IES MUNGIA BHIGIZARTE 4. mailaIrakaslea: Marije AGUILLO

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Bigarren Industria Iraultza

Ezaugarriak Burdina Altzairuagatik ordezkatuta Ikatza eta lurrina, petrolioa eta elektrizitateagatik

ordezkatuta Zientziak gero eta aplikazio gehiago zuen teknikan Kapitalismo antolakuntza-forma berriak Inperialismoa Makinismoa Industria handiak

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

2. Industria Iraultza

1850-1870 bitartean hasten da Aldaketa teknologikoak Industria sektore berriak:

Elektrizitatea Automobilgintza Kimika

Industria potentzia berriak Alemania Herbeheerak Japonia EEBB

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Eztanda motorra

Metalen industriak Burdinak oso garrantzitsua izaten jarraitzen du,

orain aplikazio berriak Eraikuntzan (etxe-orratzetan, zubietan,…) Armamentoan

Kobrea eta aluminioa gero eta garrantzia gehiago

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Industria kimiko modernoaIzugarrizko hazkundea izango du produkzio arlo ia guztietan irtenbideak aurkitzen:

Soda kaustikoa, Solvay-k aurkitu zuen Koloratzaile artifizialak, benzol- , ikatza- eta alkitranatik

lortuko dira Ehungitzarako oso garrantzitsua zen.

Lehergai berriak Nitiroglicerina Dinamita, Nobel 1866

- Aplikazio asko mehagintzan eta lan publikoetan

Ongarri kimikoak.

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Zientziaren garapena Zientziaren esparrua dibertsifikatu egin zen Biologian

Zelula-banaketa ezagutu zen Kromosomak Ch. Darwin: Espezien sorburua.

Medikuntzaren aurrerapenak: Asepsia Anestesia Robert Koch (1843-1910) tuberkulosia eta kolera

sortzen duten baziloak Louis Pasteur (1822-1895) hartzidura eta pasteurizazioa

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Bigarren Industria Iraultzaren asmakuntzak

1861 Labe electrikoa, Siemens 1864 Sosa kaustikoa 1867 Dinamita, Nobel 1867 Dinamoa, Siemens 1867 Dinamoa, Siemens 1876 Telefonoa, Bell 1877 Fonografoa, Edison 1879 lanpara elektrikoa. Hirien argindarra T. Edison 1876 Telefonoa, Bell 1879 Tren makina elektrikoa, Siemens 1884 Eztanda motorea, Daimler. 1885 Kautxu neumatikoa, Dunlop. 1893 Diesel motorra, Diesel. 1897 Haririk gabeko telegrafoa, Marconi 1903 Aeroplanoa Wright

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

ONDORIO EKONOMIKOAK

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

•Kapitalismo industriala eta finantzarioa

•Inbertsio handiak

•Banketxe espezialituak sortu ziren.

•Kapital pilaketa erraldoiak negozio-sozietate berriak sortu zituen:

- sozietate komanditarioak

- sozietate anonimoak: akziodunak

- Monopolioa, Trus, Cartel, Holding.

•Burtsa (Londres 1812, Paris 1816,...)

•Kapitalismo garapenak kolonialismo inperialista bultzatu zuen

Produkzio sistema berriak Taylorismoa

Helburua: produktibitatea handitzea. Jarduera konplexuak jarduera sinple- etan deskonposatzen ziren. Langile bakoitza jarduera batean espezializatzen zen Baliabideak, denbora eta mugimenduak neurtzen eta egokitzen ziren.

Fordismoa Lanaren antolamendu oso espezializatua. Montaje-katea

-Makina eta langile asko

Makinaria oso espezializatua.

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Ekonomia berria Garapen industrial eta ekonomiko oso ezberdinak herrialdez herrialde Nazioarteko lan banaketa

Mundu garatua Garapen bidean dauden herrialdeak

Lehenengo krisi ekonomikoa 1830 eta 1840 bitartean gainprodukzio krisia Langabezia zabaldu zen, kontsumoa jaitsi zen Landan uzta txarrak

- Jakien prezioen gorakada

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

INDUSTRIA IRAULTZAREN ONDORIO SOZIALAK

Gizarte Banaketa berrria: klase-gizartea

Klase ertainen garrantzia (behe-burgesia)

Goi burgesia industrialaren nagusitasuna

Proletalgoa klase berria

Lan eta bizi-baldintza izugarriak proletarioentzat

Esplotazio ikaragarria

Langileen mugimenduak: Ludismoa, Trade-

Unions, Kartismoa (mugimendu politikoa).

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Emakumeen eta umeen lanak ondorio sozialak erakarriko zituen

Langileen bizi-baldintzak

Biztanleriaren pilaketa industri auzoetan Lan-ordu gehiegi Gaoixotasunak

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Langileen borrokaren konkistak

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Proletalgoaren miseriari erantzuna

Miseria horren aurrean kritikak eta irtenbideak sortu ziren nonahi.

Sozialista utopikoak: Gizarte ideal, justua gizarte arazoetatik librea eratu nahi zuten.

Sozialismo zientifikoa edo marxismoa Materialismo historikoaren bitartez historia aztertu zuen Jabetza pribatuaren deuseztapena Proletarioen antolaketa eta iraultza.

Elizaren doktrina soziala Rerum Novarum (1891), Entziklika. Elizaren lehenengo entziklika

soaziala: esplotazioa konnenatzen zuen

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Ondorio ideologikoak Burgesia industriala langileen lanak sortzen

zuen “plusbalioa”-rekin geratzen zen.

Kapital pilaketa

Langileen pobrezia eta esplotazioa.

Ezberdintasun sozialak gero eta nabariagoak

Langileen mugimendua eta protestak

Burgesiak bere jokaera justifikatzeko

behar zuen ideologia bat:

Adam Smith-en teoriak, haien modura ulertuta, erabili

zuten klaseen arteko ezberdintasunak justifikatzeko.

DBH 4. maila - Marije AGUILLO

Adam Smith Douglas1723 (Eskotia) - 1790