1. IES MUNGIA BHI GIZARTE 4. maila Irakaslea: Marije AGUILLO DBH 4. maila-Marije AGUILLO

2. Bigarren Industria Iraultza

Ezaugarriak

• Burdina Altzairuagatik ordezkatuta

• Ikatza eta lurrina, petrolioa eta elektrizitateagatik ordezkatuta

• Zientziak gero eta aplikazio gehiago zuen teknikan

• Kapitalismo antolakuntza-forma berriak

• Inperialismoa

• Makinismoa

• Industria handiak

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 3. 2 . Industria Iraultza

1850-1870 bitartean hasten da

Aldaketa teknologikoak

Industria sektore berriak:

• Elektrizitatea

• Automobilgintza

• Kimika

Industria potentziaberriak

• Alemania

• Herbeheerak

• Japonia

• EEBB

DBH 4. maila-Marije AGUILLO Eztanda motorra 4. Metalen industriak

Burdinak oso garrantzitsua izaten jarraitzen du, orain aplikazio berriak

• Eraikuntzan (etxe-orratzetan, zubietan,)

• Armamentoan

Kobrea eta aluminioa gero

eta garrantzia gehiago

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 5. Industria kimiko modernoa

Izugarrizko hazkundea izango du produkzio arlo

ia guztietan irtenbideak aurkitzen:

Soda kaustikoa ,Solvay-kaurkitu zuen

Koloratzaile artifizialak, benzol- , ikatza- eta alkitranatik lortuko dira

• Ehungitzarako oso garrantzitsua zen.

Lehergai berriak

• Nitiroglicerina

• Dinamita,Nobel1866

• • - Aplikazio asko mehagintzan eta lan publikoetan

Ongarri kimikoak.

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 6. Zientziaren garapena

Zientziaren esparrua dibertsifikatu egin zen

Biologian

• Zelula-banaketa ezagutu zen

• Kromosomak

• Ch. Darwin: Espezien sorburua.

Medikuntzaren aurrerapenak:

• Asepsia

• Anestesia

• Robert Koch(1843-1910) tuberkulosia eta kolera sortzen duten baziloak

• Louis Pasteur(1822-1895) hartzidura eta

• pasteurizazioa

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 7. Bigarren Industria Iraultzaren asmakuntzak

1861 Labe electrikoa,Siemens

1864 Sosa kaustikoa

1867 Dinamita,Nobel

1867 Dinamoa,Siemens

1867 Dinamoa,Siemens

1876 Telefonoa,Bell

1877 Fonografoa,Edison

1879lanpara elektrikoa. Hirien argindarraT. Edison

1876 Telefonoa,Bell

1879 Tren makina elektrikoa,Siemens

1884 Eztanda motorea,Daimler.

1885 Kautxu neumatikoa,Dunlop.

1893 Diesel motorra,Diesel.

1897 Haririk gabeko telegrafoa,Marconi

1903 AeroplanoaWright

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 8. ONDORIO EKONOMIKOAK DBH 4. maila-Marije AGUILLO

Kapitalismo industriala eta finantzarioa

Inbertsio handiak

Banketxe espezialituak sortu ziren.

Kapital pilaketa erraldoiak negozio-sozietate berriak sortu zituen:

- sozietate komanditarioak

- sozietate anonimoak:akziodunak

- Monopolioa, Trus, Cartel, Holding.

Burtsa ( Londres 1812, Paris 1816,...)

Kapitalismo garapenakkolonialismo inperialistabultzatu zuen

9. Produkzio sistema berriak

Taylorismoa

• Helburua: produktibitatea handitzea.

• Jarduera konplexuak jarduera sinple-

• etan deskonposatzen ziren.

• Langile bakoitza jarduera batean

• espezializatzen zen

• Baliabideak, denbora eta mugimenduak neurtzen eta

• egokitzen ziren.

Fordismoa

• Lanaren antolamendu oso espezializatua.

• Montaje-katea

• • -Makina eta langile asko

• Makinaria oso espezializatua.

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 10. Ekonomia berria

Garapen industrial eta ekonomiko

oso ezberdinak herrialdez herrialde

Nazioarteko lan banaketa

• Mundu garatua

• Garapen bidean dauden herrialdeak

Lehenengo krisi ekonomikoa

• 1830 eta 1840 bitartean gainprodukzio krisia

• Langabezia zabaldu zen, kontsumoa jaitsi zen

• Landan uzta txarrak

• • • -Jakien prezioen gorakad a

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 11. INDUSTRIA IRAULTZAREN ONDORIO SOZIALAK

Gizarte Banaketa berrria:klase-gizartea

Klase ertainen garrantzia( behe-burgesia)

Goi burgesia industrialaren nagusitasuna

Proletalgoa klase berria

Lan eta bizi-baldintza izugarriak proletarioentzat

Esplotazio ikaragarria

Langileen mugimenduak:Ludismoa, Trade-Unions, Kartismoa (mugimendu politikoa ).

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 12. DBH 4. maila-Marije AGUILLO Emakumeen eta umeen lanakondorio sozialak erakarriko zituen 13. Langileen bizi-baldintzak

Biztanleriaren pilaketa industri

auzoetan

Lan-ordu gehiegi

Gaoixotasunak

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 14. Langileen borrokaren konkistak DBH 4. maila-Marije AGUILLO 15. Proletalgoaren miseriari erantzuna

Miseria horren aurrean kritikak eta irtenbideak sortu ziren nonahi.

Sozialista utopikoak:

• Gizarte ideal, justua gizarte arazoetatik librea eratu nahi zuten.

Sozialismo zientifikoa edo marxismoa

• Materialismo historikoaren bitartez historia aztertu zuen

• Jabetza pribatuaren deuseztapena

• Proletarioen antolaketa eta iraultza.

Elizaren doktrina soziala

• Rerum Novarum(1891), Entziklika. Elizaren lehenengo entziklika soaziala: esplotazioa konnenatzen zuen

DBH 4. maila-Marije AGUILLO 16. Ondorio ideologikoak

Burgesia industriala langileen lanak sortzen

zuenplusbalioa-rekin geratzen zen.

• • Kapital pilaketa

• • Langileen pobrezia eta esplotazioa.

Ezberdintasun sozialak gero eta nabariagoak

• • Langileen mugimendua eta protestak

Burgesiak bere jokaera justifikatzeko

behar zuen ideologia bat:

• • Adam Smith-en teoriak, haien modura ulertuta, erabili zuten klaseen arteko ezberdintasunak justifikatzeko .

DBH 4. maila-Marije AGUILLO Adam Smith Douglas 1723 (Eskotia) - 1790