Os grandes culturas precolombinas

Os Maias Entre os s V e XV estendéronse pola península do Iucatán (hoxe México) formando cidades-estado independentes e baseadas na agricultura do millo

Arquitectura maia 1Construíron monumentais complexos de pazos e templos deixando de manifesto a importancia que a relixión tiña para eles

Arquitectura maia 2templos

Como os mesopotámicos presentan foma escalonada. Estaban pintados por fóra de cores vermellas, azuis…e por dentro tiñan cámaras con pinturas murais

Arquitectura maia 3

Nos pazos vivían os gobernadores.

Formaban conxunto monumental cos templos e outras construccións como o xogo de pelota

pazos

relixión maia Eran politeistas e dualistas. O

sangue e o corazón eran moi importantes para aplacar aos deuses. Nos templos se realizaban cerimonias e sacrifizos humanos rituais

Cultura maiaPosuían escritura xeroglífica e acadaron importantes avances en matemáticas e astronomía. A agricultura (rozas) e comercio (troco, non existía moeda) eran moi primitivos. Non usaban os metais nin a roda. Destacan os seus traballos en xade, as pinturas murais e os relevos en pedra. É moi coñecida a súa obsesión polo computo do tempo e o seu calendario. Suponse que desapareceron na selva.

AztecasOs mexicas ou aztecas eran guerrreiros nómades que se establecéronse no lago de Texcoco (actual México capital) fundado Tenochtitlan entre os s XII-XIV. Crearon un imperio, somentendo a outros pobos centroamericanos, gobernado por un emperador

Arquitectura aztecaEdificaron na súa capital, Tenochtitlan, un complexo cerimonial con centro no gran templo, rodeado doutros templos, con forma de pirámides escalonadas a semellanza dos maias, pazos e edificios varios en pedra ou adobe

Relixión aztecaÉ unha mestura de outras relixións centroamericanas. Eran politeístas e pensaban que os deuses podían entrar nas persoas converténdoas en deuses ou provocando perversións ou virtudes. Tamén ofrecían sacrificios humanos ás veces en masa de prisioneiros de guerra que tiraban polas escaleiras do templo e logo empalaban as cabezas.Practicaban canibalismo ceremonial. Quetzalcóatl descrito como un ser de rostro branco e barbado, era un deus pacífico e civilizador, oposto aos sacrificios humanos, emigrou cara o leste, prometendo que un día voltaría. Isto afectou á actitude coa que os mexicas acolleron a chegada dos primeiros españois (Hernán Cortés).

Quetzalcóatl

Sociedade 1Era un pobo guerreiro gobernado por un emperador elixido polo Consello de Anciáns. Dividíanse en castas: A nobreza formábana sacerdotes e funcionarios.

Logo viñan os comerciantes. O pobo se ocupaba dos traballos e formaba o groso do exército. Había tamén unha élite de guerreiros profesionais mandados por xefes-sacerdotes. Servos e escravos facían os traballos pesados.A muller pasaba o tempo na casa ao coidado dos fillos.Os guerreiros practicaban xogos rituais como o da pelota ou o Xogo sagrado

Sociedade 2 A base da economía era

a agricultura (millo, fríjoles, ají…) que cultivaban en chinampas, verdaderas illas flotantes, e o comercio. Nos mercados se atopaba cacao, vainilla, algodón, caucho, mel, plumas, metales e pedras preciosas

Non coñecían a moeda. Eran moi limpos e nas casa había en cuarto lateral para tomar baños de vapor

Chinampas

Arte Destacan na

escultura, moi ligada á relixión. A pintura é só un complemento da arquitectura e usan cores planas e fortes.Tamén deixaron pezas de orfebrería que combinaban con pedras preciosas e traballos decorativos con plumas

Conquista Hernán Cortés,

extremeño de orixe fidalgo coa compañía inicial duns 600 homes e contra da vontade do gobernador de Cuba iniciou unha expedición de conquista no Iucatán. Logo de queimar as naves para evitar desercións, encontra aliados en Dona Malinche e outros pobos da zona descontentos. Recibido por Moctezuma como deus aproveitouse delo prendéndoo.Tras da sublevación dos mexicas retírase na “Noite triste” perdendo moitos homes. Recomponse e gaña a batalla de Otumba e cos seus alidos consquista Tenochtitlan

IncasÉ o imperio americano máis grande. Cara fins do sXIV comezou a extenderse dende a rexión do Cuzco ata o sul dos Andes, pero rematou coa invasión española dirixida por Francisco Pizarro, en 1532. Os seus 12 millóns de habitantes, espallaríanse no que hoxe son Perú, Ecuador e unha gran parte de Chile, Bolivia e Arxentina. O poder do inca era absoluto, pois mediaba ante o mundo divino. Elixíase mediante unhas probas moi rigorosa. O último inca foi Atahualpa

sociedade O goberno era moi

organizado e eficiente. Un sistema de rede vial cruzaba todo o imperio, con pousadas construidas a cada certa distancia ao longo de todos os camiños que servían para o descanso na viaxe dos emisarios e funcionarios do estado. Os mensaxeiros eran corredores veloces chadados chasquis Non tiñan un sistema de escritura, pero si un complexo método de contas e arquivo chamado quipu. que gardaba datos usando cordas con nós.

O comercio baseábase no intercambio de tecidos, cerámica, armas, roupa, e grandes cantidades de alfaias, ouro, prata…trasnsportados por homes e animais de carga como as llamas, pois non usaban a roda, aínda que a coñecían

Economía• A economía inca baseouse na agricultura. Mediante técnicas avanzadas, Cultivaban en travesas chamadas "Andenes". ao longo das montañas. Eran grandes enxeñeiros hidráulicos e desenvolveron un sistema de rego que ata cambiaba a rota dos ríos. Produciron millo, iuca, pataca, frijoles, algodón, tabaco, coca... As terras eran propiedade comunal e traballábanse en forma colectiva

arte Salientan na elaboración de tecidos.O tecido tiña moito significado para os incas, usando deseños xeométricos e cores rechamantes. Tamén na cerámica e no traballo co ouro

Arquitectura Salienta polas súas técnicas avanzadas de enxeñería, planificación territorial e traballo fino da pedra encaixada cuidadosamente sen argamasa , aínda que tamén se usaban tixolos de adobe e palla nas rexións costeiras . A planta das súas ciudades estaba baseado nun sistema de avenidas principais atravesadas por rúas máis pequenas que converxían nunha praza aberta arrodeada de edificios municipais e templos. As estructuras era dun só andar. As obras máis importanes son Machu Picchu, o Templo do Sol en Cuzco, Tiahuanaco. Nas obras de enxeñería facían pontes colgantes a base de cordas (alguns de casi cen metros de lonxitude), os extensos caminos empedrados que comunican a variada xeografía andina, canais para regadío,acuedutos…

Relixión Adoraban ao Sol. Os emperadores Incas eran considerados como descendentes do Deus Sol e adorados como divinidades, e non podían tocas a terra. O ouro, símbolo do Deus Sol non se usaba como moeda, só con objectivos decorativos e rituais As prácticas relixiosas consistían en consultas de oráculos, sacrifizos como ofrenda, trances relixiosos e confesións públicas. O ciclo anual de festas relixiosas e o ano agrícola estaba regulado polo calendario inca, que era extremadamente preciso. Wiracocha (en quechúa: Qun Tiksi Wiraqucha) era considerado como o esplendor orixinario ou o Señor, Mestre ol Mundo. En realidade foi a primeira divinidade dos antigos peruanos, e é moi semellante a Quetzalcoalt. Este aspectos, entre outros, fan que a cultura inca parézase moito a algunhas culturas mesoamericanas como Aztecas e Maias. Os incas practicaban a momificación dos seus mortos.

Conquista

• Aínda que o imperio Inca era grande e avanzado, froreceu só un corto plazo de tempo. Comezou arredor do 1450,e durou menos dun século. En 1532, Francisco Pizarro aproveitando a debilidade dunha cultura en guerra civil, atacou e matou a Atahualpa, significando a fin do imperio Inca