Laguntza gela

1

Izaki

Bizidunak

Kukua oso hegazti azkarra da.

HEGAZTIEK

habia egin , arrautzak txitatu eta kumeak jaiotzen direnean zaindu egiten dituzte.

KUKUAK

arrautzak beste hegaztien habietan ipintzen ditu.

3

Laguntza gela

2

GOGORATU IKASITAKOA

IZAKI BIZIDUNAK IZAKI BIZIGABEAK Gizakia, animaliak eta landareak dira.

Izaki bizidunak jaio, hazi eta ugaldu egiten dira.

JAIO HAZI UGALDU

Adibidez:

Harriak

Ad

Ad Airea

Laguntza gela

3

GOGORATU IKASITAKOA Ariketak

1- Izaki bizidunak ala bizigabeak dira?

Izenak idatzi eta geziekin lotu.

IZAKI BIZIDUNAK

IZAKI BIZIGABEAK

Laguntza gela

4

GOGORATU IKASITAKOA

Animaliak eta landareak izaki bizidunak dira.

2- Osatu taula: Ariketak

ANIMALIAK

elikagaiak jaten dituzte.

LANDAREAK

Ur ura, eguzki-argia eta lurreko

substantziak hartzen dituzte.

Laguntza gela

5

Nutrizioa

1- Bizi-funtzioak

UGALKETA

Kumeak… eduki

Inguruko informazioa jaso eta erantzun

HARREMANA

Izaki bizidunek BIZI-FUNTZIOAK egiten dituzte

NUTRIZIOA

Elikagaiak hartu

Laguntza gela

6

2- Nutrizioa

Egunero jan behar dugu. Zergatik?

ENERGIA

Korrika jolasteko, ikasteko… egiteko,

MATERIALAK

Ur hazteko, osasuntsu egoteko…

Elikagaiek EMATEN digute:

Laguntza gela

7

Animaliek ZER JATEN dute?

3- Animalien nutrizioa

BELARJALEAK

HARAGIJALEAK

OROJALEAK

Landareak jaten dituzte

Animaliak jaten dituzte

Animaliak eta landareak jaten dituzte

Laguntza gela

8

Landareek elikagaiak fabrikatzen dituzte.

ZER BEHAR DUTE?

4- Landareen nutrizioa

URA Sustraietatik hartzen dute.

GATZ MINERALAK Sustraietatik hartzen dituzte.

EGUZKI-ARGIA Hostoetatik hartzen dute.

KARBONO DIOXIDOA Hostoetatik hartzen dute.

Laguntza gela

9

Ariketak 1- Osatu eskema:

2- Osatu eskema:

3- Hutsuneak bete:

Laguntza gela

10

“Ezin da pasatu ”-pentsatzen du.

Harremana

1- Harreman-funtzioa

ZENTZUMENEN bitartez dakigu zer gertatzen den gure inguruan .

Eta modu egokian

jokatzen dugu .

Lotan dago eta iratzargailua entzuten du.

“Altxatzeko ordua da”- pentsatzen du.

Ohetik altxatzen da..

Txakur kaka usaina dago.

“A zelako nazka”-pentsatzen du.

AAAJJJ

Alde egiten du..

Semaforoa gorri dago.

Itxaron egiten du..

A- Semaforoa gorri dago.

Neskak itxaron egiten du.

B- Semaforoa berde jartzen da.

Neskak bidea gurutzatzen du.

Laguntza gela

11

Animaliek ere harreman-funtzioa egiten dute..

ZER ERABILTZEN DUTE?

ZENTZUMENAK GARUNA GIHARRAK

Informazioa jasotzen dute

Zer egin erabakitzen du NERBIOEK

informazioa garunera eramaten dute

NERBIOEK agindua giharretara bidaltzen dute

2- Harremana animaliengan

Mugitzeko dira

Katuak txoria ikusten du.

“txoria harrapatu nahi dut”- pentsatzen du.

Katuak salto egiten du txoria harrapatzeko.

Laguntza gela

12

Landareak ez dira tokiz aldatzen

Landareak ez dute zentzumen-organorik

Landareek ez dute garunik

Hala ere, landareek ere egiten dute harreman-funtzioa.

NOLA EGITEN DUTE?

Landareak argia dagoen aldera hazten dira.

Landareek

ura bilatzen dute.

Ekilorea beti eguzkiari begira dago.

Landare batzuk ukitu eta itxi egiten dira.

3- Harremana landareetan

Laguntza gela

13

Ariketak 1- Azaldu nola egiten duzun harreman-funtzioa:

Hasi horrela:

Kalea zeharkatzen ari nintzela, auto bat niregana zetorrela ikusi nuen. Orduan pentsatu nuen: “

eta azkenean

2- Zeinek ez du hartzen parte harreman-funtzioan? Ezabatu.

3- Nola egiten dute landareek harreman funtzioa? Azaldu.

NERBIOAK URDAILA GARUNA BELARRIAK

Laguntza gela

14

Ugalketari esker izaki bizidunek kumeak izaten dituzte.

SEXU bidezko ugalketa

Ugaltzeko, ARRAK eta EMEAK elkartzen dira.

+ +

Ugalketa

1- Ugalketa-funtzioa

2- Animalien ugalketa

ARRA

UMEA

ARRA EMEA EMEA

KUMEA

Laguntza gela

15

Kumeak

arrautzaren barruan osatzen dira.

Kumeak

amaren gorputzaren barruan osatzen dira.

hegaztiak

3- Animalien kumeak

Adibidez:

Adibidez:

OBIPAROAK BIBIPAROAK

insektuak

gizakiak

Animalia

ugaztunak

Laguntza gela

16

Landareek LOREEN bidez ugaltzen dira.

4- Landareen ugalketa

Hazia sortzen da

Hazia lurrera erortzen da eta landare berria sortzen da.

Laguntza gela

17

UGALKETA ASEXUALA Arra eta emea ez dira elkartzen

Zati bat moztu eta landatzen da.

5- Ugalketa asexuala

Itsas izarraren beso batetik beste itsas izar bat sortzen da.

Laguntza gela

18

Obiparoak

Ariketak 1- Nola ugaltzen dira itsas izarrak? Azaldu.

Ugalketa sexuala ala asexuala dute?

2- Obiparoak ala bibiparoak dira? Izenak idatzi eta lotu.

Bibiparoak

Laguntza gela

19

3- Nola landatzen da bioleta afikarra? Azaldu.

Lehenengo

Gero

Ondoren

Azkenik hostoetatik berri bat sortzen da.

4- Osatu:

Laguntza gela

20

5- Esaldi hauek ordenatu:

6- Esaldia irakurri eta egin marrazki bat

Gurasoek txitak zaintzen eta elikatzen dituzte, hegan egiteko gai diren arte.

Laguntza gela

21

7- Lotu:

Azaldu zergaitik: