Ultimo programacións debuxo eso_bach_2010-2011(correxido)

95

CURSO 2010 / 2011

INSITUTO DE EDUCACIÓN SECUNDARIA

“JULIO PRIETO NESPEREIRA”OURENSE

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

DEPARTAMENTO DE

PLÁSTICA E VISUAL

NOME DO PROFESOR CARGO

XOSÉ ANXO RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ XEFE DEPARTAMENTO

ANA ROSA SALGADO DIZ

[Escribir texto]

96

CURSO 1º ESO

PROFESOR XOSÉ ANXO RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ

LIBRO DE TEXTO

Título CUADERNO e LIBRO DE EDUCACIÓN PLÁSTICA E VISUALISBN 978-84-675-0552-8

Editorial SM

Autor ISABEL RODRIGUEZ

Idioma GALEGO

Ano de implantación

AÑO 2007

[Escribir texto]

95

INTRODUCCIÓN

De acordo co Decreto 133/2007, do 5 de xuño, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia, no que se establece o currículo para a Educación Plástica e Visual (nos tres primeiros cursos)

1. Recoñecer a linguaxe visual e plástica como un modo de comunicación,tendo en conta as súas contri bucións no desenvolvemento dascapacidades percep tivas, expresivas e estéticas do indi-viduo.Este criterio pretende avaliar se as alumnas e os alumnos son quen de apreciar a importancia da comu nicación a través de linguaxes non verbais.

2. Representar obxectos e ideas de forma bidimensional ou tridimensional tendo en conta ele-mentos visuais establecidos previamente e utilizando as bases dos sistemas proxectivos convencionais.Este criterio pretende avaliar a progresión dos coñe cementos xeométricos e se o alumnado é capaz de tomar decisións especificando os obxectivos e as difi cultades e propoñer e avaliar as consecuencias, elixin do a mellor solución.

3. Identificar os elementos constitutivos esenciais de obxectos e/ou aspectos da realidade (es-trutura, varia cións de luz e cor, orientación espacial e textura) e de relación entre eles.Con este criterio compróbase se o alumnado é capaz de identificar as calidades que determinan o valor físi co, funcional e estético e de describir por medio de recursos plásticos as proporcións e as relacións de for ma, cor, ritmo e textura, presentes na realidade para interpretala obxectiva ou subxectivamente.

4. Diferenciar e recoñecer os procesos, técnicas, estratexias e materiais en imaxes do contorno audiovi sual e multimedia.Mediante este criterio preténdese comprobar se o alumnado é capaz de utilizar e analizar os medios tec nolóxicos como instrumentos de expresión visual mos trando unha actitude crítica fronte ás mani-festacións consumistas, insolidarias, sexistas e discriminatorias.

5. Elaborar e participar, activamente, en proxectos de creación visual cooperativos como, por exemplo, producións videográficas ou plásticas, aplicando as estratexias propias e adecuadas da lin-guaxe plástica e visual.Este criterio permite avaliar se o alumnado manifes ta actitudes de respecto, tolerancia, flexibilidade e interese dentro dun equipo de traballo, así como se manexa axeitadamente os recursos, medios, ferra-men tas e técnicas que se empregan nos distintos procesos.

6. Realizar creacións plásticas seguindo o proceso de creación, amosando interese, iniciativa, creativida de e imaxinación.Mediante este criterio preténdese avaliar se o alum nado toma conciencia das necesidades en función dos obxectivos e de valorar críticamente a súa produción aceptando os propios erros como instrumento de mellora.

7. Elixir e manexar os materiais máis adecuados para elaborar un produto visual e plástico en base a uns obxectivos prefixados e a autoavaliación continua do proceso de realización.

[Escribir texto]

96

Compróbase con este criterio se o alumnado é capaz de utilizar estratexias compositivas adecuadas, fai un bo uso das técnicas e diferenza a orixe e as variacións dos elementos visuais para realizar as súas propias creacións.

8. Diferenciar os estilos e as tendencias das artes visuais a través do tempo e atendendo á di-versidade cultural.Este criterio pretende avaliar se o alumnado é capaz de valorar as formas e as imaxes que propoñen as dis tintas expresións artísticas e o interese mostrado polo seu estudo, análise e interpretación.

[Escribir texto]

95


1 Linguaxe visual INTRODUCIÓNEsta unidade achega aos alumnos á linguaxe visual, mostrando a necesidade do ser humano de comunicarse entre si, transmitir as súas experiencias e coñecementos, as súas vivencias e inquietudes.Tamén introduce aos alumnos nos códigos propios que configuran a nosa maneira de comunicarnos e que se renovaron e empregado ao longo do século XX con novas linguaxes e sistemas de comunicación visual.O obxectivo é que os alumnos, a través do coñecemento destes códigos, sexan capaces de interpretar as mensaxes visuais e distinguir os elementos que os forman.COÑECEMENTOS PREVIOSPara abordar esta unidade débese partir da base de que os alumnos xa traballaron con algúns códigos da linguaxe plástica e visual.Tamén coñecen os elementos básicos dos procesos de comunicación: emisor, mensaxe, receptor e medio, aplicados a certos campos como a publicidade.COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia (C6).O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.OBXECTIVOSRecoñecer os elementos básicos da linguaxe visual e os códigos propios de cada medio de comunicación visual. Diferenciar os efectos visuais utilizados para atraer a atención do receptor e as distintas finalidades comunicativas que posúen as imaxes.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Identificar imaxes procedentes de distintos campos da comunicación visual.2. Recoñecer os códigos básicos das diferentes linguaxes visuais. 3. Empregar recursos gráficos visuais para expresar sensacións ou emocións. 4. Realizar composicións con diferentes efectos visuais. 5. Recoñecer as diferentes finalidades das mensaxes visuais.

[Escribir texto]

96

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptosComunicación visual: emisor, mensaxe, receptor e medio.Linguaxe visual: o código visual. Metáforas visuais. Percepción visual: proximidade e semellanza. Continuidade. Destaque. Homoxeneidade.

Finalidade das imaxes: finalidade informativa. Finalidade exhortativa. Finalidades recreativa e estética.

A técnica do collage: fotomontaje. A linguaxe visual na arte.ProcedementosSelección e análise dos elementos básicos das imaxes.Realización de logotipos e metáforas visuais e dos seus correspondentes códigos visuais.Produción de composicións con diferentes efectos visuais.Análise de imaxes con distintas finalidades comunicativas.Elaboración de collages e fotomontajes.Recompilación de imaxes con mensaxes visuais de distinta índole.

ActitudesValoración da linguaxe visual como parte fundamental da comunicación humana.

Interese por descubrir a finalidade das diferentes mensaxes visuais procedentes dos distintos campos da comunicación visual.

Actitude crítica ante as mensaxes de carácter exhortativo.Utilización e coidado correctos dos materiais utilizados para a realización de mensaxes visuais.Avaliación crítica das novas canles de comunicación baseados nas novas tecnoloxías.Recoñecemento e respecto cara aos traballos doutros compañeiros.

ACTITUDESOs contidos desta unidade preséntanse como un elemento importante para analizar e valorar críticamente algúns aspectos da linguaxe visual, tan presente por outra banda na nosa sociedade. A educación para a igualdade entre os sexos ou a educación moral e cívica trátanse de forma transversal en toda a unidade, no sentido de axuizar as producións icónicas que nos rodean. Ao tratar os códigos que utilizan as linguaxes visuais faise especial fincapé na estrutura dos sinais informativos, o que pode introducir ao alumno nos principios da educación viaria e a educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS Libros de consulta sobre arte e publicidade.Revistas, xornais e cómics.Papeis de cores, tesoiras e pegamento.Vídeos con anuncios publicitarios que ejemplifiquen a finalidade das mensaxes.Diapositivas, transparencias ou presentacións relacionadas coa unidade.Logotipos de empresas e entidades.

[Escribir texto]

96

2 Elementos básicos da expresión plásticaINTRODUCIÓNComo calquera outro tipo de linguaxe, a linguaxe visual posúe unha serie de elementos que o articulan e forman a súa estrutura comunicativa. Estes elementos son, entre outros, o punto, a liña, o plano e a textura.A partir destes elementos, o alumno poderá crear calquera tipo de obra en dúas ou tres dimensións, e descubrir os aspectos expresivos e formais das imaxes así como a súa lectura, que tanta importancia ten no actual espazo iconográfico que nos rodea.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs elementos básicos da linguaxe visual resultan familiares aos alumnos, posto que en etapas anteriores xa experimentaron coa capacidade expresiva do punto, da liña e das formas planas. Se parte do coñecemento das formas xeométricas básicas: círculo, cadrado e triángulo equilátero.Doutra banda, os alumnos tamén experimentaron en etapas anteriores con texturas táctiles e visuais, mediante a realización de collages.

COMPETENCIAS BÁSICASAo ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e a utilización das técnicas e recursos propios da área de Educación Plástica e Visual contribúese, especialmente, a adquirir a competencia (C6). Co estudo dos diferentes estilos artísticos o alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas.A Educación Plástica e Visual contribúe, especialmente, a adquirir Autonomía e iniciativa persoal (C8) dado que todo proceso de creación supón converter unha idea nun produto. Colabora en estratexias de planificación, de previsión de recursos, de anticipación e avaliación de resultados, obrigando ao alumno a tomar decisións de maneira autónoma.Á competencia Aprender a aprender (C7) contribúese na medida en que se favorece a reflexión sobre os procesos e experimentación creativa, xa que implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos así como a aceptación dos propios erros como instrumento de mellora.As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOSValorar e recoñecer a capacidade estética e expresiva dos elementos básicos da expresión plástica.Representar composicións plásticas que expresen diversas sensacións a partir da organización dos elementos fundamentais.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Realizar actividades que evidencien as distintas capacidades expresivas do punto.2. Identificar os diferentes tipos de liñas e comprender os seus distintos valores expresivos. 3. Elaborar obras utilizando os recursos expresivos das formas planas e o plano.

4. Empregar as texturas como elemento compositivo nunha obra, creando determinadas sensacións.

5. Utilizar os diferentes elementos da expresión plástica para elaborar composicións.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptosElementos básicos da linguaxe plástica: punto, liña, plano e textura.A capacidade expresiva do punto.Tipos de liñas, a súa capacidade expresiva.Clasificación dos planos. O seu valor expresivo e descritivo.As texturas: naturais e artificiais; táctiles e visuais.Os lapis de grafito.Os elementos básicos da expresión plástica na arte.Procedementos Realización de composicións a partir do punto como elemento central.Produción de obras tomando a liña como motivo expresivo principal.Tratamento das formas planas e das súas capacidades expresivas.Obtención de texturas con diferentes materiais para comprender as súas calidades.Experimentación cos lapis de grafito para conseguir sombreados e efectos de grises.ActitudesValoración da linguaxe visual como un importante medio expresivo de comunicación.Emprego e coidado correctos dos materiais utilizados na elaboración das actividades propostas.Recoñecemento e respecto cara aos traballos doutros compañeiros.Actitude crítica e construtiva ante as achegas artísticas non convencionais.Interese pola experimentación con diferentes técnicas e materiais de realización plástica.

ACTITUDESO respecto e a valoración dos traballos provenientes doutras épocas e culturas introdúcennos no contido transversal educación moral e cívica, pois as expresións de carácter cultural sempre requiren un esforzo de comprensión e análise cara a esas manifestacións.O coidado dos materiais utilizados e a limpeza dos traballos son aspectos que se relacionan coa educación do consumidor.

MATERIAIS DIDÁCTICOSLibros de consulta de arte.Revistas e xornais.Cartolinas e papeis de cores, tesoiras e pegamento.Lapis de grafito de distinta dureza.

Diapositivas de obras de autores nos que se evidencie a utilización dos elementos básicos da expresión plástica, como Joan Miró, Wassily Kandinsky, Paul Klee, etc.

Imaxes de obras de autores puntillistas para apreciar a utilización do punto nunha obra de arte. Imaxes de gravados e de viñetas de cómics para ejemplificar o uso da liña e a súa capacidade expresiva.

[Escribir texto]

96

3 A cor

INTRODUCIÓNA cor é unha das calidades que máis definen a nosa contorna visual. A complexidade aparente de todo ese cromatismo case infinito preséntase, ao final, como a mestura dunhas poucas cores que configuran o noso mundo. A percepción das cores, a súa expresividade ou a súa linguaxe son algúns dos conceptos que necesitan ser tratados, á parte do resto dos elementos básicos da linguaxe plástica, dada a súa magnitude e importancia.Por iso, o obxectivo desta unidade será dotar aos alumnos das ferramentas principais para analizar as relacións básicas entre as cores e as mensaxes visuais que son capaces de emitir.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos xa teñen coñecementos sobre algunha das calidades da cor, como o ton, e saben recoñecer as cores primarias e secundarias.En etapas anteriores tamén realizaron composicións cromáticas nas que diferenciaban entre cores da gama fría e da gama cálida. Os materiais empregados son lapis de cores, ceras, rotuladores ou témperas.

COMPETENCIAS BÁSICASContribúese á competencia Cultural e artística (C6) cando o alumno experimenta e

investiga con diversidade de técnicas plásticas e visuais e é capaz de expresarse a través da imaxe.

O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades para poder modificar as calidades da cor, conseguindo con iso diferentes efectos.

A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).

As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.OBXECTIVOS Distinguir as principais calidades da cor e as súas variacións para realizar combinacións cromáticas determinadas. Diferenciar as relacións existentes entre as cores para poder apreciar a expresividade das posibilidades da linguaxe cromática.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Diferenciar as cores primarias dos secundarios e ordenalos correctamente no círculo cromático.

2. Recoñecer as diferentes calidades das cores.

3. Elaborar composicións que cren determinadas sensacións a partir das gamas cromáticas.4. Valorar a expresividade das harmonías de cores na natureza e na arte.

[Escribir texto]

95

5. Realizar obras que utilicen a cor como elemento visual e expresivo.CONTIDOSConceptos

Cores primarias e secundarias. O círculo cromático e as cores complementarias. Mestura sustractiva.

Importancia do ton, valor e saturación para a obtención de distintos tons de cor.A gama fría, a gama cálida e a súa subxectividade para expresar sensacións. Policromía e monocromía.Relaciones harmónicas entre cores: harmonía de cores afíns, de cores complementarias e de grises.

Técnicas de traballo con témperas: a estampación.A cor na arte.

ProcedementosAnálise da cor e das súas mesturas.Realización de composicións utilizando as distintas calidades da cor.Elaboración de exercicios a partir das gamas cromáticas.Produción de obras con diferentes tipos de harmonías.Obtención de degradados dunha cor mediante augadas ou por mestura de branco.Observación da utilización da cor ao longo da historia e das súas capacidades expresivas.Realización de obras cromáticas con diferentes graos de expresividade.

ActitudesInterese por descubrir os mecanismos perceptivos da cor.

Valoración crítica da utilización da cor nos campos da comunicación visual superando estereotipos.

Utilización correcta dos materiais que se empregan para aplicar a cor.Coidado ao realizar cada exercicio con orde e limpeza.Respecto cara ao traballo doutros compañeiros.Análise crítica da utilización da cor noutras épocas e culturas.

CONTIDOS TRANSVERSAISA cor actúa en case todos os campos da actividade humana, polo que permite traballar diversos contidos transversais. Os códigos de cores que se utilizan para sinalizar e informar permiten achegar aos alumnos á educación viaria. Doutra banda, os códigos cromáticos que utilizan moitas culturas, analizados desde un punto de vista social e cultural, contribúen a traballar a educación moral e cívica, así como a educación para a igualdade entre os sexos.Hai que prestar especial atención ao coidado e limpeza dos materiais e dos traballos realizados; estes aspectos relaciónanse tamén coa educación moral e cívica. Así mesmo, a eliminación dos materiais utilizados permite traballar a educación ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOSLibros de consulta de arte.

Diapositivas de obras de autores que utilicen as cores primarias como elementos expresivos, como Joan Miró, David Hockney, Mark Rothko ou Henri Matisse.

Revistas nas que se aprecie a cor como elemento de comunicación visual básico.Sinais viarios como exemplo da utilización de códigos cromáticos na comunicación visual.Témperas e pinceis.Papeis transparentes de diversas cores.

[Escribir texto]

96

4 As formas

INTRODUCIÓNOs contidos desta unidade profundan nos conceptos básicos relacionados coa forma na linguaxe plástica e visual: as súas características fundamentais, a súa clasificación, as diferentes maneiras de ser representadas ou as súas relacións no espazo.Así mesmo, é interesante que o alumno aprenda que as técnicas utilizadas para plasmar as distintas formas poden modificar en gran medida a mensaxe final da obra. Por iso é polo que se dedique un epígrafe especial a distintos estilos ou maneiras propias de cada artista de trasladar as formas á súa obra, centrándose no realismo, a figuración e a abstracción.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos xa estudaron os diferentes tipos de formas e a súa clasificación segundo a súa orixe (naturais ou artificiais) e a súa estrutura (xeométricas ou orgánicas).En etapas anteriores se han ir introducindo artistas de distintas épocas, enmarcándoos dentro dun estilo artístico.

COMPETENCIAS BÁSICASAo ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e utilización das técnicas e recursos propios da área de Educación Plástica e Visual contribúese, especialmente, a adquirir a competencia Cultural e artística (C6). Co estudo dos diferentes estilos artísticos o alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas.O uso de recursos tecnolóxicos específicos supón unha ferramenta importante para a produción de creacións visuais e ademais colabora na mellora da Competencia dixital (C4).A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.OBXECTIVOSDiferenciar as calidades e as estruturas básicas das formas e representalas gráficamente.Valorar a importancia expresiva das formas na linguaxe plástica e visual, e a maneira na que estas foron interpretadas polos principais estilos artísticos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Realizar composicións a partir de contornos e siluetas. 2. Recoñecer en obras de arte a utilización de formas abertas e pechadas.3. Deseñar obras mediante formas simplificadas e esquematizadas.

4. Realizar composicións con diferentes valores expresivos a partir de formas de distinta natureza. 5. Distinguir unha obra de arte figurativa doutra abstracta e recoñecer os seus valores comunicativos.

CONTIDOSConceptosCalidades e clasificación das formas.

[Escribir texto]

95

Representación das formas: silueta, contorno e dintorno.- Expresividade das formas pechadas e abertas.- Relacións espaciais entre as formas: superposición, variación de tamaño e contraste.- Diferenzas entre realismo, figuración e abstracción.- Os lapis de cores.- As formas na arte.Procedementos- Análise de distintos tipos de formas e das súas calidades.- Representación das formas a partir do seu contorno, o dintorno e a silueta.

- Observación e análise das formas da súa contorna próxima, atendendo á súa clasificación formal e estrutural.

- Elaboración de traballos utilizando os diferentes recursos espaciais existentes entre as formas.- Clasificación de distintas obras segundo o estilo artístico utilizado.- Experimentación con lapis de cores e aplicación das distintas técnicas en traballos sinxelos.Actitudes- Interese por observar e analizar as calidades e a estrutura dos obxectos da súa contorna. - Valoración da capacidade expresiva das formas como elemento básico da linguaxe visual.

- Interese por recoñecer os diferentes recursos visuais empregados nas relacións espaciais entre as formas.- Curiosidade por recoñecer en obras concretas os diferentes estilos artísticos utilizados para representar as formas.

- Actitude crítica ante as obras de arte que utilizan formas non convencionais.- Respecto e análise positiva das obras doutros compañeiros.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- Durante o desenvolvemento desta unidade estúdanse a simplificación e a esquematización de formas como linguaxe artística e comunicativo, algo que queda reflectido de maneira patente nos sinais informativos e viarios que permiten tratar a educación viaria. - A versatilidade de formas que se analizan desde un punto de vista social e cultural relaciónase directamente coa educación moral e cívica, e, por outra banda, a análise das formas da nosa contorna próxima tanto natural como artificial axúdanos a fomentar a educación ambiental.- O feito de atopar gran cantidade de artistas masculinos ao longo da historia e poucas artistas femininas permite traballar a educación para a igualdade entre os sexos.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta de arte.- Obxectos próximos da nosa contorna que presenten formas diversas.

- Diapositivas de obras de autores nos que a forma toma unha importancia capital como Jean Arp, Henry Moore ou Fernand Léger.

- Cómics para ver como se traballan os contornos, siluetas e dintornos dos personaxes.- Mural con sinais viarios informativas que servirán para poder apreciar como se esquematizan e interpretan determinadas formas.

- Lapis de cores.

[Escribir texto]

96

5 Trazados xeométricos

INTRODUCIÓNEsta unidade introduce ao alumno de Secundaria na xeometría. Iníciao no manexo dos instrumentos propios do debuxo técnico e no trazado de construcións sinxelas que responden os conceptos xeométricos máis elementais. Preténdese que os alumnos tomen conciencia de que estes trazados están presentes no seu ámbito cotián e resultan unha ferramenta de traballo imprescindible na comunicación visual.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn xeral, os alumnos, ao chegar ao ensino Secundario, teñen uns coñecementos moi básicos sobre trazados xeométricos, así como do uso do material de debuxo técnico.Algúns alumnos saberán trazar paralelas, perpendiculares e arcos, aínda que non sempre estes coñecementos estarán moi afianzados.Por todo iso, é necesario comezar este bloque de unidades facendo fincapé nos aspectos máis básicos.

COMPETENCIAS BÁSICAS-O alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).-A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).-O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Coñecer os instrumentos de debuxo xeométrico e facer un uso adecuado dos mesmos.

- Comprender as relacións que se establecen entre os elementos xeométricos fundamentais e realizar trazados sinxelos.- Valorar a importancia que ten a presenza das formas xeométricas nos distintos campos do deseño.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Utilizar correctamente os instrumentos de debuxo técnico na realización de trazados xeométricos.

2. Realizar composicións utilizando rectas paralelas e perpendiculares.3. Realizar trazados con ángulos empregando regra e compás.4. Realizar composicións creativas con estruturas xeométricas facendo uso das tintas.5. Recoñecer estruturas xeométricas nas formas naturais e artificiais.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptos- O debuxo xeométrico: as súas características e materiais.- Elementos xeométricos fundamentais: punto, recta e plano.- Instrumentos de debuxo: regra graduada, compás, escuadra e cartabón.- Relacións entre rectas. Trazados de paralelas e perpendiculares.- Recta, semirrecta e segmento. Operacións con segmentos.- Ángulos. Operacións con ángulos.- A circunferencia. O círculo. Relacións entre recta e circunferencia e entre circunferencias.- Emprego das tintas na expresión plástica.- A xeometría na arquitectura e as artes plásticas.

Procedementos- Asimilación dos conceptos elementais da xeometría.- Práctica no manexo do instrumental propio do debuxo técnico.- Trazado de rectas paralelas e perpendiculares con regra e compás ou con persoais.- Realización de operacións gráficas con segmentos.- Realización de operacións gráficas con ángulos.- Realización de debuxos ou composicións que diferencien o círculo e a circunferencia.- Experimentación do uso das tintas: en trazados xeométricos e en composicións libres.- Análise detida do uso das formas xeométricas nos campos artísticos.

Actitudes- Interese e esforzo por elaborar composicións con precisión e limpeza.- Interese por descubrir formas xeométricas na contorna cotiá.

- Valoración das posibilidades que achegan ao campo da creación as formas xeométricas planas.

- Capacidade de entender e facer uso dunha linguaxe técnica.- Recoñecemento da importancia do deseño na vida cotiá.- Valoración de manter constancia no traballo e realizar o mesmo con rigor.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- Os elementos xeométricos básicos aparecen constantemente na contorna. O uso, o coñecemento e o respecto dos sinais de tráfico contribúen ao desenvolvemento da educación viaria. - O descubrimento das formas xeométricas nos obxectos máis inmediatos ?mobiliario de interior e urbano, estruturas vexetais e animais- e o fomento da conservación dunhas e outras contribúen de forma positiva á educación moral e cívica. - O fomento do coidado e a limpeza do material dan pé a tratar a educación do consumidor.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Fotografías, diapositivas, transparencias ou presentacións alusivas á unidade. - Revistas e periódicos para a procura de imaxes.- Instrumentos de debuxo técnico. Lapis de debuxo.- Papeis de diferentes tipos: satinados e absorbentes. Papel vexetal.- Estilógrafos, plumillas, pinceis e escarvadentes. Tinta chinesa negra e de cores.

[Escribir texto]

96

6 Formas poligonales

INTRODUCIÓNNesta unidade estúdanse as formas poligonales. Son formas ?funcionais- presentes no ámbito do alumno, xa que se manifestan en múltiples obxectos e como elementos que organizan as manifestacións artísticas. Na educación plástica e visual incídese na importancia do seu coñecemento; a súa dobre finalidade estética e funcional e o uso que se fai das mesmas nos diferentes campos de comunicación visual: deseño, pintura, escultura ou arquitectura.

CONTIDOS PREVIOSDe etapas anteriores, os alumnos coñecen o concepto de polígono e a diferenza entre polígono regular e irregular. Tamén se parte do coñecemento do cadrado e do triángulo equilátero como formas planas básicas.Con todo, o trazado de todas estas figuras será novo para os alumnos, polo que necesitarán dominar os conceptos da unidade anterior, especialmente o trazado de paralelas, perpendiculares e a mediatriz.


OBXECTIVOS- Coñecer e manexar as formas poligonales que estruturan as composicións plásticas.- Ser capaces de construír polígonos de calquera número de lados.

- Valorar a función estética que as construcións xeométricas han desempeñado nas manifestacións artísticas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Utilizar as formas poligonales como elemento estructurador das composicións plásticas.2. Representar con exactitude formas poligonales, facendo uso dos materiais adecuados.3. Articular ideas con formas poligonales e representalas.

4. Adquirir o gusto pola precisión, a medida e o ritmo que achegan as formas poligonales nas obras de arte.

5. Experimentar libremente coas formas poligonales en creacións artísticas.

[Escribir texto]

95

6. Aplicar os rotuladores na realización de obras persoais e valorar a súa capacidade expresiva.

CONTIDOSConceptos- Os polígonos. Clasificación dos polígonos.- Os triángulos. Clasificación dos triángulos.- Construción de triángulos.- Cuadriláteros. Clasificación de cuadriláteros.- Construción de cuadriláteros.- Construción de polígonos regulares.- Construción de polígonos estrelados.- Técnicas de traballo cos rotuladores.- As formas poligonales nas manifestacións artísticas.

Procedementos- Procura na natureza e a contorna inmediata de formas poligonales.

- Análise comparativa das distintas formas que pode presentar un triángulo, observando a medida dos seus lados e ángulos.

- Experimentación creativa do uso de triángulos e cuadriláteros.- Realización de debuxos ou composicións con polígonos regulares e estrelados.- Realización de distintas experiencias cos rotuladores.- Recompilación e análise de obras artísticas estruturadas con formas poligonales.

Actitudes- Gusto na realización de trazados con exactitude e limpeza.- Interese por descubrir formas poligonales na natureza e na contorna inmediata.- Valoración do uso das formas poligonales con fins decorativos e plásticos.- Recoñecemento da necesidade de coñecer e manexar a linguaxe técnica.- Mantemento do esforzo e a regularidade como medios de superación no traballo.- Curiosidade e interese por practicar técnicas experimentais cos materiais de traballo.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- Os cadrados e triángulos aparecen frecuentemente en sinais de tráfico e signos indicativos. Nestes deseños identificamos cada unha das formas e o seu contido cunha determinada mensaxe, de obrigado ou recomendado cumprimento. Isto relaciona os contidos da presente unidade coa educación viaria. - As formas poligonales contribúen co seu coñecemento a interpretar correctamente os sistemas de comunicación visual da nosa contorna, o que fomenta a educación ambiental e a educación do consumidor.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Diapositivas, transparencias ou presentacións alusivas á unidade.- Revistas e xornais.- Instrumentos de debuxo técnico. Lapis de debuxo.- Papeis de diferentes tipos: satinados e absorbentes.- Rotuladores de distintos grosores e puntas, estilógrafos e tinta chinesa negra.

[Escribir texto]

96

7 Formas simétricas

INTRODUCIÓNEsta unidade trata as formas simétricas: a súa presenza na contorna e o seu uso na organización de espazos plásticos e visuais. Son formas que aparecen na natureza configuradas como estables e equilibradas.Desde a Antigüedad, o home percibe a simetría e as súas calidades e utilízaa no deseño dos máis diversos obxectos: xoias, edificios, xardíns, e na distribución de formas e espazos. Os alumnos han de valorar que o estudo das formas simétricas reais axuda a comprender os aspectos visuais das diferentes imaxes e serve, por tanto, para idear ou proxectar novas formas.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos coñecen o concepto de simetría, tanto axial como radial, pois o traballaron en cursos anteriores. A realización de formas simétricas é un paso novo, para o cal deberán apoiarse nos coñecementos adquiridos nas unidades anteriores sobre trazados xeométricos.

COMPETENCIAS BÁSICAS-O alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).-A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.-A utilización de procedementos como a observación, a experimentación e o descubrimento e a reflexión e a análise posterior contribúen á adquisición da competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3). Así mesmo, introduce valores de sustentabilidade e reciclaxe en canto á utilización de materiais para a creación de obras e conservación do patrimonio cultural.

OBXECTIVOS- Valorar a importancia da orde simétrica nas formas.- Utilizar de forma expresiva as construcións de trazados de figuras simétricas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Realizar figuras simétricas axiales e radiais por distintos procedementos.

2. Apreciar a mensaxe de orde, equilibrio e estaticidad que achega a simetría ás formas e a contorna.

3. Practicar a man alzada o debuxo de formas simétricas naturais.4. Compor e ordenar espazos visuais por medio da simetría.5. Experimentar distintas técnicas na realización de obras plásticas simétricas.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptos- Concepto de simetría: simetría axial e radial.- A simetría xeométrica. Trazado de figuras con simetría axial e radial.- Simetría aparente nas formas naturais e artificiais. Debuxo a man alzada.- Expresividade da simetría: compensación de formas visuais.- Técnica de traballo: o estarcido.- As composicións simétricas na arte.Procedementos- Procura na natureza e a contorna inmediata de formas simétricas.- Análise comparativa das distintas simetrías que presentan as formas naturais e artificiais.- Realización de formas simétricas con trazados xeométricos.- Representación a man alzada de formas simétricas naturais.- Realización de distintas experiencias coa técnica do estarcido.- Documentación, selección e clasificación de formas simétricas.Actitudes- Curiosidade por identificar o tipo de simetría que presentan as formas.- Recoñecemento do equilibrio e harmonía que achega a simetría á configuración de imaxes.- Disposición a traballar de maneira reflexiva os trazados xeométricos de formas simétricas.- Interese e gusto por practicar o trazado a man alzada.- Disposición por practicar técnicas experimentais cos materiais de traballo.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- As formas simétricas contribúen co seu coñecemento a interpretar correctamente as imaxes e formas da nosa contorna. Follas, froitos, árbores e animais son formas simétricas. A observación e a análise destas formas, o aprecio das súas calidades e o enriquecemento que achegan coas súas variacións contribúen á educación ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libro do alumno e libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Diapositivas, transparencias ou presentacións alusivas á unidade.- Instrumentos de debuxo técnico. Lapis de debuxo. Rotuladores e lapis de cores.- Papeis de diferentes tipos: satinados e absorbentes. Plásticos e cartóns.- Tintas, témperas, óleos ou acrílicos. Pulverizadores e/ou cepillos.

[Escribir texto]

96

8 A forma no espazo

INTRODUCIÓNEsta unidade trata de aproximar ao alumno á representación das formas con volume, tanto no plano como no espazo. Facilítanse procedementos útiles para debuxar a realidade tal e como se presenta no espazo, e éntrase en contacto con técnicas sinxelas que permiten a actividade plástica tridimensional e potencian a creatividade. O obxectivo da unidade é a interpretación de formas en contextos espaciais e a descrición gráfica de obxectos tridimensionales.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn etapas anteriores, os alumnos puideron adquirir nocións sobre a representación do espazo e perspectiva. Con todo, estes conceptos non son fáciles de asimilar por parte dos alumnos e haberá que introducilos de forma progresiva.Doutra banda, o que si fixeron os alumnos é practicar a realización de formas volumétricas con procedementos como o modelado ou o encartado de papel.

COMPETENCIAS BÁSICASA realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.A análise e procura de imaxes artísticas permite traballar a competencia Cultural e artística (C6) pois supón coñecer, comprender, apreciar e valorar críticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas.

OBXECTIVOS- Utilizar recursos para a representación do espazo e o volume sobre o plano.

- Apreciar a incidencia da luz sobre o volume e representar este mediante o encaixado e o claroscuro.

- Experimentar coas técnicas escultóricas do modelado.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Utilizar recursos plásticos para dotar ás composicións de profundidade.2. Construír volumes a partir de superficies planas.3. Encaixar formas e establecer relacións entre as mesmas e o espazo.4. Interpretar imaxes modificando aspectos lumínicos, cromáticos ou espaciais.5. Recoñecer e valorar as posibilidades de uso dos materiais moldeables.6. Experimentar con materiais moldeables a realización de obras tridimensionales.

CONTIDOSConceptos- introdución ao concepto de espazo e a súa representación. Iniciación á perspectiva cónica.- Formas volumétricas: os poliedros regulares e os seus desenvolvementos.- Representación do volume: o encaixado.

[Escribir texto]

95

- Tipos de luz e a súa capacidade expresiva. O claroscuro.- Presentación do modelado e dos instrumentos de traballo. introdución á cerámica.- Técnicas de traballo con arxila e con yeso.- A percepción dos volumes na arte.Procedementos- Observación dos efectos producidos por iluminacións distintas sobre un volume.- Realización de exercicios de iniciación á perspectiva.- Práctica do claroscuro mediante exercicios de iniciación.- Observación e análise de esculturas para coñecer as técnicas empregadas.- Realización de bosquexos como exercicios iniciais na realización dun traballo.- Construción de formas ocas ou macizas con arxila.- Tallado de pezas sobre bloques de yeso.- Manipulación libre e creativa das técnicas de traballo con arxila e yeso.Actitudes- Sensibilización ante o comportamento das formas e volumes na contorna.- Apreciación do cambio que se produce no volume ante luces variantes.- Procura da orixinalidade na resolución das propostas artísticas.- Interese por incrementar o coñecemento das formas e os volumes a través da observación.- Gusto por realizar obras cun bo acabado final.- Disposición para experimentar técnicas con novos materiais.- Conservación e coidado da materiais da aula.- Actitude crítica e respectuosa ante as producións plásticas alleas.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- Nesta unidade foméntanse a colaboración e o compañeirismo ao traballar con materiais moldeables. As técnicas expostas propician compartir materiais e espazos e instan o coidado do mantemento da orde e a limpeza na aula. Todas elas son razóns que relacionan a unidade coa educación para a paz e a educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Diapositivas, transparencias ou presentacións alusivas á unidade.- Ferramentas de talla: escofinas, limas, lijas, cinceles, rascadores- Escuadra, cartabón, regra, lapis de grafito, rotuladores e lapis de cores.- Témperas e/ou acrílicos, vernices, cola branca, area, po de mármore, papeis e cartóns?- Focos de luz.- Arxila, escarvadentes de modelar, teas, arames e plásticos.- Xeso, recipientes e graxas.

[Escribir texto]

96

9 A figura humana

INTRODUCIÓNO coñecemento e a representación da figura humana son o obxecto da presente unidade. A evolución no tratamento da figura humana realizada ao longo de todos os períodos artísticos evidencia o progreso do coñecemento do home a través da historia.Esta unidade pretende, profundando no coñecemento da figura humana, iniciar aos alumnos na súa representación dunha maneira convencional e non convencional.

COÑECEMENTOS PREVIOSA representación da figura humana foi tratada desde diversos puntos de vista en etapas anteriores, polo que non é un concepto novo para os alumnos.Ademais, a unidade 7, sobre formas simétricas, e a unidade 4, sobre as formas, serviron para achegar aos alumnos á representación da figura humana.

COMPETENCIAS BÁSICASAo ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e utilización das técnicas e recursos propios da área de Educación Plástica e Visual contribúese, especialmente, a adquirir a competencia Cultural e artística (C6). Co estudo dos diferentes estilos artísticos o alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas.O uso de recursos tecnolóxicos específicos supón unha ferramenta importante para a produción de creacións visuais e ademais colabora na mellora da Competencia dixital (C4).A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Analizar a figura humana mediante o estudo das súas proporcións e utilizar a proporción e desproporción da mesma de forma intencionada para representala.

- Apreciar e valorar a representación da figura humana nos diferentes estilos artísticos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Analizar e aplicar as proporcións na representación da figura humana.2. Realizar esquemas corporais e siluetas nos que se distinga estabilidade e movemento.3. Crear personaxes que expresen emocións.4. Apreciar os distintos estilos artísticos e as súas variables na representación da figura humana.5. Experimentar distintas técnicas na ideación e elaboración de personaxes.

CONTIDOSConceptos- Análise da figura humana tanto en repouso (estabilidade) como en movemento.- Interpretación da linguaxe corporal. O escorzo na composición artística.

[Escribir texto]

95

- Capacidade expresiva da silueta humana.- Representación da figura humana no cómic. Creación de personaxes.- Técnicas de traballo con papel maché.- A representación da figura humana ao longo da historia da arte.Procedementos- Estudo comparado do tratamento da figura humana ao longo da historia.- Uso de esquemas e siluetas na representación de posición e movemento da figura.

- Estudo do canon clásico e aplicación do mesmo á figura humana utilizando a cabeza como unidade de medida.

- Debuxo de figuras humanas copiadas de fotografías.- Realización de apuntamentos do natural tomando como referencia a alumnos que fagan de modelos.

- Ideación de personaxes tomando como referencia algún argumento. - Experimentación da técnica do papel maché na creación dun personaxe.Actitudes- Disposición a incrementar o coñecemento sobre a figura humana.- Gusto por proporciónelas harmónicas na composición plástica.- Curiosidade por descubrir as diferenzas físicas para poder representalas gráficamente.- Disposición por descubrir o que dota de estabilidade ou movemento á figura humana.- Actitude crítica ante as representacións plásticas estereotipadas.- Recoñecemento do enriquecemento persoal que achegan as ideas alleas.- Utilización expresiva dos elementos básicos da plástica na representación da figura.- Afán de superación na realización de traballos.

CONTIDOS TRANSVERSAIS- A observación e a análise das proporcións, xestos e Actitudes na figura humana deben contribuír a que os alumnos diferencien e diferénciense dos demais dunha maneira respectuosa; isto relacionará a unidade coa educación para a igualdade dos sexos e a educación para a saúde, xa que favorece o achegamento ao coñecemento do propio corpo e pode promover hábitos de hixiene física e mental.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte. - Diapositivas, transparencias ou presentacións alusivas á unidade.- Papeis de debuxo de diferentes tipos: satinados e absorbentes. - Lapis de debuxo. Rotuladores e lapis de cores. Témperas, acrílicos e verniz.- Papel de xornal, pasta de papel e cola branca.- Cartón, arame, tenazas e cinta adhesiva.

[Escribir texto]

96

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN

A avaliación realizase de forma contínua e diferenciada para cada un dos alumnos, sen que fique reducida a actuacións aisladas nen identifique-se coas cualificacións.

As cualificaciónss expresarán-se como Insuficiente(valor numérico 1 a 4), Suficiente(5), Ben(6), Notabel(7 ú 8) e Sobresaliente(9 ou 10).

O 20% de faltas de asistencia a clase, dará lugar a perder a avaliación contínua. En casos particulares de forza maior poden-se facer excepcións xustificadas e ratificadas pola xunta de avaliación .

Para levar a cabo a avaliación contínua e diferenciada dos alumnos utilizaránse os seguintes procedimentos e instrumentos para obter a cualificación:

Criterios de cualificación por avaliación.

.Unidades do cadernillo de traballo.

O caderno de traballo é un elemento fundamental para cualificar ao alumno, atópase dividido en Unidades e cada Unidade contén varias láminas.

Por se tratar dunha asignatura eminentemente prática, cada lámina ou traballo encomendado ao alumno para facer na clase ou como tarefa para casa, é considerado como o instrumento idóneo para a obteción da nota final.

Cada lámina ou tarefa cualificase de 0 a 10 puntos, según os criterios de avaliación descritos anteriormente na programación.

A cualificación de cada Unidade atópase como media aritmética de todas as láminas e traballos de que se compón a Unidade correspondente.

A entrega dos traballos e láminas será según indicaciós do profesor con carácter irrevocabel.

Os alumnos que excepcionalmente non podan entregá-la prazo suliñado, estarán ao que decida o profesor.

Cuestionarios orais e escritos, referidos como norma xeral ao resumo de cada unidade.

De cada tema farase un cuestionario oral ou escrito cuxas cualificacións serán de 0 a 10 puntos por tema

Probas prácticas (exames)

Da parte de debuxo xeometrico perspectivas ou aquelas que o profesor considere apropiado, poderánse facer probas en clase, as que os alumnos/as, deberán respostar individual e axeitadamente.

A nota da avaliación obteráse nun 95%, como media aritmetica das notas das Unidades, dos Cuestionarios teóricos e probas prácticas de que se compoña cada avaliación

[Escribir texto]

95

A observazón de comportamentos. …………..0.5 puntosO profesor terá en conta o comportamento do alumnado en clase e valorará

ditos comportamentos individuais coas conseguintes repercusions no grupo ou os comportamentos grupais, adjudicando 0.5 puntos ao total da nota obtida por outros procedementos

Polo tanto a nota da avaliación será:95%............................Unidades + Cuestionarios+Probas prácticas.5%.............................. Actitude e comportamento.

Consideraráse aprobada a avaliación si se obtén alomenos un 5.

Os alumnos que non acadaran un 5 en algunha avaliación e, sempre que a nota en cada avaliación fose superior a 4.5, se a media de todas as avaliacións e igual ou superior a 5 terán aprobada a asignatura.

Recuperacións: Os alumnos que non superen as avaliacións, deberán realizar os exames de recuperación que se fará de todos os contidos mínimos incluídos nas unidades que integren a Avaliación correspondente. Estas recuperacions faránse antes dos exámes de Xuño.

En Xuño, realizarase unha proba teorico-practica con carácter extroridonario efinal de toda a materia incluída na presente programación.

O profesor poderá variar a orden dos contidos das avaliacións tendo en conta o beneficio xeral do curso co fin de acadar os mellores resultados academicos.

[Escribir texto]

96

CURSO 3º ESO

PROFESORXOSÉ ANXO RODRÍGUEZ RODRÍGUEZANA ROSA SALGADO DIZ

LIBRO DE TEXTO

Título EDUCACIÓN PLÁSTICA E VISUAL978-84-675-1817-7

Editorial SM

Autor ISABEL RODRIGUEZ

Idioma GALEGO


2007

[Escribir texto]

95

INTRODUCCIÓN

De acordo co Decreto 133/2007, do 5 de xuño, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia, no que se establece o currículo para a a Educación Plástica e Visual (nos tres primeiros cursos)

COMPETENCIAS BÁSICAS

1. Recoñecer a linguaxe visual e plástica como un modo de comunicación,tendo en conta as súas contri bucións no desenvolvemento dascapacidades percep tivas, expresivas e estéticas do indi-viduo.Este criterio pretende avaliar se as alumnas e os alumnos son quen de apreciar a importancia da comu nicación a través de linguaxes non verbais.

2. Representar obxectos e ideas de forma bidimensional ou tridimensional tendo en conta ele-mentos visuais establecidos previamente e utilizando as bases dos sistemas proxectivos convencionais.Este criterio pretende avaliar a progresión dos coñe cementos xeométricos e se o alumnado é capaz de tomar decisións especificando os obxectivos e as difi cultades e propoñer e avaliar as consecuencias, elixin do a mellor solución.

3. Identificar os elementos constitutivos esenciais de obxectos e/ou aspectos da realidade (es-trutura, varia cións de luz e cor, orientación espacial e textura) e de relación entre eles.Con este criterio compróbase se o alumnado é capaz de identificar as calidades que determinan o valor físi co, funcional e estético e de describir por medio de recursos plásticos as proporcións e as relacións de for ma, cor, ritmo e textura, presentes na realidade para interpretala obxectiva ou subxectivamente.

4. Diferenciar e recoñecer os procesos, técnicas, estratexias e materiais en imaxes do contorno audiovi sual e multimedia.Mediante este criterio preténdese comprobar se o alumnado é capaz de utilizar e analizar os medios tec nolóxicos como instrumentos de expresión visual mos trando unha actitude crítica fronte ás mani-festacións consumistas, insolidarias, sexistas e discriminatorias.

5. Elaborar e participar, activamente, en proxectos de creación visual cooperativos como, por exemplo, producións videográficas ou plásticas, aplicando as estratexias propias e adecuadas da lin-guaxe plástica e visual.Este criterio permite avaliar se o alumnado manifes ta actitudes de respecto, tolerancia, flexibilidade e interese dentro dun equipo de traballo, así como se manexa axeitadamente os recursos, medios, ferra-men tas e técnicas que se empregan nos distintos procesos.

6. Realizar creacións plásticas seguindo o proceso de creación, amosando interese, iniciativa, creativida de e imaxinación.Mediante este criterio preténdese avaliar se o alum nado toma conciencia das necesidades en función dos obxectivos e de valorar críticamente a súa produción aceptando os propios erros como instrumento de mellora.

7. Elixir e manexar os materiais máis adecuados para elaborar un produto visual e plástico en base a uns obxectivos prefixados e a autoavaliación continua do proceso de realización.

[Escribir texto]

96

Compróbase con este criterio se o alumnado é capaz de utilizar estratexias compositivas adecuadas, fai un bo uso das técnicas e diferenza a orixe e as variacións dos elementos visuais para realizar as súas propias creacións.

8. Diferenciar os estilos e as tendencias das artes visuais a través do tempo e atendendo á di-versidade cultural.Este criterio pretende avaliar se o alumnado é capaz de valorar as formas e as imaxes que propoñen as dis tintas expresións artísticas e o interese mostrado polo seu estudo, análise e interpretación.

[Escribir texto]

95

ROGRAMACIÓN DIDÁCTICA

1 Percepción e lectura de imaxes

INTRODUCIÓNO obxectivo é aproximar aos alumnos á linguaxe visual, mostrando a necesidade do ser humano de comunicase entre si, transmitir as súas experiencias e coñecementos, as súas vivencias e inquietudes. Tamén se introduce aos alumnos nos códigos propios que configuran a nosa maneira de comunicarnos e que se renovaron e empregado ao longo do século XX con novas linguaxes e sistemas de comunicación visual. Aproxímase aos alumnos aos Conceptos de percepción visual e observación. Analízanse os principais procesos perceptivos e a relación que existe entre os diferentes elementos que configuran as imaxes. Os alumnos coñecerán algúns dos recursos básicos que se utilizan para crear imaxes e mellorar as súas capacidades visuais e artísticas.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn cursos anteriores, os alumnos xa estudaron Conceptos como a comunicación visual e os elementos básicos da comunicación: emisor, mensaxe, receptor e medio.Tamén estudaron a percepción visual e os principais efectos visuais que se utilizan para atraer a atención do receptor; así como as principais finalidades das imaxes.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Distinguir as diferenzas e similitudes que existen entre os Conceptos de percepción e observación e coñecer os principais principios perceptivos. - Diferenciar os distintos efectos visuais utilizados para crear unha imaxe e recoñecer as relacións existentes entre as formas. - Recoñecer os elementos básicos da linguaxe visual e os códigos propios de cada medio de comunicación visual

- Diferenciar as clases de linguaxes visuais utilizados e a súa finalidade comunicativa.

[Escribir texto]

96

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Describir diferentes imaxes diferenciando entre observación e percepción. 2. Recoñecer nas imaxes os distintos principios perceptivos. 3. Realizar composicións con diferentes efectos visuais. 4. Identificar as ilusións ópticas e as figuras imposibles en imaxes de diversa procedencia.5. Elaborar figuras cinéticas combinando adecuadamente diversos recursos gráficos.6. Recoñecer os códigos básicos das diferentes linguaxes visuais.7. Distinguir as diferentes finalidades das mensaxes visuais.8. Elaborar imaxes a partir da súa función comunicativa.

CONTIDOSConceptos- A percepción visual e a observación. Relacións e diferenzas. - Os principios perceptivos básicos. - Efectos visuais: proximidade e semellanza, continuidade, contraste e homoxeneidade.- Ilusións ópticas, figuras imposibles e figuras cinéticas.- A comunicación visual: significado e significante. Elementos da comunicación visual.- A linguaxe visual. Clases de linguaxes visuais. Clases de imaxes.- Funcións das imaxes. Procedementos- Selección de imaxes nas que se evidencien os diferentes principios perceptivos.- Análise de imaxes nas que se propoñan distintos efectos visuais.- Produción de composicións con diferentes efectos visuais.- Recompilación de imaxes que mostren ilusións ópticas e figuras imposibles.- Análise dos elementos da comunicación visual nas imaxes.- Estudo de diversas imaxes e descrición do tipo de mensaxe visual que emiten.- Realización de imaxes con distintas finalidades.Actitudes

- Apreciación do valor do proceso perceptivo como elemento básico na relación coa nosa contorna.

- Utilización correcta dos distintos efectos visuais para producir mensaxes visuais concretos.- Gusto pola experimentación con figuras imposibles, cinéticas e ilusións ópticas.- Valoración da linguaxe visual como parte fundamental da comunicación humana.

- Interese por descubrir a finalidade das diferentes mensaxes visuais procedentes dos distintos campos da comunicación visual.

- Recoñecemento e respecto cara aos traballos doutros compañeiros.

CONTIDOS TRANSVERSAISA educación ambiental é un contido transversal que os alumnos poden traballar a partir da observación dos distintos elementos da súa contorna e o respecto que debemos ter para conservalo. A educación para a igualdade entre os sexos trátase na unidade no sentido de axuizar as producións icónicas que nos rodean para que as mensaxes que emiten non sexan discriminatorios. Ao tratar os códigos que utilizan as linguaxes visuais faise especial fincapé na estrutura dos sinais informativos, o que pode introducir ao alumno nos principios da educación viaria.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Reproducións artísticas e fotografías de prensa.

[Escribir texto]

95

- Revistas e xornais.- Cartolinas, papeis de cores, tesoiras e pegamento.- Lapis de grafito.- Lapis de cores e rotuladores.- Vídeos con anuncios publicitarios que exemplifiquen a finalidade das mensaxes.- Anagramas e pictogramas de diferentes campos da comunicación social.

[Escribir texto]

96

2 Linguaxe audiovisual

INTRODUCIÓNNesta unidade estúdase un tipo de linguaxe moi próxima aos alumnos, a linguaxe audiovisual, analizando os distintos medios de comunicación que utiliza: cinema, televisión, prensa e publicidade.No cinema estúdanse os distintos planos e os seus valores expresivos, así como os posibles movementos e angulacios da cámara. En canto á prensa e publicidade faise fincapé nas distintas finalidades das imaxes, e na linguaxe televisiva estúdanse os distintos xéneros e as súas características. Finalmente introdúcense as novas tecnoloxías aplicadas á imaxe e as súas aplicacións no campo artístico.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos posúen bastantes coñecementos prácticos do tema que se complementarán con coñecementos teóricos achegados na unidade. Por exemplo, os alumnos xa visualizaron películas con estruturas narrativas sinxelas, anuncios publicitarios audiovisuais e impresos e programas de televisión de diferentes formatos. En canto aos produtos multimedia, é algo de uso moi común nos nosos días e que a maioría dos alumnos manexa con bastante soltura.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Coñecer os elementos básicos que forman as diferentes linguaxes audiovisuais e os seus códigos visuais narrativos.- Diferenciar a diversidade de propostas audiovisuais que forman parte do noso cultural e valorar as súas posibilidades creativas

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Identificar os distintos elementos que forman a estrutura narrativa básica da linguaxe audiovisual.

2. Describir correctamente os pasos necesarios para a produción dunha mensaxe audiovisual.3. Recoñecer os elementos que integran as distintas linguaxes audiovisuais e as súas finalidades.

[Escribir texto]

95

4. Elaborar imaxes que utilicen recursos narrativos audiovisuais.5. Realizar composicións creativas a partir de códigos utilizados en cada linguaxe audiovisual.

CONTIDOSConceptos- Linguaxe audiovisual. Características.- Linguaxe cinematográfica. Planos, movementos e angulaciós da cámara.- Linguaxe visual en prensa. Finalidades das imaxes en prensa.- Linguaxe visual en publicidade. Elementos visuais que o compoñen.- Linguaxe televisiva. Xéneros.- Novas tecnoloxías aplicadas á imaxe. Infografía, arte interactiva e videoarte.Procedementos

- Observación de distintas películas para analizar os tipos de planos que aparecen e os seus valores expresivos.

- Recompilación de imaxes en prensa con distintas finalidades.- Observación de anuncios publicitarios e análises dos elementos que os compoñen.

- Observación de programas de televisión de diferentes formatos e análises das súas características.

- Elaboración dun arquivo de imaxes procedentes das novas tecnoloxías.Actitudes

- Interese polos avances técnicos no campo da cinematografía como medio de comunicación visual.

- Actitude crítica ante as necesidades de consumo creadas pola publicidade.- Rexeitamento dos elementos da publicidade que supoñen discriminación sexual, social ou racial.

- Interese polos avances tecnolóxicos no campo das novas tecnoloxías da imaxe.- Actitude responsable ante o número de horas dedicadas a ver programas de televisión.

CONTIDOS TRANSVERSAISOs medios de comunicación tratados nesta unidade, cinema, prensa e televisión, son un instrumento privilexiado para analizar criticamente os seus intereses e valores. Por tanto, esta unidade pode servir para traballar múltiples CONTIDOS TRANSVERSAIS; entre eles, a educación moral e cívica, a educación para a igualdade entre os sexos e a educación do consumidor.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Revistas e xornais.- Papeis de cores, tesoiras e pegamento.- Cómics, exemplos de story boards.- Anuncios publicitarios impresos.- Películas con estruturas narrativas sinxelas.

[Escribir texto]

96

3 Análise de formas

INTRODUCIÓNO obxectivo desta unidade é traballar todos os Conceptos relacionados coa forma na linguaxe plástica: as súas calidades, clasificación, as diferentes maneiras de ser representadas, a súa expresividade, etc. Así mesmo, preténdese que o alumno coñeza as diferentes técnicas utilizadas para plasmar as formas e ademais experiménteas. E, por último, danse unhas nocións básicas dos distintos estilos artísticos nos que se clasifican as obras e o tipo de formas que utiliza cada unha na súa representación.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos xa estudaron en cursos anteriores o concepto de forma, a súa clasificación en formas naturais e artificiais e os recursos utilizados para a súa representación, por exemplo, a silueta e o contorno. Tamén estudaron os Conceptos de formas abertas e pechadas e os seus valores expresivos, pero convén reforzalos debido á súa complexidade.Os diferentes estilos artísticos introducíronse en cursos anteriores e os alumnos teñen bastante intuición á hora de clasificar imaxes dentro de cada estilo.

COMPETENCIAS BÁSICASAo ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e utilización das técnicas e recursos propios da área de Educación Plástica e Visual contribúese, especialmente, a adquirir a competencia Cultural e artística (C6). Co estudo dos diferentes estilos artísticos o alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas.O uso de recursos tecnolóxicos específicos supón unha ferramenta importante para a produción de creacións visuais e ademais colabora na mellora da Competencia dixital (C4).A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Diferenciar as calidades e estruturas básicas das formas e representalas graficamente.- Identificar as diferentes modalidades de debuxo que se utilizan para representar as formas.- Valorar a importancia expresiva das formas na linguaxe plástica e a maneira na que estas foron interpretadas polos diferentes estilos artísticos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Recoñecer as calidades que configuran as formas e as súas distintas clases.2. Utilizar diferentes recursos para representar formas. 3. Utilizar as distintas modalidades de debuxo para crear unha composición. 4. Recoñecer en obras de arte a utilización de formas abertas e pechadas para dotar de maior expresividade á obra.5. Coñecer os distintos estilos artísticos e as súas formas de representación.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptos- Calidades da forma.- Clasificación das formas: naturais e artificiais, xeométricas e orgánicas.- Modalidades de debuxo: bosquexo, apuntamento do natural, bosquexo e esbozo.- Expresividade gráfica de formas abertas e pechadas.- Expresividade gráfica na infancia.- Os estilos da expresión plástica: realista, abstracto e figurativo.Procedementos

- Observación de formas gráficas e da contorna para estudar as calidades que as definen e clasificalas.

- Estudo en diversas representacións das características das formas abertas e pechadas.- Estudo das características dos trazos en debuxo. Recoñecemento destes en distintas obras gráficas.

- Realización de debuxos con distintos trazos, estilos, etc.- Estudo e comprensión das calidades dos distintos estilos artísticos.

- Observación, recoñecemento e apreciación das distintas características visuais da arte de diferentes culturas e épocas.

Actitudes- Recoñecemento da importancia de observar e analizar os aspectos visuais das formas para poder representalas.

- Apreciación do tipo de capacidade creativa e destreza gráfica que posúen os nenos.- Valoración dos trazos e grafismos que conforman os debuxos de artistas plásticos.- Gusto pola experimentación con distintas clases de trazos e materiais.

- Interese por coñecer diferentes estilos artísticos e a súa utilización en distintos campos: arte, deseño, cómic, etc.

CONTIDOS TRANSVERSAISEsta unidade permite traballar a educación ambiental: coñecementos sobre a contorna que se conseguen analizando formas, imaxes e mensaxes visuais procedentes del. A finalidade é a integración do alumno coa súa contorna.A versatilidade de formas que se analizan desde un punto de vista social e cultural relaciónase directamente coa educación moral e cívica.O feito de atopar gran cantidade de artistas masculinos ao longo da historia, e poucas artistas femininas, permite traballar a educación para a igualdade entre os sexos.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Imaxes de formas de distintas clases.- Obxectos próximos que presenten formas diversas.- Cartolinas, tesoiras e pegamento.- Lapis de diferentes durezas.- Papeis de debuxo de diferentes tipos.- Ceras, rotuladores e lapis de cores.

[Escribir texto]

96

4 Elementos de expresión

INTRODUCIÓNNesta unidade defínense as calidades e funcións expresivas dos elementos visuais básicos da expresión plástica: o punto, a liña, o plano e a textura. Coñecer as características e posibilidades expresivas destes elementos permitirá aos alumnos ampliar a súa gama de recursos expresivos e aplicalos con maior rigor e creatividade nos seus traballos artísticos.A unidade estuda tamén como podemos comunicar sentimentos mediante o uso destes elementos nas obras de arte. Sería enriquecedor para os alumnos o recoñecer esta vinculación e percibir e sentir como o tratamento destes elementos inflúe no seu estado de ánimo. Esta sensibilización permitiralles, á súa vez, transmitir estas maneiras de sentir a través das súas expresións artísticas.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn cursos anteriores, os alumnos tiveron un primeiro contacto cos diferentes elementos da linguaxe plástica: o punto, a liña, o plano e a textura. Partiuse da intuición para posteriormente ir experimentando e comprobar a importancia de cada un destes elementos. Traballaron coa capacidade expresiva e tridimensional de cada elemento, prestando unha atención especial á liña como elemento configurador de formas. E coñecen a clasificación das texturas en texturas naturais e artificiais e en texturas táctiles e visuais

COMPETENCIAS BÁSICAS-Ao ampliar o coñecemento dos diferentes códigos artísticos e a utilización das técnicas e recursos propios da área de Educación Plástica e Visual contribúese, especialmente, a adquirir a competencia Cultural e artística (C6). Co estudo dos diferentes estilos artísticos o alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas.-A Educación Plástica e Visual contribúe, especialmente, a adquirir Autonomía e iniciativa persoal (C8) dado que todo proceso de creación supón converter unha idea nun produto. Colabora en estratexias de planificación, de previsión de recursos, de anticipación e avaliación de resultados, obrigando ao alumno a tomar decisións de maneira autónoma.-Á competencia Aprender a aprender (C7) contribúese na medida en que se favorece a reflexión sobre os procesos e experimentación creativa, xa que implica a toma de conciencia das propias capacidades e recursos así como a aceptación dos propios erros como instrumento de mellora.-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Coñecer os principais elementos plásticos que estruturan unha obra e valorar a importancia que ten a organización dos devanditos elementos para producir unha determinada sensación visual e psicolóxica.- Representar composicións plásticas que expresen diversas sensacións a partir da organización dos elementos plásticos fundamentais e desenvolver o sentido estético a través da investigación cos mesmos.

[Escribir texto]

95

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Recoñecer os elementos visuais na natureza e nas manifestacións artísticas. 2. Diferenciar as características e os valores expresivos dos elementos de expresión plástica.3. Realizar composicións que produzan distintos efectos visuais utilizando o punto como elemento de expresión.4. Crear composicións e encaixados coa liña como elemento crave para expresar emocións ou representar motivos do natural.5. Elaborar composicións que conteñan planos que xeren efectos tridimensionais.6. Elaborar mostrarios de texturas recompilando materiais e experimentando con diversas técnicas.

CONTIDOSConceptos- Elementos de expresión.

- O punto: descrición e características estruturais. O punto como elemento expresivo e compositivo.- A liña: descrición e características estruturais. A liña como elemento expresivo e compositivo.

- O encaixado a partir de liñas. A liña no debuxo decorativo e no cómic.- O plano: descrición e características estruturais. O uso do plano para conseguir sensación de espazo tridimensional. O plano como elemento compositivo.

- A textura: tipos de textura. Texturas táctiles e gráficas, naturais e artificiais.Procedementos

- Observación e análise das características visuais e expresivas dos elementos de expresión plástica.

- Estudo dos elementos en obras de arte, deseño e na contorna.- Observación dos elementos que estruturan a natureza.- Realización de exercicios gráficos experimentais utilizando puntos.- Realización de exercicios gráficos experimentais utilizando liñas.- Trazado de encaixados para debuxos do natural.- Experimentación en exercicios gráficos e procura de efectos de volume utilizando planos.- Experimentación con texturas gráficas e táctiles.Actitudes

- Interese por descubrir na natureza, na arte e na contorna indicios de elementos de expresión como estructuradores da forma.

- Recoñecemento da importancia dos elementos na expresividade das obras de arte.- Capacidade para transmitir sensacións a través dos elementos de expresión.- Gusto pola experimentación nos traballos persoais cos elementos de expresión.- Confianza na propia expresión e respecto polos traballos dos demais.

- Valoración do coñecemento e o desenvolvemento estético que produce o estudo dos elementos de expresión.

CONTIDOS TRANSVERSAISOs CONTIDOS desta unidade poden relacionarse coa educación ambiental, xa que no seu transcurso tratarase de desenvolver a sensibilidade no proceso de percepción e na análise dos elementos visuais que configuran a contorna.Valorarase especialmente por iso o uso de materiais naturais e artificiais reciclados para levar a cabo a experimentación e composición de collages.

[Escribir texto]

96

Os elementos que estudamos nesta unidade empréganse nos códigos de señalética, como o de circulación viaria. Numerosos sinais de tráfico están compostas por sinxelos puntos, liñas ou formas planas. Observar os sinais de tráfico e destacar a simplicidade enumerando os escasos signos que combinan permite traballar a educación viaria.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Revistas de arte, arquitectura, deseño e cómics.- Diapositivas de arte.- Témperas e pinceis.- Tinta chinesa.- Lapis de grafito e de cores.- Rotuladores.- Papel de debuxo e cartolinas de cores.- Tesoiras e pegamento.- Materiais diversos como fíos, teas, madeiras, cortiza, area, plásticos, metais, etc.

[Escribir texto]

95

5 A cor

INTRODUCIÓNO principal obxectivo desta unidade é desenvolver o sentido e a apreciación da cor como elementos da expresión plástica. Para explicar a teoría da cor aos alumnos deste nivel recórrese a esquemas, exemplos e demostracións empíricas sobre as propiedades da luz branca.Tamén se abordan na unidade, desde o punto de vista plástico, aspectos relativos á mestura de pigmentos e os seus resultantes: harmonías, contrastes, etc. Os alumnos realizarán actividades de destreza que lles servirán de axuda, para máis adiante crear as súas propias composicións con cor.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos xa traballaron as mesturas de cores pigmento e coñecen as cores primarias e secundarias, así como o círculo cromático. O novo concepto de cores luz pode resultar complexo, polo que convén reforzalo con exemplos prácticos.Tamén estudaron as principais calidades da cor: ton, valor e saturación e ademais realizaron composicións que presentan harmonías de cores afíns e complementarias.

COMPETENCIAS BÁSICAS- Contribúese á competencia Cultural e artística (C6) cando o alumno experimenta e investiga con diversidade de técnicas plásticas e visuais e é capaz de expresarse a través da imaxe.- O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades para poder modificar as calidades da cor, conseguindo con iso diferentes efectos. - A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).- As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Comprender os procesos físicos e biolóxicos que permiten a visualización das cores.

- Coñecer as calidades da cor e ser capaces de realizar mesturas e gradacións tonais con diversas técnicas e materiais.- Desenvolver o seu criterio estético, chegando a aplicalo de maneira armoniosa nos seus traballos artísticos e nos diversos aspectos da súa vida cotiá.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Coñecer a definición física da cor.2. Diferenciar coloréelos luz primarios dos secundarios.3. Discernir as cores pigmento primarios dos secundarios e completar o círculo cromático.

[Escribir texto]

96

4. Recoñecer nunha obra plástica as calidades da cor: ton, valor e saturación.5. Realizar composicións variando o valor ou a saturación das cores.6. Distinguir o tipo de harmonía que presenta unha obra plástica.7. Elaborar composicións usando harmonías afíns e de contraste.

CONTIDOSConceptos- Natureza da cor. Descomposición da luz branca. - Síntese aditiva. Colorees luz primarios, secundarios e complementarios.- Percepción da cor.- Síntese subtractiva. Cores pigmento primarios, secundarios e complementarios.- Calidades da cor: ton, valor e saturación.- O círculo cromático e as cores terciarias.- Harmonías cromáticas.- Valor expresivo das cores.Procedementos- Observación da cor na contorna e nas manifestacións artísticas.- Estudo das condicións físicas e fisiolóxicas que permiten que percibamos as cores.- Análise de coloréelos luz e as radiacións lumínicas.- Análise das cores pigmento e as súas mesturas. Elaboración de mesturas subtractivas.- Investigación de valores tonais en distintas cores.- Observación dos graos de saturación nos obxectos e nas imaxes gráficas.- Realización de composicións que presenten harmonías afíns e de contraste.- Investigación sobre os efectos psicolóxicos derivados da combinación de diferentes cores.Actitudes- Interese polas manifestacións da luz e a cor na contorna natural e na arte.- Capacidade de observación das calidades da cor nos obxectos.

- Predisposición para experimentar con distintas técnicas e materiais os coñecementos teóricos sobre cor.

- Confianza e valoración da propia expresión plástica.- Gusto polo coidado e o bo uso dos instrumentos na elaboración dos traballos.- Respecto polo traballo do resto de compañeiros.

CONTIDOS TRANSVERSAISA cor permite traballar a educación do consumidor, pois nos medios publicitarios exerce un importante efecto sobre o comportamento do consumidor. Por exemplo, nos anuncios de Coca-Cola ou Amena, as súas cores corporativas, vermello e verde respectivamente, adoitan alagar todas as imaxes coma se a súa presenza indicase a necesidade de que ocupen un lugar na nosa vida cotiá.Tamén se pode traballar a educación ambiental mediante o estudo da cor nos obxectos e na natureza.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Proxectores ou focos de luz.- Prismas para descompor a luz branca.- Filtros ou acetatos de cores.- Lapis de cores.- Acuarelas e témperas.- Revistas para analizar o tratamento da cor na publicidade.- Obra literaria que describe a riqueza e relatividade da cor:

[Escribir texto]

95

- YOURCENAR, Marguerite: Conto azul, Aguilar, 1995.

6 Luz e volume

INTRODUCIÓNNesta unidade abórdase o concepto de luz como elemento de expresión plástica. Estúdanse as distintas claves tonais que pode presentar unha imaxe, así como as diferentes direccións da fonte luminosa e os seus valores expresivos. Por último, explícanse diferentes técnicas para representar o claroscuro.O alumno introducirase nestes novos CONTIDOS a través da investigación e experimentación con diversas técnicas e Procedementos. Observará como cambia o aspecto dun volume ao cambiar a iluminación, e exporase distintos retos en canto á súa representación gráfica.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn cursos anteriores os alumnos trataron temas sobre volume e a súa representación, tanto con Procedementos artísticos como mediante sistemas técnicos de representación, nos que se incluían exercicios de claroscuro e representación técnica de sólidos e sombras.

COMPETENCIAS BÁSICASA realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.A análise e procura de imaxes artísticas permite traballar a competencia Cultural e artística (C6) pois supón coñecer, comprender, apreciar e valorar criticamente diferentes manifestacións culturais e artísticas.

OBXECTIVOS- Valorar a importancia da iluminación na aparencia dos obxectos.- Apreciar o potencial expresivo da luz nas imaxes.- Desenvolver a capacidade de representación gráfica mediante o estudo das técnicas do claroscuro.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Apreciar as diferenzas entre a luz natural e a luz artificial.2. Coñecer e diferenciar as calidades da luz. 3. Apreciar as zonas de luz e sombra nos obxectos reais iluminados e en imaxes.4. Relacionar os distintos tipos de iluminación coa súa capacidade expresiva.5. Apreciar os valores do claroscuro na representación gráfica. 6. Aplicar as distintas técnicas de raiado, mancha e grisalla para representar o claroscuro.

CONTIDOSConceptos- A luz e as formas: luz natural e luz artificial- Claves tonais: alta, baixa e contrastada.

[Escribir texto]

96

- Calidades da luz: dirección, calidade e intensidade.- O volume e a súa representación. Zonas de luz e de sombra nos obxectos iluminados.- O claroscuro. Procedementos para representar o claroscuro: raiado, mancha e grisalla.Procedementos

- Observación das características da iluminación na natureza, na contorna e nas manifestacións artísticas.- Observación e análise dos valores tonais en obxectos sólidos iluminados desde varios ángulos.- Comparación de iluminacións duras, suaves e difusas sobre diferentes obxectos, persoas e edificios.

- Uso de diversos Procedementos para representar o volume graficamente.Actitudes

- Actitude crítica ante as manifestacións ambientais que empreguen a iluminación de maneira equivocada ou deficiente.- Recoñecemento da importancia dunha adecuada iluminación para representar con éxito un conxunto de volumes.- Disposición para experimentar diferentes Procedementos de claroscuro mediante distintos materiais e técnicas.

- Gusto polo traballo limpo e ben realizado.- Valoración e respecto polo traballo alleo.

CONTIDOS TRANSVERSAISO tipo de iluminación, a súa dirección, calidade e intensidade inflúen física e psiquicamente nas persoas, isto permite traballar a educación para a saúde. Por exemplo, a luz verdosa produce un efecto sedante e a luz avermellada produce tensión e acelera o ritmo cardíaco. Outro contido transversal co que se pode relacionar a unidade é coa educación ambiental. Pódese comentar a importancia do aproveitamento da luz natural que non supón un gasto enerxético e a necesidade do uso responsable da luz artificial.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de arquitectura e arte.- Revistas de deseño de interiores.- Fotografías con distintas iluminacións.- Focos de luz e acetatos de cores.- Lapis de grafito e de cores.- Témperas e pinceis.- Rotuladores.- Carboncillo e xices brancos.- Papel de debuxo branco e de cores.

[Escribir texto]

95

7 A composición

INTRODUCIÓNPara realizar unha composición plástica é necesario ter en conta un conxunto de regras cuxo cumprimento permite estruturar de maneira adecuada unha idea. É conveniente que os alumnos, antes de abordar os traballos persoais, analicen e observen o esquema estrutural, os movementos, os ritmos e os pesos e forzas dos elementos que compoñen as obras visuais. Ao estudar as regras de composición os alumnos iniciarán unha importante aprendizaxe sobre o proceso obxectivo da elaboración dun tema artístico.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos trataron con anterioridade a distinción entre figura e fondo, a importancia da posición e calidades dos elementos básicos no conxunto da obra e, máis en detalle, algúns métodos de composición de formas como son os sistemas modulares e a disposición simétrica.

COMPETENCIAS BÁSICAS-O alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das producións artísticas contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).-A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.-A utilización de Procedementos como a observación, a experimentación e o descubrimento e a reflexión e a análise posterior contribúen á adquisición da competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3). Así mesmo, introduce valores de sustentabilidade e reciclaxe en canto á utilización de materiais para a creación de obras e conservación do patrimonio cultural.

OBXECTIVOS- Desenvolver a capacidade de análise ao redor da composición dunha imaxe.- Aplicar os recursos compositivos aprendidos en proxectos plásticos e de deseño.

- Valorar a importancia que ten unha adecuada organización dos elementos gráficos ou espaciais que compoñen unha escena.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Diferenciar os elementos da composición en obras de arte e en manifestacións da contorna.2. Recoñecer os distintos tipos de esquemas e ritmos compositivos.3. Avaliar se o peso visual dunha imaxe garda un equilibrio compositivo.4. Realizar esquemas lineais compositivos de obras de arte e fotografías.5. Crear esquemas de movemento e de ritmos.6. Aplicar as leis do equilibrio á composición dunha imaxe.7. Empregar os materiais e as técnicas con precisión e adecuación a diferentes composicións.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos- Tipos de formato: plano, tridimensional e irregular.- Esquemas compositivos simples e compostos.- Figura e fondo na composición: contraste e conxunto visual homoxéneo.- Ritmo: clasificación e aplicacións.- Equilibrio e peso visual: lei da balanza e rectángulo áureo.Procedementos

- Observación de reproducións plásticas e da contorna para recoñecer a súa organización espacial.

- Comparación de estruturas lineais en obras gráficas e tridimensionais.- Análise dos ritmos que integran unha composición.- Realización de esquemas compositivos e de ritmos.- Creación de composicións aplicando as leis do equilibrio.- Estudo das características compositivas propias de diferentes épocas e estilos artísticos.Actitudes- Actitude crítica ante calquera manifestación plástica na contorna.- Recoñecemento dos valores estéticos dunha composición acertada.

- Disposición para experimentar diferentes solucións compositivas nos traballos artísticos persoais.

- Interese polo estudo dos modos compositivos de culturas diferentes á propia.- Gusto polo traballo ben feito e ben presentado.- Confianza e constancia no propio proceso de aprendizaxe.

CONTIDOS TRANSVERSAISEsta unidade préstase a traballar a educación moral e cívica e a educación para a igualdade entre os sexos, pois a distribución de figuras dentro dunha composición permite que algunhas aparezan como protagonistas e outras queden nun segundo plano. Os responsables de mercadotecnia empregan técnicas de composición orientadas a chamar a atención acerca dos produtos. Isto permite relacionar os CONTIDOS coa educación do consumidor. Ao ser conscientes desta técnica de persuasión os alumnos poden estar máis preparados para ter un consumo máis persoal e responsable.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros, revistas de deseño, cinema, fotografía, arquitectura-- Materiais de refugallo para realizar collages.- Tesoiras e pegamento.- Papel vexetal.- Lapis de grafito e rotuladores.- Témperas, pinturas acrílicas e pinceis.

[Escribir texto]

95

8 Debuxo xeométrico

INTRODUCIÓNNesta unidade, o alumno continúa a aprendizaxe de trazados de formas xeométricas planas. Debe manexar os materiais xa con certa soltura, e consolidar e ampliar os seus coñecementos sobre xeometría plana. Un trazado xeométrico debe ser exacto e preciso para que exprese con claridade a forma do obxecto representado.Preténdese que o alumno considere o debuxo xeométrico como un vehículo de expresión útil e necesario nos campos de creación máis diversos.

COÑECEMENTOS PREVIOSA primeira parte desta unidade contribúe a consolidar os coñecementos que adquiriron os alumnos en etapas anteriores sobre trazados xeométricos elementais, como o trazado de rectas paralelas e perpendiculares, ou sobre a construción de polígonos como triángulos e cuadriláteros.


OBXECTIVOS- Valorar as características do debuxo xeométrico e as súas aplicacións nos campos de expresión gráfica.

- Emprender e planificar proxectos dalgunha complexidade utilizando trazados xeométricos.- Observar e distinguir as formas xeométricas na contorna cotiá.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Apreciar os trazados xeométricos na arte, o deseño e a arquitectura.2. Analizar a configuración de deseños realizados con formas xeométricas planas.3. Utilizar os recursos e regras xeométricas con orde, limpeza e claridade.4. Crear composicións onde interveñan diversos trazados xeométricos.5. Atopar ordenacións xeométricas en contornas e formas naturais. 6. Relacionar -forma- e -función- en deseños realizados con formas xeométricas.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos

- Trazados xeométricos básicos: rectas paralelas e perpendiculares, mediatriz, bisectriz e ángulos.

- Construción de polígonos regulares coñecido o lado. Método xeral.- Construción de polígonos regulares coñecido o radio da circunferencia circunscrita. Método xeral.

- Polígonos estrelados e espirais.- Óvalos e ovoides.- Tanxencias. Ligazóns de arcos de circunferencias sobre unha liña poligonal.- Curvas cónicas: elipse, parábola e hipérbola.- As formas xeométricas nos distintos ámbitos artísticos.Procedementos- Consolidación dos Conceptos elementais da xeometría.- Práctica no manexo do instrumental propio do debuxo técnico.

- Trazado de rectas paralelas e perpendiculares con regra e compás ou con persoais. Trazado de ángulos.

- Realización de construcións de polígonos regulares e estrelados.- Realización de formas planas formadas por arcos enlazados: espirais, óvalos e ovoides.- Realización de debuxos ou composicións con tanxencias.Trazado de curvas cónicas.- Análise e clasificación de formas xeométricas en diferentes ámbitos creativos.Actitudes- Interese e esforzo en realizar composicións con precisión e limpeza.- Curiosidade por descubrir formas xeométricas na contorna natural.

- Interese e respecto polas manifestacións artísticas e da contorna que empregan trazados xeométricos.

- Capacidade para entender e facer un uso razoado da linguaxe técnica.- Recoñecemento da organización que achega ao deseño o uso razoado das formas xeométricas.

- Superación de estereotipos que consideran as formas xeométricas menos creativas.

CONTIDOS TRANSVERSAISO uso das formas xeométricas planas é unha constante no deseño de sinais indicativos de todo tipo. Estes deseños, de rápida interpretación, contribúen ao desenvolvemento da educación viaria. Debe fomentarse o coidado e mantemento do material de debuxo xeométrico; gran parte do mesmo debería durar toda a etapa da ESO. Hábitos de conservación do material que axudan a mellorar a educación do consumidor.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Fotografías, diapositivas, transparencias ou presentacións. - Instrumentos de debuxo técnico: lapis de grafito, persoais e compás.- Papeis de diferentes tipos. Papel vexetal. Cartolinas.- Estilógrafos e rotuladores. Adaptador de compás. - Témperas ou acrílicos. - Cinta de pintor.

[Escribir texto]

95

9 Proporción e estruturas modulares

INTRODUCIÓNDesde a Antigüedad, a proporción forma parte de toda composición artística e técnica. Desde o renacemento establécese a figura humana como referente e unidade de medida. Na unidade vanse detallando os Conceptos relativos á proporción con orde e claridade, para que o alumno poida abordar os seus traballos con confianza.Estúdanse tamén as estruturas modulares. Os deseños que se basean en módulos repetidos sobre redes xeométricas planas ou volumétricas son moi utilizados na ornamentación, a decoración, a arquitectura e o deseño téxtil. Existen diferentes niveis de complexidade na estruturación das redes e os deseños modulares; nesta unidade trabállanse aquelas alcanzables ao grao de comprensión e destreza dos alumnos deste nivel.

COÑECEMENTOS PREVIOSO estudo da figura humana, das formas simétricas e a representación gráfica de formas iguais e semellantes en etapas anteriores aproximaron aos alumnos aos Conceptos relativos á proporción que se detallan nesta unidade con orde e claridade.Os alumnos xa entraron en contacto coas formas modulares, o concepto de rede xeométrica e coñecen o concepto de módulo. Neste curso van continuar progresivamente o estudo das redes simples e compostas e a capacidade combinatoria da forma modular.


OBXECTIVOS- Comprender as relacións de proporción que se establecen entre as partes dunha mesma figura e entre varias figuras entre si.- Investigar as posibilidades creativas dos Conceptos xeométricos de igualdade, semellanza e simetría.- Comprender as estruturas básicas dos deseños de repetición modular e realizar composicións modulares creativas.- Apreciar o valor expresivo da proporción e as composicións modulares na arte, a arquitectura e en calquera manifestación da contorna.

[Escribir texto]

96

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Diferenciar as distintas relacións de proporcionalidade entre figuras.2. Coñecer os distintos tipos de escalas e valorar as súas aplicacións.3. Realizar composicións plásticas utilizando figuras iguais, simétricas e semellantes. 4. Analizar sobre o plano a organización do espazo que establece o uso da forma modular.

5. Realizar composicións con distintas estruturas modulares, finalizándoas con limpeza, orde e rigor xeométrico.6. Recoñecer o concepto de proporción nas manifestacións artísticas, na natureza e na contorna.

7. Recoñecer deseños modulares nos elementos visuais da contorna.

CONTIDOSConceptos- Proporcionalidade. Teorema de Tales e teorema da altura. Sección áurea.- Relacións de proporcionalidade entre figuras: igualdade, simetría e semellanza. - Escalas: natural, de redución e de ampliación. Escalas gráficas.- Redes modulares: simples e compostas. Anomalías.- O módulo. Movementos do módulo: xiro e desprazamento. - A circunferencia na composición modular.- Composicións modulares tridimensionais. Recursos para crear sensación de volume.- Transformacións do módulo.Procedementos- Observación das proporcións na arte, o deseño, a contorna e a natureza.- Práctica da división dun segmento en partes iguais.- Comprobación das relacións de medida entre formas semellantes.- Construción de figuras simétricas e semellantes.- Realización de figuras a diferentes escalas.- Creación de deseños combinando módulos en diferentes posicións.- Análise e observación das diferentes manifestacións do deseño modular na contorna.- Estudo de artistas, estilos e culturas que empregasen os deseños de repetición.Actitudes- Recoñecemento do valor que ten a proporción no deseño de obxectos funcionais.

- Respecto para entender e curiosidade por coñecer o sentido da proporción ou a desproporción nas diferentes culturas.

- Recoñecemento da presenza das composicións modulares na contorna.- Gusto pola investigación no deseño de formas modulares e confianza na propia expresión gráfica.- Respecto polos materiais de debuxo e disposición para finalizar os traballos con orde e limpeza.

CONTIDOS TRANSVERSAISEsta unidade relaciónase cos CONTIDOS TRANSVERSAIS da educación ambiental e a educación moral e cívica. Ao estudar a proporción que gardan os distintos elementos que forman parte da nosa contorna, o alumno sensibilizarase ante as diferenzas existentes. Por outra banda pódese incidir na educación para a saúde de modo que os alumnos valoren por igual os múltiples canons para a beleza e acepten así as formas do seu propio corpo.Doutra banda, ao continuar utilizando o material de debuxo xeométrico para crear composicións modulares, e ser necesario o traballo nuns espazos limpos e ordenados, séguese incidindo na educación do consumidor.

[Escribir texto]

95

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura e deseño. - Fotografías, diapositivas, transparencias ou presentacións. - Instrumentos de debuxo técnico. Escalímetros e escalas gráficas.- Lapis de grafito, lapis de cores e rotuladores. - Papeis de diferentes tipos. Papel vexetal. Cartolinas. - Estilógrafos. Adaptador de compás. - Témperas ou acrílicos.

[Escribir texto]

96

10 Sistemas de representación

INTRODUCIÓNNesta unidade introdúcese ao alumno no concepto da representación espacial por métodos proxectivos. Preténdese que utilice as normas dos sistemas diédrico e axonométrico e a perspectiva caballera para representar formas xeométricas ou corpos sinxelos. Os sistemas que se estudan son complementarios, as perspectivas permítennos unha visión global do obxecto, e o sistema diédrico, coas súas proxeccións complementadas coa anotación, a execución de calquera proxecto.

COÑECEMENTOS PREVIOSNon convén un achegamento rigoroso aos sistemas proxectivos ata que o alumno non adquira una certa destreza e sentido espacial. En cursos anteriores unicamente realizouse unha aproximación inicial ao estudo dos sistemas de representación.

COMPETENCIAS BÁSICAS-O alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, así como representar a realidade no plano e apreciar as representacións artísticas, o cal axuda a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).- O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.-A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Desenvolver recursos xeométricos para representar o espazo tridimensional.- Describir de maneira obxectiva formas volumétricas.

- Valorar a importancia do uso dos sistemas de representación nos diferentes campos do deseño.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Diferenciar os distintos sistemas de representación gráfica.2. Aprender os fundamentos do sistema diédrico e das perspectivas axonométrica e caballera.3. Trazar vistas de sólidos no sistema diédrico.4. Realizar esbozo e anotacións de pezas.5. Debuxar sólidos en perspectiva axonométrica e caballera. 6. Diferenciar o sistema de debuxo descritivo do perceptivo.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptos- Sistema diédrico: fundamentos. Representación de puntos, rectas e formas planas.- Representación diédrica de sólidos: representación de pezas.- Normas de anotación: elementos e sistemas de anotación. Esbozo acoutado.- Sistema axonométrico. Representación de sólidos a partir das súas vistas.- Perspectiva caballera: fundamentos. Representación de sólidos.Procedementos- Observación das características gráficas dos sistemas de representación.- Estudo dos elementos fundamentais do sistema diédrico.- Realización de vistas de sólidos sinxelos.- Análise das características gráficas dos esbozos. Realización de esbozo de obxectos sinxelos.- Estudo dos elementos fundamentais das perspectivas axonométrica e caballera.- Debuxo de pezas en axonométrica e caballera.Actitudes- Recoñecemento da utilidade que ten o debuxo de representación obxectiva no ámbito das artes, a arquitectura, o deseño e a enxeñaría.- Confianza na propia capacidade de expresión espacial.- Coidado e gusto polo traballo ben realizado.- Respecto e recoñecemento do traballo dos demais compañeiros.- Recoñecemento da contribución do uso dos sistemas de representación ao desenvolvemento industrial no mundo contemporáneo.

CONTIDOS TRANSVERSAISEsta unidade relaciónase cos CONTIDOS TRANSVERSAIS da educación ambiental e a educación moral e cívica. O alumno nesta unidade debe valorar a importancia do traballo sistematizado. Contribúe ao bo funcionamento da cadea de traballo e, por tanto, mellora o rendemento do traballo en grupo e a súa coordinación.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros de consulta sobre arte, arquitectura, enxeñaría e deseño industrial. - Fotografías, diapositivas, transparencias ou presentacións. - Instrumentos de debuxo técnico: persoais e compás. - Estilógrafos. Adaptador de compás. - Lapis de grafito de diferentes durezas. - Rotuladores de cores e lapis de cores.- Papeis de diferentes tipos. Papel para esbozo.- Sólidos sinxelos.

[Escribir texto]

96

11 Perspectiva cónica

INTRODUCIÓNNa unidade anterior traballáronse os sistemas de representación cilíndrica: o sistema diédrico e as perspectivas axonométrica e caballera que nos daban unha información sobre o obxecto representado veraz e obxectiva. Nesta unidade trabállase a perspectiva cónica. Este sistema de debuxo, coas súas regras, permítenos representar a realidade tal e como é percibida. É o sistema que permite recrear sobre un soporte plano a ilusión de realismo e profundidade nas formas. Os alumnos realizarán exercicios sinxelos que contribuirán a desenvolver os seus sentidos espacial e gráfico.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn primeiro ciclo da ESO os alumnos achegáronse á perspectiva cónica dunha forma moi intuitiva, unicamente establécese sobre a imaxe a liña do horizonte, as liñas de fuga e os puntos de fuga. Non teñen a madurez necesaria para traballar este sistema de representación aplicando as súas regras dunha maneira razoada e ordenada.

COMPETENCIAS BÁSICAS-O alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, así como representar a realidade no plano e apreciar as representacións artísticas, o cal axuda a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).- O uso das novas tecnoloxías para o tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceso á información até a súa transmisión en distintos soportes unha vez tratada.-A realización de actividades artísticas permite aos alumnos dispor de habilidades necesarias para iniciarse na aprendizaxe e ser capaces de imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos creativos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).-As diferentes actividades de grupo permitirán desenvolver competencias como a Comunicación lingüística (C1), pois haberán de utilizar a linguaxe como instrumento de comunicación; e a competencia Social e cidadá (C5), cooperando, convivindo e exercendo a cidadanía democrática.

OBXECTIVOS- Desenvolver Procedementos para representar a profundidade espacial.- Aplicar os trazados de perspectiva cónica nos seus debuxos de obxectos e paisaxes.- Valorar o alcance da sistematización da perspectiva cónica nas manifestacións artísticas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Asimilar os fundamentos da perspectiva cónica.

2. Realizar apuntamentos do natural aplicando os COÑECEMENTOS PREVIOS sobre perspectiva.

3. Trazar sólidos sinxelos en perspectiva cónica frontal e oblicua.4. Distinguir os trazados perspectivos na pintura, o debuxo e o gravado.5. Diferenciar nunha obra o uso da perspectiva cónica frontal ou oblicua.6. Distinguir o uso ou desuso intencionado da perspectiva na obra de arte.

[Escribir texto]

95

CONTIDOSConceptos- Perspectiva cónica. Fundamentos da perspectiva cónica. - Posición do punto de vista do observador.

- Perspectiva cónica frontal. Medida das distancias en perspectiva. Trazado da perspectiva frontal dun cubo.

- Debuxo en perspectiva frontal dunha figura en diédrica.- Perspectiva cónica oblicua. Trazado da perspectiva cónica oblicua dun cubo. - Debuxo en perspectiva cónica oblicua dunha figura en diédrica.Procedementos- Estudo dos elementos fundamentais da perspectiva cónica.- Realización de debuxos en perspectiva cónica frontal.- Realización de debuxos en perspectiva cónica oblicua.- Realización de apuntamentos do natural de paisaxes urbanas.- Estudo de artistas que recrean o espazo tridimensional facendo uso da perspectiva.- Representación en perspectiva cónica frontal e oblicua de espazos sinxelos.Actitudes- Confianza na propia capacidade de expresión espacial.- Coidado e gusto polo traballo ben realizado.- Respecto e recoñecemento do traballo que realizan os demais compañeiros.- Interese por coñecer os múltiples puntos de vista que pode presentar un mesmo obxecto.

- Valoración dos logros achegados por sistematización da perspectiva cónica en obras gráfico-plásticas.

- Tolerancia e aprecio polas manifestacións artísticas menos convencionais.

CONTIDOS TRANSVERSAISÉ moi importante nesta unidade prestar atención ás contornas: exteriores e interiores, rurais ou urbanos. Visualizar razoadamente as aparencias dos elementos arquitectónicos ou naturais nos distintos ámbitos relacionan os CONTIDOS desta unidade coa educación ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOS- Libros e revistas de consulta sobre arte, arquitectura e deseño de interiores.- Instrumentos de debuxo técnico: lapis de grafito, persoais e compás. - Papeis de debuxo, papel vexetal e papel para esbozo.- Bloques de madeira, plástico ou metal con formas sinxelas.- Lapis e rotuladores de cores.- Fotografías de todo tipo de paisaxes.

[Escribir texto]

96



















[Escribir texto]

95









[Escribir texto]

96

CURSO 3º ESO + PDC

PROFESOR ANA ROSA SALGADO DIZ

LIBRO DE TEXTO

Título Material elaborado polo profesor

Editorial

Autor

Idioma


[Escribir texto]

95

OBXECTIVOS XERAIS DO CURSO

Distinción dos conceptos "Debuxo" e "Deseño". Contribución do ordenador "como ferramenta" nos procesos de deseño. Estrutura e funcionamento das aplicacións informáticas de deseño asistido por

ordenador. Utilización de aplicacións informáticas, para o estudo e análise de formas e

xeometrias. Destreza do uso dunha aplicación informática en procesos de debuxo e deseño. Afrontar con éxito problemas que se podan plantear ao alumno na sua vida

profesional, ligados con esta asignatura.

TEMPORALIZACIÓN DOS CONTIDOS POR AVALIACIÓNS

1ª AVALIACIÓN:

Procedimentos informáticos utilizados nos procesos de deseño.

Introducción ao Deseño Asistido por Ordenador.

Aplicación Informática: AutoCad

Utilidades e ordenes de axuda ao debuxo

Ordenes de debuxo

Ordenes de edición

Ordenes de consulta

Ordenes de visualizazón

Controlo de capas , bloques , cores e tipos de linea

Acotación

Debuxo en Perspectiva Isométrica.

Impresión de debuxos.

2ª AVALIACIÓN:

Os programas de mapas de bits. Área de traballo. Visualizazón e formatos. Resolución, tamaño e modo de imaxe. Ferramentas de selección. Modos e creación de cor. Ferramentas artísticas: lapis, pincel, liña e aerógrafo. As capas. Nocións básicas do concepto capa. Agrupadas e combinadas. Acoplar. Axustes de cor e ton. Menú Edición. Transformación. Ferramentas de recheo e retoque: bote de pintura, degradado, tampón, borrador,

historia, enfoque, desenfoque, dedo e esponxa. Prática de retoque dixital dunha imaxe.

[Escribir texto]

96

Ferramenta de trazados. Trazados de recorte. Tratamento de texto. Efectos. As Máscaras.

3ª AVALIACIÓN:

Visión Xeral do 3D Studio Max. Construcciónn dunha escena simple en 3D Studio Max. Primitivas Gráficas. Caixas, cilindros, esferas, toroides, conos, tubos e poliedros. Transformacións xeométricas en 3D Studio Max. Renderizado de escenas poligonais. Xeometria, materiais, luces e cámara. Animación mediante transformacións xeométricas en 3DSMax. Creación de obxectos mediante superficies de revolución. Curvas e superficies. Deseño mediante liñas rectas, curvas de Bezier. Modelos de Iluminación. Modelos de iluminación local de Phong, Blinn e Metal. Aplicación de mapas de reflexión e refracción. sombras.

CONTIDOS MÍNIMOS ESIXIBLES

Debuxo en 2 dimensions.

Debuxo en Perspectiva Isométrica, nun programa cad Poder facer o retoque dixital dunha imaxe Construcciónn dunha escena simple en 3D Studio Max

METODOLOXÍA DIDÁCTICA

A metodologia docente a seguir contará de clases teoricas expositivas, e práticas, nas clases teoricas exporán-se os comandos e ejecicios a realizar, con presentacións no proyector e utilizando o programa de gestión do aula de informatica. Usando eventualmente a pizarra para resolver exercicios significativos Nas calses práticas os alumnos deberán adquirir as habilidades de manexo dos programas e aplicar os conociminetos adquiridos nas clases teoricas. Realizando exercícios no ordenador, escalados en nivel de dificuldade.

MATERIAIS E RECURSOS

Pizarra 10 ordenadores

[Escribir texto]

95

Proyector Fichas de exercicios.

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN

A avaliación realizase de forma contínua e diferenciada para cada un dos alumnos, sen que fique reducida a actuacións aisladas nen identifique-se coas calificacións.

Éstas expresarán-se como Insuficiente(valor numérico 1 a 4), Suficiente(5), Ben(6), Notabel(7 ú 8) e Sobresaliente(9 ou 10).

Será obligatorio realizar os exercícios propostos no aula para aprobar a asignatura. Ademais realizarase un exame de tipo prático, coa axuda do ordenador.

ACTIVIDADES DE RECUPERACIÓN E REFORZO PARA OS ALUMNOS CON MATERIAS PENDENTES

PLAN EXTRAORDINARIO DE AVALIACIÓN

TEMAS TRANSVERSAIS

Saber valorar o traballo persoal e desenvolver o gosto polo traballo realizado correctamente.

Adquirir unha conciencia crítica da própria capacidade de traballo asumindo as propias limitacións e descobrindo o modo de superalas .

Saber dar unha resposta crítica ás propostas arquitectónicas e urbanísticas do entorno baseandose en criterios tanto estéticos como técnicos. Recoñecer a relación que existe entre o Debuxo Técnico e outro tipo de disciplinas como por exemplo a matemática ou a física dando ao alumno un sentido de multidisciplinariidade de forma que os coñecementos da nosa asignatura non sexan de carácter estanco.

Coñecer os recursos técnicos que existen na actualidade á hora de proxectar estruturas e obxectos, concretamente o deseño con CAD e as suas aplicacións imediatas en enxeñarias e arquitectura.

Recoñecer e respetar o esforzo dos demáis parceiros tanto como o propio e ser capaz de relacionarse de forma positiva á hora de abordar un proxecto comun.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE

[Escribir texto]

96

OBSERVACIÓNS E OUTRAS CONSIDERACIÓNS


[Escribir texto]

95

CURSO 4º ESO

PROFESOR ANA ROSA SALGADO DIZ

LIBRO DE TEXTO

Título EDUCACIÓN PLÁSTICA E VISUAL

Editorial SM978-84-675-1817-7

Autor ISABEL RODRIGUEZ E OUTROS

Idioma GALEGO


AÑO 2007

[Escribir texto]

96

INTRODUCCIÓN

De acordo co Decreto 133/2007, do 5 de xuño, polo que se regulan as ensinanzas da educación secundaria obrigatoria na Comunidade Autónoma de Galicia no que se establece o currículo para a Educación Plástica e Visual (cuarto curso)

1. Tomar decisións especificando os obxectivos e as dificultades, propoñendo diversas opcións e avaliando cal é a mellor opción.Este criterio pretende coñecer se as alumnas e os alumnos adquiren habilidades para teren autonomía, creatividade e responsabilidade no traballo.

2. Utilizar recursos informáticos e novas tecnoloxías no proceso de elaboración da imaxe fotográfica, o deseño gráfico, o debuxo asistido por ordenador e a edición videográfica.Este criterio pretende avaliar se o alumnado é capaz de utilizar diversidade de ferramentas da cultura actual relacionadas coas tecnoloxías da información e da comunicación para realizar as súas propias crea cións.

3. Colaborar na realización de proxectos plásticos que requiren unhaorganización de forma coopera-tiva.Mediante este criterio inténtase comprobar se o alumnado é capaz de elaborar e participar, activamen te, en proxectos cooperativos aplicando estratexias propias e adecuadas da linguaxe visual.

4. Realizar obras plásticas experimentando e utili zando diversidade de técnicas de expresión gráfico-plásticas (debuxo, volume, pintura, gravado...)Con este criterio preténdese comprobar se o alumnado coñece distintos soportes e técnicas bidimen-sionais e tridimensionais.

5. Utilizar a sintaxe propia das formas visuais do deseño e da publicidade para realizar proxectos con-cretos.Con este criterio pretende avaliar se o alumnado é capaz de distinguir nun obxecto simple ben de-señado os seus valores funcionais estéticos (proporción entre as partes, cor, textura, forma, etc.).

6. Elaborar obras multimedia e producións videográ ficas utilizando as técnicas adecuadas ao medio.Preténdese avaliar se o alumnado é capaz de recoñe cer e integrar os procesos, as técnicas e os materi -ais utilizados no eido multimedia, fotográfico, da anima ción, do son e videográfico, así como de uti -lizar as súas linguaxes específicas.

7. Describir obxectivamente as formas, aplicando sistemas de representación e normalización.Avalíase a capacidade de representar a realidade tal como se ve sobre un soporte bidimensional medi-ante operacións que non requiran operacións complicadas no seu trazado. Terase en conta a corrección do traza do xeométrico dos elementos utilizados, a súa adecua da relación entre distancia e tamaño e a súa disposi ción no espazo.

8. Recoñecer e ler imaxes, obras e obxectos dos con tornos visuais (obras de arte,deseño, multimedia...) Preténdese coñecer se o alumnado é capaz de ter actitudes críticase de aprecio e respecto cara as mani festacións plásticas e visuais do seu contorno.

[Escribir texto]

95


1 As formas na naturezaINTRODUCIÓNEsta unidade achega os alumnos á observación e análise de distintas formas naturais: vexetais e animais e á paisaxe. Pretende que mediante o coñecemento das características formais e do funcionamento destas formas os alumnos poidan empregalas nas súas propias creacións.A unidade proporciona pautas que facilitan a representación do natural de diferentes modelos e analiza os elementos que participan nunha composición paisaxística. Cada un dos epígrafes contempla o emprego das formas naturais nos campos artísticos e de deseño. Estes exemplos con diferentes graos de iconicidade han facilitar que os alumnos recoñezan e sexan quen de se expresar empregando estas formas.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos achegáronse con anterioridade ao estudo das calidades das formas, saben ou deben lembrar que a configuración das formas está condicionada pola súa estrutura, e que outros aspectos como o tamaño, o material, a textura, a cor ou a posición son características que permiten a realización de análises destas e permiten a súa representación.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir as formas naturais, e desde a linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais destas formas que contribúen a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).

O estudo das proporcións, así como das relacións xeométricas: simetría, esquemas poligonais ou en espiral que se producen na representación obxectiva das formas naturais permitirá aos alumnos mellorar a competencia Matemática (C2), e aplicar as relacións xeométricas entre figuras de forma experimental.

Os estudos de composición que toman como referente a paisaxe e outras formas naturais contribúen á adquisición da competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3), mediante o emprego de procedementos relacionados co método científico, como a observación, a experimentación e o descubrimento e a reflexión e a análise posterior.

Do mesmo xeito introduce valores de sustentabilidade e reciclaxe que atinxen o emprego de materiais para a creación de obras propias, análises de obras alleas e conservación do patrimonio cultural. Este último punto axuda a desenvolver a súa competencia Social e cidadá (C5).

OBXECTIVOS▪ Recoñecer a importancia e influencia das formas naturais nas manifestacións artísticas. ▪ Expresarse facendo uso de formas naturais en composicións artísticas e de deseño, aplicando capacidade de análise e recursos estilísticos e compositivos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Interpretar plasticamente formas naturais.2. Diferenciar as distintas estruturas naturais. 3. Debuxar do natural contornos e formas naturais. 4. Esquematizar graficamente estruturas vexetais e animais. 5. Realizar composicións coidando a análise das formas e os elementos que as configuran e ordenan.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos▪ Análise e representación das formas naturais: análise das formas, representación obxectiva e subxectiva das formas, interpretacións artísticas.

▪ Estrutura dos vexetais: follas, flores e froitos. Árbores. Interpretacións artísticas.

▪ Estrutura dos animais. Representación do natural. Interpretacións artísticas. Animais fantásticos.

▪ A paisaxe. Termos e luz na paisaxe. Interpretacións artísticas.

▪ A paisaxe e o bodegón na arte.

Procedementos▪ Selección e análise gráfica de estruturas naturais: vexetais e animais.

▪ Realización de esquemas estruturais de follas e flores a partir de modelos naturais.

▪ Creación de composicións con distintas intencións expresivas baseadas en formas naturais.

▪ Realización de apuntamentos do natural de paisaxes e de animais.

▪ Análise do emprego dos elementos plásticos en composicións artísticas baseadas nas formas naturais.

▪ Observación das relacións que se establecen entre forma–función que condicionan as estruturas naturais.Actitudes▪ Valoración da importancia do uso das estruturas vexetais nas artes decorativas.

▪ Diferenciación no uso das formas naturais con intencións artísticas e/ou científicas.

▪ Valoración do papel simbólico dos animais mitolóxicos na arte.

▪ Respecto pola natureza a través do estudo das súas formas.

▪ Gusto pola investigación no deseño de motivos ornamentais co emprego de formas naturais.

▪ Recoñecemento do valor das formas naturais como fonte estimuladora de artistas, artesáns e creativos de distintas épocas e culturas.

CONTIDOS TRANSVERSAISEsta unidade contribúe a valorar a preservación da natureza coa intención de mellorar a calidade do ser humano, polo que tamén participa dos obxectivos da Educación moral e cívica e da Educación ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOSLibros de consulta sobre arte, botánica, zooloxía e paisaxismo.Revistas, xornais.Papeis de debuxo branco e de cores, papel vexetal, tesoiras e pegamento.Lapis e rotuladores de cores.Acuarelas e/ou témperas, pinceis, vaso de auga e trapos.Escuadro, cartabón, regra e estilógrafos.

[Escribir texto]

95

2 A paisaxe urbana e a súa expresión na arte

INTRODUCIÓN

Nesta unidade obsérvase e analízase, a través da historia da arte, como a paisaxe urbana intervén e forma parte dela en múltiples interpretacións e estilos de artistas suxeitos ás normas de épocas diferentes. Contrástanse exemplos de distintos graos de figuración e técnicas diversas e analízanse tanto os criterios compositivos como outros elementos determinantes na configuración da paisaxe urbana, como a luz, a perspectiva e a figura humana, referente de proporción e medida. O coñecemento das condicións que se relacionan co crecemento e evolución das cidades queda reflectido nas obras dos diferentes artistas, feito que propicia que os alumnos reflexionen sobre a importancia do urbanismo e a correspondencia que se establece entre cidade e sociedade.

COÑECEMENTOS PREVIOSAínda que sen se referir á cidade de xeito específico, a perspectiva cónica, o estudo da luz e o volume e o achegamento á obra de artistas como Canaleto, Guardi ou Richard Estes constitúen nos cursos anteriores unha introdución aos contidos do tema.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir a paisaxe urbana, e desde a linguaxe visual, a apreciar os seus valores estéticos e culturais contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).O coñecemento das condicións e os aspectos positivos e negativos que acompañan a planificación, mantemento, crecemento e renovación das cidades axuda a desenvolver a competencia Social e cidadá (C5) dos alumnos.A reflexión por parte do alumno sobre os procesos de experimentación creativa realizados polos artistas nas súas paisaxes urbanas, e o achegamento a tarefas propias sobre este tema propician a toma de conciencia das súas capacidades e recursos, así como a aceptación dos propios erros como instrumento de mellora; estes aspectos contribúen á competencia para Aprender a aprender (C7).Esta unidade introduce valores de sustentabilidade e reciclaxe en canto que analiza o impacto e a utilización de novos materiais e tecnoloxías na configuración das cidades. A análise destes aspectos axuda a fomentar a competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3).

OBXECTIVOSValorar os aspectos estruturais e visuais da paisaxe urbana e respectar o patrimonio que enriquece a estética das cidades.

Representar paisaxes urbanas en estilo realista, simplificando os detalles e/ou transformándoos con recursos plásticos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Diferenciar aspectos estruturais e estéticos en paisaxes urbanas de épocas e estilos diversos.2. Utilizar os elementos compositivos na análise e realización de obras paisaxísticas urbanas. 3. Interpretar paisaxes urbanas aplicando os fundamentos da perspectiva cónica. 4. Aplicar técnicas e materiais diversos na representación de paisaxes urbanas. 5. Recoñecer os elementos que interveñen e enriquecen as obras con temática urbana.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos• Configuración e estética das cidades. Arquitectura e novas tecnoloxías• Elementos compositivos da paisaxe urbana. Formato, encadramento e visor. Punto de vista e esquema compositivo. Esquema de percorrido visual. Centro de interese. Esquema de movemento. Direccións principais e ritmos.• Representación do espazo. Perspectiva cónica práctica. Procedementos e recursos plásticos.• Elementos visuais da paisaxe urbana. A luz na paisaxe urbana nocturna. A figura na paisaxe urbana. Outros elementos urbanos.• A paisaxe urbana ao longo da historia da arte. Procedementos• Observación de obxectos e escenas do contorno urbano e descrición das súas formas.• Realización de apuntamentos do natural de contornos urbanos próximos.• Elaboración de esquemas de perspectivas prácticas.• Experimentación con diferentes técnicas e materiais na realización de paisaxes urbanas.• Análise da funcionalidade e estética dos distintos elementos presentes na urbe.Actitudes• Valoración da paisaxe urbana como tema pictórico.• Curiosidade por coñecer a importancia que os cambios de vida teñen na renovación das cidades.• Adquisición e práctica de conduta que contribúan a mellorar a paisaxe urbana.• Recoñecemento da importancia que ten a planificación nun proxecto urbanístico.• Actitude crítica diante dos valores estéticos e funcionais que deben reunir os distintos elementos urbanos.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• Mediante a análise das obras que se aprecian nesta unidade o alumno pode achegarse de forma crítica e razoada á evolución da cidade e ao impacto que esta ten na nosa calidade de vida, feito que participa dos obxectivos da Educación moral e cívica e da Educación Ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta sobre arte e revistas sobre deseño e urbanismo.• Planos e guías turísticas.• Papeis de debuxo branco e de cores, papel vexetal e acetatos.• Lapis de grafito e lapis e rotuladores de cores.• Acuarelas e/ou témperas, pinceis, vaso de auga e trapos.• Escuadro, cartabón, regra e estilógrafos.

[Escribir texto]

95

3 Aspectos plásticos da figura humana

INTRODUCIÓNO coñecemento da evolución, os cambios e a pluralidade de manifestacións artísticas que presenta a figura humana a través da historia fundamentan esta unidade.Un elemental estudo da anatomía do corpo, das proporcións na figura e os canons vixentes en cada época facilitan que os alumnos amplíen a súa visión das posibilidades expresivas destas representacións e faciliten a realización dunha básica representación destas con finalidades diversas.

COÑECEMENTOS PREVIOSEn cursos anteriores produciuse un achegamento a esta unidade a través do estudo dos canons clásicos de proporción de Polícleto e Lisipo, e do canon de Leonardo na figura humana e a través da visión de exemplos de obras de campos distintos como o da pintura, escultura, cine ou fotografía onde a figura humana aparece de xeitos moi diferentes.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno nesta unidade, coma nas dúas anteriores, aprende a mirar, ver, observar e percibir as formas, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das representacións artísticas da figura humana co que contribúe a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).O cómic utiliza recursos que expresan ideas, sentimentos e emocións ao tempo que integra a linguaxe plástica e visual coa linguaxe verbal e escrita, favorecendo a comunicación. O coñecemento e uso desta linguaxe favorece o desenvolvemento da competencia en Comunicación lingüística (C1).O estudo da proporción e o canon de medida na figura humana, así como da simetría aparente que nesta se produce, permitirá aos alumnos mellorar a competencia Matemática (C2), aplicando as relacións xeométricas entre figuras de forma experimental na representación obxectiva das formas naturais.A competencia para Aprender a aprender (C7) desenvólvese na medida que se favorece a reflexión sobre os procesos e experimentación creativa coa figura humana e as súas aplicacións en representacións máis ou menos académicas. A utilización de técnicas ou a aplicación de conceptos implican o uso de recursos e a valoración destes, a aceptación dos propios erros como instrumento de aprendizaxe e mellora.

OBXECTIVOS• Recoñecer e valorar a importancia do uso da figura humana na historia da arte. • Interpretar figuras humanas por medio da esquematización, a deformación e a estilización en deseños persoais.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Recoñecer as distintas formas de representación da figura humana practicadas por artistas plásticos.2. Debuxar apuntamentos do natural do corpo humano axustando as proporcións dos seus distintos elementos. 3. Realizar esquemas gráficos de persoas estáticas e en movemento. 4. Identificar os trazos máis característicos no retrato e/ou caricatura dun personaxe. 5. Utilizar os trazos do rostro e a postura, así como a cor e a calidade do grafismo, para debuxar personaxes de cómic que expresen diferentes emocións.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos• Anatomía e proporción na figura humana. Encaixado da figura. A proporción: evolución histórica.• Movemento e equilibrio. A figura en movemento.• Estrutura do rostro. O retrato. Eixes e medidas. Expresividade do rostro.• Interpretacións populares da figura humana. A caricatura. Máscaras e disfraces.• A figura humana no cómic. A linguaxe dos xestos. Metáforas visuais. A linguaxe do corpo. Interacción coa linguaxe verbal.Procedementos• Análise das proporcións na figura humana.• Estudo da representación da figura humana na arte.• Realización de debuxos en distintas posturas do corpo humano.• Elaboración de apuntamentos de figuras en movemento.• Análise gráfica de estruturas de rostros.• Experimentación gráfica de caricaturas.• Debuxos esquemáticos de xestos e posturas.Actitudes• Recoñecemento da importancia da figura humana na arte.• Interese pola evolución dos estilos na arte do retrato.• Interese pola evolución da interpretación da figura humana a través da historia.• Valoración do papel simbólico da caricatura.• Aprecio da importancia das máscaras e disfraces como medio de expresión de sentimentos e desexos.• Gusto pola experimentación no debuxo de xestos e posturas de seres humanos.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• Os canons de beleza e os gustos estéticos son pasaxeiros, os alumnos non se deben angustiar por se as súas formas se adaptan máis ou menos ao canon imperante. Dentro da Educación para a saúde debe aproveitarse esta unidade para favorecer que cada un acepte e valore o seu propio corpo.A integración de alumnos procedentes de distintas etnias e culturas propicia o aprecio da diversidade, feito que contribúe á Educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta de arte, anatomía e cómics.• Revistas e xornais.• Papeis de debuxo branco e de cores, papel vexetal, cartóns, plásticos, fíos, tesoiras e pegamento.• Lapis de grafito e lapis e rotuladores de cores.• Acuarelas, tintas e/ou témperas, pinceis, vaso de auga e trapos.• Escuadro, cartabón, regra e estilógrafos.

[Escribir texto]

95

4 Fundamentos do deseño

INTRODUCIÓNO deseño é unha actividade cuxa finalidade é definir as calidades funcionais e estéticas dos obxectos construídos polo ser humano. Nesta unidade descríbense os campos de aplicación do deseño e os elementos básicos que emprega: a liña, o plano e a textura, a cor coas súas connotacións funcionais, as formas planas básicas e as composicións modulares. O recoñecemento do modo de produción seriada e o seu papel fundamental na sociedade industrializada, así como o uso dos elementos plásticos e das construcións e relacións xeométricas útiles na realización de deseños, son dúas das importantes finalidades desta unidade.

COÑECEMENTOS PREVIOSTanto os elementos coma os fundamentos básicos que interveñen no deseño son coñecidos polos alumnos nos cursos anteriores; no presente curso tratarase que os alumnos afonden nos mesmos e sexan quen de madurar e concretar deseños de forma intencionada e cun proceso de traballo secuenciado.

COMPETENCIAS BÁSICASEn múltiples ocasións o deseño trabállase en equipo e en cadea, este sistema de traballo permite desenvolver competencias como a Social e cidadá (C5) xa que promove actitudes de cooperación e respecto e contribúe a desenvolver as habilidades sociais dos alumnos.A análise e a realización de actividades de deseño permite aos alumnos ser quen de observar, imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).O uso das novas tecnoloxías no tratamento de imaxes e textos propiciará nos alumnos a mellora das súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), e o desenvolvemento de habilidades que permitan crear e transmitir mensaxes en distintos soportes.O estudo dos fundamentos do deseño contribúe á adquisición da competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3); utilízanse procedementos relacionados co método científico, como a observación, a experimentación e o descubrimento e a reflexión e a análise ou valoración posterior dos traballos realizados.

OBXECTIVOS• Valorar a importancia do deseño na sociedade actual. • Coñecer e diferenciar os distintos campos do deseño.• Expresarse con propiedade nos campos do deseño máis próximos manifestando o seu nivel de comprensión, destreza e coñecementos.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Distinguir entre artesanía e deseño e apreciar os seus distintos valores.2. Recoñecer as calidades estéticas e funcionais nun produto deseñado, así como as relacións entre a súa forma e a súa función. 3. Utilizar e recoñecer en obras de deseño as distintas capacidades de liñas, planos, texturas e cores. 4. Deseñar a partir das formas xeométricas básicas: círculo, cadrado e triángulo. 5. Investigar composicións creativas a partir das redes modulares fundamentais.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos• Modalidades e función do deseño. Forma e función do deseño. Campos do deseño. Profesións e factores relacionados co proceso de deseño.• Elementos visuais do deseño. Aplicacións da liña. O plano. A textura.• A cor no deseño. Calidades estéticas e psicolóxicas das cores. Valores expresivos da cor.• Formas básicas do deseño: o círculo, o cadrado e o triángulo. Figuras compostas.• Composicións modulares. O módulo. Redes superpostas. Variacións modulares. Módulos con efectos tridimensionais.Procedementos• Análise do deseño como proceso de creación de produtos fabricados en serie.• Elaboración de informes sobre os antecedentes do deseño actual.• Realización de análises gráficas en deseño de composicións.• Realización de composicións bi– e tridimensionais mediante o uso de liñas, planos e texturas.• Experimentación coas estruturas básicas do deseño, a partir de exemplos con cortes e desprazamentos.• Análise gráfica de estruturas modulares.• Creación de deseños a partir de estruturas modulares básicas.Actitudes• Recoñecemento da importancia que ten o deseño na fabricación de obxectos de uso cotián.• Valoración da importancia do deseño visual no campo da comunicación.• Recoñecemento das áreas de aplicación do deseño.• Curiosidade e interese pola evolución e os cambios nos diversos campos do deseño.• Gusto pola precisión e limpeza na realización de proxectos de deseño.• Valoración das organizacións compositivas xeométricas sinxelas.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• O estudo dos distintos campos do deseño achegan o alumno á observación e valoración de obxectos, espazos, carteis, maquinarias etc. Este contacto con elementos do seu medio e do mundo da tecnoloxía e a comunicación relaciona esta unidade cos contidos transversais da Educación do consumidor e a Educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta sobre deseño gráfico, de interiores, arquitectura, moda e industrial.• Revistas, dominicais e prensa diaria.• Lapis de grafito, de cores e rotuladores.• Papeis de debuxo, vexetal e cartolinas de cores.• Patróns de debuxo, tesoiras e pegamento.• Témperas e/ou acuarelas, vaso e pinceis.

[Escribir texto]

95

5 Deseño gráfico

INTRODUCIÓNEsta unidade contempla os variados campos de aplicación dos deseños bi– e tridimensionais impresos tanto sobre soportes dixitais coma sobre soportes convencionais. Detállanse as áreas existentes e descríbese a súa evolución afondando nos aspectos que interveñen no deseño gráfico actual.Preséntase o deseño gráfico como instrumento de comunicación, de transmisión e expresión de ideas. Preténdese que o alumno se familiarice coas diversas propostas deste campo do deseño e valore a función de cada unha delas.

COÑECEMENTOS PREVIOSO alumno, ao longo de cursos anteriores da ESO, traballou as distintas finalidades das imaxes e os símbolos e signos nas linguaxes visuais, polo que se produciu un achegamento tanto á imaxe de empresa como á creación de logotipos e deseños de comunicación visual.

COMPETENCIAS BÁSICASActividades relacionadas con esta unidade propician a súa realización en grupo, o que permite desenvolver competencias como a Social e cidadá (C5), xa que promove actitudes de coordinación, cooperación e respecto e contribúe a desenvolver as habilidades sociais dos alumnos.A análise e a realización de actividades de deseño gráfico permiten aos alumnos ser quen de observar, imaxinar, emprender, desenvolver e avaliar proxectos con confianza, responsabilidade e sentido crítico; deste xeito trabállanse competencias como Aprender a aprender (C7) e Autonomía e iniciativa persoal (C8).O uso das novas tecnoloxías no tratamento de imaxes e textos propiciará que os alumnos melloren as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), e desenvolvan habilidades para crear e transmitir mensaxes en distintos soportes.A práctica e observación do deseño gráfico permiten facer uso duns recursos específicos para idear e expresar ideas, sentimentos e emocións, e permiten integrar a linguaxe plástica e visual con outras linguaxes como a verbal e escrita, feito que contribúe a desenvolver a competencia en Comunicación lingüística (C1).

OBXECTIVOS• Comprender e asimilar as características e finalidades do deseño gráfico. • Valorar a significación histórica, as tendencias artísticas e os avances tecnolóxicos do deseño gráfico.• Experimentar cos elementos do deseño gráfico e expresarse con propiedade en deseños gráficos persoais.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Distinguir os diferentes tipos do deseño gráfico.2. Identificar as finalidades dos deseños gráficos. 3. Utilizar distintos materiais e técnicas variadas na realización de deseños gráficos. 4. Recoñecer os signos distintivos dunha imaxe de empresa. 5. Deseñar marcas utilizando o debuxo xeométrico.6. Aplicar o uso do ordenador no deseño editorial.

CONTIDOSConceptos

[Escribir texto]

96

• Áreas e finalidades do deseño gráfico. Áreas de aplicación do deseño gráfico. Finalidades do deseño gráfico. • A imaxe corporativa de empresa. A marca e a súa evolución estética. Identidade corporativa.• Deseño de embalaxes. Desenvolvemento de corpos redondos. Desenvolvemento de poliedros.• Deseño de logotipos: espirais, óvalos e ovoides.• Deseños de comunicación visual. Deseños de pictogramas: tanxencias e enlaces.• Deseño editorial. Elementos do deseño editorial. A maquetación no deseño editorial.Procedementos• Emprego de diversas fontes de información sobre deseño gráfico.• Realización de pequenos estudos teóricos sobre deseño gráfico e a súa influencia nos campos da comunicación.• Análise dos elementos que interveñen e configuran os deseños gráficos nas súas distintas vertentes.• Elaboración de deseños sobre comunicación visual urbana.• Realización de análises de estruturas xeométricas utilizadas en deseños gráficos.• Deseño e construción de envases e embalaxes.• Deseño e maquetación de posibles publicacións sinxelas.Actitudes• Valoración da importancia funcional do deseño gráfico e a súa estética.• Interese pola evolución do deseño gráfico e curiosidade polos avances técnicos neste campo.• Recoñecemento da importancia do proceso de traballo nun proxecto de deseño.• Gusto pola precisión e limpeza na realización de representacións gráficas.• Manter na realización de obras persoais unha actitude respectuosa diante do medio.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• Os contidos desta unidade relaciónanse cos contidos transversais da Educación para a paz e a Educación do consumidor. A observación do medio e o desenvolvemento do xuízo crítico diante das mensaxes visuais xustifican esta relación.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta sobre deseño gráfico, de envases e embalaxes e tipografías.• Revistas, dominicais e prensa diaria. Envases diversos.• Lapis de grafito, de cores e rotuladores. Estilógrafos.• Papeis de debuxo, vexetal, cartóns e cartolinas de cores.• Patróns de debuxo, tesoiras e pegamento.• Témperas e/ou acuarelas, vaso e pinceis.• Fotocopiadora e recursos informáticos.

[Escribir texto]

95

6 Deseño publicitario

INTRODUCIÓNEsta unidade céntrase no deseño publicitario, imaxe ou espello das necesidades e demandas que se establecen na sociedade actual. Proporciona información sobre a creación e transmisión das mensaxes publicitarias e sobre as estratexias que se empregan na elaboración destas mensaxes co obxectivo dobre de que o alumno sexa quen de analizar e descifrar as mensaxes emitidas de forma correcta e de que o alumno sexa tamén capaz de producir e realizar cos medios que ten máis próximos mensaxes publicitarias de maneira atractiva e eficaz.

COÑECEMENTOS PREVIOSCo estudo do significado e finalidade das imaxes o alumno achegouse entre outros campos ao do deseño publicitario. Coñece tanto os medios, coma a finalidade e o significado que conteñen as distintas mensaxes visuais e os elementos que interveñen na comunicación visual que afectan á linguaxe publicitaria.

COMPETENCIAS BÁSICASO coñecemento e experimentación do deseño publicitario dan recursos e fomentan a expresión de ideas e a integración das linguaxes gráfica, verbal e escrita. Do mesmo xeito promoven a realización de actividades interdisciplinarias, feito que amplía a súa competencia en Comunicación lingüística (C1). O estudo do deseño publicitario colabora na adquisición da Autonomía e iniciativa persoal (C8), implica desenvolver estratexias de planificación a través da creatividade, así como prever recursos e tomar ou acordar decisións. Os formatos en que se emiten as mensaxes de deseños publicitarios na actualidade realízanse con frecuencia no ámbito audiovisual e multimedia, o que vincula a Educación Plástica e Visual á adquisición da competencia no Tratamento da información (C4). Os alumnos poderán facer uso de recursos tecnolóxicos na realización de creacións visuais de deseños publicitarios e así colaborar na mellora da súa competencia dixital.A Educación Plástica e Visual, a través de contidos como os relativos ao deseño publicitario, contribúe á adquisición da competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3). O desenvolvemento dun espírito crítico diante das necesidades de consumo e a correcta e crítica lectura deste tipo de mensaxes introducen valores de sustentabilidade e reciclaxe.

OBXECTIVOS• Utilizar os elementos que interveñen nas mensaxes publicitarias en composicións propias. • Analizar e diferenciar os distintos estilos e modalidades de deseños publicitarios.• Distinguir na publicidade tanto as partes como as estratexias que interveñen.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Analizar os elementos fundamentais nos deseños publicitarios, de carteis e de comunicación visual.2. Distinguir as distintas modalidades de deseños publicitarios. 3. Compoñer deseños publicitarios utilizando os elementos que integran estas mensaxes de comunicación visual. 4. Realizar deseños publicitarios con distintas técnicas e estilos. 5. Diferenciar as partes, estratexias soportes e medios que integran a publicidade.6. Aplicar o uso do ordenador no desenvolvemento de deseños publicitarios.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos•Fundamentos da publicidade. Tópicos e roles en publicidade. Medios, soportes e formatos publicitarios.• O deseño publicitario. O anuncio. O folleto publicitario. O cartel. O catálogo. A tarxeta.• Estilos publicitarios. Estilos publicitarios que salientan os valores adquiridos. Estilos publicitarios que salientan os valores naturais.• Elementos e composición das mensaxes publicitarias. A composición visual da mensaxe.• O cartel publicitario. Orixes e modernización do cartel.Procedementos• Análise do deseño publicitario como medio de comunicación visual.• Elaboración de carteis publicitarios.• Realización de estudos sobre os fundamentos da publicidade sobre mensaxes publicitarias do medio.• Elaboración dun mesma mensaxe publicitaria alternando medios, formatos e soportes.• Elaboración en grupo de deseños publicitarios.• Utilización do deseño publicitario en actividades relacionadas co ámbito escolar.Actitudes• Actitude crítica diante das mensaxes visuais procedentes do campo da publicidade.• Procura de solucións orixinais nos traballos persoais.• Interese pola evolución do deseño publicitario e a súa influencia na sociedade actual.• Recoñecemento da importancia do traballo en equipo nos proxectos de deseño publicitario.• Valoración da importancia que teñen nas mensaxes publicitarias os contidos interdisciplinarios.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• Os contidos desta unidade relaciónanse cos transversais da Educación para a paz e da Educación do consumidor. A observación e análise das mensaxes publicitarias do medio e o xuízo crítico desenvolvido ante estas mensaxes xustifican esta relación.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta sobre deseño gráfico, deseño publicitario e tipografías.• Revistas, dominicais e prensa diaria. Vídeos e/ou DVD publicitarios. Folletos e catálogos.• Lapis de grafito, de cores e rotuladores. Estilógrafos.• Papeis de debuxo de distintos tamaños, calidades e cores.• Patróns de debuxo, tesoiras e pegamento.• Témperas e/ou acuarelas, vaso e pinceis.• Fotocopiadora e recursos informáticos.

[Escribir texto]

95

7 Sistemas de representación

INTRODUCIÓNEsta unidade trata sobre os sistemas de representación gráfica que se utilizan para describir de forma obxectiva os espazos tridimensionais e os obxectos. Describe e fundamenta con exemplos os diferentes sistemas de representación e axuda a que os alumnos desenvolvan a súa capacidade espacial e a súa comprensión das normas do debuxo xeométrico descritivo.Expóñense os fundamentos de cada un dos sistemas de representación e analízanse as súas diferenzas segundo o tipo de proxección e como funcionan estes segundo os planos de proxección e rectas proxectantes que se empregan.

COÑECEMENTOS PREVIOSO estudo dos sistemas de representación foi abordado polos alumnos nos cursos anteriores. A profundidade con que se trate o tema dependerá do grao de madurez dos alumnos nos cursos previos. Resulta axeitado realizar unha proba inicial en que se detecte o punto de partida para dedicar o tempo necesario á introdución do tema.

COMPETENCIAS BÁSICASO coñecemento dos sistemas de representación e a aplicación destes no campo do deseño industrial, convertendo ideas en produtos, contribúe a desenvolver un espírito creativo e experimental. Este proceso permite practicar estratexias de planificación e desenvolvemento de proxectos individualmente e/ou en grupo, e así fomentar as competencias da Autonomía e iniciativa persoal (C8) e a Social e cidadá (C5).A realización de proxectos facendo uso dunha linguaxe técnica, como a que proporciona a xeometría descritiva, contribúe á competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3). O uso das representacións do espazo desenvolve procedementos relacionados co método científico, como o da observación e experimentación das formas.Os sistemas de representación aglutinan unha serie de regras ou normas que resolven de forma obxectiva o problema da representación do espazo sobre o plano. A aprendizaxe desta linguaxe contribúe a que o alumno desenvolva a súa competencia Matemática (C2) e ao favorecer a reflexión sobre as capacidades e recursos tamén a competencia para Aprender a Aprender (C7).

OBXECTIVOS• Comprender os fundamentos do debuxo de proxeccións e analizar os trazados xeométricos de deseños no espazo.• Valorar a importancia da descrición gráfica xeométrica na realización de deseños.• Expresar ideas sobre formas e ambientes mediante debuxos en perspectiva.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Distinguir os códigos e normas gráficas e xeométricas dos distintos sistemas de representación.2. Debuxar sólidos no sistema diédrico. 3. Debuxar sólidos en perspectivas cabaleira e axonométrica. 4. Realizar análises xeométricas de perspectivas cónicas a través de fotografías de paisaxes urbanas e interiores. 5. Elaborar exercicios sinxelos de perspectiva cónica.

CONTIDOSConceptos

[Escribir texto]

96

• A xeometría descritiva. Tipos de proxección. Sistemas de proxección.• Sistema diédrico. Representación de puntos e rectas. Representación de figuras planas.• Representación de sólidos no sistema diédrico. Representación das vistas sobre o plano.• Sistema axonométrico. Perspectiva cabaleira. Proxección de figuras planas en sistema axonométrico. Representación en axonométrica a partir do sistema diédrico.• Perspectiva cónica frontal. Representación en perspectiva cónica frontal dunha figura en diédrica.• Perspectiva cónica oblicua. Trazados en perspectiva cónica oblicua dun cono. Representación en perspectiva cónica oblicua dunha figura en diédrica.Procedementos• Análise dos fundamentos dos sistemas de proxección.• Elaboración de exercicios de representación de sólidos en sistema diédrico.• Representación de figuras planas en perspectiva isométrica.• Paso de figuras representadas en sistema diédrico a sistemas perspectivos.• Análise de obxectos e espazos representados en perspectiva cónica.• Realización de apuntamentos do natural a man alzada utilizando a perspectiva cónica e modificando a posición dos obxectos e o punto de vista.Actitudes• Valoración da importancia dos sistemas de representación na descrición de espazos e obxectos no deseño tridimensional.• Gusto pola precisión e limpeza na realización de traballos en perspectiva.• Recoñecemento da idoneidade da perspectiva cónica na representación da realidade tal e como a percibe o ollo humano.• Interese pola xeometría descritiva e curiosidade polas posibilidades expresivas dos seus elementos.• Apreciación das dificultades técnicas que implican os sistemas de proxección e desexo de estudar e analizar axeitadamente os elementos que os compoñen.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• A observación do medio para comprender os fundamentos da perspectiva cónica, e dos obxectos cotiáns para interpretalos en debuxos de sistema diédrico ou de perspectiva axonométrica, permite relacionar os contidos da unidade coa Educación ambiental.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta e ampliación sobre os sistemas de representación.• Revistas, dominicais e prensa diaria. Folletos e catálogos.• Lapis de grafito, de cores e rotuladores. Estilógrafos de diferentes grosores.• Papeis de debuxo distintos tamaños e calidades. Papel vexetal.• Patróns de debuxo, tesoiras e pegamento.• Pezas ou sólidos de plástico ou madeira.• Fotocopiadora e recursos informáticos.

[Escribir texto]

95

8 Deseño industrial

INTRODUCIÓNEsta unidade trata sobre o deseño industrial, disciplina que ten por finalidade crear maquinaria, produtos e obxectos destinados a ser fabricados en serie e que unan estética con funcionalidade. Preténdese que os alumnos valoren a importancia de entender o deseño como un proceso de produción, creación e fabricación en serie de obxectos que axuden a mellorar a calidade de vida do ser humano.

COÑECEMENTOS PREVIOSAs escalas gráficas, os bosquexos acoutados e as normas de acoutamento foron estudados polos alumnos nos cursos precedentes, e as representacións de sólidos en sistema diédrico e en perspectiva axonométrica, no tema anterior; isto facilita que o alumno poida abordar o tema especificamente neste curso e afronte proxectos dunha maior complexidade.

COMPETENCIAS BÁSICASO coñecemento dos sistemas de representación e a súa aplicación no campo do deseño industrial, convertendo así ideas en produtos, contribúe a desenvolver un espírito creativo e experimental. Este proceso permite practicar estratexias de planificación e desenvolvemento de proxectos individualmente e/ou en grupo, e fomentar deste xeito as competencias da Autonomía e iniciativa persoal (C8) e a Social e cidadá (C5).A realización de proxectos facendo uso dunha linguaxe técnica como a que proporciona a xeometría descritiva, contribúe á competencia no Coñecemento e a interacción co mundo físico (C3). O uso das representacións do espazo desenvolve procedementos relacionados co método científico, como o da observación e experimentación das formas.Esta unidade supón un apoio para o desenvolvemento da competencia Social e cidadá (C5). Os proxectos sobre deseños industriais propician o traballo en equipo, promoven actitudes de cooperación e valoración de acordos como os que fundamentan os criterios sobre normalización que contribúen á comunicación e ao intercambio de ideas.

OBXECTIVOS• Valorar a importancia do deseño tridimensional, e especificamente do deseño industrial, na sociedade actual.• Recoñecer a importancia que ten o proceso de traballo no resultado final dun produto.• Realizar proxectos de deseño de obxectos sinxelos de uso cotián.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Distinguir os diferentes tipos de deseño industrial.2. Analizar o papel do deseño industrial na sociedade actual. 3. Elaborar deseños de obxectos de uso cotián. 4. Xustificar a utilización de regras normalizadas no debuxo técnico industrial. 5. Debuxar bosquexos de obxectos sinxelos aplicando as normas de debuxo técnico industrial.6. Realizar e aplicar escalas gráficas de redución ou ampliación mediante o teorema de Tales.

CONTIDOSConceptos• O deseño tridimensional. Áreas de aplicación do deseño tridimensional. Finalidade do deseño tridimensional. • A normalización do debuxo técnico industrial. Liñas normalizadas. Formatos. Rotulación normalizada.

[Escribir texto]

96

• Escalas e acoutamentos. Clases de escala. Escalas gráficas. Acoutamento. Sistemas de acoutamento.• Debuxo de pezas. Bosquexos acoutados. Planos técnicos.• Tendencias no deseño tridimensional.Procedementos• Análise do deseño no espazo como paso previo á fabricación industrial de obxectos.• Elaboración de deseños de obxectos de uso doméstico.• Construción e utilización de escalas de redución e ampliación na representación de obxectos.• Realización de bosquexos tomando como referencia obxectos do medio e destinados á creación de novas ideas.• Deseño de formas que consideren tanto os aspectos funcionais coma os estéticos.• Utilización de sistemas proxectivos convencionais no deseño de obxectos.Actitudes• Valoración da importancia do deseño de obxectos destinados á produción industrial.• Interese pola evolución do deseño espacial e curiosidade polos avances técnicos neste campo.• Actitude crítica diante dos obxectos e construcións deseñados deficientemente.• Recoñecemento da importancia do manexo das novas tecnoloxías no deseño industrial.• Actitude respectuosa co medio natural e o ser humano.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• Tanto a observación e o estudo dos obxectos e elementos de uso coma a análise crítica para a mellora do noso medio relacionan esta unidade cos contidos transversais de Educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta especializados no deseño tridimensional e normalización.• Revistas, folletos e catálogos sobre mobiliario e obxectos de uso doméstico.• Lapis de grafito de distintas durezas, de cores e rotuladores. Estilógrafos de diferentes grosores.• Papeis de debuxo distintos tamaños e calidades. Papel vexetal. Papel para bosquexos. Cartóns ou cartón pluma.• Patróns de debuxo, compás, tesoiras e pegamento.• Pezas ou sólidos de plástico ou madeira.• Fotocopiadora e recursos informáticos.

[Escribir texto]

95

9 A fotografía

INTRODUCIÓNEsta unidade aborda o campo da imaxe fotográfica, o descubrimento e desenvolvemento da capacidade de rexistrar e de reproducir imaxes reais estaticamente. Preténdese ao longo do tema que o alumno se familiarice e coñeza o manexo das cámaras máis usuais, diferencie xéneros e coñeza as aplicacións técnicas e as correntes principais de fotografía, tanto clásicas coma modernas.

COÑECEMENTOS PREVIOSO tema da fotografía non se tratou especificamente en cursos anteriores, mais o alumno diferencia xa as clases de imaxes fixas, campo ao que pertence a imaxe fotográfica e está familiarizado cos múltiples exemplos destas imaxes que acompañan especialmente as unidades relacionadas coa linguaxe e a comunicación visual.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe visual, a apreciar os valores estéticos e culturais das produccións fotográficas, contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).O achegamento á práctica e experimentación de técnicas diversas e creacións sobre soportes variados e integrados que permite a práctica fotográfica axuda a desenvolver a través da investigación un espírito máis creativo, que contribúe a desenvolver a competencia en Autonomía e iniciativa persoal (C8).A fotografía como forma de comunicación posúe uns procedementos comúns, e a Educación Plástica e Visual permite facer uso duns recursos específicos desta linguaxe para expresar ideas, sentimentos e emocións, ao tempo que permite integrar a linguaxe plástica e visual con outras linguaxes e con iso enriquecer a competencia en Comunicación lingüística (C1).

OBXECTIVOS• Valorar a influencia da fotografía como medio de comunicación de masas, como expresión artística e como apoio a diversos campos da actividade humana.• Desenvolver un sentido crítico diante da obra fotográfica.• Poder expresar ideas e sentimentos a través da actividade fotográfica.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Coñecer e apreciar os diferentes tipos de cámaras fotográficas e as súas prestacións.2. Distinguir as diferentes correntes estéticas fotográficas. 3. Distinguir os xéneros fotográficos e apreciar as súas aplicacións nos distintos ámbitos. 4. Coñecer as aplicacións técnicas máis comúns da fotografía. 5. Coñecer os mecanismos e elementos dunha cámara réflex e aplicar estes coñecementos na captura de imaxes.

CONTIDOSConceptos• Antecedentes históricos da fotografía. Evolución da fotografía.• Evolución das cámaras fotográficas. A cámara Leica. As cámaras electrónicas. A nova tecnoloxía dixital.• Correntes estéticas clásicas. Fotografía artística. Pictorialismo. Dinamismo. Novo realismo.• Correntes estéticas modernas. Estruturalismo e abstracción. Surrealismo. Documentalismo e fotoperiodismo.

[Escribir texto]

96

• Xéneros fotográficos. Fotografía publicitaria. Fotografía de natureza. Fotografía científica e médica. Fotografía aérea. Fotografía de arquitectura e paisaxe. Fotografía de prensa.• Aplicacións técnicas clásicas. A fotomontaxe. A solarización. O fotograma.• A cámara réflex e as súas compoñentes. O obxectivo. O diafragma. O obturadorProcedementos• Estudo das posibilidades expresivas da imaxe fotográfica.• Estudo das correntes estéticas fotográficas e a súa relación coas demais ramas artísticas.• Análise das estruturas da linguaxe fotográfica.• Realización de reportaxes fotográficas baixo iluminacións distintas e con encadramentos diferentes.• Experimentación de aplicacións técnicas fotográficas en obras persoais.• Análise dos xéneros fotográficos e de como se reflicten neles as distintas realidades sociais.Actitudes• Interese polos avances técnicos no campo da fotografía como medio de comunicación visual.• Valoración da linguaxe fotográfica como medio de comunicación visual.• Valoración dos testemuños históricos que achegan os arquivos fotográficos.• Valoración da importancia que ten a fotografía no campo do deseño gráfico e publicitario.• Aprecio da fotografía como soporte e técnica de expresión artística.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• As imaxes fotográficas son reflexo da sociedade que as produce e, xa que logo, un instrumento privilexiado para analizar criticamente os seus intereses e valores, feito que contribúe aos contidos transversais da Educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta especializados sobre fotografía convencional e dixital. Libros de consulta sobre movementos artísticos que fan uso da fotografía.• Revistas, periódicos e prensa en xeral.• Cámaras fotográficas convencionais con accesorios e dixitais. Focos de iluminación. • Papeis de debuxo. Papeis de impresión fotográfica.• Patróns de debuxo, compás, tesoiras e pegamento.• Fotocopiadora e recursos informáticos con escáner e impresora.

[Escribir texto]

95

10 O cine

INTRODUCIÓNEsta unidade trata sobre a imaxe cinematográfica e estúdase a continuación da fotografía dado o evidente apoio que a imaxe fotográfica supón para a linguaxe do cine. Preténdese que o alumno asimile un coñecemento básico sobre os procedementos, evolución e estrutura desta linguaxe que traballa as imaxes en movemento e que supón unha das expresións artísticas de gozo máis estendido.

COÑECEMENTOS PREVIOSO alumno no curso anterior traballou as características da linguaxe cinematográfica, como se estrutura e como mediante a utilización da cámara se consegue crear unha estrutura narrativa audiovisual.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe audiovisual, a valorar os aspectos artísticos, lúdicos e culturais da linguaxe do cine, contribuíndo á súa competencia Cultural e artística (C6).O coñecemento dos elementos e estruturación da linguaxe cinematográfica supón un exemplo de achegamento ao traballo desenvolvido en equipo, coordinado e dirixido que ten que superar en ocasións as dificultades prácticas que isto supón, a constatación de que este medio é un exemplo de creación colectiva axuda a mellorar a competencia Social e cidadá (C5) e a competencia en Comunicación lingüística (C1). O coñecemento e a experimentación do funcionamento dunha cámara, así como a elaboración de pequenos traballos en equipo que permitan traballar a imaxe secuenciada e aplicar algúns dos aspectos tratados nesta unidade propician o tratamento da información e da competencia dixital (C4).

OBXECTIVOS• Valorar a influencia do cine como medio de comunicación de masas e como medio de expresión artística colectivo.• Desenvolver un sentido crítico diante da imaxe cinematográfica.• Expresar ideas e sentimentos e traducilos en imaxes secuenciadas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Apreciar e distinguir os diferentes xéneros cinematográficos.2. Coñecer os elementos que artellan a linguaxe cinematográfica. 3. Aplicar en proxectos individuais e/ou colectivos os coñecementos adquiridos sobre a linguaxe cinematográfica. 4. Elaborar sinxelos procesos de realización de películas. 5. Analizar sobre o visionado de secuencias cinematográficas os elementos que integran a súa estrutura.

CONTIDOSConceptos• Antecedentes do cine. Os xoguetes ópticos. Os precursores do cinematógrafo. Os irmáns Lumière.• Pioneiros e fundadores do cine. Os primeiros centros de produción cinematográfica. O cine sonoro.• Xéneros cinematográficos. O wéstern. O musical. O cine negro. O documental.

[Escribir texto]

96

• Elementos da linguaxe cinematográfica. Unidades narrativas. O encadramento. A angulación. Movementos da cámara. • Proceso de realización dunha película. A elaboración do guión. Estrutura narrativa dunha película. Profesionais especializados.Procedementos• Análise das estruturas da linguaxe cinematográfica.• Estudo dos xéneros cinematográficos e do reflexo nos mesmos das distintas realidades sociais.• Realización dun proxecto de guión cinematográfico.• Visionado de secuencias pertencentes a diferentes xéneros e épocas do cine mudo e sonoro.• Observación e análise da estrutura narrativa da linguaxe cinematográfica sobre exemplos diferenciados.Actitudes• Interese por coñecer as modificacións que achegan os avances técnicos ás creacións cinematográficas.• Valoración da linguaxe cinematográfica como medio de comunicación visual.• Valoración dos testemuños históricos que achegan os arquivos cinematográficos e documentalistas.• Aprecio do cine como soporte e técnica de expresión artística.• Respecto e valoración das ideas que achegan os demais nos proxectos de equipo.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• A temática e contido das imaxes cinematográficas reflicten os intereses sociais das comunidades que as producen e consomen, e son, xa que logo, un instrumento de análise crítica dos seus intereses e valores, feito que relaciona a unidade coa Educación moral e cívica.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros de consulta especializados sobre cinematografía e cómic. • Revistas, xornais e prensa en xeral.• Cámaras de vídeo. Focos de iluminación. • Selección de DVD ou vídeos de distintos xéneros e estilos.• Aparatos reprodutores e monitor.• Papeis de debuxo, lapis de grafito, cores, rotuladores e estilógrafos.• Fotocopiadora e recursos informáticos con escáner e impresora.

[Escribir texto]

95

11 As imaxes dixitais

INTRODUCIÓNEsta unidade proponse dar a coñecer as características e funcionamento das imaxes dixitais. Analízanse as diferenzas entre os tipos de imaxes que traballan os ordenadores e os formatos de arquivo ou almacenaxe e danse a coñecer conceptos básicos sobre tecnoloxía multimedia e creación de páxinas web. Preténdese que os alumnos reflexionen sobre as vantaxes e diferenzas que achega o uso do ordenador nos campos do deseño e a comunicación visual fronte á creación tradicional.

COÑECEMENTOS PREVIOSOs alumnos achegáronse aos contidos desta e a seguinte unidade no espazo dedicado á linguaxe audiovisual onde se analizaron as imaxes e as novas tecnoloxías: o infografía, a arte interactiva e a videoarte.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno aprende a mirar, ver, observar e percibir, e desde o coñecemento da linguaxe audiovisual, a apreciar os valores estéticos e culturais das imaxes dixitais contribuíndo a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6). A imaxe nas novas tecnoloxías contribúe tamén a adquirir esta competencia neste curso ao poñer especial interese en ampliar o coñecemento sobre os recursos técnicos e artísticos máis actuais de uso estendido nos diferentes campos creativos e na utilización das técnicas e recursos nestes campos.O uso das novas tecnoloxías no tratamento de imaxes permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4), pois adquirirán habilidades que van desde o acceder a información ata manipular e transmitir imaxes en distintos soportes unha vez tratadas.O achegamento á práctica e experimentación de creacións sobre soportes non convencionais e integrados axuda a desenvolver a través da investigación un espírito máis creativo, que contribúe a desenvolver a competencia en Autonomía e iniciativa persoal (C8).

OBXECTIVOS• Comprender as características e finalidades do debuxo e do deseño asistido por ordenador.• Valorar o papel do ordenador na xeración e transformación de imaxes.• Adquirir coñecementos básicos sobre ferramentas de programas informáticos e manexo de cámaras dixitais.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Valorar as vantaxes que achegan as novas tecnoloxías aos campos do deseño.2. Achegarse a programas informáticos accesibles. 3. Diferenciar as características da imaxe dixital. 4. Achegarse ao manexo dunha cámara dixital e practicar os seus formatos de arquivo. 5. Distinguir os códigos de recepción e emisión de mensaxes multimedia.

CONTIDOSConceptos• Características da imaxe dixital. O píxel e as dimensións da imaxe. A resolución.• O bit e a profundidade da cor. Modos de cor. • A cámara dixital. O sensor. A tarxeta de memoria. Os formatos de arquivo.• Multimedia e interactividade. As páxinas web. Os gif animados. Deseño dunha páxina web.• Infografía e arte interactiva.

[Escribir texto]

96

Procedementos• Elaboración dun arquivo de imaxes procedentes das novas tecnoloxías.• Observación analítica e crítica de imaxes infográficas aplicadas aos distintos campos de comunicación.• Análise individual e en grupo dos contidos e elementos compositivos presentes en páxinas web.• Observación das barras de ferramentas de programas informáticos e asocialas ás ideas e conceptos de debuxo adquiridos tradicionalmente.• Realización de visitas a espazos de arte cibernética.Actitudes• Actitude crítica e positiva diante das formas visuais procedentes das novas tecnoloxías.• Disposición para aceptar novos procedementos na realización de traballos.• Valoración da importancia que ten o manexo do razoado dos programas de debuxo asistido por ordenador.• Mantemento e coidado permanente do material das aulas de informática.• Actitude aberta e receptiva diante dos avances tecnolóxicos e a súa influencia nos campos da comunicación.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• O uso estendido de programas de videoxogos e videoconsolas xustifica relacionar esta unidade coa Educación moral e cívica, e pode axudar a que os alumnos desenvolvan unha actitude crítica para as imaxes infográficas.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros e manuais de consulta especializados. • Suplementos de prensa dedicados ao tema.• Software estándar , e equipo informático básico. • Programas accesibles de retoque fotográfico.• Cámara fotográfica dixital.• Fotocopiadora, escáner e impresora.

[Escribir texto]

95

12 Creación de imaxes por ordenador

INTRODUCIÓNA última unidade do texto propón o coñecemento e práctica de uso de programas accesibles de tratamento de imaxes, deseño gráfico e animación. A unidade pretende que os alumnos se aproximen a estes programas coa finalidade de entender, valorar a través da súa lectura e creación as imaxes dixitais que nos rodean e aparecen decote nos diversos campos da comunicación, do deseño e das artes visuais.

COÑECEMENTOS PREVIOSTodas as unidades deste texto conteñen propostas de realización de actividades dixitais. A maioría destas propostas teñen como obxectivo que os alumnos manexen as ferramentas dos programas coa intención de facer un uso creativo das mesmas e tendo en conta os factores compositivos e os elementos que interveñen no campo da plástica como a cor, as texturas etc.

COMPETENCIAS BÁSICASO alumno, desde o coñecemento da linguaxe audiovisual, aprende a apreciar os valores estéticos e culturais das imaxes dixitais que proceden dos campos de comunicación máis diversos como a publicidade, o deseño gráfico, o cine, o deseño tridimensional etc. Isto contribúe a desenvolver a súa competencia Cultural e artística (C6).A creación de imaxes por ordenador permitirá aos alumnos mellorar as súas competencias no Tratamento da información e a competencia dixital (C4); adquirirán habilidades que lles van permitir valorar criticamente creacións dixitais, manipulalas e realizalas, tendo en conta todos os factores aprendidos con anterioridade que interveñen na realización de composicións plásticas.O achegamento á visualización analítica de imaxes realizadas por ordenador e a súa distinción razoada daquelas realizadas de maneira convencional, así como a experimentación de creacións sobre soportes non convencionais e integrados, axudan a desenvolver a través da investigación un espírito máis creativo e innovador, que contribúe a desenvolver a competencia en Autonomía e Iniciativa persoal (C8).Á competencia para Aprender a aprender (C7) contribúese nesta unidade, xa que se favorece a reflexión sobre os procesos e a experimentación creativa, avalíanse as propias capacidades, e propicia que algúns alumnos con menor habilidade manual realicen exercicios creativos de maneira acertada.

OBXECTIVOS• Considerar as novas tecnoloxías como ferramentas de creación gráfico–plásticas.• Experimentar a creación de novas formas mediante o uso das novas tecnoloxías.• Desenvolver un espírito receptivo e aberto diante das máis novas manifestacións artísticas.

CRITERIOS DE AVALIACIÓN1. Analizar os aspectos artísticos das imaxes dixitais.2. Aplicar coñecementos plásticos previos na realización de sinxelos exercicios de creación de imaxes dixitais. 3. Achegarse aos programas informáticos de animación, tratamento e deseño de imaxes. 4. Realizar metodicamente exercicios de creación e manipulación de imaxes por ordenador. 5. Utilizar os recursos que achega a tecnoloxía na mellora de deseños individuais e colectivos.

[Escribir texto]

96

CONTIDOSConceptos• Programas de tratamento de imaxes: Adobe Photoshop. Crear unha imaxe mediante capas. Aplicación de filtros. Ferramentas Tampón de clonar e Pincel corrector.• Programas de deseño gráfico: CorelDRAW. A forma dos obxectos: nodos. Recheo de obxectos. Ordenación de obxectos por capas.• Programas de animación: Adobe Flash. A liña do tempo. Propiedades do documento. Explorador de películas.• Cine de animación. Os creadores de curtas animadas e técnicas de animación.Procedementos• Resolución en parellas ou pequenos grupos de exercicios sinxelos de deseño asistido por ordenador.• Manipulación de formas mediante xiros, escalados, modificación de cores e texturas, ordenamentos, facendo uso de programas informáticos de fácil acceso.• Visualización de exemplos significativos de cine de animación e stop motion.• Observación e análise de exemplos publicitarios realizados con fotografías manipuladas.• Observación e análise de maquetas e deseños tridimensionais virtuais realizados en 3D.Actitudes• Recoñecemento dos valores artísticos que se poden atopar nas creacións dixitais.• Actitude aberta a aceptar novas iniciativas creadoras non coincidentes cos propios criterios persoais.• Recoñecemento da achega que realizan os avances tecnolóxicos aos distintos campos do deseño.• Recoñecemento da achega que realizan os avances tecnolóxicos nos distintos campos de comunicación e de lecer.• Gusto e interese en resolver problemas técnicos persoalmente.

CONTIDOS TRANSVERSAIS• O alumno asimilará e valorará a través da observación e análise de animacións e deseños publicitarios realizados dixitalmente os valores morais (tolerancia, solidariedade, pluralismo, sexismo etc.) presentes na sociedade actual, o que relacionará a unidade coa Educación para a paz.

MATERIAIS DIDÁCTICOS• Libros e manuais de consulta especializados. • Suplementos de prensa dedicados ao tema.• Software estándar ,e equipo informático básico. Programas accesibles de tratamento de imaxes, deseño gráfico e animación.• Fotocopiadora, escáner e impresora.• Monitor, reprodutor e DVD alusivos ao tema.

[Escribir texto]

95


Apreciar e interpretar con espírito crítico as diversas clases de imaxes e os seus elementos caracterizadores.

Coñecer e respeitar os diversos modos de expresión e comunicación visual, superando convencionalismos.

Perceber, observar, valorar e interpretar as mensaxes visuais do entorno, recoñecendo as suas formas básicas e complexas.

Desenvolver a capacidade criativa para se expresar correctamente co linguaxe visual gráfico-plástico.

Comprender as relazóns do linguaxe visual e plástico con outros linguaxes, asi como coas novas tecnoloxias, adaptándolos ás suas posibilidades e necesidades expresivas.

Representar correctamente formas, aplicando diferentes métodos descritivos. Planificar conxuntamente diferentes procesos de realización de obras, adoptando

actitudes positivas e desterrando todo signo de intoleráncia ou discriminación. Valorar e apreciar as produccións dos demáis ainda que difiran dos gostos próprios,

educando a sensibilidade. Aumentar os recursos expresivos para atopar mellores e adecuadas solucións plásticas,

apreciando as posibilidades que oferece a investigación dos procedimentos e técnicas. Recoñecer que o feito artístico tamén se atopa no entorno e non só nos museus. Valorar e apreciar o material, próprio e do aula, mantendo-o en perfeito estado de uso

e conservación.


Diferenciar os elementos da comunicación visual. Distinguir diferentes recursos plásticos na representación de imaxes. Recoñecer e identificar os elementos básicos (punto, liña e plano) en calquera obra

gráfica. Diferenciar o trazo dun lapis de grafito duro (3H) de outro blando (3B). Trazar paralelos e perpendiculares con escuadra e cartabón. Recoñecer as cores primárias na sua presenza nas misturas cromáticas. Debuxar formas xeométricas simples. Construir polígonos regulares inscritos en circunferéncias. Elaborar exercícios sinxelos de perspectiva cónica. Coñecer os pasos fundamentais do proceso dun proxecto de deseño. Distinguir unha obra abstracta de outra figurativa ou realista.


[Escribir texto]

96

AGRUPAMENTO DE ALUMNOS; ORGANIZACIÓN DO ESPACIOO desenvolvimento das contidos conceptuais e das actividades práticas levarase cabo, polo xeral, nas aulas de Debuxo, e irán dirixidos ao grupo completo de alumnos. Non obstante, en algunhas ocasións convirá que os alumnos formen pequenos grupos de 4 ou 5 membros para realizar proyectos sinxelos ou outro tipo de actividades colectivas que aconsellen o traballo en grupos reducidos.

PLANTEAMENTO DAS UNIDADES DIDÁCTICASA secuéncia didáctica de cada unidade constará dos seguintes elementos:

1. Presentación do tema e experiencias prévias.2. Exposición dos conceptos.3. Aplicación practica con varias láminas ou traballos por semana, e análise dos

resultados.

[Escribir texto]

95

PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN A avaliación realizase de forma contínua e diferenciada para cada un dos alumnos, sen

que fique reducida a actuacións aisladas nen identifique-se coas calificacións. Éstas expresarán-se como Insuficiente(valor numérico 1 a 4), Suficiente(5), Ben(6),

Notabel(7 ú 8) e Sobresaliente(9 ou 10). En calquera caso será imprescindibel a entrega da totalidade das láminas e exercícios

propostos, nos prazos fixados polo profesor, para aspirar ao aprobado de cada avaliación.


Para levar a cabo a avaliación contínua e diferenciada dos alumnos utilizaránse os seguintes procedimentos e instrumentos de recollida de información:

A observazón de comportamentos. O profesor terá en conta o comportamento do alumnado en clase e valorará ditos comportamentos individuais coas conseguintes repercusions no grupo ou os comportamentos grupais, adjudicando PUNTOS POSITIVOS OU NEGATIVOS ao total da nota de cada lámina.

Probas. Por se tratar dunha asignatura eminentemente prática, cada lámina ou traballo encomendado ao alumno é considerado como o instrumento idóneo para a obteción da nota final. Obtida por nota meia de todos os traballos ou láminas realizadas en clase con entrega semanal irrevocabel. Os alumnos que excepcionalmente non podan entregá-la na semana en curso poderá realizar o traballo ou lámina en casa, pudiendo reducir-se a 5 (Suficiente) a nota máxima dese traballo ou lámina, a criterio do profesor. Cada lámina é considerada como un exame e polo tanto debe ser realizado en clase para ser valorada na sua totalidade.

Cuestionarios orais e escritos. Os alumnos que non superen os contidos mínimos coa nota meia de todas as láminas realizadas en clase segundo se descrebeu, deberán realizar os exames parciais ou finais dos contidos non superados.

Recuperacións: Os alumnos que non superen os contidos mínimos mediante as LÁMINAS DE ENTREGA SEMANAL e os exames de controlo correspondientes, deberán realizar os exames de recuperación de fin de avaliación ou de fin de curso.


Pola consideración da asignatura como unha matéria de contidos progresivos. O departamento considera que un alumno de 4º da ISO coa Plástica pendente, ten aprobada a matéria de 3º, se obtén unha meia de 5 durante o curso de 4º.Ademais , dado que non todos os que teñen pendente a plástica de 3º teñen esta asignatura en 4º, terán a oportunidade de realizar nas seguintes datas, un exame de toda a matéria. Xaneiro Marzo Maio E outro en setembro ,en data se determinar.Os contidos son os mesmos da programazón do curso de 3º ESO.

[Escribir texto]

96

O profesor entregará ao alumno unha carpeta con exerccios dos temas do libro de texto do curso que ten suspenso.

As láminas das probas de avaliación de alumnos pendentes serán como estes exercicios.

Para poder aprobar nas probas ordinárias, é necesário entregar resolta, antes do exame, a carpeta de exercicios.


TEMAS TRANSVERSAIS

TEMA 1 Educación para os direitos humanos. As actividades fomentan o respeito cara as

diferenzas persoais. Educación para a paz e a convivéncia Fomenta-se tamén a consideración dos gostos

alleos. Educación ambiental. Leva-se a cabo a análise da publicidade, os graffiti, os

identificadores persoais e grupais, en soma, a imaxe omnipresente na urbe. Educación do consumidor. O coñecemento do linguaxe publicitário é unha boa

defensa para o incipiente consumidor que é cada alumno e alumna. Educación moral e cívica. O respeito das identidades persoais e grupais; a

comprensión e respeito do patrimonio cultural; a consideración dos gostos ajenos…TEMA 2

Educación do consumidor: Tanto desde o ponto de vista dos obxectos apresentados como exemplo, como desde o contínuo enderezo cara a análise, a discriminación, a selección…, estamos a colaborar na formación dos nosos alumnos como consumidores racionais.

Educación ambiental: Os exemplos apresentados favorecen o respeito ao meio ambiente, tanto no seu vertente natural (referintes dos seus deseños e proyectos), como na urbana (criación de ritmos, simetrias e mosaicos).O fomento da creatividade encamiña a alumnos e alumnas cara un positivo sentido da estética e un uso produtivo das suas capacidades decorativas.

TEMA 3 Educación ambiental: Cor, luz artificial, luz solar…, sombras, contrastes,

claroscuros…, contaminación da luz artificial… Educación vial: O seguimento do foco luminoso nos obxectos e elementos da imaxe

conduce, inconscientemente, á prática do sentido de orientación, á procura do sol como primeira fonte definidora.

Educación do consumidor: Todas as actividades conteñen a recomendación explicita dun bon investimento na observazón e a análise e unha lóxica e oportuna administración da cor.

TEMA 4 Educación ambiental: A forma en que percebemos e representamos as paisaxes incide

positivamente sobre a valorazón e o respeito ao meio ambiente circundante.

[Escribir texto]

95

Educación vial: Estradas e camiños; ritmos verticais, horizontais, circulares; objetos… Fomentan-se a través das imaxes da unidade as actitudes de contemplación da paisaxe, de procura do equilibrio, de consideración do peso visual.

TEMA 5 Educación para a paz e a convivéncia: A imaxinación e comunicación, fundamentos

básicos dos contidos desta unidade, son xeitos socializadores en si mesmos; asi como é convivencial a necesidade de apresentar aos demáis os proyectos e deseños persoais.

Educación para a igualdade de oportunidades de ambos sexos: Non se diferencian de nengun modo os sexos en os contidos e exercícios planteados na unidade.

Educación para a saúde: Sempre inciden os nosos exemplos na importáncia dos bons alimentos, dunha vida sana.

TEMA 6 Educación do consumidor. A comprensión dos planos dos obxectos, as medidas e

puntos de vista, están directamente asociados co bon consumo. Educación vial. Os planos, puntos de vista de ruas, edifícios, vehículos…, atopan-se

en xusta correspondencia coa educación vial. Educación para a paz e a convivéncia. A expresión gráfica conlleva respeito pola

pluralidade.. Educación ambiental. O meio ambiente fundamentalmente urbano exixe do domínio

dos coñecementos aportados pola perspectiva, da comprensión dos escorzos, ncluidos os violentos ou forzados, tamén frecuentes na urbe.

Educación para os direitos humanos. Os diferentes pontos de vista e de representación levan implícito o respeito cara as diferentes tendéncias e visións do mundo.



Non podemos esquecer o tratamento á diversidade que debe producirse desde o momento que se detectan distintos níveis de coñecementos e actitudes entre alumnos. Para iso, temos actividades de reforzo e de ampliación compatíbeis coas propostas incluídas no libro, de maneira que maticen os planteamentos estabelecidos, facendoos mais sinxelos ou mais complicados segundo os intereses e as necesidades.Na atención á diversidade convén intensificar a relazón das actividades plástica-visuais con outras áreas, xa que o aprendizaje a través das imaxes pode ser moi adecuado para moitos destes alumnos. Á hora de avaliar deberánse ter en conta os seguintes xeitos: delimitación que se pretende avaliar, tipo e modo de recollida de información, forma de xerar criterios e xuízos, e decisións en torno á diversidade dos alumnos/as.


[Escribir texto]

96




















[Escribir texto]

95








[Escribir texto]

96

CURSO 1º BACHARELATO

PROFESOR XOSÉ ANXO RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ

LIBRO DE TEXTO

Título DEBUXO TÉCNICO 978-84-236-9045-9

Editorial EDB

Autor GRUPO EDB

Idioma GALEGO


AÑO 2004

[Escribir texto]

95

INTRODUCION

De acordo co Decreto 126/2008, do 19 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currículo de bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia, para Debuxo Técnico I

1. Resolver problemas xeométricos, valorando o método e o razoamento utilizados na súa construción, así como o seu acabamento e presentación.Coa aplicación deste criterio preténdese avaliar o nivel acadado polo alumnado no dominio dos trazados xeométricos fundamentais no plano e a súa aplicación práctica na construción de triángulos, cuadriláteros e polígonos en xeral, construción de figuras semellantes e transfor-macións xeométricas básicas.2. Utilizar e construír escalas gráficas tanto para a interpretación como para a elaboración de planos e debuxos.Este criterio indicará en que medida se comprendeu o fundamento das escalas, como concepto abstracto-matemático e aplicadas a distintas situacións que se poden dar na vida cotiá, xa sexa para interpretar as medidas nun plano técnico, mapa ou diagrama, ou para elaborar debuxos tomados da realidade.

3. Deseñar e/ou reproducir formas non excesivamente complexas, que na súa definición conteñan enlaces entre circunferencia e recta e/ou entre circunferencias.A través deste criterio valorarase a aplicación práctica dos coñecementos técnicos dos casos de tanxencias estudados de forma illada. Valorarase especialmente o proceso seguido para a súa resolución, así como a precisión na obtención dos puntos de tanxencia.

4. Elaborar e participar activamente en proxectos de construción xeométrica cooperativos, aplicando estratexias propias adecuadas á linguaxe do debuxo técnico.A aplicación deste criterio permitirá avaliar se o alumnado é capaz de traballar en equipo, mostrando actitudes de cooperación, tolerancia e flexibilidade.

4. Utilizar o sistema diédrico para representar volumes sinxelos e formas poliédricas, así como as relacións espaciais entre punto, recta e plano. A aplicación deste criterio permitirá coñecer o grao de abstracción adquirido e, xa que logo, o dominio ou non do sistema diédrico para representar no plano elementos situados no espazo, relacións de pertenza, posición de paralelismo e de perpendicularidade ou distancia.

6. Realizar perspectivas axonométricas e cónicas de corpos, definidos polas súas vistas principais e viceversa, executadas a man alzada e/ou deliñadas.Con este criterio preténdese avaliar, tanto a visión espacial desenvolta polo alumnado, como a capacidade de relacionar entre si o sistema diédrico co axonométrico e a coa perspectiva cónica, ademais de valorar as habilidades e destrezas adquiridas no manexo dos instrumentos de debuxo e no trazado a man alzada.

[Escribir texto]

96

7. Representar pezas e elementos industriais ou de construción sinxelos, valorando a cor-recta aplicación das normas referidas a vistas, anotación e simplificacións indicadas na repre-sentación.Proponse este criterio como medio para avaliar en que medida o alumnado é capaz de expre-sar graficamente un produto ou un obxecto, coa información necesaria para a súa posible fab-ricación ou realización, aplicando as normas esixidas no debuxo técnico.

8. Culminar os traballos de debuxo técnico, utilizando os diferentes procedementos e recursos gráficos, de forma que estes sexan claros, limpos e respondan ao obxectivo para o que foron realizados.Con este criterio quérese valorar a capacidade para dar distintos tratamentos ou aplicar difer-entes recursos gráficos ou informáticos, en función do tipo de debuxo que se vai realizar e das súas finalidades. Este criterio non deberá ser un criterio illado, senón que deberá integrarse no resto dos criterios de avaliación na medida que lles afecte.

[Escribir texto]

95


Desenrolo de destrezas e xeitos que lle permitan expresar con precisión, claridade e obxectividade solucións gráficas.

Valorar as posibilidades do debuxo técnico como instrumento de investigación, apreciando a universalidade do linguaxe obxectivo na transmisión e comprensión de informacións.

Coñecer e comprender os fundamentos do debuxo técnico para os aplicar á interpretación de planos, para elaborar solucións razoadas ante problemas xeométricos no plano e no espazo, na lectura de deseños e produtos artísticos, e para elaborar solucións razoadas ante problemas xeométricos no campo da técnica e da arte.

Valorar a normalizazón como convencionalismo idóneo para simplificar, non só a produción, se non tamén a comunicación, dándolle a ésta un carácter potencialmente universal.

Comprender e representar formas mediante croquis acoutados, atendéndose ás normas UNE e ISO.

Integrar os coñecementos que o debuxo técnico proporciona dentro dos procesos de investigación, sexan éstos científicos ou tecnolóxicos e nun campo cultural onde apareza a releváncia dos xeitos estéticos.

Apreciar o enriquecemento que a diversidade de técnicas plásticas proporciona á conceizón convencional do debuxo técnico.

Utilizar con destreza os instrumentos específicos do debuxo técnico, así como os propios das representacións gráficas en xeral.

Valorar o acabado correcto do debuxo, así como as melloras que na representación podan introducir as diversas técnicas gráficas e os procedementos plásticos.


1ª AVALIACIÓN:BLOQUE 1. INSTRUMENTOS, MATERIAS E TÉCNICAS

Rotulación e uso de materiais transferibles Novas tecnoloxías aplicadas ó debuxo técnico

BLOQUE 2. XEOMETRÍA PLANA

Trazados fundamentais no plano.

Trazados de rectas perpendiculares e paralelas.

Operacións con ángulos.

Arco capaz

Construción de formas poligonais

Triángulos

Cuadriláteros

Polígonos regulares

Homotecia. Proporcionalidade e semellanza

[Escribir texto]

96

Medias proporcionais

Transformacións xeométricas.

Translacións

Xiros.

Simetrías

Potencia, eixes radicais, inversión

Tanxencias.

Estudio gráfico e trazado de cónicas.

Construción de curvas especiais de interese no deseño e na arte.

2ª AVALIACIÓN:BLOQUE 3. SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN

Introdución ós sistemas de representación

Homoloxías entre formas planas e proxeccións

Sistema diédrico

Punto, Recta e plano.

Interseccións

Paralelismo

BLOQUE 4. SISTEMAS DE REPRESENTACIÓN

Sistema diédrico

Perpendicularidade

Distancias

Axonométrico.

Coeficiente de redución.

A curva en Axonometría.

Axonometría oblicua. Perspectiva cabaleira.

Mecánica do trazado axonométrico

Cónica

Frontal.

Oblicua.

Curvas en cónica

3ª AVALIACIÓN:BLOQUE 5. NORMALIZACIÓN E CROQUIZACIÓN

Liñas.

Formatos e características do papel

O sistema de vistas

O croquis.

Acoutación

Cortes, seccións e roturas

BLOQUE 6. ARTE E DEBUXO TÉCNICO

Referencia histórica

As matemáticas e o debuxo técnico.

[Escribir texto]

95

O debuxo técnico aplicado ó dexeño

BLOQUE 7

INTRODUCCION AO DEBUXO CAD

( Materia dada ao longo do curso tendo en conta a dispoñibilidade de recursos)

Introdución a Autocad

[Escribir texto]

96


Como mínimo a final de curso deberán saber: Resolver problemas nos que interveñan operacións con ángulos, rectas e segmentos

cun grao aceptábel de precisión. Construír calquera polígono ( triángulo, cuadrilátero ou polígono regular) a partir de

datos numéricos ou gráficos atendendo ás propiedades formais dos mesmos. Manexar as escalas gráficas con soltura e ser capaz de aplicar estes coñecementos ás

súas construcións gráficas así como a as interpretacións de planos. Resolver calquera problema de tanxencias entre circunferencias e rectas ou

circunferencias entre si nos que interveñan como máximo dous elementos sempre e cando se podan resolver polo procedemento das dilatacións ou aplicación das propiedades das circunferencias e rectas tanxentes.

Construír as curvas técnicas e cónicas a partir dun enunciado gráfico ou notacional. Ser capaz de representar o punto, a recta e o plano en calquera posición e en calquera

dos sistemas de representación estudados ( diédrico, axonometrías ou cabaleira). Resolver problemas sinxelos de paralelismo, perpendicularidade e distancia entre elementos. Representar sólidos nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Representar prismas, corpos ortogonais e pirámides nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Representar cilindros, conos verticais e corpos sinxelos de revolución nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Seleccionar os elementos do sistema cónico a partir dunha proposta gráfica. Representar as vistas necesarias para definir un obxecto sinxelo acoutalas

correctamente. Representar as seccións e ensamblaxes entre un grupo sinxelo de pezas. Aplicar os sistemas de representación con criterios persoais á hora de proxectar os

seus traballos e creacións. Coñecemento do funcionamento básico do programa Autocad.


Os principios metodolóxicos que orientan o Proxecto do debuxo técnico poden resumirse nos puntos seguintes:No primeiro curso se dá unha visión xeral e completa dos diferentes conceptos que forman a materia de debuxo técnico.Na maioría dos exercicios resoltos se aplicou o método de paso a paso, é dicir, se realizaron debuxos para cada paso, para facer moito mais comprensíbel os diferentes conceptos aplicados na resolución dos diferentes exercicios.Unha metodoloxía que potencie o razoamento indutivo e que xunga o traballo individual e en grupo. Así, se consegue unha actitude activa e participativa por parte do alumnado e tamén que sexa o propio adolescente o que constrúa o seu aprendizaxe. Neste proceso o profesorado actúa como guía e non como mero transmisor de coñecemento.

[Escribir texto]

95

Procurase que as explicacións sexan amenas, atractivas e se centren nos intereses do alumnado. Os exercicios resoltos recollen as principais tipoloxías dos conceptos explicados, estes exercicios resólvense paso a paso.


Papel opaco branco para o trazado a tinta. Papel vexetal. Cartolinas. Lapis, goma de borrar Regras, semicírculo graduado, escalímetros e escuadras. Compás e accesorios. Raspador ou coitela. Útiles de limpeza. Revistas e periódicos. Tixolas e pegamento. Ordenador e programas CAD. Exemplos de planos normalizados. Manual de normas UNE para o debuxo técnico. Pé de rei. Exemplos de planos que representen obxectos por as súas vistas. Modelos reais de sólidos simples e complexos.. Libro de texto


O principal instrumento de avaliación será o exame, no que os alumnos han de saber os coñecementos adquiridos para resolver os exercicios e problemas propostos.Valorarase a capacidade dos alumnos e as alumnas para usar e representar os trazados básicos no plano.Tamén se valorará a claridade da representación, distinguindo os valores de liña (grosos), así como tipos de liña (liñas auxiliares, ocultas ou liñas de resultado).Se dará moita importancia á precisión, a pulcritud e á orde na execución dos trazados. A avaliación realizarase mediante un seguimento continuado dos traballos efectuados de forma particular e, conxunta no aula, para que o alumno se familiarice coa materia, unhas paticas - que se realizarán como traballo individual en casa, e unha probas individuais realizadas no aula.

[Escribir texto]

96

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.

Os alumnos, serán cualificados mediante tres avaliacións nas que se seguirán os seguintes criterios:

1ª avaliación. XEOMETRIA PLANA

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas (cada unha puntuará sobre 10), realizadas perante a avaliación que, serán unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende a derradeira proba. Damos cumprimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

2ª avaliación.SISTEMAS DE REPRESENTACION

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas realizadas perante a avaliación que, serán unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende o derradeiro parcial. Damos cumprimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

3ª avaliación. NORMALIZACIÓN E CROQUIZACIÓN.

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas realizadas perante a avaliación que, serán unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende o derradeiro parcial. Damos cumprimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

Os alumnos que suspendan a 1ª avaliación poden recuperala na 2ª avaliación mediante a superación dun exame práctico na que entraran todos os contidos dados na 1ª avaliación. Ase mesmo, os alumnos que suspendan a 2ª avaliación, porán recuperala mediante a superación dun exame práctico na que entraran todos os contidos dados na 2ª avaliación.

[Escribir texto]

95

Se un alumno suspende a 3ª avaliación terá que presentarse obrigatoriamente para superar a asignatura, ao exame final no que aparecerán contidos da 1ª, 2ª e 3ª avaliación.


RecuperaciónEl alumno que no obteña la cualificación máxima de 5 puntos en la avaliación ten dereito a realizar un exame de recuperación Xuño-Setembro.El alumno o alumna que teña algunha avaliación suspensa porá realizaren Xuño un exame final, tendendo en conta que para la realización del mesmo se exige la entrega de todas las prácticas realizadas en el curso. Este examen versará sobre el total de los contenidos de la asignatura, aunque setendrá en cuenta las evaluaciones superadas y la correcta realización de las prácticas. A este examen se pueden presentar los alumno/as que estando aprobados por curso deseen subir nota, teniendo en cuenta que tambiénpuede ser utilizado para bajar la nota. El alumno o alumna que no apruebe el examen final, al que se hapresentado con algún bloque no superado, quedará pendiente para Septiembre, siendo este examen de todo el temario, independientemente de que tenga superado alguno de los bloques.


TEMAS TRANSVERSAIS

Valorar as implicacións do Debuxo Técnico na constitución do medio ambiente social en que se desenvuelve o alumno. Que sexa capaz de concebir e proxectar obxectos de calidade técnica e estética que sexan interpretabeis e trocabeis.

Entender a Normalizazón coma unha necesidade prática de cara á democratización do consumo de obxectos nunha sociedade de mercado como a nosa.




[Escribir texto]

96





Adoptase unha metodoloxia que favoreza o aprendizaje de todo o alumnado na sua diversidade: preferindo actividades abertas, para que cada alumno as realice segundo as suas posibilidades, ofrecense esas actividades con unha gradación de dificuldade en cada unidade didáctica, organizar os aprendizajes mediante proyectos que - á vez os motiven – os axuden a relacionar e aplicar coñecementos, aproveitar situacións de heteroxeneidade, como os grupos cooperativos, que favorezan o ensino-aprendizaje, etc.



[Escribir texto]

95

CURSO 2º BACHARELATO

PROFESOR Este ano, non se imparte a materia.

LIBRO DE TEXTO

Título DEBUXO TÉCNICO

Editorial MATERIAL DEL PROFESOR

Autor

Idioma Galego


AÑO 2005

[Escribir texto]

96

INTRODUCCIÓN

De acordo co Decreto 126/2008, do 19 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currículo de bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia para a asinatura de Debuxo Téc-nico II

1. Resolver problemas xeométricos valorando o método e o razoamento das construcións, o seu cabamento e presentación.Coa aplicación deste criterio preténdese saber o nivel alcanzado no coñecemento e dominio dos traza-dos xeométricos no plano e a súa aplicación práctica na construción de triángulos, cuadriláteros e polí -gonos en xeral e construción de figuras semellantes, equivalentes, homólogas ou afíns a outras dadas.

2. Executar debuxos técnicos a distinta escala, utilizando a escala establecida previamente e as es-calas normalizadas.Trátase de valorar a capacidade para aplicar na práctica os conceptos relativos ás escalas así como o traballo con distintas escalas gráficas na execución ou reprodución de debuxos técnicos. Valorarase igualmente a destreza e a precisión.

3. Resolver problemas de tanxencias de xeito illado ou inseridos na definición dunha forma, xa sexa esta de carácter industrial ou arquitectónico.A través deste criterio valorarase, tanto o coñecemento teórico como a súa aplicación práctica na definición de formas constituídas por enlaces. Valorarase especialmente o proceso seguido na súa res-olución e a precisión na obtención dos puntos de tanxencia.

4. Resolver problemas xeométricos relativos ás curvas cónicas en que interveñan elementos princi-pais destas, interseccións con rectas ou rectas tanxentes. Trazar curvas técnicas a partir da súa defini-ción.Este criterio permitirá coñecer o grao de comprensión adquirido das propiedades e características das curvas cónicas e técnicas, para podelas definir graficamente a partir de distintos supostos. Valorarase ademais do proceso seguido na resolución do problema, a exactitude e precisión na definición das cur-vas ou dos puntos de intersección ou tanxencia.5. Utilizar o sistema diédrico para resolver problemas de posicionamento de puntos, rectas, fig-uras planas e corpos, e as relacións que establecen entre elas no espazo.A intención deste criterio é valorar o nivel acadado polo alumnado na comprensión do sistema dié-drico e na utilización dos métodos da xeometría descritiva para representar formas planas ou corpos e as súas relacións.

6. Realizar a perspectiva dun obxecto definido polas súas vistas ou seccións e viceversa, executadas a man alzada e/ou delineadas.Preténdese avaliar con este criterio a visión espacial desenvolta e a capacidade de comprender e rela-cionar os distintos sistemas de representación estudados, ademais de valorar as habilidades e destrezas adquiridas no manexo dos instrumentos e no trazado a man alzada.

7. Definir graficamente pezas e elementos industriais ou de construción, aplicando correctamente as normas referidas a vistas, cortes, seccións, roturas e anotación.Establécese este criterio para avaliar en que medida o alumnado é capaz de elaborar os planos técnicos necesarios para describir e/ou fabricar un obxecto ou elemento, de acordo coas normas establecidas no debuxo técnico.

[Escribir texto]

95

8. Empregar o sistema de planos anotados, xa sexa para resolver problemas de interseccións, xa para obter o perfil dun terreo a partir das súas curvas de nivel.Mediante a aplicación deste criterio, avaliarase o nivel de coñecemento do sistema de planos acotados para utilizalos na resolución de casos prácticos. Así mesmo, a utilización de escalas permitirá igual-mente, coñecer o nivel de integración dos coñecementos que se van adquirindo.

9. Culminar os traballos de debuxo técnico, utilizando os diferentes recursos gráficos, de forma que estes sexan claros, limpos e respondan ao obxectivo para os que foron realizados.Con este criterio quérese valorar a capacidade para dar distintos tratamentos ou aplicar diferentes re-cursos gráficos ou ata informáticos, en función do tipo de debuxo que se vai realizar e das distintas fi -nalidades deste. Este criterio deberá integrarse no resto de criterios de avaliación na medida que lles afecte.


Entende-lo debuxo técnico como unha linguaxe universal que nos permite expresar gráfica e obxectivamente unha realidade.Desenvolve-las destrezas necesarias para expresarse cos instrumentos específicos do debuxo, utilizando as técnicas gráficas axeitadas e ofrecendo solucións claras, precisas e obxectivas.Desenvolve-la visión espacial para ser quen de relacionar, situar e compara-las formas tanto no espacio real como a súa correspondencia no espacio do debuxo.Coñecer e comprende-las regras do debuxo técnico para interpreta-la representación de formas como imaxe da realidade.Usa-los métodos e coñecementos propios do debuxo técnico na investigación e solución razoada de problemas científicos e técnicos.Acepta-la normalización como convencionalismo universal que simplifica e facilita o entendemento da representación ou racionaliza-la producción dunha determinada realidade.Coñecer e respeta-las principais normas (UNE e ISO), na execución de planos técnicos.Desenvolve-la destreza expresiva necesaria para trazar croquis a man alzada, rexistrando os aspectos fundamentais de forma, orientación, proporción, detalles, medida, etc. dunha determinada realidade.


1ª AVALIACIÓN:

1-Trazados no plano.Lugar xeométrico. Arco capaz. Cuadrilátero inscritible.

2-Proporcionalidade e semellanza. Media proporcional. Teoremas do cateto e a da altura.Figuras semellantes e a súa diferencia coas homotéticas. Razón de semellanza.

3-PotenciaDefinición. Eixo radical de dúas circunferencias segundo sexan secantes, tanxentes ou exteriores.Centro radical de tres circunferencias. A sección áurea; Problemas directo e inverso na obtención de relacións aúreas. O rectángulo áureo.

[Escribir texto]

96

4-Polígonos.

Liñas e puntos notables dun triángulo.Ortocentro e triángulo órtico. Baricentro. Incentro e circunferencia inscrita; exincentros. Circuncentro e circunferencia circunscrita. Análise e construcción de polígonos regulares a partir do seu lado ou do radio da circunferencia circunscrita.

5-Transformacións xeométricas.

6-Razón simple de tres puntos alineados. Proxectividade e homografía: definicións.

7- Inversión: definición, centro e razón.

8-Tanxencias.

As tanxencias como aplicación dos conceptos de potencia e inversión. Circunferencia que pasa e é tanxente a unha recta exterior. Circunferencia tanxente a dúas rectas e que pasa por un punto. Circunferencias que pasan por dous puntos e son tanxentes a outra circunferencia. Circunferencia que pasa por un punto e é tanxente a outra circunferencia e a unha recta dadas. Circunferencia tanxente a dúas rectas e a outra circunferencia dadas. Circunferencia tanxente a outras dúas circunferencias e a unha recta dadas. Circunferencia tanxente a dúas circunferencias e que pasa por un punto exterior.

9-Curvas técnicas.

Curvas cíclicas. Cicloide. Epicicloide. Hipocicloide. Evolvente da circunferencia.

10.-Homoloxía: definición, centro, eixo e recta límite.Afinidade: definición, eixo e dirección.

11-Curvas cónicas. Tanxencias e intersección cunha recta.

Orixe das curvas cónicas como intersección entre un plano e unha superficie cónica. Cónicas dexeneradas.

A elipse: definición, elementos e métodos para a súa construcción. Circunferencia focal.Recta(s) tanxente(s) a unha elipse nun punto dela, desde un punto exterior e segundo unha dirección. Intersección dunha recta cunha elipse.

A hipérbole: definición, elementos e métodos para a súa construcción. Circunferencia focal. Recta(s) tanxente(s) a unha elipse nun punto dela, desde un punto exterior e segundo unha dirección. Intersección dunha recta cunha hipérbole.

A parábola: definición, elementos e métodos para a súa construcción. Circunferencia focal. Recta(s) tanxente(s) a unha parábola nun punto dela, desde un punto exterior e segundo unha dirección. Intersección dunha recta cunha parábola.

12-Sistema cónico de perspectiva lineal.

Fundamentos e elementos do sistema. Perspectiva central e oblicua. Representación de superficies poliédricas e de revolución. Interseccións con rectas e planos. Trazado de perspectivas de exteriores

.

[Escribir texto]

95

13-Actitudes, valores e normasResponsabilidade polo desenvolvemento da propia obra ou actividade. Valoración do traballo como medio expositor de ideas, proxectos e realizacións.Organización e constancia no traballo a través de realización de proxectos complexos. Espírito de busca e investigación desenvolvido a través do interese polos novos procedementos e técnicas gráficas actuais.

2ª AVALIACIÓN:

14-Sistemas de representación.

Fundamentos da proxección. Tipos de proxeccións e a súa aplicación ós distintos sistemas de representación.

15-Sistema diédrico. Métodos: abatemento, xiro e cambio de plano. Paralelismo e perpendicularidade. Interseccións e distancias. Verdadeiras magnitudes.

16-Sistema axonométrico ortogonalIsometría. Escalas axonométricas. Verdadeiras magnitudes. Representación de figuras poliédricas e de revolución. Intersección con rectas e planos. Seccións. Relación do sistema axonométrico co diédrico.

17-Sistema axonométrico oblicuo.

18-Perspectiva cabaleira. Fundamentos do sistema. Coeficiente de reducción. Verdadeiras magnitudes. Representación de figuras poliédricas e de revolución. Intersección con rectas e planos. Seccións.

3ª AVALIACIÓN:

19-Sistema diédrico. Representación de superficies poliédricas e de revolución. Representación dos poliedros regulares. Intersección de figuras ou superficies con rectas e planos. Seccións e desenvolvementos.

20-Vistas.

Vistas segundo a norma UNE 1032.

21-NormalizaciónNormas UNE e ISO. Debuxo industrial. Acoutación. Debuxo de arquitectura e construcción. Acoutación. Cortes e seccións.


Como mínimo a final de curso deberán saber: Resolver problemas nos que interveñan operacións con ángulos, rectas e segmentos

cun grao aceptabel de precisión. Construir calquera polígono ( triángulo, cuadrilateiro ou poligono regular) a partir de

datos numéricos ou gráficos atendiendo ás propriedades formais dos mesmos. Manexar as escalas gráficas con soltura e ser capaz de aplicar estes coñecementos ás

suas construccións gráficas así como a as interpretacions de planos.

[Escribir texto]

96

Resolver calquera problema de tanxencias entre circunferéncias e rectas ou circunferéncias entre si nos que interveñan como máximo dous elementos sempre e cando se podan resolver polo procedimento das dilatacións ou aplicación das propriedades das circunferéncias e rectas tanxentes.

Construir as curvas técnicas e cónicas a partir dun enunciado gráfico ou notacional. Ser capaz de representar o punto, a recta e o plano en calquera posición e en calquera

dos sistemas de representación estudados ( diédrico, axonometrías ou cabaleira). Resolver problemas sinxelos de paralelismo, perpendicularidade e distancia entre elementos. Representar sólidos nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Representar prismas, corpos ortogonais e pirámides nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Representar cilindros, cones verticais e corpos sinxelos de revolución nos sistemas diédrico, axonométrico e perspectiva cabaleira.

Seleccionar os elementos do sistema cónico a partir dunha proposta gráfica. Representar as vistas necesárias para definir un obxecto sinxelo acoutalas

correctamente. Representar as seccións e ensamblaxes entre un grupo sinxelo de pezas. Aplicar os sistemas de representación con criterios persoais á hora de proxectar os

seus traballos e creacións. Coñecemento do funciónamento densenrolado do programa Autocad.


Os princípios metodolóxicos que orientan o Proxecto do debuxo técnico poden resumir-se nos pontos seguintes:no primeiro curso se dá unha visión xeral e completa dos diferentes conceitos que forman a matéria de debuxo técnico.na maioria dos exercícios resolvidos se aplicou o método de paso a paso, é dicer, se realizaron debuxos para cada paso, para facer moito mais comprensibel os diferentes conceitos aplicados na resolución dos diferentes exercícios.Unha metodoloxia que potencie o razoamento inxeritivo e que aúne o traballo individual e en grupo. Asi, se consegue unha actitud activa e participativa por parte do alumnado e tamén que sexa o próprio adolescente o que construa o seu aprendizaje. neste proceso o profesorado actua como guia e non como mero transmisor de coñecemento.Se procurou que as explicacións sexan amenas, atractivas e se centren nos intereses do alumnado. Os exercícios resolvidos recollen as principais tipoloxias dos conceitos explicados, estes exercícios resolven-se paso a paso. O planteamento global dos libros –fundamentalmente nas actitudes, normas e valores– pretende estimular aos alumnos e ás alumnas para que estexan interesados no aprendizaje, aprender-lles actitudes positivas en relación ao uso correcto da representación gráfica. O obxectivo é que o alumnado interesado en ampliar estudos posteriores no que estexan involucrados a representación gráfica sexa consciente de que o domínio da matéria exposta nestes dous libros lle resultarán indispensabeis para obter o éxito.

[Escribir texto]

95


Papel opaco branco para o trazado a tinta. Papel vexetal. Cartulinas. Lapis, goma de borrar Reglas, semicírculo graduado, escalímetros e escuadras. Compás e accesorios. Raspador ou coitela. Útiles de limpeza. Revistas e periódicos. Tixeiras e pegamento. Ordenador e programas CAD. Exemplos de planos normalizados. Manual de normas UNE para o debuxo técnico. Pé de rei. Exemplos de planos que representen obxectos por as suas vistas. Modelos reais de sólidos simples e complexos.. Libro de texto


O principal instrumento de avaliación será o exáme, no que os alumnos han de saber os coñecementos adquiridos para resolver os exercicios e problemas proporstos.Valoraráse a capacidade dos alumnos e as alumnas para usar e representar os trazados básicos no plano.Tamén se valorará a claridade da representación, distinguindo os valores de liña (grosos), asi como tipos de liña (liñas auxiliares, ocultas ou liñas de resultado).Se dará moita importáncia á precisión, a pulcritud e á orde na execución dos trazados. A avaliación realizaráse mediante un seguimento continuado dos traballos efectuados de forma particular e, conxunta no aula, para que o alumno se familiarice coa materia, unhas práticas - que se realizarán como traballo individual en casa, e unha probas individuais realizadas no aula.

CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.

Os alumnos, serán cualificados mediante tres avaliacións nas que se seguirán os seguintes criterios:

1ª avaliación. XEOMETRIA PLANA

[Escribir texto]

96

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas (cada unha puntuará sobre 10), realizadas perante a avaliación que, seran unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende a derradeira proba. Damos cumplimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independiente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

2ª avaliación.SISTEMAS DE REPRESENTACION

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas realizadas perante a avaliación que, seran unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende o derradeiro parcial. Damos cumplimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independiente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

3ª avaliación. SISTEMAS DE REPRESENTACION,NORMALIZACIÓN E CROQUIZACIÓN.

10% Do traballo na clase e na casa, mediante a corrección dos exercicios propostos, con especial atención nas practicas CAD. 85% Correspondente a media aritmética das probas escritas realizadas perante a avaliación que, seran unha por cada un dos temas que compoñen a Avaliación. Nestas probas, entrará toda a materia dada hasta o intre de facer a proba, aínda que prioritariamente versará sobre a materia nova dada dende o derradeiro parcial. Damos cumplimento con esta proposta ao criterio de avaliación continua, xa que logo a materia de cada un dos bloques, entendemos, no pode ser independiente de seu. 5% Da actitude amosada nas clases, en canto a puntualidade, orden, silencio e comportamento xeral.

Os alumnos que suspendan a 1ª avaliación poden recuperála na 2ª avaliación mediante a superación dun exame práctico na que entraran todos os contidos dados na 1ª avaliación. Ase mesmo, os alumnos que suspendan a 2ª avaliación, podrán recuperala mediante a superación dun exame práctico na que entraran todos os contidos dados na 2ª avaliación. Se un alumno suspende a 3ª avaliación tendrá que presentarse obligatoriamente para superar a asignatura, ao exame final no que aparecerán contidos da 1ª, 2ª e 3ª avaliación.

[Escribir texto]

95



TEMAS TRANSVERSAIS

Valorar as implicacións do Debuxo Técnico na constitución do medio ambiente social en que se desenvuelve o alumno. Que sexa capaz de concebir e proxectar obxectos de calidade técnica e estética que sexan interpretabeis e trocabeis.

Entender a Normalizazón coma unha necesidade prática de cara á democratización do consumo de obxectos nunha sociedade de mercado como a nosa.








Adopta-se unha metodoloxia que favoreza o aprendizaje de todo o alumnado na sua diversidade: preferindo actividades abertas, para que cada alumno as realice segundo as suas posibilidades, ofrecense esas actividades con unha gradación de dificuldade en cada unidade

[Escribir texto]

96

didáctica, organizar os aprendizajes mediante proyectos que - á vez os motiven – os axuden a relacionar e aplicar coñecementos, aproveitar situacións de heteroxeneidade, como os grupos cooperativos, que favorezan o ensino-aprendizaje, etc.



Ourense a 13 de abril de 2023

Relación e sinaturas de todos os profesores do departamento

[Escribir texto]

Ultimo programacións debuxo eso_bach_2010-2011(correxido)

Documents

Transcript of Ultimo programacións debuxo eso_bach_2010-2011(correxido)