PROGRAMACIÓN 2018-2019 DEPARTAMENTO DE DEBUXO …“N DEBUXO 2018-19.pdfaxudarán ao realizala a...

1

PROGRAMACIÓN 2018-2019

DEPARTAMENTO DE DEBUXO

IES MOS

Mª LUISA MATIAS DOMINGUEZ

XEFA DO SEMINARIO

2

INDICE

INTRODUCIÓN E Contextualización............................................................................................... .................................................. .................4

SECCIÓN BILINGÜE .COMPOÑENTES. MATERIAS QUE IMPARTEN E CURSOS.Ascompetencias..................................................... .................5

Obxetivos da educación secundaria obrigatoria.............................................................................................................................. ................12

PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL.................................................................. ............................... ................13

PRIMEIRO CURSO DA ESO (1º ESO).OBXECTIVOS DO CURSO.......................................................................................................... ................14

BLOQUE 1: ..................................................................................................................................................................................... ................16

BLOQUE 2: ....................................................................................................................................................................................... ................19

BLOQUE 3: ....................................................................................................................................................................................... ................22

TEMPORALIZACIÓN.............................................................................................................. ............................................................ ................23

Contidos mínimos 1º ESO:............................................................................................................................................................... ................26

TERCERO CURSO DA ESO (3º ESO). OBXECTIVOS DO CURSO.......................................................................................................... ................28

BLOQUE 1: ..................................................................................................................................................................................... ................30

BLOQUE 2: ....................................................................................................................................................................................... ................32

BLOQUE 3: ..................................................................................................................................................................................... ................36

TEMPORALIZACIÓN.......................................................................................................................................................................... ................39

Contidos mínimos 3º ESO:............................................................................................................................................................... ................42

CURSO DA ESO (4º ESO). OBXECTIVOS DO CURSO.......................................................................................................................... ................44

BLOQUE 1: ..................................................................................................................................................................................... ................45

BLOQUE 2: .......................................................................................................................... ............................................................. ................47

BLOQUE 3: ........................................................................................................................................................ ............................... ................49

BLOQUE 4: .................................................................................................................................................................................... ................51

TEMPORALIZACIÓN.............................................................................................................. ............................................................ ................55

Contidos mínimos 4º ESO:............................................................................................................................ ................................... ...............56-57

RECURSOS PARA A AVALIACIÓN 1º,3º y 4º ESO.............................................................................................................................. ...............59

PLANES DE RECUPERACIÓN DE SECUNDARIA :................................................................................................................................ ..............61

PENDENTES SECUNDARIA. REPETIDORES........................................................................................................................................ ..............62

Elementos transversais:................................................................................................................... ................................................ .............63

Atención á diversidade:............................................................................................................................. ...................................... .............65

OBXECTIVOS DA ETAPA BACHARELATO........................................................................................................................................................67

BLOQUE 1: ..................................................................................................................................................................................................70

BLOQUE 2: ....................................................................................................................................................................................................72

3

BLOQUE 3: ..................................................................................................................................................................................76

TEMPORALIZACIÓN.......................................................................................................................................................................77

Contidos mínimos 1º BACH.)............................................................................................................................. ............................79

OBXECTIVOS DO CURS0................................................................................................................................................................82

BLOQUE 1: ....................................................................................................................................................................................83

BLOQUE 2: ....................................................................................................................................................................................85

BLOQUE 3: ....................................................................................................................................................................................88

TEMPORALIZACIÓN.............................................................................................................. .........................................................90

METODOLOXÍA DIDÁCTICA. ACTIVIDADES PARA BACH.DEBUXO TÉCNICO..................................................................................91

CONTENIDOS MÍNIMOS 2º BACH...............................................................................................................................................92-93

RECURSOS PARA A AVALIACIÓN 1º,2º BACH...............................................................................................................................95

Planes para a recuperación..........................................................................................................................................................96

PENDENTES. ABANDONO DA MATERIA. Os materiais en bachillerato.. .....................................................................................97

Elementos transversais de bachallerato:Cntribución ao plan lector..Contribución aS Tics......................................................98

Criterios para avaliar a programación e a propia práctica docente............................................................................................99

DEBUXO ARTÍSTICO.....................................................................................................................................................................100

FUNDAMENTOS DEL ARTE I E II.................................................................................................. ................................................120

4

INTRODUCIÓN E Contextualización

A realidade que nos rodea, o noso ámbito proporciona dunha maneira ininterrompida información de carácter bi e tridimensional. Moitas veces non somos conscientes das formas nin dos obxectos a súa creación, su deseño, a súa estrutura, das súas cores e texturas. Esta área terá como obxectivo primordial conseguir que a percepción dos elementos da nosa contorna: obxectos, estruturas, formas, imaxes ao fin e o cabo se faga dunha maneira consciente para que poidan ser analizados dentro do espazo que ocupan e respecto das características que lles son inherentes.

É a nosa unha época de sobresaturación informativa: as imaxes proliferan por todas partes, especialmente as que proveñen dos medios de comunicación e as novas tecnoloxías. A Ed. Plástica e Visual ao seren unha linguaxe proporciona ó alumno dous niveis de comunicación: o comprensivo e o produtivo, é dicir, entender as mensaxes e saber producilas para se expresar. Así como obxectivo fundamental da área perseguiremos que os alumnos desenvolvan as capacidades necesarias para acadar as funcións básicas de saber ver, saber interpretar e saber facer. Búscase que os alumnos adquiran a capacidade de apreciar o seu entorno visual, tanto na natureza como na creación humana, os valores propios das artes visuais e saber expresar os seus sentimentos, ideas e vivencias por medio da linguaxe plástico visual.

Aprender a VER: pon ós alumnos en contacto con obras xa realizadas para que observen as peculiaridades que as determinan nun determinado campo de la expresión plástica.

Aplícanse os coñecementos adquiridos na observación de novas obras que teñan carácter exemplificador.

Aprender a INTERPRETAR: leva ós alumnos a recoñecer os trazos que fan que unha obra teña claridade estética ou rigor e exactitude no seu trazado.

Leva a coñecer o diferente valor expresivo de determinados elementos segundo foran empregados.

Aprender a FACER: proporciona as técnicas axeitadas para cada forma de linguaxe plástica.

Axuda á selección das técnicas que mellor se acomoden a cada necesidade de expresión, fomentando a investigación e a creatividade.

Leva ó emprego das técnicas con rigor, exactitude e precisión esixibles en cada momento da aprendizaxe. Para conseguilo búscase traballar e desenvolver habilidades de expresión, análise, crítica, avaliación e creación de imaxes.

Fixaranse unhas actividades por curso, esas actividades terán unha serie de contidos conceptuais concretos, pertencentes a unha ou varios bloques didácticas.

A poboación de Mos ( Pontevedra) é dispersa ( uns 15.000 habitantes) ten unha superficie de 53Km. con 10 parroquias. Limita con Puenteareas, Redondela, Pazos de Borbén, Porriño e Vigo. O instituto de I.E.S Mos, está na dirección das Pozas,

5

Estivada-Petelos. Centro grande que este ano superan os 600 alumnos. O alumnado é un alumnado diverso, ´onde predomina os alumnos de clase media, media baixa. Tamén existen algúns casos en cada clase de alumnos con rectas moi baixas.

SECCIÓN BILINGÜE

A materia de Ed. Plástica e Visual impártese no 1º curso da ESO tamén en Sección Bilingüe. Os grupos deste tramo desdóbranse en dous para crear unha aula bilingüe e outra non bilingüe. Na primeira delas emprégase como linguas vehiculares a inglesa e a castelá. Traballaremos un mínimo do 30 % dos contidos en inglés, procurando que o alumnado perda pouco a pouco o medo a expresarse neste idioma e se familiarice co vocabulario específico da materia, o que lle achegará a unha realidade diferente á súa e ampliará tamén a súa perspectiva.

COMPOÑENTES

Mª LUISA MATÍAS DOMÍNGUEZ (xefa do departamento).

BLANCA Mª GONZÁLEZ CRESPÁN .

MÓNICA GARCÍA RODRIGUEZ.

MATERIAS QUE IMPARTEN E CURSOS

PROFESOR MATERIA DEPARTAMENTO NIVEIS

Mª Luisa Matías Domínguez

Ed. Plástica e Visual Debuxo técnico xefa do departamento

1º ESO EPeV 3º ESO EPeV 1º BACH DT 2º BACH DT

Blanca Mª González Crespán Ed. Plástica e Visual Debuxo artístico Fundamentos del arte

1º ESO Bil. 1º BACH Art. 2º BACH Art. 1º BACH Fum.Art. 2º BACH Fum.Art

Mónica García Rodriguez Fundamentos del arte 4º ESO EPeV 3º ESo EPeV

REUNIÓN DE DEPARTAMENTO

A reunión efectuarase os mércores de 12:00 -12:30

6

CONTRIBUCIÓN DA ÁREA E DAS MATERIAS Á ADQUISICIÓN DAS COMPETENCIAS BÁSICAS

As competencias. Competencia en comunicación lingüística CL. Refírese á utilización da linguaxe como instrumento de comunicación oral, escrita e plástica, de representación, interpretación e comprensión da realidade e de autorregulación do pensamento, as emocións e a conduta. Dominar a linguaxe gráfico-plástico, na súa representación, interpretación e comprensión da obra gráfica. Creando estruturas coherentes e compactas de expresividade e emocións nun marco visual. Utilizar técnicas diversas para a realización de obras en contextos e expresividades diferentes. Comprender e interpretar axeitadamente as diferentes linguaxes e movementos artísticos ao longo da historia. Competencia matemática CM. Consiste na habilidade para utilizar e relacionar os números, as súas operacións básicas, os símbolos e as formas de expresión e razoamento matemático, tanto para producir e interpretar distintos tipos de información, coma para ampliar o coñecemento sobre aspectos cuantitativos e espaciais da realidade, e para resolver problemas relacionados coa vida cotiá e o mundo laboral. Ser capaz de resolver aspectos espaciais relacionados coas diferentes formas de ver e plasmar a realidade. Competencia en cultura científica, tecnolóxica e da saúde CCTS Refírese á habilidade para interactuar co mundo físico, tanto nos seus aspectos naturais coma nos xerados pola acción humana, de modo que se facilita a comprensión de sucesos, a predición de consecuencias e a actividade dirixida á mellora das condicións de vida propia, das demais persoas e do resto dos seres vivos. Facer e utilizar dunha forma responsable os recursos naturais, colaborando co coidado do medio. Utilización e aproveitamento da reciclaxe para a conversión en obras artísticas. Observar a natureza e sabela ensinar plasmándoa. Competencia no tratamento da información e competencia dixital CID Consiste en dispoñer das habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar a información e para transformala en coñecemento. Incorpora diferentes habilidades, que van dende o acceso á información ata a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada, incluíndo a utilización das Tecnoloxías da Información e a Comunicación como elemento esencial para informarse, aprender e comunicarse. Coñecer e aplicar as ferramentas dixitais de debuxo e as súas aplicacións na creación

7

gráfico-plástico. Saber obter información dos diversos medios dixitais que nos brindan as novas tecnoloxías, comprendela, analizala dende un sentido crítico que nos achegue a tempos pasados como vangarda. Competencia social e Cidadá CSC Fai posible comprender a realidade social en que se vive, cooperar, convivir e exercer a cidadanía democrática nunha sociedade plural, así como comprometerse a contribuír á súa mellora. Nela están integrados coñecementos diversos e habilidades complexas que permiten participar, tomar decisións, elixir como comportarse en determinadas situacións e responsabilizarse das eleccións persoais adoptadas. Comprender a realidade social de cada momento, onde a expresión artística tivo un papel importante. Valorar a importancia do debuxo como ferramenta de crítica social, pensamento e opinión. A dar expresión dás ideas propias e abrirse a, escoita doutras persoas fomentando actitudes derespecto e de cooperación nunha sociedade cada vez máis plural. A creación artística esixe en moitas ocasións o traballo en grupo, o que permite fomentar e desenvolver actitudes de respecto e tolerancia, cooperación e flexibilidade que melloran e fomentan habilidades sociais. Competencia en cultura humanística e artística CCA. Supón coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas, utilizalas como fonte de enriquecemento e goce e consideralas como parte do patrimonio dos pobos. Ter un coñecemento elevado das diferentes tendencias artísticas, así como os principais artísticas que fixeron da arte movementos Competencia para aprender a aprender CAA Ser cada vez máis autónomo no proceso de aprendizaxe. Ten curiosidade por coñecer, aclarar dúbidas, atendendo participando e non interrompendo na dinámica da clase. Ter curiosidade en practicar todas as técnicas necesarias para acumular experiencia e destreza. Ser consciente das súas propias capacidades (intelectuais, emocionais e física). Ser consciente das capacidades que entran en xogo na aprendizaxe: atención, concentración, memoria, comprensión e expresión, motivación. Ser consciente do valor e obxectividade do docente, do profesor ou mestre que quere ensinalo a posuír coñecementos, respectando e non cuestionando as súas valoracións en traballos exercicios ou organización das clases. Competencia para a autonomía e iniciativa persoal CAIP. Refírese, por un parte, á adquisición da conciencia e aplicación dun conxunto de valores e actitudes persoais interrelacionadas como a responsabilidade, perseveranza, o coñecemento de se mesmo e a autoestima, a creatividade, a autocrítica, o control emocional, a capacidade de elixir, de calcular riscos e de afrontar os problemas, así

8

como a capacidade de demorar a necesidade de satisfacción inmediata, de aprender dos erros e de asumir riscos.

As competencias na EDUCACIÓN PLÁSTICA E VISUAL NA ESO

As competencias son capacidades de carácter xeral e funcional que inclúen os coñecementos, actividades e destrezas que o alumnado utilizará de forma axustada segundo as circunstancias específicas do problema ao que se enfronte. Por este motivo o seminario de debuxo, distribuíu os contidos conceptuais entorno aos traballos ou actividades, é dicir cada unha das actividades terá uns contidos conceptuais que axudarán ao realizala a conseguir unha serie de destrezas, seguindo a premisa de "o que fago apréndoo, o que vexo recórdoo xa que probablemente o que escoite o esqueza".

Aínda que a Educación Plástica e Visual, contribúe de maneira fundamental no relativo á competencia artística e cultural podemos rastreala súa influencia nos demais ámbitos nos que se agrupan as competencias básicas:

A atopamos no ámbito da expresión e a comunicación, xa que coma linguaxe propiamente dito, posúe uns procedementos comúns a todas as linguaxes e permite facer uso duns recursos específicos para expresar ideas, sentimentos e emocións. Tamén permite a integración doutras linguaxes e con iso enriquece a comunicación. Así podemos dicir que a Ed. Plástica e Visual colabora coa competencia en comunicación lingüística ao utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación xa que tanto a arte gráfica como a arte técnica teñen uns sistemas de comunicación, permite aprender sistemas de comunicación que se usan en situacións varias e que ademais contribúe no desenvolvemento de destrezas para enfrontar procesos, conceptos e ideas, formulando argumentos e defendéndoos, é dicir, crear mensaxes expresivos.

Ninguén dubida que o debuxo técnico e os sistemas de representación están ligados intimamente ao proceso matemático, de feito os primeiros libros matemáticos que se coñecen sobre xeometría plana son de matemáticos ou xeómetras como Aristóteles, Tales de Mileto, Euclides...Tamén foron matemáticos aqueles que investigaron sobre a xeometría descritiva como Gaspard Mibge, Gauss, Poncelet... A linguaxe matemática e por suposto a xeométrica é unha linguaxe simbólica e desenvolverse con comodidade a través desta linguaxe é tamén obxectivo da área, así como afondar no coñecemento de aspectos espaciais da realidade, mediante a xeometría e a representación obxectiva das formas. Os problemas xeométricos axudan ao desenvolvemento de determinados procesos de pensamento (como a indución e a dedución, entre outros), expresar e interpretar con claridade e precisión informacións, datos e argumentacións, seguir cadeas argumentais identificando as ideas fundamentais, aplicar estratexias de resolución de problemas a situacións cotiás, etc. Todas as capacidades descritas anteriormente contribúen ó alumnado a adquirir a competencia matemática.

A Educación Plástica e Visual contribúe á adquisición da competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico: emprega procedementos relacionados co método científico: a observación, a experimentación e o descubrimento e a reflexión e a análise posterior e parte tamén do proceso artístico. Así mesmo introduce valores relativos á sostibilidade e ao reciclaxe: sensibiliza ao

9

alumno respecto do uso e posibilidades de materiais na súa creación, as posibles vidas do material que desbotamos e as súas posibilidades artísticas como material sensible.

Os contidos relativos ao ámbito audiovisual e multimedia propios da materia que nos ocupa e a súa potente influencia no mundo no que vivimos fai especialmente sensible a posibilidade da adquisición da competencia en tratamento da información e todo o relativo á imaxe que abrangue este tipo de material. Non só na transmisión de mensaxes en soporte dixital senón tamén no coñecemento de programas ligados á plástica ou ó debuxo técnico. Hoxe en día non sería posible atopar un traballo relacionado con esta materia que non esixisen uns coñecementos nos devanditos programas. Ademais, o uso de recursos tecnolóxicos ademais de seren ferramentas “artísticas” susceptibles de producir creacións visuais colabora tamén na mellora da competencia dixital. Esta é outra competencia que está ligada á materia e contribúe a desenvolver entre outras: as habilidades para buscar, obter, procesar e comunicar información e transformala en coñecemento, transformar a información en coñecementos transmitíndoas en diferentes soportes e linguaxes (audiovisual, gráficos, plásticos, informáticos,...), coñecer a importancia do uso das novas tecnoloxías da informática e a comunicación como un elemento esencial para informarse e comunicarse e ter un sentido crítico e responsable ante o uso das TIC.

A área que nos compete ten relevancia tamén no desenvolvemento da competencia social e cidadá xa que como linguaxe e forma de expresión a arte mellora a comprensión da realidade social do mundo que nos envolve, a creación artística esixe en moitas ocasión o traballo en grupo, o que permite fomentar e desenvolver actitudes de respecto e tolerancia, cooperación e flexibilidade que melloran e procuran habilidades sociais. Tamén a dar expresión das ideas propias e abrirse a escoita doutras persoas, fomentando actitudes de respecto e de cooperación nunha sociedade cada vez máis plural.

No ámbito do desenvolvemento persoal temos tamén a competencia para aprender a aprender. O traballo creativo implica en si mesmo o concepto de proxecto e proceso, de maneira que a previsión, planificación, anticipación, execución e avaliación dos resultados son parte dese camiño creativo a percorrer. O alumnado conscientes do que se sabe e do moito que queda por coñecer.

A competencia cultural e artística: Ao igual que o debuxo técnico está moi ligado á competencia matemática, a educación plástica e visual é competencia cultural e artística xa que permite: potenciar o desenvolvemento estético, a creatividade e a imaxinación; pon en xogo o pensamento diverxente e o converxente xa que se trata de reelaborar ideas e sentimentos, resolver problemas, planificar, avaliar, modificar e revisar os progresos necesarios para conseguir uns resultados determinados. Permite apreciar, comprender e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais. Permite respectar as diferentes culturas e gozar protexendo o patrimonio cultural dos pobos. Fomentar o pensamento lateral que nos permite buscar solucións fóra do pensamento lóxico, desenvolvendo así a perspicacia, creatividade e o enxeño. Comprender a semioloxía (linguas, códigos, sinalizacións,...) que nos rodean, os seus significados e así responder cunha maior eficacia a problemas actuais. Fomentar a liberdade de expresión, do dereito á diversidade cultural e da realización de experiencias artísticas compartidas. Permítenos ter conciencia da evolución das correntes estéticas, as modas e os gustos e da importancia dos factores estéticos na vida cotiá.

10

A autonomía e iniciativa persoal, é unha competencia que no ensino secundaría obrigatoria vese toda unha evolución ao longo desta etapa. Os alumnos serán capaces de imitar, copiar no primeiro curso elementos e manobras que o profesor realice, ata chegar ao último curso ESO cun proceso de autonomía de poder imaxinar, criticarse e desenvolver proxectos individuais ou colectivos.

As competencias: O DEBUXO TÉCNICO NO BACHARELATO

O Debuxo Técnico é unha linguaxe específica que ten como fin principal ó de dar unha visión da realidade o máis obxectiva posible, trata de evitar unha subxectividade que poida deformar a fiabilidade da información transmitida. Pertence á modalidade do ámbito tecnolóxico e se procura mediante a realización de exercicios, problemas e actividades que o alumno empregue esta linguaxe gráfica para comunicarse e expresarse.

A competencia en comunicación lingüística podemos atopala na necesidade e esixencia do razoamento na solución dos problemas, xa sexa por na modalidade escrita ou oral. A competencia matemática está claramente presente, xa que os contidos son exercicios de natureza matemática que se resolven dun xeito gráfico. O Debuxo Técnico na competencia no coñecemento e a interacción co mundo físico se desenvolve especialmente no que ten que ver cos sistemas de representación e a xeometría proxectiva.

No relativo ó tratamento da información e a competencia dixital cabería dicir que segundo o Decreto arriba mencionado: No desenvolvemento das actividades profesionais que se relacionan co debuxo técnico, cada vez cobra máis forza o uso das novas tecnoloxías, polo que hoxe en día os deseños curriculares tratan de recoller o uso de programas asistidos por ordenador. Con todo, o seu uso non debe ser entendido como un contido curricular máis, senón como unha ferramenta de axuda nun futuro exercicio profesional e no ámbito educativo. Se ben a referencia ao mundo das novas tecnoloxías é de mención obrigada o traballo directo con estes medios está demasiado ligada á realidade do centro e a limitación material, polo que se dará dunha forma esporádica.

O emprego e futura aplicación desta materia está directamente relacionada coa competencia social e cidadá na creación de elementos que fagan á vida mellor.

En referencia á competencia cultural e artística podemos encontrar moitos exemplos ao longo de todo o temario: Proporcionalidade, sección, trazado de polígonos regulares, deseño de mosaicos, plantas de edificios, tanxencias, logotipos, etcétera.

A competencia para aprender a aprender e autonomía e iniciativa persoal tamén están claramente reflectidos, no só nos contidos senón nas habilidades que o alumno ten que por en xogo para a resolución de exercicios, aplicación da imaxinación e a creatividade á hora da resolución dos mesmos, sistema de traballo, etcétera.

A autonomía e iniciativa persoal é obrigatorio a esta idade, o alumno ten que

ser capaz de resolver e investigar problemas formulados polo profesor ou por

11

iniciativa propia. A busca de solucións novas, o afán de busca, dáse naqueles

alumnos con ganas e iniciativa persoal e distingue as persoas emprendedoras.

educación secundaria obrigatoria

A Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, para a mellora da calidade educativa, modificou en distintos aspectos a Lei orgánica 2/2006, do 3 de maio, de educación, coa finalidade de desenvolver medidas que permitan seguir avanzando cara a un sistema educativo de calidade, inclusivo, que garanta a igualdade de oportunidades e faga efectiva a posibilidade de que cada alumno e alumna desenvolvan ao máximo as súas potencialidades.:

O currículo estará integrado polos obxectivos de cada ensinanza e de etapa educativa; as competencias, ou capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, e para lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos; os contidos, ou conxuntos de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición de competencias; a metodoloxía didáctica, que abrangue tanto a descrición das prácticas docentes como a organización do traballo dos/das docentes; os estándares e resultados de aprendizaxe avaliables; e os criterios de avaliación do grao de adquisición das competencias e do logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa.

a) Obxectivos: referentes relativos aos logros que o alumnado debe alcanzar ao rematar o proceso educativo, como resultado das experiencias de ensino e aprendizaxe intencionalmente planificadas para tal fin.

b) Competencias: capacidades para aplicar de xeito integrado os contidos propios de cada ensinanza e etapa educativa, co fin de lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos.

c) Contidos: conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensinanza e etapa educativa, e á adquisición de competencias. Os contidos ordénanse en disciplinas, que se clasifican en materias, ámbitos, áreas e módulos, en función das ensinanzas, das etapas educativas ou dos programas en que participe o alumnado.

d) Criterios de avaliación: referente específico para avaliar a aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en coñecementos coma en competencias, e responden ao que se pretende conseguir en cada disciplina.

e) Estándares de aprendizaxe avaliables: especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe e que concretan o que o alumnado debe saber, comprender e saber facer en cada disciplina. Deben ser observables, medibles e avaliables, e permitir graduar o rendemento ou o logro

12

alcanzado. Deben contribuír a facilitar o deseño de probas estandarizadas e comparables.

f) Metodoloxía didáctica: conxunto de estratexias, procedementos e accións organizadas e planificadas polo profesorado, de xeito consciente e reflexivo, coa finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos suscitados.

OBXECTIVOS DA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

Na Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro xaenumera os obxectivos da educación secundaría obligatoria.

OBXECTIVOS XERAIS DA ÁREA DE EDUCACIÓN PLÁSTICA E VISUAL

1. Recoñecer a importancia da imaxe nos medios de comunicación de masas, a súa influencia no pensamento social e actuar de modo crítico ante as mensaxes visuais.

2. Valorar a expresión plástica como medio de expresión artística de sociedades e culturas diferentes. Apreciala como un xeito de entendemento e concordia entre pobos, valorando as súas similitudes e diferenzas.

3. Recoñecer, comprender e valorar as manifestacións da cultura galega, apreciando o patrimonio cultural e contribuíndo a súa conservación e mellora.

4. Sensibilizar ao alumnado ante o goce artístico e acadar os recursos suficientes para apreciar as diferentes representacións artísticas.

5. Adquirir e empregar con precisión a terminoloxía específica da linguaxe plástica e visual.

6. Desenvolver o pensamento lóxico e matemático na resolución do proceso creativo aplicando á representación de formas e espazos mediante o emprego das proporcións e da perspectiva.

7. Expresarse con creatividade, utilizando as diversas ferramentas e técnicas plásticas e visuais, relacionándoas con outras linguaxes e aplicando nas súas creacións as tecnoloxía da información, e da comunicación mais axeitadas

8. Utilizar a linguaxe plástica par expresar emocións e sentimentos, vivencias e ideas, contribuíndo á comunicación, reflexión crítica e respecto entre as persoas.

9. Planificar e reflexionar, de forma individual ou colectiva, sobre o proceso de realización dun obxecto partindo duns obxectivos prefixados e revisar e valorar, ao final de cada fase, o estado do seu desenvolvemento.

10. Aplicar as distintas técnicas de traballo cooperativo fomentando a responsabilidade e favorecendo o diálogo e a comunicación.

13

11. Establecer unha actitude positiva ante os novos retos, admitindo os erros e valorando os acertos como parte do proceso de formación do individuo.

12. Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

13. Desenvolver e consolidar hábitos de disciplina, estudo e traballo individual e en equipo, como condición necesaria para unha realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

14. Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

15. Coñecer, valorar e respectar os aspectos básicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Coñecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes á cultura e á sociedade galega, ou a outras culturas do mundo

16. Apreciar a creación artística e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas, utilizando diversos medios de expresión e representación.

PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL

Para acreditar os coñecementos previos do alumnado realizaranse unas probas previas con una serie de cuestións e de exercicios prácticos, para poder axustar a programación ós distintos niveis con os que nos encontremos na aula. Estas probas comezan xa dende o inicio das clases.

No segundo día de clase realizaranse dúas probas unha artística e outra técnica. En 1º da ESO: Reprodución dun debuxo a escala e en cuadrícula de nivel baixo. Trazado de liñas horizontais continua suave, continua forte, continua forte, descontinua suave, media e forte. En 3º da ESO:c. Trazado de liñas paralelas con escuadra e cartabón, continua suave, continua forte, continua forte, decontinua suave, media e forte. Reprodución dun debuxo a escala en cuadrícula nivel medio. Debuxar una escala de grises. En 4º da ESO Reprodución varios debuxos a escala e unha cuadrícula de nivel medio alto, con escala de grises. Control con apuntes do punto no sistema diédrico.

14

PRIMEIRO CURSO DA ESO (1º ESO)

OBXECTIVOS DO CURSO

1. Analizar as calidades estéticas, plásticas e funcionais das imaxes e as formas da contorna de forma crítica.

2. coñecer, identificar os elementos configurativos da imaxe, en obras de artes.

3. Identificar os valores estéticos do patrimonio artístico e cultural como un medio de comunicación e goce individual e colectivo, contribuíndo á súa conservación a través do respecto e divulgación das obras de arte.

4. Identificar os valores expresivos da linguaxe plástica e visual elixindo a fórmula máis axeitada para a expresión de emocións, vivencias e sentimentos.

5. Utilizar as ferramentas específicas da área para a expresión creativa de ideas e experiencias establecendo relacións interdisciplinais con outras áreas.

6. Realizar composicións utilizando os elementos da linguaxe plástica: formas, cor, luz, volume, sistemas de representación e perspectiva como medio de expresión e comunicación, elixindo a combinación máis axeitada en función da mensaxe que se queira transmitir.

7. Enriquecer o coñecemento e dominio de materiais e técnicas de expresión plástica aplicándoas ás propias creacións e valorando os avances no seu proceso creativo e no uso das tecnoloxías da información e a comunicación.

8. Interese, coñecer e saber as relacións entre formas planas no espazo, mediante a observación da realidade e a súa relación coas imaxes.

9. Interese na iniciación, desenvolvemento e remate de calquera proceso de traballo.

10. Curiosidade, coñecere saber as formas xeométricas do ámbito e por curiosidade por coñecer a estrutura das formas en volume.

11. Coñecer o fenómeno físico da cor. Coñecer a diferenzas entre as cores aditivos e cores sustractivos.

12. Desenvolver actitudes de cooperación, constancia no traballo, mantemento da orde e limpeza e conservación do material individual e colectivo

13. Reflexionar sobre as fases na realización de composicións respectando as realizadas polos compañeiros.

14. Participar en actividades de grupo respectando os modos de expresión visual e plástica diferentes aos propios con actitudes de interese, flexibilidade e tolerancia.

15. Valoración da exactitude e limpeza nas realizacións.

16. Asumir responsablemente os seus deberes, coñecer e exercer os seus dereitos no respecto ás demais persoas, practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos, exercitarse no diálogo, afianzando os dereitos humanos e a igualdade de trato e de oportunidades entre mulleres e

homes, como valores comúns dunha sociedade plural, e prepararse para o exercicio da cidadanía democrática.

15


18. Valorar e resectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles. Rexeitar a discriminación das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social. Rexeitar os estereotipos que supoñan discriminación entre homes e mulleres, así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

CONTIDOS

Segundo a Lei orgánica 8/2013, do 9 de decembro, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia son os que seguen:Nos dous primeiros cursos da ESO esta materia estrutúrase en tres bloques: "Expresión plástica", "Comunicación audiovisual" e "Debuxo técnico". O bloque de "Expresión plástica" experimenta con materiais e técnicas

diversas na aprendizaxe do proceso de creación. Comunicación audiovisual" analízanse as características da linguaxe audiovisual desde a cal se realiza a análise crítica das imaxes que nos rodean. Faise, tamén, especial fincapé no uso das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas á imaxe. No bloque titulado "Debuxo técnico" trasládanse coñecementos teórico-prácticos sobre formas xeométricas e sistemas de representación, e aplícanse estes coñecementos á resolución de problemas e á realización de deseños.

16

BLOQUE 1: Expresión plástica

obxectivos CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN

1 2 3 4 5 6 7 13 14 15 16 17 18

Elementos configurativos da imaxe: punto, liña e plano. Aprecio do uso que os/as artistas fan do punto, a liña e o plano para aplicalo ás propias

Identificar os elementos configuradores da imaxe.

O punto como o elemento máis sinxelo na comunicación visual. Posibilidades gráficas e expresivas da liña en relación ao seu trazado, o seu grosor ou a súa velocidade. Calidades do plano como elemento compositivo e como construtor de volume.

Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.

Elementos de expresión plástica: liña, textura e cor.

Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc. Saber cales son os elementos unha comunicación visual así como algunhas características súas.

Texturas naturais e artificiais. Capacidade expresiva das texturas.

Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas. Saber qué son as texturas naturais e artificiais.

Composición: elementos. O ritmo na composición.

Análise e realización de composicións utilizando os elementos conceptuais propios da linguaxe visual como elementos de descrición e expresión, tendo en conta conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.

Construír cuadrículas para reproducir composicións a unha escala ou tamaño determinado.

A cor coma fenómeno físico e visual. Mestura aditiva e mestura substractiva. Círculo cromático. Cores complementarias

Saber, coñecer e experimentar coas cores primarias e secundarias.

Materiais e técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas.

Este contido é un contido realizable en todo o curso escolar, xa que ata no debuxo técnico cando se aplique practícaa de polígonos estrelados por exemplo, poderanse realizar con lápices de cores, creando claroscuro, volume....

Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas: témpera, lapis de grafito e de cor; colaxe. Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.

17

CRITERIOS DE AVALIACIÓN

ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica. ACTIVIDADES Compe- tencias

Identificar os elementos configuradores da imaxe

Identificación das posibilidades expresivas dos elementos que configuran formas e imaxes: observación de obras de arte e imaxes da natureza.

Realización dunha escala de grises. Realización dunha cuadrícula a escala. Realización dunha imaxe a escala. Realización do volume da imaxe anterior. Realización dun traballo sobre a arte aborixe. Provisión de imaxes de arte aborixe. Creación de imaxes en A3 sobre punto, liña e plano sobre arte aborixe. Realización dunha imaxe con témperas a todo cor, en grupo de dous ou tres alumnos sobre un dos debuxos anteriores.

CL. CD. CSC. CCA CAA. CAIP

Experimentar coas variacións formais do punto, o plano e a liña.

Experimenta co punto, a liña e o plano co concepto de ritmo, aplicándoos de forma libre e espontánea. Experimenta co valor expresivo da liña e o punto e as súas posibilidades tonais, aplicando distintos graos de dureza, distintas posicións do lapis de grafito ou de cor (tombado ou vertical) e a presión exercida na aplicación, en composicións a man alzada, estruturadas xeometricamente ou máis libres e espontáneas. Analiza os ritmos lineais mediante a observación de elementos orgánicos na paisaxe, nos obxectos e en composicións artísticas, empregándoos como inspiración en creacións gráfico-plásticas. Realiza composicións que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.). esta farase no

CD CSC CCA CAA. CAIP

Expresar emocións utilizando distintos elementos configurativos e recursos gráficos: liña, puntos, cores, texturas, claroscuros, etc

Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas

Análise e realización de composicións utilizando os elementos conceptuais

18

propios da linguaxe visual como elementos de descrición e expresión, tendo en conta conceptos de equilibrio, proporción e ritmo.

bloque de debuxo técnico como práctica ao manexo da circunferencia. Analiza, identifica e explica oralmente, por escrito e graficamente, o esquema compositivo básico de obras de arte e obras propias, atendendo aos conceptos de equilibrio, proporción e ritmo. Realiza composicións básicas con diferentes técnicas segundo as propostas establecidas por escrito. Transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas. Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo. Experimenta coas cores primarias e secundarias, estudando a síntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.

Realización dun traballo sobre arte prehistórica. Realización dun bosquexo sobre a arte prehistórico. Realización con dúas ou tres alumnos da creación de cavernas prehistóricas con pinturas da época

Experimentar coas cores primarias e secundarias.

Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas: témpera, lapis de grafito e de cor; colaxe.

Utiliza con propiedade as técnicas gráfico-plásticas coñecidas aplicándoas de forma axeitada ao obxectivo da actividade. Utiliza o lapis de grafito e de cor, creando o claroscuro en composicións figurativas e abstractas mediante a aplicación do lapis de forma continua en superficies homoxéneas ou degradadas. Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas. Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles, para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais. Crea co papel recortado formas abstractas

CD CM CSC CCA CAA. CAIP

19

e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos. Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráfico-plásticas.

Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.

Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades. Amosa unha actitude autónoma e responsable, respectando o traballo propio e alleo. Recalco os estándares de aprendizaxe anteriores: concentración, silencio, sen levantarse nas actividades de traballo.

É importantísimo crear un aula de silencio e aprendizaxe, onde a limpeza a minuciosidad e o esforzo póidase apreciar para unha correcta conclusión dos éstandares de aprendizaxe. A cantidade de práctica neste bloque é abundante, polo que o profesor poderá reducir as actividades de prácticas á súa necesidade.

CAA CAIP

INDICADORES DE LOGRO. Traballar con exactitude, orde e limpeza na realización das presentacións gráfico-plásticas.

Realización de todos os traballos mandados polo profesor no tempo pedido.

Realización de todos os traballos mandados polo profesor no tempo e coa limpeza pedida.

Concentración, silencio, sen levantarse nas actividades de traballo.

Saber os contidos da cor coma fenómeno físico e visual. Mestura aditiva e mestura subtractiva.

Círculo cromático. Cores complementarias.

Saber cales son os elementos básicos da expresión grafico plástica.

Saber que son as texturas naturais e artificiáis. As texturas visuales e as texturas táctiles.

Saber aplicar o equilibrio en composicións.

Saber aplicar a proporcionalidad.

Saber crear ritmos.

20

BLOQUE 2: Debuxo Técnico

obxectivos CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN 8 9 10 12 14 15 16 17

Elementos xeométricos fundamentais: punto, liñas e direccións. Posicións relativas entre rectas: paralelas, cortantes e perpendiculares.

Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano.

Manexo da escuadra e cartabón para o trazado de paralelas, perpendiculares e rectas a 45º.

Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, despois de repasar previamente estes conceptos.

Circunferencia e círculo. A circunferencia como lugar xeométrico básico no plano.

Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.

.Manexo do compás. Dividir a circunferencia en dous, catro, seis ou oito partes iguais, usando o compás. Realizar motivos decorativos co manexo do compás.

Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta

Ángulos. Clasificación de ángulos y posicións relativas. Trazado de ángulos con escuadra e cartabón.

Comprender o concepto de ángulo e bisectriz e a clasificación de ángulos agudos, rectos e obtusos.

Realizar operacións con ángulos. Medidas angulares. Transporte de medidas angulares.

Estudar a suma e a resta de ángulos, e comprender a forma de medilos.

Bisectriz dun ángulo. A bisectriz como lugar xeométrico básico no plano.

Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.

Concepto de medida. Operacións con segmentos coa axuda da regra ou utilizando o compás.

Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de segmentos coa regra ou utilizando o compás.

Mediatriz dun segmento. A mediatriz como lugar xeométrico básico no plano

Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.

Teorema de Thales. Aplicacións do teorema de Thales para dividir un segmento en partes iguais e para a escala dun polígono.

Estudar as aplicacións do teorema de Thales.

Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana.

Coñecer lugares xeométricos e definilos.

Triángulos. Clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos. Propiedade fundamental dos triángulos.

Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.

Construción de triángulos. Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).

Liñas e puntos notables dos triángulos.Alturas, medianas, bisectrices e mediatrices dos triángulos.

Analizar as propiedades de puntos e rectas característicos dun triángulo.

Triángulo rectángulo: características e construción dun.

Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, e aplicalas con propiedade á construción destes.

Cuadriláteros: clasificación e propiedades. Coñecer os tipos de cuadriláteros.

Construción de cuadriláteros Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.

Polígonos. Polígonos regulares e irregulares. Clasificación dos polígonos.

Clasificar os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares

Construción de polígonos regulares inscritos nunha circunferencia.

Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.

21

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica. ACTIVIDADES Compete

ncias Comprender e empregar os conceptos espaciais do punto, a liña e o plano, respecto a un plano.

Traza as rectas que pasan por cada par de puntos, usando a regra.

Preguntas indiscriminadas de dichos conceptos.

O profesor explicará manualmente a posición correcta das regras e irá un por un indicando si é correcta e a forza coa que terán que aplicar o grafito.

O profesor realizará os exercicios primeiro o só, e despois repetirao cos alumnos, que o farán paso por paso, anotando todos os trazados.

Faranse as láminas pertinentes en cada tema: Prácticas de regras con tres intensidades diferente "flojo, medio, forte".

Prácticas de ángulos coa escuadra e cartabón de tres tipos de intensidade.

Lámina de elementos básicos: mediatriz, suma de segmentos, rectas de segmentos, perpendicular por unha semirrecta, perpendicular por un punto da recta,por un punto exterior da recta, teorema de Thales, paralela por un punto exterior dunha recta.

Práctica de compás dividindo a circunferencia en seis, doce partes iguais. Esta práctica será dunha composición libre abstracta intentando que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).

Lámina da bisectriz, suma e resta de ángulos, construción dun polígono polo método xeral de Thales.

Lámina de triángulos: ortocentro, incentro, circuncentro, baricentro.

Construír distintos tipos de rectas, utilizando a escuadra e o cartabón, despois de repasar previamente estes conceptos.

Traza rectas paralelas, transversais e perpendiculares a outra dada, que pasen por puntos definidos, utilizando escuadra e cartabón con suficiente precisión.

CM

CCTS

CID

CAA

CAIP

Coñecer con fluidez os conceptos de circunferencia, círculo e arco.

Constrúe unha circunferencia lobulada de seis elementos, utilizando o compás.

Utilizar o compás, realizando exercicios variados para familiarizarse con esta ferramenta

. Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero que se posibilita.

Comprender o concepto de ángulo e bisectriz e a clasificación de ángulos agudos, rectos e obtusos.

Identifica os ángulos de 30º, 45º, 60º e 90º na escuadra e no cartabón

Estudar a suma e a resta de ángulos, e comprender a forma de medilos.

Suma ou resta ángulos positivos ou negativos con regra e compás.

Estudar o concepto de bisectriz e o seu proceso de construción.

Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás

Diferenciar claramente entre recta e segmento tomando medidas de segmentos coa regra ou utilizando o compás.

Suma ou resta segmentos, sobre unha recta, medindo coa regra ou utilizando o compás.

Trazar a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.

Saber facer Lámina de elementos básicos: mediatriz, suma de segmentos, rectas de segmentos, perpendicular por unha semirrecta, perpendicular por un punto da recta,por un punto exterior da recta, teorema de Thales, paralela por un punto exterior dunha recta.

Estudar as aplicacións do teorema de Thales.

Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.

Coñocer lugares xeométricos e Explica, verbalmente ou por escrito,

22

definilos. os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).

Lámina de cuadriláteros paralelogramos, coñecendo dous dos seus lados e a diagonal. será unha composición libre abstracta intentando que transmiten emocións básicas (calma, violencia, liberdade, opresión, alegría, tristura, etc.) utilizando diversos recursos gráficos en cada caso (claroscuro, liñas, puntos, texturas, cores, etc.).

Creación dunha composición libre onde interveñan polígonos regulares de 3 a 5 lados inscritos nunha circunferencia, utilizando os lápices de cores e o claroscuro, en cartulinas de cores, que logo de puntualas o profesor, recortásense e faranse unha composición abstracta con todos os polígonos da clase.

Controis efectuado por o profesor có contido dado .

Comprender a clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.

Clasifica e sabe calquera triángulo, observando os seus lados e os seus ángulos

Construír triángulos coñecendo tres dos seus datos (lados ou ángulos).

Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.

Analizar as propiedades de puntos e rectas característicos dun triángulo.

Determina o baricentro, o incentro triángulos ou o circuncentro de calquera triángulo, construíndo previamente as medianas, as bisectrices ou as mediatrices correspondentes.

Coñecer as propiedades xeométricas e matemáticas dos triángulos rectángulos, e aplicalas con propiedade á construción destes.

Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto

Coñecer os tipos de cuadriláteros. Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.

Executar as construcións máis habituais de paralelogramos.

Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.


Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular

Estudar a construción dos polígonos regulares inscritos na circunferencia.

Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco lados, inscritos nunha circunferencia.

INDICADORES DE LOGRO. Traballar con exactitude, orde e limpeza na realización das presentacións gráfico-plásticas.


Concentración, silencio, sen levantarse nas actividades de traballo.Superar as probas escritas que versarán sobre os contidos

23

deste bloque.

Aínda que o alumno terá tempo na clase para realizar as actividades, todas aqueles traballos, que non póidase concluír, poderanse terminar na casa e entregalos o día seguinte de clase.

Recordar todos os contidos deste bloque cando o profesor pregúntellos.

BLOQUE 3: Comunicación audiovisual

obxectivos CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN 11

12

13

14

15

16

17

18

Imaxe e a comunicación visual. Iconicidade. Graos de iconicidade. Imaxe figurativa e imaxe abstracta.

Recoñecer os graos de iconicidade en imaxes presentes no ámbito comunicativo.

Comunicación visual. Símbolos e iconas. Distinguir e crear tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado: símbolos e iconas

O cómic: medio de expresión. Linguaxe do cómic. Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de adecuadamente.

Comunicación visual: características e elementos que interveñen nela.

Diferenciar e analizar os elementos que interveñen nun acto de comunicación.

Funcións das mensaxes na comunicación visual e audiovisual.

Recoñecer as funcións da comunicación.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metodoloxía didáctica.

ACTIVIDADES Compete

ncias

Recoñecer os graos de iconicidade en imaxes presentes no ámbito comunicativo.

Diferenza imaxes figurativas de abstractas.

Realización dun traballo coas fotografías realizada cos traballos da primeira avaliación.

CL

CID

CCA

CAA

Recoñece graos de conicidade nunha serie de imaxes.

Crea imaxes con distintos graos de iconicidade baseándose nun mesmo tema.

24

Distinguir e crear tipos de imaxes segundo a súa relación significante-significado: símbolos e iconas.

Distingue símbolos de iconas.

Mediante o *cañón e internet, ensinásese diferentes iconas e símbolos, e pediránselles que realicen un deseño de cada un deles.

CAIP

Deseña símbolos e iconas.

Analizar e realizar cómics aplicando os recursos de adecuadamente.

Deseña un cómic utilizando adecuadamente viñetas e lendas, globos, liñas cinéticas e onomatopeas.

Copiar unha viñeta do cómic que máis lles guste aos alumnos. Creala en proporción ou debuxar unha tira de cómic.

Diferenciar e analizar os elementos que interveñen nun acto de comunicación.

Identifica e analiza os elementos que interveñen en actos de comunicación visual.

INDICADORES DE LOGRO Saber que existen números grados de iconicidade, para representar as formas da nosa contorna.

Que ese grado de iconicidade pódese utilizar para a creación de signos, símbolos...

Saber cales son os planos utilizados para a creación dun cómic, os seus elementos.

TEMPORALIZACIÓN PRIMEIRA AVALIACIÓN:


Manexo da escuadra e cartabón para o trazado de paralelas, perpendiculares e rectas a 45º. Circunferencia e círculo.

A circunferencia como lugar xeométrico básico no plano.

Manexo do compás. Dividir a circunferencia en dous, catro, seis ou oito partes iguais, usando o compás. Realizar motivos decorativos co manexo do compás.

Ángulos. Clasificación de ángulos y posicións relativas. Trazado de ángulos con escuadra e cartabón.

Realizar operacións con ángulos.

Medidas angulares. Transporte de medidas angulares.

Bisectriz dun ángulo. A bisectriz como lugar xeométrico básico no plano.

Concepto de medida. Operacións con segmentos coa axuda da regra ou utilizando o compás.

Mediatriz dun segmento.

25

A mediatriz como lugar xeométrico básico no plano Teorema de Thales. Aplicacións do teorema de Thales para dividir un segmento en partes iguais e para a escala dun polígono.

Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana.

Triángulos. Clasificación dos triángulos en función dos seus lados e dos seus ángulos.

Propiedade fundamental dos triángulos.

Construción de triángulos.

Liñas e puntos notables dos triángulos.Alturas, medianas, bisectrices e mediatrices dos triángulos.

Triángulo rectángulo: características e construción dun.

Cuadriláteros: clasificación e propiedades.

Construción de cuadriláteros.

SEGUNDA AVALIACIÓN:

Elementos configurativos da imaxe: punto, liña e plano.

Aprecio do uso que os/as artistas fan do punto, a liña e o plano para aplicalo ás propias.

punto como o elemento máis sinxelo na comunicación visual.

Posibilidades gráficas e expresivas da liña en relación ao seu trazado, o seu grosor ou a súa velocidade.

Calidades do plano como elemento compositivo e como construtor de volume



Composición: elementos.

O ritmo na composición..

A cor coma fenómeno físico e visual. Mestura aditiva e mestura subtractiva. Círculo cromático. Cores complementarias.

TERCEIRA AVALIACIÓN:


Construción de polígonos regulares inscritos nunha circunferencia.

Bloque 3: Comunicación audiovisual. Copiar unha viñeta do cómic que máis lles guste aos alumnos. Creala en proporción.

O contido de 1º ESO, é moi extenso será imposible dar o bloque da comunicación visual (por este motivo puxémolo ao final)

Os dous motivos polo cal non cumprimos nunca con vos obxectivos estipulados pola xunta de educación é a realización de todos os traballos na clase, e a colaboración do seminario con outros departamentos.

O bloque de debuxo técnico darase na primeira avaliación, despois da avaliación inicial do claroscuro e a escala, por crer que así ao alumno pódeselle axudar na comprensión doutras materias como matemáticas e tecnológia .

26

Contidos mínimos 1º ESO: Os contidos mínimos, determinaránnolo os estándares de aprendizaxes de cada un dos bloques de contidos. Hai que recordar que é obrigatorio a entrega de cada unha dos traballos propostos. Aqueles alumnos que polas súas características de capacidade (aínda que non teñan adaptación curricular), o profesor vexa que non comprenden, que aínda non están maduros para a comprensión xeométrica, quitaráselles os estándares de aprendizaxe correspondentes ás frases subliñadas. O profesor poderá establecer preguntas de exame adecuadas a diferentes tipos de alumno, sempre que o profesor observe: o alumno é traballador, esfórzase, pero non logra ver, nin executar certos exercicios. O alumno é respectuoso, entrega con interese as láminas pedidas e limpas. Non se considera que o alumno mereza esta deferencia curricular, si o alumno estivo durante as avaliacións e durante o curso: interrompendo a clase, non entregando os exercicios limpos e en tempo, faltando a clase sen a xustificación médica adecuada. En ningún caso, o profesor adaptará as preguntas a aqueles alumnos que abandonen a materia. Tampouco adaptará os contidos a aqueles alumnos con ou sen dificultades que ao final de curso presenten todos os traballos atrasados. Considérase que un alumno posúe uns contidos mínimos para obter como apta a materia, se logra alcanzar:

Elementos configurativos da imaxe: punto, liña e plano.

Coñecer algúns artistas que utilizaron na súa composición ou punto, liña e plano.



Define e transcribe texturas táctiles a texturas visuais mediante as técnicas de frottage, utilizándoas en composicións abstractas ou figurativas.

Realiza composicións modulares con diferentes procedementos gráfico-plásticos en aplicacións ao deseño téxtil, ornamental, arquitectónico ou decorativo.

Experimenta coas cores primarias e secundarias, estudando a síntese aditiva e subtractiva e as cores complementarias.


Divide a circunferencia en seis partes iguais, usando o compás, e debuxa coa regra o hexágono regular e o triángulo equilátero, cadrado e pentágono.

Identifica os ángulos de 30º, 45º, 60º e 90º na escuadra e no cartabón.

Constrúe a bisectriz dun ángulo calquera, con regra e compás. Saber facer o transportar un ángulo, suma de ángulo e resta de ángulo.

27

Traza a mediatriz dun segmento utilizando compás e regra, e tamén utilizando regra, escuadra e cartabón.

Trazar unha recta perpendicular polos puntos dados. Trazar a recta paralela polo punto dado.

Divide un segmento en partes iguais, aplicando o teorema de Thales. Escala un polígono aplicando o teorema de Thales.

Explica, verbalmente ou por escrito, os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisector, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).

Clasifica calquera triángulo, observando os seus lados e os seus ángulos.

Constrúe un triángulo coñecendo dous lados e un ángulo, ou dous ángulos e un lado, ou os seus tres lados, utilizando correctamente as ferramentas.

Qué é a conicidade dunha imaxe, imaxe figurativa e abstractas.

Qué función da comunicación visual e audiovisual

Determina o baricentro, o incentro triángulos ou o circuncentro de calquera triángulo, construíndo previamente as medianas, as bisectrices ou as mediatrices correspondentes. *

Debuxa un triángulo rectángulo coñecendo a hipotenusa e un cateto.

Clasifica correctamente calquera cuadrilátero.

Constrúe calquera paralelogramo coñecendo dous lados consecutivos e unha diagonal.

Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.

Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco lados, inscritos nunha circunferencia.

28

TERCERO CURSO DA ESO (3º ESO)

OBXECTIVOS DO CURSO

1. Comprender e desenvolver os procesos creativos que existen nas producións gráficas, como formas e imaxes presentes nos nosos medios de comunicación, cun sentido responsable e crítico.

2. Afondar gradualmente no coñecemento da sintaxe das linguaxes visuais a imaxes, su iconicidade como medio de expresión artística da nosa sociedade e de culturas diferentes.

3. Valorar do patrimonio artístico e cultural europeo, español e galego como un medio de comunicación e gozo individual e colectivo, contribuíndo á súa conservación a través do respecto e divulgación das obras de arte.

4. Expresar de forma creativa ideas e experiencias utilizando ferramentas plásticas e visuais, establecendo relacións interdisciplinais con outras materias e gozando das devanditas representacións.

5. Seleccionar a fórmula máis axeitada das linguaxes visuais para a expresión de emocións, vivencias e sentimentos.

6. Utilizar materiais, técnicas, elementos da linguaxe plástica: formas, elementos de expresión, cor, luz, volume, sistemas de representación e perspectivacomo medio de expresión e comunicación, elixindo a combinación da cor máis adecuada en función da mensaxe que se queira transmitir.

7. Arrequentar o coñecemento e dominio de materiais e técnicas de expresión plástica aplicándoas ás propias creacións e valorando os avances no seu proceso creativo e no uso das tecnoloxías da información e a comunicación..

8. Introducirse no mundo do proceso perceptivo, o seu estudo, a súa influencia no campo da comunicación visual.

9. Interpretar as calidades estéticas, plásticas e funcionais das imaxes e as formas presentes nos medios de comunicación de forma crítica.

10. Ter a capacidade de poder desenvolver nosas propias imaxes, sabéndoas definir exactamente as súas formas.

11. Identificar e representar con creatividade corpos e espazos simples mediante o uso da perspectiva, as proporcións e a representación das calidades das superficies, así como o detalle, de maneira que sexan eficaces para a comunicación.

29

12. Planificar os pasos a seguir na realización de composicións, respectando as realizadas polos compañeiros.

13. Participar en actividades de grupo, respectando os modos de expresión visual e plástica diferentes aos propios con actitudes de interese, flexibilidade e tolerancia.

14. Desenvolver actitudes de cooperación, constancia no traballo, mantemento da orde e limpeza e conservación do material individual e colectivo.

15. Respectar os valores e as normas nos procesos comunicativo e integralos na expresión de ideas a través de mensaxes visuais con disposición construtiva ante novos retos.





BLOQUE 1: Expresión plástica.

obxetivos CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN

1

2

3

Proceso creativo. Métodos creativos aplicados a procesos de artes plásticas e deseño.

Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de arte plásticas e deseño.

O proceso creativo desde a idea inicial ata a execución definitiva.

Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas

A imaxe como representación da realidade. Iconicidade Debuxar con distintos niveis de iconicidade da

30

4

5

6

7

8

16

17

18

19

na imaxe gráfica. Niveis de iconicidade.

bosquexo ou apuntamento como estudo previo ao resultado final

imaxe.

Natureza da cor. Cor luz e cor pigmento.

Temperatura da cor.

Simbolismo da cor.

Identificar e diferenciar as propiedades da cor luz e a cor pigmento.

Materiais e técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas

Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas. Témpera e lapis de grafito e de cor; colaxe.

Percepción visual. Proceso perceptivo.

Constantes perceptivas de forma, tamaño e cor.

Identificar os elementos e factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metodoloxía didáctica. ACTIVIDADES Competencias

Coñecer e aplicar os métodos creativos gráfico-plásticos aplicados a procesos de arte plásticas e deseño.

. Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos. Aplicacións de garabatos. (Estándares: - O alumno crea a imaxe limpa, definida cun alto grao de resolución e aplicando cor e volume. – O alumno crea una imaxe limpa, cun grao medio de resolución e aplica o cor e volume. –O alumno crea a imaxe limpa, cun grao medio de resolución e aplica o cor. –O alumno non crea realiza ben ningún apartado.

-Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño gráfico, deseños de produto, moda e as súas múltiples aplicacións.( estándares: - O alumno crea a imaxe limpa, definida cun alto grao de resolución, aplicando o cor, o volume e axuntando bosquexos, a que persoas van destinadas, materiais...- O alumno crea a imaxe limpa, definida cun grao de resolución medio, aplicando o cor, o volume e axuntando bosquexos, a que persoas van destinadas, materiais...- O alumno crea a imaxe limpa, definida cun grao de resolución medio, aplicando o cor, axuntando bosquexos, - O alumno crea unha imaxe mediocre, definida cun grao de resolución medio, aplicando o cor.)

1º.- creación de animais có proceso creativo dos garabatos, cun nivel de iconicidade medio.

Práctica de claroscuro escala de grises e dalgunhas figuras dadas ou creadas.

Realización de composicións abstractas para expresar sensacións por medio do uso da cor, textura visuais e táctilbaseadas na arte prehistórica.

O profesor engadirá ou eliminará exercicios de aplicación segundo: tempo, excepcionalidade....

Traballo sobre a escultura

CL

CCTS

CID

CCA

CAA

CAIP.

31

Crear composicións gráfico-plásticas persoais e colectivas

Comprende e emprega os niveis de iconicidade da imaxe gráfica, elaborando bosquexos, apuntamentos, e debuxos esquemáticos, analíticos e miméticos.

prehistórica. Bosquexo dunha

escultura prehistórica.

Realización en xabón dunha

escultura prehistórica.

Aínda que esta actividade

débese situar tamén no

apartado de debuxo técnico

(sistemas de represetación),

vaise facer neste bloque xa

que estamos a explicar a

iconicidad da imaxe

Realización dos contidos referente a cor-luz, cor-pigmento, definición de texturas e creatividade

Debuxar con distintos niveis de iconicidade da imaxe.

Identificar e diferenciar as propiedades da cor luz e a cor pigmento.

Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando técnicas propias da cor pigmento e da cor luz, aplicando as TIC, para expresar sensacións en composicións sinxelas.

Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións volumétricas sinxelas. (estándares : - O alumno crea unha limpa e correcta escala de grises nos exercicios propostos sen marcas de liñas.- O alumno crea unha limpa e case correcta escala de grises nos exercicios co escasa marcas de liñas.- O alumno crea una case correcta escala de grises co escasa marcas de liñas. – O alumno non ten ben a escala de crises,o traballo está sucio.)

Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para expresar sensacións por medio do uso da cor.

Realización superada dos contidos referente a cor-luz, cor-pigmento, definición de texturas e creatividade

32

Coñecer e aplicar as posibilidades expresivas das técnicas gráfico-plásticas secas, húmidas e mixtas. Témpera e lapis de grafito e de cor; colaxe.

Experimenta coas témperas aplicando a técnica de diferentes formas (pinceis, esponxas, goteos, distintos graos de humidade, estampaxes, etc.), valorando as posibilidades expresivas segundo o grao de opacidade e a creación de texturas visuais cromáticas.

Utiliza o papel como material, manipulándoo, resgando ou pregando, creando texturas visuais e táctiles para crear composicións, colaxes matéricas e figuras tridimensionais.

Crea co papel recortado formas abstractas e figurativas compóndoas con fins ilustrativos, decorativos ou comunicativos.

Aproveita materiais reciclados para a elaboración de obras de forma responsable co medio e aproveitando as súas calidades gráficoplásticas.

Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en orde e estado perfectos, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.

INDICADORES DE LOGRO. alumno debe coñecer e aplicar todo o mecanismo dun proceso creativo.

alumno debe saber realizar abstraccións de imaxes e levalas á súa máxima iconicidade.

alumno debe saber a diferenza entre cores aditivos e sustractivos, cores do circulo cromático, a temperatura da cor e a súa armonía.

O alumno debe comprender e saber o proceso básicodo cor na percepción visual.

O alumno debe saber definir correctamente as texturas

O alumno debe experimentar sen medo os diferentes medios que lle blinda os materiais, mesturando técnicas secas, húmidas.

O alumno debe saber cales son os contidos referentes

33

BLOQUE 2: Comunicación audiovisual.


4

5

9

12

14

15



Identificar os elementos e factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes.

Ilusións ópticas.

Leis ou principios da Gestalt

Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicar estas leis na elaboración de obras propias.

*Imaxe en movemento: posibilidades expresivas. *Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento e explorar as súas posibilidades expresivas.

Linguaxe visual. Signo visual. Significante e significado. Identificar significante e significado nun signo visual.

Linguaxe da imaxe. Aprender a ler a imaxe. Denotación e connotación.

Describir, analizar e interpretar unha imaxe, distinguindo os seus aspectos denotativo e connotativo.

Fotografía. A fotografía como medio de comunicación Analizar e realizar fotografías comprendendo e aplicando os fundamentos desta.

Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

Identificar e recoñecer as linguaxes visuais apreciando os estilos e as tendencias, valorando, e respectando do patrimonio histórico e cultural, e gozando del.

*Linguaxes visual e audiovisual: funcións e códigos.

*Utilizar de xeito axeitado as linguaxes visual e audiovisual con distintas funcións.

*Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

*Identificar e recoñecer as linguaxes visuais apreciando os estilos e as tendencias, valorando, e respectando do patrimonio histórico e cultural, e gozando del.

*Publicidade: principais recursos visuais empregados nela.

*Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na linguaxe publicitaria.

Cine. O cine como medio de comunicación. Apreciar a linguaxe do cine analizando obras de xeito crítico, situándoas no seu contexto histórico e sociocultural, e reflexionando sobre a relación da linguaxe cinematográfica coa mensaxe da obra.

34

*Linguaxe multimedia como ferramenta de traballo.

*Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar documentos mediante este.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica.

ACTIVIDADES Compete

ncias Identificar os elementos e factores que interveñen no proceso de percepción de imaxes.

Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica aplicando coñecementos dos procesos perceptivos.

Utilización dun modelo expositivo con apoio de internet, expoñerase as leis visuais da Gestalt.

Realización dun debuxo de animais, baseado en ilusións ópticas con grafito ou tinta.

Realización de fotografías có o mobil o cámara individual do alumno, onde as fotografías ten que ter diversos puntos de vista e encadramentos

Cl

CID

CSC

CCA

CAA

CAIP

Recoñecer as leis visuais da Gestalt que posibilitan as ilusións ópticas e aplicar estas leis na elaboración de obras propias.

Identifica e clasifica ilusións ópticas segundo as leis da Gestalt. (Estándares_- O alumno identifica e clasifica todas as leis da Gestalt que o profesor propón. – O alumno identifica e clasifica mais da metade das ilusións ópticas. – O alumno identifica e clasifica a metade das ilusións ópticas. – O alumno identifica e clasifica menos da metade das ilusións òpticas.

Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.( Estandares: - Execución limpa, ben feita e grao de dificultade alto e medio. _ Execución limpa, medianamente feita e grao de dificultade alto. –Execución limpa, medianamente feita e grao de dificultade media.- Execución limpa medianamente feita e dificultade baja. -Execución baixa

Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento e explorar as súas posibilidades expresivas.

Coñecer os fundamentos da imaxe en movemento e explorar as súas posibilidades ex-presivas.

Identificar significante e significado nun signo visual.

Distingue significante e significado nun signo visual.

Describir, analizar e interpretar unha imaxe, distinguindo os seus aspectos denotativo e connotativo.

Realiza a lectura obxectiva dunha imaxe identificando, clasificando e describindo os seus elementos.

Analiza unha imaxe, mediante unha lectura subxectiva, identificando os elementos de significación, narrativos e as ferramentas visuais utilizadas, sacando conclusións e interpretando o seu significado.

Analizar e realizar Identifica encadramentos e puntos de vista

35

fotografías comprendendo e aplicando os fundamentos desta.

nunha fotografía.

Realiza fotografías con distintos encadramentos e puntos de vista, aplicando diferentes leiscompositivas.

Utilizar de xeito axeitado as linguaxes visual e audiovisual con distintas funcións.

Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas funcións utilizando diferentes linguaxes e códigos, seguindo de xeito ordenado as fases do proceso (guión técnico, storyboard, realización, etc.), e valora de xeito crítico os resultados.

Identificar e recoñecer as linguaxes visuais apreciando os estilos e as tendencias, valorando, e respectando do patrimonio histórico e cultural, e gozando del.

Identifica os recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

Creación de un cartel de publicidade con al menos una imaxen retórica, previamente postrarle por internet ejemplos de dichas imágenes.

Das actividades expostas polo profesor realizaranse as que mellor conveñan para ou alumno.

Identificar e empregar recursos visuais como as figuras retóricas na linguaxe publicitaria.

Deseña unha mensaxe publicitaria utilizando recursos visuais como as figuras retóricas.Estándares de aprendizaxe: -O alumno presenta una imaxe propia, ben executada, equilibradas con composición e tipografía aceptable. – O alumno presenta una imaxe propia, ben executado.- O alumno presenta una imaxe no propia ( pero modificada) ben executada, equilibrada con composición e tipografía aceptable.- O alumno presenta a imaxe propia o imaxe no propia, mal executada, desiquilibrada, no proporcionada.

Apreciar a linguaxe do cine analizando obras de xeito crítico, situándoas no seu contexto histórico e sociocultural, e reflexionando sobre a relación da linguaxe cinematográfica coa mensaxe da obra.

Reflexiona criticamente sobre unha obra de cine, situándoa no seu contexto e analizando a narrativa cinematográfica en relación coa mensaxe.

Comprender os fundamentos da linguaxe multimedia, valorar as achegas das tecnoloxías dixitais e ser capaz de elaborar

Elabora documentos multimedia para presentar un tema ou proxecto, empregando os recursos dixitais de xeito axeitado.

36

documentos mediante este

INDICADORES DE LOGRO alumno debe saber e coñecer as leis perceptivas, saber e distinguir as ilusións ópticas ou como se poden deformar as imaxes.

Saber crear signos có o seu significado e o seu significante.

Análise e experimentación dos procesos, técnicas e procedementos propios dos medios de captura e manipulación de imaxes fixas, seriadas e en movemento, para producir mensaxes audiovisuais.

Experimentación e utilización das tecnoloxías da información e da comunicación para a procura, tratamento e creación de imaxes plásticas.

Ter unha Actitude crítica ante as necesidades de consumo creadas pola publicidade e rexeitamento dos elementos desta que supoñan discriminación social, de xénero ou racial.


Traballar con exactitude, orde e limpeza na realización das presentacións gráfico-plásticas.

BLOQUE 3: Debuxo técnico.


4

5

6

7

14

15

16

Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana

Explica verbalmente ou por escrito os exemplos


Clasificar e os polígonos en función dos seus lados, recoñecendo os regulares e os irregulares

Construción de polígonos regulares dado a circunferencia e o lado.

Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo a circunferencia e o lado.

Tanxencias e enlaces. Propiedades e consideracións xeométricas das tanxencias.

Comprender e estudar as condicións dos centros e as rectas tanxentes en distintos casos de tanxencia e enlaces.

Tanxencias e enlaces en curvas técnicas: óvalos e ovoides.

Propiedades e características das tanxencias, óvalos e

Comprender e saber a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propiedades das tanxencias entre circunferencias.

37

17

18

19

ovoides. Analizar e estudar as propiedades das tanxencias nos óvalos e nos ovoides.

Enlaces en curvas técnicas. Espirais: propiedades e características.

Aplicar as condicións das tanxencias e enlaces para construír espirais de dous, tres, catro e cinco centros.

Redes modulares: cadrada e triangular.

Concepto de simetría, xiro e translación aplicado as composicións modulares.

Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións aplicándoos ao deseño de composicións con módulos.

Representación obxectiva de sólidos. Introdución aos sistemas de medida e sistemas perspectivos. Vistas diédricas dun sólido. Anotación básica das vistas.

Comprender o concepto de proxección e aplicalo ao debuxo das vistas de obxectos, con coñecemento da utilidade das anotacións, practicando sobre as tres vistas de obxectos sinxelos e partindo da análise das súas vistas principais. Anotación básica das vistas.

*Introdución ás axonometrías e ás súas características. Axonometría cabaleira aplicada volumes sinxelos.

*Comprender e practicar o procedemento da perspectiva cabaleira aplicada a volumes elementais.

*Axonometría isométrica aplicada a volumes sinxelos.

*Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de volumes sinxelos.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica.

ACTIVIDADES Competencias

Explica verbalmente ou por escrito os exemplos

Explica verbalmente ou por escrito os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).

Utilización dun modelo expositivo con apoio dos apuntes de debuxo técnico, apoiados con el cañón da clase e con a realización de os debuxos na pizarra..Utilizaranse apúntelos do profesor, que están colgados na Web do instituto, onde o alumno poderá utilizalos, coma se fosen o seu libro. Esixiranse láminas de cada un de cada os exercicios. ( polígonos, tanxencias, curvas técnicas)

Realizaranse composicións artísticas, aplicando os exercicios anteriormente de polígonos, curvas técnicas s utilizando as leis da Gestal estudada na outra avaliación. Representasen emocións.

Realizaranse composicións artísticas, aplicando os exercicios anteriormente realizados utilizando

CM

CCTS

CAA

CAIP


Clasifica correctamente calquera polígono de tres a cinco lados, diferenciando claramente se é regular ou irregular.

Estudar a construción de polígonos regulares coñecendo o lado.

Constrúe correctamente polígonos regulares de ata cinco ( tambén heptágono, octógono e eneágono) lados, coñecendo o lado. Estándares: -O alumno fará láminas e controis co trazados limpos, correctos, có as normas do debuxo técnico. – O alumno fará láminas e controis cos trazados correctos e limpos. – O alumnos farán láminas o controis cos trazados correctos coa posibilidade de un fallo. – O alumno os controis e láminas non estean superados.

38

Comprender as condicións dos centros e as rectas tanxentes en distintos casos de tanxencia e enlaces.

Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias, utilizando adecuadamente as ferramentas.

Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias e rectas, utilizando adecuadamente as ferramentas.

Estándares:- O alumno farán láminas e controis correctos, limpas, e sen fallos.- Os alumnos farán láminas e controis limpos, correctos e cun algún fallo nas figuras.- Os alumnos farán láminas e controis correctos co algúns fallos de execución.

as leis da Gestal estudada na outra avaliación. Representasen emocións.

Controis das figuras que o profesor teña a ben facer.

Realizaranse composicións artísticas aplicando os enlaces, óvalo, ovoides e espirais.

Comprender a construción do óvalo e do ovoide básicos, aplicando as propiedades das tanxencias entre circunferencias.

Analizar e estudar as propiedades das tanxencias nos óvalos e nos ovoides.

Constrúe correctamente un òvalo regular, coñecendo o diámetro maior. Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos.

Constrúe varios tipos de óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos


Aplicar as condicións das tanxencias e enlaces para construír espirais de dous, tres, catro e cinco centros.

Constrúe correctamente espirais de dous, tres, catro e cinco centros.


Estudar os conceptos de simetrías, xiros e translacións aplicándoos ao deseño de composicións con módulos.

Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos

Explicar detidamente o concepto de proxección, e os diferentes tipos de proxección, cunha exposición apoiada por nosos apuntes, poderase utilizar a Web coa aplicación de Antonio cadrado, para un maior resultado. Realizaranse exercicios de obtención de vistas.

Comprender o concepto de proxección e aplicalo ao debuxo das vistas de obxectos, con coñecemento da utilidade das anotacións, practicando sobre as tres vistas de obxectos sinxelos e partindo da análise das súas

Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes, identificando as tres proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.

O alumno farán láminas e controis correctos, limpas, e sen fallos.- Os alumnos farán láminas e controis limpos, correctos e

39

vistas principais. cun algún fallo nas figuras.- Os alumnos farán láminas e controis correctos co algúns fallos de execución.

Comprender e practicar o procedemento da perspectiva cabaleira aplicada a volumes elementais.

Constrúe a perspectiva cabaleira de prismas e cilindros simples, aplicando correcta os coeficientes de redución sinxelos.

O alumno farán láminas e controis correctos, limpas, e sen fallos.- Os alumnos farán láminas e controis limpos, correctos e cun algún fallo nas figuras.- Os alumnos farán láminas e controis correctos co algúns fallos de execución.

Facer pezas simples. aplicando ou claroscuro

Comprender e practicar os procesos de construción de perspectivas isométricas de volumes sinxelos.

Realiza perspectivas isométricas de volumes sinxelos, utilizando correctamente a escuadra e o cartabón para o trazado de paralelas

O alumno farán láminas e controis correctos, limpas, e sen fallos.- Os alumnos farán láminas e controis limpos, correctos e cun algún fallo nas figuras.- Os alumnos farán láminas e controis correctos co algúns fallos de execución.

INDICADORES DE LOGRO Comprender e saber realizar figuras xeométricas regulares.

Curiosidade por visualizar formas aspectos perceptivos que suxiren o efecto do espazo.

Valoración da capacidade espacial para visualizar formas tridimensionais.

Obxectividade e exactitude na representación dos obxectos bidimensionais e tridimensionais.

Esforzarse por emprega-lo volume e o espazo como forma de comprender mellor a realidade que nos rodea.

Sensibilidade e interese polas estruturas modulares.

Goce co proceso de realización artística.

Respecto polas normas de conservación de materiais e utensilios.

40

Confianza nas propias capacidades de destreza.

Interese por comprender o sistema diédrico ortogonal como sistema de representación de obxectos.

Comprender e saber realizar figuras sinxelas mediante ligazóns.

Interese polo emprego destes sistemas ao longo da historia e das distintas culturas onde se empregaron.

Valoración da precisión, rigor e limpeza na realización de representacións que o requiran.

O alumno é capaz de memorizar cada unha das figuras indicadas.

TEMPORALIZACIÓN

PRIMEIRA AVALIACIÓN:

Representación obxectiva de sólidos. Introdución aos sistemas de medida e sistemas perspectivos. Vistas diédricas dun sólido.

Isométrica.

Caballera.

Construción de polígonos regulares dado o lado.

Tanxencias e enlaces. Propiedades e consideracións xeométricas das tanxencias.

Tanxencias e enlaces en curvas técnicas: óvalos e ovoides.

Propiedades e características das tanxencias, óvalos e ovoides.

Enlaces en curvas técnicas. Espirais: propiedades e características.



Proceso creativo. Métodos creativos aplicados a procesos de artes plásticas e deseño.proceso creativo desde a idea inicial ata a execución definitiva.

A imaxe como representación da realidade. Iconicidade na imaxe gráfica.

41

Niveis de iconicidade. bosquexo ou apuntamento como estudo previo ao resultado final

Natureza da cor. Cor luz e cor pigmento.

Temperatura da cor.

Simbolismo da cor.

Materiais e técnicas de debuxo e pintura. Técnicas plásticas: secas, húmidas e mixtas



Lugares xeométricos fundamentais. Circunferencia, mediatriz, bisectriz e mediana

Redes modulares: cadrada e triangular.

Concepto de simetría, xiro e translación aplicado as composicións modulares.




Ilusións ópticas.

Leis ou principios da Gestalt

Imaxe en movemento: posibilidades expresivas. Linguaxe visual. Signo visual. Significante e significado.

Linguaxe da imaxe. Aprender a ler a imaxe. Denotación e connotación.

Fotografía. A fotografía como medio de comunicación Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

*Recursos visuais presentes en mensaxes publicitarias visuais e audiovisuais.

*Publicidade: principais recursos visuais empregados nela.

*Cine. O cine como medio de comunicación.

*Linguaxe multimedia como ferramenta de traballo.

Non é moi extenso, é extensísimo. Temos dúas horas, as mesmas que en 1º e segundo a programación de educación, tes que volver dar, revisar toda a programación de 1º curso por exemplo en debuxo técnico máis tanxencias, curvas técnicas, espirais, vistas, caballera e isométrica. Necesitaríase todo un curso enteiro para poder dar só o bl

42

Contidos mínimos de 3ºESO: Os contidos mínimos, determinaránnolo os estándares de aprendizaxes de cada un dos bloques de contidos. Hai que recordar que é obrigatorio a entrega de cada unha dos traballos propostos. Aqueles alumnos que polas súas características de capacidade (aínda que non teñan adaptación curricular), o profesor vexa que non comprenden, que aínda non están maduros para a comprensión xeométrica, quitaráselles os estándares de aprendizaxe correspondentes ás frases subliñadas. O profesor poderá establecer preguntas de examen adecuadas a diferentes tipos de alumno, sempre que o profesor observe: o alumno é traballador, esfórzase, pero non logra ver, nin executar certos exercicios. O alumno é respetuoso, entrega co interese as láminas pedidas e limpas. Non se considera que o alumno co dificultades mereza esta deferencia curricular, si o alumno estivo durante as avaliacións e durante o curso: interrompendo a clase, non entregando os exercicios limpos e en tempo, faltando a clase sen a xustificación médica adecuada. En ningún caso, o profesor adaptará as preguntas a aqueles alumnos que abandonen a materia. Tampouco adaptará os contidos a aqueles alumnos con ou sen dificultades que ao final de curso presenten todos os traballos atrasados.

Considérase que un alumno posúe uns contidos mínimos para obter como apta a materia, se logra alcanzar:

Crea composicións aplicando procesos creativos sinxelos, mediante propostas por escrito, axustándose aos obxectivos finais.

Coñece e aplica métodos creativos para a elaboración de deseño gráfico, deseños de produto, moda e as súas múltiples aplicacións.

Comprende e emprega os niveis de iconicidade da imaxe gráfica, elaborando bosquexos, apuntamentos, e debuxos esquemáticos, analíticos e miméticos.

Realiza modificacións da cor e as súas propiedades empregando técnicas propias da cor pigmento e da cor luz, aplicando as TIC o non, para expresar sensacións en composicións sinxelas.

Representa con claroscuro a sensación espacial de composicións volumétricas sinxelas.

Realiza composicións abstractas con diferentes técnicas gráficas para expresar sensacións por medio do uso da cor.

Identifica encadramentos e puntos de vista nunha fotografía.

Explica verbalmente ou por escrito os exemplos máis comúns de lugares xeométricos (mediatriz, bisectriz, circunferencia, esfera, rectas paralelas, planos paralelos, etc.).

Constrúe correctamente polígonos regulares dada a circunferencia e o lado.

Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias, utilizando adecuadamente as ferramentas.

Resolve correctamente os casos de tanxencia entre circunferencias e rectas, utilizando adecuadamente as ferramentas.

Constrúe correctamente un óvalos e ovoides, segundo os diámetros coñecidos.

Constrúe correctamente espirais de dous, tres, catro e cinco centros.

Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos.

Debuxa correctamente as vistas principais de volumes frecuentes, identificando as tres proxeccións dos seus vértices e as súas arestas.

Executa deseños aplicando repeticións, xiros e simetrías de módulos

Realización de pezas en isométrica e cónica frontal sinxelas.

Analiza as causas polas que se produce unha ilusión óptica aplicando coñecementos dos procesos perceptivos.

Identifica e clasifica ilusións ópticas segundo as leis da Gestalt.

Deseña ilusións ópticas baseándose nas leis da Gestalt.

43

Distingue significante e significado nun signo visual.

Identifica encadramentos e puntos de vista nunha fotografía.

Deseña, en equipo, mensaxes visuais e audiovisuais con distintas funcións utilizando diferentes linguaxes e códigos, seguindo de xeito ordenado as fases do proceso (guión técnico, storyboard, realización, etc.), e valora de xeito crítico os resultados.

44

CURSO DA ESO (4º ESO)

OBXECTIVOS DO CURSO

1. Observar e describir graficamente as formas e obxectos do ámbito natural, urbano ou doméstico, captando para poñer en evidencia a constancia da súa estrutura sobre a súa aparencia.

2. Idear e representar gráfico-plasticamente modelos secuenciais rítmicos en relación con conceptos expansivos, utilizando redes e módulos de dous ou tres dimensións e empregando sistemas de representación diversos.

3. Interpretar no espazo, real ou ideado, tendo en conta a proporcionalidade dos elementos do conxunto e utilizando a cor, a textura e a luz como factores emotivos do contido

4. Saber utilizar os sistemas de representación nos casos necesarios e todos aqueles elementos xa apresos. Experimentar, compoñer composicións individuais e en grupo.

5. Saber as leis compositivas, coñecer as tensións e o movemento de cadros.

6. Recoñecer obras de arte, apreciar o feito artístico, o seu patrimonio, o respecto e a divulgación das obras de arte.

7. Saber aplicar todo aquilo que coñecemos geométricamente, para crear obras de expresión libre.

8. Coñecer os fundamentos dos sistemas de representación, sistema diédrico (as súas vistas), caballera, isométrica, cónica.

9. Distinguir os posibles obxectivos das imaxes nos medios de comunicación visual: cinema, televisión, vídeo e deseño.

10. Analizar os elementos lingüísticos básicos das imaxes propias dos medios de comunicación visual, e saber interpretar correctamente as intencións das súas mensaxes e o carácter dos seus contidos comunicativos, así como as diferentes técnicas empregadas na súa confección. Poder crear menxajes.

11. Interpretar, individual ou conxuntamente, temas ou ideas mediante composicións tridimensionais, utilizando materiais ou técnicas variadas.

12. Coñecer os diversos materiais, técnicas e procedementos sinxelos, axeitados para a realización de imaxes gráfico-plásticas, mediante os cales se interpretan realidades ou ideacións dende un punto de vista obxectivo ou subxectivo.

45

13. Utilizar os sistemas descritivos para representar, de acordo aos seus métodos específicos de trazado, estruturas sólidas e secuencias espaciais de módulos tridimensionais, formadas por cubos, tetraedros e octaedros, incorporando recursos gráfico-plásticos de todo tipo para a realización de proxectos completos: memoria, esbozo, vistas, perspectivas e maquetas.


15. Respectar os valores e as normas nos procesos comunicativo e integralos na expresión de ideas a través de mensaxes visuais con disposición construtiva ante novos retos.





BLOQUE 1: Expresión plástica.

obxectivos

CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN

A linguaxe plástica e visual na creación da composición artística.

Realizar composicións creativas, individuais e en grupo, que evidencien as capacidades expresivas da linguaxe plástica e visual, desenvolvendo a creatividade e expresándoa preferentemente coa subxectividade da súa linguaxe persoal ou empregando os códigos, a terminoloxía e os procedementos da linguaxe visual e plástica, co fin de enriquecer as súas posibilidades de comunicación.

46

3

4

5

6

7

11

12

14

16

17

18

19

Leis da composición.

Leis da composición: movemento, ritmo e liñas de forza.

Cor como ferramenta simbólica.

Realizar obras plásticas experimentando e utilizando diferentes soportes e técnicas, tanto analóxicas coma dixitais, valorando o esforzo de superación que supón o proceso creativo.

Técnicas de expresión gráfico-plásticas. Experimentación con diversos materiais.

Interese pola investigación sobre materiais, soportes, técnicas e ferramentas con fins concretos, así como a utilización das tecnoloxías da información nas creación propias.

Iniciativa, creatividade e autoesixencia no proceso de produción propio.

Elixir os materiais e as técnicas máis axeitadas para elaborar unha composición sobre a base duns obxectivos prefixados e da auto-avaliación continua do proceso de realización.

Seguimento do proceso de creación: bosquexo, proxecto, presentación final e avaliación (reflexión propia e avaliación colectiva).

Elaboración de proxectos plásticos de forma cooperativa.

Realizar proxectos plásticos que comporten unha organización de forma cooperativa, valorando o traballo en equipo coma fonte de riqueza na creación artística.

Lectura e valoración de obras artísticas e imaxes en distintos soportes.

Análise de distintas obras de arte situándoas na época, na técnica e no estilo aos que pertencen. Valoración do patrimonio artístico.

Recoñecer en obras de arte a utilización de elementos e técnicas de expresión, apreciar os estilos artísticos, valorar o patrimonio artístico e cultural como un medio de comunicación e satisfacción individual e colectiva, e contribuír á súa conservación a través do respecto e divulgación das obras de arte.

47

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica.


Realizar composicións creativas, individuais e en grupo, que evidencien as capacidades expresivas da linguaxe plástica e visual, desenvolvendo a creatividade e expresándoa preferentemente coa subxectividade da súa linguaxe persoal ou empregando os códigos, a terminoloxía e os procedementos da linguaxe visual e plástica, co fin de enriquecer as súas posibilidades de comunicación.

Realiza composicións artísticas seleccionando e utilizando os elementos da linguaxe plástica e visual.

Utilización dun modelo expositivo con apoio de tutoriales de internet. As leis compositivas, o movemento, ritmo e cor. Recordar a cor e a súa simboloxía.

-Facer unha composición abstracta, utilizando os elementos estudados en anos anteriores como os elementos plásticos, cuadriláteros, polígonos tipo KandisKy, Mirou...

- Mural no centro educativo sobre o arte prehistórico

Estudos sobre arte rupestre.

Elixirase unha ou dúas de cada grupo e pintarase nas paredes do centro educativo.

Ver e analizar cadros onde poidan ver a súa composición, os seus movementos, as súas tensións.

CL

CCA

CID

CAA

CAIP

Realizar obras plásticas experimentando e utilizando diferentes soportes e técnicas, tanto analóxicas coma dixitais, valorando o esforzo de superación que supón o proceso creativo

Aplica as leis de composición, creando esquemas de movementos e ritmos, empregando os materiais e as técnicas con precisión.

Estuda e explica o movemento e as liñas de forza dunha imaxe.

Cambia o significado dunha imaxe por medio da cor.

Elixir os materiais e as técnicas máis axeitadas para elaborar unha composición sobre a base duns obxectivos prefixados e da autoavaliación continua do proceso de realización.

Coñece e elixe os materiais máis axeitados para a realización de proxectos artísticos.

Utiliza con propiedade os materiais e os procedementos máis idóneos para representar e expresarse en relación ás linguaxes gráficoplásticas, mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.

Realizar proxectos plásticos que comporten unha organización de forma cooperativa, valorando o traballo en equipo coma fonte de riqueza na creación artística.

Entende o proceso de creación artística e as súas fases, e aplícao á produción de proxectos persoais e de grupo.

Recoñecer en obras de arte a utilización de elementos e técnicas de expresión, apreciar os estilos artísticos, valorar o patrimonio artístico e cultural como un medio de comunicación

Explica, empregando unha linguaxe axeitada, o proceso de creación dunha obra artística, e analiza os soportes, os materiais e as técnicas gráfico-plásticas que constitúen a imaxe, así como os seus elementos

48

e satisfacción individual e colectiva, e contribuír á súa conservación a través do respecto e divulgación das obras de arte.

compositivos.

Analiza e le imaxes de obras de arte e sitúaas no período ao que pertencen.

Indicadores de logro Sentido crítico ante as desproporcións e desaxustes compositivos.

Valoración da proporción e das simetrías no ámbito cotián.Goce coa composición como ferramenta significativa na construción da obra gráfico-plástica.

Rigor crítico e curiosidade científica ante a análise dos elementos plásticos como fundamentos esenciais da representación de imaxes.

Valoración das normas de presentación, organización e método nos traballos.

Consideración de calquera manifestación artística, con independencia dos seus aspectos superfluos e anecdóticos.

Saber cales son as leis compositivas máis relevantes.

BLOQUE 2: Debuxo técnico.


1

2

4

7

8

11

12

Utensilios de debuxo técnico: estudo e manexo.

Trazados xeométricos: cuadriláteros, polígonos regulares e división da circunferencia.

Tanxencias e enlaces.

Aplicación dos procedementos de trazado de cuadriláteros, polígonos, tanxencias e enlaces no deseño de motivos xeométricos.

Interpretación das pezas a través das súas vistas diédricas.

Trazado, medidas e posición correctas das vistas de pezas sinxelas. Liñas vistas e ocultas. Esbozo á man alzada e con utensilios de debuxo técnico.

Analizar a configuración de deseños realizados con formas xeométricas planas, creando composicións onde interveñan diversos trazados xeométricos, utilizando con precisión e limpeza os materiais de debuxo técnico

Diferenciar e utilizar os sistemas de representación gráfica, recoñecendo a utilidade do debuxo de representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o deseño e a enxeñaría.

Realización de vistas y su anotaciones. Conocimiento del punto, la línea y el plano para una mayor comprensión de las vistas

49

13

14

16

17

18

19

Perspectiva cabaleira. Posición dos eixes e coeficiente de redución. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas.

Sistema axonométrico: isometría. Posición dos eixes. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas. Perspectiva cónica central. Perspectiva cónica oblicua. Análise das posibilidades da posición do punto de vista.

en el sistema diédrico.

Realización de piezas en isométrica, caballera , conica oblicua y cónica frontal.

Debuxo asistido por computador. Trazado de pezas planas e tridimensionais sinxelas.

Utilizar programas de debuxo por computador para construír trazados xeométricos e pezas sinxelas nos sistemas de representación.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica. ACTIVIDADES Competencias

Analizar a configuración de deseños realizados con formas xeométricas planas, creando composicións onde interveñan diversos trazados xeométricos, utilizando con precisión e limpeza os materiais de debuxo técnico.

Diferencia o sistema de debuxo descritivo do perceptivo

O profesor expoñerá na pizarra, as construcións que o alumno ten que realizar e aprender.

O alumno terá que realizalos en clase, despois ou á vez co profesor ,segundo o seu grado de dificultade.

Realización dun elemento deseñados polos alumno, mediante enlace armónico.

CM

CCTS

CCA

CID

CAA

CAIP

Resolve problemas sinxelos referidos a cuadriláteros e polígonos utilizando con precisión os materiais de debuxo técnico

Resolve problemas básicos de tanxencias e enlaces.

Resolve e analiza problemas de configuración de formas xeométricas planas e aplícao á creación de deseños persoais.

Diferenciar e utilizar os sistemas de representación gráfica, recoñecendo a utilidade do debuxo de representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o deseño e a enxeñaría.

Visualiza formas tridimensionais definidas polas súas vistas principais.

Realización de vistas e a súas anotacións. Coñecemento del punto, a línea y el plano para una maior comprensión das vistas no sistema diédrico.

Realización de pezas en isométrica, caballera , cónica oblicua e cónica frontal

Exposición da teoría, con realización de exercicios básicos en todos os sistemas nomeados.

Realización de elementos cotiáns en diferentes sistemas de representación.

Realización de barco de papel en sistema cónico central e oblicuo.

Utilización o claroscuro na execución

Debuxa as vistas (alzado, planta e perfil) de figuras tridimensionais sinxelas

S. Diédrico: A representación do punto, a recta e o plano. Rectas notables do plano. Puntos contidos nos planos e figuras planas contidas nos planos.

Debuxa perspectivas de formas tridimensionais, utilizando e seleccionando o sistema de representación máis axeitado.

Realiza perspectivas cónicas frontais e oblicuas, elixindo o punto de vista máis adecuado.

50

das pezas

Utilizar programas de debuxo por computador para construír trazados xeométricos e pezas sinxelas nos sistemas de representación.

Utiliza as tecnoloxías da información e da comunicación para a creación de deseños xeométricos sinxelos.

Gustaríame ensinar aos alumnos a creación de figuras básicas como cubos ou pirámides, cos programas de QCAD, AutoCAD.

INDICADORES DE LOGRO:

Estudio dos elementos característicos dunha forma.

Representación técnica de formas xeométricas planas.

Representación de formas cotiás mediante a aplicación dos trazados técnicos xeométricos estudados.

Representación de formas atendendo ao claroscuro.

Valoración da precisión e do rigor que esixen os trazados técnicos xeométricos.

Interese por dispoñer e manter os instrumentos do debuxo técnico nun bo estado de conservación e limpeza.

Recoñecemento da importancia que ten a construción e composición de formas orgánicas e xeométricas.

Representación do punto, da recta e do plano no sistema diédrico.

Representación de volumes sinxelos utilizando os distintos sistemas.

BLOQUE 3: Fundamentos do deseño.

obxectivos CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN 1

2

3

12

Análise das linguaxes visuais cotiás (arte, deseño, publicidade, etc.).

Fases do proceso de deseño.

Análise da estética e a funcionalidade do deseño industrial de obxectos.

Percibir e interpretar criticamente as imaxes e as formas do seu ámbito cultural, con sensibilidade cara ás súas calidades plásticas, estéticas e funcionais, e apreciando o proceso de creación artística, en obras propias e alleas, e distinguir e valorar as súas fases.

51

13

16

17

18

19

Análise da estética e funcionalidade do feísmo arquitectónico.

Campos de aplicación do deseño. Identificar os elementos que forman a estrutura da linguaxe do deseño.

Deseño de composicións modulares utilizando trazados xeométricos.

Compoñentes da imaxe corporativa: nome, cor, tipografía, logotipo, deseño, etc.

Secuenciación e elaboración de proxectos creativos adaptados ás áreas do deseño.

Informática ao servizo dos proxectos de deseño.

Planificación dun proxecto artístico.

Realizar composicións creativas que evidencien as calidades técnicas e expresivas da linguaxe do deseño adaptándoas ás áreas, e valorando o traballo en equipo para a creación de ideas orixinais.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Metoloxía didáctica.


Percibir e interpretar criticamente as imaxes e as formas do seu ámbito cultural, con sensibilidade cara ás súas calidades plásticas, estéticas e funcionais, e apreciando o proceso de creación artística, en obras propias e alleas, e distinguir e valorar as súas fases.

Coñece os elementos e as finalidades da comunicación visual.

O profesor, mediante internet, ensinará elementos arquitectónicos, obxectos da comunidade galega. Analizará o chamado feísmo arquitectónico.

CM

CL

CCTS

CID

CSC

CCA

CAA

CAIP

Observa e analiza os obxectos do contorno na súa vertente estética, de funcionalidade e de utilidade, utilizando a linguaxe visual e verbal.

Identificar os elementos que forman a estrutura da linguaxe do deseño.

Identifica e clasifica obxectos en función da familia ou a rama do deseño.

Realizar composicións creativas que evidencien as calidades técnicas e expresivas da linguaxe do deseño adaptándoas ás áreas, e valorando o traballo en equipo para a creación de ideas orixinais.

Realiza distintos tipos de deseño e composicións modulares utilizando as formas xeométricas básicas, estudando a organización do plano e do espazo.

Realización de composicións modulares(Azulexos árabes).

Creación dunha imaxe corporativa ( cunha empresa ficticia ou familiar).

A creación da imaxe corporativa, podía realizarse en ordenadores, pero os ordenadores do centro

Coñece e planifica as fases de realización da imaxe corporativa dunha empresa.

52

Realiza composicións creativas e funcionais adaptándoas ás áreas do deseño, valorando o traballo organizado e secuenciado na realización de calquera proxecto, así como a exactitude, a orde e a limpeza nas representacións gráficas.

están moi obsoletos, polo que esta actividade concluirase en casa ou de forma artesanal.

Planifica os pasos na realización de proxectos artísticos e respecta o realizado por compañeiros e compañeiras.

Utiliza as novas tecnoloxías da información e da comunicación para levar a cabo os seus propios proxectos artísticos de deseño

INDICADORES DE LOGRO: Curiosidade e interese por coñecer as múltiples imaxes que poden ofrecer os obxectos.

Rigor crítico e curiosidade científica ante a análise dos elementos plásticos como fundamentos esenciais da representación de imaxes.

Valoración das normas de presentación, organización e método nos traballos.

Consideración de calquera manifestación artística, con independencia dos seus aspectos superfluos e anecdóticos.

Exactitude, limpeza,traballo, silencio, interese.

BLOQUE 4: Linguaxe audiovisual e multimedia.


9

10

11

Tipos de planos cinematográficos. Análise dos factores expresivos e a súa simboloxía.

Realización dun storyboard.

Identificar os elementos que forman a estrutura narrativa e expresiva básica da linguaxe audiovisual e multimedia, e describir correctamente os pasos necesarios para a produción dunha mensaxe audiovisual, e valorando o labor de equipo.

Estudo de planos, angulacións e movementos de cámara Recoñecer os elementos que integran as

53

12

14

15

16

17

18

19

no cine.

Criterios estéticos na elaboración de fotografías.

Finalidade expresiva das imaxes fotoxornalísticas.

linguaxes audiovisuais e as súas finalidades

Creación dixital de imaxes.

Deseño dun proxecto publicitario.

Desenvolvemento dun proxecto persoal.

Realizar composicións creativas a partir de códigos utilizados en cada linguaxe audiovisual, amosando interese polos avances tecnolóxicos vinculados a estas linguaxes.

Análise crítica da linguaxe publicitaria. Amosar unha actitude crítica ante as necesidades de consumo creadas pola publicidade, rexeitando os elementos desta que supoñan discriminación sexual, social ou racial.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE

Metoloxía didáctica. ACTIVIDADES

Competencias

Identificar os elementos que forman a estrutura narrativa e expresiva básica da linguaxe audiovisual e multimedia, e describir correctamente os pasos necesarios para a produción dunha mensaxe audiovisual, e valorando o labor de equipo.

Analiza os tipos de plano que aparecen en películas cinematográficas, valorando os seus factores expresivos

.

Realización dun

documental sobre a

realización dos murais

prehistóricos

CM

CL

CCTS

CID

CSC

CCA

CAA

CAIP

Realiza un storyboard a modo de guión para a secuencia dunha película

Recoñecer os elementos que integran as linguaxes audiovisuais e as súas finalidades

Ve películas cinematográficas nas que identifica e analiza os planos, as angulacións e os movementos de cámara.

Analiza e realiza fotografías, tendo en conta criterios estéticos.

Compila imaxes de prensa e analiza as súas finalidades.

Realizar composicións creativas a partir de códigos utilizados en cada linguaxe audiovisual, amosando interese polos avances tecnolóxicos vinculados a estas linguaxes.

Elabora imaxes dixitais utilizando programas de debuxo por computador.

Elaborar Flyers

Proxecta un deseño publicitario utilizando os elementos da linguaxe gráficoplástica

54

Realiza un proxecto persoal seguindo o esquema do proceso de creación.

Amosar unha actitude crítica ante as necesidades de consumo creadas pola publicidade, rexeitando os elementos desta que supoñan discriminación sexual, social ou racial.

Analiza elementos publicitarios cunha actitude crítica desde o coñecemento dos elementos que os compoñen.

Indicadores de logro Apreciación dos aspectos técnicos e creativos dos medios de comunicación visual.

Sensibilización pola interacción das distintas linguaxes: plástico, musical, verbal e xestual.

Interese polas novas tecnoloxías como instrumento poderoso de información e expresión.

Elaboración dunha animación.

Coñecer e saber os diferentes planos utilizados nunha comunicación audiovisual.

Elaboración dun Flyers.

Traballo, silencio, interese.

TEMPORALIZACIÓN PRIMEIRA AVALIACIÓN:

Proporción e escalas.

Utensilios de debuxo técnico: estudo e manexo.

Trazados xeométricos: cuadriláteros, polígonos regulares e división da circunferencia.


Aplicación dos procedementos de trazado de cuadriláteros, polígonos, tanxencias e enlaces no deseño de motivos xeométricos.

Interpretación das pezas a través das súas vistas diédricas.

Trazado, medidas e posición correctas das vistas de pezas sinxelas. Liñas vistas e ocultas. Esbozo á man alzada e con utensilios de debuxo técnico.

Perspectiva cabaleira. Posición dos eixes e coeficiente de redución. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas.

Sistema axonométrico: isometría. Posición dos eixes. Liñas vistas e ocultas. Rotulaxe. Escalas. Perspectiva cónica central. Perspectiva cónica oblicua. Análise das posibilidades da posición do punto de vista.

A linguaxe plástica e visual na creación da composición artística. Leis da composición.


55










A linguaxe plástica e visual na creación da composición artística. Leis da composición.










.


Análise das linguaxes visuais cotiás (arte, deseño, publicidade, etc.).

Fases do proceso de deseño.

Análise da estética e a funcionalidade do deseño industrial de obxectos.

Análise da estética e funcionalidade do feísmo arquitectónico.

Deseño de composicións modulares utilizando trazados xeométricos.

Compoñentes da imaxe corporativa: nome, cor, tipografía, logotipo, deseño, etc.

Secuenciación e elaboración de proxectos creativos adaptados ás áreas do deseño.

Informática ao servizo dos proxectos de deseño.

Planificación dun proxecto artístico.

Tipos de planos cinematográficos. Análise dos factores expresivos e a súa simboloxía.

Realización dun storyboard.

de planos, angulacións e movementos de cámara no cine.

Criterios estéticos na elaboración de fotografías.

Finalidade expresiva das imaxes fotoxornalísticas.

Creación dixital de imaxes.

Deseño dun proxecto publicitario.

Desenvolvemento dun proxecto persoal.

Análise crítica da linguaxe publicitaria.

56

Contidos mínimos de 4º ESO: Os contidos mínimos, determinaránnolo os estándares de aprendizaxes de cada un dos bloques de contidos. Hai que recordar que é obrigatorio a entrega de cada unha dos traballos propostos. Aqueles alumnos que polas súas características de capacidade (aínda que non teñan adaptación curricular), o profesor vexa que non comprenden, o profesor poderá establecer preguntas de examen adecuadas a diferentes tipos de alumno, sempre que o profesor observe: o alumno é traballador, esfórzase, pero non logra ver, nin executar certos exercicios. O alumno é respetuoso, entrega con interese as láminas pedidas e limpas. Non se considera que o alumno mereza esta deferencia curricular, si o alumno estivo durante as avaliacións e durante o curso: interrompendo a clase, non entregando os exercicios limpos e en tempo, faltando a clase sen a xustificación médica adecuada. En ningún caso, o profesor adaptará as preguntas a aqueles alumnos que abandonen a asignatura. Tampouco adaptará os contidos a aqueles alumnos con ou sen dificultades que ao final de curso presenten todos os traballos atrasados.Considérase que un alumno posúe uns contidos mínimos para obter como apta a materia, se logra alcanzar: Recordo que en 4º da ESO a asignatura é optativa (aqueles alumnos que non teñan interese en traballar, que pensen que non lle serven para os seus estudos ou traballos posteriores, non teñen a necesidade de collela).

Sabe e aplica as leis de composición, creando esquemas de movementos e ritmos, empregando os materiais e as técnicas con precisión.

Estuda e explica o movemento e as liñas de forza dunha imaxe.

Diferencia o sistema de debuxo descritivo do perceptivo.

Resolve problemas sinxelos referidos a cuadriláteros e polígonos utilizando con precisión os materiais de debuxo técnico

Resolve problemas básicos de tanxencias e enlaces.

Resolve e analiza problemas de configuración de formas xeométricas planas e aplícao á creación de deseños persoais.

Visualiza formas tridimensionais definidas polas súas vistas principais.

Debuxa as vistas (alzado, planta e perfil) de figuras tridimensionais sinxelas.

S. Diedrico: A representación do punto, a recta e o plano. Rectas notables do plano.

Debuxa perspectivas de formas tridimensionais, utilizando e seleccionando o sistema de representación máis axeitado.

Realizar pezas en perspectiva isométrica e caballera coa escala pedida.

Realiza perspectivas cónicas frontais e oblicuas, elixindo o punto de vista máis adecuado.

57

Realiza composicións modulares utilizando as formas xeométricas básicas, estudando a organización do plano e do espazo.

Analiza e aprende os tipos de plano que aparecen en películas cinematográficas, valorando os seus factores expresivos. Saber cales son os movementos de cámara, angulacións, que é unha escena, unha secuencia.

Realización de todos os traballos realizados polo profesor. Con exactitude, limpeza, interese.

58

RECURSOS PARA A AVALIACIÓN 1º,3º y 4º ESO

PROCEDIMIENTOS DE AVALIACIÓN INTRUMENTOS PARA LA AVALIACIÓN.

1.- Observación directa do traballo diario. 2.- Valoración das tarefas mandara o diseñadas para a avaliación (valoración cualitativas). 3.- Valoriación cuantitativa do avance individual o colectivo si as hubiera (provas das calificacións).

3.- Valoriación cuantitativa do avance individual o colectivo si as hubiera (provas das calificaciónsCriterios de cualificación respecto aos

exames. Grao de rematado.

Grao de plasmacións dos contidos.

Realización correcta de cada un dos contidos o exercicios.

Posibles causas de desconto na nota:

Uso incorrecto do material.

Facer exercicios sen o lapis axeitado o material:

Realización de exercicios sen precisión,orde ou e limpeza

Entrega de exercicios sucios ou en mal estado

Facer os exercicios mal.

2.- Valoracións cualitativas do avance individual o colectivo (anotacións, puntacións, preguntas na clase, comportamento, traballo na clase, traballo na casa, concentracións...). Criterios de

cualificación respecto das prácticas.

Grao de rematado.

Grao de plasmación dos contidos.

Creatividade e orixinalidade.

Realización correcta de cada un dos contidos o exercicios.

Limpeza e orden, entrega en tempo.

Posibles causas de desconto na nota:

Uso incorrecto do material. O emprego incorrecto dos instrumentos de debuxo.

As especificacións técnicas do profesor (marxes, cadros de rotulación, medidas, normalización, …) deberán ser tidas en conta polo alumno.

Nas lámina de debuxo técnico a realización errónea da metade ou máis dos exercicios suporá a repetición da mesma.

Da mesma maneira as láminas avaliadas negativamente poderán ser repetidas se o profesor así o requirise ou o alumnoquixese subir a nota.

Realización de exercicios sen precisión,orde ou e limpeza

Entrega de traballos sucios

Entrega de exercicios fóra do prazo (0´5 por semana máximo 3 puntos da nota final.)

As láminas en mal estado deberán ser repetidas.

As preguntas en clase serán moi importantes para ver o

Debate o exposición nos traballos requiridos, cada unha das unidades.

Traballos requiridos cada una das unidades.

Traballos feitos na clase das unidades referidas.

Avaliacións das competencias requiridas nas unidades dadas.

Elaboracións colectivas pedidas.

Controis pedidos nas unidades requiridas.

Observacións do profesor no traballo e no esforzo do alumno na clase.

Posuír o material adecuado.

O profesor puntuará no seu caderno aqueles alumnos que non traballe, que non traian o material*, que falen continuamente, que se levante reiteradamente do seu posto de traballo sen un consentimento ou unha xustificación adecuada.. *Posteriormente falarase sobre material.

59

seguimento de coñecemento adquirido. 1.- Observación directa do traballo diario. O profesor puntuará no seu caderno aqueles alumnos que non traballe, que non traian o material, que falen continuamente, que se levante reiteradamente do seu posto de traballo sen un consentimento ou unha xustificación adecuada, que non respondan correctamente as preguntas en clase. descontarase 1 punto da nota final de avaliación aquelas persoas que teñan 4 faltas de traballo no caderno do profesorpor avaliación. Descontarase 1 punto aqueles alumnos que teña 5 en anotacións de exercicios o preguntas negativas en clase o no entregen os traballos a tiempo . 1punto positivo se ten 5 anotacións afirmativas en clase e que entregen os traballos a tempo.

Para os alumnos en 1º ESO e 3º da ESO terán que sacar un 3,5 de cualificación cuantitativa para a valoración da cualificativa. Para os alumnos en 4º ESO terán que sacar un 4 de cualificación cuantitativa para a valoración da cualificativa.

SISTEMA DE CALIFICACIÓN. No caso da SECCIÓN BILINGÜE é preciso destacar que na avaliación non se terá tanto en conta os aspectos relacionados coa lingua estranxeira como os relacionados coa materia en si mesma: execución de traballos, demostración de coñecementos, etcétera.

Cualificación cuantitativa: PROBA TEÓRICA/PRÁCTICA escrita consistente nunha serie de preguntas sobre conceptos ou exercicios explicados en clase.. 40% si houbese controis. Pode ocorrer que o profesor realice pequenos controis de prácticas (no bloque de debuxo técnico) nun trimestre, estes bloques que posiblemente se refiran ao bloque de perspectiva (obtención de vista, isométrica, caballera ou cónica), xuntaranse e farase a media por tema, se existise outro control doutro tema diferente farase a media e buscarase o 40% sempre que os bloques dos controis supere o 4 de puntuación

Cualificacións cualitativas: 1. Traballos feitos na clase.50% . Recordo que descontarase 1 punto da nota final de avaliación aquelas persoas que teñan 4 faltas de traballo no caderno do profesor por avaliación . Descontarase 1 punto aqueles alumnos que teña 5 en anotacións de exercicios o preguntas negativas en clase. 1punto positivo se ten 5 anotacións afirmativas en clase da nota final da avaliación.

Observación directa do traballo diario. 10%

Non se fará media coa puntuación cuantitativa si non se entregaron o 75% dos traballos en clase.

Os traballos que non se fixeron na clase por motivo xustificado como enfermidades, excursións … (xustificante do médico o do seu titor) poderán realizalos na casa ou serán substituídos por outros que o profesor se lle mande. Os traballos “extras” que o alumno poda facer o profesor poderá cualificalos na sección de actitudinais de traballo.

Pídese ao alumno e a pais, un respecto á figura do profesor, xa que o seu obxectivo é ensinar coñecementos ou/e destrezas. Aprender a aprender é unha das competencias posiblemente máis difíciles de ensinar.

60

PLANES DE RECUPERACIÓN DE SECUNDARIA :

O alumno terá que aprobar as tres avaliacións. Superar a terceira non significa ter todas as demais superadas, xa que todos os alumnos terán que entregar os traballos realizados e superar los obxectivos nas demais avaliacións

Ter aptas dúas avaliacións, tampouco supón superar a materia, xa que terán que presentar todos os traballos etc... e demostrar que se superan los obxectivos como os demais

Aquel alumno ou alumna que abandone a materia será convocado a realizar un

exame práctico de toda a materia desenvolvida no curso. Así mesmo e antes de comezar o exame deberá entregar ordenados nunha carpeta todos os exercicios

relativos aos temas do curso BEN EXECUTADOS. Si o abandono é por avaliación, o alumno poderá eliminar o abandono coa entrega

dos traballos, control de coñecementos e cambio de actitude. Aquelas persoas que o profesor considere que abandonaron a sinatura, a nota final

de curso non superará o 5, si optan á opción de recuperar. Considerarase abandono este departamento a aquel alumno que non traballe en clase,

e que non entrega o 25% das láminas esixidas e nos exames non contesta ó 20%. (hai que ter

en conta que os alumnos deben traballar en clase) Só se lles poñerán o 5 na avaliación final aínda que merezan máis,por comparativa e

xustiza, xa que non é o mesmo traballar todos os días que un só día. Os alumnos que suspendan unha avaliación, terán que entregar todos os traballos demandados polo

profesor (que poden ser traballos extras a maiores)tamén segundo valore o profesor, poderán facerlle outro control escrito ou oral, para comprobar si os contidos están fixados.

Aqueles alumnos que non superen de dous a tres avaliacións, terán que presentar os traballos pedidos polo profesor, poderán repetilo si o resultado é negativo neses traballos ( tamén terán a opción de pedirlle ao profesor a posibilidade de cambialos por outros traballos equiparables máis conforme posiblemente ao seu estilo). Terán obrigatoriamente que optar a unha proba de coñecemento que demostre que os obxectivos de área están cumpridos, o control versará sobre todos os contidos mínimos.

Entre avaliacións:

Entrega dos traballos non presentados en cada unha das avaliacións. Control similar de contidos teóricos ou prácticos dos realizados en cada

avaliación.

Se o profesor considera oportuno e dependendo dos temas para tratar, o alumno poderá recuperar os controis individualmente no canto do control total do trimestre.

Proba de setembro:

Será aconsellable que aqueles alumnos ou alumnas que teñan a materia pendente para setembro presenten todos os exercicios de recuperación debidamente ordenados e aténdose ao solicitado en cada proposta. A entrega será efectuada o día

sinalado para o exame e antes deste. Aqueles alumnos que presente debidamente os

exercicios, poderán superar o exame escrito cunha puntuación de 4.(esixirase ao alumno un trazado semellante no efectuado entre a láminas e o exame da avaliación, xa que se puido constatar a realización noutros anos de láminas por persoas alleas)

Aqueles alumnos que non entreguen os traballos pedidos, ou os traballos estean sen terminar ou mal presentados, para aprobar a materia terán que superar o 5 de puntuación.

Os exercicios: Tanto os apuntes ( no caso do debuxo técnico, están paso a paso)como as láminas que deben realizar, poñeranse na Web do centro educativo como todos os anos.

Esta criterio de valoración, realizarase en 1º, 3º e 4º da ESO

61

Para aqueles alumnos que non teñan posibilidade de acceder a internet, na conserxería do

centro terán o mesmo cadernillo o cal poderán conseguilo a cambio dun diñeiro por fotocopiarlo

PENDENTES SECUNDARIA REPETIDORES

Os alumnos realizarán uns exercicios que poderán ser similares aos exercicios realizados polo nivel: Abra dous días onde o xefe de seminario Mª Luisa Matías Domínguez, terá a aula aberta para guiar ás persoas de pendentes, repetidores ou alumnos con características especiais, con dificultades...que serán no recreo grande os martes e xoves.Pero estes recreos non serán obligatorios para o profesor Os alumnos poderán ir voluntariamente, para ser guiados, expoñer dúbidas, para facer alí os traballos....aqueles alumnos que non vaian, será pola súa responsabilidade ou por que pensarán que non teñen problemas de comprensión.

Existirán máis tempo á atención dos alumnos (como se levan realizando fai anos), como os recreos pequenos do luns e venres, pero estes recreos non serán obligatorios para o profesor. Os outros recreos non asistirá si existe un claustro ou unha demanda de actividade...por dirección.

Os alumnos terán tres avaliacións como os demais alumnos. Serán corrixidos polo profesor que lles instrúe no curso. Os traballos entregaránselles a el e o exame poñeraos o profesor.

Aqueles alumnos que non teñan a asignatura de plástica, debuxo técnico, ou debuxo artístico ese ano, serán guiados polo xefe de seminario. poderán facer un control de contidos nun ou dous recreos grandes, segundo vexo o xefe de seminario.

Aqueles alumnos que non entregaron traballos, nin realizaron todos os exames en cada unha das avaliacións, poderán ter dereito a un exame final, onde a puntuación mínima será de 5.

As probas terán a mesma valoración que nos examen de setembro (4 para os alumnos que fagan as láminas ).

Os alumnos que se presenten en setembro de pendentes doutros anos, terán o mesmo rango que os alumnos normais ( en internet, terán o cuadernillo e exercicios paso a paso que o profesor esixiralles).

Todos aqueles alumnos que habendo repetido curso, sígaselles vendo o profesor respectivo con deficiencias na materia (por dificultades, non por vagancia), poderán ter dúas opcións cambio de actividade a outras máis atractivas pero similares de contidos (sempre que o profesor considéreo oportuno) e a segunda opción será ir aos recreos marcados polo xefe de seminario para poder facer alí os traballos ou expoñerlle alí as súas dúbidas.

62

Aqueles alumnos que tivesen coñecementos suspensos dun ano para outro, e os contidos dese ano volvésense a repetir e estes contidos aprobásense, automáticamente serán excluídos de examinalos nos pendentes.

Exemplo: en primeiro da ESO se imparten ao final de curso, os polígonos de tres a cinco dada a circunferencia circunscrita. en terceiro ao principio de geometría vólvense a dar de tres a 12.

É moi importante que os alumnos teñan moi presente que nos tempos dedicados nos recreos polo

profesor, os alumnos terán que estar traballando e en silencio, sen armar balbordo nin bulla. Aquel

alumno que non siga as instrucións será expulsado do aula e si é reiterativo, non poderá beneficiarse

desta posibilidade.

Elementos transversais:

A interrelación que existe neste seminario con outras materias, a diversidad de actividades , onde intentamos cada ano cambiar os temas das nosas prácticas, fai un dos seminarios máis versátiles e máis proclives para os temas transversales.

Moitas das prácticas versan na educación de valores, desenvolvemento persoal e a iniciativa empresarial.Así realizamos.

Donación de órganos (animación).

Respecto á natureza (animación).

Violencia de xénero (pinturas de camiseta, carteis publicitarios e grandes carteis para concursar).

Confianza e respecto aos demais (autorretratos).

Lectura (todos os anos adoitamos facer cartel sobre o ganador das letras galegas).

Iniciativa persoal e empresarial, (imagotipos de empresas supostas ou de familiares).

Educación vial (creación de signos, símbolos e sinais de orientación no centro).

Respecto pola contorna e o seu centro educativo ( decoración do centro educativo, para crear un espazo san, alegre).

Participamos coa biblioteca (realizámoslle carteis para fomentar a lectura).

Participamos co seminario de galego (proxecto dragalia, coa creación de dragones ).

Participamos co seminario de lingua castelá (carteis de Don Quixote).

Con bioloxía ( animaciones )....

63

Atención á diversidade: A atención á diversidad xa se contempla en cada un dos contidos mínimos, onde se fala dela. También O tratamento á diversidade, debe aplicarse dende o momento en que se detectan distintos niveis de coñecementos e actitudes nos alumnos. Os traballos propostos sempre pódense matizar simplificando ou complicando as formulacións segundo conveña en cada caso, por iso a atención á diversidade esta contemplada principalmente nas actividades, as cales poderán responder a tres niveis de dificultade (alta, media, baixa, ).

Dificultade alta: destinada aqueles alumnos que resolven as tarefas normais con facilidade, poranlles actividades máis complexas e actividades extras para poder desenvolver máis as súas capacidades. As actividades extras daranlles sempre que achan rematado os seus exercicios anteriormente, e non supoñan unha carga extra de tempo.

Dificultade media: Serán as actividades programadas normalmente polo profesor segundo o seu curso académico.

Dificultade baixa: Aqueles alumnos que lles é dificultosa a realización das actividades e a súa comprensión, pero queren aprender e se esforzan. As actividades serán máis sinxelas, tamén lles porá actividades de reforzo intentando que consigan o nivel académico axeitado ao seu nivel.

Quedan descartados da atención á diversidade aqueles alumnos que por desidia non intenten realizar as actividades, non estuden os coñecementos conceptuais esixidos para realizar correctamente os contidos procedimentais, non poñan esforzo nin interese.

64

OBXECTIVOS DA ETAPA BACHARELATO DIBUXO TÉCNICO

O bacharelato, segundo o Decreto 126/2008, do 19 de xuño, contribuirá a desenvolver nas alumnas e nos alumnos as capacidades que lles permitan:

Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global,adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

Consolidar unha madurez persoal e social que lles permita actuar de maneira responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico.

Ser quende prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades existentes e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas con discapacidade.

Reforzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para aproveitar eficazmente as aprendizaxes e mais como medio para o desenvolvemento persoal.

Dominar, tanto na expresión oral coma na escrita, a lingua galega e a lingua castelá.

Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras.

Utilizar eficazmente e con responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación.

Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma solidaria no desenvolvemento e mellora do seu contorno social.

Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as habilidades básicas propias da modalidade de bacharelato elixida.

Comprender os elementos e procedementos fundamentais dos métodos científicos e da investigación. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto do medio natural e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego.

65

Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, autoconfianza e sentido crítico.

1. Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o sentido estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural.

2. Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social e impulsar condutas e hábitos saudables.

3. Reforzar actitudes de respecto e de prevención no ámbito da seguridade viaria.

4. Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

OBXECTIVOS XERAIS DA ÁREA DE DEBUXO TÉCNICO

As materias de Debuxo Técnico I e Debuxo Técnico II segundo o Decreto 126/2008, do 19 de xuño perseguen os seguintes obxectivos:

Utilizar adecuadamente e con destreza tanto os instrumentos como a terminoloxía específica do debuxo técnico.

Valorar a importancia que ten o correcto acabamento e a presentación do debuxo no referido á diferenciación dos distintos trazos que o configuran, a súa exactitude e limpeza e o coidado do soporte.

Considerar o debuxo técnico como unha linguaxe científica, valorando a necesidade de coñecer a súa sintaxe para poder expresar e comprender a información.

Coñecer e comprender os principais fundamentos da xeometría métrica aplicada para resolver problemas de configuración e descrición de formas no plano.

Comprender e empregar os sistemas de representación para resolver problemas xeométricos no espazo e representar figuras tridimensionais no plano.

Valorar a universalidade da normalización no debuxo técnico e aplicar as principais normas UNE e ISO referidas á obtención, posición e acoutamento das vistas das formas descritas.

Conseguir a destreza e a rapidez necesarias ao empregar o esbozo e a perspectiva a man alzada como medios de expresión gráfica.

Planificar e reflexionar sobre o proceso de realización de calquera construción xeométrica tanto de forma individual como colectiva, sendo capaces de

66

establecer con flexibilidade e responsabilidade as relacións necesarias naquelas actividades que requiran dun traballo colectivo.

Integrar os coñecementos de debuxo técnico dentro dos procesos tecnolóxicos e en aplicacións da vida cotiá, revisando e valorando o estado de consecución do proxecto ou actividade sempre que sexa necesario.

Interesarse polas novas tecnoloxías e os programas de deseño, utilizando e valorando as súas posibilidades na elaboración dos planos técnicos dun proxecto.

BACHARELATO: O DEBUXO TÉCNICO I E II

O que di o Decreto 126/2008, do 19 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currículo de bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia é o seguinte:

Desde a antigüidade o ser humano utilizou o debuxo como un medio de representación con que comunicarse e expresarse. O debuxo técnico, cos seus primeiros pasos que se remontan máis de 2.000 anos na historia, representa aquela parte do debuxo que trata de darnos unha visión da realidade da forma máis fiable posible fronte ao debuxo artístico que busca comunicar ideas e sensacións.

O debuxo técnico tal como o entendemos na actualidade nace nos albores do século XIX e toma corpo con achegas posteriores tan decisivas coma a xeometría descritiva, que facilita a representación de formas tridimensionais sobre superficies bidimensionais, e a normalización, aquel conxunto de regras e preceptos que garante o proceso de planificación,elaboración, aplicación e mellora das distintas actividades relacionadas co deseño e a fabricación do produto.

Tradicionalmente os contidos desta materia agrúpanse en tres grandes seccións, sempre relacionadas entre si, aínda que con entidade propia: a xeometría métrica aplicada, utilizada para resolver problemas xeométricos e de configuración de formas planas; a xeometría descritiva, que nos axuda a representar sobre un soporte plano o debuxo de formas e corpos volumétricos; e a normalización, que ten por obxectivo unificar os criterios da representación gráfica.

No desenvolvemento das actividades profesionais que se relacionan co debuxo técnico, cada vez cobra máis forza o uso das novas tecnoloxías, polo que hoxe en día os deseños curriculares tratan de recoller o uso de programas asistidos por ordenador. Con todo, o seu uso non debe ser entendido como un contido curricular máis, senón como unha ferramenta de axuda nun futuro exercicio profesional e no ámbito educativo

PRIMEIRO CURSO DE BACHARELATO (1º BACH)

1. Coñecer e empregar axeitadamente os útiles de debuxo técnico para realizar trazados xeométricos.

2. Diferenciar e utilizar os diferentes instrumentos e materiais de xeito adecuado á fin proposto.

67

3. Coñecer e empregar axeitadamente os convencionalismos e elementos xeométricos con precisión e rigor para dar obxectividade ás solucións gráficas.

4. Analizar os trazados xeométricos fundamentais baseados na perpendicularidade e en o paralelismo, estudando a proporcionalidade entre segmentos.

5. Coñecer os fundamentos teóricos sobre ángulos e as súas aplicacións na resolución de problemas gráficos.

6. Coñecer e analizar trazados fundamentais relativos á circunferencia e as rectificacións de diferentes tipos de arcos desta.

7. Coñecer e empregar na resolución de problemas gráfico-técnicos as transformacións isométricas.

8. Coñecer e empregar na resolución de problemas gráfico-técnicos as transformacións isomórficas.

9. Coñecer e empregar na resolución de problemas gráfico-técnicos as transformacións anamórficas.

10. Analizar e debuxar os triángulos e as súas construcións.

11. Analizar e debuxar os cuadriláteros e as súas construcións.

12. Analizar e debuxar os polígonos regulares convictos.

13. Analizar e debuxar os polígonos regulares estrelados.

14. Trazar tanxencias entre recta e circunferencia.

15. Trazar circunferencias tanxentes entre si.

16. Coñecer e empregar na resolución de problemas gráfico-técnicos os trazados de enlaces.

17. Coñecer os fundamentos teóricos das curvas técnicas.Analizar e debuxar óvalos, ovoides, espirais e volutas mediante diferentes procedementos.

18. Coñecer os fundamentos teóricos das curvas cónicas. Analizar e debuxar elipses, parábolas e hipérbolas mediante diferentes procedementos.

19. Analizar os fundamentos de diferentes tipos de proxección e coñecer os sistemas de representación.

20. Coñecer os fundamentos teóricos do sistema diédrico ortogonal clásico e o método directo.

68

21. Resolver problemas de definición de puntos, rectas e planos tanto no sistema diédrico clásico como no método directo.

22. Analizar os fundamentos dos seguintes apartados dentro do sistema diédrico ortogonal: interseccións, paralelismo, perpendicularidade, distancias e ángulos no sistema diédrico clásico e no método directo.

23. Coñecer a importancia que ten o sistema de representación axonométrico (ortogonal e oblicuo) dentro da xeometría descritiva e no debuxo técnico. Recoñecer o sistema (isométrico, dimétrico, trimétrico, perspectiva cabaleira) co que representáronse os obxectos.

24. Debuxar nas diferentes axonometrías, resolvendo problemas de puntos, rectas, planos e representación de sólidos.

25. Saber debuxar no sistema cónico frontal e cónico oblicuo obxectos sinxelos.

26. Coñecer e aplicar as normas de cotación.






69

BLOQUE 1: Xeometría e debuxo técnico.


Trazados xeométricos.

Instrumentos e materiais do debuxo técnico.

Recoñecemento da xeometría na nature-za.

Identificación de estruturas xeométricas na arte.

Valoración da xeometría como instrumen-to para o deseño gráfico, industrial e arquitec-tónico.

Trazados fundamentais no plano.

Operacións con segmentos.

Mediatriz.

Paralelismo e perpendicularidade.

Determinación de lugares xeométricos. Aplicacións.

Elaboración de formas baseadas en redes modulares.

Circunferencia e círculo.

Ángulos.

Trazado de polígonos regulares.

Resolución gráfica de cuadriláteros e polígonos.

Representación de formas planas.

Trazado de formas proporcionais.

Resolución gráfica de triángulos.

Determinación, propiedades e aplica-cións dos seus puntos notables.

Proporcionalidade e semellanza.

Resolver problemas de configuración de formas poligonais sinxelas no plano coa axuda de utensilios convencionais de debuxo sobre taboleiro, aplicando os fundamentos da xeometría métrica de acordo cun esquema paso a paso e/ou unha figura de análise elaborada previamente.

70

Análise de trazado de formas poligonais por triangulación, radiación e itinerario.

Construción e utilización de escalas gráficas.

Transformacións xeométricas elemen-tais: xiro, translación, simetría homotecia e afi-nidade. Identificación de invariantes. Aplica-cións.


Resolución de problemas básicos de tanxencias e enlaces. Aplicacións.

Construción de curvas técnicas, óvalos, ovoides e espirais.

Aplicacións da xeometría ao deseño arquitectónico e industrial.

Xeometría e novas tecnoloxías.

Aplicacións de debuxo vectorial en 2D.

Exercicios de aplicación de trazado de tanxencias e enlaces.

Debuxar curvas técnicas e figuras planas compostas por circunferencias e liñas rectas, aplicando os conceptos fundamentais de tanxencias, resaltar a forma final determinada e indicar graficamente a construción auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Competencias

Resolver problemas de configuración de formas poligonais sinxelas no plano coa axuda de utensilios convencionais de debuxo sobre taboleiro, aplicando os fundamentos da xeometría métrica de acordo cun esquema paso a paso e/ou unha figura de análise elaborada previamente.

.Deseña, modifica ou reproduce formas baseadas en redes modulares cadradas coa axuda do escuadro e o cartabón, utilizando recursos gráficos para destacar claramente o trazado principal elaborado das liñas auxiliares utilizadas.

CL

CM

CID

CAA

CAIP

Determina coa axuda de regra e compás os principais lugares xeométricos de aplicación aos trazados fundamentais no plano, e comproba graficamente o cumprimento das condicións establecidas.

Relaciona as liñas e os puntos notables de triángulos, cuadriláteros e polígonos coas súas propiedades, e identifica as súas aplicacións.

Comprende as relacións métricas dos ángulos da circunferencia e o círculo, describe as súas propiedades e identifica as súas posibles aplicacións.

Resolve triángulos coa axuda de regra e compás, aplicando as propiedades das súas liñas e os puntos notables, e os principios xeométricos elementais, e xustifica o procedemento utilizado.

71

Deseña, modifica ou reproduce cuadriláteros e polígonos analizando as relacións métricas esenciais e resolvendo o seu trazado por triangulación, radiación, itinerario ou relacións de semellanza.

Reproduce figuras proporcionais determinando a razón idónea para o espazo de debuxo dispoñible, construíndo a escala gráfica correspondente en función da apreciación establecida e utilizándoa coa precisión requirida.

Comprende as características das transformacións xeométricas elementais (xiro, translación, simetría, homotecia e afinidade), identificando as súas invariantes, e aplícaas para a resolución de problemas xeométricos e para a representación de formas planas.

Debuxar curvas técnicas e figuras planas compostas por circunferencias e liñas rectas, aplicando os conceptos fundamentais de tanxencias, resaltar a forma final determinada e indicar graficamente a construción auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.

Identifica as relacións entre puntos de tanxencia, centros e raios de circunferencias, analizando figuras compostas por enlaces entre liñas rectas e arcos de circunferencia

Resolve problemas básicos de tanxencias coa axuda de regra e compás, aplicando con rigor e exactitude as súas propiedades intrínsecas, e utilizando recursos gráficos para destacar claramente o trazado principal elaborado das liñas auxiliares utilizadas.

Aplica os coñecementos de tanxencias á construción de óvalos, ovoides e espirais, e relaciona a súa forma coas principais aplicacións no deseño arquitectónico e industrial.

Deseña a partir dun bosquexo previo ou reproduce á escala conveniente figuras planas que conteñan enlaces entre liñas rectas e arcos de circunferencia, indicando graficamente a construción auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.

IDICADORES DE LOGRO:

Os indicadores de logro que nos indica que o alumno supera este bloque e todo os demais, será o que poida superar os controis que o profesor sométalle.

Os controis estarán versados sobre este determinado bloque 1, os exercicios e problemas que lles poidan poñer o profesor, faranse de dous tipos. Selectividad galega e problemas que versarán sobre as capacidades, como:

Onde está un barco, que desde o faro A e B vese cun ángulo de 45º e desde o faro B e C vese cun ángulo de 60º.

BLOQUE 2: Sistemas de representación.

CONTIDO CRITERIOS DE

72

AVALIACIÓN Fundamentos dos sistemas de representación.

Sistemas de representación na arte.

Evolución histórica dos sistemas de representación.

Sistemas de representación e debuxo técnico. Ámbitos de aplicación.

Vantaxes e inconvenientes. Criterios de selección.

Clases de proxección.

Sistemas de representación e novas tecnoloxías..


Sistema diédrico.

Procedementos para a obtención das proxeccións diédricas.

Disposición normalizada.

Reversibilidade do sistema. Número de proxeccións suficientes.

Representación e identificación de puntos, rectas e planos. Posicións no espazo. Paralelismo e perpendicularidade. Pertenza e intersección.

Proxeccións diédricas de sólidos e espazos sinxelos.

Seccións planas. Determinación da súa verdadeira magnitude.

Procedementos para a obtención e disposición das proxeccións diédricas.

Visualización e debuxo a man alzada de axonometrías a partir das vistas principais de pezas sinxelas.


Relacionar os fundamentos e as características dos sistemas de representación coas súas posibles aplicacións ao debuxo técnico, seleccionando o sistema axeitado ao obxectivo previsto, e identificar as vantaxes e os inconvenientes en función da información que se desexe amosar e dos recursos dispoñibles.

Sistema de planos cotados: aplicacións Representar formas tridimensionais sinxelas a partir de perspectivas, fotografías, pezas reais ou espazos do contorno próximo, utilizando o sistema diédrico ou, de ser o caso, o sistema de planos cotados, dispondo de acordo coa norma as proxeccións suficientes para a súa definición e identificando os seus elementos de xeito inequívoco.

Sistema axonométrico.

Fundamentos do sistema. Disposición dos eixes e utilización dos coeficientes

Debuxar perspectivas de formas tridimensionais a partir de pezas reais ou definidas polas súas proxeccións

73

de redución.

Sistema axonométrico ortogonal, perspectivas isométricas, dimétricas e trimétricas.

Sistema axonométrico oblicuo: perspectivas cabaleiras e militares.

Aplicación do óvalo isométrico como representación simplificada de formas circulares

ortogonais, seleccionando a axonometría axeitada ao propósito da representación, dispondo a posición dos eixes en función da importancia relativa das caras que se desexen amosar e utilizando, de ser o caso, os coeficientes de redución determinados.

Sistema cónico central.

Elementos do sistema. Plano do cadro e cono visual.

Determinación do punto de vista e orientación das caras principais.

Paralelismo. Puntos de fuga. Puntos métricos.

Representación simplificada da circunferencia.

Sistema cónico oblicuo.


Representación de sólidos nos diferentes sistemas.

Debuxar perspectivas cónicas de formas tridimensionais a partir de espazos do contorno ou definidas polas súas proxeccións ortogonais, e valorar o método seleccionado, considerando a orientación das caras principais respecto do plano do cadro e a repercusión da posición do punto de vista sobre o resultado final.


ESTANDARES DE APRENDIZAJE Competencias

Relacionar os fundamentos e as características dos sistemas de representación coas súas posibles aplicacións ao debuxo técnico, seleccionando o sistema axeitado ao obxectivo previsto, e identificar as vantaxes e os inconvenientes en función da información que se desexe amosar e dos recursos dispoñibles.

Identifica o sistema de representación empregado a partir da análise de debuxos técnicos, ilustracións ou fotografías de obxectos ou espazos, e determina as características diferenciais e os elementos principais do sistema.

CL

CM

CID

CAA

CAIP

Establece o ámbito de aplicación dos principais sistemas de representación, e ilustra as súas vantaxes e os seus inconvenientes mediante o debuxo a man alzada dun mesmo corpo xeométrico sinxelo.

Selecciona o sistema de representación idóneo para a definición dun obxecto ou espazo, analizando a complexidade da súa forma, a finalidade da representación, a exactitude requirida e os recursos informáticos dispoñibles.

Comprende os fundamentos do sistema diédrico e describe os procedementos de obtención das proxeccións e a súa disposición normalizada.

Comprende o funcionamento do sistema diédrico, relacionando os seus elementos, convencionalismos e notacións coas proxeccións necesarias para representar inequivocamente a posición de puntos, rectas e planos, e

74

resolve problemas de pertenza, intersección e verdadeira magnitude.

Deseña ou reproduce formas tridimensionais sinxelas, debuxando a man alzada as súas vistas principais no sistema de proxección ortogonal establecido pola norma de aplicación, dispondo as proxeccións suficientes para a súa definición e identificando os seus elementos de xeito inequívoco.

Visualiza no espazo perspetivo formas tridimensionais sinxelas definidas suficientemente polas súas vistas principais, debuxando a man alzada axonometrías convencionais (isometrías e cabaleiras).

Determina seccións planas de obxectos tridimensionais sinxelos, visualizando intuitivamente a súa posición mediante perspectivas a man alzada, debuxando as súas proxeccións diédricas e obtendo a súa verdadeira magnitude.

Representar formas tridimensionais sinxelas a partir de perspectivas, fotografías, pezas reais ou espazos do contorno próximo, utilizando o sistema diédrico ou, de ser o caso, o sistema de planos cotados, dispondo de acordo coa norma as proxeccións suficientes para a súa definición e identificando os seus elementos de xeito inequívoco.

Comprende o funcionamento do sistema de planos cotados como unha variante do sistema diédrico que permite rendibilizar os coñecementos adquiridos, ilustra as súas principais aplicacións mediante a resolución de problemas sinxelos de pertenza e intersección e obtén perfís dun terreo a partir das súas curvas de nivel.

Debuxar perspectivas de formas tridimensionais a partir de pezas reais ou definidas polas súas proxeccións ortogonais, seleccionando a axonometría axeitada ao propósito da representación, dispondo a posición dos eixes en función da importancia

Realiza perspectivas isométricas de corpos definidos polas súas vistas principais, coa axuda de utensilios de debuxo sobre taboleiro, representando as circunferencias situadas en caras paralelas aos planos coordenados como óvalos en lugar de elipses, simplificando o seu trazado.

CL

CM

CID

CAA

75

relativa das caras que se desexen amosar e utilizando, de ser o caso, os coeficientes de redución determinados.

Realiza perspectivas cabaleiras ou planimétricas (militares) de corpos ou espazos con circunferencias situadas en caras paralelas a un só dos planos coordenados, dispondo a súa orientación para simplificar o seu trazado.

CAIP

Debuxar perspectivas cónicas de formas tridimensionais a partir de espazos do contorno ou definidas polas súas proxeccións ortogonais, e valorar o método seleccionado, considerando a orientación das caras principais respecto do plano do cadro e a repercusión da posición do punto de vista sobre o resultado final.

Comprende os fundamentos da perspectiva cónica e clasifica a súa tipoloxía en función da orientación das caras principais respecto ao plano do cadro e a repercusión da posición do punto de vista sobre o resultado final, determinando o punto principal, a liña do horizonte, os puntos de fuga e os seus puntos de medida.

Debuxa coa axuda de utensilios de debuxo perspectivas cónicas centrais de corpos ou espazos con circunferencias situadas en caras paralelas a un só dos planos coordenados, dispondo a súa orientación para simplificar o seu trazado.

Representa formas sólidas ou espaciais con arcos de circunferencia en caras horizontais ou verticais, debuxando perspectivas cónicas oblicuas coa axuda de utensilios de debuxo, simplificando a construción das elipses perspectivas mediante o trazado de polígonos circunscritos, trazándoas a man alzada ou coa axuda de patróns de curvas.

INDICADORES DE LOGRO: Os indicadores de logro que nos indica que o alumno supera este bloque e todo os demais, será o que poida superar os controis que o profesor sométalle.

Os controis estarán versados sobre este determinado bloque 2,pero poderán ter exercicios do bloque 1. Os exercicios e problemas que lles poidan poñer o profesor, faranse de dous tipos. Selectividad galega e problemas que versarán sobre as competencias, como:

Unha pajarita construída por papiroflexia está composta de sete triángulos rectángulos isósceles. Pídese, a escala natural, a perspectiva isométrica da figurita de papel (selectividad 2014 pais vasco)

BLOQUE 3: Normalización.


76

Elementos da normalización consonte a normativa. Valorar a normalización como convencionalismo para a comunicación universal que permite simplificar os métodos de produción, asegurar a calidade dos produtos, posibilitar a súa distribución e garantir a súa utilización polo destinatario final.

Proxecto: necesidade e ámbito de aplicación das normas.

Formatos. Dobra de planos.

Vistas. Liñas normalizadas.

Aplicacións da normalización.

Escalas. Cotación (anotación).. Debuxo industrial.

Debuxo arquitectónico.

Cortes e seccións.

Aplicar as normas nacionais, europeas e internacionais relacionadas cos principios xerais de representación, formatos, escalas, cotación e métodos de proxección ortográficos e axonométricos, considerando o debuxo técnico coma linguaxe universal, valorando a necesidade de coñecer a súa sintaxe e utilizándoo de forma obxectiva para a interpretación de plano técnicos e a elaboración de bosquexos, esquemas, esbozos e planos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Competencias

Valorar a normalización como convencionalismo para a comunicación universal que permite simplificar os métodos de produción, asegurar a calidade dos produtos, posibilitar a súa distribución e garantir a súa utilización polo destinatario final.

Describe os obxectivos e os ámbitos de utilización das normas UNE, EN e ISO, e relaciona as específicas do debuxo técnico coa súa aplicación para a elección e a dobra de formatos, para o emprego de escalas, para establecer o valor representativo das liñas, para dispor as vistas e para a cotación.

CL

CM

CID

CAA

CAIP Aplicar as normas nacionais, europeas e internacionais relacionadas cos principios xerais de representación, formatos, escalas, cotación e métodos de proxección ortográficos e axonométricos, considerando o debuxo técnico coma linguaxe universal, valorando a necesidade de coñecer a súa sintaxe e utilizándoo de forma obxectiva para a interpretación de plano técnicos e a elaboración de bosquexos, esquemas, esbozos e planos.

Obtén as dimensións relevantes de corpos ou espazos representados utilizando escalas normalizadas.

Representa pezas e elementos industriais ou de construción, aplicando as normas referidas aos principais métodos de proxección ortográficos, seleccionando as vistas imprescindibles para a súa definición, dispóndoas axeitadamente e diferenciando o trazado de eixes, liñas vistas e ocultas

Cota pezas industriais sinxelas identificando as cotas necesarias para a súa correcta definición dimensional e dispóndoas de acordo coa norma.

77

Cota espazos arquitectónicos sinxelos identificando as cotas necesarias para a súa correcta definición dimensional e dispóndoas de acordo coa norma.

Representa obxectos con ocos mediante cortes e seccións, aplicando as normas básicas correspondentes.

INDICADORES DE LOGRO. Parte deste bloque (Elementos de normalización, vistas e aplicación á normalización)realizarase na primeira avaliación, logo de construcións elementais, polígonos coñecendo a circunferencia e o lado.

Deste xeito iniciarase o venres coas prácticas sistemas de proxección.

Aplicar correctamente todas as normas UNE,EN,ISO relacionadas co debuxo técnico. Utilizar as escalas correctamente. Limpeza, traballo e exactitude.

TEMPORALIZACIÓN.

1º AVALIACIÓN



Recoñecemento da xeometría na natureza.


Valoración da xeometría como instrumento para o deseño gráfico, industrial e arquitectónico.

Trazados fundamentais no plano. Operacións con segmentos.

Mediatriz.

Paralelismo e perpendicularidade. Determinación de lugares xeométricos. Aplicacións.



Ángulos.






Determinación, propiedades e aplicacións dos seus puntos notables. Proporcionalidade e semellanza.



78

Transformacións xeométricas elementais: xiro, translación, simetría homotecia e afinidade. Identificación de invariantes. Aplicacións.

Normalización ( Vistas. Liñas normalizadas. Aplicacións dá normalización. Escalas. Cotación.)

Sistemas de representación: Procedementos para a obtención dás proxeccións diédricas. Disposición normalizada. Reversibilidade do sistema. Número de proxeccións suficientes. Sistema axonométrico. Trazado de piezas.

Sistema cónico central Trazado de piezas. 2º AVALIACIÓN








Fundamentos dos sistemas de representación.










Proxeccións diédricas de sólidos e espazos sinxelos. 3º AVALIACIÓN





Sistema de planos cotados: aplicacións.


Fundamentos do sistema. Disposición dos eixes e utilización dos coeficientes de redución.












79

CONTENIDOS MÍNIMOS 1º BACH. Ao finalizar o curso o alumno será capaz de Resolver exercicios onde interveñan::



Recoñecemento da xeometría na natureza.


Valoración da xeometría como instrumento para o deseño gráfico, industrial e arquitectónico.

Trazados fundamentais no plano. Operacións con segmentos.

Mediatriz.

Paralelismo e perpendicularidade. Determinación de lugares xeométricos. Aplicacións.



Ángulos.






Determinación, propiedades e aplicacións dos seus puntos notables. Proporcionalidade e semellanza.



Transformacións xeométricas elementais: xiro, translación, simetría homotecia e afinidade. Identificación de invariantes. Aplicacións.








Fundamentos dos sistemas de representación.








Sistema diédrico.

Procedementos para a obtención das proxeccións diédricas.

Disposición normalizada.



Proxeccións diédricas de sólidos e espazos sinxelos.





Sistema de planos cotados: aplicacións


Fundamentos do sistema. Disposición dos eixes e utilización dos coeficientes de redución.











80


Elementos da normalización consonte a normativa.

Proxecto: necesidade e ámbito de aplicación das normas.

Formatos. Dobra de planos.

Vistas. Liñas normalizadas.

Aplicacións da normalización.

Escalas. Cotación.. Debuxo industrial.

Debuxo arquitectónico.

Cortes e seccións.

81

SEGUNDO CURSO DE BACHARELATO (2º BACH)

OBXETIVOS DO CURSO

1. Que o estudante poida comprender, saber e aplicar todos os contidos marcados pola lei de educación.

2. Desenvolver as capacidades que permitan expresar con precisión e obxectividade as solucións gráficas.

3. Apreciar a universalidade do debuxo técnico na transmisión e comprensión das informacións.

4. Coñecer e comprender os fundamentos do debuxo técnico para aplicalos á lectura e interpretación dos deseños, planos e produtos artísticos e á representación de formas, aténdose ás diversas normas, e para elaborar solucións razoadas ante problemas xeométricos no campo da técnica e da arte, tanto no plano, coma no espazo.

5. Valorar a normalización como o convencionalismo idóneo para simplificar, non só na produción, senón tamén a comunicación, dándolle a esta un carácter universal.

6. Comprender e representar formas, aténdose ás normas UNE e ISO.

7. Fomentar o método e o razoamento no debuxo, como medio de transmisión das ideas científico-técnicas.

8. Utilizar con destreza os instrumentos específicos do Debuxo técnico e valorar o correcto rematado do debuxo, así como as melloras que poidan introducir as diversas técnicas gráficas na representación.

9. Potenciar o trazado de esbozo e perspectivas a man alzada, para alcanzar a destreza e rapidez imprescindibles na expresión gráfica.

10. Relacionar o espazo co plano, comprendendo a necesidade de interpretar o volume no plano, mediante os sistemas de representación.

11. Preparar o alumnado para superar as probas reclamadas para unha nova etapa na universidade, ou para unha vida propedéutica.

12. Debuxar nas diferentes axonometrías, resolvendo problemas de puntos, rectas, planos e representación de sólidos.

82






BLOQUE 1: Xeometría e debuxo técnico.

CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN Resolución de problemas xeométricos.

Proporcionalidade. Rectángulo áureo. Aplicacións.

Construción de figuras planas equivalentes

Relación entre os ángulos e a circunferencia. Arco capaz. Aplicacións.

Potencia dun punto respecto a unha circunferencia. Determinación e propiedades do eixe radical e do centro radical. Aplicación á resolución de tanxencias.

Inversión. Determinación de figuras inversas. Aplicación á resolución de

Resolver problemas de tanxencias mediante a aplicación das propiedades do arco capaz, dos eixes e centros radicais e/ou da transformación de circunferencias e rectas por inversión, indicando graficamente a construción auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.

83

tanxencias

Trazado de curvas cónicas e técnicas.

Curvas cónicas. Orixe, determinación e trazado da elipse, a parábola e a hipérbole.

Curvas técnicas. Orixe, determinación e trazado das curvas cíclicas e envolventes.

Resolución de problemas de pertenza, tanxencia e incidencia. Aplicacións.

Homoloxía. Determinación dos seus elementos. Trazado de figuras homólogas. Aplicacións.

Debuxar curvas cíclicas e cónicas e identificar os seus principais elementos, utilizando as súas propiedades fundamentais para resolver problemas de pertenza, tanxencia ou incidencia.

Transformacións xeométricas. Aplicacións.




Afinidade. Determinación dos seus elementos. Trazado de figuras afíns. Construción da elipse afín a unha circunferencia.

Trazado de figuras planas complexas utilizando escalas e construcións auxiliares axeitadas.

Relacionar as transformacións homolóxicas coas súas aplicacións á xeometría plana e aos sistemas de representación, valorando a rapidez e a exactitude nos trazados que proporciona a súa utilización.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Compete

ncias Resolver problemas de tanxencias mediante a aplicación das propiedades do arco capaz, dos eixes e centros radicais e/ou da transformación de circunferencias e rectas por inversión, indicando graficamente a construción auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.

Identifica a estrutura xeométrica de obxectos industriais ou arquitectónicos a partir da análise de plantas, alzados, perspectivas ou fotografías, sinalando os seus elementos básicos e determinando as principais relacións de proporcionalidade.

CL

CM

CID

CAA

CAIP

Determina lugares xeométricos de aplicación ao debuxo aplicando os conceptos de potencia ou inversión.

Transforma por inversión figuras planas compostas por puntos, rectas e circunferencias describindo as súas posibles aplicacións á resolución de problemas xeométricos.

Selecciona estratexias para a resolución de problemas xeométricos complexos, analizando as posibles solucións e transformándoos por analoxía noutros problemas máis sinxelos.

Resolve problemas de tanxencias aplicando as propiedades dos eixes e centros radicais, e indicando graficamente a construción

84

auxiliar utilizada, os puntos de enlace e a relación entre os seus elementos.

Debuxar curvas cíclicas e cónicas e identificar os seus principais elementos, utilizando as súas propiedades fundamentais para resolver problemas de pertenza, tanxencia ou incidencia.

Comprende a orixe das curvas cónicas e as relacións métricas entre elementos, describe as súas propiedades e identifica as súas aplicacións.

Resolve problemas de pertenza, intersección e tanxencias entre liñas rectas e curvas cónicas, aplicando as súas propiedades, e xustifica o procedemento utilizado.

Traza curvas cónicas logo de determinar os elementos que as definen, tales como eixes, focos, directrices, tanxentes ou asíntotas, resolvendo o seu trazado por puntos ou por homoloxía respecto á circunferencia.

Relacionar as transformacións homolóxicas coas súas aplicacións á xeometría plana e aos sistemas de representación, valorando a rapidez e a exactitude nos trazados que proporciona a súa utilización.

Comprende as características das transformacións homolóxicas, identifica os seus invariantes xeométricos e describe as súas aplicacións.

Aplica a homoloxía e a afinidade á resolución de problemas xeométricos e á representación de formas planas.

Deseña a partir dun bosquexo previo ou reproduce á escala conveniente figuras planas complexas, e indica graficamente a construción auxiliar utilizada.


Os controis estarán versados sobre este determinado bloque 1, os exercicios e problemas que lles poidan poñer o profesor, faranse de dous tipos. Selectividad galega e problemas que versarán sobre as capacidades.

BLOQUE 2: Sistemas de representación.

CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN Punto, recta e plano no sistema diédrico.

Resolución de problemas de pertenza, incidencia, paralelismo e perpendicularidade.

Valorar a importancia da elaboración de debuxos a man alzada para desenvolver a visión espacial, analizando a posición relativa entre rectas, planos e superficies, identificando as súas relacións métricas para determinar o sistema de representación

85

Determinación da verdadeira magnitude de segmentos e formas planas.

Construción de figuras planas no sistema diédrico.

Abatemento de planos. Determinación dos seus elementos. Aplicacións.

Xiro dun corpo xeométrico. Aplicacións.

Cambios de plano. Determinación das novas proxeccións. Aplicacións.

Afinidade entre proxeccións.

Problema inverso ao abatemento.

Corpos xeométricos no sistema diédrico.

Representación de poliedros regulares. Posicións singulares. Determinación das súas seccións principais.

Representación de prismas e pirámides

axeitado e a estratexia idónea que solucione os problemas de representación de corpos ou espazos tridimensionais.

Representación de cilindros, conos eesferas. Seccións planas.

Determinación de seccións planas e elaboración de desenvolvementos.

Interseccións.

Xiros, abatementos ou cambios de plano para determinar a verdadeira magnitude de elementos de pezas tridimensionais

Representar poliedros regulares, pirámides, prismas, cilindros e conos mediante as súas proxeccións ortográficas, analizando as posicións singulares respecto aos planos de proxección, determinando as relacións métricas entre os seus elementos, as seccións planas principais e a verdadeira magnitude ou desenvolvemento das superficies que os conforman

Sistemas axonométricos ortogonais.

Posición do triedro fundamental.

Relación entre o triángulo de trazas e os eixes do sistema.

Determinación de coeficientes de redución.

Tipoloxía das axonometrías ortogonais. Vantaxes e inconvenientes.

Representación de figuras planas.


Representación de corpos xeométricos e espazos arquitectónicos. Seccións planas. Interseccións.

Debuxar axonometrías de poliedros regulares, pirámides, prismas, cilindros e conos, dispondo a súa posición en función da importancia relativa das caras que se desexen amosar e/ou da conveniencia dos trazados necesarios, utilizando a axuda do abatemento de figuras planas situadas nos planos coordenados, calculando os coeficientes de redución e determinando as seccións planas principais

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Competen

cias

86

Valorar a importancia da elaboración de debuxos a man alzada para desenvolver a visión espacial, analizando a posición relativa entre rectas, planos e superficies, identificando as súas relacións métricas para determinar o sistema de representación axeitado e a estratexia idónea que solucione os problemas de representación de corpos ou espazos tridimensionais.

Comprende os fundamentos ou principios xeométricos que condicionan o paralelismo e a perpendicularidade entre rectas e planos, utilizando o sistema diédrico ou, de ser o caso, o sistema de planos cotados como ferramenta base para resolver problemas de pertenza, posición, mínimas distancias e verdadeira magnitude.

CL

CM

CID

CAA

CAIP

Representa figuras planas contidas en planos paralelos, perpendiculares ou oblicuos aos planos de proxección, trazando as súas proxeccións diédricas.

Determina a verdadeira magnitude de segmentos, ángulos e figuras planas utilizando xiros, abatementos ou cambios de plano en sistema diédrico e, de ser o caso, no sistema de planos cotados.

Representa o hexaedro ou cubo en calquera posición respecto aos planos coordenados, o resto dos poliedros regulares, prismas e pirámides en posicións favorables, coa axuda das súas proxeccións diédricas, determinando partes vistas e ocultas.

Representar poliedros regulares, pirámides, prismas, cilindros e conos mediante as súas proxeccións ortográficas, analizando as posicións singulares respecto aos planos de proxección, determinando as relacións métricas entre os seus elementos, as seccións planas principais e a verdadeira magnitude ou desenvolvemento das superficies que os conforman

Representa cilindros e conos de revolución aplicando xiros ou cambios de plano para dispor as súas proxeccións diédricas en posición favorable para resolver problemas de medida.

Determina a sección plana de corpos ou espazos tridimensionais formados por superficies poliédricas, cilíndricas, cónicas e/ou esféricas, debuxando as súas proxeccións diédricas e obtendo a súa verdadeira magnitude.

Acha a intersección entre liñas rectas e corpos xeométricos coa axuda das súas proxeccións diédricas ou a súa perspectiva, indicando o trazado auxiliar utilizado para a determinación dos puntos de entrada e saída.

Desenvolve superficies poliédricas, cilíndricas e cónicas, coa axuda das súas proxeccións diédricas, utilizando xiros, abatementos ou cambios de plano para obter a verdadeira magnitude das arestas e caras que as conforman.

Debuxar axonometrías de poliedros regulares, pirámides, prismas, cilindros e conos, dispondo a súa posición en función da importancia relativa das caras que se desexen amosar e/ou da conveniencia dos trazados necesarios, utilizando a axuda do abatemento de figuras planas situadas nos planos coordenados, calculando os coeficientes de redución e determinando as seccións planas principais

Comprende os fundamentos da axonometría ortogonal, clasificando a súa tipoloxía en función da orientación do triedro fundamental, determinando o triángulo de trazas e calculando os coeficientes de redución.

Debuxa axonometrías de corpos ou espazos definidos polas súas vistas principais, dispondo a súa posición en función da importancia relativa das caras que se desexen amosar e/ou da conveniencia dos trazados necesarios.

Determina a sección plana de corpos ou espazos tridimensionais formado por superficies poliédricas, debuxando isometrías ou perspectivas cabaleiras

87

INDICADORES DE LOGRO. Os indicadores de logro que nos indica que o alumno supera este bloque e todo os demais, será o que poida superar os controis que o profesor sométalle.

Os controis estarán versados sobre este determinado bloque 2,pero poderán ter exercicios do bloque 1. Os exercicios e problemas que lles poidan poñer o profesor, faranse de dous tipos. Selectividad galega e problemas que versarán sobre as competencias.

BLOQUE 3: Documentación gráfica de proxectos.

CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN Elaboración de bosquexos, esbozos e planos.

Proceso de deseño ou fabricación: perspectiva histórica e situación actual.

Proxecto: tipos e elementos.

Planificación de proxectos.

Identificación das fases dun proxecto. Programación de tarefas.

Elaboración das primeiras ideas.

Tipos de planos: de situación, de conxunto, de montaxe, de instalación, de detalle, de fabricación ou de construción.

Presentación de proxectos.

Elaboración da documentación gráfica dun proxecto gráfico, industrial ou arquitectónico sinxelo.

Debuxo de bosquexos a man alzada e esquemas. Elaboración de debuxos cotados.

Elaboración de esbozos de pezas e conxuntos.

Elaborar bosquexos, esbozos e planos necesarios para a definición dun proxecto sinxelo relacionado co deseño industrial ou arquitectónico, valorar a exactitude, a rapidez e a limpeza que proporciona a utilización de aplicacións informáticas, planificar de maneira conxunta o seu desenvolvemento, revisar o avance dos traballos e asumir as tarefas encomendadas con responsabilidade.

Posibilidades das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas ao deseño, á edición, ao arquivamento e á presentación de proxectos.

Debuxo vectorial 2D. Debuxo e edición de entidades. Creación de bloques. Visibilidade de capas.

Debuxo vectorial 3D. Inserción e edición de sólidos. Galerías e bibliotecas de modelos. Incorporación de texturas.

Presentar de xeito individual e colectivo os bosquexos, os esbozos e os planos necesarios para a definición dun proxecto sinxelo relacionado co deseño industrial ou arquitectónico, valorar a exactitude, a rapidez e a limpeza que proporciona a utilización de aplicacións informáticas, planificar de maneira conxunta o seu desenvolvemento, revisar o avance dos

88

Selección do encadramento, a iluminación e o punto de vista.

Resolución de exercicios de debuxo técnico utilizando recursos informáticos.

traballos e asumir as tarefas encomendadas con responsabilidade.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTANDARES DE APRENDIZAJE Competen

cias Elaborar bosquexos, esbozos e planos necesarios para a definición dun proxecto sinxelo relacionado co deseño industrial ou arquitectónico, valorar a exactitude, a rapidez e a limpeza que proporciona a utilización de aplicacións informáticas, planificar de maneira conxunta o seu desenvolvemento, revisar o avance dos traballos e asumir as tarefas encomendadas con responsabilidade.

Elabora e participa activamente en proxectos cooperativos de construción xeométrica, aplicando estratexias propias adecuadas á linguaxe do debuxo técnico.

CL

CM

Csc

CID

CAA

CAIP

Identifica formas e medidas de obxectos industriais ou arquitectónicos, a partir dos planos técnicos que os definen.

Debuxa bosquexos a man alzada e esbozos cotados para posibilitar a comunicación técnica con outras persoas.

Elabora esbozos de conxuntos e/ou pezas industriais ou obxectos arquitectónicos, dispondo as vistas, os cortes e/ou as seccións necesarias, tomando medidas directamente da realidade ou de perspectivas a escala, elaborando bosquexos a man alzada para a elaboración de debuxos cotados e planos de montaxe, instalación, detalle ou fabricación, de acordo coa normativa de aplicación.

Presentar de xeito individual e colectivo os bosquexos, os esbozos e os planos necesarios para a definición dun proxecto sinxelo relacionado co deseño industrial ou arquitectónico, valorar a exactitude, a rapidez e a limpeza que proporciona a utilización de aplicacións informáticas, planificar de maneira conxunta o seu desenvolvemento, revisar o avance dos traballos e asumir as tarefas encomendadas con responsabilidade.

Comprende as posibilidades das aplicacións informáticas relacionadas co debuxo técnico, e valora a exactitude, a rapidez e a limpeza que proporciona a súa utilización.

Representa obxectos industriais ou arquitectónicos coa axuda de programas de debuxo vectorial 2D, creando entidades, importando bloques de bibliotecas, editando obxectos e dispondo a información relacionada en capas diferenciadas pola súa utilidade.

Representa obxectos industriais ou arquitectónicos utilizando programas de creación de modelos en 3D, inserindo sólidos elementais, manipulándoos ata obter a forma buscada, importando modelos ou obxectos de galerías ou bibliotecas, incorporando texturas, seleccionando o encadramento, a iluminación e o punto de vista adecuado ao propósito buscado.

Presenta os traballos de debuxo técnico utilizando recursos gráficos e informáticos, de xeito que estes sexan claros e limpos, e que respondan ao obxectivo para os que se realizaron.


Neste bloque, centrarase na execución de elaboración bosquexos, esbozos. O alumno traballará na realización de pezas e a súa anotación polo que os

89

indicadores de logro verémolo nesta execución. A realización de debuxos 2D e 3D en ordenador por AUTOCAD non se poderá realizar por falta de material.

TEMPORALIZACIÓN.

1º AVALIACIÓN

Repasar toda a xeometría plana realizada en 1º de Bach.

Resolución de problemas xeométricos.





Inversión. Determinación de figuras inversas. Aplicación á resolución de tanxencias






transformacións xeométricas. Aplicacións.






Punto, recta e plano no sistema diédrico. 2º AVALIACIÓN

90














Interseccións.


3º AVALIACIÓN









Elaboración de bosquexos, esbozos e planos.



Planificación de proxectos.

Identificación das fases dun proxecto. Programación de tarefas.

Elaboración das primeiras ideas.

Tipos de planos: de situación, de conxunto, de montaxe, de instalación, de detalle, de fabricación ou de construción.

Presentación de proxectos.

Elaboración da documentación gráfica dun proxecto gráfico, industrial ou arquitectónico sinxelo.



91

Posibilidades das tecnoloxías da información e da comunicación aplicadas ao deseño, á edición, arquivo e á presentación de proxectos.

Debuxo vectorial 2D. Debuxo e edición de entidades. Creación de bloques. Visibilidade de capas.

Debuxo vectorial 3D. Inserción e edición de sólidos. Galerías e bibliotecas de modelos. Incorporación de texturas.

Selección do encadramento, a iluminación e o punto de vista.

Resolución de exercicios de debuxo técnico utilizando recursos informáticos

METODOLOXÍA DIDÁCTICA. ACTIVIDADES PARA BACH.DEBUXO TÉCNICO

A metodoloxía utilizada en bacharelato de debuxo técnico, será a tradicional, "Lección maxistral".

Será un método expositivo dos temas estruturado coa finalidade de facilitar información organizada. Non se utilizará libro, pero si apuntes do profesor, e información das Web (Por exemplo Antonio Cadrado).

Os traballos ou tarefas que realizarán o estudantes, basearanse na resolución de exercicios e problemas algúns sacados de selectividade, aquí o alumno enfrontarase a situacións onde ten que saber interpretar enunciados, elixir métodos, utilizar estratexias. A finalidade destes exercicios será a de exercitar, ensaiar e poñer en práctica os coñecementos recibidos.

Un día da semana intentaraseutilizar para a realización de prácticas na clase de exercicios relacionado con prácticas de sistemas de proxección. Para isto adiantaranse temarios como a descomposición de vistas, normalización, proxección en isométrica, cabaleira e cónica oblicua ou central.

Os traballos versasen sobre exercicios de selectividade galega sobre todo, pero tamén en exercicios de selectividades varias onde se fomente as competencias ( como a realización de ganchos, pajaritas de papel en isométrica....)

92

CONTENIDOS MÍNIMOS 2º BACH. Ao finalizar o curso o alumno será capaz de Resolver exercicios onde interveñan::

Repasar toda a xeometría plana realizada en 1º de Bach.

Resolución de problemas xeométricos.





Inversión. Determinación de figuras inversas. Aplicación á resolución de tanxencias












Punto, recta e plano no sistema diédrico.










93





Interseccións.










Elaboración de bosquexos, esbozos e planos.





94

RECURSOS PARA A AVALIACIÓN 1º,2º BACH.

PROCEDIMIENTOS DE AVALIACIÓN INTRUMENTOS PARA LA AVALIACIÓN.

Observación directa do traballo diario.

Valoración das tarefas mandadas ou deseñadas para a avaliación.

Valoriación cuantitativa do avance individual. Criterios de cualificación respecto aos exames. Cualificarase Atendendo a: Grao de rematado, limpeza e Grao de plasmacións dos contidos.

Posibles causas de desconto na nota final dos controis e exames:

Uso incorrecto do material. Non poñer o razoamento do exercicio. Facer exercicios sen o lapis axeitado Realización de exercicios sen precisión,orde ou e limpeza:

desconto de 0,2 por exercicio. utilización de elementos externos á materia, como

calculadora, móbil..... Utilización do método adecuado para a resolución

(normalmente o profesor poderáselle dicir ou por conclusión final, exemplo: se se pide a resolución dun pentágono coñecendo o lado, a puntuación baixará se mo realiza o pentágono dada a circunferencia e despois buscalo por semellanza). Máis da mitade da pregunta.

Pregunta mal feita. Pregunta non razoada ( poner nomenclatura adecuada e

non borrar as liñas auxiliares). Non se poderán borrar as liñas auxiliares ou liñas da

resolución do exercicio.

Valoracións cualitativas do avance individual o colectivo (anotacións, puntacións, preguntas na clase, comportamento, traballo na clase, traballo na casa, concentracións...).

Uso incorrecto do material. O emprego incorrecto dos instrumentos de debuxo poderá supor unha perda de ata medio punto da nota de cada exercicio ou pregunta.

As especificacións técnicas do profesor (marxes, cadros de rotulación, medidas, normalización, …) deberán ser tidas en conta polo alumno. De non seren así poderase descontar ata 2 puntos da nota da lámina.

Nas lámina de debuxo técnico a realización errónea da metade ou máis dos exercicios suporá a repetición da mesma. Da mesma maneira as láminas avaliadas negativamente terán que ser repetidas se o profesor así o requirise.

Realización de exercicios sen precisión,orde ou e limpeza: desconto de ata medio punto da nota de cada exercicio ou pregunta.

Entrega de traballos sucios: desconto sobre a nota total. Emprego correcto das liñas de debuxo. Entrega de exercicios fóra do prazo poderán non ser

recollidos.

Traballos requiridos cada una das unidades.


Avaliacións das competencias requiridas nas unidades dadas.

Controis pedidos nas unidades requiridas.


Preguntas na clase

Posuír o material adecuado.

O profesor puntuará no seu caderno aqueles alumnos que non traballe, que non traian o material*, que falen continuamente, que se levante reiteradamente do seu posto de traballo sen un consentimento ou unha xustificación adecuada..

95

SISTEMA DE CALIFICACIÓN. O profesor utilizase dous procedementos avaliadores, as probas escritas ou exames e as practicas.

Os exercicios terán que ser entregados na data indicada senón penalizaráselles segundo cada profesor.

Se non entregaron todos os exercicios prácticos mandados ese trimestre, non se avaliará o alumno.

O alumno non superará a avaliación se non obtén un mínimo de 5 en todos os controis ou exames. Terán dereito a unha recuperación como mínimo por trimestre.

As prácticas terán un 15% da nota total.

As dúas probas terán que ser superadas para poder computar.

Asistencia a clase de forma regular, xustificando calquera ausencia..

As probas de setembro e pendentes terán as mesmas características das probas teóricas do curso.

Cualificación cuantitativa: PROBA TEÓRICA/PRÁCTICA escrita consistente nunha serie de preguntas sobre conceptos ou exercicios explicados en clase. Con un 85% de puntuación na nota final da avaliación.

Algunhas veces a avaliación pódese facer mediante a media dos controis, os alumnos terán que chegar ao 4 como mínimo para facer a media. Se nestes controis o alumno suspendese mais dun control ou dous deles como máximo dun 4 de puntuación, o alumno terá que facer a recuperación de todo o contido no trimestre.é dicir, se houbese catro controles na 1º avaliación, e o alumno sacase unha puntuación de 5,5,5,4, ese alumno non terá que repetir ningún exame para empezar a contar as demais puntuacións.Se o alumno tivese 5,5,5,3 ese alumno terá que repetir o control da parte suspensa, sacar unha puntuación de mínimo 5, para empezar a contar as demais puntuacións. Se o alumno tivese 5,5, 4, 4 o alumno terá que repetir os dous controis suspensos e obter unha puntuación de 5 en cada unha para empezar a contar as demais puntuacións.Se o alumno tivese 5,5,3,4 ó 5,5,3,3.... o alumno terá que repetir os todos os controis do trimestre (os aptos e os non aptos)

Outras veces e segundo a obxectividade do profesor , leste pode optar por un exame total do trimestre, para que poidan ver, pensar, razoar e resolver o exercicio na súa totalidade. Exemplo no Sistema Diédrico, en calquera sistema de perspectiva coa normalización....Neste caso os controis que como mínimo poderán chegar ao 4, a media dos devanditos controis é un 30% do 85% da nota final da avaliación cuantitativa. *(ultimamente esta forma de avaliar non se están facendo)*

Os exames consistiran en exercicios, moitos deles sacados das probas de selectividade. poderán ter preguntas sobre definicións e demostracións.

Os alumnos terán un día á semana perspectiva polo que no exame de avaliación unha das preguntas poderá ser referente ás perspectivas.

Cualificacións cualitativas:A notatotal posuirá un 15 % da nota final da avaliación Traballos feitos 90% Comportamentos actitudinais de

traballo:Preguntas na clase,traballos extra na casa, respecto co o material e producións da clase e dos compañeiros, silencio na clase....10%. ( se o profesor non tivera nada anotado neste apartado, o 10 % incluirase no apartado anterior)

Non se fará media coa puntuación cuantitativa si non se entregaron o 75% dos traballos en clase.

Pídese ao alumno e a pais, un respecto á figura do profesor, xa que o seu obxectivo é ensinar coñecementos

96

ou/e destrezas. Aprender a aprender é unha das competencias posiblemente máis difíciles de ensinar.

PLANES DE RECUPERACIÓN. : Recuperación: O alumno ten a oportunidade de superar a avaliación cun exame similar ao anterior ou coa entrega das prácticas no realizadas no caso de suspender polos traballos.

Aqueles alumnos que suspendese un control, poderán recuperalo volvendo facer o control do devandito tema. Aqueles

alumnos que suspendesen dous ou máis controis, terán que ir con todos os temas do trimestre.

Aqueles alumnos que suspendan o exame trimestral (cando se fagan o exame trimestral), terán que recuperar devandito exame.

Todos os alumnos que teñan dúbidas, axudas para os coñecementos e as láminas, poderán consultar ao profesor que poderá explicalos nos recreos que teña libres.

SEPTEMBRO

A proba de setembro será das mesmas características que as anteriores. As preguntas versarán sobre a programación.

Non se lles esixirá ningún traballo, nin se deixará ningún cuadernillo (a non ser que o estudante pídao, neste caso proporcionaráselle un cuadernillo de Ismael Ibáñez que poderán fotocopiar en conserxería ou sacalo de internet)

PENDENTES

pendentes terán as mesmas características das probas teóricas do curso.

1º Caso aqueles alumnos que suspendesen 1º de Bach e non teñan a asignatura de debuxo técnico en 2º de Bach: Poderán examinarse de cada unha das avaliacións cos demais compañeiros de 1º(pedindo permiso aos profesores oportunos). Non van ser obligatorios os traballos, pero sería conveniente que se fixesen. O profesor propoñeralle traballo de todas forma. Teño que recordar que o xefe de seminario estará os recreos grandes domartes e o xoves.

2º caso: aqueles estudantes que habendo suspendido 1º de Bach. elixen 2º de debuxo técnico. Estes alumnos poderán aprobar a asignatura aprobando a parte que corresponde á aprobada en segundo. É dicir, en segundo hai tangencias, polo tanto si apróbaa en segundo xa a tería recuperada. Só examinarase das partes que non se repiten ese ano.( este ano a profesora Branca imparte clase en segundo e adoita repetir na 1º avaliación todo o primeiro, polo que si houbese algún alumno con esa pendente e neste caso . Recuperaría primer curso coa 1º avaliación.

97

ABANDONO DA MATERIA

Por acordo da CCP do día 25 de xuño de 2014, no caso do alumnado de Bacharelato con perda de avaliación continua, a totalidade de membros do departamento deberán,. De xeito extraordinario, preparar un único exame final de toda a materia e a nota resultante será a nota final.

Esta proba é extraordinaria e a súa definición e duración serán decisión do profesor.

E nunca obterá máis dun 5 a non se por de abandono xustificación (chamase enfermidade, ou morte dun familiar)

Os materiais en bachillerato e ESO

Os alumnos utilizarán o material dos cartafois de plástica (xa que outros anos tamén eles participaron na recolleita de material).As fotocopias de clase estarán colgadas en internet. Pero tamén as terán na consergería. O diñeiro que o profesor poida pedir, servirá par as fotocopias de exercicios.

O profesor encargarase de entregar material funxible e fotocopias dos seus apuntamentos, xa que non terán libros como anteriormente comentouse. O profesor pedirá o diñeiro correspondente para compralo el e poñelo en común.

Elementos transversais de bachallerato:

A atención á diversidade non se contempla nestes cursos preparatorios para a universidade, os alumnos teñen que saber unha programación ditada pola consellería de educación e con ela pasar a proba da selectividade. Aínda que non se contempla este punto, poranlles a aqueles alumnos con problemas actividades de reforzos, e resolveranlles aquelas dúbidas dos conceptos dese día que poidan ter na mesma clase. Os conceptos non entendidos ou non recordados anteriores volveranse explicar fóra do horario de clase en calquera dos recreos.

98

Contribución ao plan lector.

O departamento de debuxo,opta pola opción B do plan lector, onde cada departamento dedicará 1 hora lectiva á lectura. O sistema será rotatorio, co número de materias do grupo. Quedará excluído o Bacharelato se o profesor o considerase necesario.

Contribución aS Tics.

En todas as materias que se imparten no departamento se contribúe as TIC ao teren como base metodolóxica as novas tecnoloxías. O ordenador é unha ferramenta moi útil e validamente probada á hora de traballar calquera contido. O uso de diapositivas, a posibilidade de empregar diferentes materiais existentes na web, poder proxectar os apuntes propios, empregar vídeos e películas que ilustren os traballos propostos ou por facer son algunhas das posibilidades que nos ofrece. Sería tamén punto a considerar a posibilidade no futuro de poder contar na aula cun encerado dixital.

Criterios para avaliar a programación e a propia práctica docente

Ó final do ano farase a avaliación da programación a través da memoria do curso. Nela se valorará e analizará qué parte da programación habemos de mellorar para o vindeiro curso. Tamén se contempla a posibilidade dunha enquisa que se pasaría ao alumnado ao finalizar o curso.

Este ano por suxestión de alumnos repetidores en 3º ESO e 4º ESO o temario empezarase polos contidos máis "difíciles". En 3º ESO empezaranse polos sistemas de representación: vistas, isométrica e cabaleira. En 4º ESO polo sistema diédrico, isométrica, cabaleirara e cónica.

ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA

En todo momento o departamento de debuxo colaborará co plan de convivencia establecido no centro. De feito moitas das actividades que se realizan na aula contemplan ditas normas de convivencia, fundamentais para poder levar acabo un proceso de ensinanza-aprendizaxe óptimo e positivo.

99

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS e EXTRAESCOLARES

Poderán facerse excursións para ver museos ou actos relacionados coa arte.

Farase murais dentro dos contidos de 4º ESO e de 1º e 2º de debuxo artístico que servirán de prácticas.

Tentarase facer algún seminario dun ou dous ´días os luns pola tarde, como un taller de cerámica....

100

DEBUXO ARTÍSTICO I e II

Xefa do departamento de Debuxo

Mª Luisa Matías Domínguez

101

INDICE:

INTRODUCIÓN.........................................................102

OBXECTIVOS...........................................................103

DEBUXO ARTÍSTICO I: BLOQUE 1.......................105

BLOQUE 2...........................................................107

BLOQUE3............................................................109

BLOQUE4.................................................................112

BLOQUE 5................................................................113

DEBUXO ARTÍSTICO II: BLOQUE 1........................115

BLOQUE 2................................................................117

BLOQUE3.................................................................118

BLOQUE 4 ...............................................................120

BLOQUE 5................................................................123

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN....................127

PLAN DE RECUPERACIÓN.....................................128

PROBA DE SEPTEMBRO........................................129

Alumnos coa materia pendiente de 2º BACH...........130

CONTENIDOS MÍNIMOS 1º BACH..........................131

CONTENIDOS MÍNIMOS 2º BACH..........................132

ELEMENTOS TRANSVERSAIS................................133

ATENCION A DIVERSIDADE....................................133

ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES........................134

102

1. INTRODUCIÓN

Partindo das destrezas e dos coñecementos adquiridos polo alumnado na materia de Educación Plástica, Visual e Audiovisual, da educación secundaria obrigatoria (ESO), en bacharelato afondarase nas destrezas e no conceptos do debuxo como ferramenta do pensamento que participa no proceso creativo, comunicativo, plástico e visual, contribuíndo a adquirir as competencias necesarias para a formación permanente da persoa.

As materias Debuxo Artístico I e II achegan coñecementos teóricos, técnicos e estéticos, fomentando un pensamento diverxente. A aprendizaxe estética debe realizarse sobre bases teóricas e prácticas, fomentando a creatividade, o espírito de investigación e a formación permanente.

De xeito gradual e secuencial, os coñecementos e as destrezas adquiridos en Debuxo Artístico I deben ser a base sobre a que se asente Debuxo Artístico II. Ensinarase e aplicarase o principio de partir do particular para o xeral, para que o alumnado vaia adquirindo as habilidades e os conceptos para construír aprendizaxes significativas, mediante o deseño de proxectos globais.

En Debuxo Artístico I, o alumnado traballa a materia de forma máis obxectiva, para dedicar o segundo curso a aspectos máis subxectivos, desenvolvendo o seu potencial creador orientado cara ás múltiples alternativas formativas artísticas máis acordes cos seus intereses.

Ao traballar de xeito creativo, o alumnado desenvolve a capacidade crítica aplicándoa ás súas propias creacións e ás dos seus compañeiros e as súas compañeiras; valora o feito artístico e goza del, sensibilizándose cara ao contorno para a satisfacción estética e como aspecto motivador para o seu desenvolvemento creativo, potenciando a competencia de conciencia e expresión cultural; debe coñecer os antecedentes artísticos e as achegas de artistas ao debuxo, ás artes plásticas e ao deseño, en xeral, a través da historia, e sobre todo a presenza e a función do debuxo nas manifestacións artísticas contemporáneas. O coñecemento da evolución e a súa valoración positiva do debuxo artístico como linguaxe expresiva e comunicativa reforzará as súas aplicacións nunha sociedade cada vez máis tecnolóxica e inmediata.

A materia de Debuxo Artístico nesta etapa debe proporcionar un panorama amplo das súas aplicacións, orientando e preparando para outras ensinanzas posteriores que o alumnado poida cursar, sexan artísticas ou tecnolóxicas, como base para a formación de profesionais creativos/as: ensinanzas artísticos superiores, ensinanzas profesionais de artes plásticas e deseño, belas artes e outras afíns; en definitiva, ensinanzas creativas nas súas múltiples facetas (interiores, moda, produto gráfico, multimedia, xoiaría, ilustración, deseño web, multimedia, etc.).

Debuxo Artístico I estrutúrase en cinco bloques de contido: "O debuxo como ferramenta", "Liña e forma", "A composición e os seus fundamentos", "A luz: o claroscuro e a textura" e "A cor".

Debuxo Artístico II estrutúrase noutros cinco bloques de contido: "A forma: estudo e transformación", "A expresión da subxectividade", "Debuxo e perspectiva", "O corpo humano como modelo" e "O debuxo no proceso creativo".

Haberá unha maior esixencia na obtención de destrezas e coñecementos que nos sirvan para:

103

Incrementar a capacidade intelectual.

Transmitir ideas, descricións e sentimentos. O ser humano debuxa dende a infancia por puro pracer, case sen decatarse; o debuxo é un medio de expresión dende o principio dos tempos, anterior a outros medios de comunicación, como pode ser a escritura.

Valorar o feito artístico, gozar do feito artístico propio e alleo.

Que a devandita formación xunto ao segundo curso de bacharelato artístico, nos sirva para orientarnos e prepararnos para a posterior elección de futuras ensinanzas, xa sexan artísticas ou técnicas como poden ser ensinanzas profesionais de Artes Plásticas e Deseño, Belas Artes e titulacións afíns, ensinanzas creativas nas súas múltiples facetas: interiores, moda, deseño de produto, gráfico, multimedia, xoiaría, ilustración, animación, deseño web, publicidade…

Os contidos en ambos os dous cursos agruparanse en torno a dous conxuntos conceptuais, que fan referencia á estrutura e á forma:

A estrutura en canto a modo de establecer a organización interna.

A forma como aspecto exterior expresivo.

En Debuxo Artístico I a organización e desenvolvemento dos contidos, aproximaranse máis á formación das capacidades formais como son os elementos, espazo que ocupan, as formas e as súas diferentes técnicas de creación...

En Debuxo artístico II afondarase no estudo de relacións máis subxectivas, como o estudo entre as formas e as súas variables espaciais e lumínicas. O desenvolvemento creador e expresivo do debuxo orientándoos a unha formación máis acorde aos seus intereses artísticos.

2. OBXECTIVOS

No Decreto ..../2015, do 25 de xuño, polo que se establece o currículo da educación secundaria obrigatoria e do bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia dinos literalmente:

Artigo 25. Finalidade

O bacharelato ten como finalidade proporcionarlle ao alumnado formación, madureza intelectual e humana, coñecementos e habilidades que lle permitan desenvolver funcións sociais e incorporarse á vida activa con responsabilidade e competencia. Así mesmo, capacitará o alumnado para acceder á educación superior.

Artigo 26. Obxectivos

O bacharelato contribuirá a desenvolver no alumnado as capacidades que lle permitan:

a) Exercer a cidadanía democrática, dende unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española e do Estatuto de autonomía de Galicia, así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

104

b) Consolidar unha madureza persoal e social que lle permita actuar de forma responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Ser quen de prever e resolver pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais. c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar criticamente as desigualdades e discriminacións existentes e, en particular, a violencia contra a muller, e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade. d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal. e) Dominar, tanto na súa expresión oral como na escrita, a lingua galega e a lingua castelá. f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras. g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e da comunicación. h) Coñecer e valorar criticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de xeito solidario no desenvolvemento e na mellora do seu contorno social. i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais, e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida. l) Comprender os elementos e os procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e da tecnoloxía ao cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente e a ordenación sustentable do territorio, con especial referencia ao territorio galego. m) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico. n) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural. ñ) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social, e impulsar condutas e hábitos saudables. o) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria. p) Valorar, respectar e afianzar o patrimonio material e inmaterial de Galicia, e contribuír á súa conservación e mellora no contexto dun mundo globalizado.

Os obxectivos no ensino do Debuxo Artístico para Bacharelato terá como finalidade o desenvolvemento das seguintes capacidades máis específicas:

1. Coñecer e distinguir os elementos básicos de configuración da forma, empregándoos correctamente, segundo criterios analíticos, na representación expresiva de obxectos reais do ámbito e de elementos simbólicos así como na representación de estruturas.

2. Entender a forma dos obxectos que se representan como consecuencia da súa estrutura interna e saber representala graficamente.

3. Comprender os distintos datos visuais que conteñen as formas como partes relacionadas dun conxunto, atendendo especialmente ás proporcións que se dan entre eles e representándoos prioritariamente segundo a súa importancia no conxunto e ignorando detalles superfluos.

4. Empregar de modo eficaz os mecanismos de percepción relacionados coas imaxes plásticas, desenvolvendo a memoria visual e a retentiva para poder comunicarse con imaxes procedentes tanto do exterior coma do interior dun mesmo.

5. Valorar a importancia da observación e estudo directo das formas orgánicas da natureza como fonte de reflexión para representacións de carácter subxectivo.

6. Coñecer as leis básicas da asociación perceptiva e interpretar unha mesma forma ou conxunto de formas con diferentes intencións comunicativas ou expresivas.

7. Coñecer a terminoloxía básica, así como os materiais, técnicas e procedementos axeitados á finalidade pretendida, valorar criticamente a súa utilización axeitada e proceder dun xeito racional e ordenado no traballo.

105

8. Coñecer os fundamentos teóricos e prácticos sobre a cor e a súa utilización, para a súa aplicación plástica de forma razoada e expresiva.

9. Utilizar o vocabulario específico da materia para que a súa incorporación ao vocabulario habitual aumente a precisión no uso da linguaxe e mellore a comunicación.

10. Buscar, seleccionar, comprender, relacionar e aprender a información obtida de fontes diversas, incluída a que proporciona o ámbito físico e social, o profesor, a biblioteca escolar, os medios de comunicación e as tecnoloxías da información, tratala de acordo co fin perseguido e comunicala aos demais, de forma oral e escrita, de xeito organizada e intelixible.

11. Apreciar os valores culturais e estéticos, como parte da diversidade cultural, contribuíndo ao seu respecto, conservación e mellora.

12. Participar de forma igualitaria en actividades cooperativas con flexibilidade, responsabilidade e respecto ante as opinións propias e alleas para potenciar a comunicación e a valoración crítica dos diferentes puntos de vista.

13. Respectar as obras artísticas non propias, os materiais de clase ou de compañeiros, a orde e limpeza do lugar de traballo propio e alleo.

14. Respectar as normas creadas polos compañeiros ou profesor. Cumprir as propostas realizadas polo profesor e avaladas anteriormente por " o ou os" alumnos ( como pode ser poñer diñeiro común para poder traballar en grupo...).

15. Fomentar as capacidades de comprensión, análise e interpretación da realidade por mediación do debuxo e das técnicas artísticas máis relevantes.

16. Utilizar e desenvolver a memoria visual e a retentiva para elaborar imaxes. 17. Observar e estudar as formas da natureza (especialmente o corpo humano) e as

creacións da arte e a industria como punto de partida para obras propias. 18. Coñecer e utilizar os fundamentos teóricos da cor e o seu uso nas creacións plásticas

de xeito razoado e expresivo. 19. Achegar aos debuxos solucións expresivas propias, aportando sensibilidade estética e

creatividade. 20. Coñecer os fundamentos da composición para aplicalos en obras propias e na análise

de obras alleas. 21. Coñecer e aplicar a terminoloxía básica, así como os materiais, técnicas e

procedementos adecuados á finalidade pretendida. 22. Buscar información, procesala e empregala con criterios persoais e racionais na

resolución das propostas de traballo. 23. E, de cara ao futuro, coñecer as diferentes utilidades e aplicacións que o debuxo poida

ter, tanto para o desenvolvemento persoal como na elección de estudos e profesións.

106

3. DEBUXO ARTÍSTICO I

BLOQUE 1: O debuxo como ferramenta (21h. aprox)

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN

b,d,n,g

h,i,p,l.

5,7,12,11

13,14,15 B.1.1: Diferentes modos de ver e debuxar.

B.1.1.1Valorar a importancia do debuxo como ferramenta do pensamento e fin en si mesmo, a través da historia da arte, no proceso creativo, con fins artísticos, tecnolóxicos ou científicos.

d,i,n, p,l

5,7,10,12, 11,13,14,15

B.1.2.: Expresión da subxetividade. Materiais, útiles e soportes básicos.

B.1.2.1.: Utilizar con criterio os materiais e a terminoloxía especifica.

i,b,l 7,10,12,11,

13,14,15

B.1.3.: Introducción ás técnicas secas e a súa aplicación.

B.1.3.1. Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.


ESTÁNDARES DE APRENDIZAJE Metodoloxía didáctica.

ACTIVIDADES Compe- tencias

B.1.1.1.: Valorar a importancia do debuxo como ferramenta do pensamento e fin en si mesmo, a través da historia da arte, no proceso creativo, con fins artísticos, tecnolóxicos ou científicos.

B.1.1.1.1Recoñecer as principais manifestacións nas artes plásticas e as divisións na arte, para valorar o proceso de creación da obra artística. Estudo e observación de obras e artistas significativos.

B.1.1.1.2.Valorar e coñecer a importancia do Debuxo artístico, as súas aplicación e manifestacións a través da historia e na actualidade.

B.1.1.1.3. Seleccionar, relacionar e empregar con criterio a terminoloxía especifica, tanto de forma oral como escrita en postas en común o probas individuais aplicándoa a producións propias ou alleas.

Creación dun PowerPoint relacionado coa arte a partir dos temas propostos: Actividade en grupo (dúas persoas +/-). Tempo de realización aprox.: 1 h de indicar a actividade, repartir grupos e expoñer dúbidas. 3 h de busca de información e creación de PowerPoint. 1 h de exposición oral.

Temas exemplo realizar: Diferenzas entre obra de arte, artesanía, produto industrial, Definición de arte segundo diferentes períodos da historia. O debuxo artístico a través da historia: dende a prehistoria ata o XVIII. O debuxo artístico a través da historia: dende o XVII ata o século XX. Vangardas actuais século XXI. Vangardas galegas no debuxo Artístico.

CL.

CD.

CSC.

CC.

CAA.

CAIP

107

O Manga e a súa evolución no debuxo.

B.1.2 1.: Utilizar con criterio os materiais e a terminoloxía especifica.

B.1.2.1.1 Seleccionar o a terminoloxía específica, tanto de forma oral como visual.

B.1.2.1.2 Familiarización cos materiais das técnicas secas. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.

B.1.2.1.3. Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando o traballo propio e alleo.

Exposición oral sobre cada unha das técnicas secas a ensinar. Tocarán o material e verán as diferentes calidades e características de cada un deles.

Emprego do caderno de campo, onde se empezará a traballar con diferentes materiais buscando que o alumno experimente e atope inspiración para se trocar nun elemento fundamental de traballo.

CL.

CC.

CD.

CSC.

CAA.

B.1.3.1.Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.

B.1.3.1.1. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.

B.1.3.1.2. Amosa unha actitude autónoma e responsable, respectando o traballo propio e alleo.

B.1.3..1.3. Recalco os estándares de aprendizaxe anteriores: concentración, silencio, sen levantarse nas actividades de traballo.

Traballo a partires da liña: trazado a man alzada de liñas rectas, paralelas, perpendiculares e formas xeométricas para adquirir soltura e dominio das mesmas.

Aprender a debuxar: probas de debuxo para iniciarse nesta disciplina apoiándose no manual de Betty Edwards.

Representar formas naturais: Encaixe e proporción: Se comprobarán as capacidades perceptiva e expresiva, sentido espacial, destreza. Debuxo do natural.

Representar obxectos polo seu contorno, liñas e superficies, atraendo os seus valores expresivos, textura, color, liña: se avaliará a capacidade de observación e recursos de descrición da realidade; a comprensión global do conxunto.

CSC.

CAA.

108

Utilización do grafito e o lapis: técnicas para iniciarse ao debuxo, primeiros pasos (como no titorial de Margarida Karmona, como o titorial de consellos para debuxar mellor en 6 minutos).

Os alumnos farán exercicios de copia de debuxos, como os encontrados nas diferentes comunidades autónomas paras empezar a ver as liñas, as proporcións de os diferentes obxectos. Os debuxos de imitación a man alzada con retícula e sen ela.

Utilización da sanguina, e o lapis de sanguina o sepia.

Utilización do carboncillo e o lapis Conté.

Actividades encamiñadas á mellora de destrezas debuxísticas.

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO


Realización de todos os traballos mandados polo profesor no tempo pedido.


Identificar e analizar as imaxes sobre os diferentes momentos da arte na historia. As súas funcións básicas.

Coñecer os últimos movementos vangardistas de agora. Coñecer algúns dos nomes máis importantes de artistas galegos de vangarda.

Aprender a utilizar os recursos novos creando imaxes mediante a aplicación de procesos de artes plásticas.


Emprego con propiedade da terminoloxía sen que existan ambigüidades e falsos sinónimos no uso dos termos.

Inicio dun caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos con selección de obras de arte con diferentes técnicas, materiais e soportes e actividades de proba de diferentes técnicas do debuxo artístico. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

109

BLOQUE 2: Liña e forma. (20h. aprox.)

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN

b, i ,m, n, d

1, 5, 2,

3,7,10,

11,12,

13,14.

B2.1. Elementos básicos na configuración da forma. A liña como elemento configurador de formas. Distinguir entre figura, silueta e contorno. A liña como elemento configurador de formas volumétricas de estrutura sinxelas.

B2.1.1 Describir graficamente obxectos naturais ou artificiais, amosando a comprensión da súa estrutura interna.

b, i, m, n, d,g

B2.2. A perspectiva intuitiva e a súa aplicación no debuxo artístico.

B2.2.1. Empregar a liña para a configuración de formas e transmisión de expresividade.


ESTÁNDARES DE APRENDIZAJE

Metodoloxía didáctica. ACTIVIDADES

Compe- tencias

B2.1.1 Elementos básicos na configuración da forma. A liña como elemento configurador de formas. Distinguir entre figura, silueta e contorno. A liña como elemento configurador de formas volumétricas de estrutura sinxelas.

B.2.1.1 Utilizar a liña como elemento de configuración de formas.

B.2.1.1.2.Utiliza a liña na descrición gráfica de obxectos expresando volume, movemento espazo e sensacións subxectivas.

B.2.1.1.3.Representa formas naturais e artificiais, de forma analítica ou expresiva, atendendo á comprensión da súa estrutura interna.

Clases teóricas apoiadas por titoriais de internet sobre: A liña

Con carboncillo creación de bosquexos de bodegóns, encaixe e proporción das figuras a carboncillo.

Debuxo de imitación a man alzada. Lapis e lapis de grafito.

Debuxo de imitación con retícula. Lapis e lapis de grafito.

Apuntes gráficos do entorno urbano: se avaliará a capacidade de síntese selectiva.

Liñas e siluetas de observación do medio: serve para comprobar a captación das formas e a súa síntese.

Realizar estudios da figura humana: para valorar a expresión global da figura humana.

CCL

CD

CSC

CC

CAA

CAIP

B2.2.1 A perspectiva intuitiva e a súa

B.2.2.1.1Comprende e representa as formas dende

Clases teóricas sobre cónica central, cónica oblicua,

CCL

110

aplicación no debuxo artístico.

distintos puntos de vista.

B.2.2.1.2.Describe graficamente as formas atendendo ás súas proporcións, relacionándoas con formas xeométricas simples.

B.2.2.1.3. Coñecer todas as relacións que hai entre as formas planas para saber a situación espacial de cada un dos obxectos, como son: Cambio de tamaño, Contacto, separación, transparencia, solapamento, intersección, penetración, relacións mixtas, dirección de luz, contraste tonal.

perspectiva isométrica, perspectiva cabaleira.

Bosquexos de debuxo artístico en perspectiva cónica central e oblicua de elementos sinxelos. Sombreados básicos sen entrar no claroscuro con trama de grafito.

Ver outros tipos de perspectiva como a cabaleira ou a isométrica no debuxo artístico.

Bosquexos de debuxo artístico sobre as relacións espaciais entre os obxectos

CM

CD

CSC

CC

CAA

CAIP

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO


Saber e comprender a teoría exposta polo profesor.



Coñecer algúns dos nomes de debuxantes e ilustradores.


Seguimento do caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos de análise de formas simples, complexas, artificiais, naturais, xeométricas ou orgánicas, organización e clasificación. Trazo e bocexo, apunto, bosquexo, croques. Recursos expresivos; formas abertas e pechadas, orde e desorde. Expresividade gráfica. Estilos artísticos. Realismo e abstracción. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

BLOQUE 3: A Composición e os seus fundamentos. (20 h. aprox.)

OBXECTIVOS CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN

b,i,p,l,d,g 4,5,6,7,

9,10,11,

12,13,14

B.3.1.Composición intuitiva. O concepto de equilibrio visual

B.3.1.1. Coñecer os diferentes tipos de composicións ao longo da historia.

B.3.1.2. Elaborar composicións analíticas, descritivas e expresivas con diferentes graos de iconicidade.

111

b,i,p,l,d,g B.3.2.Psicoloxía da forma. As leis visuais que rexen as relación entre as formas do cadro

B.3.2.1. Aplicar as leis básicas da percepción visual ao representar distintos volumes xeométricos ou orgánicas dentro dun espazo compositivo, atendendo ás proporcións e á perspectiva.



Metodoloxía didáctica. ACTIVIDADES

Compe- tencias

B.3.1.1. Coñecer os diferentes tipos de composicións ao longo da historia.

B.3.1.1.1.Coñecer os diversos tipos de composición e a súa influencia na expresividade, concepto e movemento da obra artística vendo os cadros creados os diferentes movementos artísticos.

2h. Aprox. Clase teórica do profesor sobre os diferentes tipos de composición.

Apuntes gráficos do entorno urbano: se avaliará a capacidade de síntese selectiva.

CCL

CD

CCA

CAA

CAIP

B.3.1.2. Elaborar composicións analíticas, descritivas e expresivas con diferentes graos de iconicidade.

B.3.1.2.1 Selecciona os elementos gráficos esenciais para a representación da realidade observada segundo a función que se persiga (analítica ou subxetiva) e o seu grao de iconicidade.

4h. Min. Mediante imaxes obtidas dos exames de selectividade, elaborar composicións analizalas segundo: composición, peso de elementos, movementos, tensións... Se o alumnado está concentrado, poderase analizar dúas imaxes por clase....

Definir un obxecto en distintos niveis icónicos (apunte, esquema, esbozo, estudio) e con distintas técnicas (lapis, rotulador) para entender os temas o través de diferentes prismas e seleccionar así o seu punto de vista.

Representar formas en varias interpretacións: distinguir entre o que vemos e o que sabemos.

Representar a superposición, contigüidade, penetración,

CCL

CD

CSC

CCA

CAA

CAIP

112

intersección, de obxectos nunha composición.

B.3.2.1. Aplicar as leis básicas da percepción visual ao representar distintos volumes xeométricos ou orgánicas dentro dun espazo compositivo, atendendo ás proporcións e á perspectiva.

B.3.2.1.1. Relaciona e representa as formas no plano atendendo ás leis visuais asociativas, ás organización compositivas, equilibrio e dirección visuais en composicións cunha finalidade expresiva, analítica ou descritiva.

2h. Aprox. Clases teóricas apoiadas por titoriais de internet sobre: Coñecer as leis da percepción visual. Ler sobre a bauhaus e a súa didáctica.

Coñecer os elementos da perspectiva cónica. Coñecer os elementos da perspectiva cabaleira.

Realizar esbozos do contorno urbano para observar o sentido das proporcións, distorsións de perspectiva.

Realizar prácticas baseadas na psicoloxía da forma: igualdade, semellanza, proximidade, cor: para verificar os coñecementos e os resultados das experiencias.

Realizar exercicios de segundo selectividade onde Deberase ter en conta a organización do debuxo, a composición, a situación espacial dos obxectos, os seus tamaños e as relacións de claroscuro (aínda o claroscuro non)

CCL

CM

CD

CSC

CC

CAA

CAIP

113

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO

Resolver en positivo as probas escritas, onde se visualice o coñecemento do explicado.

Resolver en positivo as probas prácticas tipo selectividade. Nos exercicios valorarase ao igual que nas probas de selectividade: -A capacidade expresiva da técnica gráfica escollida. -A capacidade de análise e síntese. -A composición. -As relacións de proporcións entre os corpos.


Realización de todos os traballos mandados polo profesor no tempo e coa limpeza pedida. Valorar positivamente toda critica obtida, como principio básico de aprendizaxe.

Concentración, traballo, silencio, sen levantarse nas actividades da clase.

Seguimento do caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos de análise de formas simples, complexas, artificiais, naturais, xeométricas ou orgánicas, organización e clasificación. Trazo e bocexo, apunto, bosquexo, croques. Recursos expresivos; formas abertas e pechadas, orde e desorde. Expresividade gráfica. Estilos artísticos. Realismo e abstracción. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

Seguimento do caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos con diversos esquemas compositivos - Formato - Rectángulo áureo - Ritmos - Equilibrio visual - Lei de terzos. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

BLOQUE 4: A Luz.O claroscuro e a textura.(24 h. aprox.)

OBXECTIVOS CONTIDO CRITERIOS DE AVALIACIÓN b, i, m, n, d,g

2,4,

5, 7,

9,10,

11, 12,

13, 14

B4.1. O claroscuro.: Asimilación da linguaxe propia do claroscuro: luz, sombra, penumbra, brillo, sombras propias, arroxadas…e a súa aplicación na resolución do chamado "debuxo de mancha".

B4.1.1 Representar o volume de obxectos e espazos tridimensionais mediante a técnica do claroscuro.

b, i, m, n, d,g B4.2. A construción das sombras. Valores tonais.

B4.2.1 Valorar a influencia da luz como configuradora de formas e o seu valor expresivo.

b, i, m, n, d,g B4.3. Iluminación. Tipos de luz e o seu comportamento..

B4.2. Valorar a influencia da luz como configuradora de formas e o seu valor expresivo.



Metodoloxía didáctica ACTIVIDADES

Compe- tencias

B4.1.1 Representar o volume de obxectos e espazos tridimensionais mediante a técnica do

B4.1.1.1 Representa o volume, o espazo e a textura aplicando técnicas gráfico-

Realización de exercicios de tipo selectividade como:

CCL

114

claroscuro. plásticas mediante valores lumínicos

Realizar un debuxo onde interveñan tres prismas de base rectangular de distintos tamaños; un deles deberá estar superposto ós outros dous, o foco lumínico situarase á esquerda dos corpos. A organización do debuxo e a súa composición fundamentaranse na situación espacial dos obxectos, nos seus tamaños e nas relacións de craro-escuro.

Realizar un dibujo de dos prismas de base rectangular y un cubo. La organización del dibujo y su composición se fundamentarán en la situación espacial de los objetos, en sus tamaños y en las relaciones de claroscuro.

Práctica do claroscuro, gradacións e valoracións tonais na representación de volumes e texturas.

Representar obxectos polo seu contorno, liñas e superficies, atraendo os seus valores expresivos, textura, color, liña: se avaliará a capacidade de observación e recursos de descrición da realidade; a comprensión global do conxunto.

Representar mediante liñas e sombreado, obxectos con marcado volume: se valorará a definición nas realizacións e o efecto de volume e perspectiva.

CM

CD

CSC

CC

CAA

CAIP

B4.2.1 Valorar a influencia da luz como configuradora de formas e o seu valor expresivo.

B4.2.1. Coñece o valor expresivo e configurador da luz, en valores tanto acromáticos como cromáticos, e explicar verbalmente eses valores en obras propias e alleas.

B4.2 2. Valorar a influencia da luz como configuradora de formas e o seu valor expresivo.

B4.2.2. Observa e utiliza a textura visual con procedementos gráfico-plásticos, con fins expresivos e configuradores, en obras propias e alleas.

B4.2.2.Observación directa da luz natural e da iluminación artificial tomando conciencia dos cambios que produce e a súa aplicación nas obras plásticas, o cine, teatro, etc.

115

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO


Resolver en positivo as probas probas prácticas. teranse en conta os seguintes aspectos: -A composición. -O estudo do claroscuro. -As relacións de proporcións entre os obxectos. -A capacidade expresiva da técnica gráfica escollida. -A capacidade de análise e síntese da imaxe.




Seguimento do caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos de proba con iluminación sobre diferentes obxectos e texturas. Recompilación de exemplos de obras de arte na que a a luz, o claroscuro e a textura sexan determinantes. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

BLOQUE 5: A cor. (20 h. aprox).

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACION b, i,h,l,p, g

4,5,6,7,

9,10,11,

12,13,14.

B5.1. Teoría da cor. Natureza. Dimensións e comportamento da cor.

B5.1.1. Coñecer e aplicar os fundamentos teóricos sobre a cor e as relacións cromáticas, tanto na expresión gráfico-plástica como na análise de diversas manifestacións artísticas.

B,i,h,l,d,g B5.2. Expresividade da cor. B5.2.1. coñecer e analizar os efectos subxectivos que produce a cor na psiques humana. A súa consecuencia na arte e na cultura.



Metodoloxía didáctica .ACTIVIDADES

Compe- tencias

B5.1.1. Coñecer e aplicar os fundamentos teóricos sobre a cor e as relacións cromáticas, tanto na expresión gráfico-plástica como na análise de diversas manifestacións artísticas.

B5.1.1.1 Aplica a cor seguindo as dimensións desta (valor-luminosidade, saturación-intensidade e croma-ton) na representación de composicións e formas naturais e artificiais.

Exposición teórica sobre a teoría da cor. Cor luz e cor pigmento.

Realización de exercicios de tipo selectividade como: con técnica libre realizar unha interpretación da obra de MONET, Claude, 1908: O Palacio Ducal dende San Giorgio Maggiore. Óleo sobre tea, 65x93 cm.; Metropolitan Museum of Art, New York.

Realización dun mural.

CCL

CD

CSC

CC

CAA

CAIP

B5.1.1.2. Demostra o coñecemento, con explicacións orais, escritas e gráficas, dos fundamentos teóricos da cor en composicións e

116

estudos cromáticos.

B5.1.13. Representa os matices cromáticos, a partir de observación do natural, mediante a mestura de cores primarias

B5.1.1.4. Analiza o uso da cor observando as producións artísticas de referencia en todas as súas manifestacións.

B5.2. coñecer e analizar os efectos subxectivos que produce a cor na psiques humana. A súa consecuencia na arte e na cultura.

B5.1.3. Aplicar de maneira expresiva a cor na obra plástica persoal.

Exposición teórica sobre a psicoloxía da cor e a utilización desta como un elemento de expresividade no debuxo artístico.

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO


Resolver en positivo as probas prácticas onde se terá en conta todo o estudado ata ese momento: -A composición. -O estudo do claroscuro. -As relacións de proporcións entre os obxectos. -A capacidade expresiva da técnica gráfica escollida. -A capacidade de análise e síntese da imaxe.



Concentración, traballo,silencio, sen levantarse nas actividades da clase.

Seguimento do caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos de proba con diversidades cromáticas e recompilación de exemplos de obras de arte na que a cor sexa un valor decisivo, así como obras persoais con valor expresivo da cor. Este será avaliado segundo os estándares de aprendizaxe.

Para todos os bloques poderanse engadir traballos relacionados con cada un.

117

4. DEBUXO ARTÍSTICO II

BLOQUE 1. A FORMA. ESTUDO E TRANSFORMACIÓN

OBXECTIVOS CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE COMPETENCI

AS

b, i, m, n, d, g B1.1. Percepción e descrición obxectiva da forma.

B1.1. Desenvolve a destreza debuxística con distintos niveis de iconicidade.

DA2.B1.1.1. Interpreta e aplica formas ou obxectos atendendo a diversos graos de iconicidade, con diferentes técnicas gráficas e segundo as súas funcións comunicativas (ilustrativas, descritivas, ornamentais ou subxectivas).

CSIEE

CCEC

b, i, m, n, d, g

B1.2. Modelo analítico e modelo sintético.

B1.3. Retentiva e memoria visual. Consideracións mnemotécnicas.

B1.2. Interpretar unha forma ou un obxecto segundo as súas intencións comunicativas.

DA2.B1.1.2. Analiza a configuración das formas naturais e artificiais discriminando o esencial das súas características formais, mediante a execución gráfica e a discusión verbal e escrita.

CCEC CD

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE Metodoloxía didáctica ACTIVIDADES

COMPETENCIAS

B1.1. Desenvolve a destreza debuxística con distintos niveis de iconicidade.

DA2.B1.1.1. Interpreta e aplica formas ou obxectos atendendo a diversos graos de iconicidade, con diferentes técnicas gráficas e segundo as súas funcións comunicativas (ilustrativas, descritivas, ornamentais ou subxectivas).

Realización de exercicios que estean ligados aos conceptos de obxectividade e subxectividade, iconicidade e abstracción. Repaso de técnicas secas e húmidas. Observación previa de modelos na arte: perspectiva, encaixe, proporción, composición. Reprodución de imaxes do natural e copia. Traballo de encaixe: de maneira consciente analizar os ritmos e as liñas de movemento e facer visibles os espazos xeométricos que ocupan

os modelos.

Observación de espazos e motivos arquitectónicos para seren analizados como esqueletos de formas, como elementos morfolóxicos. Saídas para debuxar ao natural. Nocións de fotografía. Estudo e presentación das estruturas analizadas. Exposición

CSIEE

CCEC

CCEC CD

B1.2. Interpretar unha forma ou un obxecto segundo as súas intencións comunicativas.

DA2.B1.1.2. Analiza a configuración das formas naturais e artificiais discriminando o esencial das súas características formais, mediante a execución gráfica e a discusión verbal e escrita.

118

das pescudas e dos resultados acadados. Realizar encaixes e estudos de proporcións desde un só obxecto a composicións de polo menos tres elementos. Debuxo dun só elemento potenciando algunha das súas propiedades cun fin comunicativo concreto. Debuxo de síntese de obxectos, empregando materiais deliberadamente bastos que non permitan tecnicamente chegar ao detalle. Debuxo de formas naturais. Composicións a partir de imaxes lembradas. Traballos de retentiva. Esquematización de formas. Interpretacións expresivas. E exercicios con escalas tonais en composicións simplificadas a partir de imaxes reais ou composicións artísticas. Actividades encamiñadas á mellora de destrezas debuxísticas.

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO

Resolver en positivo, de habelas, as probas escritas, onde se visualice o coñecemento do explicado.



Realización de todos os traballos mandados polo profesor no tempo e coa limpeza pedida. Valorar positivamente toda crítica obtida, como principio básico de aprendizaxe.


Seguimento e traballo no caderno de campo ou diario da materia na que deberá incluír traballos de análise de formas simples, complexas, artificiais, naturais, xeométricas ou orgánicas, organización e clasificación. Trazo e bocexo, apunto, bosquexo, croques. Recursos expresivos; formas abertas e pechadas, orde e desorde. Expresividade gráfica. Estilos artísticos. Realismo e abstracción.




BLOQUE 2: A EXPRESIÓN DA SUBXECTIVIDADE

OBXECTIVOS

CONTIDOS CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE COMPETENCIAS

b, i, m, n, d, g

B2.1. Psicoloxía da forma e a composición. Estudo e aplicación dos elementos compositivos que rexen a intención expresiva das creacións plásticas.

B2.1. Desenvolver a capacidade de representación das formas mediante a memoria e a retentiva visual.

DA2.B2.1.1. Representa formas aprendidas mediante a percepción visual e táctil atendendo ás súas características formais esenciais.

CSIEE CCEC

119

b, i, m, n, d, g, p

B2.2. Comportamento e interrelación das formas tridimensionais no espazo.

B2.2. Elaborar imaxes con distintas funcións expresivas utilizando a memoria e a retentiva visual.

DA2.B2.2.1. Expresa sentimentos e valores subxectivos mediante a representación de composicións figurativas e abstractas de formas e cores (funcións expresivas).

DA2.B2.2.2. Experimenta con métodos creativos de memorización e retentiva para procurar distintas representacións mediante valores lumínicos, cromáticos e compositivos, dun mesmo obxecto ou composición.

CCL CCEC

CAA

b, i, m, n, d, g

B2.3. Valor expresivo da luz e da cor.

B2.4. Ruptura da tradición figurativa e nacemento de novas interpretacións da realidade.

B2.3. Investigar sobre a expresividade individual, coa linguaxe propia da expresión gráfico-plástica.

DA2.B2.3.1. Analiza de forma verbal e escrita, individual e colectivamente, obras propias ou alleas, atendendo aos seus valores subxectivos.

CCL

CRITERIOS DE AVALIACIÓN ESTÁNDARES DE

APRENDIZAXE Metodoloxía didáctica

ACTIVIDADES COMPETENCI

AS

B2.1. Desenvolver a capacidade de representación das formas mediante a memoria e a retentiva visual.

DA2.B2.1.1. Representa formas aprendidas mediante a percepción visual e táctil atendendo ás súas características formais esenciais.

Achegas ás teorías da forma, a composición, a cor. Diferentes perspectivas e análises das mesmas así como consecuencias. O debuxo a través da memoria: diferenzas entre saber e ver. As imaxes na memoria, as imaxes de memoria.

CSIEE CCEC

120

B2.2. Elaborar imaxes con distintas funcións expresivas utilizando a memoria e a retentiva visual.

DA2.B2.2.1. Expresa sentimentos e valores subxectivos mediante a representación de composicións figurativas e abstractas de formas e cores (funcións expresivas).

DA2.B2.2.2. Experimenta con métodos creativos de memorización e retentiva para procurar distintas representacións mediante valores lumínicos, cromáticos e compositivos, dun mesmo obxecto ou composición.

Reflexións gráficas sobre os elementos plásticos e a subxectividade: expresión na plástica. Movementos fríos e movementos cálidos. Arte e enfermidade: aproximacións a teorías sobre xenio e loucura. Análise de obras: a imaxe que conta. Traballo de discusión e exposición. Composición: entre fotografía e debuxo.

Apuntamentos de agrupacións de obxectos segundo distintos criterios.

Realización de exercicios para adquirir expresividade e soltura no trazo.

Experimentación con materiais e técnicas diversas: grafito, tinta, etc.

CCL CCEC

CAA

B2.3. Investigar sobre a expresividade individual, coa linguaxe propia da expresión gráfico-plástica.

DA2.B2.3.1. Analiza de forma verbal e escrita, individual e colectivamente, obras propias ou alleas, atendendo aos seus valores subxectivos.

CCL

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO






Expresión persoal a través dos elementos plásticos: capacidade para transmitir ideas e sentimentos.





BLOQUE 3. DEBUXO E PERSPECTIVA


APRENDIZAXE COMPETE

NCIAS

b, i, m, n, d, g, p B3.1. Valoracións da aparencia formal

B3.1. Representar graficamente con diferentes

DA2.B3.1.1. Comprende e representa as formas

CSC CSIEE

121

respecto ao punto de vista perceptivo.

B3.2. Representación da forma con fins expresivos.

niveis de iconicidade, as formas, illadas ou nunha composición, o contorno inmediato, interiores e exteriores, expresando as características espaciais e de proporcionalidade, e valores lumínicos e cromáticos.

desde distintos puntos de vista. DA2.B3.1.2. Observa o contorno como un elemento de estudo gráfico e elabora composicións cromáticas e lineais, atendendo ás variacións formais segundo o punto de vista. DA2.B3.1.3. Representa os obxectos illados ou nun contorno coñecendo os aspectos estruturais da forma, a posición e o tamaño dos seus elementos.

CCEC CSIEE CCEC


ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE Metodoloxía didáctica ACTIVIDADES COMPETEN

CIAS

B3.1. Representar graficamente con diferentes niveis de iconicidade, as formas, illadas ou nunha composición, o contorno inmediato, interiores e exteriores, expresando as características espaciais e de proporcionalidade, e valores lumínicos e cromáticos.

DA2.B3.1.1. Comprende e representa as formas desde distintos puntos de vista. DA2.B3.1.2. Observa o contorno como un elemento de estudo gráfico e elabora composicións cromáticas e lineais, atendendo ás variacións formais segundo o punto de vista. DA2.B3.1.3. Representa os obxectos illados ou nun contorno coñecendo os aspectos estruturais da forma, a posición e o tamaño dos seus elementos.

Representar graficamente, en bosquexos ou estudos, aspectos do contorna da aula, o edificio do centro, a contorna urbana e os exteriores naturais, a finde conseguir expresar termos espaciais e efectos perspectivos de profundidade, así como a valoración de proporcións e contrastes lumínicos.

Investigar e desenvolver un traballo sobre temas arquitectónicos.

Representar graficamente un conxunto de volumes xeométricos e naturais e describir a disposición dos elementos entre si, atendendo ásproporcións e deformacións perspectivas, representando o espazo expresado a través das proporcións relativas dos volumes e os efectos derivados da converxencia, a oblicuidade e a superposición

CSC CSIEE CCEC CSIEE CCEC

122

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO











Emprego axeitado da representación do espazo distinguindo con propiedade os diferentes sistemas de representación.

BLOQUE 4. O CORPO HUMANO COMO MODELO



AS

b, i, m, n, d, g

B4.1. Análise da figura humana. Relacións de proporcionalidade.

B4.1. Analizar as relacións de proporcionalidade da figura humana.

DA2.B4.1.1. Comprende a figura humana como un elemento de estudo gráfico e expresivo, mediante a observación e a reflexión de obras propias e alleas.

CCEC

DA2.B4.1.2. Analiza a figura humana atendendo ás súas relacións de proporcionalidade mediante a observación do natural ou con modelos estáticos.

CMCCT CCEC

b, i, m, n, d, g

B4.2. Nocións básicas de anatomía artística.

B4.3. Estudo e representación do movemento da figura

B4.2. Representar a figura humana e o seu contorno, identificando as relacións de proporcionalidade entre o conxunto e as súas partes.

DA2.B4.2.1. Representa a figura humana atendendo á expresión global das formas que a compoñen e á articulación e a

CSIEE CCEC

123

humana. orientación da estrutura que a define.

b, i, m, n, d, g

B4.4. Antropometría. Relacións da figura humana co espazo arquitectónico e co contorno natural.

B4.3. Experimentar cos recursos gráfico-plásticos para representar o movemento e a expresividade da figura humana.

DA2.B4.3.1. É capaz de representar e captar o movemento da figura humana de forma gráfico- plástica aplicando diferentes técnicas. DA2.B4.3.2. Elabora imaxes con distintos procedementos gráfico-plásticos e diversas funcións expresivas coa figura humana como suxeito.

CAA CSIEE CCEC


ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE Metodoloxía didáctica ACTIVIDADES COMPETE

NCIAS

B4.1. Analizar as relacións de proporcionalidade da figura humana.

DA2.B4.1.1. Comprende a figura humana como un elemento de estudo gráfico e expresivo, mediante a observación e a reflexión de obras propias e alleas.

Realizar estudos gráficos de figura humana atendendo principalmente á relación de proporcións e á expresividade do movemento: a figura humana no espazo, valorando especialmente a expresión global das formas que a compoñen e a articulación e orientación da estrutura que a define.

Debuxar a figura humana, mediante liña e mancha atendendo principalmente á relación de proporcións e á expresividade do movemento.Articular e orientar a estrutura que define a figura humana.

O corpo en movemento: ritmos.

Análise morfolóxico: anatomía artística.

Aproximación ao retrato: eu e o outro a través da arte.

Aproximación ao corpo como territorio artístico: vangardas e xéneros artísticos.

O corpo habitado, o corpo en loita: xénero, mitos, soños e proxeccións sobre o corpo.

CCEC

DA2.B4.1.2. Analiza a figura humana atendendo ás súas relacións de proporcionalidade mediante a observación do natural ou con modelos estáticos.

CMCCT CCEC

B4.2. Representar a figura humana e o seu contorno, identificando as relacións de proporcionalidade entre o conxunto e as súas partes.

DA2.B4.2.1. Representa a figura humana atendendo á expresión global das formas que a compoñen e á articulación e a orientación da estrutura que a define.

CSIEE CCEC

B4.3. Experimentar cos recursos gráfico-plásticos para representar o movemento e a expresividade da figura humana.

DA2.B4.3.1. É capaz de representar e captar o movemento da figura humana de forma gráfico-plástica aplicando diferentes técnicas. DA2.B4.3.2. Elabora imaxes con distintos procedementos gráfico-plásticos e diversas funcións expresivas coa figura humana como suxeito.

CAA CSIEE CCEC

124

Adecuación dos materiais e técnicas aos propósitos do debuxo.

Estudo da ilustración e dos cómics como fonte de inspiración na representación do corpo.

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO











Resolver positivamente a representación do corpo no espazo, atendendo ás proporcións e estrutura interna do mesmo.

Poder realizar bosquexos rápidos de movemento e ritmo no que o corpo estea presente.

BLOQUE 5. O DEBUXO NO PROCESO CREATIVO



AS

b, i, m, n, d, g

B5.1.Técnicas secas máis comúns e a súa aplicación no proceso creativo. B5.2. Introdución ás

B5.1. Coñecer e aplicar as ferramentas dixitais de debuxo e as súas aplicacións na creación gráfico- plástica.

DA2.B5.1.1. Coñece e aplica as ferramentas do debuxo artístico dixital utilizando as TIC en procesos

CD CSC CSIEE CCEC CMCCT

125

técnicas húmidas e a súa aplicación no proceso creativo. Emprego das ferramentas TIC nos procesos creativos. B5.3. Actitude creativa

B5.2. Valorar a importancia do debuxo como ferramenta do pensamento e do coñecemento da súa terminoloxía, dos materiais e dos procedementos para desenvolver o proceso creativo con fins artísticos, tecnolóxicos ou científicos, así como as posibilidades das TIC. B5.3. Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.

creativos. DA2.B5.2.1. Valora a importancia do debuxo artístico nos procesos proxectivos elaborando proxectos conxuntos con outras disciplinas artísticas ou non do mesmo nivel ou externos. DA2.B5.2.2. Demostra creatividade e autonomía nos procesos artísticos, propondo solucións gráfico-plásticas que afiancen o seu desenvolvemento persoal e a súa autoestima. DA2.B5.2.3. Está orientado/a e coñece as posibilidades do debuxo artístico nas ensinanzas artísticas, tecnolóxicas e científicas con exemplos claros e contacto directo con artistas, deseñado- res/as, científicos/as e técnicos/as. DA2.B5.2.4. Selecciona, relaciona e emprega con criterio a terminoloxía específica en postas en común dos seus proxectos individuais ou colectivos, fomentando a participación activa e a crítica construtiva. DA2.B5.2.5. Utiliza con propiedade os materiais e os procedementos máis idóneos para representar e expresarse en relación ás linguaxes gráfico- plásticas. DA2.B5.3.1. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando

CAA CCL CAA CSIEE CCEC CCL CSC

126

é necesario para a elaboración das actividades.


ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE COMPETEN

CIAS

B5.1. Coñecer e aplicar as ferramentas dixitais de debuxo e as súas aplicacións na creación gráfico- plástica. B5.2. Valorar a importancia do debuxo como ferramenta do pensamento e do coñecemento da súa terminoloxía, dos materiais e dos procedementos para desenvolver o proceso creativo con fins artísticos, tecnolóxicos ou científicos, así como as posibilidades das TIC. B5.3. Amosar unha actitude autónoma e responsable, respectando as producións propias e alleas, así como o espazo de traballo e as pautas indicadas para a realización de actividades, achegando á aula todos os materiais necesarios.

DA2.B5.1.1. Coñece e aplica as ferramentas do debuxo artístico dixital utilizando as TIC en procesos creativos. DA2.B5.2.1. Valora a importancia do debuxo artístico nos procesos proxectivos elaborando proxectos conxuntos con outras disciplinas artísticas ou non do mesmo nivel ou externos. DA2.B5.2.2. Demostra creatividade e autonomía nos procesos artísticos, propondo solucións gráfico-plásticas que afiancen o seu desenvolvemento persoal e a súa autoestima. DA2.B5.2.3. Está orientado/a e coñece as posibilidades do debuxo artístico nas ensinanzas artísticas, tecnolóxicas e científicas con exemplos claros e contacto directo con artistas, deseñado- res/as, científicos/as e técnicos/as. DA2.B5.2.4. Selecciona, relaciona e emprega con criterio a terminoloxía específica en postas en común dos seus proxectos individuais ou colectivos, fomentando a participación activa e a crítica construtiva. DA2.B5.2.5. Utiliza con propiedade os materiais e os procedementos máis idóneos para representar e expresarse en relación ás linguaxes gráfico- plásticas. DA2.B5.3.1. Mantén o seu espazo de traballo e o seu material en perfecto estado, e achégao á aula cando é necesario para a elaboración das actividades.

O debuxo como oficio: achegamento ao mundo da ilustración, o gravado e o deseño. O debuxo e a moda. Aplicación do debuxo no mundo industrial. Os directores creativos: busca de información. A miña historia: proxecto de desenvolvemento práctico dun proxecto persoal.

CD CSC CSIEE CCEC CMCCT CAA CCL CAA CSIEE CCEC CCL CSC

127

IND

ICA

DO

RE

S D

E L

OG

RO











Entender e diferenciar os diferentes usos do debuxo aplicados aos distintos campos creativos.

Comprender o feito gráfico como elemento configurador do proxecto creativo, a súa utilidade e valor intrínseco no mesmo.

Poder adaptar o debuxo a diferentes fins.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN DART I E DARTII

INSTRUMENTOS PARA A AVALIACIÓN DART I E DART II

Observación directa do traballo diario.

Valoración das tarefas mandadas ou deseñadas para a avaliación.

Valoración cuantitativa do avance individual ou colectivo si as houbiera (probas das calificacións).

Valoracións cualitativas do avance individual ou colectivo (anotacións, puntacións, preguntas na clase, comportamento, traballo na clase, traballo na casa, concentración...)

Debate o exposición nos traballos esixidos, cada unha das unidades.

Traballos esixidos de cada unha das unidades.


Avaliacións das competencias esixidas nas unidades dadas.

Elaboracións multimedia pedidas.

Controis pedidos nas unidades esixidas.


O profesor poderá puntuar todos os días cunha marca no seu caderno, tres graos de traballo na clase, concentrado, medio ou pouco. Estas puntuacións levaranse coa súa

128

porcentaxe na nota final de cada avaliación.

Realización dun mural.

SIS

TE

MA

DE

CA

LIF

ICA

CIÓ

N

Cualificación cuantitativa:

Probas de avaliación de contidos: 40% se houbese controis. Cualificacións cualitativas: Traballos feitos na clase: 40% (se non houbese cualificación cuantitativa pasaría a 70%). Traballos feitos na casa/caderno de campo:15% (se non houbese cualificación cuantitativa pasaría a 25% ). Comportamento de traballo e silencio na clase: 5%. (Se non se puntuase este apartado pasaría a súa porcentaxe a traballos feitos na clase). Todos os traballos feitos diminuirán a súa puntuación si non son presentados con limpeza, un 5% da súa puntuación, e si non son presentados no tempo pedido un 5% da súa puntuación na primeira semana, un 10% na segunda semana…así sucesivamente, hasta non ter opción a puntuar, e se fará media como traballo normal con dita puntuación. Se a impuntualidade na entrega é reiterada o profesor poderá non contabilizalos aínda que se entreguen fóra de prazo. Os traballos que non se fixeron na clase por motivo xustificado como enfermedades, excursións…(xustificante do médico o do seu titor) poderán realizalos na casa ou serán sustituidos por outros que o profesor lle mande. Os traballos “extras” que o alumno poida facer poderán ser cualificados na sección de traballos feitos na casa. A puntuación poderá diminuír na nota final de avaliación ou na nota de cada traballo se o alumno cuestiona de xeito incorrecto a cualificación do profesor, o alumno ten que asumir a puntuación outorgada polo criterio profesional. Pídese ao alumno e aos pais respecto á figura do profesor, xa que o seu obxectivo é ensinar coñecementos ou/e destrezas. Aprender a aprender é unha das competencias posiblemente máis difíciles de ensinar. Aqueles alumnos/as que cheguen a perder o dereito de ser avaliados polo procedemento de avaliación continua, terán que realizar unha proba que versará sobre todo o tratado durante o curso. Ademais para ter dereito á devandita proba e que isto non signifique unha agravante para o resto dos seus compañeiros, deberán presentar todas as actividades do curso, tanto as de casa coma as realizadas na aula.

129

Para todos os bloques poderanse engadir traballos relacionados con cada un.

5. PLAN DE RECUPERACIÓN DE BACH. ARTÍSTICO:

O alumno terá que aprobar as tres avaliacións. Superar a terceira non significa ter todas as demais superadas, xa que todos os alumnos terán que entregar os traballos realizados nas demais avaliacións limpos, correctos e BEN EXECUTADOS.

Ter aptas dúas avaliacións, tampouco supón superar a materia, xa que terán que presentar todos os traballos, etc. como os demais

Aquel alumno ou alumna que abandone a materia será convocado a realizar un exame práctico de toda a materia desenvolvida no curso. Así mesmo e antes de comezar o exame deberá entregar ordenados nunha carpeta todos os exercicios relativos aos temas do curso e a materia abandonados.

Aínda que parezan rigorosas estas medidas, o seminario de debuxo, intenta transmitir aos alumnos unha seriedade na materia libremente elixida por eles, unha disciplina de cumprimento, un desenvolvemento de actitudes, un esforzo ou un respecto cara a compañeiros que se esforzan durante todo o curso escolar, para dar cumprimento aos obxectivos da etapa e da materia.

Entre avaliacións:Entrega dos traballos non presentados en cada unha das

avaliacións.Control similar de contidos teóricos ou prácticos dos realizados en cada avaliación.

Proba de setembro:Será imprescindible que aqueles alumnos ou alumnas que teñan a

materia pendente para setembro presenten todos os exercicios de recuperación debidamente ordenados e aténdose ao solicitado en cada proposta (técnicas, tamaños, procedementos, presentación de fotos-modelos, etc.). A entrega será efectuada o día sinalado para o exame e antes deste.Na valoración da nota un 40% corresponderá aos exercicios realizados na casa e o 60% restante ao exame.

Os exercicios seguirán un esquema semellante ao que segue a continuación:

4 composicións de varios obxectos resoltos en axonometría e outras 4 cambiando o punto de vista. Rematado a lapis e tamaño A3. Non se borrará a estada e xerarquizaranse as liñas.

Cabezas humanas proporcionadas, realizadas a lapis e en tamaño A4: 2 frontais; 2 de perfil; 2 a tres cuartos.

Figura humana en diversas posicións: 10 debuxos rematados a lapis e en tamaño A4 realizados a partir de fotografías (que deben ser entregadas tamén). Deben realizarse seguindo os pasos estudados: 1) Centrado. 2) Medición por cabezas. 3) Estrutura (esqueleto). 4) Volumes. 5) Detalle. Estes pasos non se borran e deben percibirse como liñas auxiliares no debuxo rematado.

Traballos a cor: Paisaxe con cores cálidas, realizada con lapis de cores (debe presentarse a foto-modelo). Animal e fondo con cores frías, realizado con rotuladores.

Bodegón resolto mediante contraste de complementarios, realizado a témpera. Autorretrato resolto mediante harmonía, realizado a témpera.

Estudos de luz a través do debuxo da man: Símbolo da vitoria; puño pechado e palma aberta. Realizaranse en tamaño A4 a aproximadamente a tamaño natural a lapiseiro e sombreado.

Perspectiva cónica: 1 debuxo dun moble; 1 debuxo dun interior dunha casa e 1 debuxo dun exterior. O modelo pode ser fotográfico ou ben do natural.

130

O exame terá unha duración aprox. de 2 horas e será de carácter teórico-práctico.

Valorarase o encadre, o formato elixido, o punto de vista, a creatividade, o trazado, o manexo, exactitude e destreza nas técnicas. A parte teórica tratará os temas estudados durante o curso e realizarase a xuízo do profesor.

Os exercicios non entregados teñen unha cualificación de 0. A nota media en cada un dos apartados non poderá ser inferior a 3,5 xa que en tal caso non se realizarán as porcentaxes, considerándose o nivel insuficiente.

Alumnos/as de 2º Bach. coa materia pendente:Aos alumnos coa materia

pendente de cursar por cambio de vía ou de recuperar daráselles a opción de recuperala mediante a realización de traballos tutelados polo profesor que asigne o departamento ao longo do curso ou pola realización dun exame ou exames na data que a xefatura de estudios designe para tal fin, no que se aplicarán os criterios de avaliación e de cualificación establecidos. No caso do cambio de vía poderase facer en setembro un exame para demostrar que os coñecementos do alumno sobre a materia acadan os requisitos mínimos esixibles para superar a materia e poder dala por válida, para que o terá que superar unha proba e entregar o mesmo material que os alumnos suspensos para setembro. Se supera con un 5 esta proba darase por superada a materia de 1º de bach; se non a supera incorporarase ao plan de pendentes.

131

6. CONTIDOS MÍNIMOS

Os contidos mínimos veñen determinados polos estándares de aprendizaxes de cada un dos bloques de contidos. Considérase que un alumno posúe uns contidos mínimos para obter como apta a materia de debuxo artístico, se logra alcanzar:

Contidos mínimos de 1º bach.:

Recoñecer as principais manifestacións nas artes plásticas e as divisións na arte, para valorar o proceso de creación da obra artística. Estudo e observación de obras e artistas significativos.

Seleccionar o a terminoloxía específica, tanto de forma oral como visual.

Utiliza a liña na descrición gráfica de obxectos expresando volume, movemento, espazo e sensacións subxectivas.

Representa formas naturais e artificiais, de forma analítica ou expresiva, atendendo á comprensión da súa estrutura interna.

Comprende e representa as formas dende distintos puntos de vista.

Describe graficamente as formas atendendo ás súas proporcións, relacionándoas con formas xeométricas simples.

Coñecer todas as relacións que hai entre as formas planas para saber a situación espacial de cada un dos obxectos, como son: cambio de tamaño, contacto, separación, transparencia, solapamento, intersección, penetración, relacións mixtas, dirección de luz, contraste tonal.

Selecciona os elementos gráficos esenciais para a representación da realidade observada segundo a función que se persiga (analítica ou subxectiva) e o seu grao de iconicidade.

Selecciona os elementos gráficos esenciais para a representación da realidade observada segundo a función que se persiga (analítica ou subxectiva) e o seu grao de iconicidade.

Relaciona e representa as formas no plano atendendo ás leis visuais asociativas, ás organización compositivas, equilibrio e dirección visuais en composicións cunha finalidade expresiva, analítica ou descritiva.

Representa o volume, o espazo e a textura aplicando técnicas gráfico-plásticas mediante valores lumínicos.

Observa e utiliza a textura visual con procedementos gráfico-plásticos, con fins expresivos e configuradores, en obras propias e alleas.

Coñece o valor expresivo e configurador da luz, en valores tanto acromáticos como cromáticos e explicar verbalmente eses valores en obras propias e alleas.

Demostra o coñecemento, con explicacións orais, escritas e gráficas, dos fundamentos teóricos da cor en composicións e estudos cromáticos.

CRITERIOS REFERIDOS AOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS:

Usar as TIC como medio de traballo cun grao de destreza suficiente, aportando os

medios e os materiais que se requiran.

Demostrar niveis apropiados ao bacharelato en comprensión lectora e expresión oral,

escrita e audiovisual, cos criterios marcados pola CCP do centro.

Ser coidadoso cos materiais propios e alleos, colaborando na limpeza dos espazos de

traballo.

Respectar as persoas, sen discriminar por razón algunha; resolver conflitos de forma pacífica, convivir de xeito adecuado no grupo e, en definitiva, manter actitudes e

comportamentos cívicos e propios dun centro educativo do século XXI.

132

Contidos mínimos de 2º bach.

Utilizar adecuadamente a terminoloxía específica da materia (materiais, técnicas…).

Utilizar correctamente os procedementos e materiais propostos de forma que se adecúen ao resultado desexado.

Ser capaz de representar formas de maneira esquemática, remarcando a súa estrutura e proporcións, a partir da observación da realidade ou da arte.

Poder representar volumes e espazos mediante perspectiva, con axuda da fotografía.

Representar obxectos tridimensionais e figura humana usando técnicas de claroscuro (lapis, carbón, augada) e mediante o uso da cor.

Organizar o espazo visual con esquemas compositivos sinxelos que respondan á intencionalidade expresiva pedida ou buscada.

Aplicar a teoría da cor para propósitos expresivos.

Organizar correctamente as diferentes fases dun traballo creativo, dende a busca de información ata a arte final.

Analizar obras de arte desde calquera aspecto dos contemplados nos contidos mínimos (forma, perspectiva, claroscuro, luz, composición).

Interiorizar mínima e claramente unha liña do tempo que relacione os diferentes estilos artísticos e os principais autores, con especial atención á arte galega e as vangardas artísticas.

CRITERIOS REFERIDOS AOS ELEMENTOS TRANSVERSAIS:

Usar as TIC como medio de traballo cun grao de destreza suficiente, aportando os medios e os materiais que se requiran.

Demostrar niveis apropiados ao bacharelato en comprensión lectora e expresión oral, escrita e audiovisual, cos criterios marcados pola CCP do centro.

Ser coidadoso cos materiais propios e alleos, colaborando na limpeza dos espazos de traballo.

Respectar as persoas, sen discriminar por razón algunha; resolver conflitos de forma pacífica, convivir de xeito adecuado no grupo e, en definitiva, manter actitudes e comportamentos cívicos e propios dun centro educativo do século XXI.

133

7. ELEMENTOS TRANSVERSAIS:

A comprensión lectora, expresión oral e a escritura proporase a lectura de libros vinculados á creación artística como poden ser:

Albers, Joseff. (2017). Interacción del color. Alianza y forma. Arnheim, Rudolph (2005). Arte y percepción visual: Psicología del ojo creador. Alianza Forma. Asins, Francisco (2000). Cómo se pinta al pastel. Curso práctico completo. Vecchi. Dondis, D. A. (1985). La sintaxis de la imagen: Introducción al alfabeto visual. Gustavo Gili. Edwards, Betty (2000). Nuevo aprender a dibujar con el lado derecho del cerebro. Urano. Küppers, Harald (1992). Fundamentos de la teoría de los colores. Gustavo Gili. Munari, Bruno (2016). Diseño y comunicacion visual: contribución a una metodología didáctica. Gustavo Gili. Munari, Bruno (2016). Cómo nacen los objetos: apuntes para una metodología proyectual. Gustavo Gili. Parramón, J. M.(2008). El gran libro de la acuarela. Parramón. Wick, Rainer (2007). Pedagoxía da Bauhaus. Alianza Forma. Wolfe, Tom. (2017). La palabra pintada. Quién teme al Bauhaus feroz (Otra vuelta de tuerca). Libros de anatomía artística e métodos de debuxo.

Comunicación audiovisual: O alumno terá que escoitar, ver e realizar diferentes tarefas que o profesor mostrará dende titoriais de internet. O alumno terá que facer prácticas (segundo modelos de selectividade) sobre a interpretación e a iconicidade de diversos cadros.

Tratamento das tecnoloxías da información e da comunicación (TICS): Por parte do profesor empregaranse as TIC como apoio a cada un dos temas na súa exposición, como achegamento ás diferentes técnicas e o seu axeitado emprego coa visualización tanto de obras como de procedementos. Empregarase o ordenador na aula e co proxector mostraranse na pantalla para a visualización por parte de todos os alumnos, con explicacións do profesor e o comentario e análise das obras, dos procesos de realización, das técnicas, do emprego da cor... a través de obras de artistas e de exemplos concretos. O alumno terá que buscar información sobre movementos artísticos e crear un PowerPoint.

Educación cívica e constitucional: reflexionar sobre as consecuencias derivadas dos conflitos bélicos e as súas repercusións na arte. A arte como vehículo de comprensión do mundo e de apertura e tolerancia.

8. ATENCIÓN Á DIVERSIDADE:

Tendo en conta que esta materia se enmarca no Bacharelato, as capacidades de adquisición de coñecementos non terían que ser adaptadas. Cremos que as deficiencias que puidesen ter nesta materia serían as capacidades ligadas ás habilidades físicas como pode ser a perda parcial de visión, mobilidade nalgunha parte do seu corpo, daltonismo, etc. No caso de dificultades físicas se procederá a solicitar aquel material de apoio que se poida necesitar. En xeral poderemos empregar cambios de posición de traballo se foran necesarios. O daltonismo non variará en ningún caso a teoría a estudar, pero se poderá variar en probas de cor seguindo o criterio do profesor. Procurarase, atendendo a todos os alumnos dedicar máis tempo a aqueles que o precisen nas diferentes partes da materia, cunha atención sempre individualizada, e promovendo o desenvolvemento as capacidades de cada un deles.En outras dificultades, o departamento

134

intentará resolvelas coa colaboración doutros departamentos, do de orientación e/ou da xefatura de estudios.

9. ACTIVIDADES EXTRAESCOLARES E COMPLEMENTARIAS:

De ser o caso prepararanse durante o curso, de acordo coas ofertas culturais de exposicións.

Cando o tempo o permita poderase considerar algunha saída polo entorno do centro coa finalidade de realizar algún apunte do natural.

135

FUNDAMENTOS DA ARTE I e II

136

ÍNDICE

0. CONTEXTUALIZACION…………………pág 136

1. OBXECTIVOS.............................…pág 137

2. COMPETENCIAS CLAVE………pág 139

3. PROGRAMACIÓN COS OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTANDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE………..…pág 140 4. METODOLOXIA DIDÁCTICA ..…pág 196 5. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN. PROCEDEMENTOS, INSTRUMENTOS E CRITERIOS DE AVALIACION 6. ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO PARA O ALUMNADO COA MATERIA PENDENTE 7. MATERIAL DIDÁCTICO DE APOIO. 8. CONTENIDOS MÍNIMOS…….…pág.199 y 209 9. TEMAS TRANSVERSAIS………pág 223 10. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES 11. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE 12. TRATAMENTO E FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC 13. PROGRAMACIÓN DA AULA ………pág 224

0. CONTEXTUALIZACION

AmateriadeFundamentosdaArtepretendeproporcionarao/áestudanteunhavisióndeconxuntodalgúnsdosfitosmáissobresalientesdasdisciplinasrelacionadascoasartesplásticas,audiovisuaisemusicais,ecoadanza,asícomoasartesdecorativas,avestimenta,etc.Recolleasprincipaismanifestaciónsartísticaseculturaisdesen-volvidasdesdeaAntigüidadeataosnososdías,asícomoasideasqueasprom

137

overon,asúalinguaxeartísticaeos/asartistasmáissobresalientesdecadaépoca.Conelatrátasedetranscenderoestudodahistoriadaartecomo simplesucesióndefasesouhistoricismos,parachegarácomprensiónprofundadaatmosferacultural,estéticaesocialimperanteencadaépoca,quedeterminaaproduciónartísticaresultanteeaintencionalidadedos/dascrea-dores/as fronte ás súasobras.

A través do estudo das manifestacións artísticas do ser humano preténdese que o alumnado afonde nun modo de coñecemento do mundo non discursivo e, xa que logo, non baseado en ámbitos de investigación que procedan unicamente de métodos sistemáticos, racionais e proposicionais.

O devandito suposto pode resultar contraditorio coa forte sistematización da materia coa que estamos a tratar. Porén, cremos que resulta útil para simplificar a complexa tarefa de abordar o que é a arte e cales son os seus elementos fundamentais, sobre todo en alumnos e alumnas que empezan a súa formación neste campo dentro do sistema educativo. Tratarase de que o/a estudante consiga comprender as creacións artísticas e culturais que o/a rodean estudando a súa orixe, a idea de partida, e relacionándoas co tempo en que se crearon, así como a súa plasmación como obra creativa a través das formas e as técnicas da disciplina de que se trate.

Daquela, na docencia desta materia combinaranse polo menos tres parámetros fundamentais: as explicacións sobre a arte a partir da súa orixe como idea conceptual, o tratamento formal co que o/a artista traballou a idea, e os condicionantes históricos, sociais e empresariais que a rodean. O desenvolvemento cronolóxico da creación artística deberá ser parte fundamental da organización dos contidos ao longo dos dous anos de impartición, tendo presente que a base esencial desta materia é de contido plástico, máis que de contido histórico. Será tarefa do/da docente combinar ambos os dous, de xeito que o/a alumno/a obteña unha visión global e interrelacionada das obras de arte.

O obxectivo final da materia de Fundamentos da Arte é o de fomentar a capacidade de análise, xuízo e crítica persoal do alumnado, así como contribuír á súa formación como futuro/a artista e creador/a plástico/a.

1. OBXECTIVOS

a) Asumir responsablemente os seus deberes , conecer e exercer os seus dereitos no respecto as demais persoas , practicar a tolerancia, a cooperación e a solidariedade entre as persoas e os grupos , exercitarse no dialogo , afianzando os dereitos humanos e a igual - dade de trato e de oportunidades entre mulleres e homes , como valores comuns dunha sociedade plural , e prepararse para o exercicio da cidadania democratica.

b) Desenvolver e consolidar habitos de disciplina , estudo e traballo individual e en equipo, como condicion necesaria para unha

138

realización eficaz das tarefas da aprendizaxe e como medio de desenvolvemento persoal.

c) Valorar e respectar a diferenza de sexos e a igualdade de dereitos e oportunidades entre eles . Rexeitar a discriminacio n das persoas por razón de sexo ou por calquera outra condición ou circunstancia persoal ou social . Rexeitar os estereotipos que suponan discrimi - nación entre homes e mulleres , así como calquera manifestación de violencia contra a muller.

d) Fortalecer as suas capacidades afectivas en todos os ambitos da personalidade e nas suas relacions coas demais persoas , así como rexeitar a violencia , os prexuizos de calquera tipo e os comportamentos sexistas, e resolver pacificamente os conflitos.

e) Desenvolver destrezas basicas na utilizacion das fontes de información, para adquirir novos conecementos con sentido critico . Adquirir unha preparacion basica no campo das tecnoloxias , especialmente as da informacion e a comunicacion.

f) Concibir o conecemento cientifico como un saber int egrado, que se estrutura en materias, así como conecer e aplicar os métodos para identificar os problemas en diversos campos do conecemento e da experiencia.

g) Desenvolver o espirito emprendedor e a confi anza en si mesmo , a participación, o sentido critico, a iniciativa persoal e a capacidade para aprender a aprender , planificar, tomar decisions e asumir responsabilidades.

h) Comprender e expresar con correccion , oralmente e por escrito, na lingua galega e na lingua castela , textos e mensaxes complexas , e iniciarse no conecemento, na lectura e no estudo da literatura.

i) Comprender e expresarse nunha ou mais linguas estranxeiras de maneira apropiada.

l) Conecer, valorar e respectar os aspectos ba sicos da cultura e da historia propias e das outras persoas, así como o patrimonio artístico e cultural. Conecer mulleres e homes que realizaran achegas importantes a cultura e a sociedade galega , ou a outras culturas do mundo.

m) Conecer e aceptar o funcionamento do propio corpo e o das outras persoas, respectar as diferenzas , afianzar os habitos de coidado e saúde corporais , e incorporar a edu - cación física e a práctica do deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. Conecer e valorar a dimension humana da sexualidade en toda a sua diversidade. Valorar criticamente os habitos sociais relacionados coa saúde, o consumo , o coidado dos seres vivos e o medio ambiente , contribuíndo á súa conservación e á súa mellora.

139

n) Apreciar a creacion artistica e comprender a linguaxe das manifestacións artísticas , utilizando diversos medios de expresion e representación.

n) Conecer e valorar os aspectos básicos do patrimonio linguístico , cultural, histórico e artístico de Galicia, participar na sua conservacion e na sua mellora , e respectar a diversi - dade linguistica e cultural como dereito dos pobos e das persoas, desenvolvendo actitudes de interese e respecto cara ao exercicio deste dereito.

o) Conecer e valor ar a importancia do uso da lingua galega como elemento fundamental para o mantemento da identidade de Galicia , e como medio de relacion interpersoal e ex - presión de riqueza cultural nun contexto plurilingue , que permite a comunicacion con outras linguas, en especial coas pertencentes a comunidade lusofona.

2. COMPETENCIAS CLAVE

-Comunicación linguística (CCL). -Competencia matematica e competencias basicas en ciencia e tecnoloxía (CMCCT).

-Competencia dixital (CD). -Aprender a aprender (CAA). -Competencias sociais e civicas (CSC).

Sentido de iniciativa e espirito emprendedor (CSIEE).

3. PROGRAMACIÓN COS OBXECTIVOS, CONTIDOS, CRITERIOS DE AVALIACIÓN, ESTANDARES DE APRENDIZAXE E COMPETENCIAS CLAVE

140

1º DE BACHARELATO

Fundamentos da Arte I. 1o de bacharelato

Bloque 1. As orixes das imaxes artísticas

Obxectivos Contidos Criterios de avaliación Estándares de aprendizaxe

Compete

ncias

clave

b d e n

B1.1. Arte rupestre: as imaxes e a súa represen- tación simbólica.

B1.1. Analizar a temática da

escultura e pintura rupestres.

FA1B1.1.1. Identifica as imaxes rupestres e relaciónaas coas imaxes tribais ou étnicas do mundo.

CSC CCEC

b d e n

B1.1. Arte rupestre: as imaxes e a súa represen- tación simbólica.

B1.2. Debater acerca das posibles explicacións simbólicas das imaxes rupestres.

FA1B1.2.1. Relaciona as imaxes cun posible significado iconolóxico.

CCEC

b d e h n p

B1.2. Arte rupestre: características da pintura.

B1.3. Recoñecer as características principais da pintura rupestre.

FA1B1.3.1. Compara as imaxes prehistóricas coas imaxes de grupos étnicos da actualidade, establecendo posibles paralelismos.

CDC

CEC

FA1B1.3.2. Relaciona a iconografía rupestre con composicións de artistas actuais.

CAACCEC

b d e h i n p

B1.3. Arte rupestre: técnicas de pintura e escultura.

B1.4. Explicar as características técnicas da pintura rupestre a partir de exemplos relevantes da Península Ibérica.

FA1B1.4.1. Analiza, a partir de fontes historio gráficas, a técnica da arte rupestre e a súa posible aplicación na actualidade.

CMCCT

b d e n

B1.2. Construcións megalíticas. Stonehenge: mito e realidade.

B1.5. Analizar Stonehenge e os labores de recreación efectuados no século XX no monu- mento.

FA1B1.5.1. Analiza Stonehenge e debate acerca da súa autenticidade simbólica e histórica.

CCLCCEC

Bloque 2. As grandes culturas da Antigüidade: Exipto; Mesopotamia e Persia;

141

China


Compete

ncias

clave

b d e n

B2.1. Feitos artísticos relevantes: restos

arqueolóxicos.

B2.2. Exipto.

B2.3. China.

B2.4. Mesopotamia e

Persia.

B2.1. Identificar a arte exipcia en relación con outras culturas diferentes.

FA1B2.1.1. Recoñece as imaxes dos restos arqueolóxicos relevantes e sitúaas na cultura correspondente.

CD

CCEC

b d e n

B2.2. Exipto.

B2.5. Cultura sedentaria e agrícola, arquitectura e obra civil.

B2.2. Analizar a posible relación entre o modo de vida e a arte exipcia.

FA1B2.2.1. Relaciona o tipo de vida sedentario co auxe da arquitectura e das obras públicas.

CCEC

FA1B2.2.2. Infire a relación entre a escultura oficial e o seu patrocinador e asóciaa co tipo de imaxe para representar.

CAACCEC

FA1B2.2.3. Establece unha relación causa-forma entre a estrutura política e a plasmación plástica que dela se fai.

CSC CCEC

b d e n

B2.6. Rixidez narrativa

e rixidez política.

B2.7. O idealismo como forma de

representación na

arte exipcia. Faraón-

deus.

B2.8. Culto aos mortos, inmortalidade e resu- rrección en Exipto. Mito

B2.3. Explicar a iconoloxía exipcia relacionando a imaxe co poder político.

FA1B2.3.1. Analiza a

relación entre o culto a Isis e o seu posible enlace coa relixión xudeo- cristiá.

CCEC

142

de Isis.

b d e n B2.9. Esquematización narrativa: pintura.

B2.4. Identificar a técnica narrativa das pinturas exipcias.

FA1B2.4.1. Explica a organización narrativa das pinturas exipcias.

CCL

b d e n

B2.10. Escultura

exipcia.B2.11.

Moblaxe e obxectos suntuarios.

B2.5. Comparar as pezas escultóricas segundo o seu material e súa finalidade: pedra, madeira, obxectos suntuarios, sarcófagos, etc.

FA1B2.5.1. Analiza as pezas escultóricas exipcias.

CCEC

b d e i n B2.12. Pintura á

encáustica.

B2.6. Experimentar a técnica

da encáustica.

FA1B2.6.1. Aplica a técnica

da encáustica a un traballo concreto.

CMCC

T CCEC

b d e n

B2.2. Exipto.B2.3.

China.B2.4.

Mesopotamia e Persia.

B2.7. Recoñecer a tipoloxía das culturas encra- vadas no Oriente Medio, a exipcia e a chinesa.

FA1B2.7.1. Compara a cronoloxía e a iconogra- fía das culturas persa, exipcia e chinesa.

CAACCEC

b d e n B2.13. Escultura en terracota chinesa.

B2.8. Recoñecer a escultura en terracota dos guerreiros deXian, do mausoleo do primeiro emperador Qin.

FA1B2.8.1. Identifica a concepción formal das esculturas do mausoleo fronte a outras obras arqueolóxicas.

CCEC

b d e n B2.3. China.B2.13. A

escultura en terracota chinesa.

B2.9. Relacionar as claves políticas e artísticas dos guerreiros de Xian.

FA1B2.9.1. Relaciona a creación do mausoleo do primeiro emperador Qin coa historia da China e a súa transcendencia política e social.

CCEC

b d e i n B2.14. Escultura en terracota.

B2.10. Relacionar a técnica da escultura en terracota con usos actuais similares.

FA1B2.10.1. Recoñece e explica a técnica da terracota.

CMCCT CCEC

b d e n B2.15. Idealismo e naturalismo: escultura.

B2.11. Analizar nas culturas antigas a diferenza entre imaxes idealistas e naturalistas, e a súa posible relación coa finalidade da peza.

FA1B2.11.1. Describe as diferenzas entre a escultura idealista e a escultura naturalista.

CAACCEC

Bloque 3. A orixe de Europa. Grecia

143


Compete

ncias

clave

b d e n B3.1. Grecia entre Exipto e Persia.

B3.1. Analizar comparativamente a arte arcaica grega e a arte exipcia fronteiriza.

FA1B3.1.1. Relaciona o nacemento da cultura grega coa influencia das culturas de Exipto e Persia.

CAACCEC

b d e n B3.2. Política e arte: o Partenón.

B3.2. Identificar a arquitectura grega. Orixes formais e

sociais.

FA1B3.2.1. Identifica os elementos esenciais da

arquitectura grega.

CSC CCEC

b d e n B3.3. Arquitectura grega. Elementos constituti- vos.

B3.3. Explicar convenientemente as partes esenciais da arquitectura grega.

FA1B3.3.1. Comenta as diferenzas entre as tres épocas esenciais da arquitectura grega.

CCEC

b d e n

B3.4. Evolución da forma desde o hieratismo exipcio: arte arcaica, clásica e helenística.

B3.5. Arte helenística: naturalismo e expresividade, emoción e tensión dramática.

B3.4. Diferenciar as etapas na arte grega a partir das peculiaridades de cada etapa reflectidas nunha creación determinada.

FA1B3.4.1. Describe as diferenzas entre as tres ordes clásicas: dórica, xónica e corintia.

CCEC

b d e h n

B3.6. Escultura grega. Apoloxía do corpo humano. Forza e sensualidade

B3.7. Relixión e arte.

Fidias.B3.8. Influencia

da arte grega na

historia.

B3.5. Diferenciar as características da escultura grega. Relacionar a arte grega con outras culturas ou aplicacións posteriores

FA1B3.5.1. Analiza a simboloxía das deidades gregas.

CSIEE CCEC

FA1B3.5.2. Describe a relación entre a escultura grega, romana, renacentista e neoclásica.

CCLCCEC

b d e i n

B3.9. Cerámica grega: iconoloxía, recursos ornamentais. Técnicas: negro sobre vermello. Andócides. Vermello sobre negro.

B3.6. Describir a técnica da cerámica grega.

FA1B3.6.1. Compara a evolución cronolóxica da cerámica grega.

CCEC

144

b d e n B3.10. Obxectos da cultura grega: figuras, ferramentas e xoias.

B3.7. Identificar a tipoloxía da xoiaría grega en relación con outras culturas.

FA1B3.7.1. Compara restos arqueolóxicos de xoias e obxectos nas culturas coetáneas á cultura grega.

CCEC

b d e h n p

B3.11. Teatro grego: arquitectura, temas e recursos iconográficos.

B3.8. Valorar o teatro grego e a súa influencia no teatro posterior.

FA1B3.8.1. Describe as características do teatro grego e a súa influencia no teatro actual.

CDC

CEC

Bloque 4. O imperio occidental: Roma


Compete

ncias

clave

b d e h n

B4.1. Roma. A gran

cultura mediterránea.

B4.2. Arte etrusca. Elementos identificativos.

B4.1. Valorar a importancia da cultura romana no mediterráneo e a súa transcendencia históri- ca posterior.

FA1B4.1.1. Relaciona o nacemento da cultura romana e a influencia grega.

CAACCEC

FA1B4.1.2. Sitúa no mapa do Mediterráneo as culturas grega, romana e fenicia.

CCEC

b d e h n

B4.3. A estrutura política romana e a súa rela- ción coa arte.

B4.4. Clasicismo e idealización nas esculturas e nos bustos de emperadores.

B4.2. Explicar a importancia do latín como lingua común europea e a súa transcendencia na arte.

FA1B4.2.1. Relaciona a expansión política e artística romana co emprego do latín e o dereito romano.

CSC CCEC

b d e n p B4.5. Arquitectura romana.

B4.3. Identificar as obras arquitectónicas da cultura romana a partir da identificación visual dos seus elementos principais.

FA1B4.3.1. Identifica os elementos arquitectóni- cos esenciais da cultura romana.

CCEC

b

d e n

B4.6. A basílica.

B4.7. Obra civil e obras públicas romanas.

B4.4. Relacionar a basílica romana coas igrexas cristiás posteriores, analizando os planos das plantas de diferentes edificios.

FA1B4.4.1. Compara as basílicas do imperio romano e as igrexas construídas posteriormente.

CCEC

b d e n B4.5. Arquitectura B4.5. Valorar a importancia FA1B4.5.1. Relaciona o CMCC

145

romana. técnica dos edificios romanos. Panteón de Agripa coa catedral do Vaticano.

T CCEC

b d e i n B4.8. Pintura romana. Técnica do fresco.

B4.6. Analizar a técnica da pintura ao fresco e a do mosaico.

FA1B4.6.1. Describe as técnicas do mosaico e da pintura ao fresco.

CMCCT CCEC

b d e h n p

B4.9. Literatura e o teatro romano.

B4.7. Relacionar o teatro romano e o teatro grego

FA1B4.7.1. Relaciona o teatro actual cos teatros grego e romano.

CDC

CEC

b d e h n B4.10. Artes aplicadas: moblaxe, obxectos e vestimenta.

B4.8. Comparar as artes aplicadas da cultura romana coas efectuadas noutros momentos e noutras culturas.

FA1B4.8.1. Establece a relación entre a historia de

Pompeia e Herculano, e a súa influencia na arte europea posterior.

CSIEE

CCEC

FA1B4.8.2. Comenta a vestimenta romana e a súa aplicación na historia da arte posterior.

CCLCCEC

Bloque 5. A arte prerrománica


Compete

ncias

clave

b d e n

B5.1. Fin do imperio romano de occidente. Arianismo.

B5.2. Arquitectura: perda da técnica arquitectónica romana.

B5.3. Arte prerrománica

asturiana.B5.4.

Escultura: relevos nos capiteis.

B5.1. Identificar as claves expresivas da arte visigoda.

FA1B5.1.1. Identifica os principais monumentos do prerrománico español.

CCEC

FA1B5.1.2. Compara a escultura romana e visigoda.

CAACCEC

b d e n

B5.1. Fin do imperio romano de occidente. Arianismo.

B5.2. Arquitectura: perda da técnica

B5.2. Relacionar a situación social e a arte aplicada.

FA1B5.2.1. Recoñece as claves políticas que levan á decadencia do imperio romano.

CSC CCEC

146

arquitectó- nica romana.

FA1B5.2.2. Relaciona a fin do imperio romano e a disgregación artística europea.

CSIEE CCEC

FA1B5.2.3. Compara a pintura visigoda e romana anterior.

CCEC

b d e n B5.3. Arte prerrománica asturiana.

B5.3. Analizar os templos visigodos e as súas características principais.

FA1B5.3.1. Identifica as principais característi- cas dos templos visigodos a partir de fontes historiográficas de exemplos representativos.

CDC

CEC

b d e n

B5.4. Arte árabe na Península Ibérica. Islamismo. Arco de ferradura. Arte mozárabe.

B5.4. Diferenciar a arte cristiá e a árabe na Península Ibérica.

FA1B5.4.1. Relaciona o arco de ferradura e o seu emprego na arte árabe da Península Ibérica.

CCEC

b d e i n B5.5. Técnicas construtivas e motivos iconográficos.

B5.5. Analizar a técnica do artesoado das cuber- tas de madeira nas igrexas españolas.

FA1B5.5.1. Recoñece as principais característi- cas dos artesoados de madeira en exemplos representativos.

CCEC

b d e n

B5.6. Códices miniados. Ilustración en pergameo. Técnicas. Iconografía medieval. Pergameos e códices.

B5.6. Describir a técnica da pintura e escritura sobre pergameo. Motivos iconográficos.

FA1B5.6.1. Analiza o Libro da Apocalipse e a súa aplicación á arte de todos os tempos.

CCLCCEC

FA1B5.6.2. Recoñece a técnica da pintura e escritura sobre pergameo.

CCEC

FA1B5.6.3. Identifica e explica as características da iconografía medieval a partir de códices e pergameos representativos.

CCEC

b d e i n B5.7. Xoiaría visigoda. B5.7. Explicar a técnica construtiva da xoiaría visigoda. Técnica cloisonné e a súa

FA1B5.7.1. Explica a técnica da xoiaría visigoda a partir de fontes historiográficas que reflictan

CMCCT CCEC

147

aplicación posterior. pezas representativas.


Compet

encias

clave

b d e n p B5.8. Arte dos pobos do norte de Europa. Nor- mandos.

B5.8. Identificar as claves expresivas da arte do norte de Europa, tanto en España como no resto do continente.

FA1B5.8.1. Identifica a arte dos pobos do norte de Europa e os elementos similares localizados en España.

CCEC

Bloque 6. O Románico, arte europea


Compete

ncias

clave

b d e h n p

B6.1. Creación e difusión do románico. Orde Beneditina.

B6.1. Explicar a relación da orde Beneditina e a expansión da arte románica.

FA1.B6.1.1. Relaciona a obra dos frades benedi- tinos e a internacionalización da arte románica.

CSIEE CCEC

FA1.B6.1.2. Relaciona o Camiño de Santiago e a súa importancia relixiosa coa aplicación da arte románica.

CSC CCEC

b d e n p

B6.2. Arquitectura:

características e edificios representativos.

B6.2. Identificar os elementos

románicos na arquitectura, nomeadamente nos edificios relixiosos.

FA1.B6.2.1. Comenta a evolución da arte naturalista romana á arte simbólica románica.

CCEC

FA1.B6.2.2. Recoñece as principais característi- cas

da arquitectura románica, identificando vi- sualmente os elementos que a diferencian.

CCEC

FA1.B6.2.3. Describe os elementos románicos das igrexas españolas máis representativas, indicando

CCEC

148

posibles engadidos posteriores.

b d e n B6.3. O milenarismo e a súa influencia na arte.

B6.3. Comentar o mito ou a realidade da teoría milenarista da fin do mundo.

FA1.B6.3.1. Comenta a identificación entre época románica e as teorías milenaristas da fin do mundo xurdidas no romanticismo.

CCLCCEC

b d B6.4. Pintura románica. Características iconoló- xicas.

B6.4. Relacionar a iconoloxía medieval e a súa plasmación gráfica.

FA1.B6.4.1. Recoñece a importancia da luz na iconografía da arquitectura románica.

CCEC

e n

B6.5. Simbolismo románico: luz; mandorla; pantocrátor. Xerarquización.

b d e n p B6.6. Escultura: imaxes relixiosas; capiteis; pórticos.

B6.5. Explicar a finalidade iconográfica da escultura relixiosa e a forma consecuente con este obxectivo.

FA1.B6.5.1. Explica os elementos formais da escultura románica.

CCEC

b d e n

B6.7. Esquematización na representación figurativa: pintura e escultura.

B6.6. Comparar a escultura e a pintura románi- cas coas creacións anteriores e posteriores.

FA1.B6.6.1. Identifica a iconografía románica.

CCEC

b d e n B6.8. Roupa, moblaxe e costumes: vida cotiá.

B6.7. Identificar os obxectos e os elementos característicos da vida cotiá na Idade Media, nomeadamente a vestimenta.

FA1.B6.7.1. Compara a vida cotiá das cidades en época románica coa vida cotiá do Imperio Romano, valorando a calidade de vida e os costumes de unhas e outras.

CDC

CEC

b d e n B6.9. Pintura románica: narrativa.

B6.8. Comparar a estrutura narrativa románica e bizantina.

FA1.B6.8.1. Comenta a organización narrativa a partir de obras representativas.

CCEC

b d e n B6.10. Pintura románica:

B6.9. Relacionar a pintura románica con técni- cas

FA1.B6.9.1. Relaciona elementos formais da plástica románica con

CAACCEC

149

características formais. similares posteriores.

creacións posteriores.

Bloque 7. O Gótico


Compete

ncias

clave

b d e n

B7.1. Desenvolvemento económico europeo. Auxe das cidades.

B7.2. Gótico: arte europea. Extensión xeográfica.

B7.1. Analizar as claves sociais e técnicas da orixe do Gótico.

FA1.B7.1.1. Analiza a situación económica

europea no século XIII e a súa relación co nacemento do Gótico.

CSIEE CCEC

b d e n

B7.3. Arquitectura: edificios públicos e relixiosos. B7.4. Catedral gótica: características.

B7.2. Diferenciar as catedrais góticas doutras anteriores e posteriores.

FA1.B7.2.1. Comenta os elementos góticos e a súa aplicación ás catedrais españolas máis representativas.

CCEC

b d e n

B7.4. Catedral gótica:

características.B7.5.

Bóveda oxival: rosetón e pináculos. B7.6. Escultura gótica: características.

B7.3. Identificar e nomear correctamente as claves principais da arte gótica: escultura, vidreiras policromadas e arcadas.

FA1.B7.3.1. Identifica e nomea correctamente os elementos principais da arte gótica a partir de fontes historiográficas de mostras representativas.

CCLCCEC

b d e n B7.7. Etapas do Gótico: inicial, pleno e florido.

B7.4. Relacionar a arte gótica e a súa revisión no século XIX.

FA1.B7.4.1. Identifica a tipoloxía gótica en edificios cronoloxicamente posteriores, nomeadamente no Neogótico do século XIX.

CAACCEC

b d e i n B7.8. As vidreiras policromadas góticas.

B7.5. Explicar o proceso técnico da creación de vidreiras policromadas.

FA1.B7.5.1. Analiza o proceso de fabricación e instalación das vidreiras policromadas nas catedrais máis representativas.

CMCCT CCEC

b d e n B7.9. Escultura: evolución desde a arte

B7.6. Comparar e identificar correctamente a escultura

FA1.B7.6.1. Explica o cambio formal da escultu-

CCEC

150

románi- ca. gótica fronte á románica. ra románica á gótica.

b d e i n

B7.10. Pintura gótica. Pintura sobre táboa: técnica. Estucado. Dourado.

B7.7. Identificar o proceso técnico da pintura sobre táboa, a preparación e os resultados.

FA1.B7.7.1. Identifica os elementos da pintura gótica a partir de fontes historiográficas.

CDC

CEC

FA1.B7.7.2. Explica o proceso técnico da pintura sobre táboa.

CMCCT CCEC

b d e

i n

B7.11. Técnica da pintura ao tempero

B7.8. Describir a técnica de pintura ao tempero.

FA1.B7.8.1. Comenta o proceso de fabricación e aplicación da pintura ao tempero.

CSIEE CCEC

b d e n B7.12. Vestimentas e costumes.

B7.9. Analizar a vestimenta gótica nas imaxes relixiosas e civís da época.

FA1.B7.9.1. Identifica os elementos característi- cos da vestimenta gótica a partir de fontes historiográficas.

CDC

CEC

Bloque 8. O Renacemento


Compete

ncias

clave

b d e h n

B8.1. Renacemento:estilo identificatorio da cultura europea.

B8.2. Etapas: Trecento, Quattrocento e Cinque- cento.

B8.3. Expansión do Renacemento desde

Italia ao resto de

Europa.

B8.4. Florencia (os Medici) e Roma (o

papado).

B8.1. Valorar a importancia histórica do estilo do renacemento e a súa transcendencia posterior.

FA1.B8.1.1. Analiza a orixe do Renacemento en Italia.

CAACCEC

FA1.B8.1.2. Relaciona as etapas da implanta- ción do Renacemento e a cronoloxía gótica en Europa.

CSC CCEC

b d e n B8.5. Arquitectura do B8.2. Identificar as claves FA1.B8.2.1. Comenta a CCEC

151

renacemento: tipoloxía e edificios principais.

técnicas da arquitectura renacentista e a súa relación coa cultura romana.

importancia da cultura romana na arte do Renacemento.

CCL

b d e i n B8.6. Proporción áurea.

B8.3. Recoñecer a proporción áurea nalgún elemento de estilo renacemento: arquitectura, moblaxe, etc.

FA1.B8.3.1. Analiza a relación dos elementos arquitectónicos aplicando a proporción áurea.

CMCCT CCEC

b d e n

B8.7. Pintura: da representación xerárquica medieval á

visión realista: de Giotto di Bondone a Piero della Francesca e Masaccio.

B8.8. Canon renacentista: Sandro Boticelli.

B8.9. Leonardo da Vinci: vida e obras.

B8.10. Pintura de

Raffaello Sanzio.

B8.4. Identificar as principais obras de artistas do Renacemento italiano.

FA1.B8.4.1. Identifica os cambios na pintura desde o Gótico ata o Renacemento.

CCEC

FA1.B8.4.2. Recoñece as principais pinturas do Renacemento e a súa autoría.

CCEC

FA1.B8.4.3. Analiza a vida e a obra de Leonardo da Vinci.

CSIEE CCEC

FA1.B8.4.4. Explica a obra de Raffaello Sanzio, nomeadamente "A escola de Atenas" e os retratos de "La Fornarina" e de "Baltasar de Casti- glione".

CCEC

b d e n B8.11. Colorido veneciano: Tiziano e Tintoretto. Veronese.

B8.5. Comparar a pintura veneciana e a do resto de Europa.

FA1.B8.5.1. Compara a evolución da pintura do primeiro Renacemento ata o colorido veneciano.

CCEC

b d e n

B8.12. Escultura do Renacemento. Donatello e outros autores emblemáticos.

B8.6. Identificar as esculturas e os traballos en volume máis emblemáticas do Renacemento.

FA1.B8.6.1. Identifica as esculturas e os traballos en volume máis emblemáticos do renacemento.

CCEC

b d e n B8.13. Vestimentas do Renacemento a través da pintura.

B8.7. Analizar as vestimentas da época, nomeadamente na pintura.

FA1.B8.7.1. Analiza as vestimentas reflectidas nos cadros de Veronese.

CDC

CEC

b d e i n B8.14. Perspectiva cónica.

B8.8. Recoñecer as claves técnicas da perspectiva cónica.

FA1.B8.8.1. Describe con detalle o cadro "O lavatorio" de Jacopo Robusti

CMCCT CCEC

152

"Tintoretto" e a aplicación técnica da perspectiva cónica.

b d e h i n B8.15. Pintura ao óleo: técnica.

B8.9. Explicar as claves técnicas da pintura ao óleo, referenciando o seu uso en aplicación sobre lenzo.

FA1.B8.9.1. Describe a técnica da pintura ao óleo sobre lenzo e relaciónaa coa pintura anterior sobre táboa.

CMCCT CCEC

b d e B8.15. Pintura ao óleo: técnica.

B8.10. Valorar a diferenza da técnica da pintura ao tempero e a pintura ao óleo.

FA1.B8.10.1. Debate acerca das características da pintura ao tempero e ao óleo.

CCLCCEC

Bloque 9. Michelangelo Buonarroti


Compete

ncias

clave

b d e n

B9.1. Biografía e a relación co seu ámbito. Relación cos Medici e con Xulio II.

B9.1. Explicar a relación de mecenado entre Michelangelo, os Medici e o papa Xulio II.

FA1.B9.1.1. Comenta a relación dos mecenas e a arte, especialmente entre os Medici, Xulio II e Michelangelo.

CCLCCEC

b d e h n

B9.2. O artista total e a súa relevancia social.

B9.3. Obra de Michelangelo como pintor, escultor e arquitecto.

B9.4. Arquitectura: San Pedro do Vaticano.

B9.2. Analizar a importancia do concepto de artista total.

FA1.B9.2.1. Recoñece a importancia histórica da obra en conxunto de Michelangelo.

CAACCEC

FA1.B9.2.2. Analiza a obra arquitectónica, escultórica e pictórica de Michelangelo.

CDC

CEC

b d e h i n

B9.5. Pintura. Capela

Sixtina: concepción icono- lóxica e iconográfica.

B9.6. Pintura ao fresco.

B9.3. Describir as claves iconolóxicas e icono- gráficas nos frescos da Capela Sixtina.

FA1.B9.3.1. Comenta o proceso da creación da pintura ao fresco da Capela Sixtina.

CCEC

b d e h n B9.7. Escultura: evolución persoal;

B9.4. Identificar as claves evolutivas na escultura de

FA1.B9.4.1. Analiza a evolución iconográfica da escultura de Michelangelo,

CSIEE CCEC

153

obras representativas. Michelangelo. remarcando dun modo especial as esculturas do final da súa vida.

Bloque 10. O Renacemento en España


Compete

ncias

clave

b d e n

B10.1. Renacemento en España: implantación e

cronoloxía.

B10.2. Fitos históricos españois: Reis Católicos; Carlos V; Filipe II e a súa relación coa arte.

B10.3. Características peculiares da arte espa- ñola de finais do século XV e do século

XVI. Do plateresco a

Juan de Herrera.

B10.1. Relacionar a cronoloxía do Renacemento español co italiano.

FA1.B10.1.1. Resume os principais feitos históri- cos relacionados coa arte española.

CCLCCEC

b d e n

B10.4. Pintores

renacentistas e a súa presenza na corte española: Pedro de Berruguete, Tizia- no, Hieronymus Bosch e El Greco.

B10.2. Identificar a relación entre a sociedade da época e as artes plásticas.

FA1.B10.2.1. Explica a

relación entre o emperador Carlos V e Tiziano.

CSIEE CCEC

FA1.B10.2.2. Explica a relación errada entre Filipe II e El Greco.

CSIEE CCEC

b d e n B10.5. Arquitectura: Pazo de Carlos V. O

B10.3. Recoñecer as principais obras arquitec- tónicas do

FA1.B10.3.1. Identifica a tipoloxía do edificio

CAA

154

Esco- rial. Fachada da Universidade de Salamanca.

Renacemento español. renacentista, referenciada a edificios emblemáti- cos españois.

CCEC

b d e n B10.6. Escultura: retablos. Alonso González Berruguete.

B10.4. Comparar a técnica escultórica da Penín- sula Ibérica e do resto de Europa.

FA1.B10.4.1. Compara a escultura relixiosa española coa escultura italiana coetánea.

CCEC

FA1.B10.4.2. Analiza a expresividade na obra de Berruguete.

CCEC

b d e n

B10.4. Pintores renacentistas e a súa presenza na corte española: Pedro de Berruguete, Tizia- no, Hieronymus Bosch e El Greco.

B10.5. Distinguir as obras pictóricas máis importantes do renacemento español.

FA1.B10.5.1. Comenta a obra de Hieronymus Bosch e a súa relación coa monarquía española.

CSIEE CCEC

FA1.B10.5.2. Analiza a obra pictórica de El Greco e a súa relación coa iconoloxía bizantina.

CCEC

b c d e n B10.7. Sofonisba Anguissola, pintora.

B10.6. Comparar a obra pictórica de Sofonisba Anguissola coa pintura coetánea.

FA1.B10.6.1. Analiza a obra da pintora Sofonis- ba Anguissola.

CSC CCEC

b d e n

B10.8. Música renacentista. Instrumentos: compositores.

B10.7. Identificar as claves musicais da música renacentista.

FA1.B10.7.1. Recoñece os instrumentos musicais do Renacemento.

CDC

CEC

FA1.B10.7.2. Analiza a obra musical de Tomás Luis de Victoria.

CCEC

b d e n B10.9. Moblaxe e o vestiario.

B10.8. Recoñecer os obxectos cotiáns e os vestiarios do renacemento.

FA1.B10.8.1. Identifica a tipoloxía do moble do

CCEC

Renacemento: arcas, arquetas, mobles bargue- ños e cadeiras de frades.

FA1.B10.8.2. Analiza os traxes dos personaxes dos cadros do Renacemento, nomeadamente na obra de

CCEC

155

Sánchez Coello.

Bloque 11. O Barroco


Compete

ncias

clave

b d e n

B11.1. Orixe. Crise política europea. Guerra dos Trinta Anos. Política

española.

B11.2. Concilio de Trento e a súa importancia no cambio iconográfico nas

imaxes relixiosas.

B11.3. Púlpito da catedral de San Pedro. Co- lumna

salomónica.

B11.4. Imaxinaría española:

técnica e temática.

B11.1. Recoñecer as claves da arte barroca.

FA1.B11.1.1. Relaciona a situación política europea coa evolución do Renacemento cara ao Barroco.

CAACCEC

FA1.B11.1.2. Analiza as instrucións emanadas do Concilio de Trento acerca do xeito de representar nas igrexas.

CSC CCEC

FA1.B11.1.3. Analiza o púlpito da basílica de San Pedro e os seus elementos identificativos.

CCEC

FA1.B11.1.4. Analiza as peculiaridades da imaxinaría española, canto a temática e técnica.

CCEC

b d e n

B11.5. Características da arquitectura barroca. B11.6. Borromini. Bernini. Catedral de Murcia.

B11.2. Utilizar correctamente o vocabulario técnico aplicado aos elementos arquitectónicos.

FA1.B11.2.1. Identifica as principais característi- cas da arquitectura barroca.

CCLCCEC

b d e n

B11.7. Exceso, desequilibrio manierista e asime- tría na arte barroca.

B11.3. Identificar a asimetría en elementos da arte barroca e doutras culturas diferentes.

FA1.B11.3.1. Relaciona a arte barroca europea e a arte colonial

hispanoamericana.

CCEC

FA1.B11.3.2. Compara o barroco con creacións formais recargadas ou barroquistas posteriores.

CCEC

b d e n B11.8. Fachadas das

B11.4. Comparar as fachadas renacentistas e barrocas en

FA1.B11.4.1. Describe e compara fachadas das

CCEC

156

igrexas barrocas. España. igrexas máis representativas da arte barroca.

b d e n B11.9. Escultura barroca. Bernini.

B11.5. Identificar as obras máis representativas da escultura barroca, en relación cos autores correspondentes.

FA1.B11.5.1. Comenta os principais traballos de Gian Lorenzo Bernini escultor e a súa evolución desde a escultura de Michelangelo Buonarroti.

CCEC

FA1.B11.5.2. Analiza a obra "A éxtase de Santa Teresa" e a súa relación con artistas posteriores, por exemplo Dalí.

CCEC

b d e n

B11.10. Imaxinaría española: Gregorio Fernán- dez, Alonso Cano e Pedro de Mena.

B11.6. Distinguir a escultura hispánica da do resto de Europa.

FA1.B11.6.1. Identifica as principais obras da imaxinaría relixiosa española.

CCEC

b d e n

B11.10. Imaxinaría española: Gregorio Fernán- dez, Alonso Cano e Pedro de Mena.

B11.7. Comparar a escultura monocromática e a escultura policromada.

FA1.B11.7.1. Compara a escultura de Bernini e de Gregorio Fernández.

CCEC

b d e n

B11.11. Pintura

barroca.

B11.12. Tenebrismo: Caravaggio e Ribera.

B11.13. Naturalismo: Valdés

Leal e Murillo.

B11.14. Realismo: Diego de Silva Velázquez.

B11.15.

B11.8. Identificar a pintura barroca, comparando os

estilos, por países.

FA1.B11.8.1. Identifica os principais pintores barrocos.

CCEC

FA1.B11.8.2. Analiza o tratamento da perspectiva en "As Meninas" de Velázquez.

CDC

CEC

FA1.B11.8.3. Compara a técnica pictórica de Velázquez coa pintura impresionista posterior.

CCEC

FA1.B11.8.4. Analiza a obra pictórica de Peter Paul Rubens e Rembrandt Harmenszoon van Rijn.

CCEC

157

Pintura flamenga: Rubens e Rembrandt.

B11.16. Costumismo holandés: Vermeer e Carel

Fabritius

FA1.B11.8.5. Explica a pintura costumista ho- landesa: tratamento pictórico, tamaño do lenzo e técnica.

CSIEE CCEC

b d e n B11.12. Tenebrismo: Caravaggio.

B11.9. Comparar a iluminación tenebrista no barroco e en culturas posteriores.

FA1.B11.9.1. Relaciona a Michelangelo Merisi da Caravaggio con José de Ribera, Juan de Val- dés Leal e Diego de Silva

Velázquez.

CCEC

b d e n

B11.17. Músicos importantes: Antonio Vivaldi, Claudio Monteverdi, George Friedrich Häendel, J. S. Bach, Georg P. Telemann, Jean-Philippe Rameau e Domenico Scarlatti.

B11.10. Recoñecer a música barroca e a súa evolución desde a música renacentista.

FA1.B11.10.1. Recoñece a tipoloxía musical da música barroca.

CCEC

FA1.B11.10.2. Identifica as pezas máis recoñe- cibles dos compositores desta época: Vivaldi, Monteverdi, Häendel, J. S. Bach, Telemann, Rameau e Scarlatti.

CCEC

b d e n

B11.18. Música. Nacemento da ópera.

B11.19. Elementos compositivos da ópera: música, libreto, escenografía, atrezo e vestiario.

B11.11. Valorar o nacemento da ópera e a súa transcendencia posterior.

FA1.B11.11.1. Describe os principais compoñen- tes dunha ópera.

CCEC

b d e n

B11.20. Moblaxe, indumentaria e artes decorativas do barroco.

B11.12. Identificar a moblaxe e as artes decorativas do

barroco.

FA1.B11.12.1. Compara a moblaxe e os traxes do Renacemento cos da época barroca.

CAACCEC

b d e i n B11.21. Caixa escura. B11.13. Analizar o proceso técnico da caixa escura.

FA1.B11.13.1. Relaciona a caixa escura pictóri- ca coa caixa fotográfica.

CMCCT CCEC

FA1.B11.13.2. Comenta o uso da caixa escura, en

CCEC

158

relación coa obra de Carel Fabritius e outros posibles.

Bloque 12. O Rococó. Francia e o resto de Europa


Compete

ncias

clave

b d e n

B12.1. Orixe. Absolutismo político da monarquía francesa. O "Rei Sol" Luís XIV. Luís

XV.

B12.2. Refinamento sensual. Elegancia. B12.3. Arquitectura. Pazo de Versalles.

B12.1. Comparar a arte barroca e o Rococó, e establecer similitudes e diferenzas.

FA1.B12.1.1. Identifica a orixe do Rococó.

CCEC

FA1.B12.1.2. Relaciona a situación política francesa e

o Rococó.

CCEC

FA1.B12.1.3. Analiza a evolución do Barroco ao Rococó.

CAACCEC

b

B12.4. A pintura rococó, relixiosa e

profana.B12.5.

Pintores rococós: Watteau, Fragonard e Boucher.

B12.2. Diferenciar a temática relixiosa e a temática profana.

FA1.B12.2.1. Compara a pintura barroca e a pintura rococó.

FA1.B12.2.2. Analiza a temática do barroco relixioso e a pintura galante francesa.

FA1.B12.2.3. Analiza o cadro "L'escarpolette" (O bambán), de Jean-Honoré Fragonard.

CCEC

CCEC

CCEC

b c d e n B12.6. Marie-Louise-Élisabeth Vigée-Lebrun, pintora.

B12.3. Comparar as obras pictóricas de Marie- Louise-Élisabeth Vigée-Lebrun e os pintores masculinos da súa época.

FA1.B12.3.1. Compara as obras pictóricas de Marie-Louise-Élisabeth Vigée-Lebrun e os pintores masculinos da súa época.

CSC CCEC

b d e n

B12.7. Pintura rococó en España. Anton Rafael Mengs e Francisco de Goya.

B12.4. Valorar as similitudes e as diferenzas entre a obra pictórica de Anton Rafael Mengs e pintores posteriores, por exemplo Francisco de Goya.

FA1.B12.4.1. Relaciona a obra de Anton Rafael Mengs e os pintores europeos do seu tempo.

CCEC

FA1.B12.4.2. Compara as obras de Mengs coas de Goya e establece posibles

CCEC

159

influencias.

b d e n B12.8. Imaxinaría española.

B12.5. Comparar o tratamento iconolóxico dos motivos relixiosos entre Gregorio Fernández e Salzillo.

FA1.B12.5.1. Analiza a obra de Francisco Salzi- llo.

CCEC

FA1.B12.5.2. Compara o tratamento iconolóxico dos motivos relixiosos entre Gregorio Fernández e Salzillo.

CAACCEC

b d e n B12.9. Música. Mozart: obras principais; óperas.

B12.6. Analizar a obra musical de Mozart: análi- se, identificación de fragmentos de obras máis populares e comparación con obras doutros autores e doutras épocas.

FA1.B12.6.1. Analiza a obra musical de Wolf- gang

Amadeus Mozart.

CCLCCEC

FA1.B12.6.2. Recoñece partes importantes dos traballos máis coñecidos de Mozart.

CDC

CEC

FA1.B12.6.3. Compara as óperas de Mozart con outras de diferentes épocas.

CCEC

FA1.B12.6.4. Compara o "Réquiem" de Mozart con obras doutros autores.

CCEC

b d e n

B12.10. Composicións musicais máis representativas: partes.

B12.7. Describir as partes as composicións musicais.

FA1.B12.7.1. Describe as partes das composi- cións musicais máis representativas: oratorios, misas, concertos, sonatas e sinfonías.

CCEC

b d e n

B12.11. Moblaxe e decoración de interiores. Estilo

Luís XV.

B12.12. Indumentaria e artes decorativas.

B12.13. Manufacturas

B12.8. Analizar as claves estilísticas do estilo rococó, especialmente en vestiarios e moblaxe en España e en Europa.

FA1.B12.8.1. Analiza a moblaxe rococó.

CSIEE CCEC

FA1.B12.8.2. Identifica o estilo Luís XV en moblaxe.

CCEC

FA1.B12.8.3. Compara os vestidos da corte francesa co resto de traxes europeos.

CCEC

160

reais europeas. Porcelana de Sèvres, Meissen e O Bo Retiro. A Real Fábri- ca de Vidro de La Granja de San Ildefonso (Se-

govia).

B12.14. Xoiaría do século XVIII.

FA1.B12.8.4. Describe o vestiario das clases altas, medias e baixas no século XVIII.

CCLCCEC

b d e i n p

B12.15. Técnica da cerámica: porcelana e louza.

B12.16. Características da cerámica europea e da oriental.

B12.9. Recoñecer a importancia artística da cerámica, e nomeadamente da porcelana, valorando a evolución desde a louza ata as figuras desta época.

FA1.B12.9.1. Analiza a tipoloxía da cerámica europea.

CSIEE CCEC

FA1.B12.9.2. Describe a evolución da louza ata a porcelana.

CMCCT CCEC

FA1.B12.9.3. Identifica a tipoloxía da cerámica europea en relación á cerámica oriental.

CCEC

b d e i n B12.17. Técnica do vidro soprado.

B12.10. Explicar o modo de fabricación do vidro soprado.

FA1.B12.10.1. Identifica as características da fabricación do vidro.

CMCCT CCEC

FA1.B12.10.2. Describe o proceso de fabricación do vidro soprado.

CDC

CEC

Bloque 13. O Neoclasicismo


Compete

ncias

clave

b d e n B13.1. Orixe política do

B13.1. Identificar as claves do neoclasicismo arquitectónico.

FA1.B13.1.1. Compara a

CCEC

161

neoclasicismo: Luís

XVI.

B13.2. Arquitectura. Recursos formais gregos, romanos e renacentistas.

B13.3. Influencia de Palladio.

B13.4. Estilo

Imperio en Francia.

situación política francesa de Luís XVI e o estilo artístico que o relaciona.

FA1.B13.1.2. Relaciona a vida de Napoleón e o estilo Imperio.

CCEC

B13.5. Edificios notables: Ópera de París, Capi- tolio en Washington e Congreso dos Deputados en Madrid.

FA1.B13.1.3. Compara os edificios neoclásicos en Europa, e determina as diferenzas e as semellanzas.

CAACCEC

FA1.B13.1.4. Identifica os principais edificios neoclásicos europeos e americanos.

CCEC

b d e n B13.6. Volta ao clasicismo renacentista.

B13.2. Valorar a transcendencia do neoclasicismo dentro da cultura europea.

FA1.B13.2.1. Analiza as causas da volta ao clasicismo arquitectónico.

CSIEE CCEC

b d e n

B13.7. Auxe do orientalismo. Comercio con Oriente. Chinoiseries.

B13.3. Recoñecer os elementos da cultura oriental que se van incorporando progresiva- mente á cultura europea.

FA1.B13.3.1. Infire a partir do auxe do comercio con Oriente o crecente gusto orientalizante da moda europea.

CSC CCEC

b d e n

B13.8. Características formais da escultura: sensualidade e dinamismo. Relación coa danza.

B13.9. Obras escultóricas e autores salientables: Canova e Carpeaux.

B13.4. Comparar as obras escultóricas dos artistas europeos máis salientables.

FA1.B13.4.1. Compara a obra de Antonio Cano- va coa escultura anterior.

CCEC

FA1.B13.4.2. Recoñece os principais traballos de Canova e Carpeaux.

CCEC

FA1.B13.4.3. Compara a escultura de Canova e

CCEC

162

Carpeaux.

b d e n

B13.10. Pintura neoclásica en Francia: Jean Louis David e Jean Auguste Dominique

Ingres.B13.11. Auxe

da pintura inglesa: Thomas Law-

rence, Joshua Reynolds e George

Romney.

B13.5. Comparar o tratamento pictórico de pintores coetáneos, por exemplo Jean Louis Da- vid e Jean Auguste Dominique Ingres.

FA1.B13.5.1. Compara a obra pictórica dos pintores europeos máis salientables, por exemplo Jean Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres.

CCEC

b c d e n

B13.11. Auxe da pintura inglesa: Thomas Law- rence, Joshua Reynolds e George Romney.

B13.12. Emma Hamilton e a moda da época.

B13.6. Identificar as obras pictóricas máis importantes dos pintores ingleses.

FA1.B13.6.1. Explica a obra pictórica dos principais pintores ingleses: Thomas Lawrence, Jos- hua Reynolds e outros.

CCEC

FA1.B13.6.2. Analiza a relación artística e persoal entre Emma Hamilton, George Romney e o almirante Nelson.

CCLCCEC

FA1.B13.6.3. Relaciona a influencia entre Emma Hamilton e a moda da época.

CSIEE CCEC

b d e n

B13.13. Moblaxe en Francia: estilos Luís XV, Luís XVI e Imperio

B13.14. Xoiaría. Reloxos. Vestiario.

Porcelana.

B13.7. Discernir entre a moblaxe Luís XV e a Luís XVI.

FA1.B13.7.1. Compara a tipoloxía entre a moblaxe Luís XV, a Luís XVI e a Imperio.

CDC

CEC

163

2º de bacharelato

Bloque 1. O Romanticismo


Comp

etenci

as

clave

b d e n

B1.1. Claves do Romanticismo: expresión desaforada do sentimento e oposición ao intelectua- lismo racionalista do século

XVIII.

B1.2. Orientalismo idílico. Actitude vital de Lord

Byron.

B1.1. Recoñecer as claves teóricas da obra artística romántica.

FA2.B1.1.1. Analiza o sentimento romántico e a súa relación coa arte.

CSIEE CCEC

b d e h n

B1.1. Claves do Romanticismo: expresión desaforada do sentimento e oposición ao intelectua- lismo racionalista do século XVIII.

B1.2. Diferenciar o significado do termo "román- tico" aplicado ao movemento artístico do século XIX e o uso actual.

FA2.B1.2.1. Diferencia o termo romántico aplicado ao movemento artístico do século XIX e o uso actual.

CCL

CC

EC

b d e n B1.3. Nacionalismo italiano e xermánico.

B1.3. Relacionar o romanticismo artístico co auxe do nacionalismo e a creación dos estados alemán e italiano.

FA2.B1.3.1. Relaciona o romanticismo e o auxe do nacionalismo.

CSC CCEC

b d

B1.4. Arquitectura:

continuación e evolución do neoclasicismo.

B1.4. Analizar os principais edificios españois da época.

FA2.B1.4.1. Identifica os principais edificios españois da época: teatro Romea (Murcia), teatro Falla (Cádiz), teatro Campoamor Oviedo),

CDCCEC

e n B1.5. Arquitectura española: edificios notables.

Arco do Triunfo e Pazo de Xustiza (Barcelona), etc.

164

b d e n B1.6. Pintura romántica. B1.5. Identificar os pintores románticos europeos.

FA2.B1.5.1. Sopesa a importancia da obra pictórica de Karl Friedrich Schinkel, Caspar Da- vid Friedrich, Thomas Cole, John Constable, William Turner e outros.

CCEC

b d e n B1.7. Pintura romántica en Francia.

B1.6. Comparar a pintura romántica francesa e a obra de Goya, e detectar semellanzas e influencias.

FA2.B1.6.1. Analiza a pintura romántica francesa: Théodore Géricault, Eugène Delacroix e An- toine-Jean Gros.

CCEC

b d e n B1.8. Pintura en España: Goya.

B1.7. Identificar a obra pictórica de Goya.

FA2.B1.7.1. Recoñece a obra pictórica de Goya.

CCEC

b d e n B1.9. Goya e o expresionismo das pinturas negras.

B1.8. Comparar as pinturas negras con expre- sións artísticas parecidas de artistas doutras épocas, especialmente coa pintura expresionista do século XX.

FA2.B1.8.1. Comenta as pinturas negras de Goya.

CCEC

FA2.B1.8.2. Compara a obra de Goya de carac- terísticas expresionistas con obras de contido formal similar noutras épocas e culturas.

CAA

CC

EC

b d e n B1.10. A narración na pintura romántica.

B1.9. Comentar a composición de elementos pictóricos e narrativos de cadros emblemáticos da pintura romántica.

FA2.B1.9.1. Comenta o cadro "A balsa da Me- dusa" de Géricault, valorando a base histórica e o resultado plástico.

CCL

CC

EC

FA2.B1.9.2. Analiza a pintura "A morte de Sar- danápalo".

CCEC

b d e n

B1.11. Etapas na pintura de Goya.

B1.12. Goya: clasificación temática das súas obras principais.

B1.10. Analizar as etapas pictóricas de Goya.

FA2.B1.10.1. Identifica os principais cadros do pintor aragonés.

CCEC

FA2.B1.10.2. Clasifica a temática dos cadros de Goya.

CCEC

b d e n B1.8. Pintura en España: B1.11. Comparar a obra FA2.B1.11.1. Relaciona o CCE

165

Goya. pictórica de Goya e de Velázquez.

cadro "A familia de Carlos IV" con "As Meninas".

C

FA2.B1.11.2. Relaciona o cadro "A leiteira de Bordeos" coa pintura impresionista posterior.

CCEC

b d e i n

B1.13. Inicios da fotografía.

B1.14. Temas fotográficos: retrato, paisaxe e historia. O

pictorialismo.

B1.12. Explicar as orixes da impresión fotográfica.

FA2.B1.12.1. Identifica as primeiras impresións fotográficas.

CMCCT CCEC

b d e n

B1.15. Música

romántica.

B1.16. Ludwig Van Beethoven: obras principais (obra sinfónica, concertos e

sonatas).

B1.17. Ludwig Van Beethoven e a superación do clasicismo musical.

B1.18. Óperas: Verdi, Wagner e a mitoloxía

xermánica.

B1.13. Comparar a música romántica coas anteriores ou posteriores.

FA2.B1.13.1. Comenta a música romántica, nomeadamente as principais obras de Beethoven

CCEC

FA2.B1.13.2. Coñece e explica os principais cambios introducidos por Beethoven na forma sonata e sinfonía.

CCEC

FA2.B1.13.3. Identifica pezas representativas da obra de Verdi, Wagner e outros.

CCEC

FA2.B1.13.4. Relaciona a obra musical de Wagner e a mitoloxía xermánica.

CCEC

b d e n

B1.19. Indumentaria, moblaxe e decoración de interiores: estilos Regency e Napoleón III.

B1.14. Describir as claves estilísticas da moblaxe e dos obxectos suntuarios (xoiaría, reloxos e vestiario) dos estilos Regency e Napoleón III.

FA2.B1.14.1. Identifica as claves estilísticas na indumentaria, na moblaxe e na decoración dos estilos Regency e Napoleón III.

CCEC

a b d e i n B1.20. Xoiaría e reloxaría: o dourado.

B1.15. Analizar a técnica do dourado ao mercurio, incidindo na toxicidade do proceso, en relación coa

FA2.B1.15.1. Comenta a relación entre a reloxaría da época e o bronce dourado ao mercurio.

CMCCT CCEC

166

explotación do ouro na actualidade.

b d e h n p B1.20. Xoiaría e reloxaría: o dourado.

B1.16. Debater acerca da simboloxía do ouro en diferentes culturas.

FA2.B1.16.1. Compara pezas fabricadas en ouro ao longo das diversas culturas da humanidade.

CCEC

b d e n B1.21. Nacemento da danza clásica.

B1.17. Comentar o nacemento en Francia da danza clásica e os seus elementos clave, por exemplo o uso do tutú e o baile de puntas.

FA2.B1.17.1. Explica o nacemento en Francia da danza clásica e os elementos clave que a compoñen.

CCEC

Bloque 2. O Romanticismo tardío (1850-1900)


Comp

etenci

as

clave

b d e n

B2.1. Revolución Industrial. Colonización de África. Guerra con China. Guerra de Secesión norteamericana. Independencia

latinoamericana.

B2.2. Nacionalismo italiano e xermánico.

Historicismo nostálxico.

B2.1. Identificar os principais feitos políticos da segunda metade do século XIX e a súa relación coa arte do seu tempo.

FA2.B2.1.1. Relaciona o internacionalismo político europeo e a chegada a Europa da arte de Oriente.

CAA

CC

EC

FA2.B2.1.2. Comenta a Guerra de Secesión norteamericana e a súa influencia na arte.

CCEC

b d e n B2.3. Arquitectura. Neoestilos: neomudéxar e neogótico.

B2.2. Recoñecer os elementos de estilos anteriores aplicados a edificios da época: arcadas,

columnas, decoración, etc.

FA2.B2.2.1. Identifica os edificios relacionados cos movementos neogótico e neomudéxar.

CCEC

b d e h n

B2.4. Exposicións universais de París, Londres e Barcelona. A torre Eiffel.

B2.3. Relacionar as exposicións universais de París, Londres, Barcelona e outras coa expansión das novas correntes arquitectónicas.

FA2.B2.3.1. Relaciona as exposicións universais de París e Londres coa arquitectura.

CCEC

FA2.B2.3.2. Identifica os elementos principais da

CCE

167

erección da torre Eiffel. C

b c d e n B2.5. Escultura: Auguste Rodin. B2.6. Camille Claudel, escultora.

B2.4. Comparar a evolución escultórica desde o clasicismo, por exemplo Canova, coa nova plasticidade de Rodin e Camille Claudel.

FA2.B2.4.1. Explica a evolución do clasicismo de Canova ao expresionismo de Rodin.

FA2.B2.4.2. Analiza a obra de Camille Claudel.

CCEC

CCEC

b c d e n B2.5. Escultura: Auguste Rodin. B2.6. Camille Claudel, escultora.

B2.5. Analizar a obra de Camille Claudel e a súa relación con Auguste Rodin.

FA2.B2.5.1. Compara a obra de Rodin e Camille Claudel e establece as

conclusións pertinentes.

CSC CCEC

b d e n B2.7. Mariano Benlliure.

B2.6. Identificar os principais escultores españois da época, sinalando a obra de Mariano Benlliure.

FA2.B2.6.1. Identifica a escultura española, especialmente a obra de Mariano Benlliure.

CCEC

b d e n B2.8. Pintura orientalista europea e española.

B2.7. Identificar o xénero pictórico da "pintura orientalista", a partir da obra pictórica de artistas europeos e españois, por exemplo Mariano Fortuny.

FA2.B2.7.1. Identifica a pintura orientalista europea (francesa, inglesa, etc.) cos orientalistas españois, por exemplo Mariano Fortuny.

CCEC

b d e n B2.9. Historicismo: Eduardo Rosales, Francisco Pradilla e Alejandro Ferrant.

B2.8. Analizar a visión romántica da historia e o auxe do historicismo pictórico.

FA2.B2.8.1. Relaciona a obra pictórica historicista dos pintores Eduardo Rosales, Francisco Pradilla e Alejandro Ferrant.

CCEC

b d e n

B2.10. Pintura. Francia: os Pompier (Bouguereau,

Cormon, Alexandre Cabanel e Jean-Léon Gérôme).

B2.9. Confeccionar un catálogo de obras de fin de século relacionadas coa pintura "pompier", por

exemplo de Bouguereau, Cormon, Alexandre Cabanel ou Jean-Léon Gérôme.

FA2.B2.9.1. Recoñece a obra dos pintores "pompier" franceses:

Bouguereau, Cormon, Alexandre Cabanel e Jean-Léon Gérôme, entre outros.

CCE

C

b den

B2.11. Retrato galante: Madrazo e Franz Xaver

B2.10. Comparar os retratos de Madrazo coas obras de pintores

FA2.B2.10.1. Relaciona o retrato pictórico de Madrazo e Franz Xaver

CCEC

168

Wintelhalter.

coetáneos, por exemplo Madrazo e Franz Xaver

Wintelhalter.

Wintelhalter.

b de

n

B2.12. Mariano Fortuny e Madrazo, artista total: pintor, escenógrafo, deseñador de moda e inventor.

B2.13. Decoración e moda: Mariano Fortuny e Madrazo.

B2.11. Recoñecer a evolución na moda feminina.

FA2.B2.11.1. Recoñece os traballos de deseño e vestiario de Mariano Fortuny e Madrazo.

CD

CCEC

b d e n B2.14. Movemento "Arts and Crafts": William Morris.

B2.12. Debater acerca do movemento romántico de volta á fabricación artesanal inglés "Arts and Crafts".

FA2.B2.12.1. Explica o movemento inglés "Arts and Crafts".

CSIEE CCEC

b d e n B2.14. Movemento "Arts and Crafts": William Morris.

B2.13. Comentar as formulacións estéticas de William Morris.

FA2.B2.13.1. Comenta as formulacións estéticas de William Morris.

CMCCT CCEC

b d e n

B2.15. Reino Unido. Movemento prerrafaelita: John Everett Millais, Dante Gabriel Rossetti e William Holman Hunt, etc.

B2.14. Analizar as principais obras pictóricas dos pintores prerrafaelitas ingleses.

FA2.B2.14.1. Analiza a obra pictórica do movemento prerrafaelita.

CCEC

b d e i n B2.16. Desenvolvemento da técnica fotográfica.

B2.15. Comentar as primeiras fotografías en branco e negro.

FA2.B2.15.1. Identifica a técnica do retrato utilizada por Nadar.

CMCCT CCEC

b d e n B2.17. Retrato fotográfico. B2.16. Relacionar o retrato fotográfico e o retrato pictórico.

FA2.B2.16.1. Compara o retrato en pintura co retrato coetáneo en fotografía.

CCEC

b d e n B2.18. Orixes do cine. Nacemento do cine americano.

B2.17. Describir o contexto en que se enmarca o nacemento do cine (os irmáns Lummier, Melíes e Segundo Chomón), así como o nacemento do cine

FA2.B2.17.1. Describe o contexto xeral en que xorde a cinematografía e os seus pioneiros.

CCL

CC

EC

169

americano.

b d

e n

B2.19. Música: rexionalismo eslavo.

B2.18. Analizar a obra musical de compositores do leste de Europa: Alexander Borodín, Modesto Músorgski, Piotr llich Tchaikovski, Antonín Dvorák e Bedrich Smetana.

FA2.B2.18.1. Recoñece a obra musical dos países eslavos: Alexander Borodín, Modesto Músorgski, Piotr Ilich Tchaikovski e Bedrich Smetana.

CCEC

b d e n B2.20. Danza: Tchaikovsky ("O lago dos cisnes").

B2.19. Analizar as claves artísticas no ballet "O lago dos cisnes", de Tchaikovski.

FA2.B2.19.1. Analiza o ballet "O lago dos cisnes", de Tchaikovski.

CCEC

b d e n B2.21. A zarzuela. B2.20. Comentar a música popular española: a zarzuela.

FA2.B2.20.1. Comenta a música popular española: a zarzuela.

CCEC

b d e n B2.21. A zarzuela.

B2.21. Identificar adecuadamente as composicións máis populares da zarzuela española.

FA2.B2.21.1. Identifica os fragmentos máis populares da zarzuela española.

CCEC

Bloque3. As vangardas


Comp

etenci

as

clave

b d e i n

B3.1. A fotografía e a descomposición da imaxe. Influencia na pintura impresionista.

B3.1. Relacionar as descubertas na composición da cor coa súa aplicación na técnica pictórica.

FA2.B3.1.1. Relaciona a descuberta da descomposición da imaxe en cores primarias e a súa relación coa técnica impresionista.

CMCCT CCEC

b d e i n

B3.2. A cor como descomposición da luz. Teoría aditiva e subtractiva da cor. Cores primarias e secundarias. Cores complementarias

B3.2. Diferenciar as teorías de cor aditiva e subtractiva.

FA2.B3.2.1. Diferencia a construción de cores coa luz da creación cos pigmentos.

CMCCT CCEC

170

b d e n

B3.3. Temática simbolista: erotismo, drogas,

B3.4. Pintura de Odilon Redon.

B3.3. Identificar os cadros con temática simbolista diferenciándoos dos doutras temáticas

FA2.B3.3.1. Relaciona os temas artísticos e a súa aplicación á arte: simbolismo, erotismo, drogas e satanismo.

FA2.B3.3.2. Analiza a obra pictórica de Odilon Redon

CSC

CCEC

b d e n B3.5. Paul Cézanne.

B3.4. Coñecer a biografía de Cézanne, a súa relación coa parte comercial da creación

artística e a influencia na técnica pictórica posterior.

FA2.B3.4.1. Describe as principais creacións de

Cézanne.

CCEC

b d e n

B3.6. Decadencia do historicismo e auxe da vida cotiá.

B3.7. Impresionismo: Monet, Manet, Pisarro e Sisley.

B3.5. Describir as claves da pintura impresionista.

FA2.B3.5.1. Identifica os cadros máis representativos de Manet, Monet, Pisarro e Sisley.

CCEC

b d e n

B3.6. Decadencia do historicismo e auxe da vida cotiá.

B3.7. Impresionismo: Monet, Manet, Pisarro e Sisley.

B3.6. Comparar a temática entre os motivos historicistas e o reflexo da vida cotiá nas pinturas da época.

FA2.B3.6.1. Compara os cadros historicistas coas obras de Pisarro ou Sisley.

CAA

CC

EC

b d e n B3.8. Reino Unido: John Singer Sargent.

B3.7. Relacionar o retrato social no Reino Unido (obra pictórica de John Singer Sargent).

FA2.B3.7.1. Relaciona a obra pictórica de Sorolla con John Singer Sargent.

CCEC

b d e n

B3.9. Pintura en España:

Santiago Rusiñol, Ramón Casas, Anglada Camarasa, Carlos de Haes, Isidro Nonell, Joaquín Sorolla e José Luis Sert.

B3.8. Analizar a pintura española e o seu valor en relación á pintura europea.

FA2.B3.8.1. Identifica as principais obras dos

pintores españois, por exemplo: Santiago Rusiñol, Ramón Casas, Anglada Camarasa, Carlos de Haes, Isidro Nonell e Joaquín Sorolla.

CCEC

b d e n B3.10. Os "Navis" (Pierre Bonnard) e os "Fauves"

B3.9. Distinguir a técnica pictórica impresionista da

FA2.B3.9.1. Identifica a técnica pictórica dos

CCE

171

(Matisse). utilizada polos "Navis" e polos "Fauves".

"Navis" e dos "Fauves". C

FA2.B3.9.2. Analiza algunha obra de Pierre Bonnard e Matisse.

CCEC

b c d e

n

B3.11. Berthe Morisot e Mary Cassatt.

B3.10. Comparar a calidade pictórica das pintoras impresionistas coas obras dos pintores masculinos, por exemplo as pintoras Berthe Morisot e Mary Cassatt.

FA2.B3.10.1. Compara a obra pictórica das pintoras Berthe Morisot e Mary Cassatt cos pintores coetáneos.

CSC CCEC

b d e n B3.12. Arte Naif: Rousseau. B3.11. Analizar a técnica pictórica dos pintores naif.

FA2.B3.11.1. Explica a concepción pictórica de Rousseau.

CSIEE CCEC

b d e n B3.13. Van Gogh. B3.12. Analizar a obra pictórica de Van Gogh.

FA2.B3.12.1. Analiza a arte de Van Gogh.

CCL

CC

EC

b d e n B3.13. Van Gogh.

B3.13. Debater acerca da biografía de Van Gogh e a influencia que tivo na súa pintura.

FA2.B3.13.1. Debate acerca da posible relación entre a vida e a obra en Van Gogh.

CSC CCEC

b d e n

B3.14. Cubismo, ruptura dunha única visión: Juan Gris, George Braque e Pablo Ruiz Picasso.

B3.14. Analizar a orixe teórica e a plasmación na arte das formulacións cubistas.

FA2.B3.14.1. Analiza a concepción visual da arte cubista.

CCEC

FA2.B3.14.2. Compara algunha obra cubista con outras anteriores.

CCEC

FA2.B3.14.3. Identifica as obras cubistas de Juan Gris, Pablo Picasso e

Georges Braque.

CCEC

b d e n B3.15. A obra escultórica de Picasso e a súa relación con Julio González.

B3.15. Comentar a escultura española da época; a técnica da soldadura en ferro e a súa relación con Picasso e Julio González.

FA2.B3.15.1. Relaciona a escultura de Julio González e a de Picasso.

CCEC

b d e n p B3.16. Etapas pictóricas de B3.16. Clasificar a obra FA2.B3.16.1. Compara CCE

172

Picasso. pictórica de Picasso nas súas etapas máis representativas.

as etapas creativas de Picasso: épocas rosa, azul, cubista e surrealista.

C

b d e n B3.17. O cine como vangarda.

B3.17. Coñecer o cine e as súas relacións coas primeiras vangardas artísticas.

FA2.B3.17.1. Analiza os intercambios recíprocos entre a cinematografía e as vangardas noutras disciplinas da arte.

CDCCEC

b d e n p B3.18. Cartel publicitario: elementos formais e

narrativos.

B3.18. Identificar a tipoloxía do cartel publicitario da

época.

FA2.B3.18.1. Analiza os elementos formais e narrativos que se dan no cartel publicitario.

CCEC

b d e n B3.19. O cartel e a arte. B3.19. Debater acerca da calidade artística do cartel publicitario.

FA2.B3.19.1. Explica a importancia do cartel publicitario.

CSIEE CCEC

b d e n

B3.20. O cartel e a arte.

B3.21. Carteis de Jules Chéret, Alfons Mucha e Leonetto Cappiello.

B3.20. Identificar pola súa tipoloxía as obras en cartel dos máis senlleiros artistas da súa época, por exemplo Jules Chéret, Alfons Mucha e Leonetto Cappiello.

FA2.B3.20.1. Explica a obra gráfica dos cartelistas Jules Chéret, Alfons Mucha e Leonetto Cappiello.

CCEC

b d e i n

B3.22. Estampaxe xaponesa. Técnica do ukiyo- e. Grandes gravadores nipóns: Kitagawa Utamaro, Utagawa Hiroshige e Katsushika Hokusai.

B3.21. Analizar a técnica xaponesa do ukiyo-e e as principais obras dos estampadores xaponeses Kitagawa Utamaro, Utagawa Hiroshige e Katsushika Hokusai.

FA2.B3.21.1. Analiza a técnica xaponesa do ukiyo-e e as principais obras dos estampadores xaponeses Kitagawa Utamaro, Utagawa Hiroshige e Katsushika Hokusai.

CCEC

b den

B3.23. Influencia da estampaxe xaponesa en Europa. Vincent Van Gogh. Nacemento do cómic.

B3.22. Debater acerca da

influencia do gravado xaponés coas creacións europeas, sobre todo na obra de Van Gogh e dos debuxantes da denominada "liña clara", por exemplo Hergé.

FA2.B3.22.1. Relaciona o gravado xaponés coas creacións europeas, sobre todo na obra de

VanGogh e de Hergé.

CCEC

173

b d e n

B3.19. O cartel e a arte.

B3.23. O cartel publicitario e a obra pictórica e gráfica de Henri de Toulouse-Lautrec.

B3.23. Explicar o cartel e a obra gráfica de Henri de Toulouse-Lautrec.

FA2.B3.23.1. Explica o cartel e a obra gráfica de Henri de Toulouse-Lautrec.

CSIEE CCEC

b d e n B3.24. Música. Impresionismo: Debussy e Ravel.

B3.24. Analizar as claves da música impresionista francesa e do resto de Europa, por exemplo

Debussy e Ravel.

FA2.B3.24.1. Comenta a música impresionista, utilizando algunha obra de Claude Debussy ou

Maurice Ravel.

CCEC

b d e n B3.25. Música española: Falla, Albéniz, Granados e Salvador Bacarisse.

B3.25. Coñecer os compositores españois e as súas obras máis representativas: Manuel de Falla, Isaac Albéniz, Enrique Granados, Salvador Bacarisse e outros.

FA2.B3.25.1. Analiza a obra musical dos compositores españois Manuel de Falla, Isaac Albéniz, Enrique Granados e Salvador Bacarisse.

CCEC

Bloque 4. O Modernismo-Art Nouveau


Comp

etenci

as

clave

b d e n B4.1. Modernismo.

B4.1. Analizar as claves estilísticas do Modernismo, que o diferencian claramente dos estilos anteriores e posteriores.

FA2.B4.1.1. Identifica os elementos diferenciadores da arte modernista fronte ao xeometrismo da Art Decó e os neoestilos anteriores.

CAA

CC

EC

b d e n p

B4.1. Modernismo.

B4.2. Fantasía arquitectónica da fin de

século: Art Nouveau.

B4.3. Características principais

B4.2. Debater acerca da obra modernista en Europa, a súa extensión e a súa duración cronolóxica.

FA2.B4.2.1. Comenta a duración cronolóxica e a extensión xeográfica do modernismo.

CCEC

FA2.B4.2.2. Explica o modernismo en Europa: Art Nouveau, Liberty, Sezession e Jugendstil.

CCEC

174

da Art Nouveau francés.

B4.4. Movemento en Europa: Modernismo, Jugendstil, Sezession e Liberty.

b d e n

B4.5. Arquitectura modernista europea: Víctor Horta e Adolf Loos.

B4.6. Modernismo catalán: obra de Gaudí.

B4.3. Recoñecer o modernismo español, nomeadamente a obra de Antonio Gaudí.

FA2.B4.3.1. Compara a obra arquitectónica de Antonio Gaudí, Víctor Horta e Adolf Loos.

CCEC

b d e n B4.7. Escultura: obra de Josep Llimona.

B4.4. Analizar a escultura modernista española, por exemplo a obra do escultor Josep Llimona.

FA2.B4.4.1. Analiza a obra escultórica de Josep Llimona.

CCEC

b d e n B4.8. Esculturas crisoelefantinas.

B4.5. Recoñecer as claves estilísticas na escultura crisoelefantina.

FA2.B4.5.1. Identifica pezas escultóricas que poidan clasificarse como crisoelefantinas.

CCEC

b d e n

B4.9. Cartel publicitario en Cataluña: Alexandre de Riquer, Ramón Casas e outros.

B4.6. Comentar a importancia da cartelística española, nomeadamente salientable na obra de Alexandre de Riquer e Ramón Casas.

FA2.B4.6.1. Comenta a obra en cartel de Alexandre de Riquer, Ramón Casas e outros cartelistas españois.

CCEC

b d e n B4.10. Moblaxe modernista. B4.7. Identificar a tipoloxía da moblaxe modernista.

FA2.B4.7.1. Analiza a moblaxe modernista.

CCEC

b d e i n

B4.11. Revolución no vidro. Floreiros de Émile Gallé. Lámpadas de cores de Louis Comfort Tiffany.

B4.8. Describir a evolución na técnica do vidro que supón a obra de Émile Gallé e Louis Confort Tiffany.

FA2.B4.8.1. Explica a importancia artística das creacións en vidro de Émile Gallé e Louis Comfort Tiffany.

CCEC

b d e i n B4.12. Xoiaría modernista. Esmalte. Obra de Lluís Masriera.

B4.9. Analizar os elementos clave da xoiaría modernista, utilizando as obras de René Lalique e de Lluis Masriera, entre outros.

FA2.B4.9.1. Comenta a tipoloxía da xoiaría modernista, por exemplo os deseños de René Lalique e de Lluís Masriera, entre outros.

CCEC

Bloque 5. O Surrealismo e outras vangardas

175


Comp

etenci

as

clave

b d e n

B5.1. Teorías de Sigmund Freud. A psicoloxía.

B5.2. Irracionalismo onírico. Movemento surrealista: orixe.

B5.1. Relacionar a

descuberta da psicoloxía coas claves plásticas do surrealismo.

FA2.B5.1.1. Relaciona as ideas sobre a psicanálise de Sigmund Freud e as creacións

surrealistas, especialmente co método paranoico-crítico de Salvador Dalí.

CSC CCEC

FA2.B5.1.2. Explica as principais características do movemento surrealista.

CCEC

b d e n

B5.3. Principais artistas: Salvador Dalí, Jean Arp e Joan Miró.

B5.4. A pintura metafísica de Giorgio de Chirico.

B5.2. Identificar as principais obras e os/as principais autores/as surrealistas.

FA2.B5.2.1. Comenta as obras surrealistas de Jean Arp, Joan Miró e a pintura metafísica de Giorgio de Chirico.

CCL

CC

EC

b d e n

B5.5. O surrealismo no cine: "Un can andaluz", de Luis Buñuel e Salvador Dalí. "A idade de ouro", de Buñuel.

B5.3. Analizar a importancia histórica de Salvador Dalí e Luis Buñuel.

FA2.B5.3.1. Describe o surrealismo no cine, utiliza a obra de Dalí e Buñuel "Un can andaluz" e o resto da filmografía de Luis Buñuel: "A idade de ouro", "Viridiana" e outras.

CAA

CC

EC

b d e n

B5.6. Cine alemán. Expresionismo alemán: "O gabinete do doutor Caligari"

(1920), de Robert Wiene.

B5.7. Xénero da ciencia ficción. Fritz Lang e a súa película "Metropolis"

B5.4. Explicar a importancia do cine europeo sinalando exemplos de grande transcendencia posterior, como "O gabinete do doutor Caligari", "Metropolis", "O anxo azul", etc.

FA2.B5.4.1. Comenta as claves do expresionismo alemán, nomeadamente salientable en "O gabinete do doutor Caligari", de Robert Wiene.

CCEC

176

(1927).

B5.8. "O anxo azul" (1930), de Josef von Sternberg, Marlene Dietrich.

FA2.B5.4.2. Analiza a importancia da película "O anxo azul", de Josef von Sternberg, e a presenza nela de Marlene Dietrich.

CCEC

b d e n

B5.9. Movemento neoplasticista holandés "De Stijl": arquitectura, pintura e moblaxe. Piet Mondrian, Theo Van Doesburg e Gerrit Thomas Rietveld.

B5.5. Explicar as claves estilísticas en arquitectura, pintura e moblaxe do movemento "De Stijl".

FA2.B5.5.1. Explica a concepción artística dos neoplasticistas holandeses, o grupo "De Stijl".

CCEC

FA2.B5.5.2. Analiza as obras en arquitectura, pintura e moblaxe de artistas neoplasticistas: Piet Mondrian, Theo van Doesburg e Gerrit Thomas Rietveld.

CCEC

b d e n B5.10. Movemento Dada. Obra escultórica de Jean Tinguely.

B5.6. Debater acerca do movemento Dada e as obras máis importantes deste movemento artístico.

FA2.B5.6.1. Describe o movemento Dada e a obra escultórica de Jean Tinguely.

CCEC

b d e n

B5.11. Ballets de Serguéi Diághilev e Nijinsky. Escenografías e decorados. Relación con artistas da época: Picasso, Matisse e Natalia Goncharova.

B5.12. Música e danza. Igor

Stravinsky: "O paxaro de lume", "Petrushka" e "A consagración da primavera”.

B5.7. Recoñecer a importancia dos ballets rusos en París e na historia da danza contemporánea.

FA2.B5.7.1. Analiza a importancia do ballet ruso, utilizando a obra de Serguéi Diághilev e Nijinsky.

CD

CCEC

FA2.B5.7.2. Comenta a obra musical de Igor Stravinsky e a súa relación coa danza: "O paxaro de lume", "Petrushka" e "A

consagración da primavera".

FA2.B5.7.3. Describe presentacións coreográficas relacionadas con "A consagración da primavera", por exemplo

CCEC

CCEC

177

o traballo de Pina Bausch.

Bloque 6. Os felices anos vinte. Art Decó


Comp

etenci

as

clave

b d e n

B6.1. Claves da Art

Decó.

B6.2. Desenvolvemento

económico do período de

entre guerras.

B6.3. Auxe do luxo. A arte como produto para a

elite.

B6.4. Notas distintivas da arquitectura

decó.

B6.5. Estados Unidos: os grandes edificios. Escola de Chicago. Nova York: edificios Chrysler e Empire

State.

B6.1. Identificar as claves sociais e políticas que se relacionan co Art Decó.

FA2.B6.1.1. Comenta a relación entre o desenvolvemento

económico mundial e o auxe da Art Decó.

CAA

CC

EC

FA2.B6.1.2. Explica a evolución desde a arte baseada na natureza (modernismo), á arte xeométrica (Art Decó).

CCEC

b d e n

B6.4. Notas distintivas da arquitectura decó.

B6.5. Estados Unidos: os grandes edificios. Escola de

Chicago. Nova York: edificios Chrysler e Empire State.

B6.2. Recoñecer o estilo Art Decó en arquitectura, identificando os edificios emblemáticos deste estilo.

FA2.B6.2.1. Relaciona o Art Decó cos edificios anteriores da escola de Chicago e os edificios de Nova York, especialmente o Chrysler e o Empire State.

CCEC

b d e n B6.6. Escultura: Pablo Gargallo e Constantin Brancusi.

B6.3. Analizar as principais obras e escultores da época, por exemplo Pablo Gargallo e Constantin Brancusi.

FA2.B6.3.1. Compara a escultura de Pablo Gargallo e de Constantin Brancusi.

CAA

CC

EC

178

b c d e n B6.7. Tamara de Lempickca, pintora.

B6.4. Debater acerca da obra pictórica de Tamara de Lempicka.

FA2.B6.4.1. Comenta a obra pictórica da pintora Tamara de Lempicka.

CSC CCEC

b d e n B6.8. Música: revista musical. Folies Bergère e Moulin Rouge.

B6.5. Recoñecer a importancia e a transcendencia musical do xénero artístico denominado revista musical.

FA2.B6.5.1. Explica as claves artísticas do musical, relacionándoo co Folies Bergère, o Moulin Rouge, o Cotton Club e a traxectoria artística e persoal de Joséphine Baker.

CSC CCEC

b d e n B6.9. Moblaxe Art Decó. B6.6. Describir os elementos esenciais en moblaxe e artes aplicadas do estilo Art Decó.

FA2.B6.6.1. Identifica as claves esenciais da moblaxe decó.

CCEC

b d e n

B6.10. Xoiaría decó e reloxos de pulseira. Empresas Cartier e Patek Philippe.

B6.2. Auxe do luxo. A arte como produto para a elite.

B6.7. Analizar a importancia do luxo e a súa relación cos deseños decó. Empresas Cartier e Patek Philippe.

FA2.B6.7.1. Compara a tipoloxía das xoias decó, por exemplo Cartier, coas doutras épocas.

CSIEE CCEC

FA2.B6.7.2. Analiza o concepto do luxo en relación á arte, por exemplo na xoiaría.

CSC CCEC

FA2.B6.7.3. Debate acerca da relación entre luxo e artesanía utilizando, entre outros exemplos, a empresa Patek Philippe.

CCL

CC

EC

b d e n B6.11. Música dodecafónica, serialista e

atonal. Arnold Schönberg.

B6.8. Distinguir as claves da música dodecafónica, por exemplo a obra musical de Arnold Schönberg.

FA2.B6.8.1. Analiza a música dodecafónica, utilizando composicións, entre outras, da obra

musical de Arnold Schönberg, Anton Webern ou Alban Berg.

CDCCEC

b d e n B6.12. Música norteamericana. Irving Berlin e George Gershwin.

B6.9. Avaliar as composicións musicais dos Estados Unidos, nomeadamente a obra musical de George Gershwin

FA2.B6.9.1. Comenta a obra musical de George Gershwin e Irving Berlin.

CCEC

179

e Irving Berlin.

b d e n B6.13. Música espiritual negra. Blues. Nacemento do Jazz.

B6.10. Identificar a música popular norteamericana, nomeadamente a música espiritual negra, o blues e o jazz.

FA2.B6.10.1. Identifica os ritmos e diferencia a música negra americana: espiritual, blues e jazz.

CCEC

b c d e n

B6.14. Moda: a revolución no mundo da moda e no vestido da muller. Coco Chanel.

B6.11. Explicar a evolución no traxe feminino e a súa relación co posible cambio do papel da muller na sociedade da época.

FA2.B6.11.1. Analiza a revolución no traxe feminino que supuxo a obra de Coco Chanel.

CSC CCEC

Bloque 7. A Gran Depresión e a arte da súa época


Comp

etenci

as

clave

b d e n

B7.1. "A fin da festa". A crise económica. O crack bolsista de 1929. Crise económica mundial. Auxe dos totalitarismos.

B7.1. Comentar a relación entre a situación política europea e o seu reflexo na arte.

FA2.B7.1.1. Analiza a representación plástica do crack bolsista de 1929 en Estados Unidos.

CAA

CC

EC

b d e h n

B7.2. Fotografía comprometida cos pobres: Dorothea Langue e Walker Evans.

B7.2. Analizar a arte social ou comprometida.

FA2.B7.2.1. Comenta a obra fotográfica de Dorothea Lange e Walker Evans.

CSC CCEC

FA2.B7.2.2. Compara a obra fotográfica de artistas con compromiso social coa fotografía esteticista de, por exemplo, Cecil Beaton.

CCEC

b d e h n p B7.3. O cine e a súa función social.

B7.3. Debater acerca da función social da arte.

FA2.B7.3.1. Expón razoadamente a importancia da arte como denuncia social, utilizando, por exemplo, o documental "As Hurdes, terra sen pan",

CCL

CC

EC

180

de Luis Buñuel.

b d e n

B7.4. A primeira película de animación: Brancaneves e os sete ananos", de Walt Disney.

B7.4. Analizar a importancia para o mundo da arte de Walt Disney como empresa.

FA2.B7.4.1. Analiza a importancia para o cine da obra creativa de Walt Disney.

CDCCEC

b d e n

B7.5. Cómic europeo: "Tintín", de Hergé.

B7.6. Cómic

norteamericano.

B7.7. O primeiro superheroe: "Superman", de Jerry Siegel e Joe Shuster.

B7.8. O heroe triste e solitario: "Batman", de

Bob Kane e Bill Finger.

B7.9. O orgullo americano: "Capitán América", de Joe Simon e Jack Kirby.

B7.10. As aventuras espaciais: "Flash Gordon", de Alex Raymond.

B7.5. Describir o nacemento do cómic, tanto do europeo, con "Tintín", como o norteamericano dos superheroes.

FA2.B7.5.1. Analiza a importancia do cómic europeo, nomeadamente a obra de Hergé.

CCEC

FA2.B7.5.2. Explica o nacemento dos superheroes norteamericanos do cómic.

CCEC

FA2.B7.5.3. Analiza as claves sociolóxicas e persoais dos superheroes do cómic: "Superman", "Batman" e "Capitán América".

CSIEE CCEC

FA2.B7.5.4. Relaciona o cómic espacial co cine posterior, utilizando, entre outras, as aventuras espaciais de "Flash Gordon".

CCEC

B7.11. O exotismo selvático: "Tarzán", de Burne Hogarth.

FA2.B7.5.5. Comenta a relación entre cine e cómic no caso de "Tarzán".

CCEC

b d e n p B7.12. O cómic como linguaxe artística.

B7.6. Explicar a transcendencia posterior do cómic desta época na arte.

FA2.B7.6.1. Debate acerca do valor do cómic como obra de arte.

CCEC

b d e n B7.13. Cine español. Producións Cifesa.

B7.7. Analizar as claves sociolóxicas do cine español, no marco da cultura e da situación económica de

FA2.B7.7.1. Recoñece as principais películas españolas da época, tendo en conta a relación da súa creación

CSIEE CCEC

181

España e da Guerra Civil. coa produtora Cifesa.

b d e n B7.14. Ballet: traxectoria do Ballet da Ópera de París. Serge Lifar.

B7.8. Comentar a situación do ballet europeo e a influencia dos coreógrafos soviéticos no Ballet da Ópera de París.

FA2.B7.8.1. Analiza a importancia para a danza dos ballets soviéticos de principio de século.

CCEC

b d e n

B7.15. As "big bands" americanas: Benny Godman, Glenn Miller, Duke Ellington, Tommy Dorsey, etc.

B7.9. Recoñecer as composicións musicais das denominadas "big bands" americanas, por exemplo a orquestra de Benny Goodman.

FA2.B7.9.1. Identifica a música swing e a súa relación coas "big bands" americanas.

CCEC

Bloque 8. A II Guerra Mundial


Comp

etenci

as

clave

b d e h n B8.1. Fascismo e comunismo. Iconoloxías asociadas.

B8.1. Debater acerca da importancia da iconoloxía na promoción das correntes políticas da época.

FA2.B8.1.1. Analiza as artes fascista e comunista, e establece diferenzas e semellanzas.

CCL

CC

EC

b d

e h n

B8.2. Arquitectura fascista e comunista: Berlín e Moscova.

B8.2. Identificar as claves da arquitectura, nomeadamente a relacionada coas ideoloxías totalitarias.

FA2.B8.2.1. Compara a arquitectura de ambas as ideoloxías, principalmente en Berlín e en Moscova.

CAA

CC

EC

b d e n

B8.3. Abstracción escultórica: Henry Moore, Antoine Pevsner e Naum

Gabo.

B8.3. Comentar a evolución na forma escultórica: a ruptura da forma.

FA2.B8.3.1. Comenta a evolución escultórica europea, nomeadamente salientable nas obras de Henry Moore, Antoine Pevsner e Naum Gabo.

CCEC

b d e h n B8.4. Fascismo. Obra cinematográfica de Leni Riefensthal: "Olympia"

B8.4. Analizar a obra cinematográfica europea da época, destacando principalmente a

FA2.B8.4.1. Identifica as películas de Leni Riefensthal: "Olympia" e "O triunfo da vontade".

CSIEE CCEC

182

e "O triunfo da vontade".

B8.5. Comunismo. O cine de Serguéi

Eisenstein: "O acoirazado

Potemkin" (1925) e "Iván o

terrible" (1943).

transcendencia das creacións de Leni Riefensthal e Serguéi Eisenstein.

FA2.B8.4.2. Analiza a construción narrativa visual de "O acoirazado Potemkin".

CCEC

b d e h n

B8.6. A obra musical de Wagner e o fascismo alemán.

B8.7. Relación vital e

musical de Dimitri Shostakóvich co comunismo soviético.

B8.5. Describir a relación da obra musical de Wagner co fascismo e das composicións de Dimitri Shostakóvich co comunismo soviético.

FA2.B8.5.1. Explica a relación entre a música de Wagner e o fascismo

alemán.

CSC CCEC

b d e h n

B8.8. Fotoxornalismo independente: axencia

Magnum.

B8.9. Fotografía de guerra: Robert Capa.

B8.10. Captación do instante: Henri de

Cartier- Bresson.

B8.6. Comentar a tipoloxía fotográfica relacionada cos conflitos bélicos, utilizando, por exemplo, a obra gráfica de Robert Capa ou dos españois Agustí Centelles, José María Díaz-Casariego, "Campúa" e Venancio Gombau ou "Alfonso".

FA2.B8.6.1. Analiza as claves da fotografía de guerra, especialmente na obra de Robert Capa, Agustí Centelles ou "Alfonso".

CDCCEC

FA2.B8.6.2. Analiza a formulación ou presentación teórica da fotografía e o instante de Henri de Cartier-Bresson.

CCEC

FA2.B8.6.3. Relaciona a actitude vital e artística dos fotógrafos da axencia Magnum.

CSIEE CCEC

b d e n B8.11. O París nocturno: Brassai.

B8.7. Explicar a técnica da fotografía nocturna e valorar os condicionantes técnicos, utilizando como exemplo a obra gráfica de Brassai, entre outros.

FA2.B8.7.1. Comenta a técnica da fotografía nocturna e as creacións de Gyula Halász "Brassai".

CMCCT CCEC

b d e h i n

B8.12. O cartel como propaganda política. B8.13.

Colaxe.

B8.8. Comparar a técnica da colaxe aplicada a diferentes motivos, por exemplo entre a obra de Josep Renau e

FA2.B8.8.1. Explica a técnica da colaxe e a súa utilización no cartel de propaganda política,

CMCCT CCE

183

B8.14. Obra de Josep Renau.

Matisse. sobre todo na obra de Josep Renau.

C

FA2.B8.8.2. Realiza unha composición plástica mediante a técnica da colaxe.

CCEC

b d e n B8.15. Comedia musical: Fred Astaire e Gene Kelly.

B8.9. Analizar as claves narrativas e plásticas da comedia musical norteamericana utilizando, entre outras, a filmografía de Fred Astaire e de Gene Kelly.

FA2.B8.9.1. Comenta as claves da comedia musical norteamericana, utilizando, entre outros, as películas de Fred Astaire e de Gene Kelly.

CCEC

b d e h n

B8.16. Industria do cine: Hollywood. Grandes compañías americanas: Warner Brothers, United Artist, Columbia e Metro Goldwyn Mayer.

B8.17. O cine clásico americano e os seus estilos

B8.10. Razoar a importancia dos grandes estudios cinematográficos na historia e no desenvolvemento do cine.

FA2.B8.10.1. Explica a importancia dos estudios de cine de Hollywood.

CDCCEC

FA2.B8.10.2. Analiza as claves do nacemento das grandes compañías norteamericanas de cine: Warner Brothers, United Artist, Columbia e Metro-Goldwyn-Mayer.

CSIEE CCEC

b d e n B8.18. Cine de suspense: Alfred Hitchcock.

B8.11. Analizar o tempo narrativo do xénero do suspense.

FA2.B8.11.1. Analiza as claves narrativas do xénero do suspense, nomeadamente referido á filmografía de Alfred Hitchcock.

CCEC

b d e n

B8.19. A comedia amarga: "To be or not to be", de Ernst Lubitsch, e "O gran ditador", de Charlie Chaplin.

B8.12. Explicar as claves da

comedia con formulacións sociais.

FA2.B8.12.1. Describe as claves da comedia ácida ou amarga, comentando, entre

outras posibles, as películas: "To be or not to be", de Ernst Lubitsch, e "O gran ditador", de Charlie Chaplin.

CCEC

b d e n B8.20. Amor e guerra: "Casablanca", de Michael

B8.13. Expor a relación entre amor e guerra no cine.

FA2.B8.13.1. Identifica as claves cinematográficas de

CCEC

184

Curtiz. "Casablanca", de Michael Curtiz.

b

d e h n

B8.21. Cine neorrealista italiano: "Roma, cidade aberta", de Roberto Rossellini, e "Ladrón de bicicletas", de Vittorio de Sica.

B8.14. Describir as características formais e argumentais da comedia, o suspense e o cine neorrealista.

FA2.B8.14.1. Comenta as características do cine neorrealista italiano, sobre todo nas películas "Roma, cidade aberta" e "Alemaña ano cero", de Roberto Rossellini, e "Ladrón de bicicletas", de Vittorio de Sica.

CCEC

Bloque 9. O Funcionalismo e as décadas dos 40 e dos 50


Comp

etenci

as

clave

b d e h n

B9.1. Forma e función nas artes utilitarias:

"a función fai a forma".

B9.2. Arquitectura: simplificación ornamental. Xeometría e matemática como mensaxe primordial.

B9.1. Debater acerca dos valores plásticos da arquitectura funcional.

FA2.B9.1.1. Explica a idea: "a función fai a forma".

CMCCT CCEC

FA2.B9.1.2. Comenta a frase do arquitecto Mies van der Rohe: "Menos é máis".

CCEC

b d e h n p

B9.2. Arquitectura: simplificación ornamental. Xeometría e matemática como mensaxe primordial.

B9.3. Funcionalismo orgánico escandinavo: Alvar Aalto, Eero Aarnio e Arne

Jacobsen.

B9.2. Identificar a tipoloxía do edificio funcional.

FA2.B9.2.1. Comenta as claves da arquitectura funcional.

CCEC

FA2.B9.2.2. Explica as claves do funcionalismo orgánico escandinavo, comentando a obra de Alvar Aalto, Eero Aarnio, Arne Jacobsen e o norteamericano Eero Saarinen.

CCEC

185

B9.4. Moblaxe

funcionalista.

FA2.B9.2.3. Sinala as claves da moblaxe escan- dinava.

CCEC

FA2.B9.2.4. Compara o moble funcionalista con outros estilos anteriores e posteriores.

CAA

CC

EC

b d e n

B9.5. A obra de Ludwig Mies van der Rohe, Frank Lloyd Wright e Le Corbusier.

B9.3. Comparar as creacións dos arquitectos desta corrente creativa máis relevantes.

FA2.B9.3.1. Identifica as principais creacións arquitectónicas de Mies van de Rohe, Frank Lloyd Wright e Le Corbusier.

CCEC

b d e h n B9.6. Deseño industrial. Bauhaus e a súa influencia posterior.

B9.4. Relacionar a orixe do deseño industrial e a produción en serie.

FA2.B9.4.1. Relaciona a escola alemá Bauhaus co deseño industrial.

CSIEE CCEC

b d e h n p B9.7. Cómic español.B9.8.

Francisco Ibáñez. Editorial Bruguera.

B9.5. Comentar a importancia do cómic español.

FA2.B9.5.1. Recoñece as claves do éxito do cómic español, incidindo na obra de Francisco Ibáñez e na súa relación coa editorial Bruguera.

CSIEE CCEC

b d e h n

B9.9. Cine: dominio do cine norteamericano. Grandes directores: John Ford e John Houston.

B9.6. Debater acerca da supremacía comercial das producións cinematográficas norteamericanas e analizar as súas posibles causas.

FA2.B9.6.1. Analiza o dominio europeo da cinematografía americana e a obra dos grandes directores norteamericanos, nomeadamente John Ford e John Houston.

CCL

CC

EC

b d e h n B9.10. A gran comedia. O alemán Billy Wilder.

B9.7. Analizar a gran comedia cinematográfica, remarcando a obra do director alemán Billy Wilder.

FA2.B9.7.1. Analiza a

gran comedia cinematográfica, remarcando a obra plástica do director alemán Billy Wilder.

CCEC

b d e h n B9.11. Cine español. Estudios Bronston.

B9.8. Analizar as claves da creación dos estudios

FA2.B9.8.1. Comenta a cinematografía española e a importancia dos

CSIEE CCE

186

Bronston en España. estudios Bronston. C

b d e h n B9.12. Comedia española: Luís García Berlanga.

B9.9. Relacionar a obra cinematográfica de Luís García Berlanga coa sociedade española do seu tempo.

FA2.B9.9.1. Analiza as claves da comedia na obra cinematográfica de Luís García Berlanga.

CCEC

b d e h

n

B9.13. Moda: alta costura. Obra de Cristóbal Balenciaga. O "new look" de Christian Dior.

B9.10. Explicar as claves da moda de alta costura e os seus condicionantes artísticos e económicos.

FA2.B9.10.1. Analiza a industria da moda de alta costura aplicando, entre outras, a obra creativa de Cristóbal Balenciaga.

CDCCEC

b d e h n

B9.14. A música neorromántica de Joaquín Rodrigo: "Concerto de Aranjuez".

B9.11. Recoñecer a música do mestre Rodrigo, especialmente o "Concerto de Aranjuez", analizando diferentes versións da súa obra.

FA2.B9.11.1. Relaciona a obra musical de Joaquín Rodrigo co romanticismo musical anterior, sinalando a importancia mundial do "Concerto de Aranjuez".

CCEC

b d e h n

B9.15. Danza contemporánea: coreografías de Maurice Béjart e Roland Petit.

B9.12. Analizar a evolución das coreografías no ballet, desde os ballets rusos ata as novas creacións, por exemplo de Maurice Bejart e Roland Petit.

FA2.B9.12.1. Comenta as claves da danza moderna e as coreografías de Maurice Béjart e Roland Petit.

CCEC

Bloque 10. Os Anos 60 e 70


Comp

etenci

as

clave

b d e h n

B10.1. Arquitectura. Estilo internacional.

B10.2. Arquitectura española: Francisco Javier Sáenz de Oiza e Miguel Fisac.

B10.1. Analizar a evolución na arquitectura, intentando dilucidar posibles estilos ou a evolución desde os edificios anteriores.

FA2.B10.1.1. Comenta a uniformidade estilística mundial do estilo arquitectónico denominado "estilo internacional".

CCEC

FA2.B10.1.2. Analiza a arquitectura española, nomeadamente os

CCEC

187

traballos de Francisco Javier Sáenz de Oiza e Miguel Fisac.

b d e h n

B10.3. Expresionismo figurativo e expresionismo abstracto. Pintura hiperrealista.

B10.4. Expresionismo abstracto: Jackson Pollock e Mark Rothko.

B10.5. Expresionismo figurativo: Francis Bacon e Lucian

Freud.

B10.6. Hiperrealismo: David Hockney, Antonio López e Eduardo Naranjo.

B10.7. Importancia histórica dos grupos españois de artistas plásticos "El Paso" (1957) e o seu antecesor

"Dau al Set " (1948).

B10.2. Explicar as claves conceptuais e plásticas do expresionismo figurativo, do expresionismo abstracto, do Pop Art, do hiperrealismo e da arte cinética.

FA2.B10.2.1. Comenta as claves do expresionismo figurativo, desde o expresionismo alemán ata a obra de Francis Bacon e de Lucian Freud.

CCEC

FA2.B10.2.2. Explica a obra pictórica de Jackson Pollock e de Mark Rothko.

CCEC

FA2.B10.2.3. Identifica as claves da pintura hiperrealista e/ou Pop Art, comparando as obras de David Hockney e dos españois Antonio López e Eduardo Naranjo, entre outros.

CCEC

FA2.B10.2.4. Analiza as claves artísticas das correntes expresionistas.

CCEC

b d e h n

B10.8. O expresionismo na escultura

española.

B10.9. Escultores vascos: Jorge Oteiza, Eduardo Chillida e Agustín Ibarrola.

B10.10. Abstracción geométrica: Pablo Palazuelo, Martín Chirino e

Amadeo Gabino.

B10.11. Movemento cinético: Eusebio Sempere.

B10.3. Recoñecer os principais estilos escultóri- cos españois, a escultura

vasca, a abstracción xeométrica e outras.

FA2.B10.3.1. Analiza a importancia da escultura expresionista española.

CCEC

FA2.B10.3.2. Describe a importancia da escultura vasca e indica as obras de Jorge Oteiza,

Eduardo Chillida e Agustín Ibarrola.

CCEC

FA2.B10.3.3. Comenta a abstracción xeométrica escultórica na obra de Martín Chirino, Amadeo Gabino, Pablo Palazuelo, Pablo

CCEC

188

Serrano e Gustavo Torner, entre outros.

FA2.B10.3.4. Analiza a arte cinética e a relación coa obra creativa de Eusebio Sempere.

CCEC

b d e h n

B10.12. Fotografía: o sensualismo de David Hamilton e a elegancia de Juan Gyenes.

B10.4. Analizar as diferentes visións da realidade a través da fotografía.

FA2.B10.4.1. Compara a concepción plástica na obra fotográfica de David Hamilton, Juan Gyenes, Irving Penn e outros.

CCEC

b d e h i n B10.13. Música. O son estéreo.

B10.5. Explicar os avances técnicos na reprodución do son e expor as claves técnicas da músi- ca estereofónica e a súa evolución ata a actualidade.

FA2.B10.5.1. Comenta as claves do son musical monofónico, estereofónico, dolby, 5.1 e 7.1.

CMCCT CCEC

b d e h n p

B10.14. Música

Pop: The Beatles.

B10.15. Grandes concertos de masas.

Cultura de fans.

B10.16. O jazz alcanza un público de masas: Chet Baker, Miles

Davis e Chick Corea.

B10.6. Comparar os movementos musicais occidentais: pop, rock, jazz, blues, etc.

FA2.B10.6.1. Analiza as claves da música pop.

CDCCEC

FA2.B10.6.2. Identifica as principais cancións dos Beatles.

CCEC

FA2.B10.6.3. Explica as claves do movemento Fans.

CSC CCEC

FA2.B10.6.4. Comenta a aceptación maioritaria

do jazz.

CCEC

FA2.B10.6.5. Analiza a obra jazzística e vital de Miles Davis e Chet Baker.

CCEC

b d e h n B10.17. Novo cine español. O cine da transición: Saura, Camus, Picazo, Patino,

B10.7. Analizar os cambios que se producen na cinematografía española

FA2.B10.7.1. Describe a evolución do cine español no período da

CCEC

189

Erice, Borau e a Escola de Barcelona.

durante a transición. transición.

b d e h n B10.18. Cine. Novo impulso norteamericano: Francis Ford Coppola.

B10.8. Valorar a importancia para a industria do cine da obra creativa de Francis Ford Coppola, George Lucas e outros.

FA2.B10.8.1. Comenta o rexurdimento do gran cine norteamericano coa obra cinematográfica de Francis Ford Coppola.

CSIEE CCEC

b d e h n B10.19. Gran cine xaponés: Akira Kurosawa.

B10.9. Comparar o cine europeo, o norteamericano e o oriental.

FA2.B10.9.1. Analiza a filmografía do director xaponés Akira Kurosawa.

CCEC

b d e g h n B10.20. Nacemento da televisión como fenómeno de comunicación de masas.

B10.10. Analizar a importancia crecente da televisión como fenómeno de comunicación e a súa importancia na arte.

FA2.B10.10.1. Recoñece o paso da televisión a ser un fenómeno de comunicación de masas.

CCL

CC

EC

b d e h n B10.21. Cómic: éxito internacional da editorial Marvel.

B10.11. Comentar a nova xeración de superheroes do cómic, nomeadamente coa editorial "Marvel" e a obra de Stan Le.

FA2.B10.11.1. Explica as claves do éxito mundial da editorial de cómics Marvel.

CCEC

b d e h n

B10.22. Auxe do flamenco: Paco de Lucía e Camarón de la Isla.

B10.23. Baile flamenco: Antonio, Carmen Amaya e a

compañía de Antonio Gades.

B10.12. Expor a importancia da música flamenca en todo o mundo.

FA2.B10.12.1. Identifica a obra musical de Paco de Lucía e de Camarón de la Isla.

CCEC

FA2.B10.12.2. Explica as claves do éxito internacional do flamenco.

CCEC

FA2.B10.12.3. Recoñece a importancia do baile flamenco no mundo, con referencia á danza e ás coreografías de Carmen Amaya e Antonio Gades.

CSC CCEC

FA2.B10.12.4. Analiza a situación do flamenco en España e establece

CCEC

190

conclusións a partir dos datos obtidos.

b d e h n

B10.24. Moda

europea.B10.25. Moda

francesa: Yves Saint Laurent.

B10.13. Comentar a evolución na moda europea deste tempo.

FA2.B10.13.1. Analiza a importancia da moda francesa, con referencia ás creacións de Yves Saint Laurent.

CAA

CC

EC

Bloque 11. Os Anos 80-90


Comp

etenci

as

clave

b d e h n p B11.1. Arquitectura. Estilo posmoderno. O edificio como espectáculo.

B11.1. Analizar a evolución da arquitectura desde a uniformidade racionalista ao barroquismo personalista do creador.

FA2.B11.1.1. Explica a evolución da arquitectura, desde o edificio como función ao edificio como espectáculo.

CCEC

b d e h n

B11.2. Escultura: exceso figurativo. Obra de Fernando Botero e Alberto Giacometti.

B11.2. Comentar a evolución escultórica en Occidente

FA2.B11.2.1. Compara as obras escultóricas de Fernando Botero e Alberto Giacometti.

CCEC

b

d e g h n p

B11.3. A música como acción política de masas. "Live Aid".

B11.3. Analizar o fenómeno social que supón a música en vivo retransmitida a través da televisión.

FA2.B11.3.1. Analiza a forza da música pop e a súa capacidade de crear acción política, explicando o fenómeno musical "Live Aid".

CSC

CCEC

b d e g h n

B11.4. Eclosión da moda

como fenómeno de masas.

B11.5. Novo ideal de beleza colectivo: substitución das actrices polas supermodelos.

B11.4. Debater acerca do ideal de beleza en relación co éxito mediático e social das supermodelos.

FA2.B11.4.1. Comenta a eclosión da moda como fenómeno de masas.

CSC CCEC

FA2.B11.4.2. Explica a idea de beleza en referencia ao éxito das supermodelos.

CCEC

FA2.B11.4.3. Analiza o cambio de patrón estético desde as

CCEC

191

actrices cara ás modelos.

b d e g h n

B11.6. O desfile de modas como espectáculo

multimedia.

B11.7. O/a deseñador/a como estrela

mediática.

B11.8. Industria do "prêt à porter". O mundo

dos complementos.

B11.9. Grandes deseñadores: Alexander McQueen, Valentino, Chanel (Lagerfeld), Dior (John Galliano), Armani, Versace, Calvin Klein, Tom

Ford e Carolina Herrera.

B11.5. Comparar as creacións no mundo da moda

dos/das deseñadores/as máis relevantes.

FA2.B11.5.1. Comenta a evolución dos pases de modelos a espectáculos audiovisuais.

CDCCEC

FA2.B11.5.2. Explica o auxe dos/das deseñadores/as nos medios de comunicación de masas.

CSIEE CCEC

FA2.B11.5.3. Identifica as claves estilísticas dos principais deseñadores de moda: Alexander McQueen, Valentino, Chanel (Lagerfeld), Dior (John Galliano), Armani, Versace, Calvin Klein, Tom Ford e Carolina Herrera.

CAA

CC

EC

b d e g h n

B11.10. Pop dos anos 80 e 90: Madonna e Michael Jackson.

B11.11. Novo papel do/da artista na industria musical.

B11.6. Analizar o cambio filosófico que supón asumir o novo papel do/da artista como fenómeno mutante, e a actividade metamórfica de Michael Jackson e Madonna.

FA2.B11.6.1. Analiza a obra musical e artística de Michael Jackson e Madonna.

CSIEE CCEC

b d

e h n

B11.12. Danza española: compañías de Sara Baras e Joaquín Cortés.

B11.7. Expor a importancia das compañías musicais españolas en todo o mundo, destacando especialmente a difusión das compañías flamencas.

FA2.B11.7.1. Explica a importancia das compañías de danza e das coreografías de Sara Baras e de Joaquín Cortés.

CSIEE CCEC

b d e h n

B11.13. Cine español. Proxección internacional: José Luís Garci, Fernando Trueba, Fernando Fernán Gómez, Pedro Almodóvar e Alejandro Amenábar.

B11.8. Recoñecer as principais obras cinematográficas dos creadores españois, e valorar o seu éxito internacional.

FA2.B11.8.1. Recoñece a obra cinematográfica dos directores máis importantes de España: José Luís Garci, Fernando Trueba, Fernando Fer- nán Gómez, Pedro

CCEC

192

Almodóvar, Alejandro Amenábar, Álex de la Iglesia, etc.

b c d e h n

B11.14. Directoras españolas, novas miradas da realidade: Pilar Miró e Icíar Bollaín.

B11.9. Valorar a irrupción das directoras españolas no panorama cinematográfico español e internacional, analizando a súa obra artística: Pilar Miró, Iciar Bollaín, Josefina Molina, etc.

FA2.B11.9.1. Analiza o labor creativo de Pilar Miró, Icíar Bollaín e outras directoras españolas.

CCEC

FA2.B11.9.2. Analiza en termos de diversidade e complementariedade o cine español feminino e masculino.

CSC CCEC

b d e g h i n

B11.15. Televisión: aparición da cor.

B11.16. Retransmisións en directo: olimpíadas, fútbol, concertos e guerras.

B11.10. Explicar a evolución técnica e escenográfica do paso da televisión en branco e negro á televisión en cor.

FA2.B11.10.1. Explica a evolución da técnica televisiva desde o branco e negro á cor.

CMCCT CCEC

FA2.B11.10.2. Relaciona a televisión e os grandes eventos seguidos en directo a través dela: olimpíadas, fútbol, concertos e guerras.

CSC CCEC

b d e h n

B11.17. Fotografía en España: Cristina García- Rodero e Alberto García Alix.

B11.11. Analizar a realidade social española a través da mirada fotográfica de Cristina García Rodero e Alberto García-Alix.

FA2.B11.11.1. Comenta a visión de España e a súa xente reflectida na obra fotográfica de Cristina García Rodero e Alberto García-Alix.

CCEC

b d e h

i n

B11.18. Cine de animación: Estudios Pixar; estrea de "Toy Story".

B11.12. Comentar a evolución do cine de

animación.

FA2.B11.12.1. Comenta o éxito das películas de animación das

produtoras Pixar e Dream Works, e a súa relación coas novas técnicas de animación dixitais.

CCEC

Bloque 12. Os anos 2000 a 2013

193


Comp

etenci

as

clave

a b e g h n B12.1. O ecoloxismo e a arte.

B12.1. Analizar a importancia do ecoloxismo e da creación artística relacionada con esta filosofía.

FA2.B12.1.1. Analiza as manifestacións artísti- cas relacionadas co ecoloxismo utilizando, entre outras, as fotografías de Ansel Adams, a película "Dersu Uzala", ou os

documentais de Félix Rodríguez de la Fuente ou do National Geographic.

CSC CCEC

a b d e h n B12.2. Islamismo radical: destrución das imaxes relixiosas.

B12.2. Debater acerca do islamismo radical e da iconoclastia a través da historia da arte.

FA2.B12.2.1. Comenta o concepto iconoclasta do islamismo radical, en referencia, por exemplo, á destrución das imaxes de Buda, entre outras posibles.

CCL

CC

EC

b d e h n

B12.3. Arquitectura máis relevante da década: Norman Foster (concepto "High Tech"), Álvaro Siza, Peter Zumthor, Jean Nouvel, Reem Koolhaas, Rafael Moneo, Shigeru Ban,

Souto de Moura, etc.

B12.4. A construción como espectáculo e a súa polémica: Frank Gehry e

Santiago Calatrava.

B12.3. Identificar os edificios máis relevantes da década, en España e no resto do mundo.

FA2.B12.3.1. Analiza os edificios estrela e a súa repercusión mundial.

CCEC

FA2.B12.3.2. Compara as creacións emblemáticas de Frank Gehry, Santiago Calatrava e Norman Foster, entre outros posibles.

CCEC

b d e h n B12.5. Obra de Zaha Hadid.

B12.4. Comparar a obra arquitectónica de Zaha Hadid coa do resto de arquitectos/as contemporáneos/as.

FA2.B12.4.1. Comenta a obra arquitectónica de Zara Hadid.

CCEC

194

b d e

B12.6. Tecnoloxía dixital: cine, televisión, fotografía e música.

B12.7. Internacionalismo universal: internet.

B12.5. Explicar a importancia de internet na creación artística.

FA2.B12.5.1. Describe a importancia de internet na arte actual.

CDCCEC

FA2.B12.5.2. Analiza a tecnoloxía dixital e a súa

CD

g h n p

B12.8. Novas canles de promoción artística: blogs, redes sociais e plataformas como YouTube, Vimeo, Instagram, Pinterest, etc.

relación coa creación artística.

CCEC

FA2.B12.5.3. Explica o potencial difusor da creación artística que

supón YouTube e outras plataformas similares.

CDCCEC

b d e h n B12.9. Música e baile. Novas tendencias: hip- hop e dance.

B12.6. Identificar novas formas de danza, tales como o hip-hop e o dance.

FA2.B12.6.1. Comenta as novas coreografías relacionadas co hip-hop e o dance.

CCL

CC

EC

b d e h n p

B12.10. Cine en español: éxito internacional de Guillermo del Toro con "O labirinto do fauno". B12.11. Internacionalización do cine español: Juan Antonio Bayona e Rodrigo Cortés.

B12.7. Analizar a obra cinematográfica española recente, en referencia, por exemplo, aos traballos de Juan Antonio Bayona, Jaume Balagueró e outros posibles.

FA2.B12.7.1. Comenta a obra cinematográfica española recente, en referencia, por exemplo, aos traballos de Juan Antonio Bayona, Daniel Monzón, Jaume Balagueró, etc.

CCEC

b d e h n B12.12. Xénero documental no cine.

B12.8. Coñecer as características propias do xénero documental no cine.

FA2.B12.8.1. Describe as características máis importantes do xénero documental no cine.

CCEC

b d e g h n p

B12.13. Técnicas da produción audiovisual. Integración multimedia.

B12.14. Televisión: series de TV, equiparables en popularidade e audiencia ao cine.

B12.9. Explicar a estrutura narrativa das series de ficción para televisión en oposición ao sistema narrativo do cine.

FA2.B12.9.1. Analiza as claves da produción de series para televisión.

CCL

CC

EC

FA2.B12.9.2. Expón os factores do éxito de audiencia nas series para televisión, e dá exemplos.

CAA

CC

EC

FA2.B12.9.3. Compara a técnica narrativa das

CCE

195

series televisivas coa ficción cinematográfica.

C

196

4. METODOLOXIA DIDÁCTICA

Cada bloque temático plantearase mediante unha explicación inicial sobre os contidos, a elaboración de traballos prácticos, individuais ou colectivos, e realización dunha proba escrita mínimo por trimestre para os/as alumnos/as que o profesor estime oportuno. A través dos traballos buscarasea consecución dunhabagaxe visual así como axilizar e entrenar a memoria visual. Poderán plantearse exercicios prácticos de carácter creativo así como a posibilidade de empregar o caderno de campo que tamén se pide en DART I e DART II como elemento para tomar apuntes gráficos, por exemplo. Levarase a cabo un seguimento continuo dos traballos realizados coas correccións e observacións pertinentes. A recuperación por parte do alumnado efectuarase mediante una proba escrita e a repetición da parte práctica correspondente se fose necesario.

197

5. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN. PROCEDEMENTOS, INSTRUMENTOS E CRITERIOS DE AVALIACION Boa disposición de cara á materia, valorando o traballo en clase, o bó comportamento, o interese e a capacidade de iniciativa do alumnado. Esforzo por presentar adecuadamente os propios traballos, coidando no seu caso non só o acabado final, senón tamén as formas de presentación. Recoñecemento dos elementos básicos do código visual, para diferenciar estilos e tendencias das artes visuais e interpretar obxectivamente as mensaxes da publicidade. Desenvolver a sensibilidade, a memoria visual, a creatividade e a imaxinación mediante a interpretación de formas e imáxes do entorno natural e cultural. Valorarase tamén de maneira positiva a actitude activa e proactiva do alumno así como o interese e a súa implicación na materia. Terase en conta:

Capacidade de observación e análise.

Coherencia e síntese conceptuais.

Coñecemento básico do momento histórico e xeográfico do lugar / s para estudar.

Relación con outras culturas do medio e do tempo inmediato.

Corrección da expresión escrita con estrutura expositiva adecuada.

Exposición de interpretacións propias de obras de arte cun argumento lóxico, motivado e razoablemente baseado.

A cualificación final será a media do resultado das tres avaliacións. Cómo Avaliar: Os instrumentos utilizados para avaliar son: -Preguntas orais na clase. -Probas escritas ou exame. -Realización de exercicios prácticos individuais ou en grupos: presentacións, comentarios, traballos creativos, etc. Para acadar o aprobado nesta materia os estudantes deberán entregar todos os traballos propostos durante o curso.Os traballos non entregadas dentro do prazo establecido sen causa xustificada terán de nota un cero. Haberá un exame como mínimo para cada avaliación, que pode adoitar o mesmo esquema da proba de acceso á universidade.Superalo será condición indispensable para aprobar. O profesor ou profesora poderá decidir facer un exame de recuperación ao final do curso en base aos contidos desenvolvidos na materia. A cualificación final será a media do resultado das tres avaliacións.

198

As porcentaxes para a nota final son as seguintes: Exame: 70%. Traballlos prácticos fóra ou dentro da aula: 30%. No caso de que o alumno/a non fora apto na avaliación ordinaria haberá unha proba extraordinaria que abranguerá os contidos do curso e que terá que aprobar para dar por superada a materia. A actitude disruptiva do alumno/a poderá ser penalizada coa baixada de nota. 6. ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO PARA OS ALUMNOS COA MATERIA PENDENTE OU EXAME PARA CAMBIO DE MODALIDADE. Para poder recuperar a materia pendente de 1º Bach o alumno/a terá que superar unha serie de probas escritas que se irán plantexando ao longo das avaliacións. Éstas poderán ir acompañadas de exercicios prácticos que sirvan de preparación para ditas probas e que serán exercicios prácticos facilitados polo profesor/aantes da proba final por avaliación. Os alumnos terán a posibilidade de consultar as dúbidas co profesor/a ó longo do curso, establecendo datas e lugar para as posibles consultas. Nesta mesma orde o alumnado coa materia pendente por cambio de especialidadedeberá realizar unha serie de traballos que resuman os contidos da materia. Os traballos terán unha data de entrega que se fará coincidir coas avaliacións de 1º Bach, exceptuando a derradeira delas, que terá que adiantarse para axustala ao calendario de 2º Bach. 7. MATERIAL DIDÁCTICO DE APOIO O alumnado disporá do seu material básico para o desempeño da labor. Recomendarase un manual de apoio ao estudo. Asimesmo, emplearanse como apoio todos os medios ó alcance (fotografía, cine, televisión, exposicións,..) para poder desenvolver as unidades. O material bibliográfico para o profesor constará de varias publicacións de distintas editoriais do curso específico, así coma outras publicacións complementarias sobre criterios didácticos, presentacións multimedia, entendendo que debe enriquecerse a formación do profesorado tanto na práctica coma na teoría. Ademais, o alumnado ten á súa disposición todo o material da biblioteca do centro.

199

8. CONTIDOS MÍNIMOS FUNDAMENTOS DA ARTE I

Estándares de aprendizaxe

Bloque 1. As orixes das imaxes artísticas

FA1B1.1.1. Identifica as imaxes rupestres e relaciónaas coas imaxes tribais ou étnicas do mundo.

FA1B1.2.1. Relaciona as imaxes cun posible significado iconolóxico.

FA1B1.3.1. Compara as imaxes prehistóricas coas imaxes de grupos étnicos da actualidade, establecendo posibles paralelismos.

FA1B1.3.2. Relaciona a iconografía rupestre con composicións de artistas actuais.

FA1B1.4.1. Analiza, a partir de fontes historiográficas, a técnica da arte rupestre e a súa posible aplicación na actualidade.

FA1B1.5.1. Analiza Stonehenge e debate acerca da súa autenticidade simbólica e histórica.


Bloque 2. As grandes culturas da Antigüidade: Exipto; Mesopotamia e Persia; China

FA1B2.1.1. Recoñece as imaxes dos restos arqueolóxicos relevantes e sitúaas na cultura correspondente.

FA1B2.2.1. Relaciona o tipo de vida sedentario co auxe da arquitectura e das obras públicas.

FA1B2.2.2. Infire a relación entre a escultura oficial e o seu patrocinador e asóciaa co tipo de imaxe para representar.

FA1B2.2.3. Establece unha relación causa-forma entre a estrutura política e a plasmación plástica que dela se fai.

FA1B2.3.1. Analiza a relación entre o culto a Isis e o seu posible enlace coa relixión xudeo- cristiá.

FA1B2.4.1. Explica a organización narrativa das pinturas exipcias.

FA1B2.5.1. Analiza as pezas escultóricas exipcias.

FA1B2.6.1. Aplica a técnica da encáustica a un traballo concreto.

FA1B2.7.1. Compara a cronoloxía e a iconogra- fía das culturas persa, exipcia e chinesa.

FA1B2.8.1. Identifica a concepción formal das esculturas do mausoleo fronte a outras obras arqueolóxicas.

FA1B2.9.1. Relaciona a creación do mausoleo do primeiro emperador Qin coa historia da China e a súa transcendencia política e social.

FA1B2.10.1. Recoñece e explica a técnica da terracota.

200

FA1B2.11.1. Describe as diferenzas entre a escultura idealista e a escultura naturalista.

FA1B3.1.1. Relaciona o nacemento da cultura grega coa influencia das culturas de Exipto e Persia.

FA1B3.2.1. Identifica os elementos esenciais da arquitectura grega.

FA1B3.3.1. Comenta as diferenzas entre as tres épocas esenciais da arquitectura grega.

FA1B3.4.1. Describe as diferenzas entre as tres ordes clásicas: dórica, xónica e corintia.

FA1B3.5.1. Analiza a simboloxía das deidades gregas.

FA1B3.5.2. Describe a relación entre a escultura grega, romana, renacentista e neoclásica.

FA1B3.6.1. Compara a evolución cronolóxica da cerámica grega.

FA1B3.7.1. Compara restos arqueolóxicos de xoias e obxectos nas culturas coetáneas á cultura grega.

FA1B3.8.1. Describe as características do teatro grego e a súa influencia no teatro actual.

FA1B4.1.1. Relaciona o nacemento da cultura romana e a influencia grega.

FA1B4.1.2. Sitúa no mapa do Mediterráneo as culturas grega, romana e fenicia.

FA1B4.2.1. Relaciona a expansión política e artística romana co emprego do latín e o dereito romano.

FA1B4.3.1. Identifica os elementos arquitectóni- cos esenciais da cultura romana.

FA1B4.4.1. Compara as basílicas do imperio romano e as igrexas construídas posteriormente.

FA1B4.5.1. Relaciona o Panteón de Agripa coa catedral do Vaticano.

FA1B4.6.1. Describe as técnicas do mosaico e da pintura ao fresco.

FA1B4.7.1. Relaciona o teatro actual cos teatros grego e romano.

FA1B4.8.1. Establece a relación entre a historia de Pompeia e Herculano, e a súa influencia na arte europea

posterior.

FA1B4.8.2. Comenta a vestimenta romana e a súa aplicación na historia da arte posterior.


Bloque 5. A arte prerrománica

201

FA1B5.1.1. Identifica os principais monumentos do prerrománico español.

FA1B5.1.2. Compara a escultura romana e visigoda.

FA1B5.2.1. Recoñece as claves políticas que levan á decadencia do imperio romano.

FA1B5.2.2. Relaciona a fin do imperio romano e a disgregación artística europea.

FA1B5.2.3. Compara a pintura visigoda e romana anterior.

FA1B5.3.1. Identifica as principais característi- cas dos templos visigodos a partir de fontes historiográficas de exemplos representativos.

FA1B5.4.1. Relaciona o arco de ferradura e o seu emprego na arte árabe da Península Ibérica.

FA1B5.5.1. Recoñece as principais característi- cas dos artesoados de madeira en exemplos representativos.

FA1B5.6.1. Analiza o Libro da Apocalipse e a súa aplicación á arte de todos os tempos.

FA1B5.6.2. Recoñece a técnica da pintura e escritura sobre pergameo.

FA1B5.6.3. Identifica e explica as características da iconografía medieval a partir de códices e pergameos representativos.

FA1B5.7.1. Explica a técnica da xoiaría visigoda a partir de fontes historiográficas que reflictan pezas representativas.

FA1B5.8.1. Identifica a arte dos pobos do norte de Europa e os elementos similares localizados en España.


Bloque 6. O Románico, arte europea

FA1.B6.1.1. Relaciona a obra dos frades benedi- tinos e a internacionalización da arte románica.

FA1.B6.1.2. Relaciona o Camiño de Santiago e a súa importancia relixiosa coa aplicación da arte románica.

FA1.B6.2.1. Comenta a evolución da arte naturalista romana á arte simbólica románica.

FA1.B6.2.2. Recoñece as principais característi- cas da arquitectura románica, identificando vi- sualmente os elementos que a diferencian.

FA1.B6.2.3. Describe os elementos románicos das igrexas españolas máis representativas, indicando posibles engadidos posteriores.

FA1.B6.3.1. Comenta a identificación entre época románica e as teorías milenaristas da fin do mundo xurdidas no romanticismo.

FA1.B6.4.1. Recoñece a importancia da luz na iconografía da arquitectura románica.

202

FA1.B6.5.1. Explica os elementos formais da escultura románica.

FA1.B6.6.1. Identifica a iconografía románica.

FA1.B6.7.1. Compara a vida cotiá das cidades en época románica coa vida cotiá do Imperio Romano, valorando a calidade de vida e os costumes de unhas e outras.

FA1.B6.8.1. Comenta a organización narrativa a partir de obras representativas.

FA1.B6.9.1. Relaciona elementos formais da plástica románica con creacións posteriores.


Bloque 7. O Gótico

FA1.B7.1.1. Analiza a situación económica europea no século XIII e a súa relación co nacemento do Gótico.

FA1.B7.2.1. Comenta os elementos góticos e a súa aplicación ás catedrais españolas máis representativas.

FA1.B7.3.1. Identifica e nomea correctamente os elementos principais da arte gótica a partir de fontes historiográficas de mostras representativas.

FA1.B7.4.1. Identifica a tipoloxía gótica en edificios cronoloxicamente posteriores, nomeadamente no Neogótico do século XIX.

FA1.B7.5.1. Analiza o proceso de fabricación e instalación das vidreiras policromadas nas catedrais máis representativas.

FA1.B7.6.1. Explica o cambio formal da escultura románica á gótica.

FA1.B7.7.1. Identifica os elementos da pintura gótica a partir de fontes historiográficas.

FA1.B7.7.2. Explica o proceso técnico da pintura sobre táboa.

FA1.B7.8.1. Comenta o proceso de fabricación e aplicación da pintura ao tempero.

FA1.B7.9.1. Identifica os elementos característi- cos da vestimenta gótica a partir de fontes historiográficas.


Bloque 8. O Renacemento

203

FA1.B8.1.1. Analiza a orixe do Renacemento en Italia.

FA1.B8.1.2. Relaciona as etapas da implanta- ción do Renacemento e a cronoloxía gótica en Europa.

FA1.B8.2.1. Comenta a importancia da cultura romana na arte do Renacemento.

FA1.B8.3.1. Analiza a relación dos elementos arquitectónicos aplicando a proporción áurea.

FA1.B8.4.1. Identifica os cambios na pintura desde o Gótico ata o Renacemento.

FA1.B8.4.2. Recoñece as principais pinturas do Renacemento e a súa autoría.

FA1.B8.4.3. Analiza a vida e a obra de Leonardo da Vinci.

FA1.B8.4.4. Explica a obra de Raffaello Sanzio, nomeadamente "A escola de Atenas" e os retratos de "La Fornarina" e de "Baltasar de Casti- glione".

FA1.B8.5.1. Compara a evolución da pintura do primeiro Renacemento ata o colorido veneciano.

FA1.B8.6.1. Identifica as esculturas e os traballos en volume máis emblemáticos do renacemento.

FA1.B8.7.1. Analiza as vestimentas reflectidas nos cadros de Veronese.

FA1.B8.8.1. Describe con detalle o cadro "O lavatorio" de Jacopo Robusti "Tintoretto" e a aplicación técnica da perspectiva cónica.

FA1.B8.9.1. Describe a técnica da pintura ao óleo sobre lenzo e relaciónaa coa pintura anterior sobre táboa.

FA1.B8.10.1. Debate acerca das características da pintura ao tempero e ao óleo.


Bloque 9. Michelangelo Buonarroti

FA1.B9.1.1. Comenta a relación dos mecenas e a arte, especialmente entre os Medici, Xulio II e Michelangelo.

FA1.B9.2.1. Recoñece a importancia histórica da obra en conxunto de Michelangelo.

FA1.B9.2.2. Analiza a obra arquitectónica, escultórica e pictórica de Michelangelo.

FA1.B9.3.1. Comenta o proceso da creación da pintura ao fresco da Capela Sixtina.

FA1.B9.4.1. Analiza a evolución iconográfica da escultura de Michelangelo, remarcando dun modo especial as esculturas do final da súa vida.


Bloque 10. O Renacemento en España

FA1.B10.1.1. Resume os principais feitos históri- cos relacionados coa arte española.

204

FA1.B10.2.1. Explica a relación entre o emperador Carlos V e Tiziano.

FA1.B10.2.2. Explica a relación errada entre Filipe II e El Greco.

FA1.B10.3.1. Identifica a tipoloxía do edificio renacentista, referenciada a edificios emblemáti- cos españois.

FA1.B10.4.1. Compara a escultura relixiosa española coa escultura italiana coetánea.

FA1.B10.4.2. Analiza a expresividade na obra de Berruguete.

FA1.B10.5.1. Comenta a obra de Hieronymus Bosch e a súa relación coa monarquía española.

FA1.B10.5.2. Analiza a obra pictórica de El Greco e a súa relación coa iconoloxía bizantina.

FA1.B10.6.1. Analiza a obra da pintora Sofonis- ba Anguissola.

FA1.B10.7.1. Recoñece os instrumentos musicais do Renacemento.

FA1.B10.7.2. Analiza a obra musical de Tomás Luis de Victoria.

FA1.B10.8.1. Identifica a tipoloxía do moble do

Renacemento: arcas, arquetas, mobles bargue- ños e cadeiras de frades.

FA1.B10.8.2. Analiza os traxes dos personaxes dos cadros do Renacemento, nomeadamente na obra de Sánchez Coello.


Bloque 11. O Barroco

205

FA1.B11.1.1. Relaciona a situación política europea coa evolución do Renacemento cara ao Barroco.

FA1.B11.1.2. Analiza as instrucións emanadas do Concilio de Trento acerca do xeito de representar nas igrexas.

FA1.B11.1.3. Analiza o púlpito da basílica de San Pedro e os seus elementos identificativos.

FA1.B11.1.4. Analiza as peculiaridades da imaxinaría española, canto a temática e técnica.

FA1.B11.2.1. Identifica as principais característi- cas da arquitectura barroca.

FA1.B11.3.1. Relaciona a arte barroca europea e a arte colonial hispanoamericana.

FA1.B11.3.2. Compara o barroco con creacións formais recargadas ou barroquistas posteriores.

FA1.B11.4.1. Describe e compara fachadas das igrexas máis representativas da arte barroca.

FA1.B11.5.1. Comenta os principais traballos de Gian Lorenzo Bernini escultor e a súa evolución desde a escultura de Michelangelo Buonarroti.

FA1.B11.5.2. Analiza a obra "A éxtase de Santa Teresa" e a súa relación con artistas posteriores, por exemplo Dalí.

FA1.B11.6.1. Identifica as principais obras da imaxinaría relixiosa española.

FA1.B11.7.1. Compara a escultura de Bernini e de Gregorio Fernández.

FA1.B11.8.1. Identifica os principais pintores barrocos.

FA1.B11.8.2. Analiza o tratamento da perspectiva en "As Meninas" de Velázquez.

FA1.B11.8.3. Compara a técnica pictórica de Velázquez coa pintura impresionista posterior.

FA1.B11.8.4. Analiza a obra pictórica de Peter Paul Rubens e Rembrandt Harmenszoon van Rijn.

FA1.B11.8.5. Explica a pintura costumista ho- landesa: tratamento pictórico, tamaño do lenzo e técnica.

FA1.B11.9.1. Relaciona a Michelangelo Merisi da Caravaggio con José de Ribera, Juan de Val- dés Leal e Diego de Silva Velázquez.

FA1.B11.10.1. Recoñece a tipoloxía musical da música barroca.

FA1.B11.10.2. Identifica as pezas máis recoñe- cibles dos compositores desta época: Vivaldi, Monteverdi, Häendel, J. S. Bach, Telemann, Rameau e Scarlatti.

FA1.B11.11.1. Describe os principais compoñen- tes dunha ópera.

FA1.B11.12.1. Compara a moblaxe e os traxes do Renacemento cos da época barroca.

FA1.B11.13.1. Relaciona a caixa escura pictóri- ca coa caixa fotográfica.

206

FA1.B11.13.2. Comenta o uso da caixa escura, en relación coa obra de Carel Fabritius e outros posibles.


Bloque 12. O Rococó. Francia e o resto de Europa

FA1.B12.1.1. Identifica a orixe do Rococó.

FA1.B12.1.2. Relaciona a situación política francesa e o Rococó.

FA1.B12.1.3. Analiza a evolución do Barroco ao Rococó.

FA1.B12.2.1. Compara a pintura barroca e a pintura rococó.

FA1.B12.2.2. Analiza a temática do barroco relixioso e a pintura galante francesa.

FA1.B12.2.3. Analiza o cadro "L'escarpolette" (O bambán), de Jean-Honoré Fragonard.

FA1.B12.3.1. Compara as obras pictóricas de Marie-Louise-Élisabeth Vigée-Lebrun e os pintores masculinos da súa época.

FA1.B12.4.1. Relaciona a obra de Anton Rafael Mengs e os pintores europeos do seu tempo.

FA1.B12.4.2. Compara as obras de Mengs coas de Goya e establece posibles influencias.

FA1.B12.5.1. Analiza a obra de Francisco Salzi- llo.

207

FA1.B12.5.2. Compara o tratamento iconolóxico dos motivos relixiosos entre Gregorio Fernández e Salzillo.

FA1.B12.6.1. Analiza a obra musical de Wolf- gang Amadeus Mozart.

FA1.B12.6.2. Recoñece partes importantes dos traballos máis coñecidos de Mozart.

FA1.B12.6.3. Compara as óperas de Mozart con outras de diferentes épocas.

FA1.B12.6.4. Compara o "Réquiem" de Mozart con obras doutros autores.

FA1.B12.7.1. Describe as partes das composi- cións musicais máis representativas: oratorios, misas, concertos, sonatas e sinfonías.

FA1.B12.8.1. Analiza a moblaxe rococó.

FA1.B12.8.2. Identifica o estilo Luís XV en moblaxe.

FA1.B12.8.3. Compara os vestidos da corte francesa co resto de traxes europeos.

FA1.B12.8.4. Describe o vestiario das clases altas, medias e baixas no século XVIII.

FA1.B12.9.1. Analiza a tipoloxía da cerámica europea.

FA1.B12.9.2. Describe a evolución da louza ata a porcelana.

FA1.B12.9.3. Identifica a tipoloxía da cerámica europea en relación á cerámica oriental.

FA1.B12.10.1. Identifica as características da fabricación do vidro.

FA1.B12.10.2. Describe o proceso de fabricación do vidro soprado.


Bloque 13. O Neoclasicismo

FA1.B13.1.1. Compara a situación política francesa de Luís XVI e o estilo artístico que o relaciona.

FA1.B13.1.2. Relaciona a vida de Napoleón e o estilo Imperio.

FA1.B13.1.3. Compara os edificios neoclásicos en Europa, e determina as diferenzas e as semellanzas.

FA1.B13.1.4. Identifica os principais edificios neoclásicos europeos e americanos.

FA1.B13.2.1. Analiza as causas da volta ao clasicismo arquitectónico.

FA1.B13.3.1. Infire a partir do auxe do comercio con Oriente o crecente gusto orientalizante da moda europea.

FA1.B13.4.1. Compara a obra de Antonio Cano- va coa escultura anterior.

FA1.B13.4.2. Recoñece os principais traballos de Canova e Carpeaux.

208

FA1.B13.4.3. Compara a escultura de Canova e Carpeaux.

FA1.B13.5.1. Compara a obra pictórica dos pintores europeos máis salientables, por exemplo Jean Louis David, Jean Auguste Dominique Ingres.

FA1.B13.6.1. Explica a obra pictórica dos principais pintores ingleses: Thomas Lawrence, Jos- hua Reynolds e outros.

FA1.B13.6.2. Analiza a relación artística e persoal entre Emma Hamilton, George Romney e o almirante Nelson.

FA1.B13.6.3. Relaciona a influencia entre Emma Hamilton e a moda da época.

FA1.B13.7.1. Compara a tipoloxía entre a moblaxe Luís XV, a Luís XVI e a Imperio.

209

FUNDAMENTOS DA ARTE II

Bloque 1. O Romanticismo


FA2.B1.1.1. Analiza o sentimento romántico e a súa relación coa arte.

FA2.B1.2.1. Diferencia o termo romántico aplicado ao movemento artístico do século XIX e o uso actual.

FA2.B1.3.1. Relaciona o romanticismo e o auxe do nacionalismo.

FA2.B1.4.1. Identifica os principais edificios españois da época: teatro Romea (Murcia), teatro Falla (Cádiz), teatro Campoamor Oviedo),

Arco do Triunfo e Pazo de Xustiza (Barcelona), etc.

FA2.B1.5.1. Sopesa a importancia da obra pictórica de Karl Friedrich Schinkel, Caspar Da- vid Friedrich, Thomas Cole, John Constable, William Turner e outros.

FA2.B1.6.1. Analiza a pintura romántica francesa: Théodore Géricault, Eugène Delacroix e An- toine-Jean Gros.

FA2.B1.7.1. Recoñece a obra pictórica de Goya.

FA2.B1.8.1. Comenta as pinturas negras de Goya.

FA2.B1.8.2. Compara a obra de Goya de carac- terísticas expresionistas con obras de contido formal similar noutras épocas e culturas.

FA2.B1.9.1. Comenta o cadro "A balsa da Me- dusa" de Géricault, valorando a base histórica e o resultado plástico.

FA2.B1.9.2. Analiza a pintura "A morte de Sar- danápalo".

FA2.B1.10.1. Identifica os principais cadros do pintor aragonés.

FA2.B1.10.2. Clasifica a temática dos cadros de Goya.

FA2.B1.11.1. Relaciona o cadro "A familia de Carlos IV" con "As Meninas".

FA2.B1.11.2. Relaciona o cadro "A leiteira de Bordeos" coa pintura impresionista posterior.

FA2.B1.12.1. Identifica as primeiras impresións fotográficas.

FA2.B1.13.1. Comenta a música romántica, nomeadamente as principais obras de Beethoven

FA2.B1.13.2. Coñece e explica os principais cambios introducidos por Beethoven na forma sonata e sinfonía.

FA2.B1.13.3. Identifica pezas representativas da obra de Verdi, Wagner e outros.

FA2.B1.13.4. Relaciona a obra musical de Wagner e a mitoloxía xermánica.

210

FA2.B1.14.1. Identifica as claves estilísticas na indumentaria, na moblaxe e na decoración dos estilos Regency e Napoleón III.

FA2.B1.15.1. Comenta a relación entre a reloxaría da época e o bronce dourado ao mercurio.

FA2.B1.16.1. Compara pezas fabricadas en ouro ao longo das diversas culturas da humanidade.

FA2.B1.17.1. Explica o nacemento en Francia da danza clásica e os elementos clave que a compoñen.

Bloque 2. O Romanticismo tardío (1850-1900)


FA2.B2.1.1. Relaciona o internacionalismo político europeo e a chegada a Europa da arte de Oriente.

FA2.B2.1.2. Comenta a Guerra de Secesión norteamericana e a súa influencia na arte.

FA2.B2.2.1. Identifica os edificios relacionados cos movementos neogótico e neomudéxar.

FA2.B2.3.1. Relaciona as exposicións universais de París e Londres coa arquitectura.

FA2.B2.3.2. Identifica os elementos principais da erección da torre Eiffel.

FA2.B2.4.1. Explica a evolución do clasicismo de Canova ao expresionismo de Rodin.

FA2.B2.4.2. Analiza a obra de Camille Claudel.

211

FA2.B2.5.1. Compara a obra de Rodin e Camille Claudel e establece as conclusións pertinentes.

FA2.B2.6.1. Identifica a escultura española, especialmente a obra de Mariano Benlliure.

FA2.B2.7.1. Identifica a pintura orientalista europea (francesa, inglesa, etc.) cos orientalistas españois, por exemplo Mariano Fortuny.

FA2.B2.8.1. Relaciona a obra pictórica historicista dos pintores Eduardo Rosales, Francisco Pradilla e Alejandro Ferrant.

FA2.B2.9.1. Recoñece a obra dos pintores "pompier" franceses: Bouguereau, Cormon, Alexandre Cabanel e Jean-Léon Gérôme, entre outros.

FA2.B2.10.1. Relaciona o retrato pictórico de Madrazo e Franz Xaver Wintelhalter.

FA2.B2.11.1. Recoñece os traballos de deseño e vestiario de Mariano Fortuny e Madrazo.

FA2.B2.12.1. Explica o movemento inglés "Arts and Crafts".

FA2.B2.13.1. Comenta as formulacións estéticas de William Morris.

FA2.B2.14.1. Analiza a obra pictórica do movemento prerrafaelita.

FA2.B2.15.1. Identifica a técnica do retrato utilizada por Nadar.

FA2.B2.16.1. Compara o retrato en pintura co retrato coetáneo en fotografía.

FA2.B2.17.1. Describe o contexto xeral en que xorde a cinematografía e os seus pioneiros.

FA2.B2.18.1. Recoñece a obra musical dos países eslavos: Alexander Borodín, Modesto Músorgski, Piotr Ilich Tchaikovski e Bedrich Smetana.

FA2.B2.19.1. Analiza o ballet "O lago dos cisnes", de Tchaikovski.

FA2.B2.20.1. Comenta a música popular española: a zarzuela.

FA2.B2.21.1. Identifica os fragmentos máis populares da zarzuela española.

Bloque3. As vangardas


FA2.B3.1.1. Relaciona a descuberta da descomposición da imaxe en cores primarias e a súa relación coa técnica impresionista.

FA2.B3.2.1. Diferencia a construción de cores coa luz da creación cos pigmentos.

FA2.B3.3.1. Relaciona os temas artísticos e a súa aplicación á arte: simbolismo, erotismo, drogas e satanismo.

212

FA2.B3.3.2. Analiza a obra pictórica de Odilon Redon

FA2.B3.4.1. Describe as principais creacións de Cézanne.

FA2.B3.5.1. Identifica os cadros máis representativos de Manet, Monet, Pisarro e Sisley.

FA2.B3.6.1. Compara os cadros historicistas coas obras de Pisarro ou Sisley.

FA2.B3.7.1. Relaciona a obra pictórica de Sorolla con John Singer Sargent.

FA2.B3.8.1. Identifica as principais obras dos pintores españois, por exemplo: Santiago Rusiñol, Ramón Casas, Anglada Camarasa, Carlos de Haes, Isidro Nonell e Joaquín Sorolla.

FA2.B3.9.1. Identifica a técnica pictórica dos "Navis" e dos "Fauves".

FA2.B3.9.2. Analiza algunha obra de Pierre Bonnard e Matisse.

FA2.B3.10.1. Compara a obra pictórica das pintoras Berthe Morisot e Mary Cassatt cos pintores coetáneos.

FA2.B3.11.1. Explica a concepción pictórica de Rousseau.

FA2.B3.12.1. Analiza a arte de Van Gogh.

FA2.B3.13.1. Debate acerca da posible relación entre a vida e a obra en Van Gogh.

FA2.B3.14.1. Analiza a concepción visual da arte cubista.

FA2.B3.14.2. Compara algunha obra cubista con outras anteriores.

FA2.B3.14.3. Identifica as obras cubistas de Juan Gris, Pablo Picasso e Georges Braque.

FA2.B3.15.1. Relaciona a escultura de Julio González e a de Picasso.

FA2.B3.16.1. Compara as etapas creativas de Picasso: épocas rosa, azul, cubista e surrealista.

FA2.B3.17.1. Analiza os intercambios recíprocos entre a cinematografía e as vangardas noutras disciplinas da arte.

FA2.B3.18.1. Analiza os elementos formais e narrativos que se dan no cartel publicitario.

FA2.B3.19.1. Explica a importancia do cartel publicitario.

FA2.B3.20.1. Explica a obra gráfica dos cartelistas Jules Chéret, Alfons Mucha e Leonetto Cappiello.

FA2.B3.21.1. Analiza a técnica xaponesa do ukiyo-e e as principais obras dos estampadores xaponeses Kitagawa Utamaro, Utagawa Hiroshige e Katsushika Hokusai.

FA2.B3.22.1. Relaciona o gravado xaponés coas creacións europeas, sobre todo na obra de VanGogh e de

Hergé.

213

FA2.B3.23.1. Explica o cartel e a obra gráfica de Henri de Toulouse-Lautrec.

FA2.B3.24.1. Comenta a música impresionista, utilizando algunha obra de Claude Debussy ou Maurice Ravel.

FA2.B3.25.1. Analiza a obra musical dos compositores españois Manuel de Falla, Isaac Albéniz, Enrique Granados e Salvador Bacarisse.

Bloque 4. O Modernismo-Art Nouveau


FA2.B4.1.1. Identifica os elementos diferenciadores da arte modernista fronte ao xeometrismo da Art Decó e os neoestilos anteriores.

FA2.B4.2.1. Comenta a duración cronolóxica e a extensión xeográfica do modernismo.

FA2.B4.2.2. Explica o modernismo en Europa: Art Nouveau, Liberty, Sezession e Jugendstil.

FA2.B4.3.1. Compara a obra arquitectónica de Antonio Gaudí, Víctor Horta e Adolf Loos.

FA2.B4.4.1. Analiza a obra escultórica de Josep Llimona.

FA2.B4.5.1. Identifica pezas escultóricas que poidan clasificarse como crisoelefantinas.

FA2.B4.6.1. Comenta a obra en cartel de Alexandre de Riquer, Ramón Casas e outros cartelistas españois.

FA2.B4.7.1. Analiza a moblaxe modernista.

FA2.B4.8.1. Explica a importancia artística das creacións en vidro de Émile Gallé e Louis Comfort Tiffany.

FA2.B4.9.1. Comenta a tipoloxía da xoiaría modernista, por exemplo os deseños de René Lalique e de Lluís Masriera, entre outros.

Bloque 5. O Surrealismo e outras vangardas


214

FA2.B5.1.1. Relaciona as ideas sobre a psicanálise de Sigmund Freud e as creacións surrealistas, especialmente co método paranoico-crítico de Salvador Dalí.

FA2.B5.1.2. Explica as principais características do movemento surrealista.

FA2.B5.2.1. Comenta as obras surrealistas de Jean Arp, Joan Miró e a pintura metafísica de Giorgio de Chirico.

FA2.B5.3.1. Describe o surrealismo no cine, utiliza a obra de Dalí e Buñuel "Un can andaluz" e o resto da filmografía de Luis Buñuel: "A idade de ouro", "Viridiana" e outras.

FA2.B5.4.1. Comenta as claves do expresionismo alemán, nomeadamente salientable en "O gabinete do doutor Caligari", de Robert Wiene.

FA2.B5.4.2. Analiza a importancia da película "O anxo azul", de Josef von Sternberg, e a presenza nela de Marlene Dietrich.

FA2.B5.5.1. Explica a concepción artística dos neoplasticistas holandeses, o grupo "De Stijl".

FA2.B5.5.2. Analiza as obras en arquitectura, pintura e moblaxe de artistas neoplasticistas: Piet Mondrian, Theo van Doesburg e Gerrit Thomas Rietveld.

FA2.B5.6.1. Describe o movemento Dada e a obra escultórica de Jean Tinguely.

FA2.B5.7.1. Analiza a importancia do ballet ruso, utilizando a obra de Serguéi Diághilev e Nijinsky.

FA2.B5.7.2. Comenta a obra musical de Igor Stravinsky e a súa relación coa danza: "O paxaro de lume", "Petrushka" e "A consagración da primavera".

FA2.B5.7.3. Describe presentacións coreográficas relacionadas con "A consagración da primavera", por exemplo o traballo de Pina Bausch.

Bloque 6. Os felices anos vinte. Art Decó


FA2.B6.1.1. Comenta a relación entre o desenvolvemento económico mundial e o auxe da Art Decó.

FA2.B6.1.2. Explica a evolución desde a arte baseada na natureza (modernismo), á arte xeométrica (Art Decó).

FA2.B6.2.1. Relaciona o Art Decó cos edificios anteriores da escola de Chicago e os edificios de Nova York, especialmente o Chrysler e o Empire State.

FA2.B6.3.1. Compara a escultura de Pablo Gargallo e de Constantin Brancusi.

FA2.B6.4.1. Comenta a obra pictórica da pintora Tamara de Lempicka.

FA2.B6.5.1. Explica as claves artísticas do musical, relacionándoo co Folies Bergère, o Moulin Rouge, o Cotton Club e a traxectoria artística e persoal de Joséphine Baker.

215

FA2.B6.6.1. Identifica as claves esenciais da moblaxe decó.

FA2.B6.7.1. Compara a tipoloxía das xoias decó, por exemplo Cartier, coas doutras épocas.

FA2.B6.7.2. Analiza o concepto do luxo en relación á arte, por exemplo na xoiaría.

FA2.B6.7.3. Debate acerca da relación entre luxo e artesanía utilizando, entre outros exemplos, a empresa Patek Philippe.

FA2.B6.8.1. Analiza a música dodecafónica, utilizando composicións, entre outras, da obra musical de Arnold Schönberg, Anton Webern ou Alban Berg.

FA2.B6.9.1. Comenta a obra musical de George Gershwin e Irving Berlin.

FA2.B6.10.1. Identifica os ritmos e diferencia a música negra americana: espiritual, blues e jazz.

FA2.B6.11.1. Analiza a revolución no traxe feminino que supuxo a obra de Coco Chanel.

Bloque 7. A Gran Depresión e a arte da súa época


FA2.B7.1.1. Analiza a representación plástica do crack bolsista de 1929 en Estados Unidos.

FA2.B7.2.1. Comenta a obra fotográfica de Dorothea Lange e Walker Evans.

FA2.B7.2.2. Compara a obra fotográfica de artistas con compromiso social coa fotografía esteticista de, por exemplo, Cecil Beaton.

FA2.B7.3.1. Expón razoadamente a importancia da arte como denuncia social, utilizando, por exemplo, o documental "As Hurdes, terra sen pan", de Luis Buñuel.

FA2.B7.4.1. Analiza a importancia para o cine da obra creativa de Walt Disney.

FA2.B7.5.1. Analiza a importancia do cómic europeo, nomeadamente a obra de Hergé.

FA2.B7.5.2. Explica o nacemento dos superheroes norteamericanos do cómic.

FA2.B7.5.3. Analiza as claves sociolóxicas e persoais dos superheroes do cómic: "Superman", "Batman" e "Capitán América".

FA2.B7.5.4. Relaciona o cómic espacial co cine posterior, utilizando, entre outras, as aventuras espaciais de "Flash Gordon".

FA2.B7.5.5. Comenta a relación entre cine e cómic no caso de "Tarzán".

FA2.B7.6.1. Debate acerca do valor do cómic como obra de arte.

FA2.B7.7.1. Recoñece as principais películas españolas da época, tendo en conta a relación da súa creación coa

216

produtora Cifesa.

FA2.B7.8.1. Analiza a importancia para a danza dos ballets soviéticos de principio de século.

FA2.B7.9.1. Identifica a música swing e a súa relación coas "big bands" americanas.

Bloque 8. A II Guerra Mundial


217

FA2.B8.1.1. Analiza as artes fascista e comunista, e establece diferenzas e semellanzas.

FA2.B8.2.1. Compara a arquitectura de ambas as ideoloxías, principalmente en Berlín e en Moscova.

FA2.B8.3.1. Comenta a evolución escultórica europea, nomeadamente salientable nas obras de Henry Moore, Antoine Pevsner e Naum Gabo.

FA2.B8.4.1. Identifica as películas de Leni Riefensthal: "Olympia" e "O triunfo da vontade".

FA2.B8.4.2. Analiza a construción narrativa visual de "O acoirazado Potemkin".

FA2.B8.5.1. Explica a relación entre a música de Wagner e o fascismo alemán.

FA2.B8.6.1. Analiza as claves da fotografía de guerra, especialmente na obra de Robert Capa, Agustí Centelles ou "Alfonso".

FA2.B8.6.2. Analiza a formulación ou presentación teórica da fotografía e o instante de Henri de Cartier-Bresson.

FA2.B8.6.3. Relaciona a actitude vital e artística dos fotógrafos da axencia Magnum.

FA2.B8.7.1. Comenta a técnica da fotografía nocturna e as creacións de Gyula Halász "Brassai".

FA2.B8.8.1. Explica a técnica da colaxe e a súa utilización no cartel de propaganda política, sobre todo na obra de Josep Renau.

FA2.B8.8.2. Realiza unha composición plástica mediante a técnica da colaxe.

FA2.B8.9.1. Comenta as claves da comedia musical norteamericana, utilizando, entre outros, as películas de Fred Astaire e de Gene Kelly.

FA2.B8.10.1. Explica a importancia dos estudios de cine de Hollywood.

FA2.B8.10.2. Analiza as claves do nacemento das grandes compañías norteamericanas de cine: Warner Brothers, United Artist, Columbia e Metro-Goldwyn-Mayer.

FA2.B8.11.1. Analiza as claves narrativas do xénero do suspense, nomeadamente referido á filmografía de Alfred Hitchcock.

FA2.B8.12.1. Describe as claves da comedia ácida ou amarga, comentando, entre outras posibles, as películas: "To be or not to be", de Ernst Lubitsch, e "O gran ditador", de Charlie Chaplin.

FA2.B8.13.1. Identifica as claves cinematográficas de "Casablanca", de Michael Curtiz.

FA2.B8.14.1. Comenta as características do cine neorrealista italiano, sobre todo nas películas "Roma, cidade aberta" e "Alemaña ano cero", de Roberto Rossellini, e "Ladrón de bicicletas", de Vittorio de Sica.

Bloque 9. O Funcionalismo e as décadas dos 40 e dos 50


218

FA2.B9.1.1. Explica a idea: "a función fai a forma".

FA2.B9.1.2. Comenta a frase do arquitecto Mies van der Rohe: "Menos é máis".

FA2.B9.2.1. Comenta as claves da arquitectura funcional.

FA2.B9.2.2. Explica as claves do funcionalismo orgánico escandinavo, comentando a obra de Alvar Aalto, Eero Aarnio, Arne Jacobsen e o norteamericano Eero Saarinen.

FA2.B9.2.3. Sinala as claves da moblaxe escan- dinava.

FA2.B9.2.4. Compara o moble funcionalista con outros estilos anteriores e posteriores.

FA2.B9.3.1. Identifica as principais creacións arquitectónicas de Mies van de Rohe, Frank Lloyd Wright e Le Corbusier.

FA2.B9.4.1. Relaciona a escola alemá Bauhaus co deseño industrial.

FA2.B9.5.1. Recoñece as claves do éxito do cómic español, incidindo na obra de Francisco Ibáñez e na súa relación coa editorial Bruguera.

FA2.B9.6.1. Analiza o dominio europeo da cinematografía americana e a obra dos grandes directores norteamericanos, nomeadamente John Ford e John Houston.

FA2.B9.7.1. Analiza a gran comedia cinematográfica, remarcando a obra plástica do director alemán Billy Wilder.

FA2.B9.8.1. Comenta a cinematografía española e a importancia dos estudios Bronston.

FA2.B9.9.1. Analiza as claves da comedia na obra cinematográfica de Luís García Berlanga.

FA2.B9.10.1. Analiza a industria da moda de alta costura aplicando, entre outras, a obra creativa de Cristóbal Balenciaga.

FA2.B9.11.1. Relaciona a obra musical de Joaquín Rodrigo co romanticismo musical anterior, sinalando a importancia mundial do "Concerto de Aranjuez".

FA2.B9.12.1. Comenta as claves da danza moderna e as coreografías de Maurice Béjart e Roland Petit.

Bloque 10. Os Anos 60 e 70


FA2.B10.1.1. Comenta a uniformidade estilística mundial do estilo arquitectónico denominado "estilo internacional".

FA2.B10.1.2. Analiza a arquitectura española, nomeadamente os traballos de Francisco Javier Sáenz de Oiza e Miguel Fisac.

FA2.B10.2.1. Comenta as claves do expresionismo figurativo, desde o expresionismo alemán ata a obra de Francis Bacon e de Lucian Freud.

219

FA2.B10.2.2. Explica a obra pictórica de Jackson Pollock e de Mark Rothko.

FA2.B10.2.3. Identifica as claves da pintura hiperrealista e/ou Pop Art, comparando as obras de David Hockney e dos españois Antonio López e Eduardo Naranjo, entre outros.

FA2.B10.2.4. Analiza as claves artísticas das correntes expresionistas.

FA2.B10.3.1. Analiza a importancia da escultura expresionista española.

FA2.B10.3.2. Describe a importancia da escultura vasca e indica as obras de Jorge Oteiza, Eduardo Chillida e Agustín Ibarrola.

FA2.B10.3.3. Comenta a abstracción xeométrica escultórica na obra de Martín Chirino, Amadeo Gabino, Pablo Palazuelo, Pablo Serrano e Gustavo Torner, entre outros.

FA2.B10.3.4. Analiza a arte cinética e a relación coa obra creativa de Eusebio Sempere.

FA2.B10.4.1. Compara a concepción plástica na obra fotográfica de David Hamilton, Juan Gyenes, Irving Penn e outros.

FA2.B10.5.1. Comenta as claves do son musical monofónico, estereofónico, dolby, 5.1 e 7.1.

FA2.B10.6.1. Analiza as claves da música pop.

FA2.B10.6.2. Identifica as principais cancións dos Beatles.

FA2.B10.6.3. Explica as claves do movemento Fans.

FA2.B10.6.4. Comenta a aceptación maioritaria

do jazz.

FA2.B10.6.5. Analiza a obra jazzística e vital de Miles Davis e Chet Baker.

FA2.B10.7.1. Describe a evolución do cine español no período da transición.

FA2.B10.8.1. Comenta o rexurdimento do gran cine norteamericano coa obra cinematográfica de Francis Ford Coppola.

FA2.B10.9.1. Analiza a filmografía do director xaponés Akira Kurosawa.

FA2.B10.10.1. Recoñece o paso da televisión a ser un fenómeno de comunicación de masas.

FA2.B10.11.1. Explica as claves do éxito mundial da editorial de cómics Marvel.

FA2.B10.12.1. Identifica a obra musical de Paco de Lucía e de Camarón de la Isla.

FA2.B10.12.2. Explica as claves do éxito internacional do flamenco.

FA2.B10.12.3. Recoñece a importancia do baile flamenco no mundo, con referencia á danza e ás coreografías de

220

Carmen Amaya e Antonio Gades.

FA2.B10.12.4. Analiza a situación do flamenco en España e establece conclusións a partir dos datos obtidos.

FA2.B10.13.1. Analiza a importancia da moda francesa, con referencia ás creacións de Yves Saint Laurent.

Bloque 11. Os Anos 80-90


FA2.B11.1.1. Explica a evolución da arquitectura, desde o edificio como función ao edificio como espectáculo.

FA2.B11.2.1. Compara as obras escultóricas de Fernando Botero e Alberto Giacometti.

FA2.B11.3.1. Analiza a forza da música pop e a súa capacidade de crear acción política, explicando o fenómeno musical "Live Aid".

FA2.B11.4.1. Comenta a eclosión da moda como fenómeno de masas.

FA2.B11.4.2. Explica a idea de beleza en referencia ao éxito das supermodelos.

FA2.B11.4.3. Analiza o cambio de patrón estético desde as actrices cara ás modelos.

FA2.B11.5.1. Comenta a evolución dos pases de modelos a espectáculos audiovisuais.

FA2.B11.5.2. Explica o auxe dos/das deseñadores/as nos medios de comunicación de masas.

FA2.B11.5.3. Identifica as claves estilísticas dos principais deseñadores de moda: Alexander McQueen, Valentino, Chanel (Lagerfeld), Dior (John Galliano), Armani, Versace, Calvin Klein, Tom Ford e Carolina Herrera.

FA2.B11.6.1. Analiza a obra musical e artística de Michael Jackson e Madonna.

FA2.B11.7.1. Explica a importancia das compañías de danza e das coreografías de Sara Baras e de Joaquín Cortés.

FA2.B11.8.1. Recoñece a obra cinematográfica dos directores máis importantes de España: José Luís Garci, Fernando Trueba, Fernando Fer- nán Gómez, Pedro Almodóvar, Alejandro Amenábar, Álex de la Iglesia, etc.

FA2.B11.9.1. Analiza o labor creativo de Pilar Miró, Icíar Bollaín e outras directoras españolas.

FA2.B11.9.2. Analiza en termos de diversidade e complementariedade o cine español feminino e masculino.

FA2.B11.10.1. Explica a evolución da técnica televisiva desde o branco e negro á cor.

FA2.B11.10.2. Relaciona a televisión e os grandes eventos seguidos en directo a través dela: olimpíadas, fútbol, concertos e guerras.

FA2.B11.11.1. Comenta a visión de España e a súa xente reflectida na obra fotográfica de Cristina García Rodero e Alberto García-Alix.

221

FA2.B11.12.1. Comenta o éxito das películas de animación das produtoras Pixar e Dream Works, e a súa relación coas novas técnicas de animación dixitais.

Bloque 12. Os anos 2000 a 2013


FA2.B12.1.1. Analiza as manifestacións artísti- cas relacionadas co ecoloxismo utilizando, entre outras, as fotografías de Ansel Adams, a película "Dersu Uzala", ou os documentais de Félix Rodríguez de la Fuente ou do National Geographic.

FA2.B12.2.1. Comenta o concepto iconoclasta do islamismo radical, en referencia, por exemplo, á destrución das imaxes de Buda, entre outras posibles.

FA2.B12.3.1. Analiza os edificios estrela e a súa repercusión mundial.

FA2.B12.3.2. Compara as creacións emblemáticas de Frank Gehry, Santiago Calatrava e Norman Foster, entre outros posibles.

FA2.B12.4.1. Comenta a obra arquitectónica de Zara Hadid.

FA2.B12.5.1. Describe a importancia de internet na arte actual.

FA2.B12.5.2. Analiza a tecnoloxía dixital e a súa

222

relación coa creación artística.

FA2.B12.5.3. Explica o potencial difusor da creación artística que supón YouTube e outras plataformas similares.

FA2.B12.6.1. Comenta as novas coreografías relacionadas co hip-hop e o dance.

FA2.B12.7.1. Comenta a obra cinematográfica española recente, en referencia, por exemplo, aos traballos de Juan Antonio Bayona, Daniel Monzón, Jaume Balagueró, etc.

FA2.B12.8.1. Describe as características máis importantes do xénero documental no cine.

FA2.B12.9.1. Analiza as claves da produción de series para televisión.

FA2.B12.9.2. Expón os factores do éxito de audiencia nas series para televisión, e dá exemplos.

FA2.B12.9.3. Compara a técnica narrativa das series televisivas coa ficción cinematográfica.

223

9. TEMAS TRANSVERSAIS As ensinanzas transversais deben ter un tratamento sistemático e planificado ó longo de toda a aprendizaxe, paralelo ós contidos da materia, axudará a acadar novos conceptos, procedementos e actitudes aplicables á Educación en Valores, fundamental para o desenvolvemento da personalidade.A materia de Fundamentos da Arte aportará durante a súa aprendizaxe conceptos referidos a diferentes eidos das ensinanzas transversais:

Educación moral Manifestar actitudes propias sobrea arte, visión crítica e

actitude aberta a novas ideas, na resolución de problemas.

Interpreta-lo coñecemento da arte como unha ferramenta de traballo ó servicio da sociedade.

Aprecia-lo noso patrimonio artístico.

Educación para a paz Aprecia-la linguaxe artística como medio de expresión e

comunicación entre comunidades diversas. Amosar unha actitude flexible e aberta ante as opinións

dos demais no desenvolvemento do traballo en equipo no momento de resolver un problema.

Educación para a saúde Aprecia-la importancia de traballar, en calquera ámbito

e sobre todo en debuxo técnico, de maneira ordenada, pulcra e precisa.

Educación ambiental Descubrir, apreciar e valora-la importancia da natureza

e do medio, e colaborar na súa conservación mediante accións de reciclaxe e de consumo racional.

Descubrir, apreciar e valora-la importancia da natureza e do medio, e colaborar na súa conservación na elaboración de deseños e proxectos.

Educación para a igualdade entre sexos Interesarse por coñecer, respectar e valora-la opinión e

a producción das compañeiras e compañeiros, independentemente do seu sexo e da súa aparencia.

Colaborar con tódalas persoas, independentemente do seu sexo ou condición ou calquera outra circunstancia.

Amosar unha actitude crítica ante situacións nas que se produza calquera tipo de discriminación por calquera motivo ou circunstancia.

Educación do consumidor Aprender a conservar e valorar na súa xusta medida os

bens persoais, como é o caso dos instrumentos de debuxo.

Valora-los productos de consumo con obxectividade e saber adquirilos e consumilos de forma racional e equilibrada.

224

Aprecia-lo desenvolvemento sostible mediante a reciclaxe de materiais, o deseño e consumo racional de obxectos.

10. ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES Sempre e cando se poida plantexaranse ó longo do curso visitas a distintas localidades ou entidades dependendo das actividades que interese, tendo en conta a programación dos diferentes museos de arte para familiarizar ao alumnado coa realidade actual das artes plásticas. O departamento tamén tratará de que distintos artistas e profesionais pasen polo centro para impartir obradoiros ao alumnado, sempre dentro das posibilidades económicas e de orzamento. 11. MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE A aula de Fundamenteos da Arte é un lugar idóneo para a integración do alumnado, pola característica participativa da propia materia. Polo tanto a pretensión é de atender á diversidade e complementar os diferentes niveis cognitivos e expresivos dos alumnado co traballo en grupo e a corresponsabilidade nas tarefas colectivas. Plantexaríase asimesmo como idóneo para o alumnado con necesidades especiais o reforzo dentro da propia aula, que só sería posible de ter un departamento de orientación máis amplo con maior capacidade para a atención de todas as problemáticas existentes. Mentres isto non ocurre o xeito de traballar na aula é de atención primordial ó grupo en xeral, adicando só parte do tempo á atención individualizada e corresposabilizando ós alumnos mais capacitados coa aprendizaxe dos seus propios compañeirose compañeiras. 12. TRATAMENTO E FOMENTO DA LECTURA E DAS TIC Fomentarase a compresión lectora dando ós alumnos as ferramentas necesarias para entender os textos cos que se traballe, de xeito que sexan autónomos para a súa aprendizaxe. Isto reforzarase cun traballo onde sexan os propios alumnos os que preparen en pequenos grupos traballos monográficos para expoñela ó resto da clase. As TIC serán empregadas constantemente, o alumnado tomará contacto co funcionamento dalgúns programas informáticos e aprenderán a entender o ordenador como outra ferramenta de traballo para conseguir plasmar unha idea. 13. PROGRAMACIÓN DA AULA Unidades didácticas e temporalización Preséntanse a relación de Unidades didácticas programadas coa súa correspondente temporalización (esta deberá axustarse en función dos resultados na secuencia de ensino-aprendizaxe).

225

FUNDART I

Bloques

Temporalización Aprox.

Teoría Práctica Outros Trimestre

BLOQUE 1: AS ORIXES DAS IMAXES ARTÍSTICAS

4 2 1

1º

BLOQUE 2: AS GRANDES CULTURAS DA ANTIGÜIDADE: EXIPTO; MESOPOTAMIA E PERSIA; CHINA

4 3 1

BLOQUE 3: A ORIXE DE EUROPA. GRECIA

6 3 1

Bloques Temporalización Aprox.

Teoría Práctica Extras Trimestre

BLOQUE 4: O IMPERIO OCCIDENTAL: ROMA

6 2 1 1 º

BLOQUE 5: ARTE PRERROMÁNICA

2 3 1 2º

BLOQUE 6: O ROMÁNICO

4 3 1



BLOQUE 7: O GÓTICO 4 2 1

2º BLOQUE 8: O RENACEMENTO

6 3 1

BLOQUE 9: MICHELANGELO BUONARROTI

2 3 1

Bloques

Temporalización


BLOQUE 10: O RENACEMENTO EN ESPAÑA

3 2 1

3º BLOQUE 11: O BARROCO

3 2 1

BLOQUE 12: O ROCOCÓ

2 2 1

Bloques Temporalización


BLOQUE 13: O NEOCLASISCISMO

3 2 1 3º

FUNDART II

Bloques

Temporalización Aprox.

Teoría Práctica Outros Trimestre

BLOQUE 1. O ROMANTICISMO

4 2 1 1º

BLOQUE 2. O ROMANTICISMO TARDÍO (1850-1900)

6 3 1

226

BLOQUE 3. AS VANGARDAS

6 2 1

BLOQUE 4. O MODERNISMO-ART NOUVEAU

2 3 1



BLOQUE 5. O SURREALISMO E OUTRAS VANGARDAS

4 3 1

2º

BLOQUE 6. OS FELICES ANOS VINTE. ART DECÓ 4 2 1

BLOQUE 7. A GRAN DEPRESIÓN E A ARTE DA SÚA ÉPOCA

6 3 1

BLOQUE 8. A II GUERRA MUNDIAL

2 3 1

Bloques

Temporalización


BLOQUE 9. O FUNCIONALISMO E AS DÉCADAS DOS 40 E DOS 50

3 2 1

3º BLOQUE 10. OS ANOS 60 E 70

3 2 1

BLOQUE 11. OS ANOS 80-90

2 2 1

BLOQUE 12. OS ANOS 2000 A 2013

3 2 1

PROGRAMACIÓN 2018-2019 DEPARTAMENTO DE DEBUXO …“N DEBUXO 2018-19.pdfaxudarán ao realizala a...

Documents

Transcript of PROGRAMACIÓN 2018-2019 DEPARTAMENTO DE DEBUXO …“N DEBUXO 2018-19.pdfaxudarán ao realizala a...