Napoleon, Berrezarkuntza eta Iraultza Liberalak

IES MUNGIA BHIDBH 4. maila Irakaslea: Marije AGUILLO

DBH 4. maila - Marije Aguillo

NAPOLEONNAPOLEON • Ajaccio (Korsika) 1769 – Sta. Elena 1821.• Oso ona izan zen matematiketan .• Gaztaro iraultzaile nazionalista.• Korsikatik ihes egin behar izan zuen.• Tolon-eko setioan estrategia bikaina eta garaipena

lortzearen ondorioz Brigada-Jeneral izatera heldu zen.• Josefina (Direktioroko Barrasen amorante izana) ezagutu

eta ezkondu zuen.• Italiako ejerzitoaren jenerala (1796). Jeneral eta estratega

bikaina: garaipen pilo bat.• 1798.an Direktoriok, beldurtuta, Egiptora bidali zuen.• Frantziako politika nahasia.• Egipto utzi eta Parisera joan zen boterea hartzeko nahian.

. DBH 4. maila - Marije Aguillo

Brumarioko 18.ren estatu-kolpea Brumarioko 18.ren estatu-kolpea (1799)(1799)

• Direktorioren gobernu-ahulezia aprobetxatuz estatu kolpea eman zuen

• Ejerzito eta herriaren sustapena izan zuen.

• Gobernua Saint Cloud-en zegoen bitartean Napoleonek bahitu zuen.

• Kontsulegoa hasten da.• Helburua ustelkeriaren

kontra borrokatzea.

Egile anonimoaren koadroa. 18. Brumarioko ekintzak adierazten ditu.


http://2.bp.blogspot.com/-SmbdBcnQ0EM/ToUCgOAkDpI/AAAAAAAAAZU/9O2ndV7yd-0/s1600/Brumario18-1799.jpg

NAPOLEON NAPOLEON KONTSULAKONTSULA

• 1800.eko Konstituzioa– Botere pertsonala.

• Zentsura ezarri zuen.• Sufragio zentsatario.• Estatu-adminisitrazioa berrantolatu

– Departamentuak– Prefektoak

• Zerga sistema unibertsala ezarri zuen.• Iraultzaren ekarpenak finkatu zituen:

Kode Zibila, berdintasuna. • Finantzak berrantolatu zituen.• 1800 Frantziako Bankua sortu zuen.• Heziketa berrantolatu eta hobetu: lizeoak

sortu zituen.• 1801.ean Konkordatoa Elizarekin.


http://es.wikipedia.org/wiki/Archivo:Napoleon_in_His_Study.jpg

Konstituzioaren ezaugarriak:Konstituzioaren ezaugarriak:– Iraultzaren printzipio nagusiak finkatzen dira

• Etxebizitzaren bortxaezintasuna• Emigratuen legeen atzeraezintasuna• Senatu kontserbadorea, Batzar legegilea eta

Tribunatua• Estatu burua: Napoleonen (kontsul lehena)

– Magistratuak eta Kontseiluaren kideak izenda ditzake– Botere legegilea ere dauka– Sufragio unibertsala (komedia)

» Hiritarrek udal-handikiak aukeratzen zituzten» Udal handikiek departamentuen handikiak» Departamentuen handikiek nazio-handikiak


Gizartearen antolamenduaGizartearen antolamendua

• Goi burgesia klase burua izango da

• Funtzionarioa izatea irekia hiritar guztientzat

• Frantsesen anbizioa sustatzeko “Ohore Legioa” sortzen da.


Kode Zibila (1804)Kode Zibila (1804)– Frantziar zuzenbidea batzea nahi

zuen– Norbanakoaren askatasuna– Lan askatasuna– Kontzientzia askatasuna– Estatu-laizismoa– Ezin bortxatuzko Jabegoa– Erregistro zibila (Elizatik bereiztuta)– Ezkontza zibila eta dibortzioa– Merkataritza kodea– Familia-buruaren “patria potestas”


Kanpoko politika

• Europako monarkien kontrako borroka.

• Politika espantsionista

NAPOLEON NAPOLEON KONTSULAKONTSULA


Europa Napoleonen garaian Europa Napoleonen garaian


Napoleonen agintaldiaNapoleonen agintaldia


1799, 1801, 1802, 1804, 1805, 1806 1808 1812, 1813 1814, 1815 1821

Estatu Enperadorea -Espainiako Espainiatik Kolpe koroatu inbasioa atera Brumario 18 Waterloo Bizitza Blokeo porrota osorako kontsula kontinentala

Konkordatoa Trafalgarren Errusiako Hil zen Ellizarekin Ingalaterraren inbasioa Sta. Helenan garaipena

Kode Zibila Leipzigporrota

Kontsulatua

Inperioa

Ehun egunen Inperioa

NAPOLEONEK BERE BURUAN BERAK KOROA EZARRI ZUEN AITA SANTUAREN AURREANDBH 4. maila - Marije Aguillo

NAPOLEON NAPOLEON ENPERADOREAENPERADOREA

El juramento en cuestión fue este:

Juro mantener la integridad del territorio de la

República, respetar las leyes del Concordato y la

libertad de culto; respetar y hacer respetar la

igualdad de los derechos, la libertad política y civil,

la irrevocabilidad de las ventas de los bienes

nacionales; no aumentar ningún impuesto, no

establecer ningún impuesto más que en virtud de la

ley; mantener la institución de la Legión de honor;

gobernar con el sólo objetivo del interés, la felicidad

y la gloria del pueblo francés.


http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Firma_Napole%C3%B3n_Bonaparte.svg

I INPERIOAI INPERIOA

Barruko politika

• Errepresioa oposizioaren kontra.

• Botere pertsonalaren indartzea.

Kanpoko politika

• 1806 Ingalaterraren kontrako

blokeoa (Berlingo Dekretoa) Edozein herrik ezin du Britania Handiarekin merkataritza eginIngalaterratik zetozen edozein merkantzia konsfikatzen da.

• 1808: Espainiako inbasioa• 1812: Errusiako inbasioa• Blokeoaren kontra joateagatik

• 1813: Espainiako gerra galdu zuen• 1814: Abdikazioa, Errusiako tsar

eta Austriako enperadorea Parisen

sartu ziren.• Elba uhartetik ihes egin zuen•1815: Ehun egunetako erreinaldia.• Waterloo porrota


ERRUSIAREN INBASIOAERRUSIAREN INBASIOA

• Errusiaren manufaktura kapazitate eskasa

• Blokeoa utzi zuen• Frantziarentzat inbasiaoren

zergatia• Napoleonen ejerzitoa 691.500

soldaduak ziren– 400.000 frantsesak

• Errusiako estrategia– Lur erreta

• Napoleonen ejerzitoaren ahulezia• Erretiratu behar


Napoleonen kontrako koalizioaNapoleonen kontrako koalizioa• Austria, Errusia eta Prusia • Leipzing porrota 1813• Enperadorearen

abdikazioa• Aliatuek Elba uhartera

eraman zuten• Ihez egin zuen eta 100

eguneko inperioa izan zen• Waterloo porrota (1815)


Napoleonen gerren ondorioakNapoleonen gerren ondorioak

• Grande Armée-aren eragina– Milaka soldaduek Europatik iraultzaren printzipioak

zabaldu zituzten • Berdintasun juridikoa eta politikoa• Kode zibila

– Morrointza deuseztatzen da– Karrerak talenturari irekitzen dira.

• Bi blokeen arteko gerra (Frantzia – Britania Handia)– Gerra mundu eskalan: Amerikaraino heldu zen

• EEBBek Louisiana erosi zuten• Espainiako kolonien independentzia


Napoleonen agintearen ondorioakNapoleonen agintearen ondorioak

• Alde ekonomikoak• Frantziako eta Europako industria garatzea

• Alde politikoak– Ideia liberalak zabaltzea.– Alemaniaren lurraldea berrantolatu

• Sakro Inperio Germaniarraren ordez Rin Konfederazioa antolatu• Poloniako Dukerria sortu

– Estatu zentralizatuen sorrera– Estatuko hezkuntza Europatik– Nazionalismoen sentimenduak areagotzea


WaterlooWaterloo


Leipzing galera ostean Ingelesek Elba uhartean kartzelatu zuten Napoleon. Honek ihes egin zuen eta 100 egun agintaldia izan zuen gerra jarraitzen bere azken galera arte. Orduan Sta. Elena uhartera eraman zuten.

NAPOLEONNAPOLEONGAINDITUTAGAINDITUTA

• Santa Elena uhartera bidali zuten ingelesek

• Han 1821-5-5 hil zen 51 urte zituela.


Napoleonen Napoleonen HilobiaHilobia

PANTEON DE LOS INVÁLIDOS (PARIS)


BERREZARKUNTZABERREZARKUNTZAVIENAKO KONGRESUAVIENAKO KONGRESUA

(1814-1815)(1814-1815)EtaEta

IRAULTZA LIBERALEEN IRAULTZA LIBERALEEN GARAIAGARAIA


VIENAKO KONGRESUAVIENAKO KONGRESUA(1814-1815)(1814-1815)

• Potentzia garaileek, (Erresuma Batua, Austria, Prusia eta Errusia), antolatu zuten.

• Helburuak:– Absolutismoa berrezartzea– Legitimismoa “– Europako mapa berrantolatzea– Iraultza ekiditzea

• Baliabideak:– Aliantzak– Kongresuak


Aliantza SantuaAliantza Santua• Indarrean zegoen lurraldetasun egoera mantentzeko

konpromisua.

• Behaketa indartzea iraultzen printzipioak antzemateko.

• Noizean behin kongresuak antolatzea amankomuneko politikak antolatzeko.

• Indar armatua prest edukitzea behar denean parte hartzeko.


Errusiako, Prusiako eta Austriako erregeek Aliantza Santua eratu zuten Monarkiak liberaleen erasoen kontra defendatzeko

Europa 1815.eanEuropa 1815.ean


PRUSIA ERRUSIA BRITANIA HANDIA etaAUSTRIA: Azken hau Metternich-ek errepre-

sentatuta, eta Kongresuaren sustatzailea

BERREZARKUNTZA

Vienako kongresua(1814-1815)

HELBURUA

PROTAGONISTAK

Frantzian Borboien berrezarkuntza

Frantziako Iraultza baina lehenagoko erregimena berrezartzea

Napoleon gainditu zuten potentziak

EMAITZAK

Mapa berria

Dinastien eta erregeen legitimitatea

Aliantza Santua: Austria, Prusia eta Errusia, Iraualtza liberaleen kontra

IDEOLOGIANazionalismo eta liberalismoaren aurka

Aintzinako Erregimenaren aldeKontserbadorea

Aliantza Laukoitza: Austria, Prusia eta Errusia, eta Erresuma B, ezarritako ordena defendatzeko eta nazioarteko gaiak diplomaziaren bidez jorratzeko.


BERREZARKUNTZA GARAIABERREZARKUNTZA GARAIA• Luis XVIII.ak Frantzian “Zinpeturiko Gutuna”

ezarri zuen.

– Jainkoak ezarritako betebeharra zuen.– Erregea sakratua eta ikutuezina– Botere legegilea kontrolatzen zuen– Sufragio zentsatarioa

– Zentsura

• Liberalismo zapalketa Europa osoan• Liberalak klandestinitatean, sozietate sekretuak.

Luis XVIII.a


Iraultza liberaleen GaraiaIraultza liberaleen GaraiaLiberalismoaren funtsezko printzipioak • Banakakoen askatasunen eta eskubideen defentsa. • Biztanle guztien berdintasuna legearen aurrean. • Subiranotasun nazionala, Konstituzioa funtsezko legea

guztion gainetik . • Botereen banaketa, Montesquieu-ren teoria jarraituz• Kudeaketa publikoaren kontrola, publizitatea eta prentsa-

askatasunaren bitartez.


Liberalismoaren printzipioen aurrean Europako Liberalismoaren printzipioen aurrean Europako estatuen errealitateaestatuen errealitatea

• Aintzinako Erregimenaren indarrak, boterean mantentzea nahi dutenak, eta burgesiak lideratzen duen indar berrien arteko tentsioak.

• Industrializazio prozezuak sortutako aldaketa ekonomikoak. Aldaketa hauek esstatuen egitura ekonomiko eta sozialak joaten ziren aldatzen eta langileen mugimenduan itzelezko garrantzia izango dute.

• Laburbilduz, berrezarkuntza garaiko europar liberalismoak huurrengo ezaugarri zituen:

- Erregimen politiko: Monarkia Parlamentarioa- Konstituzio idatzita– Alderdi politikoak eta sufragio zentsatarioa– Lege berdintasuna– Zentsura eta askatasun murriztuak– Herrien zapalkuntza– Ezberdintasun sozialak


Nazionalismoaren sorreraNazionalismoaren sorrera• Aintzinako Erregimen garaian nazionalismoa estatuen dinastiarekin

identifikaktzen zen.• Frantziako Iraultzak eta Napoleonen inbasioek herrien lotura tradizionalak

apurtzean herrien nazionalismoa sortarazi zuten.Nazionalismo demokratikoa.• Frantziar nazionalismoa: estatu batean eta lege sistema baten menpe bizi

direnek nazioa osatzen dute.• Mazzini (1805-1872) Estatu berria herriaren borondateak sortaraziko zuen.

Subiranotasun nazionalean sinesten zuen

Nazionalismo kontserbadorea edo organikoa• Etnia, hizkuntza eta ohituren araberako komunitateek eratuko dute herrien

mugak. Nazioa, historiaren emaitza eta organo bat bezala ikusten dute.• Hegel, (1770-1831), Herder, Fichte . Komunitatea gizabanakoen multzo

bateratutzat errekonozitzen zuten. Berarentzat nazioek helburu historikoa zuten eta gizabanakoen gainean zeuden.


NazionalismoaNazionalismoa

Nazionalistek hurrengoa bultzatzen zuten Vienako Kongresuan berreraikitako maparen kontra:

– Estatu ezberdinetan banatutako erkidego nazionalen batasuna. (nazionalismo zentripetoa).

– Estatu multinazionalek azpiratutako herrien independentzia, Austriar Inperioa edo turkiar otomandarra bezala (nazionalismo zentrifugoa). Garibaldi


1820ko iraultzak:

- Espainian (Riegoren altxamendua), Portugalen, Napolin eta Piamonten altxamendu nazionalistak.

- Aliantza Santuak Espainian parte hartu zuen Riegoren altxamendua zapaltzeko (1823)

- 1821 Grezian, turkiarren kontra- 1831. ean Greziaren

independentzia


1830.Eko Iraultzak1830.Eko Iraultzak• Liberalak boterea eskuratzeko nahian• Frantzian hasten da Carlos X.ren kontra

(uztaileko iraultza)• Orleans-eko Luis Feliperekin monarkia

konstituzionala.• Belgika Holandatik independizatu zen.• Espainian eta Portugalen gobernu libe

ralak.• Pixkanaka liberalismoa agintean zegoena

kontserbadore bihurtu– Sufragio zentsatarioa

• Botere ekonomikoa zutenek bakarrik boto-

eskubidea zuten


1848.Eko Bolada 1848.Eko Bolada IraultzaileaIraultzailea

Manifestaldia Bucarest-en Milan (martxoko 5 eguanak) Praga

Berlin


1848.Eko 1848.Eko IraultzaIraultza

• Orain arte ilustratuel antolatu zituzten iraultzak, orain langileen sindikatuek izango dute protagonismoa• Helburua: Benetako demokrazioa lortzea, sufragio nazionalatik sufragio popularrara joaten.• Krisi ekonomiko larria

– 1845-46 nekazaritza krisia (lehorketa, patataren gaixotasuna,…)– Prezioen %50ª. Igotzen dira– Industria textil asko ixten dira– Burtsa krisia

• Orleanseko Luis Feliperen kontrako kritika gogorrak• Klase eratainen protestak (otsailaren 23an)

– Errepresio gogorra– Otsailaren 24.an herria Tulleriasera joaten da. – Luis Felipek ihes egiten du

• Apirilaren 23an sufragio unibertsalaren bitarteko ahuteskundeak.• Errepublikar kontserbadoreek irabazten dute

– Luis Napoleon presidente aukeratzen dute (zergatik?)– Burgesiak proletalgoaren eraginari beldur diolako


“Herrien udaberria”, bolada iraultzaile hau Errestaurazioa eta Metternich-en sistemaren kontra joan zen. IZAERA: Langileen mugimendua eta mugimendu nazionalista.1848

HERRIALDEAK

LF Orleans

Napoleon III

Mazzini

FRANTZIA

EUROPATIK HEDATU ZEN

• Luis Felipek bilkura politikoak debekatu zituen• Otsailaren iraultza: erregea Ingalaterrara ihes egin zuen.• II Errepublika aldarrikatzen du Lamartinek : 10 ordulo laneguna ezarri,• Abenduan Napoleon presidente hautatua izan zen• Erradikalismoaren beldur burgesiak iraultza zapaldu eta liberalismoa

kontserbadorea ezarri zuen.

Alderdiak: Errepublikar moderatuak (Orleansekoak) Monarkikoak (eskumakoak) Demokratak eta sozialistak (Blanc)

Austriar inperio osotik , Italiatik, Prusiatik

TESTUINGURU Politiko, ekonomiko

eta Soziala

Kapitalismo eta finantzen garapena.Burgesia, eta klase ertainen garapenaLangile mugimenduaren garapena eta klase kontzientziaren eraketa1848-02- Karl Marxek “Manifestu Komunista” aldarrikatu zuen

KRISI KOINTURALANekazaritza krisiaKrisi industriala: industria eta merkataritza kiebrak. Frantzian merkatariek tailer handiak ireki zituzten: tailer txikien porrota.

ONDORIOAK

•Ideia liberalak Mendebaldeko Europako herrialde gehienetan ezarri ziren.•Burgesia ertainak proletalgoarekin aliantza utzi zuen. •Goi burgesiarekin aliantza•Proletalgoa klase-kontzientzia hartzen hasi zen.•Demokratizazioa (sugrafio unibertsala )•Langileak pixkanaka politikan sartzea.


Bolada iraultzaileen OndorioakBolada iraultzaileen Ondorioak• Belgika eta Greziaren askatasuna (1820-1830 ziklooetan)• 1848• Italia eta Alemaniako nazionalistek ez zuten arrakastarik eta bi hamarkada

itxaron behar izan zuten.• Austriar-hungarriak inperioak bere nagusitasunarekin jarraitu zuen.• Hainbeste lekutan feudalismoa ezabatu zen.• Alemanian estatu gehienetan konstituzio bat ezarri eta neurri askatzaileak hartu zituzten.• Frantzian II. Errepublikatik II. Inperiora pasatu ziren Luis Napoleonekin.• Gizarte sektor galtzaileak langileak ziren. Hemendik aurrera proletalgoa eta burgesia gero eta urrunago izango dira.• Porrotaren zergatiak burgesiaren beldurra.


Napoleon, Berrezarkuntza eta Iraultza Liberalak

Education

Transcript of Napoleon, Berrezarkuntza eta Iraultza Liberalak