SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA 2014ko ELKARTEA< MEMORIA · Ikasleak hiztun. 2011ko Arrue proiektua...

2014ko MEMORIA1

SOZIOLINGUISTIKAKLUSTERRAELKARTEA<

2014koMEMORIA

2SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA ELKARTEA<

2014ko MEMORIA3


2014koMEMORIA



Martin UgaldeKultur Parkea20140 AndoainTel.: 943 592 556

Luzarra Kalea 1048014 Bilbo

[email protected]

www.soziolinguistika.eus

www.facebook.com/slklusterra

https://twitter.com/slklusterra

2014ko MEMORIA5

ERAKUNDE BAZKIDEAK

OHOREZKO BAZKIDEA


EHU-UPVko Gizarte Psikologia eta Portaera Zientzien Metodologia Saila

EHU-UPVko Hezkuntzaren Teoria eta Historia Saila

EHU-UPVko Soziologia II Saila

Nafarroako Unibertsitate Publikoko Giza eta Gizarte Zientzien Fakultatea

Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzietako Fakultatea (HUHEZI)

Eusko Ikaskuntza

Euskal Herriko Ikastolak

BAI Euskarari Ziurtagiriaren Elkartea

Euskaraz Kooperatiba Elkartea (AEK)

Gipuzkoa Donostia Kutxa

Laboral Kutxa

Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartea (NETeLE)

Udalerri Euskaldunen Mankomunitatea

Hernaniko Udala

Sakanako Mankomunitatea

Zumaiako Udala

Bermeoko Udala

Erandioko Udala

Donostiako Udala

Errenteriako Udala

AztikerNORBANAKO BAZKIDEAK: 74

ELHUYAR Aholkularitza

ARTEZ Euskara Zerbitzua

EMUN Kooperatiba

Ebete Hizkuntza Zerbitzuak

URTXINTXAkalitatezko herritarrak

Topagunea. Euskara Elkarteen Federazioa

2014ko MEMORIA7

Aurkibidea<

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA: ERAKUNDE BAZKIDEAK .................................................... 5

SARRERA ...................................................................................................................................................... 8

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRAREN ANTOLAKETA ................................................................. 9

Antolaketa-eredua: Klusterra ................................................................................................................... 9

LAN ARLOAK ............................................................................................................................................ 10

LANKIDETZAK .......................................................................................................................................... 11

PROIEKTUAK ............................................................................................................................................. 12

IKERKETA, GARAPENA eta BERRIKUNTZA ............................................................................ 131. Arrue (ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera) ........................................................... 132. Liderrak eredu .......................................................................................................................... 163. Aldahitz (hizkuntza ohituren aldaketa) ................................................................................ 184. Eralan 3 ....................................................................................................................................... 205. Gazteak eta ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan – Tolosako laborategia ............... 226. Gazteak eta ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan – Berbekin programa ................. 247. EAS (Euskararen adierazle sistema) .................................................................................... 258. Hizkuntzen ahozko kale erabilera: herrietako neurketak ............................................... 269. DIKOMA: diskurtsoa landuz komunitatea ahalmentzeko proiektua ............................. 2710. Jendaurrean erabili .................................................................................................................. 2911. Datu soziolinguistikoen bilduma .......................................................................................... 30

EZAGUTZAREN KUDEAKETA ................................................................................................. 321. BAT Soziolinguistika Aldizkaria ............................................................................................. 322. Hausnartu. Euskal Soziolinguistika sariak ............................................................................ 343. Euskararen normalizazio kasu aurreratuak ........................................................................ 354. Udaltop Soziolinguistika jardunaldia .................................................................................... 365. Formazio saioak ....................................................................................................................... 386. Internet: webgunea eta sare sozialak .................................................................................. 39


Sarrera<

Txosten honetan jasotzen dira Soziolinguisti-ka Klusterraren ezaugarri garrantzitsuenak eta 2014. urtean erakundetik landu diren proiektu

nagusiak.

Soziolinguistika Klusterrak arloko ikerketa proiektuak egiten jarraitu du eta sendotu egin du bere ibilbidea. Sendotze horrek hainbat alderdi izan ditu aurreko ur-

teetako ibilbideari jarraiki. Alde batetik, proiektuen alorrean zenbait proiektu berriri ekin diogu eta aurre-tik zetozen beste zenbaiti jarraipena eman zaie. Beste alde batetik, finantzaketa bideak finkatu dira hiru era-kunde nagusirekin hitzarmenak sinatuta: Eusko Jaur-laritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailarekin, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin eta Kutxa Fundazioarekin.

2014ko MEMORIA9

Soziolinguistika Klusterraren ANTOLAKETA<ANTOLAKETA-EREDUA: KLUSTERRA

Soziolinguistika Klusterra irabazi asmorik gabeko el-kartea da eta aldi berean Berrikuntzako Bitarteko Era-kundea izaera aitortua du Zientzia, Teknologia eta Be-rrikuntzaren Euskal Sareko (ZTBES) eragile gisa.

Klusterrak izaera ezberdina duten entitateak konek-tatzen ditu elkarren artean: administrazio publikoa, unibertsitateak, gizarte-eragileak eta esku-hartze eragileak. Guztiek dute helburu euskararen biziberri-tze-ahaleginean ahalik eta modu eraginkorrenean ari-

tzea. Klusterrak lortzen du horrela interes partekatua duten entitateen, enpresen, eta erakundeen artean talde-lanak sendotzea eta sinergiak sortzea.

Kooperazio-egitura horiek baliatuz ezagutzaren heda-penari bide egitea du helburu Klusterrak eta ikerketa, garapena eta berrikuntza sustatzea. Horregatik era-kunde desberdinen artean eginiko proiektuek lehen-tasuna izan ohi dute gurean.

Batzar Orokorra

Bulego teknikoa

Zuzendaritza Batzordea

Hausnarketaestrategikoa,

kudeaketa-plana,proiektuak...

Olatz AltunaIsabel GodinezPablo SuberbiolaBelen UrangaJosune ZabalaIbon Usarralde

• Urteko balantzea onartu• Urteko egitasmoa onartu• Zuzendaritzako kideak aukeratu

LehendakariaNekane Goikoetxea

Maite Asensio (Gipuzkoako Urtxintxa Eskola) Estiñe Astorkia (Artez Euskara Zerbitzuak)Nekane Goikoetxea, Nekane Arratibel (HUHEZI - Mondragon Unibertsitatea)J. Inazio Marko (Eusko Ikaskuntza)Jaime Altuna (Urtxintxa Aisialdi eskola)Olatz Olaso (Emun Kooperatiba)Aritza Eskandon (Topagunea Euskara Elkartea)Ana Labaka, Oihana Garcia (Elhuyar Aholkularitza)Nerea Ibarluzea (AEK)Ibon Usarralde (Idazkaria)


Lan arloak<

Soziolinguistika Klusterra soziolinguistikaren jakin-tza eremuan kokatuko dela aitortzea ez da nahikoa bere jarduna norabide egokian bideratu nahi bada. Bistan denez, soziolinguistikak zientzia arloko beste diziplina batzuk baino ibilbide laburragoa eta “pisu” txikiagoa du (medikuntza, fisika edo matematikarekin konparatuta, adibidez). Hori horrela izanik ere, sozio-linguistika jakintza arlo zabala da bere baitan biltzen dituen eremuei dagokionez.

Zabaltasun horretan, hizkuntzak gizarte gertaera gisa ulertzeko soziolinguistikaren prismatik egin daitez-keen ekarpenez gain oso kontuan hartzekoak iruditzen zaizkigu zientziaren beste diziplina batzuetatik egin daitezkeen ekarpenak ere. Hala nola, gizarte-antropo-logiatik, gizarte-psikologiatik, pedagogiatik, filologia eta hizkuntzalaritzatik eta komunikazio zientzietatik. Ondorioz, diziplina horien ekarpenek ere zentzua dute Klusterrak garatu nahi dituen proiektuetan, betiere, hizkuntzak gizarte-gertaera gisa ulertu asmoz. Dizipli-na horiekiko zubiak eraikitzea beraz, beharrezkoa eta lagungarria izango da Klusterraren jardunean.

Bost lan-arlo zehaztu dira:

1. Hizkuntza-ukipeneko soziolinguistika dinamikoa.

2. Hizkuntza-erabileraren alderdi soziala.

3. Hizkuntza-jokaeren aldaketa-prozesuak.

4. Hizkuntzen transmisio soziala.

5. Hizkuntzen inguruko diskurtsoak, balioak eta jarrerak.

2014ko MEMORIA11

Soziolinguistika Klusterrak bere proiektuen eta estrategien garapenerako hain-bat lankidetza hitzarmen sinatu ditu. Honako hauek dira lankidetza hitzarmen nagusiak:

> Euskal Herriko Unibertsitatearekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Euskaltzaindiarekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> HABE liburutegiarekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Langunerekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Xarxa Cruscat-ekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Mintzolarekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Bergarako Udalarekin “Gazteak eta ahozkotasuna” egitasmoa abian jartzeko hitzarmena.

> Kutxa Gizarte Ekintzarekin euskararen normalizaziorako soziolinguistika ezagutza garatzeko eta zabaltzeko hitzarmena.

> Euskal Herriko Unibertsitateko Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedrarekin oinarrizko lankidetza hitzarmena.

> Mondragon Unibertsitateko HUHEZI fakultatearekin Eralan 3 proiektuaren eta Euskararen Normalizazio Kasu Aurreratuak proiektuen zuzendaritzarako.

Lankidetzak<


IKERKETA, GARAPENA eta BERRIKUNTZA

ARRUE (ikasleen eskola giroko hizkuntzen erabilera)

Liderrak eredu

Aldahitz (hizkuntza-ohitura aldaketa)

EraLan3 (euskararen erabilera lan munduan)

Gazteak eta ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan – Tolosako laborategia

Gazteak eta ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan – Bergarako laborategia

EAS (Euskararen adierazle sistema)

Hizkuntzen ahozko kale erabilera: herrietako neurketak

DiKomA: diskurtsoa landuz komunitatea ahalmentzeko proiektua

Jendaurrean erabili

Datu soziolinguistikoen bilduma

EZAGUTZAREN KUDEAKETA

BAT Soziolinguistika aldizkaria

Hausnartu - Euskal Soziolinguistika Sariak

Euskararen Normalizazio Kasu Aurreratuak

Udaltop Soziolinguisika Jardunaldia

Formazio saioak

Internet: webgunea eta sare sozialak

PROIEKTUAK<

1 1

5

6

8

9

10

2 2

3 3

4 4

5

6

7

11

2015eko MEMORIA13

PROIEKTUAK<IKERKETA, GARAPENA

eta BERRIKUNTZA

Soziolinguistika Klusterraren misioa soziolinguistika ezagutza sortzea da. Horretarako ikerketa, garapen eta berrikuntza proiektuak egiten ditugu arloko irakasle, ikerlari, adituen eta bazkideen zuzendaritza edota lankidetzarekin. Modu horretara, unibertsitatearen eta gainerako eragileen arteko zubi lana egitea nahi dugu.

ARRUE (IKASLEEN ESKOLA GIROKO HIZKUNTZA ERABILERA)1

Zuzendaria: Iñaki Martinez de Luna (EHU)Koordinatzailea: Pablo Suberbiola ([email protected])

Badira dagoeneko hamabi urte Arrue Proiektua sortu eta abian jarri genuenetik, hain zuzen ere ikasleen eskola giroko hizkuntza erabilera aztertzeko.

2014-2015 ikasturteko lan-ildo nagusiak:Sei izan dira 2014-2015 ikasturtean lehentasunez lantzeko ildoak:

1. 2015ean Ebaluazio Diagnostikoa probaren baitan inkesta bidezko datu jaso-keta prestatzea

2. Datuen analisiak: 2011 eta 2013ko datuen gaineko analisi gehigarriak eta 2015eko analisien aurre-prestaketak

3. Datu-jasoketa osagarrien lanketa4. Ikasleak hiztun. 2011ko Arrue proiektua argitalpenaren aurkezpena eta zabal-

kundea5. Antzerako aztergaiak dituzten ikerlerroekiko lankidetza (nazioartean bereziki)6. Arrue datutegiaren esplorazioak

Lan-ildoen deskribapena eta ikasturteko lanak:1. 2015ean Ebaluazio Diagnostikoa probaren baitan inkesta bidezko datu ja-

soketa prestatu da.2011. urtean egin genuen lehen aldiz LMH4ko eta DBH2ko EAEko ikastetxe eta talde guztietan Arrue proiekturako datu-jasoketa, ISEI-IVEIk burutzen duen Ebaluazio Diagnostikoaren probetan hizkuntza-erabilerarekin loturiko galdera-sorta bat txertatuz. Ondoren, 2013. urtean egin zen bigarren aldiz Arruerako datu-jasoketa proba berean, kasu horretan galdera-sorta laburrago bat baliatuz.

2015. urteko otsail eta apiril bitartean berriz egingo du ISEI-IVEIk Ebaluazio Diagnostikoa EAEko ikastetxe guztietan. Lau urte igarota 2011. urteko pro-batik, urte hartan LMH4n ziren ikasleak 2015ean DBH2n dira orain, eta beraz urte honetako datu-jasoketek azterketa longitudinalak egiteko aukera eman-

ISEI•IVEI

Babesleak:

Lankidetzak:

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA


PROIEKTUAK<IKERKETA, GARAPENA eta BERRIKUNTZA

go du, hau da, ikasle-unibertso berdintsuen 2011ko eta 2015eko emaitzen alderaketa. Horri begira 2014an hiru egiteko nagusi burutu dira:

• 2015erako galdera-sorta zehatza prestatzea • Galderak txertatzea Ebaluazio Diagnostikoaren aplikazio informatikoan• Aplikatzaileek eta irakasleek eman beharreko azalpenak eta argibideak

2. Datuen analisiak. 2011 eta 2013ko datuen gaineko analisi gehigarriak egin dira.Analisi gehigarriak egin dira, batetik, 2013ko emaitzen gainean behin beti-ko ondorioak adostu eta emaitzak kaleratzeko. Bestetik, 2011 eta 2013ko datuen gainean, ikasle-tipologiarik interesgarrienak zein diren definituz eta tipologien araberako analisiak eginaz. Azkenik 2015eko datuen analisien au-rre-prestaketak burutu dira.

Egin dira, halaber, emaitzen aurkezpenak, horien artean Eskola Hiztun bila (aurkezpena) eta Hizkuntzen Lantaldea (aurkezpena).

Amaitzeko, gaztelaniazko txostena osatu da.

3. Datu-jasoketa osagarrien lanketa:2011. urteaz geroztik, Ebaluazio Diagnostikoa probaren bitartez modu kuan-titatiboan eta EAEko unibertso osoan LMH4 eta DBH2ko ikasleei eginiko gal-derak dira Arrue proiektuan ikasleen eskola giroko hizkuntza-erabileraren fe-nomenoa aztertzeko dugun informazio-iturri nagusia.

Beste edozein metodologiak bezala ordea, 2011ean eta 2013an baliatu du-gunak ere baditu bere mugak eta bere gabeziak. Muga horiek osatzeko edo gainditzeko modu ezberdin asko egon litezke, eta horien helburua litzateke, nolabait, Arrue Proiektuaren diseinu metodologikoa garatzen jarraitzea.

Garapen metodologiko horri begira, 2013-14 ikasturtean zehar egin dira zen-bait lan, eta horietako batzuk jaso dira 2014ko uztaileko Jarraipen-batzor-dean aurkezturiko “Diseinu metodologikoaren garapena. Arrue ikerlerroa: aurrera egiteko proposamenak” txostenean.

2014-2015 artean, ondokoak dira burutu diren jarduerak:

• Arrueren oinarri den probaren osagarri izan litezkeen datu-jasoketa eta metodologien proposamen zehatzak egitea.

• Bestetik, proposatzen den datu-jasoketa edo metodologiaren arabera, eus-kal esparru akademikoan gai horretan eskarmentua duten ikertzaileekiko harremana eta lankidetza (halakoetarako aukera egokirik suertatzen bada).

• Azkenik, gaiari ematen zaion garapenaren arabera, litekeena da datu-jaso-keta eta metodologia berri horietarako lehen materialak sortzea: galdete-giak, metodologia edo proba zehatzak, etab.

2014ko MEMORIA15


4. Ikasleak hiztun. 2011ko Arrue proiektua argitalpenaren aurkezpena eta za-balkundea burutu da.Euskarazko, gaztelaniazko eta ingelesezko bertsioen zabalkundea egin da. Bai bertsio elektronikoak dagokion webguneetan ikusgai jarriz, eta bai pape-rezko bertsioen zabalkundea eginez ere. Aipaturiko hiru lanak Eusko Jaurla-ritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailarekin lankidetzan egin dira.

5. Antzeko aztergaiak dituzten ikerlerroekiko lankidetzak burutu dira (na-zioartean bereziki).Hitzarmeneko laugarren lan-ildoari lotuta, Ikasleak hiztun lanaren argital-pena eta zabalkundea baliatu dugu harreman horiek lantzeko. Argitalpena oinarri dela, harreman-bideak zabaltzeko saioa egin da, euskal eremuan eta bereziki nazioartean, eskola-giroko ikasleen erabilerak aztergai dituzten ikerlerroekin edota horretan ari diren ikertzaileekin.

Harreman-bide eta lankidetza horietan urratsik eman izan dugu lehenago ere, besteak beste, 2013. urtean, Mercator Research sareak Frisian antolatu-riko mintegian hainbat ikertzailerekin kontaktua eginez (Gales, Eslobenia…).

2014an honakoak izan dira burututako jarduerak:

• EuJAL artikulua argitaratu da• “New Speakers in a Multilingual Europe: Opportunities and Challenges”

sinposioan hitzaldia egin da

Nazioartean bezala, EH mailan ere, argitalpenaren zabalpenaren harira, gaia-rekin lotura duten ikerketen berri jasotzea landu da, joan-etorriko harremana bultzatuz ikertzaile eta taldeekin. Horretarako abiapuntua, Ikasleak hiztun ar-gitalpen horretan lankide izan dugun ikertzaile eta adituen taldea bera izan da.

6. Arrue datuen esplorazioaUnibertsitateko irakasle, ikertzaile eta ikerketa taldeek, erakunde publikoe-tako ordezkariek eta beste eragile batzuk ere, ikasturteko jardunean aurrei-kusita ez dauden Arrue datutegiaren ustiapen bereziak eskatzeko aukera izan dute aldiro-aldiro sor daitezkeen informazio edo ikerketa-premiei erantzu-teko.

> Informazio gehigarria: http://www.soziolinguistika.eus/arrue



LIDERRAK EREDU 2Zuzendaria: Daniel Hermosilla Koordinatzailea: Pablo Suberbiola ([email protected])

Eralan 3 proiektua garatu zen 2012-2013-2014 urteetan. 2014an, 2012an eta 2013an garatutako ikerkuntza-ekintza esperientziak amaitzen eta amaitu ondoren-go lanetan jardun dugu: zehazki, ezagutzaren transferentziari lotutako zereginetan (Udaltop Soziolinguistika Jardunaldia, Eralan 3n metatutako esperientzia eta ezagu-tza jasoko duen argitalpenaren prestaketan, besteak beste).

2014an, ordea, ez gara horretara mugatu. Izan ere, Eralan 3n Herri administrazioe-tako erabilera planak berritzen Garapen Taldean landutakotik abiatuta, agintari eta zerbitzuburuen praktika linguistikoan eragin genezakeela ikusi da horretarako pro-zedurak abiaraziz gero.

Eragite horri begira, erabaki da merezi duela lidergo eraldatzailearen bidetik orain arte egindako lanari jarraipena ematea, ikusi delako hainbat kasutan lagundu egi-ten diola euskara teknikariari bere erakundeko lider eta arduradunekin lan egiteko modu berri batera eta harreman-modu berrietara iristen.

Gauza jakina da lider instituzionalen portaerak eta haien ereduak nolako eragina duen, bai erakundeen baitan eta baita herritarrengan ere. Ardura postuetan dauden lider askok, ordea, ez du bere jokaeraren eragin biderkatzailearen kontzientziarik izaten, eta hala den kasuetan ere, askotan ez du eskura izaten baliabiderik zein erre-ferentziarik eredugarriak izan litezkeen portaerak garatu ahal izateko.

Ahalmentze soziolinguistikoa da eskuratu beharreko baliabide horietako bat; gu-txieneko oinarri batzuk eskuratzea, berarentzat desiragarri eta beste askorentzat eredugarri izango diren portaeretara iritsi ahal izateko, prozesu baten bitartez.

Erakundeetako liderrekin halako prozesuak antolatu eta garatzea da 2014-2015 epean lankidetzan gara daitekeen lan-ildoetako bat.

Eralan 3 zikloan (2012-2013), Herri administrazioetako erabilera planak berritzen Garapen Taldean landuriko gaietako bat izan zen liderren portaera eredugarriena. Oso positiboki baloratu zuen Garapen Taldeak gai horretan eginikoa, eta potentziala ikusi zitzaion garatzen jarraitzeko.

Aipatu proiektuaren baitan, interbentzioak egin ziren gai horren inguruan adminis-trazio publikoko erakunde ezberdinetan, besteak beste: Eibarko Udalean, Portuga-leteko Udalean, Lasarte-Oriako Udalean eta Gipuzkoako Foru Aldundian (besteak beste). Eginiko interbentzioetan landutakoarekin badago nahikoa oinarri (bai teori-koki eta bai material praktiko aldetik) datozen hilabete/urteetan ildo bereko espe-rientzia gehiago garatzeko.

Babesleak:



Lankidetzak:

Euskal Herriko Unibertsitatea

Universidad del País Vasco

2014ko MEMORIA17


Halako proiektu baterako interesa jaso izan dugu Soziolinguistika Klusterrean, bai maila teknikoan (euskara teknikariak), bai eta erakundeen arduradun politikoekin izandako harremanetan ere (besteak beste, Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politika-rako Sailburuordetzatik). Era berean, Bizkaiko euskara teknikariak saretzen dituen Alkarbide erakundetik eskaera zuzena ere jaso dugu, 2014ko ekainean.

Orain arte aipaturiko erakundeez gain, Soziolinguistika Klusterrak oso interesgarri ikusten du arloko aholkularitza enpresei ere halako proiektu batean parte hartzeko aukera luzatzea; bai beraiek horretan izan dezaketen interesagatik, bai eta gai ho-nen inplementazio eta garapenean egin dezaketen ekarpen nabarmenagatik.

Lan ildoaren helburu nagusia litzateke administrazio arloan lider instituzional di-renekin lan egitea hizkuntza-portaera eredugarriak ipar harturik. Besteak beste, udaletan eta beste administrazio batzuetan agintari direnen artean hizkuntza-por-taera eredugarriak sustatzeko eta errazteko bideak jorratzea, edota agintari horien hizkuntza-ahalmentzean eta ahalmentze soziolinguistikoan urrats berriak ematea.

Proiektu honen lanketan, 2008tik hona Soziolinguistika Klusterraren baitan hizkun-tza-lidergoa eta lidergo eraldatzailea gaien inguruan landurikoa izango da oinarri, bai maila teorikoan landu izan duguna eta baita maila metodologikoan zein esperi-mentalean egin den bidea. 2014ko udazkenean bi zeregin nagusi izan ditugu:

Udaletan garatuko den proiektua: Eralan 3:Eralan 3ren baitan Herri administrazioetako erabilera planak berritzen Garapen Tal-dean metatutako ezagutzak eta eskarmentuak nahikotasun-maila egokia dute ahol-kularitzek lidergo eraldatzailearen inguruko praktika eredugarriak sustatzeko hel-buruarekin interbentzioak egin ditzaten.

Hori gertatu aurretik, ordea, tarteko fase bat irudikatu dugu eta horretan aritu gara 2014an, non Eralan 3tik (Herri administrazioetako erabilera planak berritzen Gara-pen Taldetik) sortutako materiala eta interbentzioko emaitzetatik abiatuta, aholku-laritzek esku-hartzeko prototipo ahalik eta zehatzena izan duten eskura.

Interbentziorako prototipo bat irudikatu da honako puntu hauek kontuan hartuta, besteak beste: Eralan 3ko ezagutza, sortutako materiala -fisikoa eta esperientziaz-koa- modu ordenatuan transferitzeko diseinua egitea.

Bertan, Eralan 3+ esku-hartzearen plangintza zehatzerako oinarriak proposatu dira; alde batetik, interbentzioaren ezaugarri orokorrak, helburu nagusi eta partzialak, ebaluazio-moduak edo zuzenketa-tresnak zehaztuz, eta, bestetik, xede-taldeen ara-berako baldintzak, esku-hartze zehatzen diseinua, intentsitatea, eta gainerako ezau-garriak aurreikusiz. Horrez gain, arloko aholkularitza enpresekin gaiaren inguruko lanketa egin da, halako proiektuei begira ikusten dituzten aukerak, dituzten premiak eta beste hainbat elementu haiekin baloratuz.

Dokumentu batean jaso dugu landutako Eralan 3+ proiektuaren diseinua.



Hizkuntza lidergoa eta lidergo eraldatzailea kontzeptuak garatzeko eta berritzeko ikerkuntza-ekintza proiektu baten definizioa. Eralan 4.Ikerkuntza-ekintza proiektu bat definitu da liderren hizkuntza-portaera ereduga-rrien gaiari heltzeko, Eralanen orain arte egin denari jarraipena emango diona (ga-rapena, berrikuntza, ikerkuntza-ekintza eta esperimentazioa).

Soziolinguistika Klusterrean garatzen ditugun hainbat proiekturen osagarritasun eta lankidetza planteamendua egon da proiektu honen antolaketaren atzean ere: alde batetik, ezagutza teoriko eta akademiko aurreratua bilatu da (unibertsitate es-parrutik) eta bestetik, ezagutza hori lankidetza zuzenean jarriko da aplikazioaren eremuan ari diren teknikari eta profesionalekin, plan eta egoera konkretuen tes-tuinguruan.

ALDAHITZ (HIZKUNTZA OHITUREN ALDAKETA)3Zuzendaria: Pello Jauregi Koordinatzailea: Pablo Suberbiola ([email protected])

Aldahitz ikerketaren aztergai nagusia hizkuntza ohituren aldaketa prozesuak dira. Zehazki, finkatutako harremanetan, eguneroko edo ohiko hizkuntzan gaztelaniatik euskarara gertatzen diren aldaketa prozesuak ditu aztergai nagusi ikerketa lerro ho-nek.

Aldahitz “Eusle” esperientziak:2013an eta 2014an zehar egin dira “Eusle” metodologian oinarrituriko lehen zaz-pi esperientzia edo aplikazio praktikoak: Tolosako Udaleko bi sailetan [2013], JMA enpresan [2013], Eusko Jaurlaritzako bi sailetan [2014], Zarauzko Udaleko sailean [2014] eta Fagor Arrasateko Etxebarriko plantan [2014]. Esperientzia pilotu horiek, EHUko irakasle den Pello Jauregi doktoreak zuzendu ditu, Aldahitz batzordearen la-guntzaz, eta hizkuntza-erabilera kontuetan ikuspegi funtzional sistemikoaren azken ekarpenetan oinarritua egon da.

2014ko udazkenean aipaturiko zazpi esperientzia horien emaitzak kontuan izanik, oinarri berria eta egokia izan dugu esku artean esperientzia pilotuetan aplikatu du-gun metodologia hori garatzen, berritzen, moldatzen eta egokitzen hasteko, beste testuinguru eta egoera batzuetan aplikatu ahal izateko.

2014ko udazkenean zehar Aldahitz proiektuan egiteko nagusia esperientzia horien guztien azterketa zehatza egitea, ondorioak lantzea eta argitalpen zabal bat aton-tzea izan da. Argitalpenak jaso ditu, alde batetik, Aldahitz 2013/14 esperientzia pi-lotuen deskribapen metodologiko xehea, eta horrekin batera, hizkuntza-ohituren aldaketa-prozesuak ikertzeko 2008. urtetik hona Soziolinguistika Klusterrean egin ditugun saioen oinarri teorikoen azalpen integratu bat.

Babesleak:

Lankidetzak:

Euskal Herriko Unibertsitatea




2014ko MEMORIA19


Gainera, Aldahitz proiektuaren baitan garapen metodologikoa egin dugu 2014ko iraila eta abendua bitartean, beste testuinguru eta egoera batzuetan aplikatu ahal izateko. Zehazki, metodologia proposamen berri hori lan munduan kokatua dago (Aldahitz 2013/14 bezala) baina lantegi edo gune aldetik 2013/14rako finkatu geni-tuen baldintza batzuk egokituta. Bi berrikuntza nagusi proposatzen ditugu garapen metodologikoaren emaitza gisa:

• Batetik, lankide guzti-guztiak euskara ulertzeko gaitasuna ez duten sailetan aplikatzeko moduko metodologia-proposamen berria: “Uler-hizketa” meto-dologia deitu duguna. Metodologia honen helburua da dinamika berri bat eragitea euskaraz ez dakiten lankide (gutxi) batzuk dauden sailetan, haiek jardun naturalaren bitartez euskara ulertzera iristeko aukera emango duena. Modu horretan, dinamika horren amaieran, Aldahitz 2013/14-en abiapuntuz-ko baldintza gisa definitu genuen egoeran geundeke: guztiek ulertzea.

• Bestetik, 2013/14an probatu dugun “Eusle metodologia”n sakontzea propo-satzen dugu, norabide jakin batean: atseden eta esperientzia aldien konbina-zio berriekin probak egitea, “dosi” egokienen bila. 2013/14 aldian bi hilabe-teko esperientziak izan dira, jarraian, eta ondoren hiru hilabeteko atsedena. Proposamen berrian, esperientzia aldi laburragoekin proba egitea proposa-tzen dugu (hilabete, bi aste…), baina saio bakarra egin beharrean, gune be-rean bi-hiru-lau esperientzia aldi labur eginaz, tartean beren atsedenekin.

2014an garatutako metodologia-proposamen berri horretatik abiatuta 2015ean es-perientzia pilotuak garatuko dira (besteak beste, Eusko Jaurlaritzan) eta esperien-tzia horien emaitzak aztertuko eta gizarteratuko dira.

Ezagutzaren transferentzia:2013 eta 2014ko jarduna 2015ean argitaratuko den Aldahitz ikerketa 2014. Eusle metodologia eta hizkuntza ohituren aldaketa lan munduan lanaren oinarri izango da. Lanak hizkuntza ohituren aldaketaren fenomenoari buruzko azalpen teorikoak jasotzen ditu. > Informazio gehigarria: http://www.soziolinguistika.eus/aldahitz



ERALAN 34

Zuzendaria: Nekane Goikoetxea Koordinatzailea: Pablo Suberbiola ([email protected])1. Garapen Taldean: Maite Alvarez Izaro Ugalde2. Garapen Taldean: Rober Gutierrez eta Imanol Miner3. Garapen Taldean: Juan Inazio Marko

Euskararen gaitasunak nabarmen gora egin badu ere, ez da gauza bera gertatzen erabilerarekin. Arrazoi ezberdinak egon litezke horren atzean, gaia poliedrikoa bai-ta inondik ere. Eralan 3n horietako batzuk sakonago aztertzen saiatu gara Eralan 2ko eskarmentutik tiraka. Gure helburu nagusia da, hortaz, administrazioetako eus-kara planak berritzen saiatzea, euskara planak kudeaketa eredu batetik elkarrekin-tza eredu batera jauzi egin dezan. Helburu orokor hori operatibizatzeko 3 helburu zehatz hauek jorratu nahi izan ditugu:

• Portaera eredugarriak sustatzea administrazioan bere rolean boterea eta era-gin-esparru handia dutenen artean.

• Administrazioaren udal agente guztien lidergo kateak artikulatzea: ardura-dun politikoak, euskara teknikariak, sindikatuak, langileak.

• Euskara teknikarien rola birdefinitzea.

Ikerketa, garapen eta berrikuntzari dagokionez honako hauek egin dira Garapen Tal-de bakoitzean.

1. Herri administrazioetako erabilera planak berritzen Garapen Taldea:

Lau helburu nagusi ditu lan-ildo honek, lehena nagusia eta ondorengo hirurak hel-buru horretara iritsi ahal izateko azpi-helburuak:

• Administrazioetako Euskara planak berritzeko hizkuntza-lidergoaren bitartez kudeaketatik elkarrekintzara jauzi egitea.

• Portaera eredugarriak sustatzea, administrazioan bere rolean boterea eta eragin-esparru handia dutenen artean.

• Administrazioaren udal agente guztien lidergo-kateak artikulatzea: ardura-dun politikoak, euskara teknikariak, sindikatuak eta langileak.

• Euskara teknikariaren rola birdefinitzea: aktibatzea, jabekuntza eta diskur-tsoa.

2. Prentsaurrekoak eta jendaurreko ekitaldiak:

Bigarren lan-ildo honetan ere, lau helburu bete dira, lehena orokorragoa, eta ondo-rengo hirurak lehen horretara iristeko azpi-helburuak izan direnak:

• Jendaurreko aurkezpen eta prentsaurrekoen arloan hizkuntza-lidergoa alda-gaiaren lanketa egitea, komunikazioaren arloko eta soziolinguistikaren arlo-ko ezagutzak baliatuz eta elkarrizketan jarriz.

• Diskurtsoak elikatzeko baliabideak lantzea, arlo ezberdinetako liderren (en-presa, kirola, kultura, politika…) zein komunikazio-arduradunen jabekuntza edo ahalmentzea handituz.

Babesleak:



2014ko MEMORIA21


• Garapen Taldea osatzen duten erakundeetan praktika onak maizago edo gehiago aplikatzeari begira prozesua garatzea, besteak beste, hiruzpalau hi-labeteko interbentzioak eginaz tartean.

• Hizkuntza-lidergoaren ikuspuntutik jendaurreko aurkezpen eta prentsaurre-koetarako egokiak diren jarraibideak eta praktika onak biltzea, dokumenta-tzea eta proposatzea.

3. Hizkuntza-portaera aktiboak erakundeen kulturaren argitan:

Hirugarren Garapen Taldearen kasuan, bi urteko fase honetarako xedeak ondorengo sei puntutan laburbiltzen dira:

• Hizkuntza parametroetan erakundeen kulturaren diagnostikorako ereduak eta tresnak biltzea eta diseinatzea.

• Hizkuntza-portaeren neur-tresnak bildu, konparatu eta sortzea.• Hizkuntzarekiko portaera aktiboak indartzeko balizko ekintza analitikoen

eraginkortasuna balioztatzea.• EPEsA metodoaren aplikatzea, Garapen Taldean analisi osoa eta Xede taldee-

tan analisi laburtua burutuz, modu horretan metodologiaren aplikazio ahal-menak eta erabilgarritasuna balioztatuz eta balidatuz.

• Esku-hartzea bideratutako erakunde bakoitzaren baitako hizkuntza portaera aktiboen indizeak hobetzea.

• Aztergai eta lan-lerro berriak identifikatzea.

Interbentzioak erakunde hauetan egin dira: Eibarko Udala, Zumaiako Udala, Bortzi-rietako Oinarrizko Gizarte Zerbitzuen Mankomunitatea eta Bortzirietako Hiri Hon-dakinen Mankomunitatea, Portugaleteko Udala, Lasarte-Oriako Udala, Bermeoko Udala eta Gipuzkoako Foru Aldundia.

Ezagutzaren transferentziari dagokionez 2012-2013ko zikloan sortutakoa bi bide erabiliz sozializatu da 2014an: argitalpen nagusi bat (euskaraz), 2015ean argitara-tuko dena eta lan topaketa bat, Udaltop Soziolinguistika Jardunaldia 2014ko maia-tzaren 15 eta 16an egin dena. Klusterraren webgunean jasota dago Jardunaldiak eman zuena.

> Informazio gehigarria: http://www.soziolinguistika.eus/eralan



GAZTEAK ETA AHOZKO HIZKUNTZA HEZKUNTZA ARAUTUAN – TOLOSAKO LABORATEGIA

5

Tolosa: ahozko laborategia (2010-2014) ikerketaren azken hondarrak izan dira 2014koak. Lau urte hauetan, Tolosako hiru ikastetxetan gauzatzen aritu gara ikerke-ta: DBHko 44 gelatan eta 1.100 ikaslek parte hartu dute gutxi gorabehera. Ikerketa honetan Ikastetxe bakoitzeko euskara irakasleekin batera aritu gara lanean. Iker-tzaileen ardura izan da ekintza-ikerketa diseinatzea, material didaktikoa sortzea eta irakasleei jarraipena egitea. Irakasleek, berriz, material didaktikoa gelaratzen, ha-ren gaineko ebaluazioak egiten eta ikasleen ekoizpenen grabaketak egiten lagundu dute, besteak beste.

SLK-ko ikertzaile eta Tolosako irakasleen arteko harreman ezberdinetan, honakoa bideratzea adostu da ikerketaren azken etapan:

1. Ikerketaren helburuak

• 1. helburua: sekuentzia didaktikoen esku hartzearen ezaugarriak zein diren jakitea, ahozko hizkuntzaren ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan lagungarri izan daitezkeen praktikak identifikatzeko.

• 2. helburua: ikasleen ahozko gaitasunetan eta irakaslearen praktiketan sa-kontzea:

a) ikasleen aurre-testu eta ondo-testuen analisia egitea sekuentzia di-daktiko jakinetan.

b) irakasleekin izandako elkarrizketetatik ezagutza berria eraikitzea ira-kaskuntza praktiken inguruan.

2. Ikerketa proposamena

• 1. helburuaren prozedura: 2. esku hartzean, ikasgelako jarduna behatu eta grabatzea (ikasle eta irakasleak ikusi eta entzuten direla) elkarrekintza egoe-ren analisia egiteko; horrez gain, aurre-testu eta ondo-testuen analisia egitea.

• 2. helburuaren prozedura: 1. eta 2. esku hartzeetan, aurre-testu eta ondo-tes-tuak grabatzea eta esku hartze bakoitzeko irakasleekin elkarrizketak eraiki-tzea ikaskuntza-irakaskuntza prozesuetan gehiago sakontzeko.

Azken lau urteetako ibilbidetik jasotako ikaskuntzaz atera dira hamaika emaitza, eta horietatik honakoak labur-labur aipatu nahi ditugu:

Zuzendaria: Josune Zabala Alberdi ([email protected])

Babesleak:



2014ko MEMORIA23


ARRAKASTATSUAK

• Testuinguru soziolinguistikoak ez du baldintzatzen ikasleen garapena (H1/H2 euskara duten ikasleen aurrerapena antzekoa edo berdina izan da): H2 euskara dutenen kasuan aurrerapenak handiagoak izan dira ondotestuetan.

• Ahozko hizkuntza lantzeko tradizioa > horretarako ematen den denborak laguntzen du.

• Ikastetxeko curriculumean ahozko hizkuntzaren presentzia sis-tematizatuta egotea, baita irakasleen arteko koordinazioa ere.

• Irakasleak duen hizkuntzaren ikuspegi komunikatiboa.

• Irakaslea da ikasleen eredua: hiztuna, berritsua, hizkuntza ere-du ona.

• SDak ahozkotasuna lantzeko baliabide gisa:– Jarduera antolatuak.– Helburu komunikatibo errealak.– Eredu egokiak.– Ariketa baliagarriak.– Ikus-entzunezkoen erabilera.– Elkarrekintzaren ugaritzea: hitz egiteko eta hitz egindakoa-

ren gainean gogoetatzeko uneak eta kudeaketa motak.– I(ra)kaskuntza prozesu eraikitzaileak: proiektukako lanak,

talde-lana, elkarrizketa eta eztabaidak…– Espazioaren antolaketa askotarikoak.– I(ra)kasleentzat motibagarria, oro har.

• Proposatutako SDak norberaren gelako ezaugarrietara egokitu edo ugaritzea: lagungarri i(ra)kasleen motibazioan, ulertzeko eta egiteko moduetan, azken emaitzan.

• Azken helburu komunikatiboa une oro presente izatea: ondo-testuari behin eta berriro erreferentzia egiteak bidean lagun-tzen du.

• Elkarrekintza sustatzea:– Hizketarako uneak sortzea.– Talde kooperatiboetan lan egitea.

• Elkarrekintza arauak izan eta betearaztea (ez dadin klaseko dina-mika diziplina arazoak konpontzera bakarrik mugatu).

• Emozioen kudeaketan laguntzen/oztopatzen dute:– Lehenago egindako praktika kopuruak.– Adinak.– Ikasleen gaitasun komunikatiboak.– Ikasleen gaitasun kognitiboak (umorea egiteko gaitasuna,

argudiatzeko edo besteen tokian jartzeko gaitasuna, eta abar).

– Aldagai sozialak: ezagun/ezezagun izatea; gertuko/urrune-ko gertatzea; helduen/gazteen jarduna izatea eta abar.

– Ikus-entzunezkoak.– Ebaluazioak.

HOBETZEKOAK

• “Ahozko lantegia” proiektuaren presentzia ikastetxe mailan eta ikasgela barnean. SDak lantzeko garaian eta irakasleen artean eta ikasgeletan partaide izatearen jabetza lantzea.

• Proposatzen diren SDak ikasleen gaitasun kognitibo eta ko-munikatiboetara egokitzea, baita ezaugarri sozialak kontuan hartzea ere.

• Ikus-entzunezko baliabideak erabiltzeko aukerak erraztea ikastetxe mailan.

• Hizkuntzaren presentzia gainerako arloetan: hizkuntza eta beste arloetako irakasleen koordinazioa sendotu.

• Gelako dinamiketan, diziplina arazoak lantzea.

• Irakasleen joera, denboran aurrera joan ahala SDetatik urrun-tzea.

– Ondorioa: hasieran jarritako helburuetatik urrutiratzea, beraz, ez lantzea.

Materiala sortzeko garaian, joera hau kontuan hartzea.

• Ahozko jardunaren garrantziaz ikasleak jabetzea (testuinguru formaletan eta informaletan).

• Ahozko jarduerak ebaluatzea. Ebaluazioa sistematizatzea.

• Jendaurrekotasuna (adinez gora > urduriago).

• Herri txiki euskaldunetako ikasleen ekoizpena (alderdi sozial eta linguistikoa).

• Testuinguru informalak eta ahozko hizkuntzaren i(ra)kaskun-tza prozesuak aztertzea:

– Umorea zaila H1 eta H2 euskara duten guztientzat.– T. informaletako euskal erreferenteak falta.– Naturaltasuna galdu eskolan (t. formala).– Irakasleak ohitu gabe.

• Aurreiritzi batzuk i(ra)kaskuntza prozesuaz: – Landu ez diren edukiak ebaluatzeko joera.– Behin (bakarrik) landutako edukiak betiko barneratu dire-

la pentsatu eta juzkua egitea. – Testu idatziak garrantzizkoago izatea; gramatikaren ga-

rrantzia gehiegizkoa; baliabide ez berbalak ez kontuan hartzea; ahozko testuak memorizarazteko joera; komu-nikatzeari baino garrantzia handiagoa ematea edukiari berari.

• Gela barneko hizkuntza erabilera: kode-aldaketak eta esku hartzea.

Praktikak ahozko hizkuntzaren ikaskuntza-irakaskuntza prozesuetan



GAZTEAK ETA AHOZKO HIZKUNTZA HEZKUNTZA ARAUTUAN – BERBEKIN PROGRAMA6

EHUrekin (HIJE taldea, Gasteiz) lankidetza-hitzarmena gauzatu da, eta ondorioz, egitasmoan partaidetza eta zuzendaritza izan du HIJE ikerketa-taldeko Ines Garcia Azkoaga doktoreak. Aurrerantzean ere, ikerketa honetako zuzendaritza berak era-mango du.

Ikastetxe guztietan aurkeztu da ikerketa-ekintza, eta lortu nahi izan da Bergarako ikastetxe guztien partaidetza landa-lanean. Lehen fasean, Aranzadi eta Mariaren Lagundia ikastolak bat egin dute ikerketarekin. Bigarren fasean, berriz, Ipintza insti-tutua txertatu zaio egitasmoari. San Martin eskola, printzipioz, landa-lanetik kanpo gelditu da 2014an.

Aranzadi eta Mariaren Lagundia ikastoletan landa-lana egin da: • Ikastetxeetan, partaide izan diren geletako ikasleek galdetegiak bete dituzte

geletako datu soziolinguistikoak ateratzeko.• Ikastetxeetan irakasleengandik betetako galdetegietatik jaso da hizkuntza-

ren gaineko zein ikuspegi duten landa-lanean parte hartu duten irakasleek.• Bideo grabaketak egin dira LHn eta DBHn.• Egindako grabaketak transkribatu dira.

Landa-lanaren harira, honako dokumentuak eraiki dira: • Artikulu zientifiko bat ikerketa honen oinarri teoriko eta metodologikoak

zehazten dituena. 2015ean argitaratuko da artikulu hau.• Datu soziolinguistikoen txostena: landa-lanean ateratako datu orokorrak bil-

tzen ditu.• Bideo grabaketen transkripzioak: 8 grabaketen corpusa.

Aurrera begira, honakoetan sakontzea dagokigu:• Ipintza ikastetxearekin landa-lana bideratzea: gelako datu soziolinguistikoak,

irakaslearen ikuspegia hizkuntzaren didaktikaz, grabazioak eta transkrip-zioak.

• Ikastetxeetako formazioak: urtarriletik martxora bitarte emango dira forma-zioak.

2015eko ikerketa-ekintza, berriz, oinarrituko da konfrontazio jardueran, zeinetan bi esku-hartze bideratuko diren:

1. Esku hartzea : Autokonfrontazioa (irakasle bakoitzarekin lan egingo da)• Elkarrizketa irakaslearekin.• Jardueraren eta elkarrizketen analisi diskurtsiboa (ikertzaileak).• Jardueraren berrazterketa irakasle eta ikertzailearen artean.• Hobekuntza proposamenak.

Zuzendaria: Ines Garcia Azkoaga (EHU- HIJE taldeko kidea)Koordinatzailea: Josune Zabala Alberdi ([email protected])

Babesleak:

BergarakoUdala



2014ko MEMORIA25


2. Esku hartzea: Konfrontazio-gurutzatua (ikastetxeko irakasle partaide guztiak elkarrekin)• Jarduera jakinen hautaketa (ikertzaileak).• Jarduera jakinen berrazterketa taldean ikertzailearekin.• Hobekuntza proposamenak taldean ikertzailearekin.• Ezagutza berriaren eraikuntza eta aurkezpenaren prestaketa.

EAS (EUSKARAREN ADIERAZLE SISTEMA)7Zuzendaria: Iñaki Martinez de LunaKoordinatzailea: Olatz Altuna ([email protected])

Euskararen Adierazle Sistemaren (EAS) helburu nagusia euskararen egoera eta bi-lakaera jasotzea eta ezagutzera ematea da. Izan ere, gizartearen esparru desberdi-netan hizkuntzak une jakin batean zein zabalkunde eta zein bilakaera duen zehatz-mehatz azaltzeko balio behar du sistema horrek.

Helburua hori izanik, 2014ean EASen oinarrizko definizioa eta ezaugarriak zehaztu dira eta horren baitako zuhaitz tematikoa finkatu da. Hamar jardunguneren eta bost ardatzen egitura du EASek. Hona hemen jardunguneak: familia, hezkuntza, helduen euskalduntzea, administrazioa eta oinarrizko zerbitzuak, alor sozioekonomikoa, kul-tura, jendarteko komunikazioa, harreman informalak eta aisialdia, sozio-demogra-fia, eta euskara munduan.

Jardungune bakoitzean adierazleak aukeratu dira bost ardatzen arabera: gaitasuna, erabilera aukera, erabilera, iritzia eta jarrerak, eta bestelakoak.

Halaber, EASek POCTEFA 2014-2020 deialdian izan dezakeen kokapenari buruzko aholkularitza eman da, hain zuzen ere “promover la protección, la valorización, el uso sostenible de los recursos locales” ardatzaran baitako egitasmoa dela aholkatu da.

Babesleak:





HIZKUNTZEN AHOZKO KALE ERABILERA: HERRIETAKO NEURKETAK8 Zuzendaria: Olatz Altuna

([email protected])

Gero eta garrantzitsuagoa da euskararen egoera eta bilakaera modu objektiboan baloratzerako orduan horretarako aukera ematen diguten datuak izatea. Datu ho-rien artean bada bat herriko euskararen errealitatea adierazteko funtsezkoa dena: kalean erabiltzen den euskararen neurria.

Euskal Herriko Kale Erabileraren Neurketa 1989. urtean egin zen lehen aldiz eta geroztik beste bost aldiz errepikatu da: 1993an, 1997an, 2001ean, 2006an eta 2011n. Orotara 250.000 hiztunetik gora behatzen dira kalean hizketan. EKB 1998an desagertu ondoren, SEIk (Euskal Soziolinguistika Institutua Sortzen elkartea) hartu zuen bere gain EHko Kale Neurketa egitearen ardura. SEI elkartearen lekua Sozio-linguistika Klusterrak bete zuen 2004. urtean. Aurreko neurketen metodologia eta esperientzia oinarri hartuta Soziolinguistika Klusterrak 2011n Euskal Herriko Kale Erabileraren VI. Neurketa egin zuen. Orain bost urteko maiztasuna duenez, neurketa 2016an errepikatuko da.

Oinarri metodologiko hori baliatuz, Soziolinguistika Klusterrak herri mailako neur-keta bereziak eskaintzen ditu zerbitzu modura. Neurketak, besteak beste, adin talde bakoitzak kalean euskara zenbat erabiltzen duen esaten digu, eta horrek asko erraz-ten digu ondoren lehentasunak non dauden identifikatzeko. Gainera, Kale Erabilera-ren neurketak maiztasun batekin eginez gero (urtero, bi urtez behin...), urtetik urtera gertatzen den bilakaera ezagutu ahal izango dugu, eta modu horretan herrian izaten diren hizkuntza aldaketak gertutik jarraitu ahal izango ditugu.

2014ean honako herri hauetako kaleetan neurtu dugu ahozko erabilera: Aduna, Az-koitia, Elgoibar, Getaria, Idiazabal, Lezo, Mutriku, Lekeitio, Muskiz.

> Informazio gehigarria: http://www.soziolinguistika.eus/herrietako_neurketak

2014ko MEMORIA27


DIKOMA: DISKURTSOA LANDUZ KOMUNITATEA AHALMENTZEKO PROIEKTUA9

Zuzendaria: Iñaki Marko([email protected])Koordinatzailea: Belen Uranga ([email protected])

DIKOMA proiektua EUSKO IKASKUNTZAK eta Soziolinguistika Klusterrak sustatu eta hizkuntza-ekologiaren Diskurtsoa sozializatzeko eta hizkuntza-Komunitatearen sis-tema Ahalmentzeko xedearekin 2012 eta 2014 bitartean garatu den proiektua da. Proiektuak Gipuzkoako Foru Aldundiaren eta Oñati, Errenteria, Zumaia eta Bermeo-ko udalerrien babesa eta parte-hartze zuzena izan du. Zuzendaritzan Soziolinguis-tika Klusterraz gain, parte hartu dute beste zenbait erakundek ere: Euskal Herriko Unibertsitateak, Elhuyarrek eta Eusko Ikaskuntzak.

DiKomA udalerri mailan hizkuntz ekologiaren diskurtsoa sozializatzeko eta hiz-kuntz komunitatearen sistema ahalmentzeko esku-hartze proiektu gisa uler daite-ke. Proiektua ezaugarritzen duen xede nagusia ‘diskurtsoa’, ‘komunitatea’ eta ‘ahal-mentzea’ hitz-gakoen inguruan gorpuzten da, honako formulazio honekin: Udalerri mailan herritarrekin esku-hartzea bideratzea, hizkuntza-ekologiaren ezagutza heda-tuz diskurtso berri(ndar)tu bat sozializatzeko eta horren bidez herritarrek hizkuntz ko-munitate gisa osatzen duten sistema trinkotzen edota ahalmentzen laguntzeko. Hori horrela, proiektuaren xede nagusiaren garapen gisa honako helburu hauek aurrei-kusi ziren DiKomA Proiektuaren abiapuntuan:

• Esperimentaziorako gune izango ziren herrietako hiztun komunitatearen pertzepzio eta diskurtso-ahalmenari buruzko lehen diagnostikoa egin

• Hizkuntzen ekologiari buruzko corpus teoriko-kontzeptual egokitua osatu. • Esku-hartzea ahalbidetzeko diseinu metodologikoa prestatu eta egikaritu.

Laguntzaileak eta parte hartzaileak:


Euskal HerrikoUnibertsitatea

Aholkularitza

Oñatiko Udala

Errenteriako Udala

Zumaiako Udala



• Esku-hartzearen ondorioak aztertzeko eta parte-hartzaileen pertzepzio eta diskurtso baliabideetan izandako eragina ebaluatu.

DiKomA proiektua fasekako garapen metodologikoan oinarritu da, fase bakoitzaren garapena 2012, 2013 eta 2014ko ekitaldietan kokatzen direlarik: DiKomA Oinarriak (2012), DiKomA Interbentzioa (2013), DiKomA analisia eta proiekzioa (2014).

Hirugarren eta azken fase hori da aurten burututakoa, non, sortze eta metatze pro-zesuaren balorazioa, emaitzen azterketa eta ondorioak zein proposamen berriak zehazteko fasea den. Batetik, aurreko faseetan jasotako datuen eta interakzioan sortutako interpretazioen analisia gauzatu da hasitako ikerketari itxiera emanez. Bestetik, esperimentatu den EkoLinguA tresna metodologikoaren hobekuntzak lan-du eta aplikazio aukerak aztertu, eskaini eta eskuragarri jarri dira.

EkoLinguA solas-jokoa ezagutarazteko, aplikazio aukerak gehiago aztertzeko, hobe-kuntza proposamenak jasotzeko eta prototipoaren proiekzio sekuentzia aukera sek-toreka identifikatzeko, hiru interbentzio sektorial burutu dira. Interbentzioak hiru eremutan gauzatu dira EkoLinguA solas-joko saio bana bideratuz: Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskara zuzendaritzako teknikariekin, UEMAko teknikariekin eta Ikasto-len Elkarteko teknikariekin. Bestalde, EkoLinguA prototipoaren proiekzioa ahalmen-tze programa batean txertatzeko aukerak irudikatu dira landa eremua izan diren udalerriekin ariketa parte-hartzaile baten bitartez.

Prozesuan zehar burututako esperimentazio desberdinen ondorioz identifikatu di-ren hobekuntzak aplikatu ondoren, horren erabilerarako gidak eta prototipoak per-filatu dira ezagutarazi eta eskuragarri jartzeko asmorekin. EkoLinguAren zabalkun-dea eta erabilpen unibertsala bermatzeko sareko euskarrietan kokatzea nahi dugu. Hala, Europa mailako PlayDecide (http://www.playdecide.eu/) plataforman eskegi-tzeko aukeraz gain, beste plataformetan kokatzeko aukerak aztertuko dira uniber-tsaltasunaren kontzeptua indartuz eta metatze filosofiari jarraipena eman nahian erabilpenaren poderioz sortuko diren hobekuntzak eta aukerak etengabe aztertuz.

Informazio gehiago: > DiKomA: http://www.soziolinguistika.eus/DiKomA> Ekolingua: http://www.soziolinguistika.eus/ekolingua

2014ko MEMORIA29


JENDAURREAN ERABILI10

Euskarak gaurko EAEko gizartean ez duen leku bat izango badu biharko egunean, ho-rrek eskatzen du, besteak beste, gizarte hau osatzen duten era guztietako erakunde publiko eta pribatuek beren eguneroko jendaurreko jardunean, euren ohiko jarduera publikoan euskara gaur baino gehiago erabiltzea. Baina gai honetan ere, aldaketak ez dira automatikoak, hainbat erakundetan langile eta kide euskaldunak gero eta gehia-go izan arren, eta biztanleen artean euskaraz ulertzen dutenak gehitzen joan arren.

2014an definitu eta etorkizunean garatuko den proiektu honek erakunde publiko eta pribatuek euren jendaurreko ohiko ekitaldietan, euren jarduera publikoan euskara gehiago erabili dezaten behar diren baldintzak aztertzea eta esperientzia arrakas-tatsuen ezaugarriak aletzea du helburutzat, teoria eta praktika uztartuz. Eta noski, ezagutza teoriko-praktiko hori euskara teknikari-sareen eskura jartzea.

Aipatu bezala, 2014an proiektu hau lantzeko proposamen teoriko eta metodologikoa landu da. 2014an aztertu da, proiektu hau zein alderdi teorikotatik enfokatu nahi den; aztertu da zein metodologia eta teknika erabiliz garatu daitekeen; zein motatako pro-zesu garatu daitezkeen; zein erakunderekin garatu daitekeen; etab. Lanketa horretan Eralan 3 zikloan “Prentsaurreak eta jendaurreko ekitaldiak Garapen Taldea”n eginiko lana aintzat hartu da, beste hainbat oinarriren artean.

Soziolinguistika Klusterrean garatzen ditugun hainbat proiekturen osagarritasun eta lankidetza planteamendua egon da proiektu honen antolaketaren atzean ere: alde batetik, ezagutza teoriko eta akademiko aurreratua bilatu da (unibertsitate esparru-tik) eta bestetik, ezagutza hori lankidetza zuzenean jarriko da aplikazioaren eremuan ari diren teknikari eta profesionalekin, plan eta egoera konkretuen testuinguruan.

Jendaurrean erabili proiektuaren zuzendaritza, UPV-EHUko Gizarte Psikologia eta Portaera Zientzien Metodologia Saileko irakasle-ikerlari eta INNOLAB Gizarte Alda-keta, Berrikuntza eta Konplexutasuna ikerketa-taldeko Eduardo Apodakaren eta So-ziologia doktoregai Jordi Moralesen esku geratu da.

Dokumentu batean jaso dugu landutako Jendaurrean Erabili proiektuaren diseinua.

Zuzendaria: Eduardo Apodaka Koordinatzailea: Pablo Suberbiola ([email protected])

Babesleak:





DATU SOZIOLINGUISTIKOEN BILDUMA11 Zuzendaria: Olatz Altuna ([email protected])

Proiektu honen bidez Araba eta Gipuzkoako datu soziolinguistiko nagusien bilduma egin da. Lau iturri estatistikoen datuak hartu dira oinarri horretarako:

• EUSTAT, 1986, 1991, 1996, 2001, 2006, 2011: Biztanleria eta Etxebizitzen Es-tatistikak.

• EKB, SEI Elkartea, Soziolinguistika Klusterra, 1989, 1993, 1997, 2001, 2006, 2011: Euskal Herriko Hizkuntza-erabileraren kale-neurketa.

• Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Saila, 1986, 1991, 1996, 2001, 2006, 2011: Irakaskuntza Estatistikak.

• Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2011: In-kesta Soziolinguistikoa.

Hogeita bost urteko datu segida jaso da, 1986tik 2011ra bitarte, eta sei datu-mul-tzotan banatuko dira: biztanleria, hiztunak, hezkuntza (eredu linguistikoak), gaitasu-na, lehen hizkuntza, eta etxeko hizkuntza. Datu horiek guztiak adinaren eta sexua-ren arabera eskaini dira, grafiko eta taula bidez.

Hona hemen datu bildumaren egitura:1. Gaitasuna:

• Euskara-gaitasun xehatua• Euskara-gaitasuna adin-taldeka• Euskara-gaitasun xehatua adin-taldeka• Euskara-gaitasuna generoaren arabera• Euskara-gaitasun xehatua generoaren arabera• Euskara-gaitasuna adin-talde eta generoaren arabera• Euskara-gaitasuna jatorriaren arabera• Euskara-gaitasun xehatua jatorriaren arabera

2. Lehen hizkuntza• Lehen hizkuntza adin-taldeka• Lehen hizkuntza generoaren arabera• Lehen hizkuntza adin-talde eta generoaren arabera• Lehen hizkuntza jatorriaren arabera

3. Etxeko hizkuntza• Etxeko hizkuntza adin-taldeka• Etxeko hizkuntza generoaren arabera• Etxeko hizkuntza adin-talde eta generoaren arabera• Etxeko hizkuntza jatorriaren arabera

Babesleak:

2014ko MEMORIA31


4. Kale erabilera• Kale erabilera adin-taldeka• Kale erabilera generoaren arabera• Kale erabilera genero eta adin-taldeen arabera• Kale erabilera haurren presentziaren arabera

5. Elebitasun mota inkesta soziolinguistikoaren arabera• Euskaldunak zein hizkuntzatan hitz egiten du errazago• Lehen hizkuntza inkesta Soziolinguistikoaren arabera• Elebitasuna lehen hizkuntzaren arabera• Hizkuntza bilakaeraren tipologia• Erabileraren tipologia: Etxea/Laguna/Formala eremuen tipologia

6. Jarrera• Jarreren araberako tipologia• Euskara sustatzeari buruzko jarrera


PROIEKTUAK<EZAGUTZAREN

KUDEAKETA

Soziolinguistika Klusterraren egitekoen artean soziolinguistikari bu-ruzko ezagutza zabaltzea dago. Horregatik, soziolinguistika arloko ezagutza gaur egun kudeatzen duten erakundeekin, ikertzaileekin eta adituekin elkarlanean egingo dugu ezagutza-fluxu eta sare ho-riek ezagutzeko eta lantzeko.

Helburu horrekin honako bitarteko hauek erabiltzen ditu Soziolin-guistika Klusterrak, besteak beste: jardunaldiak, mintegiak, topake-tak eta praktika komunitateak, argitalpenak, formazio saioak eta Interneteko tresnak (webgunea, sare sozialak eta soziolinguistika telebista).

BAT SOZIOLINGUISTIKA ALDIZKARIA1

Euskararen berreskurapen- eta normalizazio-lanetan diharduten eragileak soziolin-guistikan eta glotopolitikan janztea da BAT Soziolinguistika aldizkariaren helburu nagusia. Horretarako, Euskal Herriko soziolinguistika-arloko ekarpen esanguratsuak biltzen ditu, eta atzerriko hainbat lanen berri ematen.

BAT aldizkariko argitalpen batzordeko kideak Iñaki Martínez de Luna, Estibaliz Amo-rrortu, Inma Muñoa, Jone Miren Hernández, Lionel Joly, Maria-Jose Azurmendi eta Pablo Sotés dira. Horien artean, BAT aldizkariaren zuzendaria Iñaki Martínez de Luna da.

BAT aldizkariak 2014. urtean honako zenbakiak argitaratu ditu:

• BAT 90 zenbakia: Lurralde antolaketa eta euskara– Belen Uranga: Hitzaurre gisa– Unai Fernandez de Betoño: Hirigintza eta euskara: marko orokorra– Koldo Telleria: Lurralde bat; hainbat hizkuntza, hainbat modu– Eñaut Apaolaza: Euskara toki garapena, gonbidatu gabeko protagonista– Iker Salaberria: Arnas-estitik urbietara– Paul Bilbao: Lurraldearen antolamendua hizkuntza irizpidea kontuan hartzeko

ibilbidean nazioarteko esperientziak

GUREAN atalean– Beñat Urkiza: Lurralde eta ikastetxe desberdinetako euskararen erabileraren

datuen hausnarketa eta konparaketa– Ariane Ensunza: Gernika-Lumoko euskararen aldakortasuna: aldagai fonetiko

zenbait

Koordinatzailea: Belen Uranga ([email protected])

Babesleak:



2014ko MEMORIA33

PROIEKTUAK<EZAGUTZAREN KUDEAKETA

33

• BAT 91 zenbakia: Euskara erabiltzeko plana biziberritzen– Belen Uranga: Hitzaurre gisa– Iñaki Martinez de Luna: Orain arteko plangintzen balorazio soziolinguistikoa– Patxi Baztarrika: Amets txikien iraultza (abiapuntuan, Eusko Jaurlaritzaren V.

Plangintzaldirako Euskararen Erabilera Normalizatzeko Plana)– Imanol Haro: Erabilera planak UEMAn: mugak hausten– Mikel Irizar: Erronka eta aukera berriak administrazioetako euskara teknika-

rientzat

GUREAN atalean– Josu Ozaita: Hurbilpen bat tolosaldeko gazteek hitanoari buruz duten pertzep-

zio, diskurtso eta praktikara– Josep Ubalde: Jarrera linguistikoak hartzea: Kataluniako eta La Franjako nera-

beek Kataluniarekiko dituzten harreren zeharkako azterketa

• BAT 92-93 zenbakia: VII. Hausnartu. Euskal soziolinguistika sariak– Belen Uranga: Hitzaurre gisa– Miren Artetxe: Bertsolaritzaren eragina Lapurdiko bertso-eskoletako gazteen

identitatean eta hizkuntza erabileran– Naiara Berastegi: Hizkuntza eta kultura aniztasuna Bilboko eskoletan. Euskara-

ren erabileran eta euskal kulturaren praktikan eragiten duten faktoreak.– Josu Amezaga: Hizkuntza gutxituak komunikazio espazio nazionalen aldake-

ten aurrean– Goizargi Oruesagasti, Joana Arakistain eta Aipea Otaegi: Nola txertatu ge-

neo-ikuspegia hizkuntza-politikan? Lanerako marko baten proposamena– Maite Quintanilla: Gazteak, hizkuntza eta hegemonia. Lekuan lekuko ikerketa

antropologikoa Soraluzen– Ainhoa Lasa, Larraitz Madinabeitia eta Gemma Sanginés: Portaera asertiboa-

ren hautematea– Naroa Odriozola: Azpeitiko batxilergoko gazteen herriko hizkuntzarekiko lotura

afektiboa eta hizkuntza horien erabilera: azpeitiera, euskara batua, gaztelania– Maialen Arnedo: Atxutxiamaika aisialdi taldeak haur, guraso eta hezitzaileen

euskararen erabileran duen eragina aztertuz– Beñat Urkiza: Aldagai soziolinguistikoen bidez aztertuta: Mutrikuko azentua-

ren bariazioa– Xabier Azkue: EUSKURA, euskara eta kultura– Iñigo Igartzabal: Kode-alternantzia eta hizkuntza-ohiturak Gabiriako bi belau-

nalditan

Soziolinguistika Klusterrak BAT aldizkarian argitaratu diren artikulu guztiak bere webgunean (http://www.soziolinguistika.eus/bat) irakurlearen eskura jartzen ja-rraitu du. Aldizkariaren edukiak artikuluka jaisteko aukera eskaintzen zaio irakur-leari. Azken lau zenbakiak dira bertan agertzen ez diren bakarrak; horiek paperezko bertsioan eskura litezke. Azken lau zenbakien izenburuak eta laburpenak webgu-nean ikusgai jartzea izan da aurtengo beste berrikuntza bat.

> Informazio gehiago: http://www.soziolinguistika.eus/bat



HAUSNARTU. EUSKAL SOZIOLINGUISTIKA SARIAK2

Hausnartu Euskal Soziolinguistika Sariak egitasmoaren helburua euskal soziolin-guistika teoriko edota metodologikoaren garapena eta berrikuntza da.

Aipatu helburuarekin, lehiaketarako kontuan hartu dira euskararen gaineko bera-riazko garapen teorikoak nahiz kanpoan landutako garapenetatik abiatuta gure hiz-kuntzaren egoera aztertzeko eta ulertzeko egokitzapenak.

Horrenbestez, diziplina zientifiko ezberdinetako irakasle, ikertzaile eta adituei es-katu zaie, eurek ezagutzen eta landu dituzten hurbilpen teorikoetatik soziolinguis-tikarainoko jauzia egiteko ahalegina; alegia, nahi edo hobesten duten hurbilpen eta ikuspuntutik abiatuta zer esan daitekeen hizkuntzen - euskararen/erdaren- kasura aplikatuta.

Proiektu honetako kalitatearen berme nagusiak bi izan dira. Batetik, proiektuaren bultzatzailea den Soziolinguistika Klusterraren ibilbidea. Bestetik proiektu honen kalitate eta garapenaren kontrolaren ardura izango duen batzordea. Batzorde ho-netan, arloaren ezagutza zabala eta frogatua duten Bat Soziolinguistika Aldizkariko argitalpen batzordeak esanahi berezia izan du; alboan izan ditu herri administrazio-ko aditu ezagunak ere.

2014 -VII HAUSNARTU Euskal Soziolinguistika Sarien emaitza: http://www.soziolinguistika.eus/hausnartu2014

Epai-mahaiaren arabera honakoak izan dira 2015eko sariak jaso dituzten lanak eta egileak

- Lehen saria Bertsolaritzaren eragina Lapurdiko bertso-eskoletako gazteen

identitatean eta hizkuntza erabileran Egilea: Miren Artetxe

- Bigarren saria Hizkuntza eta kultura aniztasuna Bilboko eskoletan.

Euskararen erabileran eta euskal kulturaren praktikan eragiten duten faktoreak

Egilea: Naiara Berastegi

- Hirugarren saria Hizkuntza gutxituak komunikazio espazio nazionalen

aldaketen aurrean Egilea: Josu Amezaga

Koordinatzailea: Belen Uranga ([email protected])

Babesleak:

Sari-banaketa ekitaldia 2015ko urta-rrilaren 29an egingo da, Donostiako San Telmo Museoan.

Informazio gehiago: www.soziolinguistika.eus/hausnartu



2014ko MEMORIA35


EUSKARAREN NORMALIZAZIO KASU AURRERATUAK3

Asko dira euskara-planak martxan jartzen dituzten enpresak. Euskarak lan-munduan dituen ageriko mugak hedatzeko eta oztopoak gainditzeko kontzientziazko lan go-gorra egin behar da. Horietako batzuekin lan egin da proiektu honetan. Hain zuzen ere lan-munduan euskaraz normaltasunez aritu ahal izateko egindako lanari ikuspe-gi eraikitzailea eta erabilgarria eman dioten enpresekin, ikasteko eta hazteko jarre-rarekin, euskara normalizatzeko planei, gainkargaren ordez aukera berriak ikusten dizkietenekin. Oro har, erakunde txikiak dira, eta langileen arteko eguneroko harre-manek garrantzia handia dute enpresak egoki funtziona dezan. Euskara bazterrean uztera zeramatzaten motiboak aztertu eta egoera irauli zuten, lan-eremu euskalduna lortuta. Enpresa horien artean daude Koniker, Edertek, Autocares La Guipuzcoana eta Bizkaiko Industri Ingeniarien Elkargoa.

Euskararen Normalizazio Kasu Aurreratuak proiektuak aurreikusia zuen planteamen-duan aldaketa bat egin da 2014an: lau enpresen kasuak modu bateratuan aztertu dira.

2015eko urtarrilean aurkeztuko da publikoki. Mahai-ingurua ere grabatu da enpre-setako ordezkariekin. Bideoa editatzen ari da momentu honetan eta urtarrilean aur-keztuko da publikoki.

Bideoaren bertsio gordina hemen ikus daiteke: https://www.youtube.com/watch?v=yAATzypwao0&feature=youtu.be



Udaltop Soziolinguistika jardunaldia4

Udaltop soziolinguistika kasu aurreratuak eta Soziolinguistika Jardunaldia batera ospatu dira 2014an. Bi ekitaldiak bateratu eta “Administrazioko erabilera planak: elkarrekin berritzen” izena duen jardunaldia burutu da maiatzak 15 eta 16 artean.

Jardunaldia hiru atal orokorretan banatu da.

• Lehen zatian (“Euskara planak garatzeko oinarriak”) helburu nagusia izan da administrazioko euskara planak hobetzeko Eralan 3n egindako bidetik eta egindako lanketatik eskaini daitekeenaren azalpen teoriko eta landuak ema-tea. Bai planak diseinatu eta kudeatzearen aldetik, bai plan horiek garatzeko moduaren aldetik, baita teknikariek plan horien garapenean betetzen duten rolaren eta eskura duten tresneriaren aldetik ere.

Planak “hobetzea” aipatzen dugunean, planak eraginkorragoak, partekatua-goak edo/eta bibentzialagoak izateaz ari gara, besteak beste. Ekarpen edo hitzaldi hauetan, oinarria Eralan-en (Eralan 2n eta Eralan 3n) landu diren edu-kiak (besteak beste, lidergoa) eta garaturiko esperientziak izan dira, eta haien gaineko hausnarketa zein azalpen teorikoa bilatu da.

Atal honen baitan hiru hitzaldi egin dira. – Orain arteko plangintzen balorazio soziolinguistikoa. Iñaki Martinez de

Luna (EHU)– Euskara teknikariaren rolaz: ezagutzari ekarpena praktikatik. Nekane Goi-

koetxea (HUEZI)– Lidergoa eta lidergo eraldatzailea. Juanjo Arrospide (EHU)

• Bigarren zatiak (“Eralan3ko interbentzioak eta emaitzak”) izaera praktikoagoa izan dute eta bertan parte hartu dute da 2012-13 zikloan Eralan 3n aritu ziren zenbait teknikarik. Horiek Eralan3ren baitan egindakotik eguneroko lanean topatu dituzten tresnak, esperientziak edota metodologia baliagarrienak azaldu dituzte.

Bigarren zati honek, beraz, helburu praktikoagoa izan du, eta helarazteko mo-dua ere hurbilagoa izan da: adibideak, tresnen xehetasunak, prozesuan izan-dako bizipenak eta tokian tokiko esperientziak azaldu baitituzte. Hiru izan dira, orotara, ildo honen baitan gauzatu diren hitzaldiak:

– Arduradun politikoak lingusitikoki ahalmentzeko edabe magikoaren bila: Eibarko eta Lasarte- Oriako Udaleko errezetak. Junkal Txurruka eta Iñaki Arruti (Eibarko Udala, Lasarte-Oriako Udala)

– Zumaiako euskara teknikariaren arteko lidergoaren antolaKATEA. Josune Herrarte eta Xabier Azkue (Zumaiako Udala)

2014ko MEMORIA37


– Eralan itsasontzirako portu bi: Bermeo eta Portugalete. Lurdes Etxezarreta eta Aitziber Gabikaetxebarria (Portugaleteko Udala eta Bermeoko Udala)

– Erakundeek jendaurrean euskaraz: erresistentziak gainditu, erre gabe. Ene-ko Bidegain (Mondragon Unibertsitatea- HUEZI) eta Joxean Amundarain (GFA)

• Hirugarren zatian, azkenik, (“Esperimentazioa eta berrikuntza aurrera begi-ra”) helburu nagusia aurrera begira jartzea da, bereziki V. Plangintzaldiari be-gira (2013-2017), lankidetza planteamendu batekin. Horretarako hiru hanka dituen erakunde-arteko lantaldeak egindako planteamendu, proposamen eta iradokizunak aurkezten dituen saioa proposatu da. Hauek osatzen dute lan talde hori:

– SL Klusterreko eta Eralan 3ko Administrazioa GTko kideak.– Udaltop-eko antolatzaileak (GFA eta Lasarte-Oriako Udala).– Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzako kideak.

Erakunde-arteko lantalde horrek bi-hiru hilabeteko lanketa(txo)aren emaitza eskaini du Jardunaldian: Eralan-eko esperientziatik abiatuta, V. plangintzal-dian txertatzeko modukoak diren elementuak, hobekuntzak eta proposame-nak aipatuz.

– Mugak hausten. Imanol Haro (UEMA)– Eusko Jaurlaritzaren Erabilera Planaren V. Plangintzaldia: berrikuntzak.

(Euskal Jaurlaritza: HPS)– Eralanen ekarria erabilera planei esperimentazio eta berrikuntzaren bide-

tik. Maite Alvarez de Zarate eta Izaro Ugalde (SLK)– Aurrerapausoak administrazioetako euskararen erabilera planetan: erron-

ka eta aukera berria. Mikel Irizar.

> Informazio gehiago: http://www.soziolinguistika.eus/slk_udaltop2014



FORMAZIO SAIOAK 5

Soziolinguistikaren inguruko hainbat formazio saio eman dira 2014an:

• Ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan sustatu eta praktikan jartzeko forma-zioak eman dira IRALE bitartez. Guztira sei ikastaro EAEn.– H 401 Zubieta ikastetxean (Getxo)– H 401 Eguzkitza ikastetxean (Irun)– I ikastaroa Elatzeta ikastetxean (Irun)– I ikastaroa San José Hijas de la Cruz ikastetxean (Irun)– I ikastaroa Toki Alai ikastetxean (Irun)– I Ikastaroa Elizatxo ikastetxean (Hernani)

• Ahozko hizkuntza hezkuntza arautuan sustatu eta praktikan jartzeko forma-zioak eman dira, bestalde, BERRITZEGUNEETAKO aholkularientzat:– Txurdinagako Berritzegunean

• HUHEZIrekin lankidetzan eman dira bi ikastaro:– Lehena ahozko hizkuntza, hizkuntza idatzia eta literaturaren irakaskuntza-i-

kaskuntzaz– Bigarrena ahozko hizkuntza eta hizkuntza idatziaren irakaskuntza-ikaskun-

tza eta bere zailtasunez

• EHUn, udako ikastaro bat egin da:– “Ahozko hizkuntza testuinguru akademikoan”

http://www.ueu.eus/ikasi/irakasleen-formakuntza-ikastaroa/630/Ahozko+hizkuntza+testuinguru+akademikoan

• Udaberri euskaltegian formazioa eman da:– Euskaltegiko ahozkotasunaren oinarri eta baliabideak

• Hizkuntza-ekologiari buruzko formazio saio bi egin ziren, bata GFAren lagun-tzaz eta bestea Zumaiako Udaletxearen parte hartzearekin.

• Euskararen transmisioaren bide berriak ikastaroa EHU/UPVren XXXIII. Donos-tiako Uda Ikastaroak – XXVI. Europar Ikastaroetan: http://www.soziolinguistika.eus/transmisio_bide_berriak

• Euskara erabiltzeko planak: elkarrekin berritzen Udaltop Euskal Soziolinguis-tika jardunaldia: http://www.soziolinguistika.eus/slk_udaltop2014

• Ponentzia “El camino hacia el plurilingüísmo” kongresuan. Nebrija Unibertsita-tean aurkeztu da “Tolosako laborategia” ikerketa, II Nazioarteko jardunaldian. http://www.soziolinguistika.eus/node/5945

2014ko MEMORIA39


INTERNET: WEBGUNEA ETA SARE SOZIALAK6Koordinatzailea: Belen Uranga ([email protected])

Klusterraren misioan bertan ageri da soziolinguistika-ezagutza zabaltzeko egin-beharra, eta gaur gaurkoz gure webgunea da soziolinguistikaren inguruko informa-zioa hedatzeko daukagun tresnarik eraginkorrenetakoa, atsegina eta erabiltzeko errazagoa izan dadin.

Soziolinguistika Klusterrak bere webgunea garatu du helburu hauekin:

• Helburua: Soziolinguistika Klusterraren komunikazio korporatiboa www.soziolinguistika.eus webgunearen aurkezpena, lan arloak, albis-teak, soziolinguistikaz eta lankidetza atalen, Facebook orrialdearen eta Twitter sare sozialaren bidez.

• Helburua: soziolinguistikaren eremuko ikerketa, garapen, berrikuntza eta ezagutza kudeatzeko proiektuen Internet bidezko zabalkundea sa-konagoa, egunerokoagoa eta irisgarritasun handiagokoa izan dadin gure eduki-sormen lana izango da ardatz eta www.soziolinguistika.org webgu-nearen proiektuak atalaren, Facebook orrialdearen eta Twitter sare sozia-laren bidez.

• Helburua: Soziolinguistika Telebista kanalean, proiektuetatik eratorrita-ko multimedia edukiak zintzilikatzea.

Hemen ikus daiteke arlo honetan 2014an egindakoa:

• http://www.soziolinguistika.eus• http://www.facebook.com/slklusterra• http://twitter.com/slklusterra• http://vimeo.com/channels/soziolinguistikatb• http://issuu.com/skluster/stacks

Babesleak:






2014ko MEMORIA

SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA 2014ko ELKARTEA< MEMORIA · Ikasleak hiztun. 2011ko Arrue proiektua...

Documents

Transcript of SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA 2014ko ELKARTEA< MEMORIA · Ikasleak hiztun. 2011ko Arrue proiektua...