Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

24
Errusiar Iraultza Lehen benetako iraultza

Transcript of Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Page 1: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Errusiar Iraultza

Lehen benetako iraultza

Page 2: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Gertakizun sozial garrantzitsuena

• Hainbat historialariren esanetan, Urriko Iraultza gizakiaren historian gertaturiko gertakizun sozialik garrantzitsuena izan zen.

• Gertakizun honek aldaketa asko ekarri zituen. Ordura arte, iraultza guztiak politikoak izan ziren.

• Baina, iraultza honek, giza esklabutza eta zapalkuntza ere suntsitu zituen.

Page 3: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Ganorazko bizi baldintzak

• Espiritualki hitz eginaz, Errusiar Iraultzak esperantza eta are garrantzitsuagoak direnak: giza duintasuna lortu zuen, anaitasuna eta beste lurraldeetako langileriarentzat esperantza eskuratu zituen.

Page 4: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Errusiaren egoera• Europa osoak aurrerapenak egin nahi zituen

eta bertako lurraldeak euren artean borrokan zebiltzan Afrika menperatzeko asmoz.

• Baina, Errusia Erdi Aroan balego bezala bizi zen: feudalismoan.

• Ondorioz, herritar guztiak oso txiroak ziren eta esklabuak balira bezala bizi ziren, Tsarra (erregearen antzeko zerbait) eta beste noble gutxi batzuk herritarren bizitzen jabe balira bezala bizi ziren bitartean.

Page 5: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Errusia-Japonia guda

• Japoniarrak osasuntsu mantentzen ziren.

• Europarren antzeko armak zituzten eta oso flota modernoa zuten.

• Frantziarrek eta Alemaniarrek entrenatu zituzten.

• Errusiarrek arazo asko izan zituzten.

• Soldaduak ez zeuden prestatuta eta pisu asko garraiatu behar izaten zuten.

• 43km egin behar zituzten oinez izotzean zehar oso arma gutxirekin.

Page 6: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

• Noski, Japoniarrek irabazi zuten eta Errusiarrek lur-eremu batzuk eman behar izan zizkieten.

• 1905ean, Errusiaren egoera are latzagoa bilakatu zen.

Page 7: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Larunbat Odoltsua (1905)

• 20. mendearen hasieran, industrian lan egiten zutenak 11 orduz aritzen ziren lanean.

• Langileen osasun-egoera benetan kaxkarra zen ez baitzuten jatekorik eta gosez akabatzen ari ziren.

• Egoera gainditzeko, Aita George Gaponek Errusiako Langileen Asanblada osatu zuen.

Page 8: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

• 1904an, prezioek izugarrizko gorakada izan zuten. Hori zela medio, 110 000 langilek greba egin zuten St. Petersburgen, beste biderik ez zegoenez.

• Egoera lasaitzeko asmoz, George Gaponek langileen eskaerak bildu eta jaso zituen Nicholas II tsarrari emateko.

• Manifestazio bat egitea erabaki zuten, beraien nahiak kontuan hartuak izan ez zirelako.

• Biktima kopurua 1000 hildako langile eta beste 1000 hildako izan ziren.

• Baina, ez hori bakarrik, Nicholasek manifestazioa antolatu zuten langile sindikatuak eliminatu eta hauen liderrak erbesteratu zituen.

Page 9: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Beste saiakera bat• 1905eko martxoan, langileek zapalkuntzaren

aurka borrokatzea erabaki zuten sufragio unibertsala eta asanblada hautesle bat eskatuz.

• Lurrak okupatzen, uztak konfiskatzen, grebak egiten…hasi ziren.

• Orduan, Nicholas zerbait gaizki zihoala sumatzen hasi zen eta Duma (ezertarako balio izan ez zuen hauteskunde faltsu) bat deitzea erabaki zuen.

• Boltxekikeek (langile iraultzaileak) eta Trotskyren (politikari sobietarra) taldeak boikota deitu zuten.

Page 10: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Potemkin korazatuaren altxamendua

• Potemkinren korazatua Errusiaren Itsaso Beltzeko flotaren zati zen.

• Langileak oso egoera txarrean zeuden. Beraz, usteldutako haragia jatera behartu nahi izan zituztenean, ofizial zapaltzaileen aurkako altxamendu bat hasi zuten.

• Ofizial batzuk akabatu zituzten (eta beste batzuk atxilotu), haragia egoera onean zegoela esan zuen sendagilea eta Evgeny Golikov kapitaina, esaterako.

• Marinelek bandera gorria altxatu zuten.• Gertakizun honek eman zion hasiera 1917ko

iraultzari.

Page 11: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Sobieta

• Urrian, lehen Sobieta sortu zen. Sobieta greba batzordea zen.

• Berehala, lurraldea mobilizatzen hasi zen eta Tsarrak konstituzioaren aldaketarekin erantzun zuen.

• Burgesia iraultzaren aurkako gudu-zelaira deitzen zuelarik.

Page 12: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Sobietaren desagerpena

• Hilabete beranduago, León Trotsky Petrogradeko Sobietaren lehendakaritzat hautatu zuten.

• Sobietak langileriari greba deialdia egin zion. Baina, 13 egun Moskun borrokan egon ostean, sobieta desegin egin zen.

Page 13: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Duma hauteskundeak

• 1912ko Duma hauteskundeetan, Boltxebikeek boto kopuru handia jaso zuten. Horrek, langileen atzerapenaren amaiera suposatzen zuen.

Page 14: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Tsarraren gainbehera

• Tsarraren aurkako iraultzak hasi ziren eta herritarrek “ogia eta bakea” eskatzen zuten.

• Tsarraren soldaduak langileekin bateratzean, Tsarraren gainbehera iritsi zen.

• Sobietak berriz elkartu ziren.

Page 15: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Berriro ere, burgesiak boterea lortzen du

• Tsarra erortzean, behin-behineko gobernua jarri zen.

• Baina, gobernu hori, burgesiarena zen.• Stalin eta Kamenev Boltxebikeen

zuzendariak ziren eta behin-behineko gobernuarekin bat zetozen.

• San Petersburgen, behin-behineko gobernuaren aurkako eraso bortitzak zeuden.

Page 16: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Leninen itzulera

• Lenin (Boltxebikeen lider garrantzitsu bat) erbestetik itzultzean, Sobietek botere osoa lortzea nahi zuen eta behin-behineko gobernua baztertzea.

• Trotsky bat zetorren Leninekin.

Page 17: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Ogia, bakea eta lurra

• Beste behin-behineko gobernu bat osatu zen eta Mentxebikeek hartu zuten boterea.

• Herritarrek, “ogia, bakea eta lurra” eskatzen zuten Boltxebikeek esan bezala.

• Herritarrek burgesia baztertu eta botere guztia Sobietena izatea nahi zuten.

Page 18: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Boltxebikeak gobernuan

• Hirugarren behin-behineko gobernuko lehendakaria Kerensky zen.

• Boltxebikeak atxilotu zituen eta Leninek ezkutatu egin behar izan zuen.

• Bueltatzean, herritarren gehiengoa beraiekin ados zegoenez, gobernura iristea lortu zuten.

Page 19: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Aurrerapenak eginez

• Aldaketa batzuk egin zituzten eta langileentzako aurrerapenak.

• Gudetatik irten ziren, jadanik, jende-kopuru ikaragarria hil zelako.

• Bankuak nazionalizatu zituzten, dena denen artean banatzeko.

Page 20: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Gerrate zibila

• Komunismoaren gerra hasi zen.

• Tsarra akabatua izan zen.

• Diru guztia armetan inbertitu zuten Gorriak (langileak) defendatzeko.

• Beste lurraldeetan, boteredunek ez zuten langileek boterea hartzerik nahi eta Gorrien aurka egin zuten Tsarraren alde. Hauek, Zuriak ziren.

Page 21: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Egoera ekonomiko guztiz larria

• Diru guztia Gorrien armetarako erabiltzen zen.

• Gerra zibila amaitzean, lurralde osoa ekonomikoki suntsituta zegoen.

• Jendea hain gose zen, non kanibalismoa agertu baitzen.

Page 22: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Leninen heriotza

• Lenin, nerbio-sistemako palisi batengatik, hiltzean, Stalinek hartu zuen boterea.

• Leninek bazekien langileekin konpontzen. Bazekien masak konbentzitzen, baina, Stalin basatiegia zen, Leninek hil aurretik esan bezala.

Page 23: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Rasputin: Errusiaren deabruzko geinua

• Botere psikikoak zituen gizon analfabeto bat zen. Bere botereen bidez, Tsarra kanpoan zegoenean bere ordez jartzen zena bilakatu zen.

• Hemofiliko bat senda zezakeen.

• Gorteko emakume guztiek miresten zuten, Tsarinak bereziki.

• Yussupov printzeak akabatu zuen.

Page 24: Errusiar Iraultza: lehen benetako iraultza

Rasputinen profezia

• Behin, bera hil ondorengo seigarren astean Tsarraren bizitza arriskuan egongo zela esan zuen.

• Hil ostean, bi hilabete baino lehenago, Alexis Nicholayevitch oso gaixo jarri zen.

• Ondoren, Tsarrak abdikatu egin zuen.

• Azkenik, Tsarra eta bere familia kartzelaratuak izan ziren.