Laguntza gela

1

Paisaiak

EUSKADIKO TONTORRIK ZAHARRENAK

Donostiatik hurbil Aiako Harria izeneko parke naturala dago. Oso paisaia ederra da.

Baso handia da. Bertan era askotako zuhaitzak daude: pinua, haritza, gaztainondoa…

Itsasotik hurbil dagoenez klima epela eta euritsua du , eta horregatik erreka asko daude.

10

Aiako Harri hiru mendik osatzen dute, Euskadiko zaharrenak .

Laguntza gela

2

GOGORATU IKASITAKOA

MENDIALDEA

• lurra garaia da.

• oso aldapatsua da.

ORDOKIA

• lurra oso laua da.

• ez du aldaparik.

KOSTALDEA

• itsasoa

• hondartza

• itsaslabarra izaten dira.

Ibaia mendian jaiotzen da.

Gero ordokitik doa.

Azkenik itsasora doa.

IBAIAK

Ibaietako ura urtegietan biltzen da.

Laguntza gela

3

Barnealdeko paisaiak

BARNEALDEKO

bi paisaia mota daude

MENDIALDEKO paisaia

paisaia LAUA

Laguntza gela

4

1- Nolakoak dira

MENDIALDEKO paisaiak?

MENDIALDEKO

paisaietan daude

MENDIAK HARANAK

Lur garaiak dira. Oso aldapatsuak dira.

Lur lauak dira. Mendiz inguratuta daude.

gailurra / tontorra

hegala

oina

Mendiak lerroan Da daudenean, horri MENDILERROA esaten zaio.

Laguntza gela

5

2- Nolakoak dira paisaia LAUAK?

Altuera txikiko goragunea MENDIXKA da.

paisaia LAUETAN

daude

ORDOKIAK IBARRAK Lur lauak dira.

Ibaietatik hurbil daude. Lur lauak dira.

Inguruko lurrak baino altuagoak dira.

Laguntza gela

6

3- Paisaiako elementuak

paisaian dauden

ELEMENTUAK dira

NATURALAK PERTSONAK EGINDAKOAK

Adibidez

mendiak ibaiak

haranak …

Adibidez

etxeak trenbideak errepideak

tunelak zubiak

soroak meategiak,

harrobiak …

Laguntza gela

7

Kostaldeko paisaia

K Kostaldeko paisaiak itsasotik hurbil daude.

Laguntza gela

8

1- Nolakoak dira kostaldeko paisaiak?

KOSTALDEKO

paisaietan daude

ITSASLABARRAK HONDARTZAK

Garaiak eta harritsuak dira. Itsasoko olatuak haien kontra jotzen dute.

Lauak dira. Hondarrezko edo harrizkoak dira.

Laguntza gela

9

2- Kostaldearen formak

kostaldean dauden FORMAK dira

UHARTEA edo IRLA

PENINTSULA LURMUTURRA BADIA edo

GOLKOA

Urez inguratuta dagoen lurra. in

Zati batean izan ezik gainerakoan urez inguratuta dagoen lurra.

Itsasoan sartzen den lurra.

Itsasoa lurrean sartzen denean.

Laguntza gela

10

3- Gizakiak eta kostaldeko paisaiak

K Kostaldeko paisaietan jende asko bizi da, eta horretarako gizakiok aldaketak egin ditugu.

Adibidez

hotelak etxeak

errepideak zubiak

portuak edo kaiak

Laguntza gela

11

Ibaiak, aintzirak eta

urtegiak 1- Nolakoak dira ibaiak?

K Ibaiak ur-lasterrak dira.

K Ibaiak mendietan sortzen dira.

K Gero, lur lauetara jaisten dira.

K Azkenik, beste ibai batera edo itsasora doaz. It

K Ibai batzuk ur asko daramate; beste bazuk, ur gutxi. It

K Ibaiak daraman ur kantitatea EMARIA da. It

Laguntza gela

12

2- Ibaien ibilbidea

Ibaiak bidea egiten du sortzen denetik ura beste ibai batera edo itsasora isuri arte.

K Ibaiak egiten duen bideari IBILBIDEA esaten zaio. It

GO

IALD

EA

Estua da.

Menditik doa

Ur gutxi du

Azkar doa

ERD

IALD

EA

Zabalagoa da.

Lur lauetatik doa.

Ur gehiago i du

Mantsoago doa

BEH

EALD

EA

Zabala da.

Mantso - mantso

doa.

Laguntza gela

13

3- Ibaiertzak

4- Aintzirak eta urtegiak

K Ibaiertzetan landare eta zuhaitz asko hasten dira. It

K Ibaiertzetako lurrak oso egokiak dira nekazaritzarako. Horregatik soroak egoten dira. It

AINTZIRAK edo LAKUAK Lurrez inguratuta dauden

ur eremuak dira. UR GEZA dute.

in

Ura paisaiako elementu askotan egoten da: ibaietan eta itsasoetan, alde batetik, eta aintziretan eta urtegietan, bestetik.

URTEGIAK Pertsonok eginikoak dira. Ibaietan daude.

Ura pilatzeko dira. in

Laguntza gela

14

Ariketak

1- Idatzi irudi bakoitzaren izena.

2- Osatu esaldiak hitz hauekin

MENDIALDEKO paisaietan eta daude.

Paisaia LAUETAN eta egoten dira.

itsasoa ibaia urtegia

hondartza

mendia ordokia

itsaslabarra

ordokiak haranak mendiak ibarrak

Laguntza gela

15

3- Izenak idatzi.

4- Zer letra dagokio hitz bakoitzari? Idatzi.

Laguntza gela

16

5- Begiratu marrazkiari eta erantzun galderei. Lotu.

6- Begiratu argazkiari eta idatzi.

7-Irudi hauetatik zein da itsaslabarra? Eta zein hondartza?

Idatzi izenak.

- Bi elementu natural.

- Gizakiak egindako beste bi.

Laguntza gela

17

8- Osatu esaldiak hitz hauekin.

KOSTALDEKO paisaiak hurbil daude. KOSTALDEKO paisaietan eta

daude.

9- Kostaldearen zer forma dira? Izenak idatzi.

10- Erreparatu irudiari eta idatzi gizakiak egindako 2 aldaketa.

itsasotik itsaslabarrak hondartzak

A B

C D

E

Laguntza gela

18

11- Osatu zure herriko informazioa idatziz.

Begiratu nola irakurtzen diren erliebearen mapak eta

erantzun galderei.

12-

Laguntza gela

19

13- Erantzun.

Zer dira ibaiak?

Nora isurtzen dute ibaiek ura?

14- Idatzi ibaiaren ibilbidearen zatien izenak.

15- Ezabatu soberan dauden hitzak.

16- Erantzun.

Zer da aintzira?

Zer da urtegia?

Laguntza gela

20

17- Begiratu argazkiari eta erantzun.

18- Zein elementutan egoten da ura paisaian? Izenak idatzi.

a-

b-

c-

d-

a-

b-

c-

d-

Laguntza gela

21

19-