Perzebal, 33

KONTXAKO HAUR GALDUAK

SEVE CALLEJA

Azaleko irudia:Juanedc

Azalaren diseinua:Asier BeltzaItzulpena:

Iñaki ZubeldiaMaketazioa:

Erein© Seve Calleja

© EREIN. Donostia 2016ISBN: 978-84-9109-164-6L. G.: SS-1173/2016

EREIN Argitaletxea. Tolosa Etorbidea 10720018 Donostia

T 943 218 300 F 943 218 311e-mail: erein@erein.eus

www.erein.eusInprimatzailea: Itxaropena, S. A.

Araba kalea, 45 ZarautzT 943 835 008 F 943 130 822e-mail: itxaropena@itxaropena.net

www.itxaropena.net

Obra honen edozein erreprodukzio modu, banaketa, komunikazio publiko edo aldaketa egiteko,nahitaezkoa da jabeen baimena, legeak aurrez ikusitako salbuespenezko kasuetan salbu.

Obra honen zatiren bat fotokopiatu edo eskaneatu nahi baduzu, jo CEDROra(Centro Español de Derechos Reprográficos, www.conlicencia.com; 91 702 19 70 / 93 272 04 47).

KONTXAKO HAUR GALDUAK

SEVE CALLEJA

Itzultzailea: Iñaki Zubeldia

1Piraten lehorreratzea

“Haur bat galdu da hondartzan. Haren arduraduena, etor dadila Kabina Zentraletara lehenbailehenjasotzera”. Horixe zen uneoro bozgorailuetatik en-tzuten zen mezua.

Abuztuaren erdialdeko arratsalde bero bat zen.Abuztuaren 15eko arratsaldea, zehatzago esanda. Etaerraza da irudikatzen nola zegoen hondartza, hirikojaiegun nagusia izanik.

Bainu-hartzaileak hondarretan eta begiluzeakMirakontxa pasealekuko barandilletan pilatuta zeu-den, kai zaharretik baltsa kaxkarretan abiatutakomilaka piratek badiako urak noiz harrapatuko zain,gero hondartzan lehorreratzeko.

Arratsaldeko 5etan, Piraten Abordatzea zen eki-taldi izarra Aste Nagusiko jaien egitarauan. Horre-gatik, eta Kontxako hondartza betetzen zuen jende-tzagatik, bozgorailuetatik etengabe ematen zituztenmezuak. Ordubete eskasean bost ume ziren jada bil-dutakoak. Eta batzuk, ez hain umeak.

Haietan handienak hamabi urte zeuzkan etaUrko zuen izena. Malen eta Ainhoa, elkarrekiko

5

ezezagunak, urtebete gazteagoak ziren eta mutila be-zain lasai zeuden. Hirurak galdu egin ziren jendetza-ren artean. Baina inork ez zituen eraman kabinetara,bakarrik joan ziren hara. Hura baitzen familiakoekinadostu zuten tokia galtzen baldin baziren. Urkok, gai-nera, bere iPhonea zeraman. Urduri egon izan balitz,lasai asko bidaltzea zeukanwhatsapp bat bere gurasoei,baina ez zegoen urduri. “Beraiek dei dezatela nire faltanabaritzen dutenean”, pentsatu zuen.

Geroxeago, mutiko frantses bat utzi zuten so-rosleen egoitzan, Denis, eta beste bat errumaniarra,zeinaren izena inork ez zekien, etengabe negar zo-tinka ari baitzen, begiak igurtziz eta mainak eginez.Bi haiek bai, haiek benetan galdu ziren.

“Eseri eta itxaron hemen txintxo-txintxo zuenbila etortzen diren arte”, esan zien agintzen zuenemakumeak.

* * *

Ahotsen eta koloreen eztanda harekin, Kontxakohondartzak eskola bateko jolas-garaiko patio erraldoibat zirudien, azoka handi bat edota zelai batean ja-rritako zirku bat. Hirurak batera. Wallyren liburukoorrialde bikoitza bezalakoa zen, non jende guztiazerbait egiten ari den eta ia ezinezkoa den Wallynon dagoen jakitea. Non dago nor!

Batzuk mugikorretatik hizketan ari ziren, eguz-kitan etzanda zeudenak ez zapaltzeko ahaleginak

6

eginez; beste batzuk, itsasertzeko lehen ilaran tokitxobat egin nahian, piratak heltzean hobeto ikusteko,puskatzen ziren uhinen zipriztinak belaunetatik gorajaso gabe.

Beren gauzetan murgildutako aitona-amonaketa umeak ikusten ziren, baltsen zain zeuden argaz-kilariak, jende despistatu asko itsasertzean sortutakogiza barrera haren beste aldean, uretan, zer gertatzenari zen ez zekiena.

Lehenengo baltsak hurbiltzen ari ziren hondar-tzara, oihu eta txalo artean, haur galduen mezua be-rriro ere bozgorailuetatik entzun zenean. Oraindikinor ez zen azaldu lehendik galdutako haurrei buruzgaldezka, eta beste zazpi gehitu zitzaizkien: John etaKate, ingelesak; Osvaldo, Edgar eta Jennifer, domi-nikarrak; Boris, txetxeniar mutil ilehori eguzkiakgorritua, eta hondarrak albardatutako pixoihal batenerruz balantzaka zebilen txikitxo bat. Hamabi zirenjadanik inork faltan eman ez zituen neska-mutilak.

Galdu zirelako edo, seguru asko haiek ziren on-gien ikusten zutenak piraten baltsen etorrera, soros-leen begiralekura igota baitzeuden. Eta hain adi zeu-den gertatzen zen guztia ikusi nahian, non umeerrumaniarrak ere ez baitzituen jada begiak igurzten,eta zabal-zabalik zeuzkan platerak bezala.

* * *

7

Piraten Lehorreratze jaia kuxkuxero multzo handibaten kolore, txalo eta irrien eztanda izan zen, eta lu-rrunduz joan zen giza laino bat balitz bezala Mira-kontxa pasealekuan barrena Antiguarantz alde bate-tik, eta Alderdi Ederreko lorategietan barrena ParteZaharrerantz bestetik.

Baina inor ez zen azaldu Kabina Zentraletakohaur haiei buruz galdezka.

–Geratu hemen, laster etorriko dira-eta zuengurasoak –agindu zien neska gazte beltzaran batek,soroslea hura ere, bere jaka gorria erantzi eta pertxabatean zintzilikatuz. Bulego txikia oharrez, higienearauez eta mareen taulez apainduta ageri zen. Geroatea itxi eta, motxila bizkarrean, bere txandako bestelagunekin elkartzera joan zen, jendartean nahastutaaurreraxeago baitzihoazen haiek.

“Eta orain zer egin behar dugu?”, zirudien gal-detzen ziotela elkarri handienek, Urkok, Maleneketa Ainhoak, batak besteari begira. Denis frantse-sak ere bai, seguru asko. Haiek ez zeukaten inolakoarazorik bakoitza bere kasa ibiltzeko. Arazoa bes-teena zen, txikienena; batzuk oso txikiak ziren gai-nera. Eta denak kanpotarrak. Ziurrenik ez zuten hi-ria ezagutuko, eta ez zuten jakingo nondik hasigurasoen bila. Eta gurasoak ere zalaparta batean ha-siko ziren haien bila, beraiekin ez zeudela kontu-ratutakoan. Jertsea parkeko eserleku batean gal-tzen duzunean bezala. Eta gero, hurbilenekokomisariara joango ziren etsipen eta amorru aur-

8

pegiarekin. Helduek horrela jokatzen dute estu etalarri daudenean. “Gizajoak”, ziotela zirudien, denekbatera, dodotiseko haurtxoari eta izenik gabekoerrumaniarrari begira. Besteek elkar ezagutzen zu-tela ematen zuen, bi ingelesek eta hiru dominika-rrek. Agian, horregatik ez zeuden txikitxoak bezainurduri.

Beraz, ezin ziren handik joan txiki haiek bakarrikutzita.

* * *

Hondartzako bazter batean dago orain kokatuta ba-diaren erdian ainguratuta egoten den gabarroia. Jen-dea igeri joaten da bertara, eta hango tranpolinetikedo txirristatik jauzi egiten du uretara. Orain urbazterrean dago, piraten baltsek oztoporik izan ez de-zaten lehorrera etortzerakoan.

–Hara igotzen bagara, festatik gertuago egongogara –iradoki zien Malenek handienei–, eta hobetoikusiko dugu itsasontzien etorrera.

–Baina txiki hauek ezin ditugu hemen bakarrikutzi, eta ezin ditugu gurekin eraman –ikusarazi zionAinhoak.

–Etorriko zaizkie gurasoak bila –esan zion la-gunak.

Bazirudien Urko bakarrik ez zegoela ados esan-dakoarekin, baina ez zion eragozpenik jarri nesken

9

ideiari. Eta zerbait adierazi balie ere, jende artean bul-tzaka gabarroiraino iristerakoan, hango iskanbilare-kin, inork ez zukeen entzungo.

–Bueno, gabarroitik hobeto ikusi ahal izangoditugu gure gurasoak eta haiek gu ere bai, gure bilahasten direnean.

Haren eta nesken bila inor ez zen hasiko, han-diak baitziren jadanik nahi zuten lekura joateko.Baina txikiena zen arazoa. Nola utziko zituzten babakarrik, txikiak izateaz gain udatiarrak edo kanpo-tarrak baitziren ia denak.

–Denok elkarrekin, hobeto –jakinarazi zien mu-tiko frantsesak.

Eta besteek onartu egin zutela zirudien, lehorre-ratzen ari zirenen zarata leuntzen joan zen neurrian,hamabiak gabarroiaren gainean bilduta baitzeuden.Urkok eta Denisek, frantsesak, banaka-banaka, pla-taformaraino garraiatu zituzten haur galduak, soros-leak konturatu ere egin gabe eta inoren gurasorikbila azaldu gabe oraindik. Eta ez zen han bukatu kon-tua. Ia itsasertzean ainguratuta zeuden buietatik so-kak askatu zituzten, badiaren erdialdera joateko etahandik ikuskizuna hobeto ikusteko.

–Nabigatzen ari gara! –oihu egin zuen haur do-minikarretako batek.

–Bai ederki! –poztu zen beste bat.–Erotu egin al zara, mutiko? –aurpegiratu zion

Urkori neska handienetako batek, isilka, txikiak ezbeldurtzeko.

10

–Agian bai –erantzun zion Urkok, begi keinu bateginez John eta Kate ingelesei; haiek ere gabarroianpozik nabigatzen ari zirela zirudien, badiako galeoi-rik ederreneko marinelak balira bezala.

Bazirudien neskak bakarrik kezkatzen zirela ezus-teko bidaia harekin. Jaia ikusten ari zirenetako inorkez zion arreta txikienik ere jartzen itsasoratzen ari zenitsasontzi berri hari. Ezta beren talaiatik ingurukofesta giroa ikuskatzen zuten sorosleek ere. Haiekkonturatzerako, itsasertzetik oso urruti egongo zengabarroia seguru asko.

* * *

Eguzkia ezkutatzearekin batera, jendea hondartzatikalde egiten hasi zen. Gabarroia ere bai, mareak era-manda urrunduz eta Santa Klara uharte aldera hur-bilduz joan baitzen.

Oraindik inork izenik jarri gabeko bi txikienaklo geratu ziren, bi aingerutxo bezala. Bi neska han-dienek beren jertseekin estali zituzten samurki. Inorez zen hitz egitera ausartzen, haiek ez esnatzeko.Inork ez zuen kezkarik edo beldurrik adierazten.

–Laster etorriko dira gure bila –xuxurlatu zienUrkok neska handienei, bere iPhonea kutun salba-tzaile bat balitz bezala erakutsiz.

–Iluntzen badu –azaldu zuen Malenek–, ezingogaituzte ikusi. Eta agian hemen ez duzu estaldurarikedukiko.

11

Gaitzespen keinu batekin, gauza horietan ezpentsatzeko eskatu zioten besteek.

Eguzkia itsasoko marra urdinean ezkutatuz joanzen neurrian, hiru mutiko dominikarrek eta ingelesbikoteak beren kezka azaldu zuten, bata bestearen ba-besean estutuz joan baitziren, eta jadanik ez zuten ba-rrerik edo beren abenturari buruzko txutxu-mutxu-rik egiten.

–Jarri denok elkartuta –azaldu zien Urkok, beretelefono mugikorra erakutsi eta argazkia ateratzekokeinua eginez–. Esan “pa-ta-ta”.

Mutikoek irribarre behartu bat egin zuten, ziru-dien bezain beldurtuta ez zeudela adierazi nahiz.

Gero isiltasuna nagusitu zen plataforma flota-tzaile hartan. Bertatik hondartzan botilloia egiten ariziren taldeak ikus zitezkeen. Noizean behin, etxa-fuego hegalari baten distira ageri zen, eta gero harenzarata hotsa entzuten zen. Malenek eta Larak oihukaagurtu nahi izan zituzten.

–Tuntundu egin al zarete? –aurpegiratu zienmutil zaharrenak–. Zer nahi duzue, gugana etorri etahemendik bidaltzea?

–Ez –defendatu zuen bere burua nesketako ba-tek–. Berriro hondartzara itzuli, hori nahi dugu.

–Hori jadanik ezinezkoa da –jakinarazi zienUrkok–. Korronteak itsas barrurantz garamatza,uhartearen aldera, ez duzue ikusten, ala? Eta hangeldituko gara aldi batean… –Eten bat egin zuenbere aginte ahotsarekin besteak ez beldurtzeko;

12

gero, gogoeta egin eta erantsi zuen–: Bihar arte baibehintzat.

* * *

Erdi bromatan, erdi serio, aurkezpenak egin ondo-ren, eskifaiako beste kideei izenak jartzea erabakizuten lau zaharrenek.

–Txikiena, Prakagorri, zer iruditzen zaizue? –txan-txetan Ainhoak.

–Hobeto Txitxirio Txiki, kanpotarrek ere ulerdezaten –esan zuen haren lagunak, hiru dominika-rrei galdetu aurretik–: badakizue nor zen TxitxirioTxiki?

–Txitxirio Txiki ez, baina Erpurutxo bai, eza-gutzen dugu –erantzun zuen Osvaldok.

Baina berdin zion, jende askok oraindik ez bai-tzituen bereizten.

–Eta beste bi hauek Hansel eta Gretel –erantsizuen Urkok, John eta Kate seinalatuz–. Baina gure-kin dauden bitartean, eta Ulia mendira hurbiltzen ezbadira, ez dituzte sorginek erreko.

Etxeko zaharragoei Uliako sorginari buruzkokontuak entzunda zeudenek irribarre egin zuten,hura sekula ikusi ez bazuten ere.

–Eta gu? –galdetu zuen Jenniferrek.–Zuek hirurok baduzue izena, ezta? Baina nahi

baduzue Hiru Mosketariak izan zaitezkete –esanzien Urkok txantxetan.

13

–Eta hau D’Artagnan –gehitu zuen Denisek,Boris seinalatuz, txetxeniar musugorria.

Mutiko frantsesak benetan nahi zuena Urkorenkonfiantza irabaztea zen, hark esandako guztiari ja-rraituz.

Berriz ere zotinka ari zen errumaniarrari izenajartzea falta zitzaien.

–Hau, Peter Pan –proposatu zuen bi neska han-dienetako batek.

Inork ez zion eragozpenik jarri ideia hari. EztaDenisek ere, izen hori beretzat nahiko zukeen arren,bere pertsonaia kuttunetako bat baitzen. Urkok etaneskek beren benetako izenak erabiltzen bazituzten,hark ere gauza bera egin behar zuen, Peter Pan iza-teko gogoarekin geldituko bazen ere, beste guztiakGarfio Kapitainarengandik eta haren pirata zarata-tsuengandik defenditzeko.

Eta orain zer? Badiaren erdian zeukaten jadanikontzia. Beren izenak bazeuzkaten jadanik. Eskifaiaosoa babesean jarrita zeukaten jadanik. Eta lasterilunduko zuen.

Arkupeak eta hondartza botilloia egiten ari zirenpiratez beteko ziren, abesten, dantzan eta oihuakjaurtitzen ari ziren jende zaratatsuz, eta haiek txike-rrena esnatuko zuten eta oraindik zotin gehiago ate-raraziko zioten Peter Pan negartiari.

Hondartzatik ahalik eta gehien urrundu beharzuten. Horretan denak bat zetozela zirudien. Be-raz, biren artean txikiak gabarraren erdian zaintzen

14

zituzten bitartean, beste bik, plataformaren erdianetzanda eta gorputz erdia kanpoan zutela, arrauneanziharduten beren txankletekin, pirata zaratatsu haie-takoren bat igeri etor ez zedin gabarroiraino.

–Piratak mozkortzen direnean oso arriskutsuakdira –azaldu zien Denisek. Ahots apalean esan zuen,Ainhoak, Malenek eta Urkok bakarrik entzun zeza-ten, beste guztiak, txikerrena, errumaniarra, Hanseleta Gretel, Hiru Mosketariak eta D’Artagnan ia lo-tan edota lo hartzeko zorian baitzeuden.

–Isilago hitz egingo dugu –murmurikatu zuenUrkok bere iPhonea bilatuz poltsikoan, busti ote zi-tzaion jakiteko.

Kapitaina izango baldin bazen, huraxe zuen bi-tarteko bakarra ez galtzeko. GPSa, Interneta etaposta zeukan. Itsas barruan estaldurarik baldin ba-zegoen, noski.

* * *

Goiza heze eta lainotsu esnatu zen. Baina itsas baz-terreko inguruak ikus zitezkeen, zuhaitz mota des-berdinez hornituta: Lizarrak, akaziak, urkiak, pi-kondoak eta tamarindo bihurriak, zeintzuen artetikbidezidorrak sigi-sagan igotzen baitira garo eta sasienartean, baita harrizko eskailerak ere, beren maila go-roldioztatuak agerian dituztela.

Biztanle berriek ez zekiten non zeuden, ezta norkeraman zituen ere zulo hartaraino, non hotzetik

15

babestuta baitzeuden. Itsaslabar bazterreraino ingu-ratu arte ez zuten jakingo Santa Klara uharteko tokiezkutu batean zeudela, hondartzatik eta kaitik ezoso urruti.

Urko jabetu zen aurrena. Berak ezagutzen zuenondoen uhartea, aitarekin askotan egon baitzen haniraileko igandeetako Kontxako estropadetan. Ola-garro bat ere harrapatu zuen behin uhartearen men-debaldean, Igeldorantz ematen duen aldean, MojenGarbitokiaren inguruan. Gauetan, itsasbehera ze-goenean, Ondarretako hondartzatik hara oinez joa-ten zen artzainaren istorioa ere bazekien, zeina beremaitearekin aurkitzen baitzen eta iturriaren oineanelkar besarkatzen baitzuten.

Beste guztiak ere jabetuz joan ziren, eta erabatkonturatu ziren leize-zuloaren sarreran gizontxo bel-tzaran hura agertu zenean gosaria ekartzera aurpegionberarekin. Arrain biziak zekartzan, karramarroak,ogi puskak eta ura. Ez zen asko, baina hura denaegosi eta papurtuta katilu batzuetan prestatzen zu-tenean, janari bikaina izango zen.

Denbora luzean gizontxoak ez zuen hitz egin.Umeek ere ez. Gizonak, ohituta zegoelako isiltasu-nean bizitzen; txikiek, ez zekitelako zer esan edo zeregin: gizon harekin beldurtu, harengandik ihes egin,edota oihuka hasi eta negar egin…

Ainhoak eta Malenek hautsi zuten lehenak isil-tasuna:

16

–Nor zara zu? Zergatik gaude hemen? Zure ga-tibuak al gara?

Eta azken galdera hura izan zen gizonari barre al-gara lasai bat eginarazi eta ezpainetan hitz jario eten-gabe bat piztu ziona, luzaroan itxita eduki ondoren.

–Bost axola dio horrek –esan zuen ahots ma-rrantatuz–. Nora ezean aurkitu eta nire etxean ba-bestu zaituztedana naiz ni. Aspalditik bizi naiz he-men, ez naiz gogoratzen noiz etorri nintzen ere. –Etagero jarraitu zuen–: Eta ez, ez zarete nire gatibuak.Nahi duzuenean joan zaitezkete.

–Baina nor zara? Zer egiten duzu hemen? –te-matu zen oraingoan Urko.

–Uhartearen zaindaria naiz eta bertan bizi denguztia zaintzen dut –erantzun zuen–. Hau gehiagogustatzen zaizue? Esango al didazue zuek orain zeregiten zenuten hor nora ezean?

Eta arrapaladan kontatu zioten haurrek dena.

17