Zer dira mineralak?Lurreko prozesu batean eratu diren konposatu edo elementu kimikoak dira.

Mineralen konposizioaMineral gehienen konposizioan, batez ere, zortzi elementu kimiko ageri dira:

Silikatoak(Oxigeno eta silizioa dute)

KarbonatoakKarbonoz, oxigenoz eta beste

elementuz osatuta daude

SulfuroakSufrez eta metalezkoelementuez osaturik

Ez-silikatatuak(Ez dute siliziorik)

SulfatoakOsagaiak:sufrea,oxigenoa eta beste

elementu batzuk

ELEMENTU NATIBOAKBeste inorekin konbinatu beharrik gabe, eurek bakarrik mineralak osa dezaketen

elementu kimikoak dira

OxidoakOxigenoa eta metalezko elementuak

dira osagaiak

HaluroakHainbat elementu ageri dira

euren konposizioan, kloroa eta fluorra esaterako

Mineral motak: SilikatoakDenak daude silizioz eta oxigenoz osatuta, eta beste elementu batzuekin konbinatzen

dira: aluminioarekin, magnesioarekin…

Olibinoa Kuartzoa Granatea

Mineral motak: Ez-

silikatatuakKarbonatoak Oxidoak Sulfatoak

Kaltzita Oligistoa Igeltsua

Sulfuroak Haluroak Elementu natiboak

Pirita Halita Diamantea

Nolakoak dira mineralak

barrutik?Euren atomoak edomolekulak moduerregularreandaude ordenatutaespazioko hirunoranzkoetan eta kristal izenekoegiturak eratzendituzte.

Mineralen propietate

fisikoakDentsitatea:Mineral baten masaren eta bolumenaren artean dagoenerlazioa da.

Gogortasuna:Mineralak marratzeari egitendion erresistentzia da

Esfoliazioa:Mineral esfoliagarriak erraz apurtzendira hainbat aldetara.

Kolorea:Mineralaren osagaiekxurgatzen edo islatzen dutenargiaren araberakoa da.

Distira:Mineral baten azalak argiaislatzen duenean izaten duenitxura da.

Gardentasuna:Substantzia batek argiarizenbatetan pasatzen uzten dionadierazten du.

Mineralen erabilerakProduktu erabilgarriak egiteko hainbatmineralez baliatzen gara, hala nola

Talkoak, talko hautsa egitekobalio du.

Sufrearekin ongarriak eta pestizidak egiten dira

Igeltsoa, eskaiola egitekoerabiltzen da.

Hainbat elementu natibobitxigintzarako aproposak dira.

Mineralen ustiapen

arduratsuaGeosferako baliabide hauen ustiapenak onuraasko eta handiak ekarri dizkio gizakiari.

Baina baliabide honen erauzketek eta industriako geroko erabilerek eta aldaketekkalte handia egiten diete sarri pertsonei eta ingurumenari.

Beraz, baliabideak arduraz eta zentzuzustiatu behar ditugu, ingurumena zainduzeta gizartearen garapen iraunkorrabideratzen eta errazten lagunduz.

IES BEURKO BHIMaite Remírez

(Anaya-Haritza argitaletxearen liburuanoinarriturik)