DBHO Kat - Ulermenaren bidean

AURKIBIDEA

“i.bai hi” proiektua 3

Filosofia eta Herritartasuna 8

Filosofiaren Historia 14

Mundu Garaikiderako Zientziak 22

Mundu Garaikidearen Historia 28

Historia 34

Euskara eta Literatura 40

“i.bai hi” PROIEKTUA

Batxilergorako “i.bai hi” proiektuarekin, Ibaizabalek

gaur egungo gizarte eta kultura errealitateari erantzun

nahi dio, berriki onartu den curriculuma kontuan

hartuz, hezkuntza komunitateak dituen (ikasleak, ira-

kasleak, gurasoak...) behar berrien jakitun baita.

Irakaskuntzaren kalitatea bermatzeak sortzen digun

interesak, aniztasunari erantzuteko dugun nahiak eta

goi hezkuntzari begira prestakuntza hobea ahalbide-

tzeko asmoak argitalpen proiektu berri bat sortzera

eraman gaitu, hezkuntza arlo honetan parte hartzen

duten pertsona guztien zerbitzura.

Hala, proiektu berri honek ikasleen ikaskuntza pro-

zesua errazteaz gainera, irakasleari lagunduko dio

bere eguneroko jardunean.

IRAKASGAIAK

Filosofia eta Herritartasuna BATXILERGOA 1Ikaslearen liburua

Filosofía y Ciudadanía 1.º BACHILLERATOLibro del alumnado

Filosofiaren Historia BATXILERGOA 2Ikaslearen liburua

Historia de la Filosofía 2.º BACHILLERATOLibro del alumnado

Mundu Garaikiderako Zientziak BATXILERGOA 1Ikaslearen liburua

Mundu Garaikidearen Historia BATXILERGOA 1Ikaslearen liburua

Historia BATXILERGOA 2Ikaslearen liburua

Historia 2.º BACHILLERATOLibro del alumnado

Euskara eta Literatura BATXILERGOA 1 eta 2Ikaslearen liburua

FILOSOFIA ETA HERRITARTASUNABATXILERGOA 1

8

GAI MULTZOEN EDUKIAK

I. GAI MULTZOAJAKINTZA FILOSOFIKOA1. unitatea: Filosofia, zientzia eta beste jakintza mota batzuk.

2. unitatea: Mitotik logosera: Sokrates aurreko filosofia.

3. unitatea: Munduko filosofiak: India, Txina eta Babilonia-Persia.

II. GAI MULTZOAGIZA IZAKIA: PERTSONA ETA GIZARTEA4. unitatea: Gizakiaren dimentsio biologikoa eta soziokulturala.

5. unitatea: Gizakiaren ikuskera filosofikoak.

III. GAI MULTZOAFILOSOFIA MORALA ETA POLITIKOA6. unitatea: Ekintza moralaren oinarriak: askatasuna eta erantzukizuna.

7. unitatea: Egungo gizartearen erronka etikoak: zoriona eta justizia.

IV. GAI MULTZOADEMOKRAZIA ETA HERRITARTASUNA8. unitatea: Botere politikoaren jatorria eta zilegitasuna.

9. unitatea: Demokrazia mediatikoa eta herritartasun kosmopolita.

IKASLEAREN MATERIALA

148 or.

IKASLEAREN LIBURUAEuskaraz/Gaztelaniaz

Munduko filosofiak: India,Txina eta Babilonia-Persia

03 0402 0501 06 07 08 09

UNITATEA

Asiako hegoalde-mendebaldeko eskual -deak filosofiaren lehen urratsen lekukoakizan ziren, lehen zibilizazioen antzoki izanziren-eta. Hortik datoz Ekialdeko filosofiaizenarekin eta historoaurreko greziar filo-

sofia izenarekin izendatzen dugun filoso-fiaren existentzia, bilakaera eta ezauga-rriak, garai berean edo ondoren Asian sor-tu ziren zenbait erlijiorekin harremanetaneta harmonian.

1. Indiako filosofia.2. Budismoaren filosofia.3. Antzinako Txinako filosofia.4. Babiloniako eta Persiako

filosofia.

EdukiakHasteko

Ikasleak motibatzeko hasierako

orrialdea, unitatearen sarrera etaunitatean aztertuko diren edukienaurkibidearekin, bai eta argazkimotibagarri eta adierazgarriekin ere.

UNITATE BAKOITZAREN EGITURA

9

Bilatu ekialdeko mapa bat eta marraztu hinduismoa, budismoa eta

mazdeismoa garatu diren herrialdeak, koloreak erabiliz.

Zer urtetan kokatzen dira Indiako filosofiako sustraiak?

Zein dira pensamendu hinduistaren funtsezko lau ideiak?

Zein dira hinduismoaren liburu sakratuak?

Brahma eta Maya munduaren sorrerarekin lotura duten bi errealitate

dira. Zer esan nahi dute? Azaldu labur.

Mundua Brahmanaren edo Izaki Absolutuaren jarioa baino ez da.

Jari oak ba ote du zerikusirik pentsamendu judu-kristauan agertzen

den “sorrera” edo “kreazio” hitzekin? Zer-nolako desberdintasunak

daude bi hitz horien artean?

Zein da gizakiaren azken helburua? Helburu hori lortzeko, zer-nolako

garrantzia dute mortifikazioak eta aszetismoak? Saia zaitez zure hi -

tzekin azaltzen.

Berraragiztatzea zoritxarrekoa da hinduismoan. Zergatik?

Zer funtzio du hinduismoan Yama jainkoak?

Indiako gizartean bost kasta daude. Aipa itzazu eta azaldu labur kasta

bakoitzaren funtzioa gizartean.

Dharmak gizarte-antolaketaren egonkortasuna bermatzen du, beste-

la kaosa eta hondamena etorriko dira mundura. Azal ezazu zure hitze-

kin zer den dharma.

K

J

I

H

G

F

E

D

C

B

A Antza d

jarrera

Hinduis

Hinduis

Samsa

Berrara

nerako

garrant

Egungo

satuta.

lehenta

modu la

Jende a

modern

ondore

sor tzail

Zein dir

Budism

dira ene

Zergati

zenbak

T

S

R

Q

P

O

N

M

L

MUNDUKO FILOSOFIAK: INDIA,TXINA ETA BABILONIA-PERSIA03

Azaldu hinduismoari lotuta politikan, literaturan eta erlijioan gailendu

den pertsonaia historikoren bat Idatzi haren biografiaren daturik aipa

1 egiten d

tez hau

56

Bilatu ekialdeko mapa bat eta marraztu hinduismoa, budismoa eta

mazdeismoa garatu diren herrialdeak, koloreak erabiliz.

Zer urtetan kokatzen dira Indiako filosofiako sustraiak?

Zein dira pensamendu hinduistaren funtsezko lau ideiak?

Zein dira hinduismoaren liburu sakratuak?

Brahma eta Maya munduaren sorrerarekin lotura duten bi errealitate

dira. Zer esan nahi dute? Azaldu labur.

Mundua Brahmanaren edo Izaki Absolutuaren jarioa baino ez da.

Jari oak ba ote du zerikusirik pentsamendu judu-kristauan agertzen

den “sorrera” edo “kreazio” hitzekin? Zer-nolako desberdintasunak

daude bi hitz horien artean?

Zein da gizakiaren azken helburua? Helburu hori lortzeko, zer-nolako

garrantzia dute mortifikazioak eta aszetismoak? Saia zaitez zure hi -

tzekin azaltzen.

Berraragiztatzea zoritxarrekoa da hinduismoan. Zergatik?

Zer funtzio du hinduismoan Yama jainkoak?

Indiako gizartean bost kasta daude. Aipa itzazu eta azaldu labur kasta

bakoitzaren funtzioa gizartean.

Dharmak gizarte-antolaketaren egonkortasuna bermatzen du, beste-

la kaosa eta hondamena etorriko dira mundura. Azal ezazu zure hitze-

kin zer den dharma.

K

J

I

H

G

F

E

D

C

B

A Antza denez, Indian begetariano edo barazkijale asko daude. Elikatze-

jarrera horrek zerikusirik al du Ahimsa legearekin? Zergatik?

Hinduismoan karmak garrantzi handia du. Zer esan nahi du karmak?

Hinduismoaren giltza Samsara eroaren gurpiletik askatzea da. Zer da

Samsara edo Betiko itzulera ziklikoa?

Berraragiztatzearen gurpiletik askatzeko, hots, Moksha edo askape-

nerako bidea lortzeko hainbat modu daude. Aipa itzazu hiru bide

garrantzitsuenak.

Egungo gizartean jende asko arineketan bizi da, dena presaka, estre-

satuta. Yoga eskolak kontenplazioa eta aisia estatikoari ematen dio

lehentasuna. Egungo gizakiak ez ote du beharrezko kontenplazioa bizi-

modu lasterra pixka bat baretzeko? Azaldu.

Jende askok uste du teoria sentsualista, materialista eta ateoa garai

modernoan sortu zirela. Baina presente daude antzinako Indian eta,

ondoren, Grezian. Indian teoria honen asmatzailea Samkhya eskolaren

sor tzailea dugu. Nor izan zen?

Zein dira budismoaren lau egiak? Aipatu.

Budismoan gizakia energia fisiko eta mentalen konbinazioa da. Zein

dira energia horien osagaiak?

Zergatik ematen diete garrantzia Lao-Tseurek eta Txinako filosofiak

zenbakiei? Azaldu.

T

S

R

Q

P

O

N

M

L

MUNDUKO FILOSOFIAK: INDIA,TXINA ETA BABILONIA-PERSIA03 Gaia berrikusteko ariketak

Azaldu hinduismoari lotuta politikan, literaturan eta erlijioan gailendu

den pertsonaia historikoren bat. Idatzi haren biografiaren daturik aipa-

garrienak. Adibidez, Gandhi.

Ekialdeko erlijioetatik zenbait talde eta praktika heldu berri dira gure

artera. Aipatu eta azaldu, zure ustez, zein diren hinduismoarekin lotu-

ta dauden atzerriko presentzia horiek.

Hinduismoa gizarte-antolamenduarekin nahiko estu lotuta dagoen

arren, Indiako estatuaren antolamendua laikoa da. Zer da estatu lai-

koa?

Aldizkarietan eta egunkarietan sarri agertzen dira yoga, meditazioa eta

halakoei buruzko ikastaroak. Bilatu gai horri buruzko informazioa. Azal-

du nork antolatzen dituen, nori zuzendua dauden eta bestelako jakin-

garriak.

Hinduismoaren ustez, desirak, nahiak, diru-eta aginte-gosea eta abar

giza sufrimenduaren arrazoi nagusiak dira. Egungo kontsumismo eta

hedonismo konpultsiboek sorten dituzten egoera aseezinak zerikusirik

al du hinduismoak dioenarekin? Eztabaidatu taldeka eta idatzi ondo-

rioak koadernoan.

Budistentzat lau egia daude; horien artean lehenak “giza bizitza oinazea

dela” dio. Ados al zaude baieztapen horrekin? Arrazoitu zure erantzuna.

Nirvana budismoan sufrimendu oro ezabatzera daraman bidea da; lasai-

tasun eta bakearekin lotuta dagoen bidea da. Egoera hori lortzeko, zor -

tzi bidezidor ematen ditu. Aintzinako ermitauek eta egungo monjeek

zerikusirik dute nirvanarekin? Zer da monje izatea? Zer-nolako bizi tza

7

6

5

4

3

2

1 egiten dute? Ez ote da beren bizitza nirvana praktika berezi bat? Saia zai-

tez hausnartzen eta idatzi zure gogoetak koadernoan.

Aurkitu kontzeptu hauen esanahiak: monoteismoa, moksha, metafisi-

ka, kontenplazioa, nirvana, berraragiztatzea, animismoa, panteismoa,

samsara, sinkretismoa.

Desirak, plazer-nahiak, diru-eta aginte-gosea sufrimenduaren zerga-

tiak eta kausak direla dio budismoak. Zer uste duzu zuk horretaz? Kon-

trolatu gabeko kontsumismoak ez ote du sufrimendua sorrarazten?

Arrazoitu zure erantzuna.

Hinduismoan eta budismoan yogak garrantzi handia du. Bila ezazu

egunkari, aldizkari edo entziklopedietan yogari buruzko informazioa.

Labur ezazu hinduismoan munduaren sorrerari buruz ematen den azal-

pena eta ondoren, konparatu Bibliako Hasiera liburuko lehen kapitu-

luarekin. Zer berdintasun eta desberdintasun agertzen dira?

Jo ezazu Internet helbide honetara eta aurki ezazu zer dioten 153.-154.

eta 155. legeek:

http://www.historiaclasica.com/2007/05/el-cdigo-de-hammura-

bi.html

12

11

10

9

8

Gaian sakontzeko ariketak

Ariketak, gaia berrikusteko etagaian sakontzeko ariketak, besteakbeste, unitatean jasotako ezagutzezhausnartzeko eta lexikoa lantzeko.

10

Testuko orrialdeak, unitateko edukinagusiak garatzeko, unitate didaktikoanlandutako ulermena errazteko argazki etaargazki-oin aproposekin.

Testuak lantzen, testu interesgarriak eta testu horieiburuzko galderak, gaiari buruzko ezagu tzak finkatzekoeta iritzia emateko eta arrazoitzeko; baita bibliografia

ere, kontsultarako eta gehiago jakiteko.

11

FILOSOFIAREN HISTORIABATXILERGOA 2

Unibertsitaterasartzeko

hautaproben ereduekin!

IKASLEAREN LIBURUAEuskaraz eta Gaztelaniaz

Aurrean duzun materialarekin, historian zehar izan diren pentsalari bikainen eskutik ezagutuko duzu filosofia. Gaur egun zientzia eta pentsamendu pragmatikoa dira nagusi; gainerako ekintzamoduak, berriz, itzalpean daude. Beraz, filosofiari duintasunezko lekua eman beharrean gaude, arrazoi ugari baitaude tartean.

Filosofiaren ahotsak izen-abizenez iritsiko zaizkizu zortzi liburuxkaz sortu dugun bilduma honetan.

14


UNITATE BAKOITZARENEGITURA

15

16

Liburuxka bakoitzean filosofo bat landuko dugu. Filosofoariburuzko hasierako orrialdean, unitatean zehar landuko duzunfilosofiari buruzko argazki bat eta Sarrera txiki bat ageri dira.Sarreran egilea aurkezten da. Nor zen, zein garaitan bizi izan zen,zer-nolako arazoekin topo egin zuen, eta zer-nolako bidea propo-satzen duen arazo horiek gainditzeko.


Ondoren, unitatean lantzen den filosofoaren beraren eta bere garaiari buruzko zenbaitdatu emango dira. Atal honi Datu biografikoak eta testuinguru historikoa esaten zaio.

Atal honek bi azpisail ditu: lehenengoa Bizitza eta idazlanak, eta, ondoren, filosofoarengarai historikoari buruzko datu batzuk ere ematen dira, autorea bere garaian kokatzekoasmotan, autorearen garai historikoa ezagututa hobeto ulertuko baituzu haren pentsamen-duaren zergatia.

Bigarren azpisailari Testuinguru historiko soziala diogu, eta beste bi azpisail izango ditu:Testuinguru historiko politikoa eta Testuinguru kulturala eta filosofikoa.

Testuko orrialdeak, unitateko eduki nagusiak garatzeko, unitate didaktikoan landutakoulermena errazteko argazki eta argazki-oin aproposekin.

Gero, unitatean lantzen den filosofoaren pentsamendua, ideiak eta abar azaltzen dira.Filosofiaren historiak egungo munduaren ezaguera, jakintza, ideia, sinesmen, balio etajokabideen sistema konplexuaren azterketa eta kritika egiten lagunduko dizu, eta, horre-tarako, ezinbestekoa izango duzu historian zehar izan diren pentsalarien gogoetak kon-tuan hartzea.

Testu-iruzkinaren Bigarren multzoko hiru galderak gauzatzeko beharrezkoak direnEpigrafeen edukiak ere kontuan izan ditugu, hau da, 2009ko irailaren 28an EibarkoUnibertsitate Laboralean izandako bileran iragarritako eta 2009ko azaroan Se lek ti bi ta -teko koordinatzaileek bidalitako Epigrafeen edukiak.Atal honi Autorearen pentsamendua deritzo.

17

18

Unitatea garatu ondoren, oinarrizko testu batzuk agertzen dira. Egileak berak idatzitakotestuak azaltzen dira atal honetan. Euskal Autonomia Erkidegoan Filosofiaren HistoriaDBHOko bigarren ikasturtean landu beharko diren testuak dira, hots, 2009ko irailaren28an Eibarko Unibertsitate Laboralean izandako bileran onartutakoak. Egile bakoitza lan -tzerakoan, ikasleak beharko dituen testuak haren eskuetan jartzea da atal honen helbu-ruetariko bat. Oraingo honetan landu dituzun egilearen pentsamenduak bere idatzietannola aurkezten dituen azter tzeko aukera izango duzu.

Atal honi Oinarrizko testuak deritzo.

19

Testuak lantzen, unitatean zehar landutakoari buruzkogogoeta egiteko eta eduki horiek sakonago lantzeko.Filosofiak gizakiek eguneroko bizitzan dituzten kezkeiburuz diharduela baieztatzeko aukera ematen duenatala da.

Unitatea amaitu aurretik, Hiztegia deritzon ataladugu. Oinarrizko testuetan, edota gaia lantzerakoanagertzen diren filosofia-termino berezien azalpenaegiten da esparru honetan. Atal hau guztiz lagunga-rria gertatuko zaizu unitatea hobeto eta modu erra-zagoan ulertzeko.

Unitateari Bibliografia labur batek emango dioamaiera. Gaia lantzeko erabili diren zenbait liburu-ren bibliografia eskaini da, eta gaia lantzeko ikasle-irakasleentzat erabilgarri bihur daiteke.

Atal honetan eredu bat aurkezten da, 2009ko irailaren 28anEibarko Unibertsitate Laboralean izandako bileran onartutako

ereduaren araberako iruzkina, «Unibertsitatera sartzekohautaprobak» gainditzeko lagungarria.

MUNDU GARAIKIDERAKO ZIENTZIAKBATXILERGOA 1


192 or.

IKASLEAREN LIBURUAEuskaraz

UNITATEEN EDUKIAK

1. UNITATEA· Unibertsoa eta eguzki sistema

2. UNITATEA· Biziaren eboluzioa

3. UNITATEA· Hominidoak

4. UNITATEA· Osasuna

5. UNITATEA· Bioteknologia

6. UNITATEA· Baliabide eta material naturalak

7. UNITATEA· Premia berriak eta material berriak

8. UNITATEA· Atmosferako ingurumen inpaktuak

9. UNITATEA· Ingurumen inpaktuak, uretako eta lurreko arriskuak

10. UNITATEA· Informazioaren gizartea22


23

Unitate horietako bakoitzaren hasie-ran, aurkezpen gisako orrialde bat

dago; aurkezpen orrialde horretan,unitatearen izenburua, edukien ze-rrenda, bi irudi eta sarrera testu battxertatu ditugu. Era berean, galderabatzuk ere badira, jakin-mina pizteko,ezagutza maila egiaztatzeko etaburuari eragiten hasteko.

Ondoren, azalpen orrialdeak datoz; orrialde horietan,unitateko edukiak aurkezten dira, era ongi egituratu etaargian. Irudien, taulen, grafikoen eta argazkien bidez,edukiak errazago ulertuko dira. Material grafiko horrezgainera, azalpen testu eta dokumentuak ere agertzendira, batzuetan, ikaskuntza sendotzeko edo zabaltzeko.Orrialde ertzetako informazioa, Hiztegia edo Infor-

mazio gehiago ataletakoa, azalpen nagusia sendotze-ko baliagarria izango da.Epigrafe bakoitzaren amaieran, edukiak hobeto barne-ratzen laguntzeko Jarduerak erantsi dira.

24

Unitate bakoitzean, Gehiago sakontzeko, izenburupean, unitatearekin loturaduen Interneteko helbide bat edo gehiago txertatu ditugu.Era berean, unitate bakoitzean jarduera batzuk proposatzen dira, Ikertu eta

hausnartu atalean; hainbat iturritatik ateratako testuak abiapuntu hartuta, uni-tatearekin zerikusia duten gaiei buruzko analisia, eztabaida eta gogoeta susta -tzeko baliagarri izango dira jarduera horiek.

Jardueren orrialde bikoitza landuz, ikaskuntza prozesuan iritsitako maila egiaztatu ahal izango dugu.

Askotariko jarduerak dira: testuen eta grafi koen interpretazioa

eta analisia, eztabaida, gogoeta, etab.

25

Unitatearen amaieran, Testu zientifikoak atala dator; lanerako proposamen batda, gaurkotasun zientifikoa duten testuen bidez ikerketa, gogoeta, analisia, ezta-baida, etab. egiteko bidea emango duena. Horien osagarri, web orrietarako zenbait esteka ere agertzen dira.

Liburuaren amaieran, eranskin bat dago; unitateko edukiarekin loturiko ikerke-tak egin dituzten zientzialari ospetsu batzuen berri ematen du atal horrek.Zientzialari bakoitzaren bibliografia labur bat eta beren lanetatik ateratako

pasarte bat bildu ditugu bertan.

MUNDU GARAIKIDEAREN HISTORIABATXILERGOA 1


200 or.

IKASLEAREN LIBURUAEuskaraz

IRAKASLEAREN LIBURUAEuskaraz


I. GAI MULTZOAXIX. MENDEKO ALDAKETAK1. unitatea: Erregimen Zaharretik industria iraultzara2. unitatea: Estatu modernoen sorrera eta Europako potentziak

II. GAI MULTZOAXX.MENDEAREN LEHEN ERDIAN3. unitatea: Lehen mundu gerra4. unitatea: Gerra arteko garaia5. unitatea: Bigarren mundu gerra

III. GAI MULTZOAXX. MENDEAREN BIGARREN ERDIAN6. unitatea: Europa bigarren mundu gerraren ondoren7. unitatea: Mundu kapitalista garatua

IV. GAI MULTZOAMUNDUA GAUR EGUN8. unitatea: Mundua gaur egun9. unitatea: Europar Batasuna

V. GAI MULTZOAZIENTZIA KULTURA ETA GIZARTEA10. unitatea: Aldaketa teknologiko eta zientifikoak eta gizarte aldaketak11. unitatea: Globalizazioa eta erronka berriak

28

GAI MULTZO BAKOITZAREN EGITURA

29

Orrialde bikoitza Eragina

Euskal Herrian izeneko ata-larekin. Bertan oso gainetikazaltzen da Euskal Herriakbizi izan zuen egoera blokekoaldiarekin erlaziona tzean,baita unitateetan aztertutakogertakarien eraginak ere.

Motibaziorako bi orrialde, gaimultzoan ageri diren edukienaurkibidearekin eta kronolo-

gia batekin. Dagokigun gaimultzoko gertaera politikoak,sozioekonomikoak eta kultu-ralak erlazionatzen dira, etahoriek argazki handi batezhornituta ageri dira.

Orrialde bikoitza, prozedura

batekin eta Beste ikuspuntu

batzuk izeneko atalarekin.Prozedurak izaera historikoadituzten gaiei buruzko ikas-keta eta lana errazten ditu.Bigarrenak, aldiz, informa-zio osagarria ematen du,aipamen bibliografiko, fil-mografiko, literario etainternetekoen bidez.

Motibaziorako bi orrialde. Ezkerreko orrialdean, unitate bakoitzean ageri direnedukien aurkibidea biltzen du. Eskuinekoan, aldiz, unitatearen sarrera ageri dira.Bi orrialdeetan, unitatean landuko den garaiari dagokion irudi handi bat ageri dira.

30


Testu orrialdeak, unitateak garatzeko. Bertan ageri diren grafikoak, taulak, argazkiak

eta testu osagarriak unitate didaktikoan landuriko oinarrizko edukien ulermena errazten lagunduko digute.

31

Kontzeptuen eskema eta jarduerak lantzeko beste bi orrialde. Ezkerreko orrial-dean, goiko aldean, kontzeptuen eskema ageri da, eta bertan unitateko eduki nagusiak azpimarratzen dira. Jarraian, jarduerak atalean, galderak, argazkiak etairuzkinak egiteko testu interesgarriak planteatzen dira, sintesi gaitasuna hobetze-ko eta unitate bakoitzean garaturiko edukiak elkarrekin erlazionatzeko.

HISTORIABATXILERGOA 2


216 or.

IKASLEAREN LIBURUAEuskaraz/Gaztelaniaz

IRAKASLEAREN LIBURUAEuskaraz/Gaztelaniaz


I. GAI MULTZOA / SUSTRAI HISTORIKOAK1. unitatea: Historioaurrea eta Antzinaroa

2. unitatea: Erdi Aroa

3. unitatea: Aro Berritik Ilustraziora

II. GAI MULTZOA / ERREGIMEN ZAHARRAREN KRISIA4. unitatea: Erregimen Zaharraren krisia

5. unitatea: Erregimen Zaharraren krisia Euskal Herrian

III. GAI MULTZOA / ESTATUTU LIBERALA6. unitatea: Estatu liberala

7. unitatea: Errestaurazioa

IV. GAI MULTZOA / ALDAKETA SOZIALAK, II. ERREPUBLIKA ETA GERRA ZIBILA8. unitatea: Gizartea XIX. Mendean eta XX. Mendearen hasieran

9. unitatea: Bigarren Errepublika

10. unitatea: Gerra zibila

V. GAI MULTZOA / FRANKISMOA, TRANTSIZIOA ETA DEMOKRAZIA11. unitatea: Francoren diktadura

12. unitatea: Francoren diktadura Euskal Herrian

13. unitatea: Trantsizioa

14. unitatea: Gaur egun34

35

Motibaziorako bi orrialde, gai multzoan ageri diren edukien aurkibidearekin etakronologia batekin. Dagokigun gai multzoko gertaera politi-koak, sozio-ekonomi-koak eta kulturalak erlazionatzen dira, eta horiek argazkiz hornituta ageri dira.

Orrialde bikoitza, testu iruzkina izeneko atalarekin eta beste ikuspuntu batzuk

izeneko atalarekin. Testu iruzkinak izaera historikoa dituzten gaiei buruzko ikasketa eta lana errazten ditu. Bigarrenak, aldiz, gai multzoan landutako

edukiei buruzko informazio osagarria ematen du, aipamen bibliografikoen,literarioen eta internetekoen bidez.

GAI MULTZO BAKOITZAREN EGITURA

36

Motibaziorako bi orrialde. Ezkerreko orrialdean, unitate bakoitzean ageri direnedukien aurkibidea biltzen du. Eskuinekoan, aldiz, unitatearen ezaugarri

nagusiak ageri dira. Bi orrialdeetan, unitatean landuko den irudi batekin ilustra-turik ageri dira.

Testu orrialdeak, unitateak garatzeko. Bertan ageri diren grafikoak, taulak, argazkiak eta testu osagarriak unitate didaktikoan landuriko

oinarrizko edukien ulermena errazten lagunduko digute.


37

Kontzeptuen eskema eta jarduerak lantzeko beste bi orrialde. Ezkerreko orrial-dean, goiko aldean, kontzeptuen eskema ageri da, eta bertan unitateko eduki nagusiak azpimarratzen dira. Jarraian, jarduerak atalean, galderak, argazkiak etairuzkinak egiteko testu interesgarriak planteatzen dira, sintesi gaitasuna hobe-tzeko eta unitate bakoitzean garaturiko edukiak elkarrekin erlazionatzeko.

EUSKARA ETA LITERATURABATXILERGOA 1 eta 2

ESKUTITZA

Irakasle estimagarria:

Ibaizabal argitaletxeak Batxilergorako i.bai hi proiektua prestatu du.Horretarako, 1997-1998 urteetan eta 2007an argitara eman genituenproiektuak hartu ditugu abiapuntu, eta, osatzeko eta biribiltzeko, irakas -leon iradokizunak eta eskaerak hartu ditugu kontuan. Guz tia re kin, honakohelburu hauei erantzun nahi diogu:

√ EAEn 2009ko otsailaren 27tik indarrean dagoen Curriculumari ja rrai -tuta, irakasleoi eguneroko zereginerako ekarpena egitea.

√ Ikasleei Hizkuntza komunikaziorako gaitasunean trebatzeko pro po -samenak eskaintzea.

“i.bai hi” proiektuaren ezaugarri aipagarriak

—Hizkuntzan trebatzen I eta Hizkuntzan trebatzen IIOrain bi liburuxka prestatu direnez, Batxilergoko bi mailetarako ariketagehiago eta maila bakoitzeko beharretara egokituagoak eskaintzen dira.

—EuskalkiakIdatzizko eta ahozko euskalkiak aztertuko dira.

—LiteraturaEuskal literaturaren ikuspegi historikoa landuko da, XVI. mendetik XXI.mendera bitartekoa.

—Komunikazioa I eta Komunikazioa IIIkasgelan metodologia dinamikoa praktikan jarri ahal izango da: entzu-ketak eta ahozko aurkezpenak, ulermena eta idazmena lan tzeko taldelanak, Internet erabil tzeko linkak eta proposamenak…

40

MATERIALAK

HIZKUNTZAN TREBATZEN I. Euskara eta Literatura. BatxilergoaHIZKUNTZAN TREBATZEN I. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakHIZKUNTZAN TREBATZEN I. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Erantzunak

HIZKUNTZAN TREBATZEN II. Euskara eta Literatura. BatxilergoaHIZKUNTZAN TREBATZEN II. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakHIZKUNTZAN TREBATZEN II. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Erantzunak

KOMUNIKAZIOA I. Euskara eta Literatura. BatxilergoaKOMUNIKAZIOA I. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Entzungaien CDaKOMUNIKAZIOA I. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakKOMUNIKAZIOA I. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Erantzunak

KOMUNIKAZIOA II. Euskara eta Literatura. BatxilergoaKOMUNIKAZIOA II. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Entzungaien CDaKOMUNIKAZIOA II. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakKOMUNIKAZIOA II. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Erantzunak

LITERATURA. Euskara eta Literatura. BatxilergoaLITERATURA. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakLITERATURA. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Erantzunak

EUSKALKIAK. Euskara eta Literatura. BatxilergoaEUSKALKIAK. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

Proiektua eta programazioakEUSKALKIAK. Euskara eta Literatura. Batxilergoa.

rantzunak

41

HIZKUNTZAN TREBATZEN I eta II

AURKIBIDEAK

Hizkuntzan trebatzen I

ARIKETAK (fitxak)

PerpausaOsagaiak (12 fitxa)Hitzen ordena (2 fitxa)Sailkapena (17 fitxa)Analisiak (3 fitxa)

Lexikoa (16 fitxa)

Ortografia (16 fitxa)

Deklinabidea (8 fitxa)

Aditza (16 fitxa)

TEORIA

GramatikaLexikoaOrtografia: arauakDeklinabidea: taulakAditza: taulak

Hizkuntzan trebatzen II

ARIKETAK (atalak)

1. atala: lexikoa, ortografia, sintaxia, aditza, deklinabidea.Autotesta. Hautaproba.





TEORIA

GramatikaLexikoaOrtografia: arauakDeklinabidea: taulakAditza: taulak

AUTOTESTAK: erantzunak

HAUTAPROBA: azalpenak eta

aholkuak

42


43

IRAKASLEAREN MATERIALA—Proiektua eta programazioak.—Erantzunak.

“Hizkuntzaren kalitatea eraginkortasunean jarrita, urratshandia egingo genuke, bide batez, motibazioaren alorrean.(…) Eraginkorraz gain, zuzena eta jatorra bada, hainbathobe. Kalitate integrala litzateke hori”.

Joxerra GARZIA

“Euskara komunikatiboa” txostenaEuskarazko Kazetaritzaren I. Kongresua

KOMUNIKAZIOA I eta KOMUNIKAZIOA II

EGITURA

• SARRERAKomunikazioaren kontzeptua eta hizkuntzaren trebetasunak ulertzekooinarrizko zenbait azalpen eta adibide.

• SEKUENTZIA DIDAKTIKOAKKoaderno bakoitzean lau sekuentzia didaktiko, eta horietan egingo denibilbidea:

—Irakurri.—Entzun-mintzatu.—Idatzi.

• CDaEntzun-mintzatu atalerako irratiko hainbat testu, gelan entzuteko prestatuta.

AURKIBIDEAK

Komunikazioa I

Sarrera: azalpenak.1. sekuentzia didaktikoa.2. sekuentzia didaktikoa.3. sekuentzia didaktikoa.4. sekuentzia didaktikoa.

44

Komunikazioa II

Sarrera: azalpenak.1. sekuentzia didaktikoa.2. sekuentzia didaktikoa.3. sekuentzia didaktikoa.4. sekuentzia didaktikoa.

IRAKASLEAREN MATERIALA—Entzungaien CDak:

—Komunikazioa I.—Komunikazioa II.

—Proiektua eta programazioak.—Erantzunak.

“Komunikazioa hogeitapiku letra konbinatzea baino zerbaitgehiago da”.

Joseba SARRIONANDIA

Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan…Alberdania

“Euskararen kalitatea ez dago erabiltzen diren adizkien distiran,gure diskurtsoak bere xedea iristeko duen gaitasunean baizik”.

Joxerra GARZIA

Bost idazle Hasier Etxeberriarekin berbetan…Alberdania


45

LITERATURA

AURKIBIDEA

XVI. mendetik XIX. mendera

—XVI. mendea. Bernat Etxepare, Joanes Leizarraga; esaera zaharren bildumak.

—XVII. mendea. Sarako taldea. Joanes Etxeberri Ziburukoa, Pedro Axular,Allande Oihenarte, Juan Tartas.

—XVIII. mendea (I). Iparraldeko idazleak. Joanes Etxeberri Sarakoa. Prosa erli-jiosoa; lan ez erlijioso batzuk; iraultza garaiko puskak.

—XVIII. mendea (II). Hegoaldeko idazleak. Manuel Larramendi. AgustinKardaberaz. Sebastian Mendiburu. Hegoaldeko teatroaren hastapenak:Pedro Ignazio Barrutia.

—XIX. mendea (I). Iparraldeko idazleak. Prosa erlijiosoa. Saiakerak eta biogra-fiak. Iparraldeko narratiba. Bertsogintza iparraldean.

—XIX. mendea (I). Hegoaldeko idazleak. Prosa erlijiosoa (bizkaieraz, gipuzke-raz). Prosa ez erlijiosoa. Hegoaldeko bertsogintza. Donostia aldeko antzerkia.

XX. mendea

—Gerra aurreko erakundeak eta taldeak.

—Prosagintza literarioaren lehen urratsak.

—Gerra aurreko poesia.

—Bertsolaritzaren hastapenak.

—Gerraosteko urte latzak.

—Nobelagintzaren bilakaera (1955-1969).

—Saiakera eta beste prosa lan batzuk.

—Poesiaren bilakaera (1954-1975).

—Gerraosteko antzerkia.

—Azken urteotako prosagintza. 46


IRAKASLEARENMATERIALA—Proiektua

eta programazioak.—Erantzunak.

IRAKASLEAREN MATERIALA—Proiektua eta programazioak.—Erantzunak.

EUSKALKIAK

47


AURKIBIDEA

—Sarrera.—Nafar-lapurtarra.—Zuberotarra.—Nafarra.—Mendebalekoa.—Erdialdekoa.

DBHO Kat - Ulermenaren bidean

Documents

Transcript of DBHO Kat - Ulermenaren bidean