1. Mulleres
creadoras

2. PRESENZA FEMININA NA ARTE
Moitsimas figuras de mulleresescribiron, pintaron, esculpiron ou compuxeron msica antes do sculo XIX.
Foronsistemticamentepresentadas nos manuais de historia da arte dunha forma marxinal o que poderafacernos pensar que apenas existiran.
3. "Ben feliz es,lector -escribiraa discpula favorita de Montaigne-, se non pertences a este sexo ao callleestn vedados todos os bens ao vedrselle a liberdade, a fin de concederlle como nica felicidade, como virtudes soberanas e nicas, facer o bobo e servir."
4. Moitas pinturas realizadas por mulleresforon inicialmente atribudas a homes, o que indicara que nonhaidiferenzasobxectivas entre a arte realizada por mulleres ou por homes.
5. Unha panormica da arte feminina desde a pintura barroca de ARTEMISA GENTILESCHI ata a arquitectura dunhaartista consagrada e libre como ZAHA HADID
6.
ARTEMISIAGENTILESCHI
Artista italiana do sculo XVII, filladun pintor.
Xa desde pequena achgase pintura observando os cadros do seu pai, quendesexaba que fosemonxa e mantenapracticamente encerrada en casa, permitndolle o acceso ao tallercoacondicin de que ningunlledirixa a palabra.
AUTORRETRATO COMO ALEGORA DA PINTURA
7. ARTEMISIAGENTILESCHI
SUSANAE OS VELLOS, 1610
Pintora de xito.Primeira muller admitida na Academia do Deseo de Florenciaen1616.
8. ARTEMISA GENTILESCHI
Nas sas pinturasfansepatentes as heronas femininas. As mulleres que representa teengran fortaleza de esprito, enfrntanse forza masculina.
JUDITH E HOLOFERNES, 1614
9. JUDITH E A SA DONCELA (1619)
Magdalena como la melancola
Foi a primeira mulleren pintar motivos ou escenasrelixiosas.
ARTEMISIAGENTILESCHI
10. SCULO XIX
Crece o nmero de mulleres dedicadas arte, anda que o modelo feminino segue a relegar muller ao papel de esposa, nai e anxo do fogar.
11. Coavangarda artstica francesa,cranseasociacins de mulleres artistas e os grandes mestres abren as portas dos seus talleres s mulleres.
12. MANET: RETRATO DE BERTHE MORISOT
BERTHE MORISOT, MARY CASSAT, E A ESCULTORA CAMILLE CLAUDEL asumiron os seus roles de mulleres que crearon a par dos seus colegas. Claro que o seu nome asciaseanda ao dun mestre, e Morisot cuada de Manet, Cassat amante de Degas e Claudel irm de Paul e a desgraciada namorada de Rodin.
Pero pintaron, modelaron e tallaron.
CAMILLE CLAUDEL
MARY CASSAT: AUTORRETRATO, 1878
13. A PASIN IMPRESIONISTA
BERTHE MORISOT (1841-1895)
14. MANET:
RETRATO DE
BERTHE MORISOT
importante expresarse ... coacondicion de que as sensacinssexan verdadeiras e procedan da propiaexperiencia.
15. A IRM DA ARTISTA XUNTO FIESTRA
Escenas familiares en interiores
A sa tcnica, baseada en grandes pinceladas aplicadas libremente en todas as direccins.
Calidades transparentes,
iridiscentes e
tornasoladas.
16. OBERCE
O efecto atmosfrico, por medio da luz que difuminaos contornos.
Emprego de veladuras e de contrastes de cor.
17. Puerto de L'Orient, 1869
A escenarecolle a luz do sern, que alaga de tonalidades claras todo o espazo e crea sombras coloreadas.
18. Logo da morte de BertheMorisot, o pintor PISSARROescribiuao seu fillo :
Nonpodes imaxinar que sorprendidos estamos todos ns e que conmovidostamn, poladesaparicin desta distinguida muller, quentivoun talento feminino tanesplndido e quen proporcionou honra ao noso grupo Impresionista que desaparece - como todas as cousas-. Pobre Mme. Morisot, o pblico apenas a coece!.
AUTORRETRATO
19. Coecn a algunhaspersoas co meu sentido artstico, sentiron o amor e a vida.
Hai algo comparable a esta alegra para unha artista?
MARY CASSAT
AUTORRETRATO
20. MARY CASSAT
Artista norteamericana.
Estudiouna Pennsylvania Academy of Fine Arts. O seuencontro con Edgar Degas cambia o curso da sa formacin artstica.
O pintor, fascinado polo estilo e a personalidade da moza americana, convrtese no seu mentor e introdcea no ambiente da vangarda e mis concretamente no grupo impresionista.
AUTORRETRATO
21. MULLER SOSTENDO UN ABANICO, 1879
MARY CASSAT
En 1904 Francia concedeulle a Lexin de
Honra.
Nomeadamembro da Academia Nacional de Debuxo de Nova York en 1910.
O seu tema preferido ser o retrato de mulleres e nenos.
Como Degasprefire as escenas de interior pero tamn realiza obras importantes ao airelibre.
22. MARY CASSAT: No bao, 1890
ESTAMPA XAPONESA
EISHOSAI CHOKI1789-1795
Aprende a tcnica do gravado e estuda a arte xaponesa que chega a engaiolala.
23. PASEO EN BARCO, 1895
24. CAMILLE CLAUDEL
Mostreilleonde atopar o ouro; o ouro que ela busca est en si mesma.
AUGUSTE RODIN
Oh canto talento, non ceso de gritalo! Pero qu queres? Non se dan conta, non o perciben!
EMILE ZOLA
25. Escultora francesa. A pesar da oposicin da familia o seu irmn, Paul, escritor e nico amigo, conseguiu que os seus pais autorizasen a entrada d sairmnuntaller.
Entra en contacto convariosescultores. A eles sorprendeulles a mestra e ou dominio que xaexpresabaCamille, polo que lleprestaron a saaxuda para ingresarnunha Academia de arte.
CAMILLE CLAUDEL (1864-1943)
Unha fronte soberbia, baixo ela uns ollos magnficos, dese raro azul, tan difcil de atopar...
PAUL CLAUDEL
O escultor Rodin foi o seu mestre e marcou a vida e a obra de Camille.
26. A SA RELACIN CON RODIN A NIVEL PERSOAL
Naquela poca, Camille Claudel roldaba os 20 anos e atopbase na plenitude da sa beleza e da forzacreativa.
O contacto co escultor Auguste Rodin desemboca nunharelacinamorosa moi atormentada que a marcara desde o punto de vista profesionale personal.
Rota a sarelacin co escultor, entra na sa vida Claude Debussy pero tamnelest unido a outra muller.
Mentres, as sas obras alcanzan certo xito e aparecenconfrecuencia artigos sobre ela nas revistas de arte.
27. A SA RELACIN CON RODIN A NIVEL PROFESIONAL
CAMILLE POR RODIN
Esta relacininfluu de xeito decisivo na obra de Camille.
Ela aprendeu rpido e Rodin permitiulle participar en moitas das sas grandes esculturas. Andaque, medorento da sa personalidade e talento arrasadores, intentaba rebaixar o seu protagonismo no estudo.
RODIN
POR CAMILLE CLAUDEL
28. Colaborou con Rodin en As Portas do Inferno e Os Burgueses de Calais.
Esta poca foi realmente produtiva para Rodin, mais a Claudel impediulle desenvolver o seu propioestilo.
OS BURGUESES DE CALAIS
29. Prodcese entre ambos un clima de colaboracin e enfrontamento que enriquece o labor mutuo.
Camilledeixou escrita, na sacorrespondencia da poca, que Rodin se aproveitaba dela, que as obras que presentaba como propiaseran produto do seu talento menosprezado.
30. Os dous artistas inflense mutuamente; a Mociacongavela anuncia a Galatea de Rodin e a Muller fauno axeonllada estn na orixe das figuras femininas de
A Vague de Camille Claudel.
31. DERRADEIROS ANOS DE CAMILLE CLAUDEL
Pasou os 30 ltimos anos da sa vida no manicomio. Al morreu soa. Abandonada por todo o mundo, includa a safamilia. Camille Claudel cargaba s sas costas 79 anos dunha vida tan dramtica como fascinante. E andatera que transcorrer moito tempo para que se recoecese o seu talento como escultora. Sobre todo, para que a sa personalidade artstica voase por encima da sarelacincon Auguste Rodin.O seu mestre. O seu amante. Unxenio dspota e vantaxista, da que Claudel foi vtima. Como o foi da safamilia ingrata e da sociedade misxinada poca.
32. RAPARIGA CON GAVILLA, 1886
As formas saen da misma materia, do bloque de mrmore.
Camille cegou a Rodin coasaobra. Ao ver as sas esculturas enxesodescubriu nela un alma xemelga, algun que como elviva por e para os perfs. Algun que se zafaba do academicismo para liberar as figuras, dotalas de movemento e emocin, transformando pouses clsicasen novas formas de poderosa vitalidade.
33. Logo da sa ruptura con Rodin, mostra cambios na concepcin da saobra:
unha expresividade apaixonada e exclusiva do corpo espido, conactitudesmis elegantes. Os panos envolven o corpo.
Unha obra mestra como O vals un exemplo da evolucin de Camille.
O VALS,1889
Bronce
34. O VALS,1898
En mrmore
35. FANTASA CALOR DO LUME OU O PENSAMENTO, 1898
Grupo que representa a unha mozaaxeonlladadiante dunhacheminea, a fronte apoiada contra o mrmore parece anticipar a carta delirante que escribir ao seu irmn logo de 19 anos de internamento:
Deus meu, que pena, eu querera estar xunto cheminea de Villeneuve (a sa casa da infancia), pero creo que non sairei xamais de Montdevergues, o trenxa partiu!
36. Novo estilo derivado do xaponesismo, entn de actualidade.Composicinscon elegantes xogos de curvas.
A Onda vai caer sobre as mozas que danzan sobre a area e esperan a cada da auga con estremecimentos de alegra. Representa o enfrontamentodun grupo humano co mar.
A ONDAOUAS BAISTAS
Mrmore, nice e bronce.
37. A IDADE MADURA, 1899-1903
O home (a idade madura) arrastrado por unhaanci figura feminina(a vellez) mentresunha moza axeonllada(a mocidade) parece suplicar para que non a abandone. Malia que non se observa ningunha alusin nos rostros dos personaxes, parece que nos atopamos ante unha referencia ao tringulo amoroso entre Rodin, Rose Beuret -representada polaanci- e a propia Camille Claudel.
38. A SIRENA, 1904
39. O ABANDONO
Insprasenunha evocacin literaria: un drama dun poeta hind: o reencontro de Sakountala e do seu esposo tras unha separacin provocada por un encantamento.
40. A AURORA
Camille pose unha gran habilidade tcnica para a escultura dominando perfeccin a talla do mrmore
41. O SCULO XX
Avances do movemento feminista e da loitapolosdereitos da muller, pero anda na primeira metade do sculo as mulleres artistas seguen sombra dos homes.
Asse coece a Sonia Terk como esposa de Robert Delaunay ou a XeorxiaOKeeffede Alfred Stieglitz, a GabrielleMnter como parella de Wassily Kandinsky, a Le Krasner de Jackson Pollock ou a Doura Maar de Pablo Picasso.
42. XEORXIA OKEEFF (1887-1986)
Nacida en 1887 en Wisconsin, De intensa vida artstica, desde a saprimeira exposicin en 1917, sempre conducida e apoiada, polo seu marido, Stiegelitz.
Realiza seuscadros case abstractos baseados en ampliacins de plantas e flores, obras de gran elegancia e vitalidade, cuxas formas sensuais estn cheas de suxestins.
43. A toda forma natural, a toda roca, a todo froito ou flor, ata s pedras soltas que cobren o camio, concedinlles unha vida espiritual, vinas sentir, asocieicon elas un sentimento.XEORXIA OKEEFF
44. XEORXIAOKEEFF
Iris negro
Como algn dos rganos reprodutores das plantas mostran verdadeiro parecido cos humanos, podenestablecerseasociacins erticas ao observar o interior do caliz aberto da flor.
OKeeffdeixa no aire a explicitacin deste elemento,
o que constituir unha caracterstica esencial da sa pintura e conferiralle ao mesmo tempo forza e profundidade.
45. Innovador uso da corede la forma.
Equilibrio das sascomposicins, baseadonasformas e ritmos da natureza.
46. Pinta as formas abstractas das cousas visiblessen abandonar do todo a aparencia natural das mesmas.
Na correside a forzaemocional que emana da saobra.
47. Scando se elixe, dexansecousasde lado e fixanseos puntos bsicos, tropzaseun cosignificado verdadeiro das cousas
No lago
Pelvis con la
48. Hotel Shelton con manchas de sol, 1926
Edificio Radiator, noite, Nova York, 1927
Durante a sa estancia en Nova York realiza unha serie de teas con paisaxes urbanas nas que a cidade se transforma nunhas imaxes fantsticas cunhas visionarias composicins de formas xeomtricas moi coloristas.
49. TAMARA DE LEMPICKA (Polonia,1898 Mxico,1980)
Viviu o sculo XX con toda a sa intensidade.
Foi testemua da Revolucinrusa, gozou os aloucados anos vinte enPars e triunfou como artista ArtDec.
En 1933 emigra a Estados Unidos e traballacon Willem de Kooning e XeorxiaOKeeffe. Madonna, Jack Nicholson e Babra Streisand soncoleccionistas da sa obra.
ArtDec, estilo propio das artes decorativas desenvolvido no perodo de entreguerras, entre 1920 e 1939 en Europa e Amrica.
50. Obra de acabado perfecto que d a impresin de ser concibida como obra publicitaria, marcada polo cine, cunencadremoi curto.
Autorretrato no Bugatti Verde
51. OArtDco basase principalmente na xeometra do cubo, a esfera e a liarecta.
Modela as figuras, sempre aristadas e de volumes moixeomtricos, logrando coniso unha maior artificiosidade nas sas figuras, que asandaresultanmisestraas e suxestivas.
Mozaen verde en 1932
52. SAINT-MORITZ. 1929
RETRATO DO HOME CON ABRIGO. 1928
53. DORMENTE, 1932
Desenvolve un estilo enigmtico e persoal, onde ponungran contraste entre as imaxes angulares e as cores.
CHAL AZUL, 1930
54. RETRATO DA DUQUESA DA SALLE. 1925
RETRATO DA SEORA BOUCARD. 1931
55. Convrtese na retratista de moda da aristocracia. Visualizar os retratos realizados por Tamarapermtenos contemplar unha galera onde se pasea a alta burguesaadieirada e a decadente aristocracia de entreguerras, onde se cheira o perfume embriagador de Chanel e se pode percibir o luxo, o esnobismo, a pretendida sofisticacin e a calma que d moitas veces a riqueza
RETRATO DO CONDE VETTOR MARCELLO, 1933
56. RETRATO DE MARJORIE FERRY, 1932
RETRATO DE MADAME ALLAN BOTT
Glamurosa e adiantada ao seu tempo, reflicte a sa personalidade nas sas pinturas, retratando a atractivasmulleres que dominan a vida moderna.
57. MARUJA MALLO
Viveiro, 1902 Madrid, 1995
Pintora surrealista espaola.Peza crave na vangarda.
Galega universal, muller adiantada ao seu tempo, feminista, transgresora, inconformista e independente e sobre todo artista.Estivo vinculada coa esquerda revolucionaria. Relacionousecos poetas Rafael Alberti e Miguel Hernndez, tivogran amizade co escultor Alberto Snchez e o poeta chileno Pablo Neruda.
Agran transgresora da xeracin do 27"
58. Maruja Mallo, entre Verbena e Espantallotoda a beleza do mundo cabe dentro do ollo, os seuscadros son os que vin pintados con misimaxinacin, emocin e sensualidade."FEDERICO GARCA LORCA
Estampa escaparate, 1927
59. [...] e eu que cra boa humanidade toda, vin as sasmesquindades, as sasmiserias [...] e sentn a dor dos pesares alleos, e chorei cosoprimidos e envexei os mundos onde nonhabitan os homes [...] E assufrindo e amando [...] entre bgoas e gocesformouse o meu esprito de hoxe [...] Viaxei [...] estudei [...] adulronme e zahirieronme[...] Hoxe s creo na arte e acepto o amor como bela mentira, unha forma misperfecta da amizade...
MARUJA MALLO
Espantapeces, 1931
60. MARUJA MALLO
" Para a maiora, Mallo unha total descoecida no panorama cultural espaol(...) para min a pintora misextraordinaria da nosavangarda artstica e unha figura esencialsencuxa presencia non se pode entender a arte espaola do sculo XX ".
JOS LUIS FERRIS
canta a igualdade das razas
Cabeza de negra, 1946
61. Os seus retratos, temtica imprescindible, onde prevalecen as protagonistas femininas en grandes figuras, alegricas, como enigmticas mulleres de perfil.
MARUJA MALLO
62. MARUJA MALLO
A artista foi unha mulleractiva, inconformista, independente e transgresora que explorou o imaxinariocreativo do sculo XX
"Oro. Retrato bidimensional" (1951)
63. ZAHA HADID
NaceenBagdad 1950. unha prominentearquitectaangloiraqu. A maior parte da sa vida pasounaen Londres onde se sita o seu estudo de arquitectura.
Recibiu o Premio Pritzkerde arquitectura (equivalente ao Nobel).
a primeira muller que consegue este galardn.
64. Este proxectode ZahaHadid obtuvo oPremio Mies van der Rohe 2003
APARCAMENTO E TERMINAL HOENHEIM NORTE, ESTRASBURGO (FRANCIA), 2001
65. PISTA DE SALTOS DE ESQUENBERGISEL, 2002
66. PISTA DE SALTOS DE ESQUENBERGISEL
Como unhaserpe,
a rampadesenrolase
como unhacinta de 90 metros cara abaixo.
67. Peirao da cidade de Reggio. Calabria
68. Magnifica instalacin chamada AURA realizada por ZahaHadidArchitecs en un palacio renacentista pretode Venecia, en 2008.
A escultura representa as proporcinsharmnicas empleadas nestavila, representando intervalos musicis.
69. CENTRO DA CIENCIA EN WOLFSBURG
70. CENTRO DE ARTE CONTEMPORNEO ROSENTHALCincinatti, Ohio (EEUU) 2003
71. A obra da arquitectaZahaHadid est no lmite entre o deseoarquitectnico e a enxeera
SALA DE CONCIERTOS
72. Esttica etrea, da levidade, onde a tecnoloxaestase levando ao lmite para crear edificios cuxas formas xogan con inclinacins, curvaturas e interseccins
PERFORMING ARTS CENTRE (Golfo Prsico) e as DANCING TOWERS en BURJ DUBAI, a urbanizacinmis importante do novo milenio.
73. PAVILLON PONTE. EXPO ZARAGOZA, 2008
74. Unhas mulleres, desenvolveron a sa profesin
con xito a pesar ds dificultades
PIONERAS
Foi a filsofa e
matemtica mis
relevante da antigidade grega. Deseou instrumentos, como o astrolabio plano con o
que se medaa posicin das estrelas, planetas...
AGNODICE , 300 a.C.
HIPATIA DE ALEJANDRA, SCULOI
Muller ateniense, que vestida de home exerceu a saprofesin de mdica conxito entre as mulleres. Foi denunciada polos mdicos e condenada morte. As mulleres da cidade ameazaroncon morrer con ela se era executada.
Foi brutalmente asasinada por un grupo de fanticos xa que a consideraban como unha representante perigosa do pensamento pagn.
75. Outrasconseguiron premios como o NOBEL e saron do anonimato
AUNG SAN SUU KYI
RITA LEVI-MONTALCINI
MARIE CURIE
Nobel de Medicina en 1986
Nobel en Fsica en 1903
Nobel en Qumica en 1911
Nobel de la Paz en 1991
o seuesforzofoirecoecido
76. E outrasforon casi descoecidasdesenvolveron a sacreatividade en silencio
E a maiora
formaron parte dese
colectivo, fundamental
e enorme,
de seres humanos, que
coa sacapacidade e esforzo,
contriburon, desde seuspostos de
traballo, a que este universo funcione.
77. Asegrovos que algun se acordar
de ns no futuro
SAFO DE LESBOS
Se realmente desexamos transformar a vida, temos que aprender a mirar a travs dos ollos das mulleres.
LEN TROTSKY
78. MSICA
MADREDEUS,O espritu da paz:
Concertinoe Minueto
CARLA BRUNI: Quelqu'un m'a dit
CORALIE CLEMENT: Je ne sais pas pourquoi
LUZ CASAL: Un nuevo da brillar
DIANA CRAWL: CharmedLife
NORAH JONES: Sunrise
JOHN LENNON: Imagine