MUSÉE D’AQUITAINE · SAN TELMO MUSEOA

LIBURU - JOKOA

GALIARRENAROANCESAR AURREKOAKITANIA

Lucot Alauna

Ongi etorri San Telmo museora. Akitaniatik Lucot eta Alauna etorri dira gurera.Hango museotik ekarritako objek-tuak erakutsiko dizkigute eta galia-rrei buruzko hainbat bitxikeria eza-gutuko dugu.Zatoz gurekin jostatzera!

1. Aldez aurretikpentsatutako ideiak.Egia ala Gezurra

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

GezurraEgia

1. Asterixek bezala, gerlari galiarren kaskoek hegalak zituzten.

2. Galiarrak txabolatan bizi ziren basoan.

3. Galiarrek sare-kota asmatu zuten.

4. Galiarrek animalien larruak janzten zituzten.

5. Burdigala Bordeleren izen zaharra da.

6. Galiarrek ardoa edaten zuten.

7. Galiarrek urrezko eta kristalezko bitxiak fabrikatzen zituzten.

8. Galiarrak zikinak ziren eta ez ziren orrazten.

9. Galiarrek txerria eta arkumea jaten zuten.

10. Galiarrek erromatarrak garaitu zituzten.

2. BuztinaAurki itzazu buztinari lotuta dauden hitzak.

1

2

5

6

7 8

9 10

3 4

-

Horizontala2. Gazta freskoa xukatzeko balio duen ontzia.5. Hildakoen gorpuak erretzeko ekintza, horiek lurperatu ordez.6. Egosi aurretik buztinezko pitxarrak leuntzeko balio duen errekarria.7. Buztinezko objektuak fabrikatzeko artea9. Zeramikazko piezak saltzen edo fabrikatzen dituen pertsona

Bertikala1. Sukaldean baxera-pieza nahiko sakona, non elikagaiak ipintzen diren eta, zenbaitetan, horiek egosteko baliaga-rria den.3. Gauza bat edo pertsona bat leku batetik bestera eramateko ekintza. 4. Elikagaiak edo zeramika-piezak egosten diren lekua.5. Hildako baten errautsak barne hartzen dituen pitxarra.8. Zeramikak fabrikatzeko balio duen erreminta, horiek birarazten dituena 10. Buztinezko ontzi handia, olioa eta ardoa garraiatzeko balio duena.

3. ZuraBila itzazu, letra-zopan, zurarekin lotuta dauden hitzak.Erabili gabe dauden letrak ezkerretik eskuinera eta goitik behera irakurrita mezu sekretua agertuko da letra-zopan.

I Z Z U H A I S T O Z A L A A

K A N E D E U A H K O E U X T

A T A B I T B O A D S G T O E

T E N M E O L A N A A U N T A

Z E N A T E A O N R K Z E E A

A A K E S T N A I I U S T R R

I A P I E I N P A B S A S R R

O G A I A R O K Z I A T N E O

A Z U T O I N A T Z A D A G B

A R Z T X I R B I L A K E A N

K A O O N A O M I K A I E I E

G T A T E E K O L O R G B A I

A U Z T Z B P I N U A U A U R

T Z E N D A I T U E N Z G I G

E N T Z I H A O S A B A D E A

AIZKORAAROTZAATEABASOAEBANISTAEGURKIAENBORRAERREGAIAGAZTAINONDOAGUBIAHABEAIKATZAKUTXAOHOLESIAPINUA

PIRAGUASUTEAKTXIRBILAKZEIOAZUTOINA

4. GerraAdieraz itzazu gerlari galiarraren objektuak.

· Kaskoa· Paragnatideak (masailetarako babesak)· Ezkutua· Unboa· Lantza-txurroa· Lantza-punta· Sare-kota· Ezpata bere zorroan· Torkea· Fibula· Prakak· Gerrikoa

Mazaneko gerlari galiarra

5. Apaingarriak

. Torkea

Dekora itzazu torkea eta fibula galiarren estiloare-kin. Beira-arasan ikusten dituzun edo hemen irudikatuta dauden motiboekin inspira zaitezke.

. Fibula

6. MerkataritzaIngura itzazu Akitanian inportatzen zirenproduktuak.Zeintzuk dira inportazio-zentro nagusiak?..........................................................................................................................................................................................................................Bertako zer produkzio esportatzen dituzte galiarrek?..........................................................................................................................................................................................................................

· Ardo-anfora

· Bizar-xafla · Untxia

· Kaskoa

· Sega-xaflak

· Artilea mozteko guraizeak

· Basurdea

· Luxuzko metalezko baxera

· Torkea

· Depilatzeko pintza

· Orratz-burua

· Kiribila

· Gerrikoaren belarria

· Ezpata

· Txanpona · Froga-harria

· Kuboa

· Gezi-puntak

· Fibula · Zutoina

· Kikara-zatiak· Burua

· Luxuzko baxera zeramikoa

· Olio-anfora

· Falera · Metalezko lingotea

7. MetalaHemen aurkeztutako erakusketako objektuen artean, bila itzazu burdinazko 4 objektu eta brontzezko 4 objektu. Idatzi erantzuna laukitxoetan.Bila ezazu aldi berean burdinazkoa eta brontzezkoa den objektu bat.

· Iltzeak · Ygos-eko aizkora

· Fibula

· Estatua-burua

· Estatua· Eskumuturrekoak

· Tayac-eko altxorra

· Mahatsondoa

· Gerrikoaren belarria

· Gezi-punta · Anfora galiarra · Zaldi-burua

· Lantza-punta

· Falera · Sare-kota

8. Orain zuri dagokizu!Marraztu edo idatzi erakusketa honetan gehien gustatu zaizuna.

Jokoen erantzunak1. Aldez aurretik pentsatutako ideiak.1-Gezurra 2- Gezurra 3- Egia 4- Gezurra 5- Egia 6- Egia 7- Egia8- Gezurra 9 – Egia 10-Gezurra

2. Buztina

3. ZuraMezu sekretua:Zuhaitz-landaketa, basoen mantentzea eta ustiapena basogintza da.Ekonomia eta ekologia uztartzen dituen zientzia da.

4. Gerra

Horizontala2. zumitza 5. errausketa 6. leungailua7. zeramika9. buztinlaria

Bertikala1. platera3. garraioa4. labea5. errauts-ontzia8. tornua10. anfora

Kaskoa

Paragnatideak

Torkea

Sare-kota

Gerrikoa

Ezpata bere zorroan

Unboa

Fibula

Ezkutua

Prakak

Lantza-punta

Lantza-txurroa

6. Merkataritza

7. MetalaBurdina: iltzeak, gezi-punta, lantza-punta, sare-kotaBrontzea: fibula, gerrikoaren belarria, zaldi-burua, falera

Ygos-eko aizkora burdinazko errematxea duen burdinazko aizkora da.Egun Frantzian ezagutzen den burdinazko objektu zaharrena da.

Inguratu beharrekoak: ardo-anfora, olio-anfora, metalezkolingotea, luxuzko metalezko baxera, luxuzko baxera zeramikoaInportazio-zentro nagusiak: Grezia, Italia, Espainia eta BritainiaHandiaEsportatzen direnak: garia, ardoa, ostrak, txerri-haragi gazituaketa gatza

Akitaniako Museoak egina eta San Telmo Museoak egokitua

Ilustrazioak : MazanJoko eta testuak : Cécile DumasMusée d’Aquitaine Diseinu grafikoa : Catherine DelsolDiseinu egokitzapena : FlexoItzulpenak: Lete itzulpenak

Fototeka DEC : © Lysianne Gauthier eta Frédéric Deval© Jean Gilson, Marion Krieg, Elodie Partonnaud

Musée d’Aquitaine20, cours Pasteur - 33 000 BordeauxTél : 05 56 01 51 00 - Fax : 05 56 44 24 36musaq@mairie-bordeaux.fr

San Telmo MuseoaZuloaga plaza 1, 20003 DonostiaTel: 943 481580 – Fax: 943 481581santelmo@donostia.org