta Afrikan, Asian, Hego

Amerikan eta Erdiko Amerikan ez.

Bizi-maila handiko herrialdeetan biztanleriaren gorakada egon da,

Medikuntza eta higienea hobetu egin direlako. Herrialde hauetan komu-nikazioak garatu dira. Pertsonek gehiago kontsumitzen dutenean,

Kontsumo-gizartea deritzogu.

Page 4: Aro garaikidea

ii

ESPAINIA ESPAINIA

XX ETA XXI.XX ETA XXI.

MENDEETANMENDEETAN

• XX.mendearen Hasieran, Alfonso XIII. IZAN ZEN ERREGEA.

• 1931.an, erregeak herrialdea utzi zuen eta Bigarren Errepublika hasi zen.

• Gerra zibila 1939.an amaitu zen eta diktadura militarra hasi zen Fanco jeneralarekin.

• Diktadura militarra 1975.urte arte iraundu zuen.

1975.Urtean JuanCarlos I.a erregea izendatu zuten.1975.Urtean JuanCarlos I.a erregea izendatu zuten. Erreforma batzuk egin ziren demokrazia ezertzeko Erreforma batzuk egin ziren demokrazia ezertzeko

1977.an.Lehen hautoeskundeak, 40 urte beranduago egin 1977.an.Lehen hautoeskundeak, 40 urte beranduago egin zen.zen.

Diktaduratik demokraziara egindako aldaketa prozesuari Diktaduratik demokraziara egindako aldaketa prozesuari transizio transizio deritzogu.

1978an gaurko konstitusioa onartu zuten. 1986an Espaina Europako Komunitate Ekonomikoan

(E.K.E)an sartu zen. 2002an euroa erabiltzen hasi zen

XX. Mendean, aurrerapen handiak XX. Mendean, aurrerapen handiak egon dira: industrian, turismoan, egon dira: industrian, turismoan, hezkuntzan, ekomomian, osasun hezkuntzan, ekomomian, osasun zerbitzuetan…zerbitzuetan… XX.Mendean bi arte korronte asmatu XX.Mendean bi arte korronte asmatu zuten: zuten: kubismoa, kubismoa, Picassorena eta surrealismoasurrealismoa Dalirena.

Page 5: Aro garaikidea

iiLiberalen eta tradisionalisten arteko borrokak egon ziren.Liberalen eta tradisionalisten arteko borrokak egon ziren.

1856an Compañía De Los Caminos de Hierro del Norte de España sortu zuten, 1856an Compañía De Los Caminos de Hierro del Norte de España sortu zuten, Madril eta Irun trenez lotzeko. Madril eta Irun trenez lotzeko.

Meatzariko trenak sortu ziren Meatzariko trenak sortu ziren

Burdinolak modernizatu zirenBurdinolak modernizatu ziren

Industria siderurgikoa, garrantsitzu bihurtu zen.Industria siderurgikoa, garrantsitzu bihurtu zen.

1902an Bizkaiko Labe Garaiak sortu ziren.1902an Bizkaiko Labe Garaiak sortu ziren.

Bigarren Errepublikan Eusko Alderdi Jertzaleak irabazi zituen hautoeskundeak.Bigarren Errepublikan Eusko Alderdi Jertzaleak irabazi zituen hautoeskundeak.

Gerra zibila Gerra zibila Bizkaia eta Gipuzkoa Errepublikaren alde agertu ziren.1979an EAE autonomia - estatua onartu zen