8. Ikasgaia - Legezkotasun Berrikuspena Administrazio Bidean

7/28/2019 8. Ikasgaia - Legezkotasun Berrikuspena Administrazio Bidean

1/8

Legezkotasun-berrikuspena administrazio-bidean

2012-2103

Administrazio Zuzenbidea I

69

Zortzigarren Ikasgaia

Zortzigarren ikasgai

honetan, administrazio

egintzen legezkotasunberrizkuspena

aztertuko dugu,

horretarako egintzen

aurka tarteratu

daitezkeen errekurtso

administrativo

desberdinak aztertuko

ditugularik.


2/8

8. Ikasgaia

Zuzenbide Fakultatea, Donostia

dministrazio Zuzenbidea I

70


3/8


2012-2103


71

8. Ikasgaia: Legezkotasun-berrikuspenaadministrazio-bidean

Hiru errekurtso mota ikusiko ditugu ikasgai honetan: gorako errekurtsoa, berrikuspen

errekurtsoa eta prozesu zibil edo laboralera jo aurretiko erreklamazioak. Goazen beraz, horiek

aztertzera.

8.1 Administrazio errekurtsoakErrekurtso hauek Administrazioaren aurrean tarteratzen dira, hark emandako egintzak

aurkatzeko. Argi utzi behar da, soilik egintzen aurka ezar daitezkeela, erregelamenduen aurka

soilik bide judiziala izango baitugu.

Hiru motatako administrazio-errekurtso ditugu: bi arruntak dira (berraztertzekoa eta gorakoa)

eta bestea berriz, apartekoa (berrikusteko aparteko errekurtsoa). Administrazioaren ebazpen

eta izapidezko zenbait egintza aurkaratzeko sistema bat dira errekurtsoak eta, argitu beharra

dago ez direla ez petizioak ezta kexak ere. Eskaera eskubidea babestuta dago baina ez

eskaerak. Errekurtsoak formalizatuak dira.

Lehen esan dugun moduan, ezin dira aurkaratu bide administratiboan aurkaratu administrazio-

xedapenak edo arauak. Errekurtsoak egintzen aurka ematen dira eta bide administratiboaren

aurrean tarteratzen dira, har ebazten dituelarik prozedura administratibo baten bitartez.

Errekurtsoaren oinarriari dagokionez, esan beharra dago LPACko62

eta63.

artikuluetantopatzen dela; hau da, deusez eta deuseztagarritasunari buruzko artikuluetan. Arrazoia

edozein izan daiteke 107.artikuluari jarraiki, beti ere bi artikulu horien barnean badaude.

Errekurtsoa ebazten duen organoak, prozeduran planteaturiko arazo guztiak erabakiko ditu,

naiz fondo, naiz formazkoak izan, interesdunak alegatutakoak izan ala ez, LPACko 113.3

artikuluari jarraiki. Administrazioak egin behar duena da aukera eman alegazioak emateko.

Zerbait ez dela ondo frogatu erabakitzen bada, alegazioak emateko aukera eman behar zaie

interesdunei. Izan ere, administrazioak ezin izango ditu elementu berriak sartu, ez badie

interesdunei jakinarazten alegazioak eman ditzaten. 113.3 artikuluak bere garrantzia dauka,

Konstituzioaren 24.artikuluarekin harremanetan jarriz defentsa gabezia ekiditera zuzenduta

baitago.

Berraztertzeko errekurtsoa aukerakoa da, bide judizialera jo aurretik berrikusteko aukera

irekitzen du; aldiz, gorako errekurtsoa ezinbestekoa da, zeina bide judizialera joan aurretik

tarteratu beharrekoa.

Administrazioarekiko auzi-jurisdikziora joan aurretik, bide administratiboa agortu behar da

nahi eta nahi ez, LJCAren 25.1artikuluari jarraiki.

Dakigunez, errekurtso administratibo bat tarteratzen denean, administrazio-prozedura bathasten da. Administrazio-prozeduraren printzipioak aplikagarri izango dira zeinen araudia


4/8

8. Ikasgaia



72

LPACko 107 eta 109 artikuluen bitartean topatzen da. Adibidez, kontradikzio printzipioa, frogak

aurkezteko aukera izatea etab.

Elementu subjektiboei dagokionez, aipatu beharra dago ebazteko eskuduna beti

Administrazioa izango dela. Gorako errekurtsoan, egintza eman zuenaren gaineko organoa

errekurtsoa ebatziko du. Errekurtsoa tarteratu daiteke bai egintza eman duen organoaren

aurrean edo ebazteko eskuduna den organoaren aurrean.

Berraztertze errekurtsoan, egintza eman duen organo beraren aurrean tarteratzen da eta hark

ebatziko du. Aparteko berrikuspen errekurtsoan aldiz, egintza eman zuen organo beraren

aurrean.

Ebazteko eskumena ezin izango da eskuordetu errekurritu den egintza eman zuen organoaren

eskutan.

Errekurtso jartzaileari dagokionez, esan beharra dago pertsona fisiko zein juridikoak izango

direla eskudun errekurtsoa tarteratzeko. Edozein pertsona beraz izango da gai errekurtso

administratibo bat tarteratzeko, interesduna baldin bada. Printzipioz, interes edo eskubideak

ukituak gertatzen diren pertsonak izango dira interesdun.

LJCAren 44.artikuluari jarraiki, ezin izango da administrazio-errekurtsoa jarri bi administrazio

publikoen arteko gatazken aurrean. hauek, zuzenean bide judizialera joaten dira eta beraz, ez

dago errekurtso administratiboak.

Administrazio publiko baten organoak eta haren kide anitzeko organoetako kideek ezin izango

dute errekurtsorik tarteratu euren Administrazioaren aurka, non eta legearen batek espresuki

baimentzen ez badu. Salbuespena, udaletxetan ematen da adibidez. Izan ere, zinegotziek

gainontzeko zinegotziak hartutako erabakiak aurkaratzeko aukera izango dute.

Estatuari, autonomia erkidegoei edo toki entitateei lotuak edo haien mendeko diren zuzenbide

publikoko entitateak, gainetik duten administrazioaren jarduerari dagokionez, ezin izango dute

tarteratu. Salbuespen dira administrazio horrekiko berariazko autonomia-estatutu bat

dutenak, legez emana.

Interesdunek edozein kasutan izango dute legitimazioa errekurtso bat tarteratzeko. Eremu

lokalean, Toki-administrazioak emandako egintza eta erabakiak aurkaratzeko legitimaturik

egongo dira Estatuko Administrazioa, Autonomia Erkidegoetakoa eta erabaki horien aurka

bozkatu duten zinegotziak.

Errekurtsorako legitimazio eduki daiteke nahiz eta parte hartu ez hasierako administrazio-

prozeduran. Kasu batzuetan, arlo bakoitzeko legeak herri-akzioa jasotzen dute. Herri akzioa

(accin popular), inongo legitimaziorik demostratu gabe prozeduran parte hartzeko aukera

dagoenean izango litzateke.

Errekurtsoaren elementu objektiboei dagokionez, aipatu beharra dago 107.artikuluak aipatzen

dituela aurkagarriak izango diren elementu objektiboak. Hala nola: ebazpen guztiak eta

izapidezko egintzak honako kasu hauetan: zuzenean edo zeharka funtsa erabakitzen dutenean,

prozedurari jarraipenik ematea eragozten dutenean, defentsa-gabezia ematen denean eta


5/8


2012-2103


73

interes legitimo edo eskubideen kalte konponezinak sortzen dituztenean.

Izapidezko beste egintza guztiak alegatuak izan daitezke ebazpenean kontutan har daitezen.

Bukaera jartzen dioten egintzak bide administratiboari, 109. artikuluan aurreikusten direnak.

Goazen orain errekurtsoen prozedura aztertzera:

a) Tarteratzea. LPAC 110Egintza baten aurkako errekurtso bat tarteratzeko formari buruzko askatasun osoa dago.

Honek esan nahi du ez dagoela forma zehatz bat ezarrita errekurtsoak tarteratu ahal izateko.

Errekurtsoaren kalifikatzerakoan errakuntzarik balego, ez dago oztoporik izapidetuta izateko,

bere benetako izaera ezagutzen bada.

Tarteratzeko epea hilabetekoa da eta iraungi egiten da, errekurtsoa tarteratzen den

momentutik egintzaren irmotasuna geldiarazten delarik.

Egintzaren etetea ez da automatikoa, baizik eta eskatu egin behar da 111. artikuluari jarraiki.

Esan beharra dago errekurtsoaren objektuak pertsona talde zehaztugabe bati eragitendionean, aldigabetzea argitaratu egin beharko dela.

b) Izapidetzea.Errekurtso bidean ematen den izapidetzeak ez du berezitasunik. Audientziaren izapidea exijitu

daiteke kasu bakar batean: egitate edo dokumentu berriak aurkezten direnean.

d) Bukaera. LPAC 87Esan beharra dago, formazko akatsak egongo balira, espedientea atzera botako litzakeela.

Erabakiak arazo guztiak ebatzi behar ditu, forma nahiz funtsezkoak, alegatuak izan edo ez.

Ebazpena kongruentea izan behar du helegite jartzaileak egindako alegazioekin reformatio in

peius debekatuta gelditzen delarik.

Goazen orain, errekurtso mota desberdinak aztertzera:

8.1.1 Berraztertze errekurtsoa. LPAC 116 eta 117.Errekurtso honen bitartez, administrazio-bideari bukaera jartzen dioten egintzak errekurritu

daitezke. Egintza eman duen organoaren aurrean tarteratu behar da hilabeteko epe barruan

egintza berariaz emana bada edo hiru hilabeteko epean egintza ustezkoa izan bada.

Erabakia emateko eta jakinarazteko gehieneko epea hilabetekoa izango da eta erantzun ezean,

ezetsitzat hartuko da errekurtsoa.

Errekurtso hau ebazten duen erabakiaren aurka ezin izango da beste administrazio-

errekurtsorik tarteratu, baizik eta zuzenean bide judizialera jo beharko dugu.


6/8

8. Ikasgaia



74

8.1.2 Gorako errekurtsoaErrekurtso hau tarteratu ahal izateko, beharrezkoa izango da errekurritutako ebazpenek bide

administratiboa agortzen ez dutenak izatea.

Errekurtsua, egintza eman duen gaineko organoak ebatziko du, organo hori zein den

antolakuntza arauek zehaztuko dutelarik. Organo batek delegazioz eman badu egintza bat,

eskuordetu den organoak eman duela suposatzen da.

Errekurtsoa tartera daiteke egintza eman duen organoaren aurrean edo zuzenean gaineko

organoaren aurrean.

Epea hilabetekoa izango da berariaz emandako egintzetan eta hiru hilabetekoa ustezko

egintzen kasuan. Ebazpena eman eta jakinarazteko gehieneko epea hiru hilabetekoa izango da.

Erantzunik ez badago, ezetsitzat emango da erantzuna. Salbuespenez, isiltasun baten aurka

tarteratu bada errekurtsoa isiltasuna onetsitzat joko da.

8.1.3 Berrikuspen aparteko errekurtsoaHau izango litzateke legeak aurreikusitako suposamendutan eta bertan ezartzen diren

arrazoiengatik bakarrik tartera daitekeen errekurtsoa. Irmotasuna irabazi duten egintzen

aurkako errekurtsoa izango litzateke.

Hau tarteratzeko arrazoiak izango lirateke egitateei buruzko errakuntza nabarmena gertatu

izana, balore handiko dokumentuak agertzea, dokumentu edo testimonio faltsuen eraginez

emandako ebazpena izatea edota prebarikazioz, funtzionario-eroskeriaz, bortxaketaz edo

beste makinazioen bidez ebaztea.

Ezartzeko epea lau urtekoa izango da egintza jakinarazten denetik egitatezko errakuntza

dagoenean eta hiru hilabetekoa besteetan, dokumentuak agertu edo epaia eman denetik.

Isiltasuna hiru hilabeteen buruan emango da eta ezetsitzat hartu behar da errekurtsoa. Organo

eskuduna, egintza eman zuen organoa izango da.

8.1.4 Aurkaratzeko edo erreklamatzeko prozedura alternatiboak.Gorako edo berraztertzeko errekurtsoen ordez, legeek ordezko prozedurak aurreikus

dezakete. Ordezko prozedura hauen artean aipagarriak izango lirateke adiskidetzea,

tartekaritza, arbitraia edo organo kolegiatuetara jotzea.

Aplikazioari dagokionez, pertsonal arazoak konpontzeko aurreikusten da nagusiki, arloko

legeen eskutan uzten delarik prozedura hauen zehaztea.

Efektuei dagokionez, bukaera jartzen diote bide administratiboari.


7/8


2012-2103


75

8.2 Ofizioz berrikustea.8.2.1 Zuzenbide osoz deusezak diren egintzen berrikustea.

Administrazioak ofizioz atzera botatzen du berak emandako egintza deusez bat, errekurritzeko

epeak amaitu direnean.

Beraz, aukera egongo da, behin epeak amaituta, administrazioari jakinarazteko egintza bat

deuseza dela eta honek berrikusteko. Beraz, errekurtsoan ez bezala, egintza deusezetan

ematen da soilik eta ez deuseztagarrietan.

Normalean, administrazioak badauka errekurtso administratiboaren ohitura. Hau da, bide

judizialera jo aurretik, errekurtso administratibora jo behar dela. Baina legegileak beste

alternatiba batzuk aurreikusi egin ditu non partikular afektatua joan daitekeen alternatiba

horietara (adibidez, arbitraia), errekurtsoa tarteratu ordez.

Alternatiba horiek izango lirateke: arbitraia, medeatzea, tartekaritza eta abar. Hauek, oraindik

oso gutxi aplikatzen dira, baina pixkanaka bere lekua hartzen joaten dira. hala ere, hauek ezindira erabili botere publikoak ukatzeko. Izan ere, gogora dezagun ahalak ukaezinak direla legeak

berak hala adierazten baitu.

Beraz, errekurtsoetara jo aurretik aukera horiek izango ditugu eta, esan dugun moduan, behin

errekurtsoak aurkezteko epea amaituta, azken aukera bat egongo da: berrikuspena. Honen

bitartez, ofizioz edo alderdiak eskaturik berrikusiko da egintza.

Administrazioak ofizioz egina bada accin de nulidad deituko da. Modu honetan,

administrazioak ordenamendu juridikotik ateratzen du legearekin bat ez datorren egintza.

Egintzak deusezak izan behar dira, eta irmoak. Izan ere, hala ez izatekotan errekurtsoa

tarteratu beharko da. Ez dago eperik berrikuspena ezartzeko. Legeak ez ditu denbora-mugarik

jartzean.

Alderdiek eskatzen badute, berrikuspen akzioa deritzo.

Ofizioz hasitako berrikuspenean, administrazioak hiru hilabete pasata erantzunik ematen ez

bada, isiltasuna kaduzitatea ekarriko du berekin eta administrazioak ezin izango du berriro hasi

honelako prozedura bat.

Ez onartzearen erabakia eman daiteke, funtsarik ez izateagatik adibidez. Ez onartzekotan,

auzitegietara jotzeko aukera egongo da, eskaera ametitzea eskatuz.

Akzioa onartuko balu, baina ez-berrikustea erabakiko balu, errekurtsoetan eskatu beharrekoa

izango litzateke berrikustea onartzea.

Administrazioak, kalte-ordaina zehaztu dezake ebazpenean. Izan ere, horiek eskatzen dira

prozedurak sortu dituen gastuengatik .

8.2.2 Norbanakoaren aldeko egintza deuseztagarriak berrikustea.Egintza deuseztagarrien kasuan, erregimena guztiz desberdina da. Izan ere, administrazioak

ezin izango ditu ofizioz berrikusi. Berrikusteko, kaltegarritasun deklarazio bat egin beharko du

onuragarrien kasuan. Epaileari eskatu beharko dio egintza bat kaltegarria dela eta

berrikusteko. Lau urteko epea egongo da egintza ematen delarik.

Aldiz, kaltegarriak diren egintzak, administrazioak edozein momentuan bota ditzake atzera.


8/8

8. Ikasgaia



76

Kaltegarri bat izan daiteke, adibidez, justifikatu gabeko zigorra ezartzea. Kasu horretan,

administrazioak ez da auzitegietara joan behar kaltegarritasuna deklaratzeko.

Administrazioaren kontra, lan inguruko edozein aurkapen egin nahi bada, administrazioari

jakinarazpen bat egin behar zaio eta nolabaiteko erreklamazio bat egin behar zaio. Hala egitenez bada, ezin izango da jo jurisdikzio sozialera. Jurisdikzio sozialera jo beharko da,

administrazioaren langilegoaren kasuak ebaztera. Hau da, lan-kontratuen kontuak argitzera eta

ez, funtzionarioen kontratuen kontuak argitzera.

Kontua da, beste edozein jurisdikziora jo aurretik, bide administratiboan erreklamazio bat egin

behar dela.

8. Ikasgaia - Legezkotasun Berrikuspena Administrazio Bidean

Documents

Transcript of 8. Ikasgaia - Legezkotasun Berrikuspena Administrazio Bidean