O Imperio de Carlomagno foi o inicio do soño da unificación

europea: o intento de

reunificar o territorio do

antigo Imperio Romano.

Fragmentación do Imperio Carolinxio

• Tras morrer Carlos O Piadoso, sucesor de Carlomagno, os seus fillos repártense o Imperio.

• É o inicio da debilidade do poder dos monarcas que traerá as loitas señoriais, coa

. agravante das invasions dos vikingos, húngaros e do Islam.

• TODO XENERA UNHA GRAN INSEGURIDADE E DESORDE

• A conseuceuncia é que o rei necesita contar coa axuda dos nobres para controlar, protexer e gobernar o reino.

• Así nacerá o sistema feudal

Primeira invasión: a expansión islámica, a presión polo Sur.

• O Islam foi unha máquina imparable. No 711 cruzaron o estreito e nuns catro anos invaden e conquistan a Península Ibérica, atravesan os Pirineos e conquistan o sur do reino dos Francos.

• Son detidos por Carlos Martell no 732 e son obrigados a retirarse ao Sur dos Pireneos

A alta Idade Media s.V-XI O nacemento do feudalismo

No s. IX xúntanse distintos factores que van provocar inseguridade e medo en Europa:-As loitas dos seus sucesores, tras da morte de Carlomagno (814)-A aparición dos viquingos que invaden as costas e penetran no interior polos ríos-As invasións no oriente de Europa de maxíares, búlgaros e eslavos-Ataques musulmáns no Mediterráneo

viquingos

eslavos

Os viquingos Non se sabe con certeza as razóns que moveron aos viquingos a saíren do seu territorio no s. IX a saquear e conquistar outras terras, quizais a fame Tampoco sabemos os motivos polos que cesaron a mediados do s. XI, aínda que a súa conversión ao cristianismo puido ser decisiva.

Durante a “Era viquinga” os ataques por sorpresa, e o terror chegaron a toda Europa. Os seus barcos , os drakkar, de pequeño calado, sen quilla, con remos e unha vela remontaban os ríos e penetraban no interior do continente.

drakkar

Viquingos en Galicia

En Galica, aparecen a mediados do IX (840) saqueando A Coruña. A parir deste feito aparecen con regularidade pola nosa costa.

Cara mediados do X asasinaron ao bispo de Santiago (Sisnando) e atacaron Lugo No XI arrasan Tui e Cresconio, bispo de Santiago derrotounos, e construíu as Torres do Oeste en Catoira para defensa costeira

Armas

viquingas

Torres do Oeste hoxe

Torres do Oeste aspecto medieval

Casco. (Non levaban cornos)

O sistema feudal Europa dividíase

en numerosos reinos cun rei que se consideraban elixidos por Deus. Tiña todos os poderes agás o relixioso, pero nesta época só era “o primeiro entre iguais”, gobernando coa axuda doutros nobre e eclesiásticos, que constituían o Consello ou Curia real

Títulos de nobreza

O poder medieval • Alta Idade Media• O rei: primus inter pares. O poder da

realeza é débil. Son reis por elección, seguindo a tradición xermánica.

Hai dous poderes– O poder real.– A corte (nobres)

• Baixa Idade Media

- A Igrexa apoia que a autoridade dos reis é por vontade divina “Rex gratia Deus”. O poder real fortalécese e o título pasa a ser por herencia.

- Sometemento dos nobres á autoridade do rei.

- Creación do Consello real ou Curia, formado polos nobres e clero máis próximos ao rei

As bases do feudalismoÉ un intercambio en tempos de inseguridade.O rei entrega un feudo, a cambio defidelidade e control do feudo, que ao principio segue a ser propiedade do rei,pero que co paso do tempo e con reis débiles pasarán a ser hereditarios. A entrega faise na

- Cerimonia da homenaxe, que establece a

- Relación de vasalaxe, pola que unha persoa ponse baixo a dependenza doutra mediante un xuramento de fidelidade que comprendía deberes de

AUXILIUM ET CONSILIUM:*Axuda en caso de guerra*consello se é pedido

Relacións de dependencia-Feudo- vasaláticas:Establécense entre o rei e a alta nobreza ou clero e entre estes e os nobre menores, e consisten no outorgamento dun feudo de por vida a cambio do vasalaxe

-Relacións señoriais:Entre señores e campesiños. Os campesiños recibían protección e un lote de terras para traballar; os señores gobernaban, cobraban impostos e administraban xustiza

O feudo É o latifundio que o señor entrega a un nobre, a cambio do xuramento de fidelidade, para que o goberne no seu nome o defenda, e viva del.. O corazón do feudo é o castelo (1), situado nun outeiro para facilitar a defensa e a vixiancia. Arredor está a reserva señorial(2): parte do feudo que o señor se reserva para si, como prados, ricas terras e o bosque. Ao pé do castelo sitúase a aldea(3), onde os campesiñoslibres (viláns) traballan os mansos(4) ou lote de terra que señor lle arrenda a cada campesiño . O centro da aldea é a igrexa(5), e no seu adro(6) xúntase o concello para tratar asuntos de interese común e repartir o traballo para o señor. Espalladas polo feudo adoita haber granxas onde traballan servos. Outros elementos son: pontes(7), muíños(8), ferrería…

1

2

3

4 56

7

8

Tres grupos sociais, tres funcións.

guerreiros ( (bellatores) Forman a nobreza, a súa función e loitar e defender aos outros grupos

clero

(oratores)

A súa función é rezar procurando a salvación e a benevolencia divina para todos

campesiños

(laboratores)

A súa función é traballar para alimentar aos outros grupos

A sociedade feudalA sociedade feudal está

dividida en estamentos.

Estamento: grupo social ao que se perteñece por nacimento e para toda a vida. Non é posible cambiar de estamento.

Había dous estamentos privilexiados e non privilexiado.

Estamento privilegiado: a nobreza e o clero.

Estamento non privilexiado: os campesiños, artesáns e servos.

Unha sociedade estamental(estamento: grupo social estanco, sen posibilidade de movilidade, de cambio dun grupo a outro –si naces campesiño, morres campesiño-. A condición social ven marcada polo

nacemento)

Os privilexiados: a nobleza e o clero

Os guerreiros: Rei e alta nobreza (duques,marqueses, condes…) 1, a baixa nobreza: cabaleiros, infantes…2 e os que oran: alto clero ( bispos, arcebispos, grandes abades…), e baixo clero ( cregos, monxes e monxas…)3 compoñen os grupos provilexiado.Non pagan impostos, cobran impostos para vivir sen traballar, fan as leis, administran xustiza), poden levar armas e son os donos da terra.

1 Rei e altos nobres 2 baixa nobreza 3 clero

O feudo

O feudo son as terras outorgadas a un señor polo rei ou por outro nobre. Dividíanse en:

A reserva feudal: terras. Pastos, bosques, muíños.. Que o señor disfrutaba directamenteOs mansos ou lotes de terra concedidos, a cambio dunha renda a campesiños ou servos

O señor feudal exerce o control do feudo.

O castelo 1: partes que o compoñen

O castelo 2 : a torre da homenaxeÉ a vivenda so señor. Inicialmente era só unha torre de pedra onde o señor se facía forte. Posteriormente, rodeouse de murallas e foi aumentando de altura e divisións internas. As básicas son:

- Alxibe: deposito de auga. Era subterráneo

-Celdas ( tamén subterráneas)

-Adega: Gardaba os alimentos e bebida

-Salón ( onde o señor recibía, comía e pasaba a maior parte do tempo)

-Capela (oir misa)

-Cuartos do señor e os fillos

-Armería(gardaban as armas)

O clero

Clero Secular

Composto polos cregos (atendían as igrexas das parroquías de aldeas e vilas), os bispos e arcebispos ( vivían nas vilas e dicían misa na catedral) Cardenais e papa ( vivían en Roma). Os cregos non tiñas instrucción, e proviñan do campesinado. A xerarquía levaban unha vida de luxo e comodidade , proviñan da nobreza e dirixían territorios moi amplos – Galicia tiña sete obispados-tiñan homes armados ao seu servizo, e o comportamento era semellante ao dun señor feudal maís. O seu control sobre a sociedade era case absoluto.A misa dicíase en latín

Os mosteiros

O SCRIPTORIUM

Lugar onde se copiaban e iluminaban os libros. Os monxes copistas tiñan que realizar todo o proceso.

Beato de Liébana e os “beatos” Coñécense

como «Beatos» os manuscritos dos séculos X e XI, moi ilustrados, onde se copia o Apocalipse de San Xoán e os Comentarios que sobre este texto redactou no s. VIII o Beato de Liébana.

Estos libros, xunto cos “Libros de horas”,conteñen ilustracións son moi valiosas

mapamundi

Beato Liébana s VIII: Catro xinetes da Apocalipse: Bran o mal ou Anticristo . Vermello a guerra. Negro a fame. Pinto: peste ou morte

Beato de Facundus

“libro de horas

LIBROS DE HORAS Un libro de horas

(también denominado horarium o livre d'heures [livr 'dœr]) es uno de los más comunes manuscritos iluminados de la Edad Media. Cada libro de horas es único, debido a que se realizaba exclusivamente para una determinada persona (generalmente de la nobleza). Suele contener textos de rezos, salmos, así como abundantes iluminaciones alusivas a la devoción cristiana.

A VIDA DOS NON PRIVILEXIADOS

- Constitúen a maioría da poboación. Son agricultores,e completan a súa economía co gando ou a pesca. Hai algúns artesáns, como o ferreiro

-A vida é moi dura, e teñen que ser autosuficientes.A esperanza, por causa de enfermidades, fame, traballo duro, guerras… é moi baixa.

-- Viven en granxaas e pequenas aldeas. Non hai propiamente cidades, e só algunhas vilas

Arte Románica

• Comezos da Baixa Idade Media.

• Arte relixioso: manifestación do cristianismo.

• Arte que se dá en toda Europa, aínda que con variantes rexionais.

• Os camiños de peregrinación serven de difusión das ideas.

Escultura. Características xerais• 1 Adaptase ao marco

arquitectónico (portadas e chapiteis). As figuras son ríxidas e inexpresivas

• 2 Esquemática: non é realista, a tendencia é a formas simples e xeométricas. As figuras frecuentemente son símbolos

• 3Función: pedagóxica (educar, catequizar)

• 4Ausencia de perspectiva. Non hai fondos de arquitectura ou paisaxe

• 5 O tamaño depende da importancia das figuras

• 6 Soen estar policromadas

PANTOCRATORÉ a representación de Deus en maxestade. É unha das representacións máis frecuentes nos pórticos das igrexas románicas. .Deus está envolto por unha mandorla (óvalo ou améndoa) que simboliza a aura. Tamén pode acompañarse do TETRAMORFOS, as representacións dos catro evanxelistas

O XUÍZO FINAL

Outra representación moi frecuente á a do Xuízo Final. Deus en maxestade separa á dereita aos benaventurados que irán ao Ceo dos condenados ao Inferno. Segundo a Apocalipse de S. Xoán Deus está arrodeado por vintecatro anciáns que cantan alabanzas

O neno deus

A representación do Neno Xesús é moi frecuente, tanto na pintura, como na escultura. O neno está sentado no colo da nai, que non ten máis interese na escea que servir como soporte ao neno ( por iso mira inexpresivamente cara adiante). O neno soe estar abenzoando aos fieis. Esta representación vese soa un como parte da Adoración dos Reis Magos

A pintura

• Sirven, en xeral, as características plásticas da escultura.

Frontal de Santa Maria d’Avià

Sta María de Taull

Arquitectura románicaSan Martín de

Frómista (Palencia)

Partes dunha igrexa románica

A planta da catedral/igrexia románica

• Cruz latina.• Dous brazos

(lonxitudinal e transversal)

• Varias naves en cada brazo

• Cruceiro no centro.• Ábside na

cabeceira.• Xirola ou

deambulatorio na ábside.

• Torres flanqueando a entrada

A CATEDRAL DE SANTIAGO

- É o cima da arquitectura e escultura románica. Ten planta de cruz latina con tres naves altas,(con tribuna -triforio- nas laterais e xirola na cabeceira

Fachada das Praterías

-É a fachada dereita do transepto. Conserva a súa estructura románica, pero moi modificada por incorporarse imasxes procedentes da Fachada de Acibecherías. Ten algunhas imaxes moi coñecidas, como a da Magdalena

Pórtico da Gloria

Creación do Mestre Mateo, é a máxima expresión da escultura románica. Representa o Xuizo Final.Adiantado ao seu tempo, as figuras amosan emocións, connversan entre si, sorrín…Está pintado, aínda que hoxe case non se aprecia a pintura