NUTRIZIOA 2

7/27/2019 NUTRIZIOA 2

1/29

NUTRIZIO-FUNTZIOA II

INGURU 6. MAILA


2/29

ZER DA ARNASKETA?

Arnasketaren bidez, oxigenoa hartu eta karbono

dioxidoa kanporatzen dugu.


3/29

ARNAS APARATUA

Arnas aparatuak atal hauekditu: arnasbideak eta birikak.

Airea arnasbideetan zerhar

sartzen da gorputzean, eta

hodi horietan zeharateratzen da. Zati hauek

ditu: sudur-hobiak, faringea,

laringea, trakea, brokioak

eta bronkioloak.


4/29

Birikak bi organodira. Gas-trukea aireko

oxigenoa hartu, eta karbono

dioxidoa kanporatzen da. Birikak kutxa

toraxikoaren bidez

babeztuta daude eta atal

hauek ditu: bularrezurra,

saihets-hezurrak etabizkarrezurraren zati bat.
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=QzZMEuKXusM


5/29

NOLAKOA DA AIREAREN PROZESUA ?

Arnasa hartzean, airea sudur-hobien bidez sartzenda sudurrean, eta faringera joaten da. Airea

faringetik laringera igarotzen da, eta

handik, trakeara. Trakea bi bronkiotan banatuta

dago, eta bronkio bakoitza birika batean sartzen da.Birikien barruan, bronkioak gero eta

bronkiolo meheagotan banatzen dira.

Bronkiolo meneen muturrean, birika-

albeoloak daude. Birika albeoloak odol-kapilarrez

estalitako zakutxoak dira.


6/29

Albeoloen gas trukaketa Albeoloen hormak osomeheak direnez etakapilarrez estalitadaudenez, oxigenoa

(O2)oso erraz igarotzen daairetik odolera; aldi bereankarbono dioxidoa (co2)odoletik airera igarotzenda.


7/29

3. Arnasketa-higidurak

Airea arnasketa-higiduren bidez sartzen eta ateratzen da:arnas hartzearen eta arnas botatzearen bidez.

Arnas hartzean, kutxa torazikoa eta birikak zabaltzen dira,

arnasa arnasbideetan sartzen, eta birikak betetzen ditu.

Arnas botatzean, kutxa toraxikoa uzkurtu eta birikak hustu

egiten dira, airea kanpora ateratzen.

Birikak zabaltzeko eta uzkurtzeko gihar (muskulo) hauek parte

hartzen dute: diafragmak(toraxa eta sabelaldea)eta saihetsarteko giharrek (saihets artean).
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LA7IojU_0WUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LA7IojU_0WUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LA7IojU_0WUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=LA7IojU_0WU


8/29

Arnasa hartzea Arnasa botatzea

Diafragma eta Saihetsarteko giharraklaguntzen dute prozesu honetan


9/29

4. Gas-trukea

Aireak arnasbideak zeharkatzen ditu, eta birika-

albeoloetara iristen da. Aireko oxigenoa odolera

igarotzen da eta karbono dioxidoa, odoletik airera

igarotzen da.

Sudur-hobietatik ateratzen den aireak atmosferako

aireak baino oxigeno gutxiago eta karbono dioxido

gehiago du.
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=d6bnSyk8BrUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=d6bnSyk8BrUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=d6bnSyk8BrUhttp://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=d6bnSyk8BrU


10/29

Iraizketa 1. Iraizketa-prozesua

Hondar-substantziak odoletikkentzeari eta kanporatzeari esatenzaio iraizketa.

Iraitz-aparatuak egiten du funtzio

hori.


11/29

Iraitz- aparatuaIraitz-aparatuak zati hauek ditu.

Giltzurrunak sabelaldeandaude, bizkarrezurraren bialdeetan.

-Gernu-maskurian gordetzenda gernua, kanporatu aurretik.

- Ureterrak bi hodi dira, etagiltzurrunak eta gernu-maskuria lotzen dituzte.

- Gernubidearen bidezateratzen da gernua gernu-maskuritik kanpora.


12/29

Gorputzeko odol guztiagiltzurrunetik pasatzenda.

Odola iragazten ( garbitu) dute, eta hondar-substantziak kentzen dute.

Giltzurrunetan,gernua sortzen da (uraren etahondar substantzien nahastea).

Gernua giltzurrunetatik atera, ureterrak igaroeta maskurira iristen da. Maskurian biltzen da etagernuaren bidez kanporatzen da.


13/29

Giltzurrunek funtzionatzen ez badute, dialisideritzon tratamendu bat egin behar izaten da,odola makina baten bidez eramateko edoaldatzeko.

di i di i k


14/29

Izerdia eta izerdi-gurinak

Izerdia larruazaleko izerdi-gurinetan sortzen da.

Izerdia urez osatuta dago, hondar substantzia gutxi batzuketa gatzaz baita ere.

Izerdiak iraizketa-funtzioan parte hartzen du.


15/29

Izerdia botatzean, gorputzak uragaltzen du, oso garrantzitsua da ur

asko edatea kirola egiten duguneaneta uda denean.


16/29

IRAIZKETA

1..Iraizketa-prosezua:

Hondar-substantziak

odoletik kentzeari eta

kanporatzeari esaten zaio

iraizketa.

Iraitz-aparatuak egiten du

funtzio hori.

2. Iraitz aparatua

Iraitz-aparatuak zati hauek

ditu:giltzurrunak,ureterrak,

gernu-maskuria eta

gernubidea.

Giltzurrunak sabelaldeandaude,bizkarrezurraren bi

aldeetan. Babarrun forma

dute eta gorri ilunak dira.

Gernu-maskurian metatzen

da gernua kanporatu aurretik.

Ureterrak bi hodi dira,etagiltzurrunak eta gernu-

maskuria lotzen dituzte.

Gernubidearen bidez

ateratzen da gernua gernu-

maskuritik.

3. Izerdia eta izerdi-

guruinak

Izerdia larruazaleko izerdi

guruinetan sortzen da.

Izerdi-guruin bakoitzak

globo formako zati bat du

larruazalaren barruan.Globo

formako zati horretatik hodi

bat ateratzen da

kanpoaldera.

Hodi horrek poro bat du

muturrean,eta izerdia poro

horretatik ateratzen da.


17/29

IRAITZ APARATUAREN ESKEMA

iraizketa-aparatua

Zer egiten du? atalak

Hondar sustantziakOdoletik kendu eta

kanporatu

GILTZURRUNAK URETERRAK GERNU-MASKURIAGERNUBIDEA

Babarrun forma dute,eta gorri ilunak dira.

Giltzurrunak etagernu-maskurianlotzen dituzte.

Metatzen da gernua,kanporatu aurretik

Ateratzen da gernuagernu-maskuritik

Kanpora.


18/29

ZIRKULAZIO

APARATUA Hauek osatzen

dute: odolak, odol-hodiek etabihotzak.


19/29

Odola

Odola gorputzeko

ehun likido bat da. Gorputzeko zelula

guztietara iristen da,eta mantenugaiak,oxigenoa,karbono dioxidoa etahondar-substantziak

garraiatzen ditu.


20/29

Odola, odol-zelulaz osatuta dago bakoitzak funtziobat du:

Globulu gorriak ugarienak dira. Oxigenoagarraiatzen dute, eta kolore gorrikoak dira.

- Globulu zuriak gaixotasun askotatik babesten

gaituzte.- Plaketak zelula zatiak dira, eta odol-hodiak ixtendituzte, zauriak egitean. Odol-hodiak plaketenbidez ixteko prozesuari gatzapen esaten zaio.


21/29

Odol-hodiak

Odol-hodiak tutu modukoak dira, eta odola hodi horietanzehar ibiltzen da. Hiru motatako odol-hodiak daude:

- Arteriak pareta lodienak dituzten odol-hodiak dira.Bihotzetik ateratzen den odola eramaten dute. Gero etaarteria meheagotan adarkatzen dira.

- Zainak odola bihotzera eramaten duten odol hodiak dira.

- Kapilarrak odol-hodi meheenak dira. Arteriak eta zainaklotzen dituzte, odola hodi horietan zehar ibiltzen daorganoen barruan.
http://3.bp.blogspot.com/-rW6hG08H2j4/UHwVQ5EupuI/AAAAAAAAA1s/dQ97aDXaCNM/s1600/12.bmphttp://3.bp.blogspot.com/-rW6hG08H2j4/UHwVQ5EupuI/AAAAAAAAA1s/dQ97aDXaCNM/s1600/12.bmp


22/29

Bihotza

Bihotza pareta gihartsuko organo bat da. Odola bultzatzendu, gorputz osoan zehar zirkulatzeko. Gelditu gabe egitenditu taupadak bizitza osoan. Bihotza kutxa torazikoan dago,biriken artean, ezkerreko aldean.

Bitan banatuta dago. Eskuineko eta ezkerreko zatia. Zatibakoitzak bi barrunbe ditu:aurikula eta bentrikulua. Zainakaurikulara iristen dira, eta arteriak bentrikulutik ateratzen

dira.

Alde bakoitzeko aurikula balbula baten bidez komunikatzenda alde horretako bentrikuluekin. Balbula horien bidez,odola aurikuluetatik bentrikulutara joaten da.


23/29
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=tHsdOTVDHG4


24/29

ODOLAREN ZIRKULAZIOAOdolak odol-hodien bidez gorputzean zehar egiten duen ibilbideari esaten zaio

ZIRKULAZIOA., bihotzak bultzatuta egiten du.

Bihotza taupadak egiten aritzen da etengabe, taupadek bi fase dituzte:

- Sistolea

- Diastolea

Sistolea eta diastolea, zaila da azaltzea, adibidez, sukaldeko baieta bati ura

kentzeko estutzen denean bezala ponpatzen du bihotzak odola sistolean, indar

oso handiz, eta erlaxazio aktiboa egiten du odola bueltan xurgatzeko.

Odolak bi ibilbide edgiten ditu gorputzean birikietako zirkulazioa eta zirkulazio

orokorra.


25/29

Birikietako zirkulazioa

Birikietako zirkulazioa esaten zaio odolak birikietara iristeko egiten duen ibilbideari.

Birikietako zirkulazioa, odolak oxigenoa hartu eta karbono dioxidoa kanporatzen du.

Prozesu horrek urrats hauek ditu:

1. Odola eskuineko bentrikulutik ateratzen da, birika-arterien bidez.

2. Biriketan zehar igarotzena, oxigenoa hartzen du.

3.Oxigenatutako odola ezkerreko aurikulara itzultzen da, birika-zainen bidez
http://2.bp.blogspot.com/-FT0hqaup0Kk/UIUDJWr8PLI/AAAAAAAAA2g/_ppXcQM9hwY/s1600/enfermedad-pulmonar.jpg


26/29

Zirkulazio orokorra

Zirkulazio orokorra odolak egiten duen ibilbideari esaten zaio, eta urrats

hauek ditu.

- Odola aorta arteriaren bidez ateratzen da ezkerreko bentriukulutik.

- Oxigenoa eta zenbait mantenugai eramaten ditu gorputzeko organoetara.

- Kaba zainen bidez itzultzen da eskuineko aurikulara.


27/29

ZIRKULAZIO-APARATUA

1. Odola

Odola gorputzeko ehunbat da, ehun likidobakarra. Zelulaguztietara joaten da.

Mantenugaiak, oxigenoa,karbono dioxidoa etahondar-substantziakgarraiatzen ditu. Plasmaizeneko eta hainbatmotatako zelulaz osatutadago: Globulo gorriak,globulo zuriak etaplaketak.

2. Odol-hodiak

Odol hodiak tutumodukoak dira eta odolaibiltzen da bertatik.

Hiru motatako odol hodiak daude:

Arteriak, zainak etakapilarrak.

3. Bihotza

Bihotza paretagihartsuko organo bat da.

Bihotza bitan banatutadago.

Zati bakoitzak bibarrunde ditu:

Aurikula eta bentrikula.


28/29

ODOLAREN ZIRKULAZIOA

1. Zer da zirkulazioa

Odola odol-hodian dagoeta beti gorputzetikmugitzen da.

SISTOLEA:Uzkurdura-

fasea da. Uzkurtzendenean odolakanporatzen da.

DIASTOLEA:Erlaxio-fasea da. Erlaxatzendenean odola sartzenzaio bihotzari.

2. Biriketakozirkulazioa

Biriketako zirkulazioaodola biriketara iristekoegiten duen ibilbideari

esaten zaio.Birika arterietan zehar

bultzatzen du odola.

3. Zirkulazioorokorra

Zirkulazio orokorraesaten zaio odolakgorputzeko toki

guztietara egiten duenibilbideari. Odolakibilbidean oxigenoaeramaten du. Oxigenoaduen odola ezkerrekoaurikulatik ezkerrekobentrikulura joaten da.

Aorta arteriaren bidezezkerreko bentrikuluauzkurtu egiten da etakanporatzen dabihotzetik. Aortak geroeta meheago egiten da etagorputz osora iristen da.


29/29

.

Vernica Ruesga

NUTRIZIOA 2

Documents

Transcript of NUTRIZIOA 2