088 (2001eko uztaila)
-
Upload
baleike-aldizkaria -
Category
Documents
-
view
253 -
download
5
description
Transcript of 088 (2001eko uztaila)
88. zenb.herri aldizkaria
juan Belmonte, 29 beheatel.: 943 86 15 45
faxa: 943 86 17 42
email: [email protected]
ArgitaratzaileaBALEIKE KULTUR ELKARTEA
Administrazio batzordeaEsther Etxeberria
Xabier Azkue
Erredakzioa batzordeaEsther Aizpurua
Eguzki Agirrezabalaga
Antxoka Agirre
Juan Luis Romatet
Josu Waliño
Gorka Zabaleta
KoordinatzaileaJuan Luis Romatet
KazetariakAntxoka Agirre
Xabier Aizpurua
MarrazkigileaJon Manzisidor
KolaboratzaileakMiriam Romatet, Xabier Aranguren,
Jon Maia, Jon Sudupe, Esti Esteibar,
Dani Carballo, Joxe Mari Llavori,
Inaxio Tolosa, Inaxio Manterola,
Belen Golmaio, Izaga Garzia, Haize
Galarraga, Koldo Landaluze, Beñat
Fernandez de Arroyabe, Luis Mari
Aizpurua, Ihintz Linazisoro, Jose
Manuel Gonzalez Aramendi,
Ludoteka, Natur Taldea
ArgazkiakBaleike eta Euskaldunon Egunkaria
Diseinua eta maketazioaArgi Aizpurua
Hizkuntz zuzenketaImanol Azkue
BanaketaAndoni Ormazuri
Publizitatea943 86 15 45 tel. (Esther)
InprimategiaAntza Inprimategia
(Lasarte-Oria)
Tirada1.000 ale
Lege gordailuaSS-405/94
ISSN1136-8594
Baleikek ez du bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esa-nen eta iritzien erantzukizunik.
Argitalpen honen edizioko laguntzaile:
EUSKO JAURLARITZAGOBIERNO VASCO
aurkibidea
32001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
ze berri?Uda Musikala. Kontzertuak eta ikastaroak6travel outFinlandia13
kirolakArraunean primeran21
literatura17
kirolakPulpo oraindik Lehen Mailan22kirolakOier Aizpurua maisuen artean23
BALEIKEREN PRODUKTOAK
SALGAI…HEMENDIK GUTXIRA
KAMISETA ESKLUSIBOAK ETA MANTXIREN LEHEN KOMIKI ALBUMA
Zein globalizazio?Gero eta txikiagoa da mundua. Gero et estuagoak dira herrialdeen arteko harre-manak. Auzune globalean bizi gara dagoeneko. Guztiok gara elkarmenpeko etainterdependiente. Munduko bazter batean gertatzen denak ondorioak izanditzake munduko bete aldean. Dena lotuta eta nahastuta dago, hitz batean.Horixe da globalizazioa.
Azken urteotan jarduera ekonomikoa globalizatu da betez ere. Erabat nazioarteko bihurtu da ekonomia.Kontsumo ondasunak, komunikabideak nahiz finantza fluxuak izan, ia-ia alde guztietara heldu da mundializazioa.Gizarte modernoen arrazionalizazio prozesu etengabearen emaitza baino ez da. Joera horren “alde” edo “kontra”egin gaitezke, baina prozesuak ez du honezkero atzera bueltarik.
Jende asko dago ekonomiaren tankera neoliberal horren kontra. Seattlen hasi zen protesta mugimendua.Geroztik, indar handia hartu dute globofoboek. Ez daude konforme gaurko globalizazio ereduarekin. Bestelakomundu bat nahi dute, berdinagoa eta solidarioagoa. Aintzat hartzeko moduko proposamenak dira. Egia esan,beraien protestak ez dira alferrikakoak izan. Besteak beste, kanpo zorra murriztea eta HIESari aurre egitekoOsasunaren Fondo Mundiala sortzea lortu dute G8ko agintariengandik.
Globalizazioa arriskua eta aukera bat da aldi berean. Horregatik, bi jarrera ageri dira errealitate honen aurrean:kaltegarria da batzuen ustez, mesedegarria besteen iritziz. Globalizazioaren ikuspegi ezkorra dutenek harenondorio ekonomikoak gaitzesten dituzte bereziki. Desberdintasunak handitu eta pobrezia areagotu duela diote.Baina, bestetik, globalizazioak badu alde onik ere: guztiok munduko herritarrak garen sentimendua bultzatu du,kontzientzia kosmopolita hedatzen lagundu du.
Bistan denez, globalizazio prozesua ez da soilik ekonomikoa. Politikaren eta zuzenbidearen mailan ere badaunibertsalizazio joerarik. Zoritxarrez, gaur gaurkoz ez dago globalizazio ekonomikoa erregulatuko duen instantziajuridiko eta politikorik. Baina garai global hauek erantzun globalak eskatzen dituzte arlo guztietan. Globalizazioansakondu egin behar da, ez atzera egin. Giza eskubideak, justizia eta ongizatea alde guztietara iritsi daitezen,nahitaezkoa da globalizazioa.
Merkatu ekonomiak ez dauka bueltarik. Diruaren globalizazioari etikaren eta solidaritatearen mundualizazioakontrajartzea da gelditzen zaigun irtenbide bakarra.
4 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Erribera kalea, 6Tel. 861155
iritzia
Jon Sudupe
E. Gurrutxaga plazan
Erlojueta bitxidenda
52001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Aupa Telmo Deun!
Esaldi hau oihukatzen duen edonork ez du gezurrik esangoaurtengo estropadetan. Izan ere, hauxe baita zenbaitzumaiarren kezka hasiberria den traineru denboraldian.Norbaiti “Aupa Getaixa!!” entzundakoan, zenbait zalantzasortuko zaizkio: “Baina getariarrek ba al dute traine-rurik?”. Edo “Aupa Zumaxa!!” entzundakoan, bestenorbaiti antzeko galderak etorriko zaizkio burura.
Herri batean zein bestean ez zegoen trainerua osatzekobehar bezainbeste arraunlari, eta bien indarrak batzeaerabaki zuten traineru kurioso bat ateratzeko asmoz.
Kirol mailari dagokionez, fusio paregabea izan dela zalan-tzarik ez dago, zenbait aurrezki kutxarena baino hobea.Arraunzaleon paineluaren koloreari dagokionez, nork
bere gustukoa jantzi dezala, baina animatu beharrekotrainerua Telmo Deun izango da.
Ipurdia urratuta dutenak gustura baldin badaude, ez dagobeste ezer hitz egitekorik, izan ere, horiek baitute indarraeta azken hitza.
Ea aurtengo estropadetan ikusiko ditugun painelu gorriakez diren Kastrokoak bakarrik. Bitartean, aupa Telmo Deun!!
J.M. Martin, F. Aizpurua eta beste arraunzale batzuk.
Oharra: Elkarketa honekin norbait ados ez badago, badakinora joan behar duen trainerua osatzera.
gutunak
bazterrak nahasten Xabier Aizpurua
Barkatu amaEz dut berriro egingo. Ez. Ez dut idatziko irainduko
zaituen testurik, ez min eman diezazukeenik ere. Asmo
txarrez idatzitakorik ere ez, ezta kaltetuko zaituenik ere.
Lotsagabe izateari uko egingo diot, boteprontoko
etorriari muzin, bat-batekotasun freskotik at geldituko
naiz. Barkatu, ama. Ez dut umore gisa salduriko ironiarik
erabiliko; eta gutxiago zinismo edo sarkasmorik. Ez diot
inori adarrik joko, ezta jarriko ere. Jendeak esandako
astakeriarik ez dut jarriko; besteei gaizkiesaka jarduterik
ezta okurritu ere. Pentsatzen ez dudan gauzarik ez dut
izkiriatuko, pentsatzen dudanik ere ez. Gaurdainokoa-
gatik, barkatu ama.
Orain arte nire filosofia bi hitzetan laburtzen zen: bakoi-
tzari dagokiona. Baina jendeak komeni zaiona entzun
nahi du. Ama, hemendik aurrera okerrago izango da
beraientzat. Nire aburuz, dagokiena zer den ez baitute
jakingo.
Zumaiako XVII. Nazioarteko Musika
Jaialdiak bere egitura finkoari eutsiko
dio aurten ere. Hala eta guztiz ere
azken urteetatik aurtengora estilo
aldaketa txiki bat nabarituko da, izan
ere aurten ez baita etorriko nazioarte
mailako musikari “erraldoirik”.
Zuzeneko ederrak eta kalitate
handikoak eskeiniko dizkigu aurten
ere jaialdiak, bai aretoetan baita
herriko kaleetan ere.Bestalde ikasle mordoabiltzen dituen ikastaroakizango dira Ubillos jauregian.Oinarria, beraz, ikastaro etakontzertuek emango dioteaurten ere jaialdiari.
Ikusi, ikasi eta joBakoitzak bere musikatresna hartu eta ikastaro-etara etortzen dira hainbattokitatik ikasleak. Aurrekourteetatik mantentzen direnikastaroak biolina, biola,klarinetea, fagota, oboea,pianoa eta txeloa dira. Bainabada berrikuntzarik aurten,
zumaiako bandak proposamena luzatuondoren antolatuko diren haizezkoinstrumentuen ikastaroak hain zuzenere. Mertxek dioenez, “herrikoakizanda proposamenak luzatzea osoondo dago, eta bertaratuko direla ustedut”. Musika eskolan bertann izuga-rrizko giroa sortzen dela baieztatu duMertxek, “alde guztietan jendeaibiltzen da musika joaz, lagunakegiteko leku paregabea da, eta bidebatez, ikasteaz gain, ikasleek beraiekoso ondo pasatzen dute”.
Txikien handitasunaAurrerago esan bezala, aurten ez damusika arloko izar handirik ekarriko,baina bertaratuko direnak ez dute
inoren inbidiarik. Hilaren leheneanAlboka talde euskalduna etorriko daeta bere folk estiloko doinuak entzunahal izango ditugu. Abuztuaren bianSan Pedro abesbatzak bere kontzertuaemango du. Hirugarrenean Luur-Metalls talde valentziarrak izango dira.Hilak sei dituenean iraskaleekkontzertua eskeiniko dute, etaelkarren artean ezagutzen diren arrenegun hauetan prestaturiko erreper-torioa joko dute. Egun berean JoxeMari Korta zenari omenaldia izangoda. Abuztuaren 8an ikasle etairakasleek osaturiko laborategia izangoda. Taldeka biltzen dira eta Mertxerenhitzetan “ikasleei irakasleekin jotzeakemozio handia dakarkie”. Abuztuaren10ean ganbara lehiaketa egingo daikasle taldeekin, eta bi sari banatukodira bertan, bata irakasleena etabestea publikoarena. Hilak 11dituenean, bigarren laborategia izangoda Mari Kaleko plazan; eta egunberean Iñaki Salvador musikariak“Novecento” antzezlana eskeiniko du,non musikak izugarrizko papera duen.Eta azkenik abuztuaren 12an jaialdikoorkestrak kontzertua eskeiniko du.Orkestrarako partaideak ikasleenartean egindako aukeraketatikelkartuko dira, eta jaialdiak beka txikibat emango die beraien gastuetarako.Mertxek gonbidapena luzatzen diguguztioi, ondo pasa eta musikaz gozadezagun.
6 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
ze berri?
Zumaian egiten den Nazioarteko Musika Jaialdiak XVII.
edizioa izango du aurtengoa. Bere erdigunea urtero
bezala Musika Eskola izango da, eta azken asteetako
prestakuntzetan harrapatu dugu Mertxe Argintxona,
jaialdiko arduraduna. Berak azaldu dizkigu abuztuaren
1etik 12ra jaialdiak izango dituen nondik norakoak.
Nazioarteko jaialdia:
kafeapatxarana eta pentagramak
72001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Mamen Txintxilla
Luar Na Lubre asko
gustatu zitzaidan etakontzertua
hondartzan egitea ere
oso ideia ona izan
zen. Pianoa ez zait
gustatzen, logura
sartzen dit. Vieja
Trova Santiagueraekarriko nuke.
Aitor Aldalur
Programa irakurtzen
dut baina kontzer-
tuetara joateko ez dut
astirik izaten lana
eginten dudalako.
Eskatzen hasita JoanManuel Serratekarriko nuke.
Xalbador BeristainEz diot batere
atentziorik jartzen.
Ekartzekotan taldesonaturen batekarriko nuke,
ekartzen dituztenak
ez ditut ezagutzen.
Aser Martin
Aurreko urteetan joan
izan naiz batik bat
pianistak entzutera.
Ekartzekotan Winton
Marsalis tronpeta-
-jolea ekarriko nuke.
Irune Barrena
Ez naiz asko joateneta aurtengo
programa irakurri ere
ez dut egin. Silvio
Rodriguez ekarriko
nuke, baina Pablorensarrerak bainomerkeagoekin.
Harkaitz Alkorta
Gazte Batzordeak
antolatutakoetara
bakarrik joaten naiz,
bestetara joatekooraindik ez dut
edaderik. Pirineotan
egiten diren bezalako
festibal horietako bategingo nuke.
ipini iezaiozu nota Udamusikalari
inkesta
?
Lauegunetanzehar SanTelmo hil zenherrianSan Telmoren itzala luzea dela inorkez du dudan jarriko. Iberiar penin-tsulako hiru herri hartzen ditubarruan, Zumaia, Palentziako Frómistaeta Galiziako Tui. Hirurak ere SanTelmoren bizitzarekin zerikusia dute.Frómistan jaio zen, Tuin hil etaZumaian, bere ohoretan sekulakomozkorrak harrapatzen ditugu.Aurreko urtean Frómistara joan ziren(ginen) zumaiarrak; aurtengoan, aldiz,Galiziara zuzenduko da herriko ordez-karitza. Gu, oraingoan, ez gaudeordezkaritza horren barruan. Auskalozer egingo duten komunikabideenpresentziarik gabe.
Udaleko ordezkariez gain, hainbattalde izango ditugu Zumaiako ordezka-ritzan. Beheko Plaza elkarteko kideekolarruzopa eta marmitakoa prestatukodute eta baita sagardo botila batzukeraman ere. Galiziarrek tripafestaegiteko aukera izango dute horrela.
Musika ere ezin ahaztu. Aurreko
urtean herriko txarangak palentziar
guztiak dantzan jarri zituen;
aurtengoan, berriz, lasaiagoa izango da
musika eskaintza. Alde batetik, Bazka-
londo abesbatza arituko da kantuan.
Pare bat emanaldi eskainiko dituzte
bidaiak irauten dituen lau egunetan.
Tuiko elizan izango den meza nagusian
ere kantari arituko dira, Mari Carmen
Azpeitia organistak lagunduta.
Galiziarrek eta Frómistatik joandako
ordezkaritzak trikitixa doinuak ere
entzuteko aukera izango dute, triki-tilari bikote bat joango baita bertara.
Hilaren 26an irtengo da autobusaZumaiatik eta 29an itzuliko dela usteda. 8-10 orduko bidaia izango duteaurretik. Tuira heldu eta irteera kultu-ralak, galiziar erromeria, elkarteentrukeak eta halakoak izango dituzteasteburuan zehar. Horiek guztiakkontatzeko moduko ekitaldiak dira.Besteak, noski, gauerdian izatendirenak... irudimena libre. Zumaiarrekherriko fama ona mantendukodutelakoan gaude. Hala bedi.
8 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Alai auzategia, 2
Tel. 943 14 33 24
ze berri?
Aurten ere Zumaiako UdalekoEuskara Batzordeak Julene Azpeitiaipuin lehiaketa martxan jarri du.Aurtengoa 14. ekitaldia izango da etaasmo nagusia literatur sorkuntzabultzatzea du. Literatura munduantxoko bat egiten ari den lehiaketahonek Xabier Mendiguren, Edorta
Jimenez eta Karlos Linazasorobezalako idazleak izan ditu irabazleenartean. Aurreko ekitaldian JosebaJaka beka jaso zuen Pedro Alberdieibartarrak eraman zuen lehen saria‘Gabriel Aresti Eibarren’ izenekoipuinarekin. Ohikoa den bezala, hirusari banatuko dira: irabazlearentzat
325.000 pezetakoa, bigarrenarentzat
150.000 pezetakoa eta 125.000
pezetako zumaiarren saria. Lanak
irailaren 30a baino lehen aurkeztu
beharko dira. Lehiaketaren oinarriak
jaso nahi badituzue, Udaletxean edo
Kultur Etxean eska ditzakezue.
Julene Azpeitia ipuin lehiaketa
San Bartolome:
“Finantza-turiko
auzolanaplanteamendu
polita dafestetarako.”
Ez dakigu santu-santua den,
baina saltsarik ez zaio falta.
Katoliko kaikutzat definitzen
du bere burua, eta elizara
gero eta jende gutxiago
joateak ez dio buruko minik
ematen, bera ere ez omen da-
eta gehiegi azaltzen. Oikiako
plazan harrapatu dugu txikitoa
hartzen, beltz berezia ziur
aski. Honatx izandako berrike-
taldiaren emaitza.
San Bartolome, Bertol Deuna, Bartolo…nola nahi duzu deitzea?Nahi duzun bezala, berdin-berdin zait.
Simpsom-ekoari bezala, Bart deitzen
ez didazun bitartean…
Prestatuta al zaude Oikiako festetarako?Bai, motel! Horretarako ez da izaten
prestatu beharrik. Banaka batzuk
Sanferminetan hasi ginen entrenamen-
dutan, baina abuztuaren 24rako ziur
nago “kristoren” koadrila elkartuko
garela.
Eta zer moduz antolakuntza?Ondo esan beharko, hor dabil gaztetaldea hara eta hona, behintzat. Azkenasteetako deiak, zehaztapenak…badakit topikoa dela hau esatea, bainaegia da. Festa batzordean bada batbazterrak nahastu besterik egiten ezduena, baina beno.
Zu larrututa hil zintuzten. Gaurko gazteekberen ideiak defendatzeko hainbestekogrinarik ba al dute?Gaurko gazteen egoera zeharoezberdina da, baina badituzte ideiakdefendatzeko, eta baita arazoakkonpontzeko ere. Beste aldean?Boterea. Eta botereak egindakoaldaketa, errepresioa plazaren erdianazaltzetik, bulego ezkutuetan egiterapasatzea izan da. Jo, ederra mitina,ezta?
Iruñea-San Fermin, Donostia- SanSebastian, Oikia-oilaskoak?Ez da ideia txarra, ez. Zerk egin duOikia famatu Euskal Herrian?Ezagutzen dutenen artean, behintzat.Ba, horixe, ni behintzat ez naizhaserretuko horregatik. Famatu izatea
ez zait batere gustatzen, eta eskerrak
festetan jende gutxik ezagutzen nauen
parrandan nabilela. Bakeroak eta
koadrilako nikia jantzita ibiltzen naiz
beste guztiak bezala.
Herriko festetatik gustukoen duzuna?Herrikoiak izatea, bertakoek
prestatzen baitituzte, eta bertakoek
ospatu. Ez dago erakunderik guztia
antolatzeko, herriak parte hartzen ez
badu ez dago festarik. Finantzaturiko
auzolana planteamendu polita da
festetarako, fruituak ematen baititu.
Hori, eta 24 eguerdian harturiko
txakolinak ditut gustukoen, azeituna
batzuekin ez da ezer hoberik
momentu horretan.
Bukatzeko luza iezaiozu gonbitea zeharokonbentzituta geratu ez den horri.Nik esango nioke beldurrik gabe
etortzeko herri txikietako festetara.
Hori bai, festetarako gogoa izatea
ezinbesteko baldintza da, “zozoek”
sarrerarik ez dute. Ba hori, abuztuaren
24tk 28ra etorri Oikiara eta ikusiko
duzue zer den ona.
Juan Belmonte, 6
ze berri?
92001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
“Dezentekotaldeamugitu
behar izatenda telesailaateratzeko”
‘Hasi berriak’ da ETB-n
modako telesaila eta protago-
nistak gazte koadrila dira,
politak eta pijo xamarrak.
Atzetik 80 pertsonako taldea
dago, askotan protagonis-
tenak bezain gora-behera
interesgarriak izaten dituena.
Igor Zendoia gidoilari bezala
aritu da lanean eta Maritxu
Etxabek Felisaren papera egin
du. Hurrengo denboraldiaren
zain dauden bitartean,
aurtengoak eman dituen kontu
batzuk eskatu dizkiegu.
Bata gidoilaria eta bestea aktoresa. Nolahasi zineten?Maritxu- Nik betidanik izan dut
antzerkirako afizioa. Kolegioan
aparteko moja martxosa batekin
antzezlan mordoa egin genuenetik.
Hura bukatu zenean, ordea, ez nuen
gehiago egin duela hiru urte
hogarreko taldearekin ‘Beti geldituko
zaigu Paris’ antzezlanean sartu arte.
Gero telebistan ‘Goenkale’ko figurante
bezala ibili naiz pixka bat, ‘Hasi
berriak’en sartu aurretik. Lehenengoa
ertzaintzaren komisarian txakurra
galdu egin zitzaidala eta asmatikoa
zela esanaz. Bi urtean horrelako
lauzpabost paper egin nituen.
Igor- Nik Arte Ederretan ikus-entzu-
nezkoen adarra hartu eta gidoiak
egitea gustatu zitzaidan gehiena.
Bukatu nuenean, Sarobe zine eskolan
ikastaroa egin nuen eta han pila bat
ikasi genuen Mitxel Gaztanbide
‘Vacas’ekoarekin. Gidoiak formalki
nola prestatu, produktoretara jotzeko
bideak, e.a.
Handik atera eta gidoiak bidaltzen hasi
nintzen eta bi urte hauetan ez zait
lanik falta izan, nire harridurarako.
Igeldo produktorarekin ‘Teilatupean’,
‘Metropolis’, ‘Kilkerren dema’ eta
‘Ander eta konpainia’ telesailetan aritu
naiz lanean, eta nire gidoi batekin
‘Suicidas’ laburmetraia ere egin zuten
Sarobeko batzuek.
Eta ‘Hasi berriak’ekoa nondik nora sortuzitzaizuen?M- Telesaila hasi eta gero deituzidaten. Adinez pixka bat baxugelditzen nintzen pertsonaiaren perfi-lerako, baina makillatzaileekin konponzitekeela ikusi zuten eta konformegelditu ziren egin nituen probekin.
Y- Gidoilariak behar zituztela enteratueta nik deitu nuen produktorara,neure burua eskainiz. Etxera materialabidali zidaten, osatu beharrekokapitulu bat, nik lana bidali eta eurakberriro ere bueltan baiezkoa.
Zer suposatu zuen zuentzat baiezkohorrek?M- Txolloa. Betidanik gustatu izanzaidanean profesionalki lan egitekoaukera. Telebistako mundu horiezagutu eta gauza asko ikastekoaukera.
Y- Niretzat ere txolloa. Oso gidoigiletalde ona dago: Harkaitz Cano, JasoneOsoro, Kirmen Uribe, Gabiria... denakidazleak eta denak makina hutsak.Hasieran mailarekin pixkat sustatu ereegin nintzen, baina ondo moldatu naiz.
Nolako enkargua eman zizuten? Zein dagidoiak jarraitzen duen prozesua?Y- Gidoilari nagusiek trama guztiamuntatzen dute, eta trama horiataletan eta sekuentzietan antolatu.Gero, bigarren talde bati pasatzenzaizkio atalak, sekuentziei elkarriz-ketak sartzeko. Zortzi lagun ibili garahorretan, bakoitzak hilean bi atal
10 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
elkarrizketa
eginez. Hamar-hamabost orri jaso etahogeita hamar bidaltzen dituzu lehenengotaldeak filtroa pasatzeko. Nire kasuan,filtroak teorian fuerte xamarrak direnhitzak ‘xuabetzeko’ balio izaten zuennormalean...
Asko kostatu al zitzaizun ‘Hasi berriak’ekogazteen azalean sartzea?
Y- Keba. Egia da beste mundu batekoakdirela, denek 70 kilotik behera dituzte etaegunero ligatzen dute, baina ez naiz eurenhitzen erantzule sentitzen eta horrek askoerrazten ditu gauzak. Askotan zailagoasuertatzen zait nik zer esango dudanasmatzea.
Zuk, berriz, Maritxu, Felisaren papera eginduzu. Nolako pertsonaia da?M- Oraindik sasoi onean dagoen amona.Semeak Ameriketara joan behar du lanera,ez du bakarrik utzi nahi, eta ikasle bathartzen du etxean, Teresa, ostatuarentruke neu zaintzeko. Diputazioakeskaintzen duen sistema da. Felisak osogaizki hartzen du hau guztia, inoren lagun-tzarik gabe ederki moldatzen dela dio,baina azkenean Teresaren laguna egiten da.
Ze errodaje izaten dituzue? M- Zuzendariak esan zidan memorizatzekoarazorik ez baneukan intentsiboa egin etabidaia asko aurrez nitzakeela, eta halaxeegiten dut. Normalean astean behin joatennaiz entseatu eta grabatu, entseatu etagrabatu, goizeko zazpietatik arratsaldekolaurak arte sei aste horretako niresekuentzi guztiak egiten ditut. Kanpo-aldeak egin behar zirenean tokatu izan zaitastean bi buelta egitea, baina normaleanez...
Dezenteko saltsa izango da horrelako telesailaegitea. Nolako ekipoa mugitzen da ‘Hasiberriak’en ?M- Ekipo osoa hirurogeitik gora izangogara, agian laurogei bat. Gidoilariak,aktoreak, teknikoak, kamerak, entsegue-tarako laguntzaileak, zuzendaritza ekipoa,jantziak, hizkuntz teknikariak, produk-toreak, e.a. Funtzio pila dago eta denaaurrera ateratzeko bakoitzak berea ondoegin behar du eta ezarrita dagoen hierar-kiari jarraitu.
Y- Gidoilariak geure aldetik ibiltzen gara.Norberak bere etxean egiten du lana etagero geure artean, hogei bat pertsonako
taldea, egiten ditugu bilerak. Ekipoosoarekin bi bazkaritan bakarrik egin dutnik topo. Eta eszenatokiak nolakoak zirenikusteko hasieran egin genuen bisitabatean.
Ze giro duzue ekipoan? Nolako jendea da?M- Gehiengoa jende gaztea da, aktoreakoso gazteak, eta ni betidanik ondokonpondu izan naiz gazteekin. Bromabatzuk egoten dira eta berriketak. Giroanimatua izaten dugu normalean.
Y- Niri orain arte tokatu zaidana oso onaizan da, bai Igeldon eta bai hemen. ‘Hasiberriak’en gainetik neukana Harkaitz Canozen, kristoren tipoa, eta erraztasunakbesterik ez dizkit eman. Bera eta Kirme-nekin parranda bat edo beste egin izan dut.
Gidoigileak ekipoko ‘beltzak’ eta aktoreak aldizmimatuenak direla esan ohi da. Horrela al da?Y- Aktoreek kontratua dute eta guk ez, etaokerrago kobratzen dugu.
M- Aktoreei notario aurrean egiten zaigukontratua, liburukote batek bezainbesteorri eta futbol jokalariek bezainbesteklausularekin.
Y- Gu ez gara aktoreak bezain ezinbes-tekoak. Aktore batek telesaila uzten badu,bere pertsonaiari bukaera sinesgarria emanbehar zaio, eta aktore askok uzten badutesinesgarritasun hori ezinezkoa da. Nik ustehorregatik zaintzen dituztela gehiagoaktoreak.
M- Ba nik ez nuke esango gu ezinbeste-koago garenik.
Ematen al du bizitzeko lain?Y- Nik egin dudan bezala bi proiektutanbatera sartuta bazaude, bai. Bestela ez.
M- Guri ematen digu.
‘Goenkale’ren ondotik gehien ikusten den euska-razko telesaila, 80.000tik 50.000ra ikusle etasharearen % 4arekin. Zein da ‘Hasi berriak’enarrakastaren sekretua?Y- Aurretik ‘Al salir de clase’ edo ‘Compa-ñeros’ek antzeko formulekin oso ondofuntzionatu izan dute kate estataletan.Medio gutxiagorekin kalitateari eutsi etaeuskarazko ikusleek erantzutea zirenerronka nagusiak eta nik uste lortu direla.
M- Telesaila ondo saltzen jakin dute.Casting-aren segimenduak ere, internetetiketa programa espezial baten bidez, jakin-
min handia piztu zuen. Eta emandioten ordutegiarekin ere asmatu egindutela iruditzen zait.
Helene, Jokin, Galder eta koadrila horiguztia oso ospetsua bihurtu da gaztetxoenartean. Zuei tokatu al zaizue arrakastarenzatiren bat? M- Gertatu izan zait hamabi-hamalauurteko gaztetxoak kalean gelditu izanaeta telesaileko gazteak benetannolakoak diren galdetzea. Edo baitaadineko jendea ere, ‘Goenkale’renondoren ikusten gelditzen dena osoondo egiten dugula eta horrela jarrai-tzeko esanaz.
Y- Niri koadrilakoek bakarrik jotzendidate adarra.
Kalitate aldetik nolako maila ikusten diozuetelesailari?Y- Lehenengo kapituluetan oso flojohasi ziren, baina aurrera joan ala goraegin duela iruditzen zait. Aktorebatzuek nahikoa ondo egiten dute etaerrealizazioa bera ere oso txukuna da.
M- Egia da hasieran larri samar ibilizirela, baina normala da, ekipoak elkarezagutu arte martxa hartzea kostaegiten baita. Orain ondo ikusten dut.
‘Hasi berriak’eko gazteak kaleko gazteenisla direla esan al daiteke?M- Izatekotan, etxetik kanpora doazenikasleen bizipenen isla.
I- Keba. Nire Bilboko ikasle pisuagerra aurreko dekorazioa zeukan zulobeltza zen eta hauenak luxuzko sofaketa diseinu modernistako lanparakdituzte. Surfisten tabernak ere,arraitxo eta guzti, ez dauka Zarauzkosurfisten antroen batere antzik...
Honekin ez dut esan nahi gaizkieginda dagoenik, nire ustez asmoabeste bat dela baizik. Gazte talde jakinbat hartu da, jende pijo xamarra, gaur
nahikoa zabaldua dagoena, etahoriekin fikzioa egin da, istorioakasmatu.
M- Denak ez dira hain pijoak. NireTeresita, adibidez.
Y- Ez da hain gaizki bizi...
Aurrera begira ba al dakizue ze asmodagoen?Y- Horrelako muntaia bat ez da urtebe-terako izaten, irailean berriro hasikoda ziurrenik.
M- Komentatzen zuten jendearenerantzuna eta hauteskundeenemaitzaren arabera zegoela aurrerajarraitzea. Oraingo zuzendaritzakapustua egin du bertako produkzioakbultzatzeko eta beldurra zeukatenbeste jende bat sartuz gero zergertatuko ote zen.
Y- Nik entzun dudanez PP-PSOEkCalleja jarri behar zuten zuzendaribezala.
M- Aurrera jarraituko du, ordea.
- Eta zuek, ‘Hasi berriak’en egongo alzarete datorren urtean?
Y- Nik ez dakit ezer.
M- Niri baietz esan zidaten. Gainera,Felisaren etxean neuk eramandakoargazki eta koadroak daude oraindik.Suposatzen dut haiek han daudenbitartean jarraituko dudala.
Y- Etxera joan eta beste batenargazkia topatzea, orduan baidardara...
- Datorren kurtsorako zer aldatukozenuke gidoian, Igor?
Y- Ez dakit, ba... Aukeran nahiagonuke zerbait lotsagabeagoa egin,‘Gazteak’en modukoa. Baina ‘Hasiberriak’ere oso-oso ondo dago(produktoreak gustura uzte aldera).
- Eta zuk, Maritxu, zer aldatukozenioke Felisari?
M- Azkenaldian asko mejoratu du etagustura nago.
12 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
elkarrizketa
Etxeko egongelan daude ama,aita eta semea. Ama sofarenizkina batean dago eserita,
bestean aita, eta semea bien erdian.Isilik daude hirurak.
Isiltasuna, ordea, ez da ohikoa, aitaketa amak lehentxeago egin dutenzarataren ondorioa baino. Zaratakisiltasunari utzi dio lekua. Isiltasunhorrek guztia bere menpean hartu du,arestian gurasoek izandako iskanbi-laren ondorena izan ezik. Etaondorenak noiz alde egingo, gurasoakhaserre daude, isilik, elkarri aurpegirabegiratzeko adorerik gabe.
Amak, tarteka, aitari begiratzen dionarren, oso denbora gutxikoak dirabegirada beldurti horiek. Azken finean,begirada horiek senarrarekin izandakoeztabaida agerian uzten dute.
Aita, berriz, purua erretzen ari da, etaahotik botatzen duen kea baliatzen duamari begiratzeko, hura kontura ezdadin. Baina kea ezdeusarekin nahastuorduko, begiradak beste jomugabaterantz luzatzen ditu, lurrerantz,sabairantz edo leihorantz. Emazteariegindako begirada horiek erelehenagoko xextraren adierazlebeldurtiak besterik ez dira.
Hamabost urteko semea, bienbitartean, eta bien artean, triste etahaserre dago. Bai baitaki isiltasunarenerrekak non duen sorlekua, zeinmenditan hasi duen itsasoranzkobidea. Badaki, arestian amak eta aitakizandako eztabaidak ekarri duelaberarekin isiltasuna. Izan ere, oraingoegoeraren antzekoak lehenago ere bizi
izan ditu, eta ez behin edo birritan, ez,askotan. Eta badaki, gainera, beragatikdaudela oraindik elkarrekin aita etaama; bera egongo ez balitz, eurenasmoa eta gogoa bete ahal izangoluketela. Alegia, banandu egingo lirate-keela. Hori dela eta, horrelako aurrekoegoeretan bururatu izan zaiona darabilorain ere lepo gaineko ganbaranbueltaka: jaiki eta gauzak argitukodituela, eta behin betiko bada, hobe.Berak ezduela
traba izan nahi, eta banandu beharbadute, banan daitezela. Horrelabizitzea baino nahiago duela oraintxeaitarekin egon, eta oraintxe amarekin.Baina, su oro urak itzaltzen du, etahorregatik, aurreko pentsamenduarenondotik, beste hau etorri zaio: gauzakberez-berez konponduko direla, etaisilik egotea hobe duela, bera ez delainor gurasoen eztabaidetan sartzeko,eta egin dezatela nahi dutena. Bainagaur, barreneko sua besteetan baino
handiagoa da, eta jaurtitzen duentxinparta bakoitzak, jaiki eta gauzakbehin betiko argitzeko eskatzen dio.Ez daki baina, zer gertatuko den horieginez gero. Agian, gurasoei ez zaieongi irudituko, edo agian, onartuegingo dute berak erabakitakoa…edo… beharbada, hurrengoan esateahobe… bai, hobe hurrengoan. Berrizere, beste askotan bezala,hurrengoan…
Bien bitartean, gurasoek leheneanjarraitzen dute, batak kea eta besteakbegirada laburrak margotzen isiltasu-naren koadroan, konturatu ere egingabe semea zer nolako trantzeandagoen, are gehiago, bien erdiandagoena euren semea den kontzien-tziarik gabe. Izan ere, isiltasunakgurasoen kontzientzia ere bere baitangorde baitu, ia beste guztia bezala…auren arteko iskanbilaren ondorenakeragindako zarata izan ezik.
Erribera kalea Tel. 943 861523
Estazioko kalea Tel. 943 86 02 01
Auto-konponketak
literatura
172001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Isiltasun ez hain isila
18 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Eusebio Gurrutxaga, 6
Tel. 943 14 33 95Itzurun zuhaitzbidea, 2 943861565 - 943143446
olarro zopaSexualitatea
Ihintz Linazisoro.
Sanferminak eta hurrengo egunekopilulaSanferminak igaro diren honetan,
bertan hurrengo eguneko pilula-
rekin gertatua aipagarria iruditzen zait. Nafar Parla-
mentuak erabakia hartua dauka hurrengo eguneko pilula
medikuek errezetaturik eskatzen duen orok hartzeko
eskubidea daukala. Baina badirudi hainbat medikuri bost
axola zaiela eskubide hori. Sanferminak hasi eta
berehalaxe, hainbat emakume joan ziren pilula errezeta-
tzeko eskatzera. Baina denek ez zuten errezeta jaso. Izan
ere, sendagileak nahi baldin bazuen egiten zuen errezeta.
Gertaturikoa ikusirik, Iruñeko emakume talde batek
kalean banatu zituen pilulak. Hori, hainbat botikatan
kondoiak saldu nahi ez izatearekin batera, gure kultura
judeo-kristauaren beste aztarna bat baino ez da. Sendagile
batek edo botikari batek ez dauka eskubiderik haurdun
gelditu nahi ez duen bati kondoia edo pilula ez emateko.
Ezta dohainik izango balira ere! Badirudi plazerra senti-
turiko kultura sexuala bizitzeko eskubiderik ez dugula.
Hurrengo eguneko pilula hau alternatiba egokia izan
daiteke, kondoia hautsi bazaizu, bortxaketa kasuan nahiz
antisorgailurik erabili ez baduzu. Pilula hauen (bat baino
gehiago hartu behar baitira) eraginkortasuna erabatekoa
da ‘arazoa’ gertatu eta hurrengo 12 orduren barruan
hartzen baduzu. 24 orduren barruan ziurtasuna ez da
erabatekoa. Beraz, horrelako egoera baten aurrean bizkor
ibiltzea ezinbestekoa da.
Hala eta guztiz ere, esan beharra dago ez dela erabili behar
ohiko antisorgailu bat bailitzan. Ezusteko egoerei alter-
natiba egokia emateko erabili behar da. Izan ere, izuga-
rrizko karga hormonala dauka eta emakumearen gorpu-
tzean aldaketak sor ditzake. Posible da hilekoa aurre-
ratzea, botalarria izatea edota baita zorabioak ere.
Beraz, badakizu haurdunaldia etetea oso erreza dela, baina
ez da komeni pilula hauek aspirinak bailiran hartzea.
Kondoia + obulua erabiliz gero, kondoia hautsita ere beste
oztopo bat izango genuke haurdunaldia eteteko. Eta gure
gorputzaren ziklo naturalari ez genizkioke hainbeste
zartada emango. Bitartean goza ezazu uda!
Kirol medikuntzaJose Manuel Gonzalez Aramendi. Kirol sendagilea
Ariketa fisikoa eta beroa
Elikagaietatik lortutako energia guztiaren % 24
besterik ez da erabiltzen muskuluak uzkurtzeko:
gainerako energia bero bihurtzen da. Ariketa
fisikoa egitean, beroa sobera sortzen da eta
gorputzak soberako beroa kanporatu egin behar
du, batez ere ura lurrunduz.
Gorputzak beroa kanporatu ezin izatea gertaera larria
da eta berehala neurriak hartu behar dira. Hauek dira
bero kolpearen ezaugarri nagusiak:
Izerditzeari uztea, 40º C baino gehiagoko tenperatura,
larruazal bero eta lehorra, nahasmendua, arnasketa
eta pultsu azkarrak, kalanbreak, eta azkenean,
konortea galtzea.
Bero kolpea gertatzen denean, tenperatura ahalik eta
azkarren jaitsi behar da: jantziak kendu eta urez hoztu
(tutu malguak edo mangerak, urez eta izotzez betetako
bainuontzia...); ahotik edota benabarnetik likidoak
sartu hidratatzeko; anbulantziari deitu ospitalera
eramateko.
Bestalde, deshidratazioak errendimendua jaisten du.
Gure gorputzaren pisuaren % 1a galduz gero, errendi-
mendua % 10a murrizten da.
Beraz, ariketa egitean ura galtzen da. Eta deshidrata-
ziorik gerta ez dadin, oso garrantzitsua da ariketa ondo
hidratatua hastea, tartean-tartean edatea (20-30
minuturo), ur hutsa, beste ezer gabe (ariketa luzea
denean, berriz, komeni da ura azukrearekin eta gatz
mineral pixka batekin edatea).
amaiako plaza, 2Tel. 943 143278
192001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Hegaluzea piperradan
• Osagaiak (lau lagunentzat):
1 kg hegaluze.
4 piper berde.
Pipermorro gorri bat.
750 gr tomate.
Tipula bat.
2 baratxuri ale.
Olioa eta gatza
• Nola egin:
Jarri olio berotan tipula eta baratxuri aleak, biak txiki-txiki eginda. Gorritzen
hasitakoan, sua bizitu eta bota piper berdeak –txikituta– eta gorria –zurituta eta
txikituta–, eta utzi bost minutu, egiten. Bitartean, zuritu eta txikitu tomateak
eta bota gainera. Eduki sutan ondo egin arte. Probatu eta bota behar adina gatz.
Ia-ia eginda dagoenean, bota hegaluzea, baina aurretik gatza botata eta hezurrak
kenduta, eta eduki sutan bost- hamar minutu. On egin.
Zumaiako zerbitzuen enpresa batek garbitzaileabehar du (Eskaintza: 57521/1).
• Baldintzak:
20 eta 50 urte bitartekoa.
Astelehenetik ostiralera 8:00etatik 14:30etara
eta larunbatetan 8:00etatik 13:00etara.
• Eskaintzen da:
2 hilabetetako lan kontratua.
Ordainsaria erabakiko da.
Zumaiako hondartzan erizaina behar da (Eskaintza: 57341/2).
• Baldintzak:
20 eta 60 urte bitartekoa.
Ikasketa maila: Erizaintzan diplomatura.
• Eskaintzen da:
2 hilabeteko lan kontratua.
140.000 pezeta hileko.
Orioko enpresa batek hortz protesigilea behar du(Eskaintza: 56908/4).
• Baldintzak:
Ikasketa maila: Laborategiko hortz protesia
ikasketak.
Lanpostuaren azalpena: klinikan lagundu,
aparatuak konpondu eta erretxinarekin lan egin.
Euskara maila ertaina.
• Eskaintzen da:
6 hilabeteko lan kontratua, mugagabeko aukera-
rekin.
1.160.000 pezetako ordainsari gordina.
Azkoitiko enpresa batek delineatzaile burua behardu (Eskaintza: 56779/2).
• Baldintzak:
Ikasketa maila: Ingeniari tekniko mekanikoa.
B1 gida baimena.
25 eta 55 urte bitartekoa.
3 urteko esperientzia.
• Eskaintzen da:
Lan kontratu mugagabea.
4.400.000 pezetako ordainsari gordina.
Eskaintza hauetako bat interesgarri gertatzen bazaizu eta
lortzeko aukera egin nahi baduzu, gogoan hartu eskaintzaren
erreferentzia eta hautagai moduan sartua izatea eskatu
Zumaiako Institutoko Langaiko arduradunari (943-860809
edo 943-860810)
SukaldaritzaBeñat Fernandez de Arroyabe. Sukaldaria Lanpostuak
Enekoitz Telleria
Euskaldunon Egunkaria
Zumaiako eta Bolibarko eskolak,
Alberdi II.a-Enbil eta Arriaga-Osa aritu
ziren hilaren 16an Markinako
frontoian Euskal Herriko Binakako
Txapelketako finalean. Ez da askotan
gertatzen bi herri txikitako bi bikote
finalean aritzea, eta agerian gelditu
zen atzo atzetik gogotsu datozela,
finalean aritu ziren lau puntistak 27
urtez azpikoak baitira. Faborito,
adituentzat eta Markinan bildutako-
entzat, zumaiarrak ziren –aurtengo
txapelketan jokatutako partidu guztiak
irabazi zituzten-. Bolibarko bikoteak,
ordea, norgehiagoka biribila egin zuen.
Andoni Arriagaren erasorako grina eta
Iban Osaren defentsa lan ikusgarria,
gehitxo izan ziren azken unea arte
amore eman ez zuten Alberdi II.a eta
Enbilentzat. Azken horrek, Gotzon
Enbilek, jarraian jokatzen duen
hirugarren finala zuen atzokoa.
Aurreko biak irabazi egin zituen Julen
Bereikuarekin, baina aurten ez du
garaipena lortzerik izan. Merezimendu
osoz, Arriaga eta Osa dira txapeldun
berriak.
Arriagaren erasoa etazumaiarren defentsaPartidua hasi berritan erakutsi zuen
Andoni Arriagak tantoa ahal bezain
pronto bukatzera joana zela. Lehen
unean, zumaiarren defentsagatik izan
ez balitz, lehenago egingo zuten ihes
irabazleek. Enbilek pilota ikusgarriak
sartu zituen saskian, Alberdik bi
paretako sinestezinak harrapatu
zizkion Arriagari, baina Bolibarko
aurrelariak berean jarraitu zuen
partidu osoan. Dotoreak irteten ziren
tantoak, luzeak, gogorrak, eta oreka
zen markagailuan nagusi (11-11).
Azken berdinketa izan zen. Hiruzpalau
tantoko aldeaz aritu ziren hortik
aurrera uneoro gorriak. Arriagak, asko
errazago amaitzen zituen tantoak –12-
15ekoa izan zen partiduko onena–.Osak ongi eusten zion partiduariatzean, eta borrokarako gaitasuna bai,baina aurrera egiteko zailtasungehiago zituzten zumaiarrek.
21-24 hurbildu ziren Alberdi II.a etaEnbil azken aldiz. Hortik aurrera,oraindik errazago aritu ziren jokatzenbai Arriaga eta bai Osa. Tantoakbukatzen zituen batek –22 egin zituenorotara–, eta partiduari eutsi eta pilotaoso zailak jarri besteak. Hasi zirenarriskatzen zumaiarrak, izan zutenerreakzio polit bat, baina eurenhutsekin utzi zuten bertan beheraaurrera egiteko aukera (27-35).Emaitzak adierazten duena bainopartidu gogorragoa izan zen.Ikusgarria eta polita.
20 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
kirolak
Alberdi etaEnbilek
berriro kale
Nork pentsatuko zuen Zumaia etaGetariako arraun elkarteak batera-tzeak hain azkar emango zituelafruituak. Lehen estropadetan mailatxukuna erakutsi arren, emaitzak ezziren, ez, kanpaiak jotzeko modukoak.Baina, Traineru Ligako sailkapenproban parte hartu eta pronostikoguztiak hankaz gora jarri zituzten.Horrekin konformatu ez eta TraineruLigako lehen ikurrinarekin bueltatuziren herrira. Denboraldiko traineruindartsuenen artean ikusi behar aldugu aurten Telmo Deuna? Auskalo.
Hau idazteko unean, A mailako hiruestropada jokatu dira eta Paternina-Indaux-en trainerua (benetan izenitsusia, eta zer esanik ez aukeratutakokamiseta gorri-marroia), hemen TelmoDeun izendatuko duguna, denboraldihasierako sorpresetako bat izan da,nahiz eta azken estropadan kale egin.
Ekainaren 24an jokatutako ErrioxakoIkurrinaren ondoren, traineru denbo-raldiko lehen zita garrantzitsua hilaren7 eta 8an izan zen Pasai San Pedron,bertan erabakiko baitzen zeintraineruk hartuko luketen parteTraineru Ligan. Telmo Deunak lehenezustekoa eman zuen, lehen eguneanlortu baitzuen Traineru Ligako lekua.
Seigarren postua lortu zuen Pasaiakoestropadan, eta horrekin A mailakoproba guztietan parte hartzekoeskubidea. Atzean utzi zituen hainbattraineru indartsu, Hondarribia etaSantander, adibidez.
Plentzian irabazleEta Pasaian lortutako sailkapenaezustekoa izan bazen, zer esanik ezPlentzian gertatu zena. Bizkaiko herrihorretan jokatzen zen Ligako lehenestropada eta faboritoak Urdaibai,Orio eta Castro ziren. Hala ere, berriropronostikoek kale egin zuten,garaipena Telmo Deunak lortubaitzuen Koxtape Errekaren aurretik.Badirudi Telmo Deuna zeharo ondomugitzen dela itsasoan eta olatuakhartzeko berezko abilezia duela.Garaipena lortu ondoren, ordea,arazoa sortu da: non geldituko daikurrina, Getarian edo Zumaian?
Ikurrina irabazi eta ezin behar bezalaospatu, hurrengo egunean jokatzenbaitzen Castroko ikurrina. Lehenprobako emaitzak ikusi ondoren, etahau ere itsasoan jokatzen zela-eta,garbi zegoen faborito nagusiak Erreka
eta Telmo Deuna zirela. Estropadaamaieran hala gertatu zen; bainabezperan ez bezala, Castroko probanTelmo Deunak bigarren postuarekinkonformatu behar izan zuen. Etsipenazabaldu zen herrian, bigarren luzeanTelmo Deunak eman zuen erakustal-diaren ondoren, garaipena hurbilikusten baitzen.
Hala ere, etsipen handiena SanturtzikoIkurrinaren ondoren izan zen, TelmoDeunak ez baitzuen lortu ez lehen ezbigarren postua. Zortzigarren postua-rekin konformatu behar izan dute.Estropada ibaian jokatzean egondaiteke postu txar horren arrazoia.
Bi estropada ZumaianAurtengo uda honetan bi estropadajokatuko dira Zumaiako uretan.Lehena hilaren 28an izango da etaTelefonica saria izango da. Urterojokatzen da estropada hau etaaurtengoan Zumaian izango da.Zumaiako XVI. Ikurrina, aldiz,abuztuaren 19an jokatuko da. Eaherritarren aurrean maila onaerakusteko aukera duten.
Amaiako plaza
kirolak
212001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
TelmoDeunak
lehenikurrina
poltsikoan
Aurreko denboraldian maila galdu
zuen Pulpoko talde nagusiak, baina
zorionez Lehen Mailan jarraituko du,
libre gelditu bi lekuetatik bat eman
baitio Espainiako Federazioak. Bi
taldek uko egin diote Lehen Mailan
jokatzeko aukerari, eta horrenbestez
Espainiako Federazioak bi talde gonbi-
datzeko aukera zuen. Pulpok maila
galdu bezain pronto jakinarazi zion
Federazioari lekuren bat libre geldituz
gero beraiek hartzeko prest zeudela.
Hain azkar ibiltzeak zerikusirik izan du
Federazioaren erabakian, baina
ziurrenik Pulporen ezaugarriak izan
dira benetan erabakigarriak. Izan ere,
talde oso gaztea du Pulpok, eta hor ari
diren jokalari batzuk gora egin
dezakete nabarmen denboraldi
honetan. Horrela, hirugarren denbo-
raldia egingo dute jarraian kategoria
horretan, eta hor aritzeko gauza direlaerakusteko aukera izango dute.
Peru Fernandez selekzioanJauzi nabarmena egin dezaketenjokalari horietako bat Peru Fernandezde Arroiabe da. Jokalari honekerakutsi du berezko sena duelaeskubaloian jokatzeko, baina aurrekodenboraldia gogorra izan zen beretzateta bere taldekideentzat, Pulpo LehenMailara eraman zuten jokalari garran-tzitsu askok utzi egin baitzuten taldea.Duela bi urte Pulpok hirugarrenpostuan amaitu zuen denboraldia, etahorrek ikusmin handia piztu zuenherrian. Azken denboraldian berriz,taldea goitik behera berritu behar izanzuten, jende gazteak hartu behar izanzuen erantzunkizuna. Erdiko postuanjokatuta, Peruren lana funtsezkoa izanzen, eta lehen fruituak jaso ditu jada,
Euskal Selekzioarekin Argentinan izan
baita zenbait partidu jokatzen.
Jose Inazio Altube hautatzaileak
jokalari gazteak aukeratu ditu etorki-
zuneko selekzioa osatzeko, eta hor
izan da Peru. Argentinako A eta B
selekzioen aurka jokatuko dute, baita
Brasilgo talde baten aurka eta Univer-
sidad de La Plataren aurka. Altuberen
asmoa jokalari multzo honekin
benetako talde bat egitea da, eta
Pulporentzat oso garrantzitsua da
jokalari bat hor izatea.
Jokin Esnal berriro taldeanUrtebete jokatu gabe egon ostean,
itzultzeko erabakia hartu du Jokin
Esnalek. Jokalari garrantzitsua izango
da Pulporentzat, iaz une erabakiga-
rrietan izandako esperientzia faltari
aurre egiteko lagungarria izango baita.
22 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Trenbide kalea, 1 Tel. 943143505
kirolak
PulpokLehen
Mailanjarraituko
du
Espainiako Federazioak
libre zeuden bi lekuetako
bat eman dio eskubaloi
taldeari
Oier Aizpuruak hainbat albistepozgarri eman dizkigu. Aldizkarihonetan sarritan aipatu izan dugupiraguista honek lortu dituen garai-penak. Esate baterako, orain hilabetepare bat Oierrek hirugarren postualortu zuen Sevillan izan zen MundukoTxapelketan. Brontzezko domina jasoondoren, Oier ez zaigu lokartu, ordea,eta Espainiako Txapelketa lortuondoren, Zagreb-era (Kroaziakohiriburura) joan zaigu espainiarestatuko selekzioko partaide gisa. Han,
Balkanetan, Oierrek sekulako garai-penak lortu ditu parte hartu
duen hiru probetan.
Hilaren 12, 13 y 14an jokatuzen Zagreben MundukoKopako proba puntuaga-rrietako bat. Nazioartekolehiaketa horretan selekzioekhartzen dute parte, eta hanizan zen Oier espainiar selek-
zioarekin. Gogoan hartu beharda Itxas-Gain elkarteko
piraguista hau pasa den urtekourritik dagoela kontzentraturik,
herritik kanpo, nazioartekopiraguismo proba nagusiak
prestatzen.
Zagrebeko probaren garrantziazohartzeko, esan dezagun kirolhonetan potentziak diren hainbat
estatuk hartzen dutela parte, horienartean, adibidez, Hungariak etaAlemaniak. Hori dela-eta, Oierrek
lortutako garaipenek garrantzihandiagoa dute, dudarik gabe.
Hiru proba, hiru garaipenEsan bezala, Oierrek hiru probatanhartu zuen parte Zagreben, denak erelau lagunez osatutako K-4 piragua-rekin. 200 metroko distantziakoproban lehen ere zorte ona izan zuen,gogoratu bestela Sevillan probahorretan lortu zuela brontzezkodomina. Oraingoan, ordea,brontzezkoa ez, urrezkoa lortu zuenOierrek. Atzean utzi zituen Hungariaeta Alemaniako taldeak. Beste bigaraipenak 500 metroko eta 1.000metroko probetan lortu zituen.Kilometro erdiko proban hungariarreketa alemaniarrek lortu zituztenzilarrezko eta brontzezko dominak.1.000 metrokoan, aldiz, hungariarrakizan ziren bigarren eta alemaniarrakhirugarren.
Meritu handia du horrelako garaipenaklortzeak, baina oraindik handiagoazeinen aurrean sailkatu den ikusiondoren. Hiru domina hauek Oierrikonfiantza handia emango diotelakoangaude. Uztailaren amaieran Milanenjokatutako Europako Txapelketan eremaila ona erakutsi du piraguistahonek. Ez dira hauekin amaitu, ordea,Oierren nazioarteko probak, datorrenhilean, abuztuan, Munduko Txapelketajokatuko baita Polonian. Zortea izandezala.
kirolak
232001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
OierAizpurua,urrezko hirudominarekinetxera
Juan CarlosPerez.Musikariabere bakardadean
Uztailak 20, ostirala, Zintzarriafestibala Hondarribian. Senegaldarrak,gaita galiziarrak, Brasilgo erritmoak,La Vieja Trova Santiaguera eta EuskalHerriko ordezkari moduan Juan CarlosPerez. Han goazela!
Hondarribirantz goaz. Sekulako autoilara dago eta beldurtzen hasi gara eajende dena kontzertura doan, ze, ohibezala, sarrera aurrez erosi gabe goazgu abentura bila. Hondarribikosarreran kontzerturako bideaerakusten duen kartela ikusi dugu,herri eta bide guztian dagoen kartelbakarra. Kartelari jarraitu eta ia galdugara. Azkenean, gure kabuz,
Guadalupe ermitako zelaira, kontzertuerraldoiak izan behar duen lekura,heldu gara. Ia arratsaldeko 8:30ak diraeta ez dabil ia inor. ‘Uy, que malrollito!’, Informalekoek dioten bezala.Sarrera erosi, lehen bi zerbezak edaneta bagoaz barrura. Desertua. Ez dagoinor. Komunek Euskal Herriko festaguztiak pasa dituztela dirudite.Taberna bakarra dago eta edariak
ordaintzeko monopolyn erabiltzendiren antzeko billeteak erabili behardira. Zerbezatxoa hartu eta bagoazkontzertu gunera.
Antolatzaileek izango duten dirugaleraz hitz egiten ari gara. Musikaentzuten da bozgorailuetatik. Kontra-baxua, bateria eta pianoa. Pop-jazzmusika ederra. Halako batean ahotsbat entzuten da. ‘Ostias! Juan CarlosPerez’. Oholtzara begiratu eta abeslarimutrikuarra eta bere taldea jadakontzertua ematen ari dira. Gaueko9ak dira; ohitura guztiak txikitu etakontzertua puntu-puntuan hasi da.
Lehen ilaran jarri gara. Ez da oso zaila,milaka pertsonarentzat egokitutakoeremuan bospasei lagun besterik ezgaude-eta. Gu jendearen erantzunaikusita nahiko deprimituta bagaude,pentsa zer sentitu behar duen JuanCarlos Perezek. Euskal musika moder-noaren oinarrietako bat. Orain 25 urteItoiz taldea sortu zuena eta arrakastaitzela izaten ari zen momentuan taldeadesagerrarazi zuena. Jarraian telebistasaioetarako sintoniak konposatu ditu,hiruzpalau disko eder kaleratu etaeuskal musikari independenteene-takoa bihurtu da. Nahi duena egitendu, nahi duen unean eta nahi duenerara. Hori da independentea izatea.
Kontzertua aurrera doan heinean,jendea hurbiltzen hasi da. Denek ere30 urteak ondo beteta dituzte. Ileakurdinduta dituen Juan Carlos Perezekharridura aurpegia jarri eta sekulakokontzertua ematen ari da. GonzaloTejada kontrabaxuan eta FernanIrazoki baterian dituela bakarkako hirudiskoei errepasoa ematen dio.“Atlantic River”eko “Kantu eroa” eta“Gauero”, “Hau berua” diskotik “Esanbaietz” eta “Hau berua” eta “Bueltakeman” ‘Ikarotik’ entzun ditugu.Kontzertu amaierarako, gainera,eguzkia ezkutatzen hasi da, eta arehobeto entzuten dira kantuak. Kantabikainak, soinu egokia eta eguraldiederra. Saioaren amaieran, hangaudenok beste bat jotzeko eskatudiogu, baina Juan Carlosek pasa duenkalbarioaren ondoren normala ahaliketa azkarren alde egitea.
Jarraian galiziarrak, afrikarrak, agurekubatarrak eta brasildarrak egongodira taula gainean. Hala ere,batzuentzat nahikoa da Juan CarlosPerez ikustea eta entzutea, nahiz etabakardadean izan.
24 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
kultura
Juan CarlosPerez
Hondarribikokontzertuan
kultura
252001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
Shrek (Animazioa)
Zuz:Andrew Addamsoneta Vicky Jenson
Disney faktoria eta Dreamworks ahalguztiduna izugarrizkolehian dabiltza eta ikuslea da borroka horretatik onuragehien ateratzen ari dena. Borrokaldi horretan darabiltenarma nagusia animazioarena da, ordenagailuz zein ordena-gailurik gabe egina, eta ez zaio batere gaizki etorrigeneroari lehia hori piztea, aspalditik baitzegoen zahar-kituta, batez ere argumentuei zegokienez.
«Shrek»ek argi erakusten du Dibulywood-ekoak sasoibetean daudela, bai teknika aldetik, baita irudimen aldetikere, eta horren erantzule nagusia sortzaileen belaunaldiberria izan da, batik bat gidoi bizi eta gatzdunei eskerikusle gazte eta zaharrekin konektatzen jakin izandutelako.
Andrew Addamson-ek eta Vicky Jenson-ek, biak ereSpielberg buru duen faktoria ahalguztidunaren (Dream-works) babes osoaz, ordenagailua erabili dute unibertsoinfografiko oso berezia eraikitzeko, izaki oso bitxiez betea,eta maitagarrien ipuin asko biltzeko, ogro lodikote berdebat eta asto berritsu bat protagonista nagusitzat harturik.
Bikote bitxi horrek hainbat gorabehera izango ditu bereibilbidean, eta horiei esker jakingo dugu printzesasorginduak eta printze ausartak ez direla guk ustebezalakoak, eta hori guztia, gainera, gatzaz eta erraztasunhandiz azalduta. Shrek-en bidez gure haurtzaroan bisitatugenuen mundu hartara itzuliko gara, baina beste era bateraikusiko dugu.
KOLDO LANDALUZE.
Fitxa-teknikoa
Liburua: Gorde nazazu lurpean
Egilea: Ramon Saizarbitoria
Argitaletxea: Erein. Bakarrak saila
Urtea: 2000
Gorde nazazu lurpean
Euskal idazle ezagunetarikoa da Ramon Saizarbitoria.
‘Hamaika pauso’ transizioko euskal gizartearen
inguruko makronobela ateratzeko hamaika urte pasa
ondoren idazteko erritmoa eta idazkera ere arindu
egin ditu.
Gai gordinak diren arren azken liburu honetan,
aurreko ‘Bihotz bi’-n bezala nabari da arintasun hori.
Gai gordinak: Bost kontakizun luzek osatzen dute
liburua. Bostak lotzen dituen elementua lurpean
gordetako hezurrak dira. ‘Gorde nazazu lurpean’-en
gerra zibileko mutilatu bat bere zangoa bila dabil;
‘Rosseti-ren obsesioa’-n neska guztiak maitemintzen
dituen aspaldiko poema bat da protagonistari galdu
zaiona; ‘Marcel Martinen aitatasun ukatua’-n
hezurrak zulotik atera nahi dituzte ADN froga egiteko;
eta ‘Asaba zaharraren baratza’-n Sabino Aranaren
enterratzailearen istoria kontatzen da.
Arinak: Gizaki eta bikote patetikoa ezin hobeto
azaltzen du Saizarbitoriak. Barre algara on batzuk
egiteko moduan.
ZINEA
26 2001eko uz ta i l a k 27/88.zenb .
abuztua
KALEKO PINTURALEHIAKETAAbuztuaren 15eanospatuko daZumaiako KalekoPintura Lehiake-
taren ekitaldi berria. Lehiaketahonetan nahi duten guztiek hardezakete parte, hori bai, margolanak aire zabalean eta udalbarrutian egin beharko dira. Teknikaeta gaia partehartzaileen aukerangeldituko dira. Lanerako euskarriakzigilatzea udaletxean egingo dagoizeko 9etatik 11ak bitartean.Euskarriak, lanerako aurretikprestatuak eraman daitezke, baina ezda onartuko marrazko, zirrimarra edomarra aztarrenik edukitzea.Bukatutako lanak Foronda KulturEtxean aurkeztuko dira 13.00etatik14.00ak bitartean, egilearen xeheta-sunak dituen kartazalarekin batera.Sariak honako hauek izango dira:100.000 pezeta irabazlearentzat eta70.000 pezeta bigarren etahirugarren sailkatuarentzat. Herrikosaritu gabeko lehen sailkatuarentzat30.000 pezetako saria emango da.Aurkeztutako lanekin erakusketaegingo da.
28larunbata
JUAN CARLOSIRIZAR ETA
KIÑUtaldearen
kontzertua22:30etan
Beheko plazan
9osteguna
EUSKAL JAIAKTapia eta Leturia-rekin erromeria
Beheko plazan
11larunbata
FERRETERIADEL SON
Cubako musika23:00etan
Beheko plazan
15asteazkena
Hankagorritaldearen
URBASAKOASTRONAUTA kale antzerkia
18:00etan
Beheko plazan
18larunbata
ELEKTROTUNAtxaranga elektri-koaren kalejira
iluntzean
18larunbata
UDAKO ROCKKONTZERTUA:
DOCTOR DESLAI23:00etan
15asteazkena
agendaUZTAILA
30astelehena
BANDARENUDAKO
KONTZERTUA23:00etan
Beheko plazan
UZTAILA
ZUMAIAKO XIII. ARTE TOPAKETAKUrte berri batez, Erribera kaleko Oxford aretoak artemunduan biltzen diren lagun ugariren azken lanak bildukoditu. 13. urte betetzen ditu aurten kultur ekitaldi honek.Keixeta artista arroarrak emango dio hasiera topaketahauei. Uztailaren 24tik abuztuaren 19ra bitartean izangodira ikusgai honen lanak. Testigua Aran Santamariakhartuko du eta irailaren 20a arte izango da azken honenlanak ikusteko aukera. Jarraian Jon Ander eta ItziarGarziaren Bigira eta Txokolarte-ren erakusketak ikustekoaukera izango da.
BALEIKEREN PRODUKTOAK
SALGAI…HEMENDIK GUTXIRA
KAMISETA ESKLUSIBOAK ETA MANTXIREN LEHEN
KOMIKI ALBUMA
ADI EGON!!!